Odczucia cieplne człowieka na przykładzie wskaźnika normalnej temperatury efektywnej Agnieszka Boroń, Magdalena Kwiecień, Danuta Limanówka Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy XIII Ogólnopolska Szkoła Nadzwyczajnych Zagrożeń Zarządzanie w warunkach kryzysowych Kraków, 7-9 października 2014 r. Kraków, 08.10.2014 r.
Mapa zagroŝeń dla Ŝycia i zdrowia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa zanieczyszczeń powietrza z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa powaŝnych awarii przemysłowych z uwagi na warunki meteorologiczne Mapa ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarach naraŝonych na niebezpieczeństwo powodzi Mapy innych zagroŝeń Mapa zakłóceń w sieciach elektroenergetycznych z uwagi na warunki meteorologiczne
Rodzaje map Mapa zagrożeń dla życia i zdrowia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne Mapy historyczne Mapa prognostyczna Mapy ekspozycji Mapa wrażliwości + Materiał uzupełniający (popularno-naukowy)
Mapa prognostyczna przedstawiać będzie prognozowaną wartość wskaźnika NTE dla obszaru Polski na dziś, jutro i w przyszłości na pojutrze dla południowego terminu obserwacji (12:00 UTC). Wizualizację informacji o bieżących warunkach biometeorologicznych ze wskazaniem obszarów niekorzystnych opracowano w dwóch wersjach: - wersja dla powiatów informacja o warunkach biometeorologicznych ze wskazaniem obszarów potencjalnie niekorzystnych prezentowana będzie dla obszaru powiatu. - wersja interpolowana - informacja o warunkach biometeorologicznych ze wskazaniem obszarów potencjalnie niekorzystnych prezentowana będzie w sposób ciągły.
Bodźce termicznowilgotnościowe Bodźce mechaniczne Temp. powietrza Wilgotność powietrza Wiatr Ciśnienie atmosferyczne T max > 25 0 C (Dni gorące) T max > 30 0 C (Dni upalne) e>18,8 hpa (Parność) RH>86% (Bardzo wilgotno) V<1 ms -1 (Bardzo słaby wiatr) V > 8 ms -1 (Wiatr silny) dp>8hpa (duŝa zmiana ciśnienia) T max < -10 0 C dt>6,0 0 C (Zmiana podraŝniająca)
Normalna Temperatura Efektywna (NTE) t temperatura powietrza [ o C], f wilgotność względna powietrza [%], v prędkość wiatru [m/s]. Skala odczuć cieplnych wg N.Z. Michajłowa zaadoptowana dla Polski przez M. Gregorczuka Lp. Przedziały normalnej temperatury efektywnej [ o NTE] Odczucia cieplne 1 27,0 Gorąco 2 23,0-26,9 Ciepło 3 21,0-22,9 KOMFORT 4 17,0-20,9 Orzeźwiająco 5 9,0-16,9 Chłodno 6 1,0-8,9 Zimno 7 < 1,0 Bardzo zimno
DANE WYJŚCIOWE Z MODELU ALADIN Prognoza wartość wskaźnika NTEdla obszaru Polski na 12h, 36h dla wszystkich punktów siatki (format ASCII) Wersja dla powiatów Wersja interpolowana Metoda zastosowana w celu przetworzenia danych: Statystyka strefowa (do tabeli) Agregacja średniej wartości siatki GRID w powiatach Metoda zastosowana w celu przetworzenia danych: Interpolacja danych ALADIN (format GRID) Interpolacja metodą IDW Złączenie wyników z tabeli wynikowejz warstwą shape powiatów Średnia wartość prognozowanego wskaźnika NTE w poszczególnych powiatach (kartogram) Zastosowanie statystyki strefowej, jako gotowego algorytmu Prezentacja kartograficzna Prezentacja kartograficzna Prezentacja domyślna Prezentacja opcjonalna
Mapa wrażliwości Na wrażliwość na warunki meteorologiczne wpływają czynniki demograficzne i społecznoekonomiczne takie jak wiek, stan zdrowia, status materialny. W trakcie szeregu badań przeprowadzonych m.in. w USA zidentyfikowano elementy wrażliwości populacji poprzez badania zależności między wystąpieniem ekstremalnych warunków meteorologicznych a wystąpieniem niepożądanych zdarzeń. Podczas tych badań przeprowadzono np. analizy wystąpienia ekstremalnie wysokiej temperatury powietrza, które wskazały, że najbardziej wrażliwi są ludzie w podeszłym wieku, bardzo młodzi, otyli, ubodzy, mający problemy zdrowotne, społecznie izolowani, nieposiadający klimatyzacji oraz pracujący na zewnątrz. Ogółem szczególnie wrażliwe na warunki atmosferyczne grupy to osoby starsze, dzieci, chorzy, osoby ubogie oraz bezdomne.
Mapa wrażliwości cd. Mapa przedstawia wrażliwość mieszkańców na warunki meteorologiczne mające negatywny wpływ na zdrowie i życie ludzi. Mapa stanowi tło dla mapy prognostycznej. Wrażliwość skwantyfikowano oddzielnie dla każdego powiatu. Do obliczenia wrażliwości wykorzystano narzędzia wielowymiarowej analizy porównawczej, która pozwala na jednoczesną analizę minimum dwóch wskaźników opisujących dany obiekt. Do analiz wykorzystano dane statystyczne pozyskane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego.
Mapa wrażliwości cd. Mapa przedstawia wrażliwość mieszkańców z uwzględnieniem podziału na powiaty w podziale na pięć klas, od wrażliwości bardzo niskiej poprzez niską, umiarkowaną, wysoką po bardzo wysoką. Wrażliwość skwantyfikowano uwzględniając następujące dane: dochody budżetów powiatów na 1 mieszkańca, liczbaosóbponiżej1rokużycia, liczbaosóbpowyżej65rokużycia, liczba zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia, liczba zgonów spowodowanych chorobami układu oddechowego.
Mapy ekspozycji Mapy ekspozycji przedstawiają odczucia cieplne określone na podstawie wskaźnika NTE dla poszczególnych miesięcy oraz informują o uciążliwych warunkach meteorologicznych dla człowieka. Ponadto mapy przedstawiają warunki bioklimatyczne Polski opracowane w oparciu o najnowsze serie pomiarów elementów meteorologicznych. Ekspozycja została skwantyfikowana oddzielnie dla każdego powiatu.
Mapy ekspozycji cd. Opracowano następujące mapy ekspozycji: Rozkład średniej wartości wskaźnika NTE z godz. 12:00 UTC w Polsce (rozkład przestrzenny wartości wskaźnika NTE opracowano dla poszczególnych miesięcy w roku), Średnia roczna liczba dni z pogodą parną w Polsce, Maksymalna długość ciągu dni z pogodą parną w Polsce, Średnia roczna liczba dni z przejściem temperatury powietrza przez0 o CwPolsce, Maksymalna długość ciągu bezopadowego w Polsce.
Mapa prognostyczna
Mapy ekspozycji
Mapy ekspozycji
Mapy ekspozycji
Dziękuję za uwagę Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy 01-673 Warszawa, ul. Podleśna 61 Agnieszka.Boron@imgw.pl Magdalena.Kwiecien@imgw.pl Danuta.Limanowka@imgw.pl