LUBOMIERZ
Projekt koncepcyjny - rewitalizacja centrum Lubomierza Rewizja - grupa projektowa w w w. r e w i z j a. c o m. p l 3
SPIS TREŚCI 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-21 22-23 24-25 26-27 28-33 28 29 30 31 32 33 34-39 40-44 Lubomierz - rynek Lubomierz - widok na Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Maternusa Wstęp Zakres rewitalizacji Ruch samochodowy Rynek Kino letnie Park przedkościelny Plac Wejście wschodnie Rzuty Lubomierz; 1:1000 Rynek; 1:250 Kino letnie; 1:250 Park przedkościelny; 1:250 Plac; 1:250 Wejście wschodnie; 1:500 Wizualizacje Proponowane detale projektowe 5
Lubomierz - rynek zdj. aut.
Lubomierz - widok na Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Maternusa zdj. aut.
OSADA LUBOMIERZ PRAWA MIEJSKIE ZAŁOŻENIE SZKOŁY POŻAR MIASTA ODBUDOWA KOŚCIOŁA ODBUDOWA RATUSZA I. OFFK XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX ZNISZCZENIE MIASTA (WOJNY HUSYCKIE) POŻAR MIASTA EPIDEMIA ODBUDOWA RATUSZA SAMI SWOI
WSTĘP Lubomierz jest miastem położonym w rejonie Pogórza Izerskiego, na terenie Dolnego Śląska. Wchodzi w skład powiatu lwóweckiego. Mimo niewielkich rozmiarów, Lubomierz jest miastem o długiej przeszłości. Już w XII wieku znajdowała się tu osada, założona na szlaku handlowym pomiędzy Pragą a Zgorzelcem. Z biegiem czasu się rozrastała - w drugiej połowie XIII wieku założono klasztor sióstr benedyktynek, a w roku 1291 Lubomierz uzyskał ostatecznie prawa miejskie, nadane przez księcia Bolka I Surowego (Świdnickiego). Wraz z wybudowaniem murów miejskich oraz uzyskaniem przez miasto przywileju targowego, Lubomierz zaczął się rozwijać. Niestety, droga ku rozwojowi nie była prosta. W 1426 roku Lubomierz został zniszczony w trakcie wojen husyckich. W latach (m.in.) 1640 i 1688 - pożary przez miasto przeszły pożary, a w XVIII wieku - epidemia. W XIX wieku, kiedy większe miasta zaczęły się gwałtownie bogacić dzięki rewolucji przemysłowej, mniejsze miejscowości - jak Lubomierz - popadały w stagnację. Mimo tych uciążliwości, miasto rosło i obrastało w zabytki. W latach 1727-30 kościół klasztorny, tj. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętego Maternusa w Lubomierzu, odbudowany przez legnickiego architekta Jana Jakuba Scheerhofera przybrał taką formę, jaką znamy obecnie. Również ratusz lubomierski przechodził kilka odbudów - ostatnie w latach 1738 i 1837-1839. Miasto przetrwało II wojnę światową szczęśliwie, bez zniszczeń. Od 1967 zdobywa popularność dzięki nakręconemu tu filmowi Sami Swoi. Na jego pamiątkę otwarto w 1996 roku Muzeum Kargula i Pawlaka, a od 1997 roku odbywa się tu Ogólnopolski Festiwal Filmów Komediowych. lokalizacja 11
KLASZTOR PARK PRZEDKOŚCIELNY TEREN KINA LETNIEGO PLAC RATUSZ RYNEK WEJŚCIE WSCHODNIE
ZAKRES REWITALIZACJI Obecnie miasto stoi przed problemem rewitalizacji swoich najważniejszych obszarów. Starówka miejska wytraciła z biegiem czasu swój kameralny charakter. Złożyło się na to wiele czynników: między innymi wprowadzenie samochodów na obszar ścisłego rynku, wyburzenie części zabudowy w południowo-zachodniej części placu, czy też zły stan posadzki miejskiej. Miasto porównywane jest często do żywego organizmu - i tak jak ono jest istnieniem bardzo złożonym. Oczywistym jest, że w tkance historycznej miasta nie możemy - ze względu na walory spuścizny pokoleniowej czy też nadmierną ekstensywność przedsięwzięcia - dokonać kompleksowej, jednorazowej rewitalizacji otoczenia. Jednakże, ze względu właśnie na specyfikę przestrzeni zurbanizowanej, wymiana może być iteracyjna, obejmująca każdorazowo inny aspekt. Nasz plan rewitalizacji w zamierzeniu ma się skupić na różnych przypadkach, różnych miejscach, które całościowo poprawią wizerunek i jakość miasta w spójny sposób. 13
PRZESTRZEŃ PIESZA RYNKU MIESJCA PARKINGOWE DROGI PRZEJMUJĄCE RUCH SAMOCHODOWY
RUCH SAMOCHODOWY Ważnym założeniem projektowym jest wyłączenie z ruchu samochodowego ścisłego centrum Lubomierza. Dzięki skierowaniu ruchu pojazdów na ulice Chopina i Wietora, oraz ulicę Gryfiogórską, rynek nabierze znów charakteru miejskiego placu. Stanie się miejscem dla mieszkańców miasta - a nie dla zaparkowanych samochodów. Zaplanowano nowe miejsca parkingowe na obrzeżach rynku, które przejmą samochody. 15
RYNEK Obecnie rynek miasta ma kilka problemów. Najbardziej widocznym jest stan nawierzchni. Asfalt, który tworzy jezdnię dla samochodów przejeżdżających przez plac, jest niejednorodny - posiada ubytki oraz liczne ślady po ich uzupełnianiu. Kostka granitowa, wypełniająca największą połać rynku, również budzi zastrzeżenia - można znaleźć ubytki, dosztukowania innym materiałem, czy też znaczne nierówności posadzki. Plac stanowi parking dla samochodów. Po przeniesieniu ich poza jego obrzeże, rynek stanie się przestrzenią dla mieszkańców. Żeby go uatrakcyjnić, proponujemy budowę studni (fontanny) miejskiej, nawiązującej do obiektu isteniejącego na placu w przeszłości. Nie do spuścizny historycznej, a do spuścizny kulturowej miasta nawiązuje inny proponowany obiekt - stół miejski, odwołujący się do filmu Sami Swoi. Zieleń miejska zostanie wzbogacona o niskie drzewa w donicach, kompletujących szpaler po stronie północnej rynku, oraz nawiązującą do zieleni wokół pomnika ofiar cholery przed ratuszem. Zaproponowano również lokalizacje ławek miejskich. rynek ze studnią miejską źródło: http://dolny-slask.org.pl/ 17
KINO LETNIE W południowo-wschodniej części rynku, gdzie znajduje się obecnie teren zielony, w przeszłości istniała zabudowa podobna do tej wciąż istniejącej po południowej stronie placu. Naszą propozycją dla tego miejsca jest pozostawienie terenu jako obszaru zielonego, miejsca, gdzie może odbywać się plenerowe kino letnie, pikniki, etc. Proponujemy postawienie jako elementów stałych tylko masztów - do rozwieszenia ekranu projekcyjnego i zamocowania projektora. Proponujemy przystosowanie terenu do tymczasowego zamocowania ławek: tj. przygotowania fundamentów pod siedziska montowane latem. zdjęcie archiwalne zabudowy nieistniejącej źródło: http://dolny-slask.org.pl/ 19
fundamenty pod ławki, maszty do mocowania ekranu i projektora
zamontowane ławki i ekran projekcyjny 21
PARK PRZEDKOŚCIELNY W przypadku terenu parku, znajdującego się przed Kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Maternusa, zdecydowaliśmy się pozostawić istniejącą zieleń wysoką. Problemem może wydawać się przesłanianie przezeń widoku na budynek od strony rynku. Kościół jest obiektem barokowym, i często w przypadku obiektów pochodzących z tego okresu mamy do czynienia z osiowością założenia urbanistycznego. W tym przypadku budynek stanowi zakończenie osi rynku, więc ważna jest jego ekspozycja. Można jednak powiedzieć, że poprzez częściowe przesłonięcie budynku wytworzył się inny, unikatowy charakter przestrzeni. Jest to przesłanka do pozostawienia zieleni wysokiej w takiej formie, jaką przyjmuje obecnie. Proponowane zmiany obejmują zmianę nawierzchni posadzki, mebli miejskich, etc. 23
PLAC Plac zawdzięcza swój charakter figurze św. Nepomucena, sposobowi jej ekspozycji na tle budynków. Jest to jednak zaburzone przez parkujące tam samochody, klomb zielony tuż obok pomnika, oraz kiosk postawiony na uboczu placu. Żeby zapewnić miejsca postojowe, które mogłyby przejąć samochody obecnie parkujące na placu, zaproponowaliśmy zwężenie bardzo szerokiej w tym momencie drogi tak, aby po jej południowej stronie zapewnić wystarczają ilość miejsca na parkowanie pojazdów. 25
WEJŚCIE WSCHODNIE Proponujemy umieszczenie tu miejsc parkingowych, które przejmą samochody po wyrzuceniu ich z rynku miejskiego. Ponadto, po północnej stronie ul. Wolności proponujemy nasadzenie drzew tak, aby dopełniały optycznie linię zabudowy, zaburzoną przez brak budynku narożnego. Proponujemy również podkreślenie lini wjazdu do centrum przez wyróżnienie w posadzce i przez latarnie. Innym aspektem rewaloryzacji jest poprawa układu mostu nad Lubomierką. W chwili obecnej część południowa (piesza) mostu wymaga zmiany nawierzchni. Proponujemy również przebudowę metalowych barierek mostu na kamienne, odrestaurowanie istniejącej barierki kamiennej, oraz odtworzenie pomnika św. Nepomucena stojącego na południowej barierce mostu. widok na most, rzeźbę, oraz rynek w tle źródło: archiwum 27