Europejski przewodnik po zasadach znakowania opakowań zbiorczych znakowanie rozszerzone

Europejski przewodnik po zasadach znakowania opakowań zbiorczych znakowanie rozszerzone

Spis treści Deklaracja... 3 1. Wprowadzenie... 4 1.1. Cel dokumentu... 4 1.2. Okoliczności powstania poradnika... 4 1.3. Zakres... 5 2. Rekomendacje i zalecenia... 5 2.1. Informacje na opakowaniach zbiorczych... 5 2.2. Minimalny zakres danych... 6 3. Wykorzystanie symboliki GS1 128... 7 4. Przykłady etykiet... 11 5. Załączniki... 13 5.1. Słownik... 13 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 2 z 14

Zespół projektowy Dane osobowe Katrin recke Christel Delberghe Gerald Gruber Stefanie De Rocker Valérie Meers Cedric Houlette Heide Buhl Ilka Machemer Benedikt Hauksson Cassi Belazouz Emanuela Casalini Loek Boortman Sarina Pielaat Piotr Frackowiak Marianna Revallová Matjaž Martini Mats Björkqvist Michel Ottiker John Hall Stephen Jefferies Firma AIM Euro Commerce GS1 Austria GS1 Belgia GS1 Belgia GS1 Francja GS1 Niemcy GS1 Niemcy GS1 Islandia GS1 in Europe GS1 Włochy GS1 Holandia GS1 Holandia GS1 Polska GS1 Słowacja GS1 Słowenia GS1 Szwecja GS1 Szwajcaria GS1 UK GS1 UK Deklaracja Dołożono wszelkich starań, by informacje zgromadzone w niniejszym dokumencie były w pełni zgodne ze standardami systemu GS1. Organizacja GS1 i inne, zaangażowane w tworzenie tego dokumentu, strony niniejszym stwierdzają, że dokument jest dostarczony bez gwarancji stosowania i wykorzystania dla określonych celów i niniejszym zrzekają się jakiejkolwiek odpowiedzialności, bezpośredniej i pośredniej, za straty związane z użyciem niniejszego dokumentu. Dokument może być modyfikowany w związku z rozwojem technologii, zmianami standardów i nowymi wymaganiami prawnymi. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 3 z 14

1. Wprowadzenie 1.1. Cel dokumentu Celem dokumentu jest, dostarczenie najlepszych praktyk, w zakresie wspólnego standardu znakowania opakowań zbiorczych niedetalicznych (nie przechodzących przez kasy w detalu) i przekazywania, w ten sposób informacji dla produktów gotowych branży FMCG, w opakowaniach hurtowych. Wytyczne stanowią rozszerzenie dotychczas stosowanych metod znakowania produktów, opartych o kody w symbolikach EAN 13 i ITF 14. Wprowadzenie rozwiązań, przedstawionych w opracowaniu należy traktować jako dobrowolne, a sam stopień ich zastosowania zależeć może od wymagań stawianych przez partnerów handlowych. Wprowadzenie dodatkowych oznaczeń na poziomie opakowań zbiorczych, przenoszących kluczowe dane o jednostce handlowej niemetalicznej, obejmuje zarówno zastosowanie kodów w symbolice GS1 128, jak i wprowadzenie dodatkowych opisów danych, czytelnych wzrokowo. Na etapie tworzenia dokumentu uwzględniono wymagania stawiane, przez konkretne procesy zachodzące w łańcuchu dostaw, jak i najlepsze praktyki rynkowe. Wytyczne zostały przygotowane przez pracowników organizacji krajowych GS1 oraz europejskich organizacji branżowych. 1.2. Okoliczności powstania poradnika Przyjęło się, że branża FMCG wykorzystuje informacje zgromadzone na poziomie opakowań zbiorczych do utrzymania przepływu dóbr w łańcuchu dostaw od producenta do detalisty. Obecnie stosowane praktyki, wykorzystujące kody EAN 13 lub ITF 14 na tych opakowaniach, pozwalają jedynie na zapisanie w kodzie numeru GTIN produktu i ewentualne połączenie go z komunikatami EDI, na przykład typu DESADV, wspieranym przez unikatowy numer SSCC, stosowany na poziomie jednostek logistycznych. Jednakże rosnące potrzeby rynku oraz wymagania stawiane przez detalistów co do możliwości śledzenia produktów (traceability) oraz usprawnienia procesów magazynowych powodują konieczność wymiany większej ilości informacji, tych statycznych jak i dynamicznych, już na poziomie opakowań zbiorczych. Zastosowanie kodu GS1 128 jest jedną z opcji pozwalających sprostać wymaganiom dotyczącym przetwarzania tego typu danych, poprzez zapisanie ich w oparciu o tzw. Identyfikatory Zastosowania (IZ). Na etapie wyboru danych należy wziąć pod uwagę, iż kod GS1 128 pozwala na zapisanie, w jednej linii kodu, jedynie 48 znaków alfanumerycznych. Liczba ta obejmuje zarówno znaki wykorzystanych IZ tów, jak i zapisane w nich dane. Stąd potrzeba dokonania wyboru najbardziej użytecznych i potrzebnych IZ tów dla produktów z branży FMCG. Ważne jest również zapewnienie takiego poziomu danych i sposobu ich przedstawienia, aby etykiety z opakowań mogły być wykorzystywane powszechnie, na wielu rynkach Europy. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 4 z 14

W nawiązaniu do przywołanych powyżej wymagań oraz najlepszych praktyk opisanych w dokumencie, należy zauważyć, iż wdrożenie tego typu znakowania produktów może wiązać się z: wymianą lub aktualizacją oprogramowania/sprzętu stosowanego obecnie w firmach do druku kodów koniecznością rozbudowy infrastruktury IT w sposób pozwalający na przetwarzanie danych zapisanych z kodzie GS1 128 zmianą metod drukowania etykiet, przenosząc etap nadruku danych dynamicznych o produkcie, takich jak seria czy data ważności, na koniec etapu technologicznego. Nadruk tych danych na wcześniejszych etapach produkcji może nie być możliwy. W przypadku jakichkolwiek pytań czy wątpliwości, co do treści opisanych w podręczniku czy takich, które powstaną na etapie wdrażania zaproponowanego rozwiązanie, zachęcamy do kontaktu z lokalną organizacją GS1 (http://www.gs1pl.org/kontakt/nasi konsultanci) 1.3. Zakres dokumentu Wytyczne zawarte w dokumencie mają zastosowanie do znakowania opakowań zbiorczych, wyrobów gotowych, oferowanych w szeroko rozumianym handlu wyrobami konsumenckimi. Dokument nie obejmuje swoim zakresem znakowania jednostek logistycznych (palet lub opakowań zbiorczych pełniących funkcję jednostek logistycznych). Aby uzyskać więcej informacji na temat znakowania jednostki logistycznej, prosimy zapoznać się z wytycznymi GS1 w Europie, dostępnymi na stronie internetowej GS1 w Europie: www.gs1.eu lub na stronach GS1 Polska: www.gs1pl.org. 2. Rekomendacje i zalecenia 2.1. Informacje na opakowaniach zbiorczych Format i zakres informacji na etykietach opakowań zbiorczych (handlowych i niemetalicznych) jest bardzo różny i w głównej mierze zależy od producenta i możliwości technicznych, jakimi dysponuje. Jednym z celów tego podręcznika jest dostarczenie wskazówek pozwalających wypracować uniwersalny format etykiet, spełniający wymagania partnerów handlowych. Zaproponowany zakres danych ma zastosowanie do wszelkiego typu produktów, jak również zawiera wytyczne charakterystyczne dla wybranych kategorii produktowych. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 5 z 14

2.2. Minimalny zakres danych Jednostki handlowe, w opakowaniach zbiorczych, powinny zawierać standardowy zestaw danych pozwalający, w sposób jednoznaczny, zidentyfikować daną jednostkę. Najczęściej używane atrybuty zostały wymienione w tabeli poniżej. GTIN Rodzaj danych Numer partii lub serii Data najlepsze do Data ważności Masa netto Data pakowania Definicja GTIN jest wykorzystywany do identyfikacji jednostek handlowych. Jednostką handlową jest każda jednostka (produkt lub usługa), co do której istnieje potrzeba gromadzenia predefiniowanych informacji i która może być wyceniana, zamawiana lub fakturowana w dowolnym punkcie łańcucha dostaw. GTIN dla jednostek handlowych o stałej ilości może mieć postać numeru: GTIN 8, GTIN 13 lub GTIN 14. GTIN dla towarów o zmiennej ilości nieprzechodzących przez kasy ma postać numeru GTIN 14 z cyfrą 9 w pozycji wskaźnika. Numer partii / serii produkcyjnej powinien być umieszczany w stosownych przypadkach, zwłaszcza dla celów traceability. Identyfikatory Zastosowania (15) wskazuje, że pole danych zawiera datę najlepsze do. Data najlepsze do na etykiecie lub opakowaniu określa czas, do którego produkt zachowuje szczególne cechy jakościowe. Data najlepsze do jest najczęściej stosowana do celów informacyjnych dla konsumentów, a jej podawanie może stanowić wymóg prawny. Identyfikator Zastosowania (17) oznacza, że pole danych zawiera datę ważności. Data ważności jest datą, która określa limit zużycia lub użytkowania produktu. Co oznacza, że jej ustalenie odbywa się na podstawie analizy konkretnego produktu. Dane są używane do uzupełnienia identyfikacji jednostki handlowej o zmiennej ilości, wskazując masę netto jednostki handlowej. Data opakowanie jest datą, kiedy towar został zapakowany przez określonego pakującego. Data produkcji Data produkcji jest datą faktycznego wytworzenia lub montażu, określoną przez producenta. Termin ten może odnosić się do samej jednostki handlowej lub elementów Kategoria produktów dowolna IZ (01) IZ Identyfikator zastosowania GS1 Format: n2+n14 produkty świeże, IZ (10) FMCG, kosmetyki Format: n2+an 20 produkty świeże, IZ (15) produkty świeże, kosmetyczne produkty o zmiennej ilości: mięso, ryby, sery mięso, owoce, warzywa produkty świeże, spożywcze. Format: n2+n6 IZ (17) Format: n2+n6 IZ (310n) Format: n4+n6 IZ (13) Format: n2+n6 IZ (11) Format: n2+n6 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 6 z 14

Liczba sztuk zawartych w opakowaniu zbiorczym. Identyfikator Zastosowania (30) oznacza, że pole danych zawiera liczbę sztuk zawartych w opakowaniu zbiorczym o zmiennej ilości, a zatem nie powinien być stosowany w oderwaniu od IZ (01) określającego jednostkę handlową. mięso, owoce, warzywa IZ(30) Format n2+n 8 Definicje, formaty i zasady zastosowania wszystkich wyżej wymienionych atrybutów są opisane w Specyfikacjach Ogólnych GS1 www.gs1.org/genspecs GS1 lub na stronach organizacji krajowych GS1 (www.gs1pl.org) 3. Wykorzystanie symboliki GS1 128 Symbolika kodu kreskowego GS1 128 wspiera wiele atrybutów danych, w tym opisane w niniejszych wytycznych. 3.1. Specyfikacja symboliki GS1 128 Kod kreskowy GS1 128 został starannie zaprojektowany przy współpracy GS1 i AIM (Association for Automatic Identification and Mobility). Kod kreskowy GS1 128 różni się od Kodu 128 zastosowaniem znaku specjalnego Funkcja 1 (FNC1) zaraz po znaku Start. Jeżeli znak Funkcja 1 nie zostanie w ten sposób zastosowany to kod nie spełnia wymogów Systemu GS1. Kod 128 jest w pełni opisane w normie ISO / IEC 15417, Technika informatyczna Techniki automatycznej identyfikacji i gromadzenia danych Wymagania dotyczące symboliki kodów kreskowych Kod 128, a także w pkt 5.4 Specyfikacji Ogólnych GS1. 3.2. Wymiar X (powiększenie symbolu) Wymiar X określa szerokość najwęższego elementu (kreski lub spacji) w symbolu kodu kreskowego. Przy jego określaniu należy wziąć pod uwagę potencjalne środowisko skanowania. Zalecany zakres wymiaru X wynosi, dla kodu GS1 128, od 0,495 mm do 0,94 mm. Zalecany docelowy wymiar X dla symbolu kodu kreskowego GS1 128 wynosi 0,495 mm. Systemy skanujące funkcjonują efektywniej, jeżeli wszystkie kody kreskowe GS1 128 mają ten sam wymiar X. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 7 z 14

Symbol(e) Wymiar X mm (cale) Minimalna wysokość symbolu dla danego X mm (cale) Cicha strefa Specyfikacja minimalnej jakości Minimalny Nominalny Maksymalny Dla minimalnego wymiaru X Dla nominalnego wymiaru X Minimalny Docelowy Maksy malny Dla minimalnego wymiaru X GS1-128 0.495 (0.0195") 0.495 (0.0195") 0.940 (0.0370") 31.75 (1.250") 31.75 (1.250") 31.75 (1.250") 10X 10X 1.5/10/670 W procesach wykorzystujących skanery ręczne dopuszczalne jest zastosowanie mniejszych symbolik kodu GS1 128 tak długo, jak możliwe będzie przestrzeganie wytycznych Specyfikacji Ogólnych GS1 a ocena jakości użytkowej druku będzie pozytywna. Absolutny minimalny wymiar X w tym przypadku to 0,25mm. W przypadku zastosowania drukarek termicznych lub innych urządzeń o niskiej rozdzielczości, służących do drukowania na żądanie, należy pamiętać, że nie wszystkie wymiary X są możliwe do osiągnięcia. Jakość druku zależy bowiem od rozdzielczości głowicy tych urządzeń. 3.3. Wysokość kodu GS1 128 Dla wszystkich jednostek handlowych, skanowanych z wykorzystaniem skanerów stacjonarnych, w ogólnej dystrybucji, Specyfikacji Ogólne GS1 zalecają dla kody GS1 128 wysokość kresek 31,75 mm (1,25 cala). Dla środowiska skanowania ręcznego absolutna, minimalna wysokość kresek kodów kreskowych to 12,70mm (0,5 cala). Więcej informacji na temat jakości kodu kreskowego GS1 128, patrz punkt 5.5 Projektowanie i ocena jakości kodów kreskowych GS1. 3.4. Ciche strefy / jasne marginesy Kody kreskowe powinny być drukowane z zachowaniem cichej strefy (jasnego marginesu) po obu stronach symbolu, o szerokości co najmniej 10 modułów (10X). Ciche strefy, z obu stron kodu, powinny mieć szerokość co najmniej 7 mm. Wycentrowanie kodów kreskowych daje większą pewność, że szerokość cichych stref jest właściwa. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 8 z 14

Ciasteczka Sweetie GTIN-13: 5901234567893 (op. zbiorcze) Zawartość:24x5901234567886 (GTIN-13 jednostki handlowej detalicznej) Najlepsze do: 11.10.2016 Seria: ABC123 Ciche strefy są oznaczone niebieskimi strzałkami na lewej i prawej stronie kodu kreskowego GS1 128. 3.5. Lokalizacja kodu Docelowo należy umieścić kod na wysokości minimum 32 mm od podstawy opakowania oraz w odległości co najmniej 19 mm od każdej z krawędzi pionowej, tak aby uniknąć uszkodzenia etykiety. 3.6. Lokalizacja kodu na niskich opakowaniach Jeśli wysokość opakowania lub tacki jest mniejsza niż 50 mm i nie ma możliwości wydrukowania kodu w pełnej zalecanej wysokości lub gdy nie ma możliwości umieszczenia danych w postaci czytelnej dla ludzi pod kodem, można posłużyć się następującymi rozwiązaniami: 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 9 z 14

interpretacja tekstowa umieszczona jest z boku symbol, z zachowaniem cichych stref; w przypadku opakowań o szerokości ścianki bocznej mniejszej niż 32 mm istnieje możliwość zlokalizowania kodu na górnej części opakowania z zachowania zasady krawędzi, czyli nie bliżej niż 19 mm od krawędzi opakowania. 3.7. Liczba etykiet W przypadku skanowania opakowań w środowisku dystrybucji ogólnej standardy wymagają umieszczenia co najmniej jednej etykiety z kodem. Zaleca się jednak umieszczenie co najmniej dwóch lub więcej etykiet po obu stronach opakowania. Ważne, aby dane zawarte na takich etykietach były identyczne. Ma to szczególne znacznie w sytuacji, gdy wymagane jest, aby choć jeden symbol kodu był zawsze widoczny. 3.8. Symbole dodatkowe W niektórych zastosowaniach, takich jak opakowania zbiorcze, które pełnią równocześnie funkcję opakowań handlowych, na produktach został naniesiony wcześniej kod kreskowy w symbolikach EAN 13 lub ITF 14. W takim przypadku umieszczenie dodatkowej etykiety z kodem GS1 128 z danymi uzupełniającymi nie powinno zasłaniać kodu podstawowego oraz należy zachowywać wymagania co do cichych stref obu symbolik. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 10 z 14

4. Przykłady etykiet Pomimo tego, iż podręcznik nie narzuca obowiązkowego formatu etykiet na opakowaniach zbiorczych, to załączone przykłady etykiet należy traktować jako rekomendowane. Wymiary umieszczonych na przykładach etykiet i kodów GS1 128 mają charakter ilustracyjny. Dane zapisane w postaci tekstu czytelnego dla ludzi zostały użyte aby pomóc w zrozumieniu zakodowanych informacji. 4.1. Standardowa etykieta dla opakowania zbiorczego homogenicznego z datą i numerem partii Ciasteczka Sweetie GTIN: 5901234567893 Najlepsze do: 11.10.2016 Seria: ABC123 Ciasteczka Sweetie GTIN: 5901234567893 Data prod: 12.12.2014 Seria: ABC123 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 11 z 14

Steki wieprzowe GTIN (dla jednostki o zmiennej ilości) 95901234567872 Waga netto: 5,350kg Zm liczba: 16 steków Data pakowania: 25.09.2015 Seria: ABC123 Uwaga: Moduł X będzie mniejszy niż 0,495mm. Jeśli szerokość kodu będzie większa niż 165 mm należy przedstawić zakodowane dane w dwóch lub więcej wierszach. 4.2. Standardowa etykieta opakowania zbiorczego handlowego z numerem partii i bez dat Ciasteczka Sweetie GTIN: 5901234567893 Seria: ABC123 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 12 z 14

5. Załączniki 5.1. Słownik Interpretacja czytelna dla ludzi: Interpretacja czytelna dla ludzi jest tekstem przeznaczonym dla ułatwienia operacji manualnych i ręcznego wprowadzania danych. Jest to odpowiednik elementów danych przedstawionych w symbolach kodów kreskowych i składa się z tytułów danych oraz zawartości danych. Czcionka danych powinna mieć przynajmniej 7 mm wysokości. Jeżeli partnerzy handlowi nie uzgodnią, jaki język ma być na etykiecie, to tytuły danych muszą być drukowane w języku angielskim. Istnieje opcja, która może być brana pod uwagę przez podmiot tworzący etykietę, polegająca na dodaniu drugiego języka. Identyfikatory Zastosowania nie są zawarte w interpretacji czytelnej dla ludzi. Tekst czytelny wzrokowo: Znaki takie jak liter i cyfr, które mogą być odczytywane przez ludzi i mogą lub nie mogą być zakodowane w kodach kreskowych GS1 i nie są ograniczone do struktury i formatu opartego na standardach GS1 (np kod daty wyrażony w formacie krajowym, właściciel marki, nazwa, deklaracje konsumentów). Globalny Numer Jednostki Handlowej GTIN: Identyfikator GS1 używany do identyfikacji jednostek handlowych. Identyfikator składa się z prefiksu firmy GS1, po którym następuje oznaczenie jednostki i cyfra kontrolna. EDI: Elektroniczna Wymiana Danych: Prowadzenie komunikacji biznesowej i zarządzania metodami elektronicznymi, takimi jak Electronic Data Interchange (EDI) i zautomatyzowanych systemów gromadzenia danych. Cicha strefa: Czysta powierzchnia poprzedzająca znak Start symbolu kodu kreskowego i następująca po znaku Stop. Niekiedy nazywa się ją,,cichą strefą" lub,,jasnym marginesem. 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 13 z 14

GS1 in Europe www.gs1eu.org GS1 is a registered trademark of GS1 AISBL 2015 All contents copyright GS1 2015 strona 14 z 14