Ostatni nabór w roku akademickim 2013/2014. dla pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych. www.studiapomostowe.mz.gov.pl.



Podobne dokumenty
Beata Cholewka. Warszawa, 29 października 2014 r.

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim

Ankieta nt. Zawodowe losy absolwentów AWF Warszawa

Prof. dr hab. Jerzy Stańczyk

Katedra Marketingu. Wydział Zarządzania. Koło Naukowe Komunikacji Marketingowej PRYZMAT

DZIAŁ II OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów Pielęgniarstwo

Wsparcie rozwoju kadry medycznej

WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY

SZANSE ZATRUDNIENIA PŁACE KSZTAŁCENIE, PODNOSZENIE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

REGULAMIN PROJEKTU. NOWE KWALIFIKACJE I UPRAWNIENIA PODSTAWĄ DO POPRAWY USŁUG MEDYCZNYCH w POLSCE

I POSTANOWIENIA OGÓLNE. 1) Studia wyższe studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie.

3) do dnia 31 grudnia 2013 r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Psychologia Kliniczna za rok 2015

WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach

Nowoczesne kompetencje IT dla rynku pracy. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw. Wybrane wyniki badania ewaluacyjnego

ADMINISTRACJA. Kierunek warty wyboru UCZELNIA KREATYWNYCH PROFESJONALISTÓW

WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY A N

Studia podyplomowe Zarządzanie Oświatą

DZIAŁ II OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów Pielęgniarstwo

Raport z działalności Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w 2010 roku.

Rozpoczęcie studiów semestr zimowy rekrutacja luty 2013/2014

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie

Wyniki badań losów zawodowych absolwentów KUL, rok ukończenia 2014 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

KWESTIONARIUSZ ABSOLWNETA MONITOROWANIE LOSÓW ABSOLWENTÓW /W MOMENCIE UKOŃCZENIA UCZELNI/ I. Informacje o studiach i zgoda na udział w badaniu

Pierwsze instrumentariuszki

"1. Pracownikiem socjalnym może być osoba, która spełnia co najmniej jeden z niżej wymieniowych warunków:

Art. 116 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późn. zm.

Raport WSB

ABSOLWENCI 2011/2012

SÓL I ŚWIATŁO W PIELEGNIARSTWIE DIABETOLOGICZNYM

REGULAMIN KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO

INFORMACJA O ZAKOŃCZENIU PROJEKTU Inwestujmy w Kadry

Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty

ZBIORCZE ZESTAWIENIE WYNIKÓW MONITOROWANIA KARIER ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW UNIWERSYTETU JANA KOCHANOWSKIEGO W KIELCACH ROCZNIK 2014/2015

Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

Wyzwania pielęgniarstwa

kierunek Bezpieczeństwo wewnętrzne

STUDIA Z GWARANCJĄ SUKCESU

Uniwersytety i szkoły wyższe

Szczegółowe kryteria oceny programowej Polskiej Komisji Akredytacyjnej ze wskazówkami

Bariery w realizacji zadań interdyscyplinarnego zespołu opieki paliatywnej. Mgr Katarzyna Mucha

Praca socjalna. studia II stopnia. Ogólne efekty kształcenia na kierunku Praca socjalna obejmują między innymi:

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów Pielęgniarstwo I stopnia

POLSKA KOMISJA AKREDYTACYJNA. Kryterium 1. Koncepcja kształcenia i jej zgodność z misją oraz strategią uczelni

języka angielskiego branżowego języka niemieckiego branżowego Obsługi informatycznej w hotelarstwie i podstaw psychologii gastronomii

Punktacja Tak - 1 Nie 0. Kryteria obligatoryjne do uzyskania akredytacji na okres 3 lat. Tak. Nie

Bożena Woźniak. Hospital Management Wyzwania Czerwiec 2012

Zakład Opiekuńczo Leczniczy w Krakowie

ZARZĄDZENIE NR 75/2016 DYREKTORA WOJSKOWEGO INSTYTUTU MEDYCZNEGO

SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach

OBSZAR KSZTAŁCENIA: NAUK MEDYCZNYCH, FARMACEUTYCZNYCH, O ZDROWIU I O KULTURZE FIZYCZNEJ KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)

Rozdział I Przepisy ogólne

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

REGULAMIN ORGANIZACYJNY SPECJALIZACJI

REGULAMIN REKRUTACJI

PESEL: seria i nr dowodu osobistego

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Koncepcja pracy. Przedszkola Publicznego Nr 32. w Tarnowie. Promującego Zdrowie

UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY IM. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ W KRAKOWIE

PIELĘGNIARSTWO W CZECHACH

Ścieżki kształcenia PO SZKOLE PODSTAWOWEJ

EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA. Nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 3 im. Wł. Broniewskiego w Bytomiu

Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży zaprasza na Studia Podyplomowe na czterech kierunkach.

Pozycja zawodowa i społeczna pielęgniarek, położnych w opinii przedstawicieli tych zawodów

OBSZAR KSZTAŁCENIA: NAUK MEDYCZNYCH, FARMACEUTYCZNYCH, O ZDROWIU I O KULTURZE FIZYCZNEJ KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO

Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego

TYP OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ

Doradztwo zawodowe i edukacyjne

Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH

Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku KIERUNEK LEKARSKO - DENTYSTYCZNY

KSZTAŁCENIE PIELĘGNIAR ĘGNIAREK CO DALEJ? Luty 2008 rok

Ścieżka: A -absolwenci pięcioletniego liceum medycznego

Podsumowanie projektu

STUDIUJ NA UPP WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIU

Pakiet Promocyjny dedykowanych kursów e-learningowych dla polskich piłkarzy

Pomaga przygotować się do porodu. Rozwiązuje problemy laktacyjne oraz udziela wskazówek w pielęgnacji noworodka.

Charakterystyka studiów Podyplomowe studia skierowane są do:

Projekt Nowoczesny Uniwersytet kompleksowy program wsparcia dla doktorantów i kadry dydaktycznej Uniwersytetu Warszawskiego

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Witamy na Konferencji otwarcia Projektu. Szansa na przyszłość. Studia Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna.

kierunek Bezpieczeństwo wewnętrzne

Zakład Doskonalenia Zawodowego w Warszawie

UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY IM. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ W KRAKOWIE

Ogólnopolska Konferencja Naukowa Farmaceuta na oddziale szpitalnym korzyści i wyzwania. Wrocław, 22 kwietnia 2017.

sport.wlodkowic.pl

Aktywność zawodowa kobiet w trakcie trwania całego okresu nauki (% wskazań)

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI

Zarządzanie przedsiębiorstwem

APEL XXXI Okręgowego Zjazdu Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi z dnia 6 marca 2015 r.

Załącznik Nr 1 do uchwały Nr 54 /VII/2017 z dnia 19 czerwca 2017r.. Rozdział I Przepisy ogólne

Badanie uczestników projektu Polska Wschodnia II. Warszawa, grudzień 2011

Biuro Karier. Formularz

Szczegółowe elementy programu rozwojowego

DZIAŁ II OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach. Sprawozdanie z ankietyzacji absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

Transkrypt:

Bezpłatne studia dla pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych Ostatni nabór w roku akademickim 2013/2014 www.studiapomostowe.mz.gov.pl

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wykaz miast, w których znajduje się 71 uczelni realizujących studia pomostowe w ramach Projektu. 2

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych Jesteśmy dumni z Projektu i sukcesów Absolwentów Szanowni Państwo, Genezy Projektu Systemowego pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych należy szukać w okresie przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W 2002 roku eksperci państw członkowskich Unii Europejskiej przeprowadzili przegląd programów kształcenia pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych w Polsce stwierdzając, że programy te, realizowane na poziomie szkoły średniej, nie spełniały wymogów unijnych w zakresie wymaganej liczby godziny kształcenia zawodowego. Stąd pomysł studiów pomostowych, które - jako studia płatne - rozpoczęły się w 2004 roku. W 2007 roku w Ministerstwie Zdrowia rozpoczęto prace nad opracowaniem założeń Projektu, a potem sam proces jego uruchomienia, dofinansowującego ze środków unijnych kształcenie pomostowe pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych, w efekcie czego mogą oni studiować bezpłatnie, zdobywając dyplom licencjata wyższej uczelni. Zakładamy, że co najmniej 34 tysiące pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych w Polsce będzie mogło skorzystać z możliwości ukończenia studiów dofinansowanych przez Unię Europejską. Pielęgniarki, pielęgniarze, położne i położni, którzy do Projektu przystąpili, w trakcie studiów aktualizują swoją wiedzę i umiejętności, wykorzystując to potem w pracy, podnosząc jakość świadczonych usług. Dobry pracodawca umie to dostrzec i docenić. Z zaangażowania obu stron - pracodawcy i podnoszącego kwalifikacje pracownika - w proces doskonalenia kadr pielęgniarskich i położniczych największe korzyści odnosi pacjent. Świadczenia zdrowotne udzielane przez pielęgniarkę, pielęgniarza, położną i położnego zgodnie z najnowszym, aktualnym stanem wiedzy medycznej są przykładem dobrych praktyk zawodowych. Z przyjemnością prezentuję Państwu broszurę przybliżającą realizowany Projekt, poprzez pryzmat wypowiedzi jego Absolwentek i ich Pracodawców. Beata Cholewka Dyrektor Departamentu Pielęgniarek i Położnych w Ministerstwie Zdrowia Kierownik Projektu 3

Droga do sukcesu Pierwszy nabór w ramach Projektu został uruchomiony w 2008 r. Nasz Projekt stanowi jeden z największych w kraju projektów realizowanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizowany ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, należy do tematów priorytetowych w pracach Ministerstwa Zdrowia, ze względu na społeczną wagę i wielkość pod względem organizacyjnym i finansowym. Środki na jego realizację to kwota około 180 milionów złotych. Studia pomostowe dla pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych uzupełniają liczbę godzin kształcenia do poziomu wymaganego w UE, ale też dając absolwentom tytuł zawodowy licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa, podnoszą poziom wykształcenia ze średniego - do poziomu wykształcenia wyższego. Ukończenie tych studiów pozwala pielęgniarkom, pielęgniarzom i położnym polskim na mobilność zawodową w obszarze państw Unii Europejskiej. Po odbyciu studiów istnieje możliwość zdobycia tytułu magistra na studiach II stopnia. Realizacja Projektu Minęliśmy półmetek kształcenia zawodowego pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych na studiach pomostowych i śmiało możemy powiedzieć, że Projekt cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem społecznym. Stanowi to dla nas uzasadniony powód do dumy, potwierdzając profesjonalizm pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych, wyrażający się w chęci podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych i uzupełnienia liczby godzin kształcenia do poziomu wynikającego z przepisów prawa wspólnotowego Unii Europejskiej. Do tej pory w Projekcie wzięło udział 71 z 73 uczelni z całej Polski, posiadających akredytację Ministra Zdrowia na realizację kształcenia na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo. Od początku Projektu do dnia 31 października 2012 r. studia pomostowe rozpoczęły 30 772 osoby, a ukończyło studia - z tytułem licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa - 22 738 osób, w tym 286 mężczyzn, uzyskując kwalifikacje, które - bez żadnych dodatkowych warunków - mogą zostać uznane we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Po ocenie w ramach Projektu, że czas kształcenia absolwentów liceów medycznych jest zbyt długi w stosunku ich do wiedzy, umiejętności i doświadczenia zawodowego, Minister Zdrowia wystąpił z wnioskiem o jego skrócenie. Komisja Europejska i państwa członkowskie w 2010 roku wniosek zaakceptowały. Miało to znaczący wpływ na zwiększenie wskaźnika Projektu z 24 tysięcy do co najmniej 34 tysięcy pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych mogących otrzymać wsparcie w ramach posiadanych środków finansowych. Umożliwiło to zaplanowanie jeszcze jednego naboru na studia pomostowe współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego na rok akademicki 2013/2014. 4

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych Współautorzy sukcesu Nagroda Realizowany przez nas Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych w Konkursie na Najlepiej Zarządzany Projekt działania 2.3.Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w 2011 roku zajął I miejsce. Nie osiągnęlibyśmy takich wyników bez ścisłego, wzorcowego współdziałania z Instytucją Wdrażającą - Departamentem Funduszy Europejskich w Ministerstwie Zdrowia, a także bez udanej i dobrej współpracy z uczelniami z całej Polski, kształcącymi pielęgniarki, pielęgniarzy, położne i położnych na studiach pomostowych w ramach tego Projektu. Co studia pomostowe dały absolwentom? Projekt dał olbrzymią szansę kilkudziesięciu tysiącom pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych na bezpłatne uzupełnienie wykształcenia i podniesienia go zarazem z poziomu średniego do poziomu wykształcenia wyższego. Prowadząc Projekt, cały czas monitorujemy stopień osiągnięcia założonych wyników. W tym celu absolwenci studiów pomostowych kształceni w jego ramach poddawani są badaniom ankietowym. W badaniu przeprowadzonym w okresie od lipca 2009 r. do 30 września 2012 r. uczestniczyło 12 570 osób, które ukończyły studia do 30.09.2012 r. Wyniki badań wykazują, że dla 96,18% badanych podstawową korzyścią płynącą z uczestnictwa w Projekcie jest podniesienie kwalifikacji zawodowych, u 88,63% badanych osób zwiększyła się motywacja do rozwoju kariery zawodowej oraz dalszego uzupełniania kwalifikacji zawodowych. Wśród znaczącej większości, bo aż u 91,26% absolwentów studiów, wzrosła samoocena i pewność siebie w sytuacjach na gruncie zawodowym. Wykazują oni większą niż dotąd samodzielność zawodową, przez co ich pozycja w zespole terapeutycznym stała się silniejsza. U 80,84% absolwentów zwiększył się poziom świadomości wpływu na jakość opieki świadczonej na rzecz społeczeństwa, co ma związek z wyższymi kwalifikacjami i wykorzystywaniem zaktualizowanej wiedzy i metod przez pielęgniarki, pielęgniarzy i położnych. Aż 98,38% absolwentów informacje o studiach pomostowych uzyskało z materiałów informacyjno- -promocyjnych w ramach Projektu. Dla niemal jednej trzeciej, bo 32,23% badanych, ukończenie studiów otworzyło możliwość awansu zawodowego i stworzyło większą możliwość uzyskania gratyfikacji finansowej. Indywidualne historie sukcesu Ostatecznym beneficjentem właściwym adresatem naszego Projektu jest kadra zawodowa pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych. Jak oni absolwenci - oceniają swój udział w Projekcie Systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych? Dlaczego podjęli studia? Jak pogodzili je z pracą zawodową i obowiązkami rodzinnymi? Czy warto było studiować? Czy chcą kontynuować naukę? Niech odpowiedzią na te pytania będą pojedyncze historie uczestników studiów pomostowych. Przeczytacie Państwo o tym na kolejnych stronach. Beata Cholewka 5

Nic dwa razy się nie zdarza Uczestniczę w pracy samorządowej, jestem delegatką na Zjazd Okręgowy. Pełnię funkcję Pełnomocnika Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w swoim szpitalu. Jestem też członkiem Zespołu Redakcyjnego periodyku zawodowego Ad vocem wydawanego przez MOIPiP. Piszę wiersze, gram na gitarze, śpiewam. Moją pasją jest literatura i psychologia. Uwielbiam zwierzęta i spacery po lesie. Jestem mężatką, mamą Magdaleny - studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Agnieszka Renata Kurbiel, absolwentka Wydziału Zdrowia i Nauk Medycznych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Pracuje na stanowisku starszej pielęgniarki w Oddziale Dermatologii w Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera w Krakowie Sp. z o.o. 8 Dlaczego zdecydowała się Pani na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Dlaczego? To proste: pojawiła się szansa, wyzwanie, a ja natychmiast na nie zareagowałam. Chciałam poszerzyć swoje horyzonty myślowe, wzbogacić wiedzę o najnowsze osiągnięcia medyczne, zwłaszcza w innych specjalnościach pielęgniarskich, a także w zakresie dziedzin humanistycznych (psychologia, pedagogika). Zależało mi na tym, by ucząc się i poznając nowych ludzi, łączyć pożyteczne z przyjemnym. 8 Skąd dowiedziała się Pani o możliwości ukończenia studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Już od dawna mówiło się o wyrównywaniu szans w pielęgniarstwie europejskim, a o Projekcie było głośno w mediach, pojawiły się wydrukowane na tę okoliczność plakaty. Niebagatelną rolę odegrał tu samorząd zawodowy - tak było w moim przypadku. 8 Czy w trakcie studiów pomostowych mogła Pani liczyć na wsparcie kadry kierowniczej i środowiska zawodowego? 7 Zdecydowanie tak. Kadra kierownicza i środowisko zawodowe było mi bardzo przychylne, za co jestem niezmiernie wdzięczna. Umożliwiono mi pracę na oddziale w systemie nie kolidującym z harmonogramem zajęć na uczelni, a na czas egzaminów udzielono mi pełnopłatnego urlopu szkoleniowego. To bardzo ważne, bo nie musiałam korzystać np. z urlopu wypoczynkowego, zachowując go na okres wakacji. 6

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych 8 Co może Pani powiedzieć osobom, które wahają się z podjęciem decyzji? 7 Przede wszystkim chciałabym im uświadomić, że nic dwa razy się nie zdarza - jak pisała nasza noblistka - Wisława Szymborska. Mam w pamięci dalszy ciąg jej wiersza, gdzie pisze o ulotności życia i przemijaniu: choćbyśmy uczniami byli najtępszymi w szkole świata, nie będziemy repetować żadnej zimy ani lata. Chciałabym powiedzieć, że naprawdę warto skorzystać z okazji, jaką stwarzają Ministerstwo Zdrowia i Unia Europejska, bo ich patronat podnosi prestiż studiów pomostowych. 8 Jak udało się Pani pogodzić obowiązki zawodowe z zajęciami, nauką i obowiązkami rodzinnymi? 7 Z pewnością nie będę oryginalna mówiąc, że bez wsparcia i pomocy najbliższych w ogóle nie byłoby to możliwe. Mąż i córka przejęli na siebie część domowych obowiązków i mocno mnie dopingowali, zwłaszcza w okresie sesji. W czasie tych kilkunastu miesięcy, wszystko szło normalnym trybem i nic nie ucierpiało: ani rodzina, ani dom, ani praca. To dla mnie ogromna satysfakcja i poczucie, że razem można więcej. Bardzo im za to dziękuję. Myślę, że są ze mnie dumni i cieszą się moim sukcesem, który w moim odczuciu jest naszym wspólnym osiągnięciem. 8 W jaki sposób wiedza zdobyta podczas udziału w Projekcie została lub może zostać wykorzystana przez Panią na rzecz zdrowia pacjenta? 7 To bardzo ważne pytanie. Zadawałam je sobie wielokrotnie przystępując do pisania pracy licencjackiej. Zaplanowałam, że będzie nowatorska i użyteczna. Chciałam, by pacjenci, z którymi pracuję, mający schorzenia dermatologiczne i towarzyszące im problemy psychologiczne, mogli liczyć na kompleksową, holistyczną opiekę pielęgniarską. Ważne jest, by nauczyć chorych nie tylko zabiegów pielęgnacyjnych skóry, zmiany opatrunków, ale także sposobów radzenia sobie ze stresem, zasad prawidłowego żywienia, regularnego trybu życia. Edukując pacjentów, wykorzystuję zdobytą wiedzę, głównie z zakresu psychologii i promocji zdrowia. 8 Co dało Pani ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu i czy było warto podjąć studia? 7 Oprócz tytułu zawodowego licencjata pielęgniarstwa i dyplomu z wyróżnieniem, osiągnęłam też satysfakcję i poczucie siły. Utwierdziłam się w przekonaniu, że chcieć to móc. Poznałam środowisko akademickie, jego atmosferę, zyskałam wielu znajomych. Dla takich korzyści naprawdę warto było podjąć to wyzwanie. 8 Czy po ukończeniu studiów pomostowych myśli Pani o kontynuowaniu nauki na studiach magisterskich lub podnoszeniu kwalifikacji zawodowych w ramach kształcenia podyplomowego? 7 Póki co pozostaję wierna projektom unijnym, a jeden z nich: Z gospodarki do edukacji zainteresował mnie szczególnie. Realizuję studia podyplomowe dające uprawnienia pedagogiczne (nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie opieki medycznej). Tu świetnie można łączyć pedagogikę z pielęgniarstwem. Właśnie przygotowuję pracę dyplomową, by wkrótce ją obronić. Co do studiów magisterskich nie mówię nie, przecież NIC DWA RAZY SIĘ NIE ZDARZA (śmiech). Projekt w opinii pracodawcy Dr n. med. Zofia Foryś Dyrektor ds. Pielęgniarstwa i Jakości Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera sp. z o.o. w Krakowie 4 Jak Pani wspiera osoby podejmujące studia pomostowe zatrudnione w Szpitalu? 3 Szpital im. Ludwika Rydygiera w Krakowie to jeden z czterech największych szpitali w Małopolsce, wysoko oceniany pod względem jakości świadczonych usług, dzięki ogromnej pracy całego bardzo dobrze wyszkolonego zespołu pracowników. Dyrekcja Szpitala stara się tworzyć odpowiedni klimat i możliwości dla rozwoju zawodowego miedzy innymi poprzez przyznawanie urlopu szkoleniowego na czas zajęć i przygotowania się do egzaminu końcowego. Trud związany z podnoszeniem kwalifikacji jest także gratyfikowany finansowo. 4 Jakie znaczenie ma ten Projekt dla Państwa zakładu ochrony zdrowia? 3 Realizowany poprzez Departament Pielęgniarek i Położnych projekt studiów licencjackich umożliwia pielęgniarkom uzupełnienie wykształcenia bez ponoszenia nakładów finansowych przez nie same, ale także przez zakład pracy. Ukończenie studiów licencjackich przekłada się na bardziej efektywną i odpowiedzialną pracę zawodową pielęgniarek. Wyższe kwalifikacje personelu dają gwarancję lepszej jakości opieki sprawowanej przez pielęgniarki, są także brane pod uwagę przy kontraktowaniu świadczeń przez NFZ. 7

Dlaczego nie skorzystać? Ukończyłam: studia magisterskie z socjologii na Uniwersytecie Wrocławskim, studia podyplomowe Menedżer Ochrony Zdrowia, a w tym roku uzyskałam magisterium z pielęgniarstwa na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Odbyłam praktyki zagraniczne w Niemczech i we Francji. Ukończyłam wiele kursów kwalifikacyjnych i specjalistycznych. Jestem m.in. autorką artykułów Gdy człowiek dowiaduje się o chorobie, Ostatni etap życia umieranie i śmierć, a także współautorką artykułu Bliżej siebie dalej od narkotyków, które ukazały się w biuletynie W cieniu czepka. Dorota Jadwiga Zierkiewicz, absolwentka studiów pomostowych na kierunku Pielęgniarstwo w Wyższej Szkole Medycznej LZDZ w Legnicy. Pracuje w Dolnośląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu, w oddziale chirurgii onkologicznej, na stanowisku starszej pielęgniarki dyplomowanej. 8 Dlaczego zdecydowała się Pani na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 W ramach rozwoju zawodowego i osobistego chciałam podwyższyć swoje kwalifikacje zawodowe, poszerzyć i pogłębić wiedzę. Dostępność studiów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej przyspieszyła moją decyzję o podjęciu nauki. 8 Czy w trakcie studiów pomostowych mogła Pani liczyć na wsparcie kadry kierowniczej i środowiska zawodowego? 7 Pracuję w systemie zmianowym. Dodatkowo jestem zatrudniona w gabinecie okulistycznym w charakterze instrumentariuszki. Bez wsparcia i pomocy ze strony kierownictwa oddziałowej - Pani Elżbiety Marduły, koleżanek, które zamieniały się ze mną dyżurami, niewiele mogłabym zdziałać. Mój grafik pracy był podporządkowany programowi studiów. 8 Co może Pani powiedzieć osobom, które wahają się z podjęciem decyzji? 7 Studia pomostowe dają możliwość zdobycia najnowocześniejszej wiedzy, dalszego rozwoju zawodowego oraz umożliwiają kontynuację nauki na studiach magisterskich. To szansa wszechstronnego rozwoju. 8 Jak udało się Pani pogodzić obowiązki zawodowe z zajęciami, nauką i obowiązkami rodzinnymi? 7 Rodzina i przyjaciele podnosili mnie na duchu w trudnych chwilach, trzymali kciuki za powodzenie. 8

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych Bardzo im za to dziękuję. Nie było łatwo. Studia kosztowały mnie wiele wyrzeczeń. Ale było warto! Osiągnęłam najwyższe wyniki w nauce w toku studiów. Tym bardziej czuję satysfakcję z podjętej decyzji. 8 Co dało Pani ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu i czy było warto podjąć studia? 7 Studiowanie pielęgniarstwa dało mi dużo radości, satysfakcji, poszerzyło moją wiedzę i rozbudziło chęć dalszego kształcenia. Obecnie jestem w takcie realizowania specjalizacji. W tym roku ukończyłam studia magisterskie na Uniwersytecie Medycznym im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku Pielęgniarstwo z wynikiem bardzo dobrym. Szczególnie pragnę podziękować prof. dr. hab. Rafałowi Matkowskiemu i dr. n. med. Radosławowi Tarkowskiemu, którzy wierzyli we mnie i wspierali, a także motywowali mnie do stałego poszerzania i doskonalenia wiedzy oraz zdobywania nowych umiejętności zawodowych. 8 Czy ukończenie studiów pomostowych spowodowało zmiany w Pani życiu zawodowym? 7 Wcześniej ukończyłam socjologię i studia podyplomowe. Chciałam spożytkować wiedzę socjologiczną i medyczną dla wyjaśnienia związków pomiędzy pielęgnowaniem a czynnikami społecznymi. Pozwoliło to nadać wyższą efektywność moim działaniom dzięki rozpoznawaniu potrzeb jednostki oraz grupy. Wyższe kwalifikacje dają gwarancję wyższej jakości opieki sprawowanej przeze mnie. Obecnie współpracuję z ośrodkiem kształcenia pielęgniarek i położnych - Europejskim Centrum Kształcenia Podyplomowego dr n. med. Izabelli i Bartosza Uchmanowiczów. Otrzymałam także propozycję otwarcia przewodu doktorskiego. 8 Czy dzięki odbytym studiom pomostowym jest Pani pewniejsza siebie w sytuacjach zawodowych i ma Pani większe poczucie swojej wartości na gruncie społecznym? 7 Motywacja i wiara, że nie ma rzeczy niemożliwych pozwoliła mi sprostać wyzwaniu. Rodzina i przyjaciele cieszą się moim sukcesem i są ze mnie dumni. Ich życzliwość, troska, pomoc, wsparcie, wyrozumiałość i zaangażowanie dodały mi sił. Oprócz uzyskania tytułu i dyplomu z wyróżnieniem, osiągnęłam satysfakcję. Uzupełnienie wykształcenia pozwala na zdobycie nowej wiedzy, podniesienie kwalifikacji zawodowych, co przekłada się na bardziej efektywną i odpowiedzialną pracę. Moje świadczenia pielęgniarskie będą bardziej profesjonalne i wykonywane z większą pewnością siebie. Pracuję na oddziale chirurgii onkologicznej, a tu trafność decyzji i czas na jej podjęcie ma istotne znaczenie. Projekt w opinii pracodawcy 4 Jakie znaczenie ma Projekt dla Państwa Zakładu? Mgr Elżbieta Garwacka-Czachor, Naczelna Pielęgniarka Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu 3 Bezsporny jest fakt, że dzięki Projektowi tysiące polskich pielęgniarek i położnych mogło podnieść swoje kwalifikacje, również w naszym Centrum 25 Pań skorzystało z tej szansy. Zakład zyskał wykwalifikowaną kadrę, a pielęgniarki i położne podwyżkę, czasami awans, zawsze większą pewność siebie i satysfakcję. To niezwykle cenne nie tylko dla rozwoju osobistego, ale również dla rozwoju naszej firmy. 4 Jak Zakład wspiera osoby podejmujące studia pomostowe? Mgr Władysława Głowacz, Przełożona Pielęgniarek Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu 3 Bezcennym fundamentem tego ośrodka są ludzie oraz piękna tradycja pielęgniarstwa. Kompetentna troska o pacjenta to nie tylko szczególne predyspozycje zawodowe pracowników, jej źródła należy szukać także w wysokich kwalifikacjach. Cieszymy się, że istnieją możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach unijnych funduszy na kształcenie, które nie wymaga nakładów finansowych od pielęgniarek. Z dumą pragnę zaakcentować, że wysoki poziom wiedzy naszej kadry zaowocował zdobyciem dwukrotnie tytułu Pielęgniarka Roku oraz trzykrotnym miejscem na podium dla woj. dolnośląskiego. Jeżeli do tego dodam jeszcze, że pacjenci szanują i kochają pielęgniarki i położne zatrudnione w naszym Centrum, za trud dnia codziennego, życzliwość i wielkie serce. To czy ja, jako przełożona pielęgniarek, mogę sobie coś piękniejszego wymarzyć? 9

Stałem się profesjonalistą w swojej dziedzinie Po ukończeniu Liceum Medycznego w Sokołowie Podlaskim, podjąłem pracę w Stacji Dializ w SPZOZ Sokołów Podlaski i od 16 lat pracuję tam jako pielęgniarz. Ukończyłem także studia licencjackie na kierunku finanse i rachunkowość przedsiębiorstw w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Siedlcach oraz studia magisterskie na kierunku marketing i zarządzanie na Akademii Podlaskiej w Siedlcach. W 2010 roku ukończyłem studia licencjackie z pielęgniarstwa w Collegium Mazovia - Innowacyjnej Szkole Wyższej w Siedlcach. Po studiach odbyłem kurs specjalistyczny z pielęgniarstwa nefrologicznego z dializoterapią. Od marca 2011 roku pełnię obowiązki pielęgniarza oddziałowego w Oddziale Nefrologii ze Stacją Dializ w SPZOZ Sokołów Podlaski. Od lat moje hobby to komputery. Lubię podróżować i czytać dobre książki. Wojciech Rusiniak, absolwent kierunku pielęgniarstwo w Collegium Mazovia - Innowacyjnej Szkoły Wyższej w Siedlcach. Pracuje na stanowisku pielęgniarza oddziałowego w Oddziale Nefrologii ze Stacją Dializ w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Sokołowie Podlaskim. 8 Należy Pan do nielicznej w Polsce grupy mężczyzn wykonujących zawód pielęgniarza. Pielęgniarstwo, przynajmniej do tej pory, było postrzegane w Polsce jako typowo kobieca profesja. Jak to się stało, że pracuje Pan w szpitalu? 7 Wynika to z chęci pomagania innym ludziom, a praca w szpitalu była - według mnie - najlepszym miejscem, aby to realizować, natomiast zawód pielęgniarza najbardziej mi do tego pasował. 8 Nie żałuje Pan tej decyzji? 7 Nie żałuję, gdyż praca ta daje mi wiele satysfakcji i jestem z niej bardzo zadowolony. 8 Dlaczego zdecydował się Pan na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Podjęcie studiów pomostowych w ramach projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego dało mi możliwość podniesienia wiedzy zawodowej przy relatywnie niskich kosztach kształcenia. 8 Skąd dowiedział się Pan o możliwości ukończenia studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 O możliwości ukończenia studiów w ramach Projektu dowiedziałem się z prasy specjalistycznej dla pielęgniarek. 10

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych Zamierzałem uzupełnić swoje wykształcenie medyczne, a uruchomiony Projekt przyspieszył moją decyzję. 8 Czy w Pana środowisku studia pomostowe w ramach Projektu cieszą się zainteresowaniem? 7 Projekt realizowany jest przez Collegium Mazovia - Innowacyjną Szkołę Wyższą, przedtem Wyższą Szkołę Finansów i Zarządzania w Siedlcach. Instytucja, o której wspomniałem, znajduje się około 30 km od mojego miejsca pracy i zamieszkania, dlatego ja i moje koleżanki byliśmy bardzo zainteresowani podjęciem tych studiów. Dużą zaletą jest możliwość połączenia pracy z nauką, toteż wiele osób podejmuje i chce podjąć naukę na studiach pomostowych. 8 Czy mógł Pan liczyć na wsparcie środowiska zawodowego? 7 Kadra kierownicza i środowisko zawodowe wspierało mnie w trakcie studiowania. W tym miejscu - korzystając z okazji - bardzo chciałbym podziękować moim koleżankom, które wykazały dużo zrozumienia, ciepłe słowa kieruję także do ówczesnej Pielęgniarki Oddziałowej (obecnie Naczelnej), która tak dopasowywała moje dyżury, by nie kolidowały z zajęciami w szkole. 8 Co może Pan powiedzieć osobom, które wahają się z podjęciem decyzji? 7 Powinny studiować, gdyż nie ponoszą kosztów nauki, mają możliwość podniesienia kwalifikacji i uzyskania nowej wiedzy, a zdobyte wykształcenie będzie uznawane w krajach Unii Europejskiej. 8 Rodzina, praca, nauka - jak udało się Panu to wszystko ze sobą pogodzić? 7 Było trudno, ale przy wsparciu rodziny i koleżanek z pracy było to możliwe do pogodzenia. 8 W jaki sposób wiedza zdobyta podczas udziału w Projekcie została lub może zostać wykorzystana przez Pana na rzecz zdrowia pacjenta? 7 Wiedza ta pozwala mi podnieść jakość opieki nad zdrowiem pacjenta. Nauczyciele akademiccy to profesjonaliści, dzięki nim zapoznałem się z nowymi standardami opieki nad pacjentem, ale nie tylko. Zauważyłem, jak wiele pozytywnych zmian nastąpiło w pielęgniarstwie. Śmiało mogę więc powiedzieć, że stałem się profesjonalistą w swojej dziedzinie. 8 Czy gdyby Pan miał pokryć koszt studiów pomostowych z własnych środków, wziąłby Pan w nich udział? 7 Zapewne nie wziąłbym udziału w tych studiach, gdyż wiązałoby się to z dużymi nakładami finansowymi. 8 Czy warto było podjąć studia? 7 Oczywiście, że warto! Studia te dały mi możliwość zdobycia wiedzy i podniesienia wykształcenia zawodowego oraz kontynuowania nauki na studiach drugiego stopnia - magisterskich. Projekt w opinii pracodawcy Marta Lech, Naczelna Pielęgniarka w Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Sokołowie Podlaskim 4 Jakie znaczenie ma Projekt dla Państwa Zakładu? 3 SPZOZ w Sokołowie Podlaskim w swoich strukturach posiada szpital powiatowy, przychodnię specjalistyczną, przychodnię rejonową, gminne i wiejskie ośrodki zdrowia, w których pracuje 270 pielęgniarek, w tym 1 pielęgniarz - Pan Wojciech Rusiniak - i 26 położnych. Projekt cieszy się dużym zainteresowaniem wśród personelu naszego zakładu i jest odpowiedzią na potrzeby środowiska zawodowego w regionie. Pielęgniarki, pielęgniarze oraz położne i położni mogą uzupełniać wykształcenie do poziomu europejskiego bez nakładów finansowych ze swojej strony. Uzyskanie tytułu licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa daje możliwość dalszego podniesienia kwalifikacji na studiach drugiego stopnia - magisterskich. Wyższe kwalifikacje zawodowe personelu pielęgniarskiego i położniczego dają naszemu Zakładowi gwarancję wysokiej jakości sprawowanej opieki nad pacjentami. 4 Jak Pani, jako Naczelna Pielęgniarka, wspiera osoby podejmujące studia pomostowe? 3 Staram się - wspólnie z Dyrekcją Zakładu - aby w naszej placówce tworzyć dobry klimat i zapewniać warunki do podejmowania studiów między innymi poprzez: zawieranie umów z Uczelnią na realizowanie praktyk studenckich, udzielanie urlopów szkoleniowych, wyrażanie zgody na zmiany w grafiku dyżurów studiującym koleżankom i kolegom, gratyfikacje finansowe dla pracowników, którzy ukończyli studia. 11

W każdej z nas jest niedosyt nauki Ukończyłam Liceum Medyczne w Starachowicach. Od 1983 r. pracuję w zawodzie pielęgniarki. Ukończyłam Studium Pedagogiczne w Kielcach oraz kursy zawodowe: dla pielęgniarek i opiekunek domowych, krwiodawstwa, interpretacji zapisu EKG, języka niemieckiego. Moje hobby to; literatura piękna, psychologia. Uwielbiam kontakt z przyrodą. Angażuję się w sprawy społeczne. Mam 18-letnią córkę Martę oraz psa. Za największe życiowe osiągnięcie uważam ukończenie studiów licencjackich, które otworzyły mi drogę do dalszego kształcenia oraz satysfakcjonującą pracę. Mirosława Zarzycka, absolwentka studiów pomostowych na kierunku pielęgniarstwo w Wyższej Szkole Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pracuje w G.V.M CARINT sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, zatrudniona na stanowisku pielęgniarki, zastępczyni pielęgniarki oddziałowej w Centrum Kardiologii Inwazyjnej Angiologii i Elektroterapii w Ostrowcu Świętokrzyskim. 8 Dlaczego zdecydowała się Pani na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Decyzję o podjęciu studiów pomostowych podjęłam dość dawno, kierowała mną chęć podniesienia swoich kwalifikacji oraz satysfakcja osobista. Myślę, że w każdym z nas jest niedosyt nauki. Zmiany zachodzące w pielęgniarstwie, mobilizują do ciągłego kształcenia. Umożliwienie przez WSBiP studiowania pielęgniarstwa w moim mieście w ramach Projektu Europejskiego jest bardzo znaczące dla wielu pielęgniarek, ponieważ są to studia nieodpłatne. 8 Czy w trakcie studiów pomostowych mogła Pani liczyć na wsparcie kadry kierowniczej i środowiska zawodowego? 7 Oczywiście, ja pracuję w prywatnej spółce. Pani dr n. med. Dorota Maciąg pielęgniarka oddziałowa dopinguje każdą z nas. Mamy także wsparcie od Ordynatora oddziału - Pana doktora Macieja Maliszewskiego, a Pan Prezes spółki - dr hab. nauk med. Stanisław Bartuś wręcz namawia do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pielęgniarki. Pozostali współpracownicy, lekarze i pielęgniarki, pracujący wraz ze mną, chętnie służą swoją wiedzą i pomocą. 8 Co może Pani powiedzieć osobom, które wahają się z podjęciem decyzji? 12

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych 7 Koleżanki, które jeszcze nie zdecydowały się studiować, nie powinny obawiać się trudności, a na pewno niejedna z nas przeżywa dylematy. Studia przewracają ustabilizowane życie domowe, ale czas nauki przemija bardzo szybko. Chciałabym zachęcić koleżanki do tej formy studiowania, każdy wiek jest dobry na podjęcie nauki. W naszym zawodzie uczymy się całe życie. Poprzez kształcenie jesteśmy partnerami w pracy z lekarzami, a nie tylko podmiotem wykonującym polecenia. 8 Jak udało się Pani pogodzić obowiązki zawodowe z zajęciami, nauką i obowiązkami rodzinnymi? 7 Początkowo było trudno: praca, dom - lecz dość szybko zajęcia zsynchronizowały się. Mogłam liczyć na wsparcie oraz pomoc najbliższych. 8 W jaki sposób wiedza zdobyta podczas udziału w Projekcie została lub może zostać wykorzystana przez Panią na rzecz zdrowia pacjenta? 7 Ważnym czynnikiem w naszym zawodzie jest edukacja pacjentów dotycząca: zdrowego stylu życia, prewencji powikłań w jednostkach chorobowych, jak również radzenia sobie i innym w sytuacjach trudnych. Dzięki wiedzy, jaką uzyskałam na studiach, w pełni mogę służyć pacjentom oraz ich rodzinom w tej kwestii. Priorytetem w pracy pielęgniarki jest świadczenie usług na rzecz pacjenta o jak najwyższym standardzie. Pacjent powinien być usatysfakcjonowany jakością naszych usług. Studia realizowane w ramach Projektu bardzo mi w tym pomogły. 8 Co dało Pani ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu i czy było warto je podjąć? 7 Kończąc studia pomostowe, podniosłam kwalifikacje zawodowe. Poszerzyłam swoją wiedzę, poznałam nowoczesne metody procesu pielęgnowania chorych. Warto było podjąć studia, pozwoliły mi one podnieść prestiż zawodowy, poznałam nowe koleżanki. Teraz namawiam niezdecydowane koleżanki gdyż atmosfera panująca na uczelni jest bardzo przyjazna i ciepła. 8 Czy ukończenie studiów pomostowych spowodowało zmiany w Pani życiu zawodowym? 7 Ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego; uzyskanie tytułu licencjata pielęgniarstwa otworzyło mi drogę do dalszego kształcenia. Obecnie ukończyłam studia drugiego stopnia, uzyskałam tytuł magistra pielęgniarstwa na UJK w Kielcach. Idąc za ciosem, dowiedziałam się o kolejnym projekcie współfinansowanym z Europejskiego Funduszu Społecznego, organizowanym przez WSBiP w Ostrowcu Świętokrzyskim i obecnie jestem słuchaczką podyplomowych studiów,,organizacja i zarządzanie w ochronie zdrowia. Projekt w opinii pracodawcy Dr n. med. Dorota Maciąg, Pielęgniarka Oddziałowa Centrum Kardiologii Inwazyjnej i Angiologii w Ostrowcu Świętokrzyskim 4 Jak Pani, jako Pielęgniarka Oddziałowa, wspiera w swojej placówce osoby podejmujące studia pomostowe? 3 W oddziale wykonuje się wiele wysokospecjalistycznych procedur diagnostyczno terapeutycznych z zakresu kardiologii inwazyjnej, elektroterapii oraz wszczepienia stymulatorów serca. Ośrodek funkcjonuje od 1 kwietnia 2008 r. Zarząd Spółki motywuje i wspiera pielęgniarki, podejmujące trud uzupełnienia kwalifikacji w ramach studiów pomostowych. G.V.M. Carint współpracuje z WSBiP w Ostrowcu Św. i jest placówką kształcenia praktycznego. Ukończenie studiów I stopnia rozbudza świadomość zawodową, wiele pielęgniarek podjęło studia II stopnia, inne rozpoczęły pielęgniarskie specjalizacje kliniczne, oraz studia podyplomowe z zakresu zarządzania w ochronie zdrowia. Jestem dumna, że moje koleżanki we właściwy sposób wykorzystują daną im szansę rozwoju zawodowego. Anita Smolińska, Dyrektor Zarządzający G.V.M. Carint Sp. z o.o. 4 Jakie znaczenie ma Projekt dla Państwa Zakładu? 3 Podnoszenie przez pielęgniarki kwalifikacji zawodowych wpływa na poprawę jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych pacjentom leczonym w naszej firmie. Medycyna, a zwłaszcza kardiologia, ciągle się rozwija, opracowywane są nowsze metody leczenia, standardy postępowania i opieki nad pacjentem. Jako pracodawca dbamy, aby nasi pracownicy mogli kształcić się i doskonalić wraz z rozwojem medycyny. Kompetentna i wyszkolona kadra to najważniejszy element strategii rozwoju Spółki. 13

Studiować można w każdym wieku... Ukończyłam Medyczne Studium Zawodowe w Pabianicach w 1982 r. W trakcie pracy zawodowej jako położna podnosiłam swoje kwalifikacje zawodowe. Uzyskałam tytuł magistra w zakresie zarządzania i marketingu na Politechnice Łódzkiej, ukończyłam kurs Szkoły Rodzenia, kurs kwalifikacyjny z organizacji i zarządzania w służbie zdrowia oraz wiele innych kursów doskonalących. Jestem zastępcą Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w OIPiP w Łodzi. Zainteresowania: książka psychologiczna, sport. Mama dorosłych dzieci: Tomasz, absolwent architektury i Katarzyna, studentka lingwistyki stosowanej angielsko-francuskiej. Małgorzata Bierzanowska, absolwentka studiów pomostowych kierunku położnictwo w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu. Pracuje na stanowisku położnej oddziałowej oddziału ginekologiczno-położniczego w Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie. 8 Dlaczego zdecydowała się Pani na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Obowiązkiem położnej jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zdobyta wiedza pozwala sprawować opiekę nad pacjentką zgodną z najwyższymi standardami i najnowszą wiedzą medyczną. W moim przypadku podjęcie studiów pomostowych wiązało się z pogłębieniem wiedzy z położnictwa i ginekologii. 8 Skąd dowiedziała się Pani o możliwości ukończenia studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 O możliwości ukończenia studiów pomostowych w ramach Projektu dowiedziałam się z informacji na stronie Ministerstwa Zdrowia oraz od koleżanek. 8 Czy w trakcie studiów pomostowych mogła Pani liczyć na wsparcie kadry kierowniczej i środowiska zawodowego? 7 Od chwili podjęcia studiów miałam wsparcie Dyrekcji szpitala, w formie udzielenia mi urlopu szkoleniowego oraz zwrotu kosztów dojazdu. Pomoc okazała mi także Naczelna Pielęgniarka, która jest przychylna personelowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe. 14

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych 8 Co może Pani powiedzieć osobom, które wahają się przed podjęciem decyzji? 7 Chcę zapewnić, że wszelkie trudności są do pokonania. Chciałabym zachęcić do podjęcia studiów pomostowych wszystkie koleżanki bez względu na staż pracy. Jestem przykładem tego, że studiować można w każdym wieku. Samorealizacja, jaką jest zdobycie wiedzy medycznej, daje satysfakcję, podnosi rangę naszego zawodu oraz wpływa na większy profesjonalizm zespołu terapeutycznego. 8 W jaki sposób wiedza zdobyta podczas udziału w Projekcie została lub może zostać wykorzystana przez Panią na rzecz zdrowia pacjenta? 7 Jestem Położną Oddziałową i od mojej wiedzy, doświadczenia i profesjonalnego kierowania zespołem zależy poziom opieki nad pacjentką. Położnictwo i ginekologia rozwijają się, a profesjonalna kadra wykładowców na uczelni przekazała nam najnowszą wiedzę z tej dziedziny medycyny. Ja z kolei mogę przekazać to dalej - położnym w oddziale. 8 Czy Pani zdaniem ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu ma wpływ na zwiększenie poziomu jakości opieki nad pacjentami? 7 Uzyskanie najnowszej wiedzy medycznej zawsze wpływa na jakość opieki nad pacjentami. Obecnie większość pacjentów trafiających do szpitala posiada pewien zakres wiedzy medycznej o swojej chorobie, a w przypadku pacjentek na naszym oddziale - o przebiegu ciąży, porodu czy innych jednostek ginekologicznych. Współpraca z dobrze poinformowaną pacjentką w przebiegu procesu pielęgnacyjnego jest łatwiejsza i przynosi lepsze efekty. Moim zdaniem każdy rodzaj szkolenia personelu medycznego wpływa na podwyższenie poziomu jakości opieki nad pacjentami. Projekt w opinii pracodawcy 8 Co dało Pani ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu i czy było warto podjąć studia? 7 Ukończenie kolejnych studiów dało mi ogromną satysfakcję i podniesienie kwalifikacji zawodowych. Każde nowe wyzwanie życiowe zwiększa pewność siebie i utwierdza nas w przekonaniu, że warto inwestować w siebie. Ważne też są nowe kontakty z koleżankami, dające możliwość wymiany doświadczeń zawodowych. Wszystko to sprawia, iż mówię z przekonaniem - że warto było podjąć studia... Lepsze wykształcenie wyższy poziom świadczeń Anna Krystek, Naczelna Pielęgniarka w Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie 4 Jak Pani, jako Naczelna Pielęgniarka wspiera osoby podejmujące studia pomostowe w ramach Projektu? 3 Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie jest najważniejszą placówką medyczną na południu regionu łódzkiego; każdego roku hospitalizujemy ponad 30 tysięcy pacjentów; a nasze przychodnie specjalistyczne udzielają ponad 100 tysięcy porad. Pomagamy chorym od 25 lat. Wspólnie z Dyrekcją Szpitala staramy się umożliwić jak największej grupie pielęgniarek i położnych skorzystanie z możliwości uzupełnienia swoich kwalifikacji zawodowych. Pielęgniarkom i położnym, które skorzystają z projektu studiów pomostowych, dostosowujemy harmonogram pracy do zjazdów. Absolwentom studiów przyznajemy gratyfikacje finansowe. Zatrudniamy ponad 500 pielęgniarek i 40 położnych, które prawo do wykonywania zawodu nabyły kończąc szkoły przed rokiem 2000. Przystąpienie naszego kraju do Unii Europejskiej otworzyło nowe możliwości zawodowe, ale również uwidoczniło różnice w systemach kształcenia. Projekt Systemowy Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych jest działaniem wyczekiwanym i bardzo potrzebnym. Umożliwił wyrównanie szans, nie obciążając finansowo zainteresowanych, tj. pielęgniarek i położnych. W naszym szpitalu z możliwości podniesienia kwalifikacji zawodowych skorzystało już 100 pielęgniarek i 5 położnych, a wśród nich pani Małgorzata Bierzanowska. Zdobycie wyższego wykształcenia przez nasz personel gwarantuje udzielanie świadczeń na najwyższym poziomie. Rozumienie potrzeby podnoszenia kwalifikacji przez pielęgniarki i położne naszego Szpitala umożliwiło uzyskanie certyfikatu Szpital bez bólu oraz ISO 2009. 15

Była to dobra decyzja Jestem absolwentką Medycznego Studium Zawodowego nr 1 w Krakowie (staż pracy w zawodzie - 12 lat). W 2007 roku ukończyłam kurs kwalifikacyjny z pielęgniarstwa psychiatrycznego i odbyłam szkolenie dla terapeutów zajęciowych. W 2010 r. ukończyłam 3-letni kurs Systemowej Terapii Rodzin. Obecnie jestem studentką studiów II stopnia na kierunku Pedagogika Rodziny. Uczestniczę w licznych konferencjach pielęgniarskich i psychiatrycznych. Interesuję się literaturą kobiecą, poezją, decoupage em oraz psychologią rodziny. Uprawiam turystykę pieszą i tańczę flamenco. Jestem mężatką, mamą trójki dzieci. Piszę wiersze jeden w załączeniu Pamięć Spoglądam na Ciebie we wspomnieniu moim tam jesteś na zawsze jakim mogłeś być Beata Godlewska, absolwentka studiów pomostowych kierunku pielęgniarstwo Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pracuje w Zakładzie Psychoterapii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie na stanowisku starszej pielęgniarki. 8 Dlaczego zdecydowała się Pani na podjęcie studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Z dwóch podstawowych powodów: wewnętrznej potrzeby rozwoju oraz chęci podniesienia kompetencji zawodowych. 8 Skąd dowiedziała się Pani o możliwości ukończenia studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Dowiedziałam się o tym od koleżanki, także pielęgniarki. Wspólnie dostałyśmy się na studia i razem przeżyłyśmy tę przygodę. 8 Czy w Pani środowisku studia pomostowe w ramach Projektu cieszą się zainteresowaniem? 7 Liczne grono koleżanek - pielęgniarek, poznanych na egzaminie wstępnym i podczas studiów, świadczy o tym, że ta forma kształcenia jest popularna i chętnie podejmowana przez pracujące już w zawodzie pielęgniarki. Także w szpitalu, w którym pracuję, jest wiele osób, które bądź studiowały, bądź właśnie studiują. 8 Czy w trakcie studiów pomostowych mogła Pani liczyć na wsparcie kadry kierowniczej i środowiska zawodowego? 7 Nie w każdej kwestii. Nie było łatwo, choć udało się zorganizować czas na korzystanie z zajęć dydaktycznych na uczelni. Udzielono mi też urlopu szkoleniowego w wymiarze 5 dni roboczych. 8 Co może Pani powiedzieć osobom, które wahają się z podjęciem decyzji? 16

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych 7 Zachęcam wszystkie niezdecydowane koleżanki. Na tych studiach każda pielęgniarka znajdzie coś interesującego, zarówno w wymiarze osobistym, jak i zawodowym. Możliwość uaktualnienia wiedzy o najnowszych osiągnięciach w pielęgniarstwie, zmiana podejścia do pełnionej roli i poszerzenie zawodowych kompetencji - to wszystko daje niespodziewaną radość, pewność, siłę i satysfakcję. 8 Jak udało się Pani pogodzić obowiązki zawodowe z zajęciami, nauką i obowiązkami rodzinnymi? 7 Wymagało to dużego nakładu pracy, zaangażowania i wielu kompromisów (zwłaszcza ze strony rodziny i koleżanek w pracy). Była to dobra decyzja i na pewno rozwijający mnie rok. Ostatecznie mówi się, że pielęgniarki są mistrzyniami organizacji. Myślę, że każda z nas ma odrobinę wolnego czasu, by ciekawie go wykorzystać. Ja wybrałam studiowanie. Wierzę, że przy dobrej woli i staraniu można pogodzić obowiązki, zainteresowania i dążenia, jakoś poukładać te wszystkie klocki. 8 W jaki sposób wiedza zdobyta podczas udziału w Projekcie została lub może zostać wykorzystana przez Panią na rzecz zdrowia pacjenta? 7 Doceniam szczególnie zajęcia dotyczące promocji zdrowia tj. programy profilaktyczne nt. zdrowia psychicznego czy zdrowia rodziny, szczególnie te dotyczące zasad i problemów komunikacji interpersonalnej, pełnionych ról społecznych, ale również zasad zdrowego stylu życia itp. 8 Czy gdyby Pani miała pokryć koszt studiów pomostowych z własnych środków, wzięłaby Pani w nich udział? 7 W obecnej sytuacji finansowej mojej rodziny, po części wynikającej z moich niskich zarobków jako pielęgniarki, muszę szczerze przyznać, że nie. Dlatego doceniam i czuję wdzięczność za szansę skorzystania z Projektu. Myślę, że dla wielu pielęgniarek aspekt finansowy jest największą trudnością przy podejmowaniu takiej decyzji. Jednak pomoc w postaci dofinansowania studiów pierwszego stopnia buduje motywację i otwiera drogę ku kolejnym formom kształcenia (studiom II stopnia, studiom podyplomowym), na które łatwiej się zdecydować, nawet ze świadomością konieczności samodzielnego pokrycia ich kosztów (tak jak w przypadku moich obecnych studiów). 8 Co dało Pani ukończenie studiów pomostowych w ramach Projektu i czy było warto podjąć studia? 7 Tak, studia na pewno warto było podjąć, ukończenie ich sprawiło mi ogromną radość i satysfakcję. Niezwykle miło i kształcąco wspominam proces pisania i obrony pracy licencjackiej, poznanie wielu sympatycznych koleżanek owocuje do dziś interesującymi i ciepłymi relacjami. Jestem także pewniejsza siebie w sytuacjach zawodowych oraz mam większe poczucie swojej wartości na gruncie społecznym. Z większą odwagą, ale też spokojem, sięgam po nowe wyzwania, przedstawiam pomysły i realizuję projekty, nie tylko zawodowe, ale również artystyczne. Projekt w opinii pracodawcy Maria Szymaczek, Naczelna Pielęgniarka w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie 4 Jakie znaczenie ma Projekt dla Szpitala? 3 Projekt systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych dla pielęgniarek/pielęgniarzy i położnych ma ogromne znaczenie. Doceniamy możliwość większego dostępu do systemu kształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych naszych pracowników, do czego w dużej mierze przyczynia się Projekt. W Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie zatrudniamy pielęgniarki/pielęgniarzy oraz położne o bardzo wysokim poziomie przygotowania zawodowego świadome tego, że zdobywanie wiedzy i ciągłe doskonalenie zawodowe jest wymogiem koniecznym dla dalszego, profesjonalnego poruszania się w systemie ochrony zdrowia. 4 Jak Pani, jako Naczelna Pielęgniarka, wspiera osoby podejmujące studia pomostowe? 3 Podjęcie nauki w ramach Projektu realizowanego przez Ministerstwo Zdrowia wymaga od zaangażowanych osób samodyscypliny i często wielu wyrzeczeń. Studia wyższe to nie tylko udział w wykładach czy ćwiczeniach, ale przede wszystkim realizacja programu poprzez samokształcenie. Osoby podejmujące ten trud są doceniane przez Dyrekcję Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Naszym studentom zapewniamy możliwość korzystania z urlopów szkoleniowych, a także realizację zajęć stażowych w oddziałach klinicznych naszego szpitala. Umożliwiamy też naszym studentom prezentację ich dorobku naukowego, w tym prac licencjackich w ramach comiesięcznych spotkań Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego w szpitalu. 17

Wkrótce magisterium Jestem absolwentką Liceum Medycznego w Świdnicy z 1985 roku. Ukończyłam kilka kursów dokształcających, kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii oraz kurs Nowoczesny personel medyczny Dolnego Śląska. Ukończenie pomostowych studiów licencjackich oraz rozpoczęcie magisterskich, uważam za swój obowiązek jako kadry zarządzającej. Są to kolejne etapy na drodze doskonalenia zawodowego. Prywatnie uwielbiam kino i teatr. Mam 22-letnią, trochę szaloną, ale najukochańszą córkę, która jest studentką Akademii Sztuk Pięknych. Marzę, aby mieć trochę więcej czasu dla siebie. Renata Bieńczak, pielęgniarka oddziałowa Zakładu Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i Neuroradiologii w Akademickim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu absolwentka studiów pomostowych Akademii Medycznej, obecnie Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. 8 Co skłoniło Panią do podjęcia studiów pomostowych w ramach Projektu? 7 Decydując się na studia licencjackie pomostowe, kierowałam się chęcią poszerzenia kwalifikacji zawodowych. W tym czasie pełniłam obowiązki pielęgniarki oddziałowej i uznałam wręcz, że ukończenie licencjatu to mój obowiązek. Z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że była to bardzo dobra decyzja. Dziś jestem na studiach magisterskich pielęgniarskich, a po ich ukończeniu zamierzam rozpocząć specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa. 8 Czy uzyskała Pani wsparcie ze strony pracodawcy? 7 Bez wsparcia pracodawcy ukończenie studiów pomostowych nie byłoby możliwe, ponieważ pracując w systemie jednozmianowym nie mogłabym pogodzić nauki z pracą. Uzyskałam zgodę na podnoszenie kwalifikacji tj. urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy na czas obowiązkowych zajęć. Dodatkowo jestem bardzo zadowolona, ponieważ ukończyłam studia licencjackie w ramach Projektu Systemowego, co było dla mnie bardzo ważne, bo moje studia nie obciążały domowego budżetu, a dodam tylko, że moja córka też studiuje. 18

Projekt Systemowy pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych Projekt w opinii pracodawcy Wzrost apetytu na edukację Piotr Pobrotyn, Dyrektor Akademickiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu 4 Panie Dyrektorze, w jaki sposób prowadzona jest polityka doskonalenia zawodowego pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych zatrudnionych w szpitalu, którym Pan kieruje? 3 Szpital zatrudnia blisko 900 pielęgniarek i położnych. Jest to olbrzymi potencjał kadrowy oraz intelektualny. 10-lecie istnienia szpitala oznacza, że jesteśmy placówką młodą, która ciągle się rozwija i wyznacza priorytety. Jednym z nich jest przyjęta polityka doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych. Jej wyrazem jest m.in. powołanie Ośrodka Kształcenia z propozycją skierowaną do tego środowiska. Wspieramy pielęgniarki, pielęgniarzy, położne i położnych podejmujących kształcenie przez udzielanie urlopów szkoleniowych oraz zwalnianie z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w czasie obowiązkowych zajęć. W 2011 r. chęć podnoszenia kwalifikacji zgłosiło 197 osób, a zgodę uzyskały 182 osoby. Wspieramy personel, ale i motywujemy, przykład - kolejna edycja Programu Motywującego Rozwój Zawodowy Pielęgniarek i Położnych z nagrodami finansowymi o łącznej wartości 30 tys. zł. 4 Jakie miejsce w tej polityce znalazło się dla studiów pomostowych? 3 W naszym szpitalu funkcjonuje zakładowy, wieloletni plan szkoleń. Pielęgniarki i położne oddziałowe planują - wraz z podległym personelem - rozwój zawodowy kadry pielęgniarskiej na danym oddziale. Zadaniem kadry zarządzającej jest sprostanie wymaganiom kwalifikacyjnym wynikającym z wytycznych NFZ, z Rozporządzenia Ministra Zdrowia o czynnościach wykonywanych samodzielnie przez pielęgniarkę lub położną bez zlecenia lekarza oraz tym, związanym ze specyfiką opieki nad pacjentem. Plan szkoleń jest więc indywidualny dla każdego oddziału. Cieszy mnie duże zainteresowanie pielęgniarek i położnych różnymi formami podnoszenia kwalifikacji w tym także zainteresowanie studiami pomostowymi. 4 Jak szpital docenia i wykorzystuje potencjał absolwentek studiów licencjackich? 3 Pozyskując pielęgniarki, pielęgniarzy, położne i położnych z wyższym wykształceniem mam świadomość, że wzrasta jakość opieki pielęgniarskiej. Obecnie w szpitalu zatrudnionych jest 106 pielęgniarek, pielęgniarzy i położnych z wykształceniem magisterskim (12%) oraz 95 specjalistek w dziedzinach pielęgniarstwa (11%). Uzyskują one gratyfikację finansową z tytułu posiadanych kwalifikacji. Ukończenie studiów pomostowych i uzyskanie tytułu licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa upoważnia pielęgniarkę, pielęgniarza, położnego i położną do wnioskowania o zmianę stanowiska, co skutkuje wzrostem wynagrodzenia. Bardzo cenię pielęgniarki, pielęgniarzy i położne zatrudnione w naszym szpitalu, podziwiam za ogromne zaangażowanie w podnoszenie kwalifikacji. Dziękuję im za pracę na rzecz pacjentów i szpitala. Dorota Milecka, z-ca Dyrektora ds. Pielęgniarstwa w Akademickim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu 4 W jaki sposób personel wykorzystuje potencjał, jaki niosą studia licencjackie pomostowe? 3 Obecnie w szpitalu pracuje 171 pielęgniarek i położnych z tytułem licencjata, z czego 108 uzyskało tytuł w ramach studiów pomostowych - w tym 39 osób uzyskało ten tytuł w ramach Projektu Systemowego, dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego realizowanego przez Departament Pielęgniarek i Położnych w Ministerstwie Zdrowia. Z pewnością ukończenie studiów pomostowych powoduje większą motywację pracowników do kontynuacji nauki, bardzo często są to studia magisterskie, specjalizacje w dziedzinach pielęgniarstwa. Zjawisko to bardziej widoczne jest wśród kadry zarządzającej. Ukończenie studiów licencjackich znacząco pobudza apetyt na edukację. Z rozmów z pielęgniarkami i położnymi wynika, że ukończenie studiów licencjackich jest dla nich spełnieniem obowiązku ciągłego doskonalenia zawodowego. Obserwuję także większą aktywność pielęgniarek w prezentowaniu własnych prac licencjackich na konferencjach i publikowaniu ich na łamach, np. biuletynu Samorządu Zawodowego W Cieniu Czepka. 19

Skorzystałam z szansy: To tylko rok Tytuł położnej otrzymałam po ukończeniu Medycznego Studium Zawodowego w Bytomiu. Pracuję w zawodzie już (i dopiero) 10 lat. W tym czasie rozwijam się zawodowo. Ukończyłam kursy krwiodawstwa, opieki paliatywnej. Jestem przeszkolona do wykonywania i interpretacji zapisu EKG. Dumna jestem, że zdobyłam tytuł licencjata położnictwa. Mam szczęśliwą rodzinę, kochanego męża, dorosłą już córkę i 16-letniego syna. Praca daje mi satysfakcję, ale zawsze z utęsknieniem czekam na wakacje w górach. Zdobywanie tatrzańskich szczytów pozwala mi fizycznie i psychicznie odpocząć i naładować akumulatory na cały następny rok. Edyta Stach, położna, absolwentka studiów pomostowych Wyższej Szkoły Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej, uzyskała tytuł licencjata położnictwa, a także rubinowy czepek - Nagrodę Absolwenta Roku. 8 W roku akademickim 2009/2010 skorzystałam z możliwości studiowania położnictwa w ramach Projektu. Propozycja, którą poznałam dzięki pismom branżowym, była atrakcyjna, ponieważ mogłam niewielkim kosztem zdobyć wyższe wykształcenie. Wspomniałam o tym w domu. I właśnie tu uzyskałam największe wsparcie. To argument męża, że zwiększę swoją atrakcyjność na tak trudnym dla położnych rynku pracy, pomógł mi podjąć decyzję o rozpoczęciu studiów licencjackich. Pomyśleliśmy, że to tylko rok, wspólnie zorganizujemy dom tak, by nikt nie czuł się zaniedbany. 8 Tylko rok - to był czas, kiedy pracowałam na pełny etat, prowadziłam normalny dom, w weekendy jeździłam na uczelnię, wolny czas poświęcałam na od- 20