1. Grupa: Nauczyciele (uczący różnych przedmiotów) 2. Zagadnienie: Internet jako ważne źródło informacji w pracy nauczyciela 3. Temat: Wyszukiwanie informacji w Internecie 4. Czas trwania: 2 godz. lekcyjne (90 minut) 5. Co uczestnik kursu powinien już wiedzieć? Znać pojęcia: Inernet, strona internetowa, przeglądarka, adres strony WWW, odsyłacz hipertekstowy Posiadać umiejętności: posługiwania się przeglądarką Internet Explorer i nawigacji po stronach WWW 6. Cel operacyjne zajęć: Cele z kategorii wiadomości Uczestnicy warsztatów poznają podstawowe środki i metody poszukiwania informacji w sieci Celezkategoriiumiejętności Uczestnicy warsztatów potrafią posługiwać się przeglądarką stron WWW oraz katalogiem w celu odnalezienia poszukiwanych informacji, potrafią efektywnie korzystać z wyszukiwarki, potrafią zapisać stronę lub wybrany element strony na dysku Cele z kategorii postawy Uczestnicy warsztatów dostrzegają konieczność stosowania mechanizmów wyszukiwania informacji w sieci i umiejętność ich celowego wykorzystania w pracy zawodowej 7. Wprowadzane pojęcia: katalog stron internetowych, portal internetowy, wyszukiwarka, zapytanie słowa kluczowe - fraza - operatory, multiwyszukiwarki, wyszukiwarki specjalistyczne 8. Metody nauczania: elementy wykładu, pogadanka, ćwiczenia praktyczne 9. Formy organizacyjne: praca w dwuosobowych grupach 10. Środki dydaktyczne: stanowiska komputerowe połączone sieciowo, ze stałym podłączeniem do Internetu, system operacyjny Windows 98, przeglądarka internetowa Internet Explorer 5.0 1
PLAN ZAJĘĆ 1. Zapoznanie uczestników kursu z tematem i celem zajęć. 2. Przypomnienie zasad pracy z przeglądarką internetową. 3. Praca z wyszukiwarką internetową. 4. Zasady zapisywania stron i wybranych elementów strony na dysku. 5. Ćwiczenia praktyczne. PRZEBIEG ZAJĘĆ Ad.2 Jednym z programów, który umożliwia przeglądanie stron WWW jest Internet Explorer. Po uruchomieniu programu automatycznie wczytywana jest jedna ze stron WWW zwana stroną startową (w naszym przypadku jest to www.onet.pl). Aby wyświetlić wybraną przez siebie stronę, należy wpisać jej adres w polu na pasku adresu i przycisnąć klawisz ENTER. Strona o podanym adresie zostanie pobrana zsieciiwyświetlona w głównym oknie programu. Pierwsza strona wyświetlona po podaniu adresu nazywa się stroną domową (ang. Home page). Zazwyczaj jest ona przygotowana jako atrakcyjny spis treści i zawiera linki do podstron, z których się składa. Internet Explorer pamięta sekwencję ostatnio odwiedzonych stron. Przełączanie się między nimi ułatwiają przyciski Wstecz i Dalej. Podczas przeglądania kolejnych stron Explorer tworzy historię sesji, czyli zbiór adresów ostatnio odwiedzonych. Aby zapoznać się z historią, należy kliknąć przycisk Historia. Wtedy wyświetli się w lewej części okna pasek prezentujący zawartość folderu Historia z podziałem na konkretne dni (np. poniedziałek (w tym tygodniu), dzisiaj, tydzień 01-11-12). Internet Explorer w trakcie instalacji tworzy folder Ulubione. W folderze tym warto przechowywać adresy ulubionych stron, czyli te do których najczęściej powracamy podczas podróży w sieci. Do zawartości folderu Ulubione mamy dostęp bezpośrednio z paska narzędzi za pomocą ikonki Ulubione. Uczestnicy kursu przeglądają ciekawe linki zebrane i przygotowane przez nauczyciela: http://www.men.waw.pl (strona Ministerstwa Edukacji Narodowej) http://www.profesor.pl (serwis internetowy dla nauczycieli) http://www.eduseek.pl (serwis internetowy dla nauczycieli, uczniów i rodziców) http://www.matura.pl (serwis internetowy dla zainteresowanych maturami) http://www.liceum.pl (serwis dla nauczycieli liceum) 2
http://www.gimnazjum.pl (serwis dla nauczycieli gimnazjum) http://www.oke.jaw.pl (strona Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Jaworznie) http://www.interklasa.pl (polski portal edukacyjny) http://www.kiss.pl (Stowarzyszenie Komputer i Sprawy Szkoły) Ad3. Ilość informacji przechowywanych w Internecie jest tak ogromna, że kłopotliwe może się okazać odnalezienie miejsc, w których znajdują się poszukiwane wiadomości. Pomocy w odnalezieniu stron dostarczą odpowiednie narzędzia internetowe. Dostęp do tych narzędzi odbywa się poprzez witryny WWW. Aby więc z nich korzystać, należy znać adres takiej witryny. Uzyskanie bardziej szczegółowych informacji umożliwiają tzw. wyszukiwarki. W przeglądarce stron WWW użytkownik wpisuje adres internetowy portalu, który zawiera wyszukiwarkę (np. www.onet.pl) lub wpisuje adres konkretnej wyszukiwarki (np. www.altavista.com). Po otworzeniu strony z wyszukiwarką, w oknie wyszukiwarki wpisuje się słowo lub słowa kluczowe, które są ściśle związane z poszukiwaną informacją. Chcąc np. odnaleźć przepis na makowiec, wprowadza słowa kluczowe makowiec i przepis, a następnie wybiera przycisk Szukaj ( Search ). W rezultacie zostaje zaprezentowana lista stron (w postaci odsyłaczy i krótkich opisów) spełniających zadane przez użytkownika kryteria - wystarczy kliknąć na któryś z odsyłaczy, by przenieść się w wybrane miejsce. Dzięki temu można stosunkowo szybko odnaleźć w Internecie interesujące informacje wśród milionów stron WWW. Aby zawęzić obszar poszukiwań w Internecie i uniknąć wyświetlenia wielu stron nie związanych z szukanymi przez nas informacjami musimy odpowiednio sformułować zapytanie - stosując słowa kluczowe lub frazy oraz odpowiednie operatory. Należy pamiętać, że prawie każda wyszukiwarka kieruje się swoimi kryteriami wyszukiwania, które dostępne są na stronie z daną wyszukiwarką. 3
Zapytanie pojedyncze słowa piłka ręczna użycie cudzysłowu zamiast: piłka ręczna lepiej: "piłka ręczna" Każde słowo jest traktowane oddzielnie. Wyszukiwarka znajdzie strony, które zawierają jak najwięcej słów bądź fraz użytych w zapytaniu. Na początku listy wyników pokazywane są dokumenty najlepiej odpowiadające zapytaniu. W tym wypadku najpierw wyświetlone zostaną strony, w których występują obok siebie słowapiłkairęczna (czyli np. o drużynie sportowej), następnie te, na których znajdują się te słowa, ale w znacznej odległości od siebie, a na końcu strony, w których występuje choćby jedno z podanych słów (czyli także o piłkach do metalu i robótkach ręcznych) Frazy składające się zwiększej ilości słów powinny być ujęte w cudzysłów, gdyż tylko wtedy wyszukiwarka traktuje je jako całość. Poszczególne frazy należy oddzielać przecinkami. użycie wielkich liter zamiast: czerwone gitary, piasek lepiej: Czerwone Gitary, Piasek użycie operatorów + i - zamiast: Republika lepiej: Republika, +serwis - kraj Operatory logiczne Pierwsze zapytanie jest zbyt wieloznaczne (zobacz przykład powyżej) Przy zastosowaniu cudzysłowu wyszukiwarka znajdzie tylko te strony z tekstem piłka ręczna bez innych odmienionych wariantów pojawienia się tych słów. Używając wielkich liter precyzujesz, że szukanie ma dotyczyć słów dokładnie tak zapisanych. Słowa rozpoczynające się z wielkiej litery są traktowane jak oddzielne frazy. Użycie małych liter powoduje, że wyszukiwane są wyrazy zaczynające się zarówno z małej jak i z dużej litery (np. Onet, onet). Jeśli wpiszesz słowo zaczynające się dużą literą (np. Onet), to zostaną znalezione wyłącznie wyrażenia zaczynające dużą literą. Używając znaku"+" precyzujesz, że podane słowo musi wystąpić na stronie. Używając znaku "-" określasz, że podane słowo nie może wystąpić na stronie. W pierwszym przykładzie wyszukane zostaną zarówno Republika Południowej Afryki, Republika Czeska, itp. W drugim - tylko serwisy o nazwie Republika, aniekraje. Operator Działanie Przykład AND równoważne ze znakiem + (plus) OR zostaną odnalezione te dokumenty, w których występują oba wskazane słowa (niekoniecznie obok siebie). odnalezione zostaną te dokumenty, w których występuje przynajmniej jedno z wymienionych słów ogłoszenia AND Onet Onet OR Onet.pl NOT równoważne ze znakiem - (minus) tylko Infoseek AND NOT równoważne ze znakiem - (minus) tylko AltaVista AltaVista nie zrozumie samego NOT () wskaże dokumenty, w których nie występuje dane słowo (czyli np. wszystko gdzie pojawia się "programy" a nie pojawia się "wirusy") aby zgrupować wyrażenia logiczne należy użyć nawiasów (poszuka wszystkich dokumentów ze słowami AltaVista i Onet, ale nie tych, które są pod adresem www.altavista.com programy NOT wirusy programy AND NOT wirusy (AltaVista AND Onet) AND NOT url:www.altavista.wirusy 4
Na zajęciach będziemy korzystać z polskich i zagranicznych wyszukiwarek oraz portali internetowych, w których umieszczone są wyszukiwarki. Użyjemy więc: http://www.altavista.pl http://www.emulti.pl http://www.onet.pl http://www.wp.pl http://www.interia.pl http://www.e.pl http://www.republika.pl http://www.altavista.com http://www.google.com http://www.yahoo.com Adres strony z wybranymi polskimi i zagranicznymi wyszukiwarkami i portalami internetowymi http://www.info-ekspert.com.pl/szukacz.htm Ćwiczenie wykonane z pomocą prowadzącego Uczestnicy kursu wyszukują informacje na temat awansu zawodowego nauczycieli. Ad 4. Przeglądane przez nas strony internetowe możemy zapisywać na twardym dysku naszego komputera. Pamiętać należy jednak o tym, że najpierw należy utworzyć, na dysku folder np. Informacje, i tam gromadzić bieżące informacje dla zachowania porządku na dysku. Jeżeli odszukaliśmy interesującą nas stronę wybieramy opcję Plik > Zapisz jako..., wpisujemy nazwę, pod którą chcemy zapisać stronę lub decydujemy się na nazwę zaproponowaną przez jej twórcę i zapisujemy we wcześniej utworzonym folderze. Nazwa strony jest jednocześnie nazwą folderu, który automatycznie zostanie założony obok strony i zgromadzone w nim zostaną wszystkie pliki z obrazkami, czy innymi plikami wstawionymi na danej stronie. Z wybranej strony możemy zaznaczając interesujący nas fragment tekstu skopiować go do edytora tekstu. 5
Możemy również interesujący nas element grafiki zapisać na dysku należy wskaźnikiem myszy najechać na dany element, wywołać menu podręczne (prawy przycisk myszy), wybrać Zapisz obraz jako..., wpisujemy nazwę, pod którą chcemy zapisać element lub decydujemy się na sugerowaną nazwę i zapisujemy we wcze-śniej utworzonym folderze. Ad 5. Ćwiczenie 1 Wyszukaj w Internecie informacji dotyczącej terminu matury 2002 Ćwiczenie 2 Wyszukaj w Internecie informacji dotyczącej prognozy pogody w dniu dzisiejszym dla okolic Katowic Ćwiczenie 3 Wyszukaj w Internecie dowolny utwór muzyczny zapisany w formacie mid i zapisz na dysku we wcześniej utworzonym przez ciebie folderze informacje. Ćwiczenie 4 wyszukaj w Internecie informacji na temat godła i hymnu narodowego Polski tekst hymnu skopiuj do edytora tekstu wizerunek orła (godło) zapisz na dysku pod nazwą orzel w folderze informacje Ćwiczenie 5 korzystając z poznanych wyszukiwarek znajdź w Internecie informacje dotyczące przedmiotu, którego uczysz najciekawsze twoim zdaniem informacje skopiuj do edytora tekstu i zapisz pod nazwą przedmiot w folderze informacje 6