WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY V Ocena niedostateczna -nie opanował minimum wiadomości określonych programem nauczania, -wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu, -systematycznie jest nieprzygotowany do lekcji, nie prowadzi zeszytu. OCENA DOPUSZCZAJĄCA - umie narysować linię chronologiczną i zaznaczyć na niej podane daty, - potrafi umieścić na linii chronologicznej wydarzenia z czasów p.n.e. i n.e. -określa wiek podanego wydarzenia, - rozumie pojęcia: linia chronologiczna, wiek - umie pokazać na mapie historycznej państwa: Egipt, Palestyna; rzeki: Nil: morza: Morze Śródziemne: Miasta: Jerozolima - rozumie pojęcia: starożytność, faraon, Biblia, -rozpoznaje na ilustracjach budowle starożytnego Egiptu (piramidy, świątynie), -potrafi pokazać na mapie historycznej Grecję, zapamiętać nazwy geograficzne i wskazać na mapie miasta: Ateny, Olimpia, morza: Morze Śródziemne, góra: Olimp -zna imiona najważniejszych bogów: Zeusa, Hadesa, Posejdona, -rozumie pojęcie mitu -potrafi umieścić na linii chronologicznej datę narodzin Chrystusa i wskazać na mapie starożytną Italię, Rzym -zna imiona postaci mitologicznych i historycznych: Romulusa, Juliusza Cezara, Chrystusa -rozumie pojęcia (objaśnia je): imperium, niewolnik, cesarz, - wie, że Rzym uważany był za stolicę świata starożytnego - kojarzy nauczanie Jezusa Chrystusa z początkiem chrześcijaństwa. OCENA DOSTATECZNA -umie określać wydarzenia w kategorii wcześniejsze-późniejsze - potrafi nazwać kontynent i wskazać na mapie historycznej położenie geograficzne Egiptu oraz Palestyny 1
-zna imiona postaci historycznych i biblijnych (Jahwe, Mojżesza), -rozumie pojęcia: państwo, papirus, despota, mumia, prorok, - wyjaśnia jakie znaczenie miały budowle (piramida, świątynia), -rozpoznaje pismo obrazkowe na ilustracjach, -określa położenie geograficzne Grecji na mapie historycznej, -pamięta imiona postaci historycznych i mitologicznych: Aleksandra Macedońskiego, Prometeusza, Dedala i Ikara, Heraklesa - wie, jakimi dziedzinami opiekowali się bogowie: Zeus, Hera, Posejdon, Atena, Apollo, Hades, Afrodyta -rozumie pojęcia: państwo-miasto, pięciobój, tragedia, komedia -wymienia: dyscypliny olimpijskie, style architektury greckiej, dzieła Homera i określić ich tematykę. potrafi umieścić na linii chronologicznej daty: 753 r. p.n.e. 476 r. p.n.e., -wskazuje na mapie granice imperium rzymskiego -pamięta nazwy geograficzne (wskazując na mapie): Tybr, Sycylia, Płw.Apeniński, Roma - zna imiona postaci historycznych i mitologicznych: Spartakusa, Romulusa i Remusa, Marsa - rozumie pojęcie (objaśniając je): legiony, -wskazuje przyczyny niewolnictwa w starożytności, -wymienia najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne Rzymian (technika, budownictwo, prawo) i główne założenia religii chrześcijańskiej OCENA DOBRA -oblicza na wybranych przykładach, ile lat upłynęło od wskazanego wydarzenia p.n.e. do czasów współczesnych (w przybliżeniu) -potrafi przyporządkować wydarzenie do połowy wieku (pierwsza połowa, druga) -określa położenie Egiptu i Palestyny, -zna imiona postaci: Re, Dawida Salomona, - rozumie pojęcia: sarkofag, sfinks, hieroglify, balsamowanie, monarchia despotyczna, Dekalog, Stary Testament, - potrafi wyjaśnić związek między warunkami naturalnymi a zajęciami i życiem ludności (Egipt, Palestyna), -odczytuje informacje z materiału ikonograficznego w podręczniku i opowiada o pracy egipskiego chłopa. - zaznacza na linii chronologicznej czas powstania poznanych państw (Egipt, Palestyna, Grecja). -pokazuje na mapie: Morze Jońskie, Morze Egejskie, Macedonię, Spartę, Azję Mniejszą, Troję 2
- zna imiona postaci historycznych i mitologicznych: Dionizosa, bohaterów wojny trojańskiej: Achillesa, Hektora, Parysa -wymienia: antropomorficzne cechy bogów greckich, zadania zgromadzenia ludowego w Atenach - wskazuje jakie skarby kultury znajdują się na Akropolu -wyjaśnia symbolikę mitów: o Prometeuszu, Heraklesie, Dedalu i Ikarze - rozpoznaje na materiale ikonograficznym style architektury greckiej -opisuje na podstawie ilustracji wygląd teatru greckiego - odczytuje z mapy historycznej nazwy mieszkańców starożytnej Italii, na postawie mapy określa terytorium cesarstwa zachodniorzymskiego i wschodniorzymskiego, -zna imiona postaci historycznych: Oktawiana, Augusta, Attyla, Konstantyna Wielkiego, -rozumie pojęcia: romanizacja, prawo rzymskie, kodeks i zna zadania urzędników rzymskich: konsula, trybuna ludowego, senatu, OCENA BARDZO DOBRA -podaje przykłady innych sposobów mierzenia czasu -potrafi zlokalizować państwa Starożytnego Wschodu na mapie, porównać terytorium i granice państw starożytnych ze współczesnymi, wskazać różnice i podobieństwa między religią żydowską a egipską, -wykazuje wpływ kultury starożytnego Wschodu na współczesność, -wyjaśnia, dlaczego niektóre nauki rozwinęły się właśnie w Egipcie, -wskazuje przyczyny istnienia nieograniczonej władzy faraona, - zna funkcje i rozumie hierarchiczny układ społeczeństwa egipskiego. - porównuje wierzenia Egipcjan i Greków, zestawia: teatr grecki ze współczesnym, igrzyska sportowe starożytności ze współczesnymi olimpiadami, -określa wpływ kultury greckiej na współczesność, -porównuje style w architekturze greckiej -zestawia sposób sprawowania władzy w Atenach z rządami w Egipcie, -wskazuje powiązania między uprawianiem sportu a wierzeniami religijnymi Greków, -potrafi odczytać ze współczesnej mapy geograficznej kraje, które wchodziły w skład imperium rzymskiego, -wyjaśnia, dlaczego kultura romańska oddziaływała na ówczesny świat -porównuje chrześcijaństwo z wierzeniami Greków i Rzymian -wskazuje wpływ dorobku Rzymian na współczesną cywilizację, - wykazuje wyższość organizacji armii rzymskiej nad wojskami innych państw, - wymienia etapy podbojów rzymskich. 3
OCENA CELUJĄCA Uczeń spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto posiada wiedzę wykraczającą znacznie poza zakres materiału programowego np. w odniesieniu do określonej epoki, kraju lub zagadnień. Dodatkowa wiedza jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń. Ocena niedostateczna II semestr -nie opanował minimum wiadomości określonych programem nauczania, -wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu, -systematycznie jest nieprzygotowany do lekcji, nie prowadzi zeszytu. OCENA DOPUSZCZAJĄCA -zaznacza na linii chronologicznej daty: chrztu Polski, zjazdu gnieźnieńskiego, koronacji Bolesława Chrobrego - wskazuje na mapie: siedziby plemion Polan i Wiślan, obszar państwa Mieszka I, grody: Gniezno, Poznań, Kraków -zna: imiona historycznych władców państwa polskiego, nazwę dynastii: Piastowie, imiona świętych: Wojciecha, Stanisława -rozumie pojęcia (objaśnia je): koronacja, królestwo, książę, dynastia, gród, rycerz, duchowny, zakonnik, -wie o przynależności plemion polskich do rodziny Słowian, -potrafi skojarzyć panowanie Mieszka I z chrystianizacją kraju, -umie wyjaśnić pochodzenie nazwy Polska. -umieszcza na linii chronologicznej daty: wydania statutu Bolesława Krzywoustego, sprowadzenia Krzyżaków do Polski, -rozumie pojęcia: testament, dzielnica, podział dzielnicowy, mieszczanie, rynek, zamek, osada, -opowiada o obyczajach rycerskich - umieszcza na linii chronologicznej wydarzenia: koronację W. Łokietka, założenie Akademii Krakowskiej, koniec panowania Piastów. -wskazuje na mapie dzielnice: Małopolska, Wielkopolska, Pomorze Gdańskie -rozumie pojęcia: monarchia, zjednoczenie kraju. OCENA DOSTATECZNA 4
-potrafi wskazać na mapie: - siedziby poznanych plemion polskich, sąsiadów Polski, w X w. grody: Kalisz, Kołobrzeg, Gdańsk, Wrocław, rzeki: Wisła, Odra, krainy geograficzne: Wielkopolska, Małopolska, Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, - zna imiona postaci historycznych: Ottona III, Galla Anonima, -rozumie pojęcia (objaśnia je): chrystianizacja, misja, metropolia, biskupstwo, arcybiskupstwo, danina, możni, drużyna, styl romański, średniowiecze, -wymienia koronowanych władców z dynastii piastowskiej, określa pozycję Gniezna w państwie wczesnopiastowskim, -wymienia w porządku chronologicznym poznanych władców z dynastii Piastów, -wskazuje na zagrożenie państwowości polskiej ze strony Niemiec, -potrafi określić charakter wierzeń Słowian, -zna największe dokonania polityczne: Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Bolesława Śmiałego, Bolesława Krzywoustego, - wymienia podstawowe cechy stylu romańskiego. -kojarzy rozbicie dzielnicowe z postacią B. Krzywoustego, sprowadzenie Krzyżaków z postacią Konrada Mazowieckiego -wskazuje na mapie: dzielnicę senioralną, dzielnice dziedziczne synów Bolesława Krzywoustego, - rozumie pojęcia: statut, cech, mistrz krzyżacki, -przedstawia przyczyny wydania statutu przez Bolesława Krzywoustego, sprowadzenia Krzyżaków do Polski, -wykazuje łupieżczy charakter wypraw tatarskich na Polskę. -wskazuje na mapie: miejsca ważnych wydarzeń: Płowce, Kalisz, twierdzę Malbork, terytorium państwa polskiego za Wł. Łokietka i za K. Wielkiego. OCENA DOBRA -zna legendarny rodowód Piastów, wskazuje oznaki władzy królewskiej, -rozumie pojęcia (objaśnia je): włócznia św. Maurycego, rada książęca, wojowie, wojewoda, roczniki, - potrafi wyjaśnić, jakie okoliczności skłoniły Mieszka I do przyjęcia chrztu, -wskazuje na skutki zjazdu gnieźnieńskiego, - rozpoznaje na konkretnych przykładach najważniejsze cechy stylu romańskiego. - pamięta imiona książąt dzielnicowych, synów Bolesława Krzywoustego, -rozumie pojęcia: zakon rycerski, trójpolówka, lokacja miast, dziesięcina, patrycjat, pospólstwo, plebs, - określa charakter dzielnicy senioralnej - wyjaśnia, dlaczego państwo krzyżackie stanowiło zagrożenie dla Polski, - wyjaśnia przyczyny upadku zasady senioratu. 5
-umieszcza na linii chronologicznej wydarzenia: -śmierć W. Łokietka, koronacja Kazimierza Wielkiego, - wskazuje na mapie straty i nabytki terytorialne za ostatnich Piastów (Pomorze Gdańskie, Śląsk, Kujawy, Ruś Czerwona), -rozumie pojęcia: szlachta, przywileje, herb, rektor, uniwersytet. OCENA BARDZO DOBRA -porównuje poznane religie z wierzeniami Słowian, -wskazuje na mapie: terytorium monarchii Bolesława Chrobrego, podaje przyczyny wojen polskoniemieckich od czasów Mieszka I do Bolesława Krzywoustego, - wyjaśnia pogański rodowód niektórych obyczajów ludowych, wskazuje przyczyny zjednoczenia ziem polskich przez Polan, - potrafi ocenić decyzję o chrystianizacji kraju z punktu widzenia interesów państwa, porównuje metody chrystianizacji (np. św. Wojciech, a Krzyżacy), -wymienia przykłady budownictwa romańskiego, -wyjaśnia genezę państwa polskiego na podstawie legend, -przedstawia zmiany terytorialne państwa polskiego na konkretnych przykładach. -wyjaśnia, dlaczego Kazimierz Wielki wiele uwagi poświęcał sprawom wewnętrznym państwa -wskazuje na korzyści płynące z polityki Kazimierza Wielkiego, ocenia postępowanie Krzyżaków wobec Polski, OCENA CELUJĄCA Uczeń spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto posiada wiedzę wykraczającą znacznie poza zakres materiału programowego np. w odniesieniu do określonej epoki, kraju lub zagadnień dodatkowa wiedza jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń. 6