Porosty Gry yñskiego Parku Krajobrazowego

Transkrypt

1 167 Porosty-Gry yñskiego-parku-krajobrazowego 167 Porosty Gry yñskiego Parku Krajobrazowego Lichens of the Gry yñski Landscape Park KATARZYNA SZCZEPAÑSKA K. Szczepañska, Biblioteka G³ówna Uniwersytetu Przyrodniczego, Oddzia³ Informacji Naukowej, ul. Norwida 29, Wroc³aw; ABSTRACT: The paper presents the results of lichenological research carried out in the Gry yñski Landscape Park. 83 species of lichens have been found in the park. Among them, 28 were growing on trees, 14 on rocks, 19 on soil, 7 on wood and 15 on different kind of substrata. Some of the noted species are protected or endangered (e.g., Chaenotheca furfuracea, Strangospora pinicola, Thelocarpon epibolum, Parmelia submontana, Usnea subfloridana and Vulpicida pinastri) but most of them are very common in Poland. KEY WORDS: lichens, Gry yñski Landscape Park, Poland Wstêp Utworzony w 1996 roku Gry yñski Park Krajobrazowy po³o ony jest w województwie lubuskim, w po³udniowej czêœci Pojezierza Lubuskiego i pó³nocnej czêœci Pradoliny Warciañsko-Odrzañskiej (ryc. 1.). Jest to jeden z najmniejszych parków krajobrazowych w Polsce, jego powierzchnia wynosi 2755 ha. Park chroni krajobrazowe i przyrodnicze walory polodowcowej Rynny Gry yñskiej, wciêtej w osady sandrowe na g³êbokoœæ ponad 30 m (R¹kowski i in. 2002). Ostre zbocza Rynny porozcinane s¹ licznymi w¹wozami i niszami Ÿródliskowymi, na jej dnie znajduj¹ siê jeziora rynnowe, stawy i torfowiska typu niskiego, a tak e formy akumulacji ozowej i kemowej. 86% powierzchni Parku zajmuj¹ lasy. Dominuj¹ tu g³ównie monotonne bory sosnowe, zw³aszcza na otaczaj¹cej Rynnê równinie sandrowej. Zbocza i dno Rynny porastaj¹ natomiast niewielkie fragmenty lasów bukowych, ³êgów i olsów. Na obszarze Parku spotkaæ mo na wiele rzadkich i zagro onych gatunków roœlin m. in. goÿdzik pyszny Dianthus superbus, kruszczyk b³otny Epipactis palustris, modrzewnica pospolita Andromeda polifolia, pióropusznik strusi Matteucia struthiopteris, SZCZEPAÑSKA K Lichens of the Gry yñski Landscape Park. Acta Botanica Silesiaca 5:

2 168 Katarzyna-Szczepañska 168 Ryc. 1. Po³o enie i mapa Gry yñskiego Parku Krajobrazowego Fig. 1. Map of location of the Gry yñski Landscape Park pomocnik baldaszkowaty Chimaphila umbellata, wid³ak sp³aszczony Diphasiastrum complanatum i inne. W Parku brak jest rezerwatów, jednak kilka starych alei dêbowych zosta³o objêtych ochron¹ jako pomniki przyrody. Biota porostów Gry yñskiego Parku Krajobrazowego nie by³a do tej pory opracowana, a w dostêpnej literaturze lichenologicznej brak jest jakichkolwiek doniesieñ dotycz¹cych porostów tego obszaru. Dlatego te niniejsza praca dostarcza pierwszych, cennych informacji o obecnej lichenobiocie Parku. 1. Materia³ i metody Prace terenowe prowadzono w sierpniu 2005 roku. Teren Parku (wy³¹czaj¹c otulinê) podzielono na kilka obszarów, w obrêbie których wyznaczono od kilku do kilkunastu stanowisk, na których dokonywano spisu wszystkich znalezionych gatunków porostów.

3 169 Porosty-Gry yñskiego-parku-krajobrazowego 169 Materia³ oznaczano na podstawie klucza Nowaka i Tobolewskiego (1975), opracowañ Wirtha (1995), Purvisa i in. (1992) oraz monografii dla poszczególnych rodzajów. W pracach laboratoryjnych zastosowano metody analizy morfologicznej, anatomicznej oraz chemotaksonomicznej. Nazewnictwo porostów przyjêto g³ównie wed³ug opracowania Smitha i in. (2009) oraz dla niektórych taksonów wed³ug Diedericha i in. (2010). Kategorie zagro enia porostów podano wed³ug Cieœliñskiego i in. (2003). Materia³y zielnikowe z³o ono w Herbarium WRSL. W sporz¹dzonym wykazie gatunków zamieszczono informacje o rodzaju zasiedlanego pod³o a, ewentualnym statusie prawnym, miejscach wystêpowania oraz czêstoœci na badanym terenie. 2. Wyniki W trakcie badañ terenowych na terenie Gry yñskiego Parku Krajobrazowego odnotowano 83 gatunki porostów, w tym: 28 epifitycznych, 19 epigeicznych, 14 epilitycznych, 7 epiksylicznych i 15 na ró nych typach pod³o y. Wykaz gatunków Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid., na Acer pseudoplatanus, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Arthonia spadicea Leight., na Alnus glutinosa, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, Aspicilia contorta (Hoffm.) Kremp., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Buellia griseovirens (Turner & Borrer ex Sm.) Almb., na Acer pseudoplatanus, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Caloplaca citrina (Hoffm.) Th. Fr., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ C. decipiens (Arnold) Blomb. & Forssell, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, bardzo C. holocarpa (Hoffm.) A.E. Wade, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ C. teicholyta (Ach.) J. Steiner, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, bardzo Candelariella aurella (Hoffm.) Zahlbr., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejsco- woœæ Cetraria aculeata (Schreb.) Fr., na ziemi, gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo C. islandica (L.) Ach., na ziemi, kategoria VU, gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Chaenotheca chrysocephala (Turner ex Ach.) Th. Fr., na Alnus glutinosa i Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Ch. ferruginea (Turner ex Sm.) Mig., na Alnus glutinosa i Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; Ch. furfuracea (L.) Tibell, na drewnie, kategoria NT, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Cladonia arbuscula (Wallr.) Flot. subsp. arbuscula, na ziemi, gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ okolice Jeziora Jelitkowo C. cenotea (Ach.) Schaer., na drewnie, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, C. chlorophaea s.l. (Flörke ex Sommerf.) Spreng., na ziemi i Betula pendula, W¹wóz okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty;

4 170 Katarzyna-Szczepañska 170 C. coccifera (L.) Willd., na ziemi, W¹wóz C. deformis (L.) Hoffm., na ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, C. digitata (L.) Hoffm., na drewnie, Betula pendula i Pinus sylvestris, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo C. fimbriata (L.) Fr., na ziemi i drewnie, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; C. foliacea (Huds.) Willd., na ziemi, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo C. furcata (Huds.) Schrad., na ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo C. gracilis (L.) Willd., na ziemi, W¹wóz okolice Jeziora Jelitkowo C. macilenta Hoffm., na drewnie i ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, czêsty; C. ochrochlora Flörke, na drewnie, ziemi, Betula pendula i Pinus sylvestris, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, okolice C. phyllophora Hoffm., na ziemi, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo C. polydactyla (Flörke) Spreng., na ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo C. portentosa (Dufour) Coem., na ziemi, gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, W¹wóz C. pyxidata (L.) Hoffm., na ziemi, W¹wóz okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; C. rangiferina (L.) F.H. Wigg., na ziemi, gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, W¹wóz czêsty; C. squamosa (Scop.) Hoffm., na ziemi, okolice miejscowoœci Grabin, C. subulata (L.) F.H. Wigg., na drewnie i ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, czêsty; C. uncialis (L.) F.H. Wigg., na ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, czêsty; Dimerella pineti (Ach.) Vìzda, na Acer pseudoplatanus, Alnus glutinosa i Betula pendula, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice Evernia prunastri (L.) Ach., na drewnie i Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ czêœciow¹, miejscowoœæ Gry yna, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Hypocenomyce caradocensis (Leight. ex Nyl.) P. James & Gotth. Schneid. na Alnus glutinosa, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo H. scalaris (Ach.) M. Choisy, na drewnie, Pinus sylvestris i Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, okolice Hypogymnia physodes (L.) Nyl., na Alnus glutinosa, Betula pendula, Fraxinus excelsior, Pinus sylvestris i Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, okolice H. tubulosa (Schaer.) Hav., na Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Imshaugia aleurites (Ach.) S.L.F. Meyer, na Betula pendula, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, bardzo Lecanora albescens (Hoffm.) Branth & Rostr., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, L. conizaeoides Nyl. ex Cromb., na drewnie, Acer pseudoplatanus, Alnus glutinosa, Betula pendula, Fagus sylvatica, Pinus sylvestris i Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ Gry yna, okolice L. dispersa (Pers.) Sommerf., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ L. expallens Ach., na Quercus sp., W¹wóz Gry ynki, miejscowoœæ Gry yna, okolice

5 171 Porosty-Gry yñskiego-parku-krajobrazowego 171 Lecanora muralis (Schreb.) Rabenh., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, Lecidella stigmatea (Ach.) Hertel & Leuckert, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, okolice miejscowoœci Grabin, Melanelixia fuliginosa (Duby) O. Blanco, A. Crespo, Divakar, Essl., D. Hawksw. & Lumbsch subsp. fuliginosa, na Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, bardzo Micarea botryoides (Nyl.) Coppins, na drewnie, okolice miejscowoœci Grabin, M. denigrata (Fr.) Hedl., na drewnie, okolice miejscowoœci Grabin, M. melaena (Nyl.) Hedl., na Betula pendula, kategoria NT, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo M. peliocarpa (Anzi) Coppins & R. Sant., na Pinus sylvestris, okolice miejscowoœci Grabin, M. prasina Fr., na drewnie, Alnus glutinosa i Betula pendula, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; Mycoblastus fucatus (Stirt.) Zahlbr., na Fagus sylvatica, W¹wóz rzeki Gry yny, Ochrolechia microstictoides Räsänen, na Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, Parmelia saxatilis (L.) Ach., na Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, okolice i Jatno, bardzo Parmelia submontana Nádv ex Hale, na Quercus sp., kategoria VU, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo P. sulcata Taylor, na Quercus sp., W¹wóz bardzo Parmeliopsis ambigua (Wulfen) Nyl., na drewnie, Betula pendula i Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; Peltigera didactyla (With.) J.R. Laundon, na ziemi, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, miejscowoœæ Gry yna, bardzo Pertusaria amara (Ach.) Nyl., na Quercus sp., W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Phaeophyscia orbicularis (Neck.) Moberg, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, Phlyctis argena (Spreng.) Flot., na Acer pseudoplatanus, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Physcia caesia (Hoffm.) Fürnr., na sztucznym pod³o u wapiennym, okolice miejscowoœci Grabin, Physconia grisea (Lam.) Poelt, na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, bardzo Placynthiella dasaea (Stirt.) Tønsberg, na ziemi, drewnie, Betula pendula i Pinus sylvestris, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ okolice Jeziora Jelitkowo P. icmalea (Ach.) Coppins & P. James, na ziemi, drewnie, Betula pendula i Pinus sylvestris, W¹wóz rzeki Gry yny, miejscowoœæ okolice Jeziora Jelitkowo P. oligotropha (J.R. Laundon.) Coppins & P. James, na ziemi, miejscowoœæ Gry yna, okolice miejscowoœci Grabin, P. uliginosa (Schrad.) Coppins & P. James, na ziemi, miejscowoœæ Gry yna, okolice i Jatno, czêsty; Platismatia glauca (L.) W.L. Culb. & C.F. Culb., na drewnie i Quercus sp., gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, Pseudevernia furfuracea (L.) Zopf, na Pinus sylvestris, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Ropalospora viridis (Tønsberg) Tønsberg, na Acer pseudoplatanus, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Sarcogyne regularis Körb., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, Strangospora pinicola (A. Massal.) Körb., na drewnie, kategoria LC, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, bardzo Thelocarpon epibolum Nyl., na drewnie, kategoria LC, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, bardzo

6 172 Katarzyna-Szczepañska 172 Trapeliopsis flexuosa (Fr.) Coppins & P. James, na drewnie, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, okolice Jeziora Jelitkowo i Jatno, czêsty; T. granulosa (Hoffm.) Lumbsch, na ziemi i drewnie, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice i Jatno, czêsty; T. pseudogranulosa Coppins & P. James, na ziemi, W¹wóz rzeki Gry yny, Tuckermanopsis chlorophylla (Willd.) Hale, na Quercus sp., kategoria VU, gatunek objêty ochron¹ ca³kowit¹, W¹wóz rzeki Gry yny, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Usnea subfloridana Stirt., na Quercus sp., kategoria EN, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, okolice miejscowoœci Grabin, W¹wóz rzeki Gry yny, bardzo Vulpicida pinstri (Scop.) J.-E. Mattsson & M.J. Lai, na Betula pendula, kategoria VU, gatunek objêty ochron¹ œcis³¹, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo Xanthoria candelaria (L.) Th. Fr., na Fraxinus excelsior, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo X. elegans (Link.) Th. Fr., na sztucznym pod³o u wapiennym, miejscowoœæ Gry yna, bardzo X. parietina (L.) Th. Fr., na Fraxinus excelsior, okolice miejscowoœci Grabin, bardzo rzadki. 3. Omówienie wyników Najliczniej reprezentowan¹ grup¹ porostów Gry yñskiego Parku Krajobrazowego s¹ gatunki epifityczne, co zwi¹zane jest z typowo leœnym charakterem badanego terenu. Najliczniej wystêpuj¹cym drzewem na terenie Parku jest sosna Pinus sylvestris, która tworzy tutaj wielohektarowe monokultury, u ytkowane gospodarczo. Mimo zdecydowanej iloœciowej dominacji sosny, liczba porostów zwi¹zana z jej kor¹ jest stosunkowo niewielka. Zanotowano tutaj zaledwie dziewiêæ gatunków, z czego wiêkszoœæ to taksony pospolite w kraju i toleruj¹ce du e zakwaszenie pod³o a, takie jak: Cladonia ochrochlora, Lecanora conizaeoides i Hypocenomyce scalaris. Silnie kwaœny charakter kory sosny oraz tworzenie przez ni¹ typowo gospodarczych drzewostanów o niskim wieku i niesprzyjaj¹cych porostom warunkach siedliskowych (ma³a wilgotnoœæ powietrza, niedobór sk³adników od ywczych) przyczynia siê do ubóstwa lichenobioty porastaj¹cej te drzewa. Najbardziej liczn¹ (18 gatunków) interesuj¹c¹ i cenn¹ lichenobiotê zanotowano na korze dêbów Quercus sp. Drzewa te najczêœciej rosn¹ pojedynczo lub tworz¹ aleje wzd³u leœnych i wiejskich dróg. Dêby charakteryzuj¹ siê kor¹ kwaœn¹ do subneutralnej (Fa³tynowicz 1992), której mocno spêkana powierzchnia dodatkowo u³atwia zasiedlenie przez porosty. Na dêbach zanotowano najwiêcej zagro onych i chronionych w Polsce gatunków, np. Tuckermanopsis chlorophylla, Hypogymnia tubulosa, Melanelia fuliginosa, Parmelia submontana, Platismatia glauca i Usnea subfloridana. Gatunki te unikaj¹ jednak zazwyczaj pnia drzewa i zasiedlaj¹ przede wszystkim wy sze ga³êzie o wiêkszym dostêpie œwiat³a. Nieco mniej liczn¹ lichenobiotê stwierdzono na korze brzóz Betula pendula (13 gatunków). Zanotowano tutaj jednak kilka rzadszych gatunków, np. Micarea melaena, Imshaugia aleurites, Vulpicida pinastri, które zasiedla³y drzewa

7 173 Porosty-Gry yñskiego-parku-krajobrazowego 173 rosn¹ce przy niewielkich torfowiskach. Panuj¹cy tam mikroklimat o wiêkszej wilgotnoœci powietrza, a tak e oddalenie od wiêkszych miejscowoœci, najprawdopodobniej sprzyja³y ich wystêpowaniu. Bardzo ma³o porostów (zaledwie dwa gatunki) stwierdzono na bukach Fagus sylvatica. Przyczyn¹ takiego stanu rzeczy jest stosunkowo kwaœny odczyn kory tych drzew, oraz jej g³adka powierzchnia, która w znacznym stopniu utrudnia zasiedlenie i utrzymanie siê gatunków. Równie sama struktura tworzonych przez buki drzewostanów, mocno zacienionych i bardzo ubogich w substancje od ywcze, prawdopodobnie nie sprzyja wystêpowaniu porostów. Kolejn¹ liczn¹ grup¹ wystêpuj¹c¹ na terenie parku s¹ porosty naziemne. Dominuj¹ tu przede wszystkim gatunki z rodzaju Cladonia, z których wiêkszoœæ jednak jest pospolitych w kraju. Do nieco rzadszych mo na zaliczyæ, objête ochron¹ czêœciow¹ Cladonia arbuscula subsp. arbuscula, C. portentosa i C. rangiferina. Porosty te zasiedlaj¹ g³ównie dobrze oœwietlone i suche pobocza dróg i obrze a lasów sosnowych, tworz¹c czêsto zwarte, jasne kobierce, miêdzy którymi masowo rozwijaj¹ siê niepozorne skorupiaste plechy gatunków z rodzaju Placynthiella. Na takich siedliskach sporadycznie spotyka siê równie gatunki, takie jak Cetraria aculeata i C. islandica. Biota porostów epilitycznych parku jest bardzo uboga i, ze wzglêdu na brak innych pod³o y, ogranicza siê wy³¹cznie do kalcyfilnych gatunków zasiedlaj¹cych sztuczne pod³o a wapienne, takie jak betonowe s³upy, mosty, murki i œciany budynków. Wszystkie stwierdzone tu gatunki nale ¹ do pospolitych w kraju. Najmniej liczn¹ grup¹ s¹ porosty epiksyliczne. Wynika to z ogólnej ma³ej dostêpnoœci mo liwego do zasiedlenia drewna na obszarach leœnych u ytkowanych gospodarczo Wœród 83 porostów zanotowanych na terenie Gry yñskiego Parku Krajobrazowego stwierdzono dziesiêæ gatunków objêtych ochron¹ œcis³¹, cztery objête ochron¹ czêœciow¹, cztery zagro one i piêæ zarówno objêtych ochron¹ œcis³¹ jak i zagro onych w Polsce. Wiêkszoœæ z tych gatunków nale y jednak do stosunkowo czêstych w kraju. Liczba i zró nicowanie gatunków zanotowanych na terenie Gry yñskiego Parku Krajobrazowego s¹ niewielkie. Brak tutaj niemal ca³kowicie porostów krzaczkowatych uwa anych za najbardziej wra liwe na zanieczyszczenia powietrza, a nieliczne porosty listkowate s¹ spotykane na pojedynczych stanowiskach. Najliczniejsz¹ grupê stanowi¹ toksytolerancyjne i pospolite na obszarze ca³ego kraju porosty skorupiaste (40 gatunków). Wynika to z ma³ego zró nicowania mo liwych do zasiedlania przez porosty siedlisk, np. braku wychodnych skalnych, oraz z dominacji niesprzyjaj¹cych porostom monokultur sosnowych i ograniczonego wystêpowania wielogatunkowych, starych drzewostanów. Do zubo enia bioty porostów przyczyni³ siê równie prawdopodobnie wysoki stopieñ zanieczyszczenia powietrza, g³ównie dwutlenkiem siarki, oraz silne przekszta³cenie antropogeniczne œrodowiska przyrodniczego na obszarze Parku i w jego otoczeniu.

8 174 Katarzyna-Szczepañska 174 Podziêkowania. Bardzo dziêkujê dr. Martinowi Kukwie za oznaczenie okazu Ochrolechia microstictoides. Literatura CIEŒLIÑSKI S., CZY EWSKA K., FABISZEWSKI J Czerwona lista porostów wymar³ych i zagro onych w Polsce. W: CZY EWSKA K. (red.), Zagro enie porostów w Polsce. Monogr. Bot. 91: DIEDERICH P., ERTZ D., STAPPER N., SÉRUSIAUX E., VAN DEN BROECK D., VAN DEN BOOM P., RIES C The lichens and lichenicolous fungi of Belgium, Luxembourg and northern France ( FA TYNOWICZ W The lichens of Western Pomerania (NW Poland). An ecogeographical study. Polish Bot. Stud. 4: NOWAK J., TOBOLEWSKI Z Porosty polskie. PWN, Warszawa-Kraków, 1177 ss. PURVIS O. (red.) The Lichen Flora of Great Britain and Ireland. Natural History Museum Publications, London, 710 ss. R KOWSKI G. (red.) Parki Krajobrazowe w Polsce. Instytut Ochrony Œrodowiska, Warszawa, 719 ss. SMITH C.W., APTROOT A., COPPINS B.J., FLETCHER A., GILBERT O.L., JAMES P.W., WOLSELEY P.A The lichen of Great Britain and Ireland. British Lichen Society, London, 1046 ss. WIRTH V Die Flechten Baden-Württembergs. II Aufl. Verl. Eugen Ulmer, Stuttgart, 1006 ss. Summary Gry yñski Landscape Park, located in the Lubuskie province, protects natural and landscape qualities of postglacial channel Rynna Gry yñska. As a result of the research carried out in 2005, 82 species of lichens were found, including: 27 epiphytic, 19 epigeic, 14 epilithic, 7 epixylic and 15 growing on various types of substrate. The richest and most interesting lichen biota, for example Tuckermanopsis chlorophylla, Evernia prunastri, Parmelia submontana and Usnea subfloridana has been found on the bark of individually growing oaks. On the bark of pines, dominating in the Park, only nine species have been recorded, most of which are toxy-tolerant. Epigeic lichens are dominated by the species of the genus Cladonia, growing on the outskirts of economically exploited pine forests. The lichen biota of the Gry yñski Landscape Park is very poor, probably due to a little variety of substrate and habitats appropriate for lichens. Another reason is a high level of air pollution and strong anthropogenic transformation of natural environment both in the Park itself and its surroundings.