Zewnętrzne źródła finansowania przedsiębiorstw, czyli jak zdobyć pieniądze na realizację inwestycji Katarzyna Duda Światowy Tydzień Przedsiębiorczości, Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Gdańsk, 15 listopada 2010
I Fundusze podwyŝszonego ryzyka (venture capital) II Fundusze zaląŝkowe (seed capital) III Business Angels anioły biznesu IV fundusze poŝyczkowe V fundusze poręczeniowe VI Inicjatywy JEREMIE i JESSICA
I Fundusze podwyŝszonego ryzyka (venture capital) -są to fundusze, których działalność polega na tym, Ŝe grupa inwestorów przeznacza pieniądze na inwestycje, które wiąŝą się z ryzykiem inwestycyjnym, ale jednocześnie mogą przynieść wysokie stopy zwrotu; -fundusze vc najczęściej inwestują w zaawansowane technologie (high tech); zawsze jest to finansowanie w konkretny program inwestycyjny; -fundusze vc obejmują udziały lub akcje firm i dzielą wraz z przedsiębiorstwem ryzyko związane z działalnością firmy (jest forma kontroli poprzez posiadanie przedstawicieli w radach nadzorczych);
Fundusze podwyŝszonego ryzyka (venture capital) -celem jest podniesienie wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Wypracowane zyski zaś przeznaczane są na dalszy rozwój przedsiębiorstwa; -fundusze vc tworzą: inwestorzy publiczni (np. władze lokalne, agencje rządowe), inwestorzy prywatni (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, banki, osoby fizyczne); - Inwestycje planowane są na okres najczęściej od 3 do 7 lat. Po tym czasie fundusze vc wychodzą z przedsięwzięcia. Następuje to poprzez wprowadzenie akcji na giełdę i / lub zbycie udziałów na rynku pozagiełdowym.
II Fundusze zaląŝkowe (seed capital) - jest to podgrupa funduszy venture capital; -jest to kapitał przeznaczony na finansowanie inwestycji, które są w najwcześniejszej fazie funkcjonowania przedsiębiorstw fazie zaląŝkowej. Obejmuje ona czas od powstania pomysłu do pojawienia się przedsiębiorstwa na rynku; - są to fundusze dla przedsiębiorstw, które dopiero startują na rynku (nie działają dłuŝej niŝ dwa lata); -fundusze inwestują w pomysły, a nie w gotowe produkty;
Fundusze zaląŝkowe (seed capital) -kwota, jaką moŝna uzyskać wynosi mniej więcej od 200 tys. złotych nawet do 1 miliona złotych. Procent udziałów, jakich będzie oczekiwał inwestor uzaleŝniony jest między innymi od wielkości inwestycji, oczekiwanej stopy zwrotu, zaangaŝowania inwestora. MoŜe to być od 20 do 80 procent; -plusy to: moŝliwość realizacji pomysłu, sfinansowanie ryzykownego przedsięwzięcia, uczestnictwo funduszu w opracowaniu strategii rozwoju firmy, a przede wszystkim to, Ŝe nie trzeba zwracać otrzymanego od inwestora kapitału;
Fundusze zaląŝkowe (seed capital) - inwestycje, które brane są pod uwagę przez fundusze są to inwestycje najczęściej w wybrane branŝe: IT, biotechnologia, elektronika, ochrona środowiska, telekomunikacja, medycyna; Funduszem zaląŝkowym jest np. Business Angels Seedfund Sp. zo.o. Jest to pierwszy fundusz zaląŝkowy zrzeszający anioły biznesu. www.seedfund.pl
III Business Angels anioły biznesu - aniołem biznesu jest inwestor prywatny, przedsiębiorca lub zamoŝna osoba fizyczna, która chce zainwestować kapitał własny, aby rozwinąć młode przedsiębiorstwo (firmę we wczesnej fazie rozwoju). W zamian przejmuje część udziałów w przedsiębiorstwie; -zysk otrzymuje dopiero przy wyjściu z inwestycji, odsprzedając swoje udziały; -anioł biznesu oprócz kapitału oferuje takŝe swoją wiedzę, doświadczenie oraz kontakty biznesowe; - anioły biznesu inwestują w firmy, które są dopiero w początkowej fazie rozwoju i poszukują kapitału na realizację innowacyjnych inwestycji;
Business Angels anioły biznesu - wysokość kapitału od anioła biznesu najczęściej wynosi od 50 tys. złotych do miliona złotych. Na co zwracają uwagę anioły biznesu?: - dobrze opracowany biznesplan; - atrakcyjny pomysł cechujący się wysoką stopą zwrotu z inwestycji; - zespół projektowy (zespół ludzi odpowiedzialny za realizację przedsięwzięcia).
Business Angels anioły biznesu W celu kojarzenia przedsiębiorców z prywatnymi inwestorami powstały sieci aniołów biznesu. Między innymi są to następujące sieci: -European Business Angels Network: www.eban.org; -Polskie Stowarzyszenie Aniołów Biznesu: www.polban.pl; -Lewiatan Business Angels (LBA) www.lba.pl; -Gildia Aniołów Biznesu www.larr.lodz.pl; -Sieć Aniołów Biznesu Amber www.amberinvest.org W Agencji Rozwoju Pomorza S.A. działa Fundusz Kapitałowy, który skierowany jest do osób posiadających innowatorskie pomysły. Dzięki funduszowi mają moŝliwość pozyskania do 200 tys. euro na ich realizację. Strona funduszu jest następująca: www.invest.arp.gda.pl
Business Angels anioły biznesu - W celu kojarzenia przedsiębiorców z prywatnymi inwestorami realizowane są takŝe w Polsce projekty, których celem jest inicjowanie kontaktów biznesowych pomiędzy pomysłodawcami a prywatnymi inwestorami. Są to projekty, które uzyskały dofinansowanie z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. - Agencja Rozwoju Pomorza S.A. realizuje projekt Biznes dla biznesu budowa platformy współpracy między inwestorami prywatnymi i pomysłowymi przedsiębiorcami : www.inwestornia.pl Projekt inicjuje kontakty przy pomocy platformy internetowej, na której zamieszczony został generator biznesplanów, dzięki czemu pomysłodawcy mogą on line sporządzać biznesplan, a tym samym prezentować swoje pomysły, a inwestorzy na bieŝąco je czytać.
IV Fundusze poŝyczkowe: - są to instytucje pozabankowe, które nie działają dla zysku, a wypracowany zysk przeznaczają na cele statutowe związane z rozwojem przedsiębiorczości; - oferują poŝyczki dla przedsiębiorców na atrakcyjnych warunkach, głównie ze względu na niŝsze oprocentowanie, elastyczne formy zabezpieczenia spłaty poŝyczki, minimalny wkład własny, czy teŝ niski koszt pozyskania kapitału.
Podmioty, które mogą uzyskać poŝyczkę: - mikro- oraz mali przedsiębiorcy; - posiadające siedzibę lub prowadzące działalność na terenie województwa pomorskiego; - nie będące w trudnej sytuacji finansowej oraz posiadające zdolność kredytową; - posiadające wyraźnie określony cel, na który zostanie przeznaczona poŝyczka.
- rozwój przedsiębiorstwa; - inwestycje; - zakup środków trwałych; PoŜyczkę moŝna przeznaczyć na: - lub inny dowolny cel związany z działalnością gospodarczą, w zaleŝności od oferty funduszu. PoŜyczka moŝe być udzielona na cele inwestycyjne lub obrotowe. W zaleŝności od oferty funduszu udzielona moŝe być równieŝ poŝyczka przeznaczona na prefinansowanie dotacji bezzwrotnej i/lub sfinansowanie wkładu własnego do dotacji ze środków Unii Europejskiej w ramach wsparcia inwestycyjnego dla przedsiębiorstw.
Wysokość poŝyczek / terminowość: - Maksymalna kwota poŝyczki 120 tys. zł na jeden cel; - Maksymalny okres spłaty 60 miesięcy od momentu podpisania umowy; - Minimalny wkład własny poŝyczkobiorcy 20% wartości przedsięwzięcia
Oprocentowanie/prowizje/opłaty manipulacyjne: - oprocentowanie nie niŝej niŝ stopa referencyjna określona przez Komisję Europejską opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązująca w dniu zawarcia umowy o udzieleniu poŝyczki; - oprocentowanie jest róŝne w zaleŝności od oferty funduszu poŝyczkowego, rodzaju udzielanej poŝyczki, historii finansowej przedsiębiorstwa oraz od propozycji form zabezpieczeń; - taryfy prowizji oraz opłat manipulacyjnych kaŝdy fundusz określa indywidualnie, ich wysokość uzaleŝniona jest od okresu na jaki została udzielona poŝyczka.
Dokumenty konieczne do uzyskania poŝyczki: - wypełniony formularz poŝyczkowy, który naleŝy pobrać ze strony internetowej odpowiedniego funduszu; - dokumenty rejestrowe firmy (wpis do ewidencji działalności gospodarczej, KRS, NIP, REGON); - dane o obrotach (ksiąŝka przychodów i rozchodów, ewidencja sprzedaŝy, ostatni PIT roczny); -pozostałe dokumenty wymagane przez fundusz (np. oświadczenia stosownej treści, zgoda na zaciągnięcie przez współmałŝonka poŝyczki); - pełnomocnictwo upowaŝniające fundusz do pozyskania informacji bankowej.
Zabezpieczenie poŝyczki stanowić moŝe: - weksel własny in blanco; - poręczenie osób fizycznych; - poręczenie funduszu poręczeniowego; - hipoteka na nieruchomości; - przywłaszczenie rzeczy ruchomych; - blokada środków zdeponowanej na lokacie bankowej.
Na co zwrócić uwagę wypełniając wniosek o udzielenie poŝyczki: - nie zaleganie z podatkami na rzecz Skarbu Państwa; - zobowiązania przedsiębiorstwa wobec dostawców; - szacunkową wartość składników majątku trwałego; - inne zobowiązania oraz ich rodzaj w trakcie trwania poŝyczki; - ocenę rynku (główni odbiorcy, dostawcy usług/produktów); - prognozę przychodów; - czynniki, które mogą wpłynąć na zmniejszenie przychodów.
Fundusz poŝyczkowe w województwie pomorskim: - Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości Fundusz PoŜyczkowy Słupia, www.inkubator.slupsk.pl; - Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o., www.pfp.gda.pl; - Subregionalny Fundusz PoŜyczkowy Gryf, www.pfp.com.pl.
Fundusze PoŜyczkowe w województwie pomorskim: Pomorski Fundusz PoŜyczkowy Sp. z o.o. 80-116 Gdańsk, ul. Szara 32-33 tel. (058) 302-20-05 fax. (058) 307-51-25 Fundusz PoŜyczkowy Słupia Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości ul. Tuwima 22 a, 76-200 Słupsk tel./fax. (059) 846-91-20 pomorski fundusz poŝyczkowy
Fundusze poŝyczkowe w województwie pomorskim: Subregionalny Fundusz PoŜyczkowy 'GRYF' 76-200 Słupsk, ul. Jana Pawła II 1 tel./fax. (059) 84 68 447
V Fundusze poręczeniowe: - Są to instrumenty, które ułatwiają mikro-, małym i średnim przedsiębiorcom dostęp do kredytów bankowych lub poŝyczek. - Czynią to w postaci ustanowienia zabezpieczeń majątkowych, które wymagane są przez banki lub instytucje poŝyczkowe. Przedsiębiorcom ułatwiają w ten sposób dostęp do finansowania zewnętrznego oraz zmniejszają ryzyko występujące po stronie banku. - Korzyści dla przedsiębiorców to m.in.: uproszczona procedura udzielania poręczeń, minimalne obciąŝenie formalnościami, a takŝe stosunkowo niskie koszty ustanowienia poręczenia.
Podmioty, które mogą uzyskać poręczenie: - mikro-, mali oraz średni przedsiębiorcy; - posiadające siedzibę lub prowadzące działalność na terenie województwa pomorskiego; - nie będące w trudnej sytuacji finansowej oraz posiadające zdolność kredytową; - posiadające wyraźnie określony cel, na który zostanie przeznaczona poŝyczka; - prowadzące działalność we wszystkich sektorach gospodarki za wyjątkiem sektora rolniczego (produkcja roślinna i zwierzęca), zbrojeniowego, tytoniowego, monopolowego.
Poręczeniem moŝe być objęty kredyt albo poŝyczka: - przeznaczone na cele bezpośrednio powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, np.: kredyty / poŝyczki inwestycyjne; kredyty / poŝyczki obrotowe; kredyty / poŝyczki w rachunku bieŝącym; kredyty / poŝyczki unijne itd. - poręczane są jedynie zobowiązania wobec instytucji, z którymi fundusz ma podpisaną umowę o współpracy.
Wysokość poręczenie / terminowość / opłaty: - kwota poręczenia jest róŝna, w zaleŝności od funduszu, uzaleŝniona jest takŝe od rodzaju poręczenia dla kredytów /poŝyczek (od 250 tys. zł do 700 tys. zł); - maksymalnie 70% wartości kredytu / poŝyczki; - poręczenie jest terminowe i udzielane jest na okres zgodny z okresem spłaty kredytu / poŝyczki, ale nie dłuŝej niŝ 10 lat; - wartość poręczenia łącznie z innymi podmiotami udzielającymi statutowo poręczeń nie moŝe przekroczyć 80% wartości kredytu / poŝyczki; - poręczenie udzielane jest w polskich złotych; - kaŝdy fundusz dysponuje odpowiednimi dla siebie taryfami prowizji oraz opłat i są one róŝne w zaleŝności od instytucji, a takŝe od okresu udzielonego poręczenia.
Zabezpieczeniem poręczenia jest: - weksel in blanco z wystawienia beneficjenta wraz z deklaracją wekslową; -inne zabezpieczenia przewidziane prawem w przypadku podwyŝszonego ryzyka związanego z udzieleniem poręczenia; - niezaleŝnie od funduszu, bank zobowiązany jest do ustanowienia, zgodnie z praktyką bankową, innych zabezpieczeń odpowiednich do ryzyka transakcji kredytowej / poŝyczkowej.
Dokumenty, które naleŝy dołączyć do wniosku o poręczenie: - wniosek o poręczenie, który naleŝy pobrać ze strony internetowej odpowiedniego funduszu; - biznesplan lub równoznaczny dokument zaakceptowany przez instytucję finansującą przedsięwzięcie gospodarcze; - umowę warunkową kredytu / poŝyczki promesę instytucji finansującej; - dokumenty prawno rejestracyjne (wypis z rejestru ewidencji działalności gospodarczej / KRS, umowa spółki, NIP, REGON; - koncesje, opinie, pozwolenia itp. związane z działalnością; - pełnomocnictwo upowaŝniające fundusz do pozyskania informacji bankowej; - inne dokumenty wymagane przez fundusz.
Fundusze pręczeniowe w województwie pomorskim: -Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne S.A. Fundusz Poręczeń Wzajemnych-Kredytowych, www.rti.dzierzgon.com.pl; -Słupskie Stowarzyszenie Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości Fundusz Poręczeń Kredytowych, www.inkubator.slupsk.pl; -Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o., www.prfpk.pl; -Kościerski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o., www.kfpk.pl; - POL-FUND Fundusz Poręczeń Kredytowych S.A., www.polfund.com.pl
Fundusze poręczeniowe w województwie pomorskim: Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne S.A. - Fundusz Poręczeń Wzajemnych 82-440 Dzierzgoń, Plac Wolności 7 tel/fax (055) 276-25-70/79 Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne S.A. Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. ul. Szara 32-33, 80-116 Gdańsk tel. (058) 320-34-05 (-06), fax. (058) 320-36-37
Fundusze poręczeniowe w województwie pomorskim: Fundusz Poręczeń przy Słupskim Stowarzyszeniu Innowacji Gospodarczych i Przedsiębiorczości 76-200 Słupsk, Tuwima 22 A tel. (059) 84 69 112 fax. (059) 84 69 120 Kościerski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o. o. 83-400 Kościerzyna, 3 Maja 9c tel. 693-462-835
Fundusze poręczeniowe w województiw pomorskim: FUNDUSZ PORĘCZEŃ KREDYTOWYCH POL-FUND S.A. 76-200 Słupsk, ul. Jana Pawła II 1 tel./fax. (059) 84 68 447
VI Inicjatywa JEREMIE - celem inicjatywy JEREMIE jest ułatwienie dostępu mikro oraz małych przedsiębiorstwom dostępu do pozadotacyjnych instrumentów finansowych ze środków publicznych. JEREMIE to inaczej Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises Wspólne europejskie zasoby dla MŚP); - inicjatywa pozwala równieŝ zwiększyć absorpcję środków unijnych oraz efektywne ich uŝycie na rzecz rozwoju MŚP w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych; - W województwie pomorskim w ramach Inicjatywy JEREMIE został wyodrębniony Pomorski Regionalny Fundusz Powierniczy o wartości 287,39 milionów złotych. MenadŜerem funduszu jest Bank Gospodarstwa Krajowego
Inicjatywa JEREMIE - instrumenty finansowe oferowane przez pośredników finansowych (publicznych i prywatnych) są to: - poŝyczki; - poręczenia; - fundusz transferu technologii; - takŝe venture capital - Pośrednikami finansowymi mogą być np. fundusze poŝyczkowe, poręczeniowe, banki spółdzielcze, parki technologiczne. Pośrednikiem finansowym w woj. pomorskim jest np.pomorski Fundusz PoŜyczkowy.
Inicjatywa JEREMIE - pomoc skierowana jest do mikro i małych przedsiębiorstw; - do podmiotów rozpoczynających działalność (start upów); - podmiotów nieposiadających historii kredytowej; - podmiotów nieposiadających zabezpieczeń o wystarczającej wartości;
Inicjatywa JEREMIE - Korzyści ze wsparcia w ramach Inicjatywy JEREMIE to: - zwiększony dostęp do finansowania zewnętrznego MŚP pomimo braku zabezpieczeń, braku historii kredytowej, czy standingu finansowego; - korzystniejsze warunku finansowania dla MŚP;
Inicjatywa JESSICA - JESSICA to inaczej Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas (Wspólne Europejskie Wsparcie na Rzecz ZrównowaŜonych Inwestycji w Obszarach Miejskich); - celem Inicjatywy JESSICA jest trwały rozwój gospodarczy i społeczny obszarów miejskich poprzez: pobudzenie moŝliwości prorozwojowych obszarów zdegradowanych, rozwój i integrację systemów transportu zbiorowego, zwiększenie efektywności energetycznej oraz rozwój infrastruktury energetycznej; wzmacnianie instytucji otoczenia biznesu poprzez remont obiektów przeznaczonych na stworzenie parków naukowo technologicznych, centrów zaawansowanych technologii oraz zwiększenie potencjału gospodarczego miast.
Inicjatywa JESSICA - projekty w ramach inicjatywy JESSICA będą realizowane w miastach powyŝej 35 tys. mieszkańców oraz w miastach będących stolicami powiatów. Projekty powinny się wpisywać w zintegrowane plany rozwoju obszarów miejskich; - inwestorami mogą być m.in.. przedsiębiorcy, miasta, spółki komunalne, wyŝsze uczelnie; - finansowanie przyjmuje postać preferencyjnych kredytów i poŝyczek oraz wkładów kapitałowych w projekty mające na celu rozwój obszarów miejskich; - otrzymane środki po zrealizowaniu inwestycji będą wracały do Funduszu Powierniczego i zostaną ponownie zaangaŝowane w przedsięwzięcia słuŝące zrównowaŝonemu rozwojowi miast.
Inicjatywa JESSICA MenedŜerem Funduszu Powierniczego JESSICA dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 jest Europejski Bank Inwestycyjny.
Przydatne adresy: www.dpr.woj-pomorskie.pl www.bgk.com.pl www.nbportal.pl www.arp.gda.pl
Dziękuję za uwagę Kontakt: Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Katarzyna Duda e-mail: katarzyna.duda@arp.gda.pl tel. 058 32 33 218