2. Pytanie 1/38 Co decydowało w średniowieczu o tym, jaką pozycję społeczną zajmowano? A. ilość posiadanej ziemi B. liczba posiadanej służby C. ilość posiadanych pieniędzy D. liczba posiadanych zamków Pytanie 2/38 Władca, chcąc zdobyć przychylność duchownych lub rycerzy, przekazywał im jakąś część posiadanych ziem. Jak nazywa się ten, kto dostaje ziemię? A. senior B. wasal C. feudał D. ziemianin Pytanie 3/38 System społecznych zależności pomiędzy osobami obdarowanymi ziemią oraz ich zwierzchnikami określa się jako system feudalny. Co oznacza łacińskie słowo feudum? A. lenno B. majątek C. zależność D. hierarchia Pytanie 4/38 Stan to grupa społeczna mająca określone prawa i przywileje. Jakie stany istniały w Europie? A. rycerstwo, duchowieństwo, chłopi B. szlachta, duchowieństwo, mieszczanie C. rycerstwo, duchowieństwo, mieszczanie, chłopi D. szlachta, duchowieństwo, rzemieślnicy, mieszczanie Pytanie 5/38 Jak nazywa się ustrój, w którym państwo uważane jest za własność osoby rządzącej? Był to panujący ustrój w średniowieczu w wielu krajach europejskich. A. monarchia elekcyjna B. monarchia despotyczna C. monarchia konstytucyjna D. monarchia patrymonialna str. 1
Pytanie 6/38 Ustrój, który zaistniał w państwie zjednoczonym przez Łokietka, czyli w Koronie Królestwa Polskiego, określa się jako monarchię stanową. Czym charakteryzował się ten ustrój? (Wskaż fałszywą odpowiedź.) A. państwo rozumiano jako terytorium, którego mieszkańcy mają określone prawa i zwyczaje B. władza króla została ograniczona na rzecz najwyższego stanu duchowieństwa władcy C. przekazywali niektóre swoje uprawnienia członkom wyższych stanów D. wyższe stany zyskiwały prawo decydowania o sprawach państwa Pytanie 7/38 Jak nazywał się akt wydany w Anglii w 1215 roku przez króla Jana bez Ziemi, który ograniczał władzę monarszą? A. Karta Praw B. Karta Przywilejów C. Wielka Karta Swobód D. Karta Nadania Swobód Pytanie 8/38 Jakie ulepszenia wprowadzono w XIII wieku w rolnictwie? (Wskaż fałszywą odpowiedź.) A. woły oraz konie używane były jako zwierzęta pociągowe B. zaczęto stosować pług z żelaznym lemieszem oraz bronę C. wprowadzono podatek od chłopów na rozwój rolnictwa D. zaczęto hodować więcej zwierząt Pytanie 9/38 Jak nazywa się typ lokacji, czyli zakładania wsi lub miast, jaki miał miejsce na ziemiach polskich w czasie rozbicia dzielnicowego (XIII wiek)? A. kolonizacja na prawie niemieckim B. kolonizacja na prawie węgierskim C. kolonizacja na prawie polskim D. kolonizacja na prawie czeskim Pytanie 10/38 Czym była wolnizna? A. nazwą bardzo niskiego czynszu, który w początkowym okresie po osiedleniu mieli płacić osadnicy B. okresem, kiedy osadnicy mieli czas na założenie gospodarstw i nie musieli uiszczać czynszu C. przywilejem zasadźcy, który polegał na zwolnieniu ze wszystkich opłat D. zwolnieniem z chłopów z opłat na czas świąt kościelnych Pytanie 11/38 Jak działała trójpolówka? A. obsiewanie pola corocznie aż do spadku żyzności i potem ugorowanie (nieobsiewanie) go B. podział terenu na trzy części i ugorowanie (nieobsiewanie) co roku jednej z nich str. 2
C. obsiewanie terenu w następnym roku po zbożach roślinami bogatymi w amoniak D. podział terenu i obsiewanie na polach kolejnych gatunków w czteroletniej rotacji Pytanie 12/38 Jaki budynek był głównym miejscem spotkań ludności wsi? A. jatka B. kościół C. karczma D. chata chłopska Pytanie 13/38 Kiedy zaczęły powstawać w Polsce pierwsze miasta? A. w X i XI wieku B. w XI i XII wieku C. w XII i XIII wieku D. w XIII i XIV wieku Pytanie 14/38 Co umożliwiło części ludności miejskiej porzucenie uprawy roli? A. napływ do miast kupców i rzemieślników z innych krajów B. rozwój handlu i rzemiosła w miastach C. wzrost liczby ludności w miastach D. wszystkie powyższe odpowiedzi są poprawne Pytanie 15/38 Jak nazywają się typy lokacji miast, na wzorze których ulokowano Środę Śląską i Chełmno, a które potem naśladowano w kolejnych miastach Polski? A. lokacja na prawie lubeckim i magdeburskim B. lokacja na prawie lwowskim i żmigrodzkim C. lokacja na prawie niemieckim i węgierskim D. lokacja na prawie polskim i czeskim Pytanie 16/38 Zasadźca oraz właściciel ziemi, po tym, jak podpisali umowę lokacyjną, musieli wspólnie obmyślić plan miasta, które powstanie. Jak zazwyczaj wyglądał plan takiego miasta? (Wskaż fałszywą odpowiedź.) A. od rynku odchodziły prostopadle ulice B. kościół był punktem centralnym lokacji C. na rynku znajdowały się ratusz, waga i pręgierz D. domy wokół rynku powstawały na prostokątnych działkach Pytanie 17/38 Jaką warstwę mieszczaństwa reprezentowali rzemieślnicy? str. 3
A. patrycjat B. pospólstwo C. plebs D. żadną z powyższych Pytanie 18/38 Jakie były najważniejsze funkcje cechów? (Wskaż fałszywą odpowiedź.) A. czuwanie nad bezpieczeństwem miasta i jego B. obrona zrzeszanie osób wykonujących podobny zawód C. reprezentowanie plebsu w radzie miejskiej D. szkolenie rzemieślników Pytanie 19/38 Jakie czynniki decydowały o przynależności do stanu duchownego? A. szlachetne pochodzenie i posiadanie majątku B. szlachetne pochodzenie i posiadanie wykształcenia C. przyjęcie święceń kapłańskich i posiadanie majątku D. przyjęcie święceń kapłańskich i posiadanie wykształcenia Pytanie 20/38 Najstarszy zakon został założony w VI wieku we Włoszech. O jakim zakonie mowa? A. cystersach B. dominikanach C. franciszkanach D. benedyktynach Pytanie 21/38 Jakie reguły były charakterystyczne dla zakonu cystersów? A. skromność, pokuta, poszanowanie braci mniejszych B. asceza, ubóstwo, milczenie w czasie pracy C. nieśladowanie Chrystusa i post D. modlitwa i praca Pytanie 22/38 Dzięki pracowitości benedyktynów pojawiło się określenie praca benedyktyńska. Z wykonywania jakiego zajęcia słynęli benedyktyni? A. z nauczania w szkołach przyklasztornych B. z przepisywania ksiąg C. z opieki nad chorymi D. z handlu str. 4
Pytanie 23/38 Przyczyną kryzysu w Kościele średniowiecznym było gromadzenie bogactw i zaangażowanie się Kościoła w politykę. Zaczęły wówczas powstawać nowe ruchy religijne, m.in. ruch albigensów (katarów). Jakie były najważniejsze postulaty albigensów? A. ewangeliczna równość społeczna chrześcijan i wiara jedynie w Biblię B. zwrot ku sferze duchowej i zaprzeczenie człowieczeństwu Chrystusa C. nieuznawanie nauki o Trójcy Świętej i zaprzeczenie boskości Chrystusa D. odrzucenie chrztu dzieci i odrzucenie przedmiotów kultu (ołtarzy, obrazów) Pytanie 24/38 Jaki ruch religijny nawoływał do wyrzeczenia się wszelkiej własności, odrzucenia autorytetu papieża i krytyki gromadzenia majątków przez duchowieństwo? A. anabaptyści B. waldensi C. arianie D. husyci Pytanie 25/38 W jakich latach odbywał się sobór w Konstancji, mający na celu zwalczyć kryzys w Kościele katolickim? A. 1370-1377 B. 1398-1405 C. 1414-1418 D. 1427-1432 Pytanie 26/38 Pod jakim względem średniowieczna Europa stanowiła jednolitą całość? A. politycznym B. kulturowym C. narodowym D. etnicznym Pytanie 27/38 Jaki język służył w średniowieczu wykształconym ludziom do porozumiewania się, pisania listów, traktatów i dzieł naukowych? A. grecki B. włoski C. łaciński D. niemiecki Pytanie 28/38 Kim byli ojcowie Kościoła? A. męczennikami, którzy zginęli w obronie wiary chrześcijańskiej B. filozofami i teologami kościelnymi, których dzieła cieszyły się szczególnym autorytetem C. wojownikami, których działania zbrojne zapewniły Kościołowi dobrobyt i mocną pozycję str. 5
D. władcami, którzy przejmowali wiarę chrześcijańską i podporządkowywali swoje państwa Kościołowi Pytanie 29/38 Najważniejsze wzorce osobowe średniowiecza to asceta, rycerz i władca. Wskaż odpowiedź, która NIE przedstawia praktyk typowych dla ascety. A. żył w ubóstwie B. przestrzegał postów C. umartwiał swoje ciało D. opiekował się chorymi Pytanie 30/38 Jakie było główne założenie średniowiecznego kierunku filozoficznego zwanego scholastyką lub filozofią szkolną? A. można dojść do prawdy posługując się jedynie własnym rozumem, pomijając doświadczenie B. każde twierdzenie musi zostać udowodnione w oparciu o Biblię, traktaty religijne lub niektóre pisma antyczne C. szczęście można osiągnąć jedynie dzięki wewnętrznej dyscyplinie moralnej i dzięki umiejętności panowania nad emocjami D. Bóg udziela duszy prawdy drogą oświecenia, łaska oświecenia przypada jednak tylko ludziom mającym oczyszczone serca Pytanie 31/38 Jak nazywał się najwybitniejszy scholastyk, dominikanin, wyedukowany we Francji, Niemczech i Włoszech, który w swoich pismach łączył myśl antyczną z religią chrześcijańską? A. św. Tomasz z Akwinu B. Anzelm z Canterbury C. św. Bonawentura D. Piotr Abelard Pytanie 32/38 Gdzie powstały najstarsze europejskie uniwersytety? A. w Tuluzie i Pradze B. w Paryżu i Bolonii C. w Kolonii i Wiedniu D. w Krakowie i Florencji Pytanie 33/38 Jaki typ budowli był ważnym źródłem inspiracji dla artystów średniowiecznych? A. greckie świątynie B. rzymskie bazyliki C. francuskie katedry D. koptyjskie klasztory str. 6
Pytanie 34/38 Styl romański dominował w architekturze niemal przez 300 lat (od XI-XIII wieku). Na konstruowanie jakich elementów budowli pozwalała metoda łączenia wapienną zaprawą ociosanych wcześniej bloków z kamienia? A. sklepień kolebkowych i krzyżowych B. idealnie płaskich stropów C. małych i wąskich okien D. wysokich kolumn Pytanie 35/38 Jakie były charakterystyczne elementy budowli gotyckich? (Wskaż fałszywą odpowiedź.) A. witraże w ogromnych oknach B. strzeliste konstrukcje C. bardzo grube mury D. przypory i filary Pytanie 36/38 Istotnym elementem kultury średniowiecznej były ręcznie pisane i przepisywane księgi. Czym był inicjał? A. ozdobnym podpisem autora lub kopisty B. malowidłem zdobiącym brzegi kart księgi C. ozdobną pierwszą literą każdego rozdziału D. barwną ilustracją przedstawiającą scenę biblijną Pytanie 37/38 Co oznacza łacińska nazwa Biblia pauperum? A. Biblia dla dzieci B. Biblia dla ubogich C. Biblia dla uczonych D. Biblia dla wybranych Pytanie 38/38 Jak nazywa się zbiór psalmów z końca XIV wieku, posiadający liczne miniatury, prawdopodobnie przeznaczony dla kobiety pochodzącej z dynastii Andegawenów? A. Psałterz Dawidów B. Psałterz św. Kingi C. Psałterz puławski D. Psałterz floriański str. 7