Nadzór budowlany w Chorwacji 1. proces planowania i zgoda na planowanie efektem planowania są tzw. fizyczne dokumenty planistyczne, których celem jest: - ustalenie organizacji, wykorzystania i przeznaczenia przestrzeni, - określenie kryteriów i wytycznych dotyczących zarządzania i ochrony przestrzeni na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. system fizycznych dokumentów planistycznych 1. dokumenty strategiczne: - Program Strategiczny Przestrzennego Rozwoju i Planowania Republiki Chorwacji, - plany zagospodarowania przestrzennego obszarów o szczególnych cechach, - plany zagospodarowania przestrzennego powiatów oraz miasta Zagrzeb, - plan zarządzania dużymi miastami, miasteczkami i gminami. 2. wdrażanie dokumentów - plan zagospodarowania przestrzennego terenów miejskich, - szczegółowy plan zagospodarowania przestrzennego. Zezwolenie na lokalizację: - akt administracyjny wdrażający tzw. fizyczne dokumenty planistyczne, definiuje warunki lokalizacji: - kształt i wielkość działki, - cel, wielkość i całkowitą powierzchnię robót budowlanych wraz z infrastrukturą, - jednej lub kilku robót budowlanych na działce, - wymagania projektowe prowadzonych prac budowlanych, - wymagania dostępu, ruchu, pobytu i pracy osób o ograniczonej sprawności ruchowej, - wymagania dotyczące zagospodarowania działki budowlanej, zwłaszcza terenów zielonych i parkingów, - tryb i zasady podłączenia działki/obiektu budowlanego do drogi oraz infrastruktury, - środki ochrony środowiska lub wymagania ochrony środowiska, jak również sposób zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, - specjalne wymagania dla instytucji i osób wyznaczonych przez przepisy szczególne, - inne wymagania na podstawie fizycznych dokumentów planistycznych, które mają wpływ na projekt, - wymogi dotyczące realizacji projektu (obowiązek odbioru robót budowlanych, przywrócenie terenu działki do stanu poprzedniego, budowa niektórych segmentów, obowiązek badania gleby, itp.). Zezwolenie na lokalizację jest wydawane na podstawie projektu koncepcyjnego - jest to spójny zestaw rysunków i dokumentów zawierający funkcjonalne i techniczne rozwiązania projektowe prowadzonych robót budowlanych (koncepcyjne rozwiązania techniczne) i ich położenie w przestrzeni. 2. obiekt istniejący i rozbiórka * jeżeli ktoś chce rozebrać istniejący obiekt budowlany - pozwolenie na rozbiórkę - akt administracyjny zezwalający na bezpieczne, publiczne i środowiskowo dopuszczalne usunięcie istniejącego obiektu, - warunki wydania pozwolenia na rozbiórkę,
- trzeba być właścicielem obiektów budowlanych, - trzeba udowodnić, że rozbiórka będzie bezpieczna i że odpady będą usuwane prawidłowo (projekt rozbiórki), - wymagana zgoda władz publicznych, jeżeli interes publiczny będzie zagrożony (dziedzictwo kulturowe). * jeżeli konieczna jest rozbiórka istniejącego obiektu budowlanego pozwolenie na lokalizację -> jeden z warunków lokalizacji - wymogi istotne dla wdrożenia projektu (obowiązek rozbiórki istniejących obiektów budowlanych ). Zatwierdzenie projektu głównego - wraz z zatwierdzeniem projektu dla nowobudowanego obiektu, może zostać zatwierdzona rozbiórka istniejącego obiektu (nie jest wymagane odrębne zezwolenie). 3. ochrona mienia i uwarunkowania środowiskowe Trzy możliwości: 1. ochrona dziedzictwa kulturowego: prace budowlane można planować wewnątrz obszaru chronionego lub w pobliżu obiektów historycznych -> wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego są zawarte w pozwoleniu na lokalizację, oraz muszą być zawarte w projekcie głównym. Obiekty zabytkowe mogą być odbudowane -> odbudowa może być wykonana w granicach ochrony. 2. ochrona przyrody: Prace budowlane można planować wewnątrz obszaru chronionego -> wymagania ochrony przyrody (wynik oceny oddziaływania na środowisko) są zawarte w pozowaniu na lokalizację, oraz muszą być zawarte w projekcie głównym. Istniejące obiekty na terenie chronionym mogą być odbudowane -> odbudowa może być wykonana w granicach ochrony (formy tradycyjne, tradycyjna sztuka budowy itp.). 3. ochrona środowiska: Wszystkie prace budowlane muszą spełniać warunki dyrektywy w sprawie wyrobów budowlanych -> nie ma specjalnych przepisów technicznych w tej sprawie, jest to wynik spełnienia wszystkich wymagań. Ale! Niektóre prace budowlane (obiekty nowe, przebudowane, przeznaczone do rozbiórki) mogą stanowić zagrożenia dla środowiska -> środki ochrony środowiska (wynik oceny oddziaływania na środowisko) muszą być zawarte w projekcie głównym. 4. dojazd podział kosztów Trzy podstawowe warunki muszą być spełnione przed wydaniem zezwolenia na lokalizację: - dostęp do drogi, - odprowadzanie wód, - odpowiednia liczba miejsca parkingowych, inne wymogi (zgodnie z obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego), muszą być spełnione przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie.
Inwestor musi wnieść opłaty użytkowe i opłaty za wodę przed zatwierdzeniem projektu głównego. 5. zgoda sąsiada/odwołania, sposoby rozwiązań Problem istnieje, jeżeli - sąsiedzi mają prawo do złożenia pisemnego lub ustnego oświadczenia na temat planowanych robót budowlanych przez wydaniem zezwolenie na lokalizację, które jest wiążące dla właściwych organów, - w terminie 15 dni od dnia wydania zezwolenia na lokalizację sąsiedzi mają prawo do wniesienia odwołania; Ministerstwo ma 60 dni na rozpatrzenie odwołania. 6. zgłoszenie uczestników procesu budowlanego (architekt, projektant, wykonawca) Procedury zgłaszania uczestników istnieją, ale: - są scentralizowane (nie należą do kompetencji władz lokalnych), - są uniwersalne (nie są związane z konkretnymi pracami), - architekci i inżynierowie muszą być członkami właściwej izby samorządu zawodowego są uprawnieni do projektowania w zakresie posiadanych uprawnień, - wykonawca musi uzyskać zgodę Ministra - ma prawo do pracy w określonych granicach, - inwestor musi powiadomić nadzór budowlany na 8 dni przed rozpoczęciem robót na terenie budowy; zgłoszenie musi zawierać dane wykonawcy. 7. szczególne wnioski z aplikacji (np. plan wywozu śmieci, zużycie energii i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, określenie procedur, woda, kanalizacja, postępowanie z odprowadzeniem wody) Wniosek inwestora o zatwierdzenie projektu głównego musi zawierać: - 3 kopie projektu zawierającego rozwiązania techniczne w zakresie warunków lokalizacji określone w zezwoleniu na lokalizację oraz zapewnienie, że roboty budowlane będą prowadzone zgodne z wymogami dyrektywy w sprawie wyrobów budowlanych, - sprawozdania i badania geotechniczne, technologiczne, ruchu i inne, - opracowanie dotyczące podziału gruntów, - zaświadczenie potwierdzające, że inwestor ma prawo budowy obiektu na działce. 8. wydawanie pozwoleń w części Dwie możliwości: 1. projekt główny może być sporządzony dla skomplikowanych robót budowlanych (prace budowlane, które obejmują więcej niż 1 technicznie/technologicznie połączone niezależne jednostki użytkowe) - dla każdego z nich oddzielne zatwierdzenie projektu głównego jest możliwe (również w przypadku oddawania do użytkowania). 2. projekt główny może zawierać rozwiązania techniczne, w których część robót budowlanych można wykonać przed zakończeniem innych jedno zatwierdzenie projektu głównego, ale korzystanie z ukończonej części jest dozwolone. 9. Względy estetyczne (odnoszące się do otaczającego środowiska) Część zezwolenia na lokalizację - każde główne miasto (powyżej 30.000 mieszkańców) i - każdy powiat (roboty budowlane związane z turystyką) musi ustanowić Komisję ds. oceny architektonicznej (w żargonie "Komisja piękna").
10. Szczególne zagadnienia nadzoru budowlanego (np. pożar, dostępność, bezpieczeństwo strukturalne). Cztery poziomy zadań nadzoru budowlanego 1. przy wydawaniu zezwolenia na lokalizację: zadania nadzoru budowlanego są niewielkie: przewidywane rozwiązania techniczne w projekcie koncepcyjnym muszą być możliwe do wykonania. Z projektu koncepcyjnego musi wynikać, że spełnienie wymagań dyrektywy w sprawie wyrobów budowlanych (należy później wykazać w projekcie głównym) jest możliwe, i że niezależne organy sektora publicznego, które biorą udział w procedurze wydawania zezwolenia na lokalizację mogą określić szczególne warunki i wymagania dotyczące robót budowlanych, o których mowa. 2. przy zatwierdzeniu projektu głównego: - przedłożenie projektu głównego (projekt, który daje wszelkie niezbędne informacje techniczne i potwierdza, że podstawowe wymogi dla robót budowlanych będą spełnione), i - zatwierdzenie projektu głównego bez (prawie) żadnej dalszej procedury kontroli (system opiera się na zaufaniu do projektanta i gwarancji, że wszystkie wymagania są właściwie pokryte ). Uwaga: - projektanci muszą być inżynierami (posiadanie odpowiedniego wykształcenia zgodnie z Europejskimi Ramami Kwalifikacji), członkami właściwej izby samorządu zawodowego, muszą posiadać 3 lata doświadczenia i doskonalić się zawodowo; - nie mają obowiązku korzystania z autocertyfikacji w swoich projektach (zakłada się, że dokonają pewnej autocertyfikacji, w razie potrzeby, ale nie jest to obowiązek, ponoszą odpowiedzialność za poprawność projektu przez jego podpisanie); - w przypadku większych, wyższych i bardziej złożonych budynków istnieje obowiązek prowadzenia kontroli przez innego inżyniera, specjalnie upoważnionego tego zadania, ale model ten ma zastosowanie jedynie w niektórych przypadkach. 3. przy kontroli terenu budowy: - sprawdzanie czy wykonawca i inżynier nadzorujący wykonują swoją pracę prawidłowo (jest obowiązkowy nadzór profesjonalny wykonywany przez inżyniera nadzorującego, którego zadaniem jest dbanie o to, aby budowa była prowadzona zgodnie z zatwierdzonym projektem głównym), - przeprowadzenie niezależnego dochodzenia, jeśli coś jest w sposób oczywisty błędne lub podejrzane. 11. Odstępstwa od pozwolenia na budowę Odstępstwa od zezwolenia na lokalizację lub zatwierdzonego projektu głównego są powszechne i oczekiwane; przed dokonaniem odstępstwa inwestor musi: - uzyskać zmiany w zezwoleniu na lokalizację i potwierdzić zmiany w projekcie głównym (jeżeli odstępstwa są istotne w stosunku do warunków lokalizacji), lub - uzyskać tylko potwierdzenie zmian w projekcie głównym (jeżeli odstępstwo jest tylko w odniesieniu do ER's),
12. Zakończenie procedury, pozwolenie na użytkowanie oraz świadectwa ukończenia 4. przy uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, przed przystąpieniem do użytkowania: - rolą komitetu inspekcji technicznej jest potwierdzenie (lub sprawdzenie czy coś jest nie tak), że roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z zatwierdzonym projektem głównym, - komitet jest powoływany przez organy nadzoru budowlanego i przedstawicieli wszystkich niezależnych instytucji publicznych, które brały udział w wydawaniu zezwolenia na lokalizację, - komitet ustala fakty przez: - oględziny (kiedy istnieje tak możliwość), - sprawdzenie dokumentacji terenu budowy (dokumentacja dotycząca wyrobów budowlanych, pogody i innych warunków panujących na terenie budowy podczas prowadzenia robót budowlanych, wyniki badań z niektórych części budynku, itp.). - jeśli fakty wskazują (każdy dokument osobno i wszystkie razem), że roboty budowlane były prowadzone zgodnie z wymaganiami zawartymi w projekcie głównym, może być wydane pozwolenie na użytkowanie. Mając na uwadze, że zatwierdzenie projektu głównego następuje nie przez niezależny organ publiczny (z wyjątkiem nadzoru budowlanego), podkreślić należy, że niezależna kontrola jest przeprowadzana po zakończeniu robót budowlanych, przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie. 13. opłaty urzędowe dla budynku standardowego: (3650m 2 powierzchni całkowitej, 5720 m 2 powierzchni działki) - zezwolenie na lokalizację (opłata zryczałtowana) ~100 - zatwierdzenie projektu głównego (0,35%o przewidywanych kosztów) 3650x1000x0,00035 = 1.277 - opłaty za użytkowanie (Osijek, II strefa) 3650x2,6x8,2 = 77.818 - opłaty za wodę (Osijek, strefa B) 3650x2,6x2,9 = 27.521 - pozwolenie na użytkowanie (0,35%o kosztów rzeczywistych) 1.277 ------------------- suma: ~ 108.000 (30 /m 2 )