Porosty okolic siedziby Nadleśnictwa Miradz. The lichens surrounding area of forest inspectorate Miradz.

Porosty okolic siedziby Nadleśnictwa Miradz. The lichens surrounding area of forest inspectorate Miradz. mgr inż. Grzegorz Gajkowski, e-mail: grino1@wp.pl Słowa kluczowe: porosty, lichens, Miradz, Kujawy Abstrakt: Opracowanie przedstawia wyniki badań nad biotą porostów występujących w promieniu około 2 km od siedziby Nadleśnictwa Miradz. Badania lichenologiczne prowadziłem w tej okolicy od 2006 do 2013 roku. Obejmowały one stanowiska rozmieszczone w różnych częściach lasu i w terenie otwartym, w bezpośrednim sąsiedztwie siedziby nadleśnictwa. Obszar badań obejmował 8,1 ha terenu, z czego około 80 % stanowiły lasy mieszane i bór świeży, a 20 % teren otwarty. Badania prowadziłem w miesiącach: maju, lipcu oraz sierpniu. Zebrany materiał fotograficzny obejmuje około 3500 zdjęć. Dodatkowo zebrałem kilkanaście okazów zielnikowych. Prezentowane fotografie są pomniejszeniem oryginałów i nie stanowią ich wycinków. Badane porosty oznaczyłem metodami klasycznymi, używając kluczy Tobolewskiego oraz innych opracowań monograficznych oraz metodami chemicznymi używając nasyconego roztworu wodorotlenku potasowego (KOH), 10% roztworu alkoholowego parafenylenodwuaminy (C 6 H 4 (NH 2 ) 2 ), i nasyconego roztworu wodnego podchlorynu wapniowego (CaCl 2 O 2 ). Nazwy gatunkowe oparłem o W. Fałtynowicz, "The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland an annotated checklist", Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków, 2003. W pewnych przypadkach wyniki oznaczeń wymagały badań mikroskopowych. Charakterystyka warunków terenowych i siedliskowych. Nadleśnictwo Miradz położone jest w południowo-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego na terenie powiatów: inowrocławski (gminy: Inowrocław (część), Kruszwica (część), Janikowo (część) oraz Kruszwica-miasto) i mogileński (gminy: Mogilno (część), Jeziora Wielkie, Strzelno oraz Strzelno-miasto). 1

Obszar Nadleśnictwa Miradz zlokalizowany jest w dorzeczu Odry w zlewni rzeki Noteci. Obszar terytorialnego działania poprzecinany jest rynnami Jeziora Gopło, Jeziora Wójcińskiego i Ostrowskiego oraz Jeziora Pakoskiego. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej Nadleśnictwo Miradz położone jest w III Krainie Wielkopolsko - Pomorskiej, Dzielnicy Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej w Mezoregionie Pojezierza Wielkopolskiego. Powierzchnia całkowita Nadleśnictwa wynosi 8822,25 ha. Lesistość terytorialnego działania Nadleśnictwa wynosi 11,7%. Pod względem klimatycznym Nadleśnictwo Miradz należy wg W. Okołowicza do Regionu Nadwiślańsko- Żuławskiego, Subregionu Kujawskiego charakteryzującego się najmniejszymi opadami w Polsce. Warunki klimatyczne panujące na tym terenie przedstawiają się następująco: przeciętna ilość opadów 500 mm, średnia temperatura roczna +8 C, średnia temperatura stycznia -0,7 C, średnia temperatura lipca +18 C, Teren Nadleśnictwa charakteryzuje się mało urozmaiconą rzeźbą terenu. Podstawowymi formami są piaszczysta równina sandrowa, sfalowana w leśnictwie Wycinki oraz wysoczyzna morenowa płaska zbudowana z moreny dennej. Wzniesienie nad poziom morza waha się od 70 m nad jeziorem Gopło do 110 m w leśnictwie Wycinki. Kompleksy lasów Nadleśnictwa wzrastają głównie na glebach płowych wytworzonych z glin zwałowych i pyłów akumulacji zastoiskowej oraz na glebach brunatnych. Mniejszy udział mają gleby rdzawe, czarne ziemie i gleby bielicowe. Udział poszczególnych typów siedliskowych lasu przedstawia się następująco: Bór świeży - 1,4% Bór mieszany świeży - 16,1 % Bór mieszany wilgotny - 1,2 % Las mieszany świeży - 31,7 % Las mieszany wilgotny - 5,3 % 2

Las świeży - 38,2 % Las wilgotny - 3,5 % Obszar Chronionego Krajobrazu Lasów Miradzkich zajmuje powierzchnię 5606 ha. Obszar natura 2000 to 538,95 ha powierzchni Nadleśnictwa Miradz. Wchodzi on w skład Nadgoplańskiej Ostoi Ptaków o symbolu PLB 040004. Na terenie tym chroni się populacje dziko występujących ptaków zwłaszcza wodnych, oraz ich siedliska (czapla siwa, kormoran, żuraw i inne). W chwili obecnej prowadzone są na gruntach nadleśnictwa prace inwentaryzacyjne, w wyniku których obszar objęty ochroną w ramach programu Natura 2000 może się powiększyć. Występują tu liczne pomniki przyrody 55 obiektów, wśród których przeważają pojedyncze drzewa, w większości imponujących rozmiarów dęby, jeden głaz narzutowy, oraz zasługujący na szczególną uwagę powierzchniowy pomnik przyrody w oddziale 151 a jest to 11,84 ha drzewostanu dębowego w wieku 221 lat. W opisywanym terenie występują lasy mieszane z przewagą dębu, brzozy, buka i sosny. Brak niestety analizy bioty porostów, które powinny stanowić element tych badań. Wykaz gatunków. W rezultacie przeprowadzonych badań stwierdziłem występowanie 82 gatunków porostów, w tym 22 gatunków porostów naskalnych (epilitycznych), 48 gatunków porostów nadrzewnych (epifitycznych) i 12 gatunków porostów naziemnych (epigeicznych). Niektóre z nich występowały na podłożu mieszanym. Wśród znalezionych porostów 18 gatunków znajduje się na liście porostów objętych ochroną prawną w Polsce na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765). Szczególnie cennym znaleziskiem są plechy Staurothele ambrosiana (wnętrznica okazała). Ten rzadko spotykany na terenie kraju porost na polskiej czerwonej liście występuje w kategorii VU (narażone). Precyzyjne podanie stanowisk ma służyć wyłącznie celom edukacyjnym i poznawczym oraz przyczynić się do rozwoju badań lichenologicznych w tym regionie. 3

3 stanowiska: - 52.607261, 18.168333 kora przydrożnych klonów wzdłuż szosy Miradz - Strzelno; - 52.594609, 18.163464 kora drzew liściastych na skraju lasu wzdłuż linii pola uprawnego; - 52.595121, 18.160664 kora dzikiej gruszy rosnącej na śródpolnej miedzy. Amandinea punctata - brudziec kropkowaty - 52.592982, 18.16553 kilkanaście plech rosnących na podłożu betonowym na terenie wyłączonej z eksploatacji stacji paliw (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Aspicilia calcarea - dzbanusznik wapieniowy - 52.593112, 18.165439 pojedyncza plecha na betonowym słupku ogrodzeniowym. Aspicilia contorta - dzbanusznik rozproszony 52.592592, 18.166951 na pokrytej zaprawą murarską ścianie budynku gospodarczego. Aspicilia moenium - dzbanusznik łuseczkowaty 4

- 52.594316, 18.164421 młoda plecha rosnąca na gałęzi młodego dębu na ogrodzonej plantacji dębowo-bukowej. Bryoria fuscescens - włostka brązowa 11 stanowisk Gatunek pospolity na większości betonowych słupków i ogrodzeń. Na stanowisku 52.592256, 18.167448 z owocnikami, występuje na pionowej ścianie betonowego ogrodzenia składu opałowego. Caloplaca citrina - jaskrawiec cytrynowy 15 stanowisk Gatunek pospolity na podłożu betonowym. Stwierdzony w terenie otwartym oraz przy zabudowaniach pracowników ALP. Caloplaca decipiens - jaskrawiec zwodniczy - 52.592256, 18.167448 dwie plechy na pionowej ścianie betonowego ogrodzenia składu opałowego. Caloplaca holocarpa - jaskrawiec obojętny 5

Gatunek w rejonie pospolity. Występuje na większości betonowych słupów energetycznych, ogrodzeniach i płytach chodnikowych. Caloplaca saxicola - jaskrawiec murowy 2 stanowiska - 52.594487, 18.164343 na korze młodego dębu (teren ogrodzony, wejście bez zezwolenia zabronione); - 52.602439, 18.16815 na korze klonów rosnących kilka metrów od szosy Miradz - Strzelno Candelaria concolor - świetlinka pospolita Gatunek w rejonie pospolity. Występuje na większości betonowych słupów energetycznych, ogrodzeniach, krawężnikach i płytach chodnikowych. Candelariella aurella - liszajecznik złocisty Candelariella vitellina - liszajecznik żółty 5 stanowisk - 52.592788, 18.165996 na głazie krzemianowym przy wejściu do działek pracowniczych; - 52.594626,18.163431 na wysypisku kamieni polnych; - 52.594522, 18.160785 na głazie pod tarniną; - 52.591098, 18.171235 na kamieniu przydrożnym; - 52.593362, 18.167326 na dwóch kamieniach przy bagnach. 6

- 52.592, 18.166924 na korze jarzębiny u nasady pnia. Candelariella xanthostigma - liszajecznik ziarnisty 3 stanowiska - 52.591879, 18.167375 na korze starego dębu do wysokości 60 cm od ziemi; - 52.594704, 18.168741 na korze starego dębu na wysokości do 120 cm od ziemi - 52.587941, 18.180351 na korze starego świerku tuż nad ziemią. Chaenotheca ferruginea - trzonecznica rdzawa - 52.587902, 18.181087 na korze starego dębu rosnącego przy szosie z Miradza do Młynów. Chrysothrix candelaris - złociszek jaskrawy - 52.588058, 18.148697 na próchniejącym pniaku (stanowisko już nie istnieje na skutek procesu próchnicznego drewna). Cladonia cenotea - chrobotek otwarty 7

3 stanowiska - 52.586642, 18.186175 na próchniejących pniakach przy leśnej drodze; - 52.58871, 18.148846 bezpośrednio na glebie przy dużym pniaku; - 52.593407, 18.171948 na dwu próchniejących pniakach przy stawie rybnym Cladonia chlorophaea - chrobotek kieliszkowaty Gatunek pospolity na wielu pniakach oraz u podstawy pni drzew. Występuje na całym badanym terenie. Cladonia coniocraea - chrobotek szydlasty - 52.587724, 18.181297 na przydrożnej skarpie pod świerkami. Cladonia deformis - chrobotek niekształtny - 52.58785, 18.181304 w dolnej części pnia starego świerku. Cladonia digitata - chrobotek palczasty 8

Gatunek pospolity na wielu pniakach oraz u podstawy pni drzew i na ziemi. Występuje na całym badanym terenie. Cladonia fimbriata - chrobotek strzępiasty 3 stanowiska - 52.590353, 18.174302 na przydrożnej skarpie wśród traw; - 52.595093, 18.160819 pod drzewami w okolicy wyżki myśliwskiej; - 52.596718, 18.162006 pod drzewami na skraju lasu tworzy gęste murawki. Cladonia furcata - chrobotek widlasty - 52.58765, 18.181418 na przydrożnej skarpie pod świerkami. Cladonia glauca - chrobotek siwy Gatunek pospolity na wielu pniakach oraz na drewnie. Występuje na całym badanym terenie. Największe skupiska tego gatunku można spotkać w okolicy tartaku (52.585368, 18.16456). Cladonia macilenta - chrobotek cienki 9

Gatunek pospolity na wielu stanowiskach. Występuje na całym badanym terenie. Preferuje teren otwarty i jasny (przydroża, skarpy itp.). Cladonia ochrochlora - chrobotek rdzawy - 52.586981, 18.181719 w zacienionym miejscu wśród traw pod sosnami. Cladonia phyllophora - chrobotek zwyrodniały Gatunek pospolity na wielu stanowiskach. Występuje na całym badanym terenie. Preferuje teren otarty, głównie polany i skraj lasu. Cladonia subulata - chrobotek rogokształtny Evernia prunastri - mąkla tarniowa Duża ilość stanowisk, przykładowo: - 52.590444, 18.150326 na korze kilkunastu dębów przydrożnych; - 52.592834, 18.151657 na gałęziach buka pospolitego; - 52.597013, 18.161312 na gałęziach śliwy tarniny; - 52.594137, 18.164567 na korze młodych dębów; - 52.582404, 18.163966 na gałęziach dębów rosnących wzdłuż leśnej drogi. Gatunek częściowo chroniony 10

Gatunek pospolity na większości sosen pospolitych oraz u podstawy pnia większości brzóz brodawkowatych. Niestety nie udało się odnaleźć plechy z owocnikami. Hypocenomyce scalaris - paznokietnik ostrygowy Chyba najpospolitszy w okolicy gatunek. Rośnie prawie na wszystkich drzewach liściastych i szpilkowych oraz na drewnie (w tym drewniany płot przy budynku nadleśnictwa). Hypogymnia physodes - pustułka pęcherzykowata - 52.59432, 18.164345 w promieniu 30 metrów 12 plech rosnących na korze młodych dębów (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Hypogymnia tubulosa - pustułka rurkowata 2 stanowiska - 52.594137, 18.16446 trzy plechy na korze młodych dębów (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia); - 52.594076, 18.158637 jedna plecha na leżących na ziemi, suchych gałązkach topoli. Lecania cyrtella - miseczniczka drobna 11

- 52.593989, 18.164846 dwie plechy rosnące na sąsiadujących ze sobą młodych dębach (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Lecania naegelii - miseczniczka Naegela Gatunek pospolity na podłożu betonowym. Plechy różnej wielkości na słupach energetycznych i ich podporach, płytach chodnikowych, krawężnikach i ogrodzeniach. Lecanora albescens - misecznica biaława - 52.593546, 18.16559 na korze młodego jesionu. Lecanora carpinea - misecznica grabowa 3 stanowiska - 52.592245, 18.167874 na korze jesionu na wysokości około 2 m; - 52.591552, 18.164669 na korze klonu rosnącego nad strumieniem; - 52.594211, 18.164093 pięć plech na korze młodych dębów (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Lecanora chlarotera - misecznica jaśniejsza 12

Duża ilość stanowisk. Wszystkie na korze sosny pospolitej na różnych wysokościach. Lecanora conizaeoides - misecznica proszkowata - 52.592232,18.16749 dwie plechy na górnej, płaskiej powierzchni betonowego ogrodzenia składu opału. Lecanora crenulata - misecznica karbowana Gatunek pospolity na podłożu betonowym. Plechy różnej wielkości na słupach energetycznych i ich podporach, płytach chodnikowych, krawężnikach i ogrodzeniach. Lecanora dispersa - misecznica pospolita Gatunek pospolity występujący na podłożu betonowym. Spotykany zarówno na osiedlu mieszkaniowym pracowników ALP jak i w terenie otwartym. Duża ilość okazałych plech na stanowisku 52.593138, 18.165483 na płytach betonowych dawniejszej stacji paliw (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Lecanora muralis - misecznica murowa 13

- 52.592833, 18.165785 na bocznej powierzchni desek, z których zbudowana jest furtka wejściowa na teren działek pracowniczych. Lecanora varia - misecznica zmienna 3 stanowiska - 52.593303, 18.157738 na korze kilku topoli (stanowisko nie istnieje na skutek wycinki drzewostanu); - 52.59465, 18.163682 na korze topoli; - 52.605354, 18.167721 na korze dwóch przydrożnych topoli tuż nad powierzchnią ziemi. Lecidella elaeochroma - amyłka oliwkowa 3 stanowiska - 52.592082, 18.167659 na betonowym krawężniku przed blokiem mieszkalnym pod gałęziami pigwy; - 52.592825, 18.166547 na powierzchni cembrowiny; - 52.593149, 18.165469 dwie plechy na betonowych krawężnikach (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Lecidella stigmatea - amyłka znaczona Gatunek pospolity. Występuje na dużej ilości drzew, szczególnie na klonie pospolitym. Gatunek najlepiej widoczny po deszczu. Lepraria incana - liszajec szary 14

- 52.592256, 18.151478 duża ilość plech na pniach starych dębów na różnych wysokościach. Spotykany na prawie wszystkich dębach rosnących przy drodze prowadzącej do jeziora Ciencisko. Melanelixia fuliginosa - płaszczynka okopcona 5 stanowisk - 52.594541, 18.151006 na gałęziach buka; - 52.594585, 18.164088 na korze kilku krzewów dzikiego bzu czarnego; - 52.591739, 18.167592 na korze i gałęziach klonów przy parkingu; - 52.592449, 18.168754 na korze kilku klonów; - 52.588262, 18.181273 na korze kilku drzew liściastych. Melanhalea exasperatula - płaskunka łuseczkowata - 52.592742, 18.165938 na górnej powierzchni drewnianej furtki prowadzącej do działek pracowniczych. Micarea denigrata - krużynka czerniejąca Gatunek występujący powszechnie w badanym terenie. Rośnie na pniach wielu liściastych drzew przydrożnych. Plechy dorastają do kilkunastu centymetrów. Parmelia sulcata - tarczownica bruzdkowana 15

- 52.593307, 18.172606 na korze starej sosny. Zaobserwowano na niej 12 plech wielkości od 2 do 6 cm. Parmeliopsis ambigua - płaskotka rozlana - 52.587663, 18.181468 malutka plecha ukryta wśród mszaków na leśnym przydrożu. Peltigera didactyla - pawężnica drobna Bardzo pospolity na podłożu betonowym. Największe skupisko plech z owocnikami zaobserwowane zostało na pionowej ścianie betonowego ogrodzenia składu opałowego (52.592084, 18.167693). Phaeophyscia orbicularis - orzast kolisty Gatunek występujący pospolicie na całym badanym terenie. Plechy występują niekiedy obficie, po kilkanaście na korze drzew liściastych. Największa ich ilość obserwowana była na drzewach liściastych w okolicach bagien (52.596629, 18.162856) w rejonie gniazdowania żurawi. Z uwagi na rzadkość ich występowania i płochliwość nie należy prowadzić badań w tym terenie. Phlyctis argena - rozsypek srebrzysty 16

Bardzo pospolity gatunek występujący na korze większości drzew liściastych oraz na podłożu betonowym. Physcia adscendens - obrost wzniesiony - 52.592325, 18.168379 na korze młodego klonu rosnącego pod siecią trakcyjną za garażami ZUL. Physcia aipolia - obrost sinawy 3 stanowiska - 52.592387, 18.167053 na betonowych płytach pod maszynami ZUL. Na uwagę zasługują rzadko występujące owocniki; - 52.592094, 18.167711 na betonowych płytach składu opału; - 52.592909, 18.165664 na betonowych płytach chodnikowych dawniejszej stacji paliw nadleśnictwa (teren zamknięty). Physcia caesia - obrost modry 3 stanowiska - 52.594078, 18.164171 na korze kilku młodych dębów (zakaz wstępu bez zezwolenia); - 52.590148, 18.147542 na korze młodego klonu; - 52.601927, 18.168276 na korze wolno rosnącego klonu. Physcia stellaris - obrost gwiazdkowaty 17

Bardzo pospolity gatunek występujący na korze większości drzew liściastych oraz na głazach krzemianowych. Stosunkowo często występują plechy z owocnikami. Physcia tenella - obrost drobny - 52.604394, 18.168047 w odziomkowej części pni kilkunastu przydrożnych topoli rosnących w okolicy dawniejszej rakarni. Na jednej plesze występują bardzo rzadkie owocniki. Physconia grisea - soreniec popielaty - 52.588823, 18.166521 na korze starego dębu. Plechy tego porostu pokrywają całkowicie pień od wysokości 0,5 do 2,5 metra. Platismatia glauca - płucnik modry - 52.605993,18.168157 na korze kilku przydrożnych klonów aż do wsi Zofijówka. Większość plech bez owocników. Pleurosticta acetabulum - wabnica kielichowata 18

3 stanowiska - 52.594485, 18.163716 na wysypisku polnych kamieni; - 52.593203, 18.157901 na kilku głazach krzemianowych w młodniku bukowym; - 52.592729, 18.16574 na przydrożnym kamieniu. Porpidia crustulata - kamusznik właściwy - 52.592947, 18.156091 na dużym głazie krzemianowym przy leśnej drodze Porpidia macrocarpa - kamusznik większy - 52.594037, 18.164803 na korze usychającego, młodego dębu. Gatunek ten występuje również w innych obszarach nadleśnictwa Miradz np. pospolicie na korze sosen rosnących na plaży w Przyjezierzu. Pseudevernia furfuracea - mąklik otrębiasty 3 stanowiska - 52.593846, 18.164932 na korze kilku młodych dębów (zakaz wstępu bez zezwolenia); - 52.603143, 18.16785 na korze kilku przydrożnych topoli; - 52.588245, 18.179673 na pniach kilku sosen (po obydwu stronach drogi). Ramalina farinacea - odnożyca mączysta 19

2 stanowiska - 52.591914, 18.168012 pojedyncza plecha na pniu klonu; - 52.609155, 18.168179 kilkanaście plech na pniach przydrożnych klonów. Ramalina fraxinea - odnożyca jesionowa 2 stanowiska - 52.604194, 18.16878 na korze topoli w bezpośrednim sąsiedztwie dawniejszej rakarni; - 52.593403, 18.165325 na korze kilku młodych dębów (zakaz wstępu bez zezwolenia). Ramalina pollinaria - odnożyca opylona - 52.592085, 18.167715 dwie plechy na górnej krawędzi betonowego ogrodzenia składu opału. Sarcogyne regularis - setniczka zwyczajna - 52.594464, 18.163666 na korze wolno rosnącej topoli osiki. Scoliciosporum chlorococcum - szadziec ciemnozielony 20

- 52.592965, 18.165676 kilkanaście plech o średnicy do 1 cm na betonowych płytach chodnikowych dawniejszej stacji paliw. (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Staurothele ambrosiana - wnętrznica okazała Na czerwonej liście, narażony 2 stanowiska - 52.587947, 18.181073 na murszejących pniakach; - 52.593329, 18.156406 na murszejących pniakach. Trapeliopsis flexuosa - szarek pogięty - 52.593529, 18.156864 na korze starej brzozy wśród mszaków. Trapeliopsis granulosa - szarek gruzełkowaty - 52.594081, 18.164867 siedem plech rosnących na młodych dębach (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Usnea filipendula - brodaczka zwyczajna 21

- 52.594081, 18.164867 dwie plechy rosnące na młodych dębach (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Usnea hirta - brodaczka kępkowa - 52.59395, 18.165254 jedna plecha rosnąca na młodym dębie (teren ogrodzony, zakaz wstępu bez zezwolenia). Usnea subfloridana - brodaczka kędzierzawa 3 stanowiska - 52.592612, 18.166541 na betonowej studzience oczyszczalni ścieków; - 52.592838, 18.165783 na betonowym krawężniku na terenie dawniejszej stacji paliw (zakaz wstępu bez zezwolenia); - 52.592473, 18.169502 na trzech betonowych słupach energetycznych. Verrucaria nigrescens - brodawnica czarniawa 2 stanowiska - 52.593047, 18.165883 na gałęzi młodego dębu; - 52.594854, 18.164424 na gałęzi dzikiego bzu czarnego. Vulpicida pinastri - złotlinka jaskrawa 22

Gatunek pospolity na korze wielu drzew liściastych. Na stanowisku 52.604385, 18.167972 można zaobserwować rzadko występujące u tego gatunku owocniki. Xanthoria candelaria - złotorost postrzępiony - 52.592977, 18.165862 kilka plech na podłożu betonowym na terenie dawniejszej stacji paliw oraz na jednym słupie energetycznym (zakaz wstępu bez zezwolenia). Xanthoria elegans - złotorost pyszny Bardzo rozpowszechniony w badanym terenie gatunek. Występuje na korze wielu drzew liściastych (głównie topoli) oraz na podłożu betonowym. Masowo występuje na krzewach dzikiego bzu czarnego na stanowiskach 52.594802, 18.164374 oraz 52.594267, 18.161055. Xanthoria parietina - złotorost ścienny 2 stanowiska - 52.594867, 18.160898 na korze starej dzikiej gruszy; - 52.602565, 18.168086 na korze kilku drzew liściastych. Xanthoria polycarpa - złotorost wieloowocnikowy 23

Podsumowanie Pomimo dominacji porostów nadrzewnych w krajobrazie nadleśnictwa Miradz, liczba stwierdzonych taksonów nie jest wielka. Uzyskany obraz lichenobioty nie zachwyca i pozwala na klasyfikację obszaru do VI strefy porostowej ( http://pl.wikipedia.org/wiki/skala_porostowa ). Praca jest pierwszym opracowaniem tematycznym dla tego regionu. Mam nadzieję, że zapoczątkuje dalsze badania specjalistyczne mające na celu dokładne rozpoznanie obszaru. Występowanie gatunków rzadkich w skali kraju i bardzo rzadkich dla terenów nizinnych powinno stanowić czynnik motywacyjny dla polskich lichenologów. 24

Literatura 1. Hanna Wójciak "Porosty, mszaki, paprotniki". Multico, Warszawa 2003 2. Ludwik Lipnicki "Porosty Borów Tucholskich", Park Narodowy Bory Tucholskie, Charzykowy 2003 3. Józef Motyka "Porosty (Lichenes) rodzina Lecanoraceae", tom 1-4, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 1995 4. Ludwik Lipnicki, Hanna Wójciak Porosty klucz atlas, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995 5. Zygmunt Tobolewski Porosty klucz do oznaczania gatunków krajowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972 6. Wiesław Fałtynowicz The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland an annotated checklist, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2003 7. Robert Kościelniak Porosty (Lichenes) Bieszczadów Niskich, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków 2004 8. Maria Olech Lichens of Tatra National Park A checklist, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2004 9. Michał Węgrzyn Porosty piętra kosodrzewiny w polskiej części Tatr Wysokich, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków 2009 10. Urszula Bielczyk i inni Checklist of lichens of the Western Carpathian, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2004 11. Krystyna Czyżewska, Martin Kukwa Lichenicolous fungi of Poland A catalogue and key to species, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2009 12. Urszula Bielczyk The lichens and alied fungi of the Polish Carpathians an annotated checklist, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2003 13. Maria Kossowska Checklist of lichens and alied fungi of the Polish Karkonosze Mts, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 2004 14. Tadeusz Grabarczyk, Ludwik Lipnicki Rezerwat Kręgi Kamienne w Odrach, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu, 2010 15. Praca zbiorowa, "Fragmenta floristica et geobotanica series polonica", Instytut Botaniki im. W. Szafera Polska Akademia Nauk, Kraków 1994 16. Grzegorz Gajkowski "Porosty - fascynacje przyrodnicze", Łódź 2010 17. Grzegorz Gajkowski "Świat porostów - podstawy teoretyczne i atlas wybranych gatunków", Łódź, 2013 18. Janusz Nowak "Porosty" Tom VI, cz.3, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków 1993 25