III SYMPOZJUM JASKRY III Polish Glaucoma Symposium

SEKCJA JASKRY POLSKIEGO TOWARZYSTWA OKULISTYCZNEGO Glaucoma Section of the Polish Ophthalmological Society III SYMPOZJUM JASKRY III Polish Glaucoma Symposium 10-12.10.2002 Wroc³aw Poland PROGRAM i STRESZCZENIA Program and Abstracts

STRESZCZENIA ABSTRACTS

1. (1) 9.00-9.20 EICHHORN M. University of Erlangen-Nuernberg, Dept. of Anatomy, Germany Ocular blood flow and its modulation Impaired blood flow to the posterior eye is one of several risk factors in glaucoma. General mechanisms controlling blood flow comprise autonomic innervation and local mediators generated by the vessel endothelium (e.g. nitric oxide and endothelins) or by metabolism (e.g. H +, CO 2, ADP, O 2 ). The posterior eye is supplied with blood by the choroid and central retinal artery, revealing substantial differences in morphology and blood flow properties. Choroidal vessels are intensely innervated, while intraretinal vessels lack any innervation and are highly autoregulated solely by local stimuli. Autoregulation may even include the capillaries surrounded by abundant contractile pericytes. In retinal capillary endothelium we found staining for NADPH/NO and the enzyme of carbonic anhydrase (CA). We suggest that CA, handling the vasodilators CO 2 and H + is involved in retinal blood flow modulation. In order to test this hypothesis we treated experimental animals, expressing and lacking capillary CA activity, with a CA inhibitor, dorzolamide, and subsequently measured the diameters of retinal and ONH capillaries in histologic sections. In rat and rabbit (without capillary CA staining) dorzolamide does not affect vessel width. In pigs, however, retinal and ONH capillaries, staining for CA, are dilated significantly and dose-dependently by dorzolamide. We conclude that CA is involved in local blood flow modulation in the posterior eye and this effect correlates with the presence of CA in retinal and ONH capillary endothelium. Our findings are in favor of a blood flow increasing effect of a CA inhibitor, dorzolamide, in the posterior eye. 58

1. (1) 9.00-9.20 EICHHORN M. University of Erlangen-Nuernberg, Dept. of Anatomy, Germany Przep³yw krwi w ga³ce ocznej i czynniki go kszta³tuj¹ce Upoœledzenie przep³ywu krwi przez tylny biegun oka jest jednym z wielu czynników ryzyka powstawania jaskry. Za regulacjê przep³ywu krwi odpowiedzialny jest autonomiczny uk³ad nerwowy i lokalne mediatory wydzielane przez œródb³onek (np. tlenek azotu i endoteliny), a tak- e czynniki metaboliczne (np. H +, CO 2, ADP, O 2 ). Tylny biegun oka jest zaopatrywany przez krew z naczyniówki i têtnicy œrodkowej siatkówki. Uk³ady te wykazuj¹ istotne ró nice w morfologii i warunkach przep³ywu krwi. Naczynia naczyniówki s¹ mocno unerwione, naczynia siatkówki zaœ nie maj¹ takiego unerwienia i podlegaj¹ autoregulacji wy³¹cznie przez czynniki miejscowe. Autoregulacja mo e nawet dotyczyæ w³oœniczek, jeœli maj¹ one du ¹ iloœæ kurczliwych perycytów. Œródb³onek w³oœniczek siatkówki wykazuje barwienie typowe dla obecnoœci NADPH/NO i anhydrazy wêglanowej (AW). Wydaje siê, e AW, poprzez CO 2 ih +, bierze udzia³ w regulacji przep³ywu krwi przez siatkówkê. Aby potwierdziæ tê hipotezê eksperymentalnie, podawaliœmy dorzolamid, inhibitor AW, zwierzêtom, których w³oœniczki wykazywa³y siê aktywnoœci¹ anhydrazy wêglanowej, oraz zwierzêtom, których w³oœniczki nie wykazywa³y takiej aktywnoœci. Nastêpnie mierzyliœmy œrednicê w³oœniczek siatkówki i tarczy nerwu wzrokowego w preparatach histologicznych. U szczurów i królików, niemaj¹cych receptorów dla AW, dorzolamid nie wp³ywa na szerokoœæ naczyñ. Natomiast uœwiñ w³oœniczki siatkówki i tarczy n. wzrokowego, zawieraj¹ce receptory AW, ulega- ³y znacz¹cemu rozszerzeniu w stopniu zale nym od dawki dorzolamidu. Wyniki te sugeruj¹, i AW bierze udzia³ w miejscowej regulacji przep³ywu krwi przez tylny biegun oka. Efekty dzia³ania AW s¹ skorelowane z obecnoœci¹ AW w œródb³onku w³oœniczek siatkówki i tarczy n. wzrokowego. Nasze wyniki wskazuj¹ na korzystny wp³yw inhibitora anhydrazy wêglanowej, dorzolamidu, na przep³yw krwi w tylnym biegunie ga³ki ocznej. 59

2. (2) 9.20-9.40 CH OPICKI S. Department of Pharmacology, Medical College of Jagiellonian University, Kraków, Poland Pharmacology of endothelium and treatment of glaucoma Healthy endothelium is essential for undisturbed functioning of the cardiovascular system. Endothelium is involved in regulation of vascular permeability, tone, structure, thromboresistance, angiogenesis, as well as inflammatory and immune responses of the vasculature. Biologically, vascular endothelium fulfils its autocrine, paracrine and endocrine functions by releasing an array of biologically active mediators, such as nitric oxide (NO), prostacyclin (PGI2) and many others. Endothelial dysfunction is causally involved in pathogenesis of atherothrombosis, heart failure and other cardiovascular diseases. Pharmacological reversal of endothelial dysfunction presents a new and attractive approach for prevention and treatment of cardiovascular diseases. The list of drugs endowed with the potential to reverse endothelial dysfunction in various pathologies is growing. It includes L-arginine, tetrahydrobiopterin, flavonoids, estrogens, some from among beta-adrenoceptor antagonists, endothelin antagonists, angiotensin antagonists and, most importantly, angiotensin converting enzyme inhibitors (ACE-I) and HMG-CoA reductase inhibitors (statins). ACE-I were introduced to lower blood pressure, and statins to lower blood cholesterol level. Today, it is clear that both ACE-I and statins have much wider clinical application. It seems that both classes of drugs possess pronounced pleiotropic action on endothelium, which contributes to their potency to inhibit the development of atherothrombosis, and to decrease the mortality from myocardial infarction, stroke or diabetic complication. Interestingly, it has been recently claimed that endothelial dysfunction may be involved in the pathogenesis of certain types of glaucoma. The question arises whether any drugs with experimentally or clinically documented potential to reverse systemic endothelial dysfunction will also prove efficient in the treatment of endothelial dysfunction in glaucoma. 60

2. (2) 9.20-9.40 CH OPICKI S. Katedra Farmakologii Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloñski, Kraków Farmakologia œródb³onka naczyniowego a leczenie jaskry Œródb³onek naczyniowy odgrywa fundamentaln¹ rolê w regulacji uk³adu kr¹ enia. Utrzymuje przep³yw krwi przez tkanki, strukturê œciany naczyniowej, tromborezystencjê naczyñ, reguluje przepuszczalnoœæ œciany naczyniowej, angiogenezê, procesy zapalne i immunologiczne œciany naczynia. Te rozliczne czynnoœci œródb³onek spe³nia za pomoc¹ przekaÿników biologicznych, takich jak tlenek azotu (NO) czy prostacyklina (PGI 2 ). Upoœledzenie czynnoœci œródb³onka dysfunkcja œródb³onka odgrywa istotn¹ rolê w patogenezie mia d ycy (atherothrombosis), niewydolnoœci kr¹ enia i wielu innych chorób uk³adu kr¹ enia. Leczenie dysfunkcji œródb³onka jest wiêc nowym wyzwaniem dla wspó³czesnej farmakoterapii chorób uk³adu kr¹ enia. Lista leków, które poprzez ró ny mechanizm odwracaj¹ dysfunkcjê œródb³onka, jest coraz d³u sza. Obejmuje ona L-argininê, tetrahydrobiopterynê, flawonoidy, estrogeny, niektóre leki beta-adrenolityczne, antagonisty endoteliny, antagonisty angiotensyny, ale przede wszystkim inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-I) i inhibitory reduktazy HMG-CoA (statyny). ACE-I wprowadzono do medycyny jako leki hipotensyjne, a statyny jako leki obni aj¹ce stê enie cholesterolu we krwi. Dziœ zarówno ACE-I, jak i statyny maj¹ o wiele szersze zastosowanie kliniczne ni oryginalne wskazania zaproponowane przez farmakologów. Wydaje siê, e jest tak dlatego, i dodatkowym terenem farmakologicznego dzia³ania ACE-I i statyn jest œródb³onek naczyniowy, a korekcja jego dysfunkcji przez te grupy leków przynosi zahamowanie rozwoju atherothrombosis oraz obni enie œmiertelnoœci z powodu zawa³u serca, udaru mózgu i powik³añ cukrzycy. Ostatnio sugeruje siê, e dysfunkcja œródb³onka mo e mieæ istotny udzia³ w rozwoju niektórych typów neuropatii jaskrowej. Czy któryœ z leków o sprawdzonym doœwiadczalnie albo klinicznie potencjale œródb³onkowym znajdzie zastosowanie w leczeniu dysfunkcji œródb³onka w neuropatii jaskrowej? 61

3. (3) 9.40-10.10 STEFÁNSSON E., KOCH-JENSEN P., EYSTEINSSON T., BANG K., KIILGAARD J.F., WIENCKE A., DOLLERUP J., BACH PEDERSEN D., LACOUR M. University of Iceland, Reykjavik, Iceland, and University of Copenhagen, Denmark Carbonic anhydrase inhibitors, intraocular pressure and optic nerve oxygen metabolism Purpose: To evaluate the effect carbonic anhydrase inhibitors (CAI) have on the optic nerve oxygen tension (ONPO 2 ) and to study the relationship between intraocular pressure (IOP) and ONPO 2. To study the oxygen saturation of the human optic nerve and how this is affected by disease and drugs, i.e. CAIs. Methods: Polarographic oxygen electrodes were placed in the vitreous cavity over the optic nerve head in anaesthetised pigs. Acetazolamide and dorzolamide were administered intravenously or topically. IOP was controlled with a cannula in the anterior chamber connected to a saline reservoir. Analysis of hemoglobin oxygen saturation of the optic nerve was performed with a fundus camera based spectrophotometer. This was measured before and after dorzolamide application. Results: Intravenous dorzolamide and acetazolamide raised ONPO 2 in a dose-dependent fashion. This was seen with intravenous doses between 6 and 500 mg, as well as with topical application of dorzolamide eye drops. Intravenous injections of 500 mg of dorzolamide raised ONPO 2 from 16±6 mm Hg to 27±12 mm Hg (n=5, mean±sd, p=0.017), and 500 mg of acetazolamide raised ONPO 2 from 24±10 to 31±10 mm Hg (n=6, p=0.001). Optic nerve blood flow increased simultaneously with the increasing ONPO 2. Topically applied Trusopt eye drops raise the ONPO 2 significantly. IOP affects ONPO 2. When IOP is normal or moderately elevated the ONPO 2 is autoregulated and unchanged; it falls linearly when IOP goes above 30-40 mm Hg. Dorzolamide significantly affects ONPO 2 at normal and elevated levels of IOP. Dorzolamide eye drops elevate the oxygen tension of the optic nerve in human volunteers. Conclusion: Carbonic anhydrase inhibitors affect optic nerve oxygen tension through a dual mechanism. Acetazolamide and dorzolamide elevate the optic nerve oxygen tension directly, presumably through a vasodilatory effect, and indirectly, through lowering the intraocular pressure. This effect is seen with topically and intravenously applied dorzolamide. 62

3. (3) 9.40-10.10 STEFÁNSSON E., KOCH-JENSEN P., EYSTEINSSON T., BANG K., KIILGAARD J.F., WIENCKE A., DOLLERUP J., BACH PEDERSEN D., LACOUR M. Uniwersytet Islandii, Rejkjawik, Islandia; Uniwersytet w Kopenhadze, Dania Inhibitory anhydrazy wêglanowej, ciœnienie wewn¹trzga³kowe i metabolizm tlenowy nerwu wzrokowego Cel: Okreœliæ, jaki wp³yw maj¹ inhibitory anhydrazy wêglanowej (CAI) na ciœnienie tlenu w nerwie wzrokowym (ONPO 2 ), i zbadaæ zale noœæ miêdzy ciœnieniem wewn¹trzga³kowym i ONPO 2. Zbadaæ wysycenie tlenem nerwu wzrokowego u ludzi i sposób, w jaki wp³ywaj¹ nañ choroby i leki, np. CAI. Metoda: Polarograficzne elektrody tlenowe umieszczano w komorze c. szklistego nad g³ow¹ nerwu wzrokowego u znieczulonych œwiñ. Do ylnie lub miejscowo podawano acetazolamid i dorzolamid. Ciœnienie wewn¹trzga³kowe mierzono kaniul¹ w przedniej komorze po³¹czon¹ ze zbiornikiem soli fizjologicznej. Analizê saturacji hemoglobiny tlenem przeprowadzono przy u yciu spektrofotometru bazuj¹cego na funduskamerze. Pomiary wykonywano przed zastosowaniem i po zastosowaniu dorzolamidu. Wyniki: Do ylnie podawany dorzolamid i acetazolamid podwy sza³y ONPO 2 zale nie od u ytej dawki. Obserwowano to przy dawkach do ylnych pomiêdzy 6 i 500 mg, jak i przy miejscowym podawaniu dorzolamidu w kroplach. Do ylna iniekcja 500 mg dorzolamidu podnosi³a ONPO 2 od 16±6 mm Hg do 27±12 mm Hg (n=5), (œrednie±odchylenie standardowe, p=0,017), a 500 mg acetazolamidu podnosi³o ONPO 2 od 24±10 do 31±10 mm Hg (n=5, p=0,001). Przep³yw w g³owie nerwu wzrokowego wzrasta³ równoczeœnie ze zwiêkszaj¹cym siê ONPO 2. Miejscowo stosowane krople Trusoptu podnosi³y znacz¹co ONPO 2. C. wewn¹trzga³kowe ma wp³yw na ONPO 2. Przy normalnym lub umiarkowanie podwy szonym c.w. ONPO 2 podlega autoregulacji i nie zmienia siê; przy c.w. powy ej 30-40 mm Hg ONPO 2 spada liniowo. Dorzolamid znacz¹co wp³ywa na ONPO 2 przy prawid³owym i podwy szonym poziomie IOP. Wnioski: Inhibitory anhydrazy wêglanowej wp³ywaj¹ na ONPO 2 na drodze dwóch mechanizmów. Acetazolamid i dorzolamid podnosz¹ ciœnienie tlenu w nerwie wzrokowym bezpoœrednio, prawdopodobnie na skutek dzia³ania wazodylatacyjnego, oraz poœrednio, poprzez obni- enie ciœnienia wewn¹trzga³kowego. Ten efekt widoczny jest po miejscowym i do ylnym podaniu dorzolamidu. 63

4. (4) 10.10-10.30 CZAJKOWSKI J. Ophthalmology Department of Polish Mother s Memory Hospital in ódÿ Vascular risk factors in Polish glaucomatous patients No abstract available. 64

4. (4) 10.10-10-30 Streszczenia CZAJKOWSKI J. Klinika Okulistyki Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki, ódÿ Rola naczyniowych czynników ryzyka w polskiej populacji chorych na jaskrê Brak streszczenia. 65

1. (5) 11.00-11.15 CZEPITA D. 1st Department of Ophthalmology, Pomeranian Medical Academy Metipranolol neuroprotective aspects Purpose: To present and discuss the results of the newest clinical as well as experimental investigations from the field of the neuroprotective action of metipranolol. Material and method: A review of contemporary literature concerning the neuroprotective action of metipranolol was done. Results: In 1998 Wolf et al. have indicated that topical application of metipranolol among healthy people induces a decrease of the intraocular pressure as well as an increase of blood flow in the retinal vessels. In year 2002 Kõller et al. found that topical application of metipranolol to patients with glaucoma simplex leads to the reduction of the intraocular pressure and, moreover, to an increase of blood flow among the optic nerve. Wood et al. in year 2002 while carrying out studies on rats in the conditions of in vitro and in vivo have observed that topical application of metipranolol inhibits the entry of calcium and sodium ions into the neuronal cells of retina. Those authors are the ones who proved that metipranolol decreases the adverse influence of ischemia on the structure and function of the retina (inhibits the reduction of the amount of neurons, improves ERG record). It is therefore suggested that metipranolol has similar neuroprotective properties as betaxolol. Conclusions: Metipranolol is a drug of direct and indirect neuroprotective action. The usage of metipranolol among people suffering from glaucoma simplex not only reduces the intraocular pressure, but also counteracts the progressive destruction of the optic nerve as well as increases blood flow in the vessels of the retina and optic nerve. 66

1. (5) 11.00-11.15 CZEPITA D. I Klinika Okulistyczna, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin Metipranolol aspekty neuroprotekcyjne Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie i omówienie wyników najnowszych badañ klinicznych oraz doœwiadczalnych z zakresu neuroprotekcyjnego dzia³ania metipranololu. Materia³ i metoda: Dokonano przegl¹du wspó³czesnego piœmiennictwa na temat neuroprotekcyjnego dzia³ania metipranololu. Wyniki: W 1998 roku Wolf i wsp. wykazali, e po miejscowym podaniu metipranololu u osób zdrowych dochodzi do spadku ciœnienia œródga³kowego oraz do wzrostu przep³ywu krwi w naczyniach siatkówki. W 2002 roku Kõller i wsp. stwierdzili, e miejscowe podawanie metipranololu pacjentom z jaskr¹ prost¹ prowadzi do redukcji ciœnienia œródga³kowego oraz do wzrostu przep³ywu krwi w obrêbie nerwu wzrokowego. Wood i wsp. prowadz¹c w 2002 roku badania na szczurach w warunkach in vitro i in vivo zaobserwowali, e po miejscowym podaniu metipranololu dochodzi do hamowania przechodzenia jonów wapniowych oraz sodowych do wnêtrza komórek neuronalnych siatkówki. Autorzy ci udowodnili, e metipranolol zmniejsza niekorzystny wp³yw niedokrwienia na budowê i funkcjê siatkówki (hamuje redukcjê iloœci neuronów, poprawia zapis ERG). Sugeruje to, e metipranolol posiada podobne do betaksololu w³aœciwoœci neuroprotekcyjne. Wnioski: Metipranolol jest lekiem o bezpoœrednim i poœrednim dzia³aniu neuroprotekcyjnym. Stosowanie metipranololu u osób chorych na jaskrê prost¹ nie tylko obni a ciœnienie œródga³kowe, ale równie przeciwdzia³a postêpuj¹cej destrukcji nerwu wzrokowego oraz zwiêksza przep³yw krwi w naczyniach siatkówki i nerwu wzrokowego. 67

2. (6) 11.15-11.30 KOKOSZKA A. Dr. Mann Pharma (Poland) Betamann efficacy in IOP lowering and neuroprotective activity Purpose: To present the high efficacy of Betamann (metipranolol) in the treatment of glaucoma. Material and method: A review of contemporary literature concerning the efficacy of metipranolol (Betamann, Beta-Ophtiole) in IOP lowering and its neuroprotective activities on ganglion cells. Results: Metipranolol is a beta-blocker and, according to the Guidelines of European Glaucoma Society, consists a first line product in glaucoma treatment. Recent investigations show that metipranolol decreases intraocular pressure by lowering aqueous humor secretion and enhancing its outflow and is highly effective in IOP reduction in lower concentrations (0.1% and 0.3%). This year Pillunat at al. confirmed the previous clinical results that metipranolol increases optic nerve head blood flow and pulsatile ocular blood flow in glaucoma patients (indirect neuroprotection). Also, Wood et al. found that metipranolol reduces the loss of the ganglion cells in acute anoxia. Additionally, in vitro investigations show that metipranolol reduces calcium ions inflow into ganglion cells after NMDA receptors activation (direct neuroprotection). Conclusions: Metipranolol reduce IOP very effectively and its proved neuroprotective properties make it a modern drug in glaucoma treatment. 68

2. (6) 11.15-11.30 KOKOSZKA A. Dr. Mann Pharma (Polska/Poland) Betamann skutecznoœæ obni ania IOP i dzia³anie neuroprotekcyjne Cel: Celem pracy jest zaprezentowanie wysokiej skutecznoœci preparatu Betamann (metipranolol) w leczeniu jaskry. Materia³ i metoda: Przegl¹d wspó³czesnego piœmiennictwa na temat skutecznoœci metipranololu (Betamann, Beta-Ophtiole) w obni aniu ciœnienia wewn¹trzga³kowego (CW) oraz na temat jego neuroprotekcyjnego wp³ywu na komórki zwojowe siatkówki. Wyniki: Metipranolol nale y do grupy beta-blokerów zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego, leków I rzutu w leczeniu jaskry. W przeprowadzonych badaniach wykazano, e dziêki podwójnemu mechanizmowi obni ania CW poprzez hamowanie produkcji cieczy wodnistej oraz poprawê jej odp³ywu jest to lek wysoce skuteczny w leczeniu jaskry przy zastosowaniu niskich stê eñ beta-blokera 0,1% i 0,3%. W roku 2002 Pillunat i wsp. potwierdzili w badaniach przeprowadzonych na pacjentach z jaskr¹ dodatni wp³yw metipranololu na kr¹ enie krwi w siatkówce i w tarczy nerwu wzrokowego (neuroprotekcja poœrednia). W roku 2002 Wood i wsp. stwierdzili, e metipranolol zwiêksza prze ywalnoœæ komórek zwojowych siatkówki w warunkach ostrego, doœwiadczalnego niedokrwienia. Ponadto w badaniach w warunkach in vitro wykazano hamuj¹ce dzia³anie metipranololu na nap³yw jonów wapnia do komórek zwojowych siatkówki w warunkach pobudzenia receptorów NMDA (neuroprotekcja bezpoœrednia). Wnioski: Metipranolol jest lekiem skutecznie obni aj¹cym CW, a dziêki wykazanemu w badaniach klinicznych i doœwiadczalnych jego dzia³aniu neuroprotekcyjnemu spe³nia kryteria nowoczesnego leku przeciwjaskrowego. 69

1. (7) 13.00-13.30 ALM A. Ophthalmology, Department of Neuroscience, University of Uppsala, Sweden Current status of Xalatan therapy Latanoprost, a prostaglandin F 2a derivative, is an effective ocular hypotensive drug. Previous studies have demonstrated a sustained and effective lowering of the intraocular pressure for up to two years with an increased iris pigmentation as the only clinically significant side effect. Patients with glaucoma require life-long treatment, and adverse event reports from 2-year studies might not accurately characterize the long-term safety of latanoprost. Thus a longterm study was initiated in order to evaluate the 5-year safety and efficacy of latanoprost 0.005% once daily as adjuvant therapy to other IOP-lowering drugs in the management of open-angle glaucoma. 519 patients with uncontrolled unilateral or bilateral open-angle or exfoliation glaucoma, despite previous treatment, were enrolled in a 3-year, open-label study. 380 patients continued participation in an open-label, 2-year extension, designed to gather additional long-term safety data. The mean IOP-lowering effect of latanoprost during the 5-year follow-up ranged from 5.9 to 6.3 mm Hg. About 72% of patients were well-controlled without treatment modification or surgery. Increased iris pigmentation was documented in 33% of the 380 patients, mainly in those with mixed color irides at baseline. In 74% of eyes the onset was noted during the first 8 months of treatment. Latanoprost was generally well tolerated, both locally and systemically. Iritis or anterior uveitis were reported in 8 eyes treated with latanoprost and in 2 eyes not treated with latanoprost. The corresponding figures for cystoid macular edema were 4 and 1 eyes respectivley. 70

1. (7) 13.00-13.30 ALM A. Okulistyka, Wydzia³ Nauk Neurologicznych, Uniwersytet w Uppsali, Szwecja Obecny stan wiedzy na temat terapii Xalatanem Latanoprost, pochodna prostaglandyny F 2a, jest skutecznym lekiem obni aj¹cym ciœnienie wewn¹trzga³kowe. Dotychczasowe badania wykaza³y d³ugotrwa³e i efektywne obni enie ciœnienia wewn¹trzga³kowego przez okres do dwóch lat ze wzmo on¹ pigmentacj¹ têczówki jako jedynym klinicznie znacz¹cym efektem ubocznym. Pacjenci choruj¹cy na jaskrê wymagaj¹ leczenia przez ca³e ycie i dlatego doniesienia o dzia³aniach niepo ¹danych z obserwacji dwuletnich nie mog¹ dok³adnie okreœliæ d³ugoterminowego bezpieczeñstwa stosowania latanoprostu. Dlatego rozpoczêto badania d³ugoterminowe, aby oceniæ 5-letnie bezpieczeñstwo i efektywnoœæ stosowania 0,005% latanoprostu raz dziennie jako leczenia wspomagaj¹cego, razem z innymi lekami obni aj¹cymi ciœnienie wewn¹trzga³kowe upacjentów z jaskr¹ otwartego k¹ta. Do 3-letnich badañ zakwalifikowano 519 pacjentów z jedno- lub obuoczn¹ jaskr¹ prost¹ otwartego k¹ta lub jaskr¹ eksfoliacyjn¹, niezale nie od dotychczas stosowanego leczenia. 380 pacjentów kontynuowa³o swój udzia³ przez nastêpne 2 lata badañ zaprojektowanych do zebrania dodatkowych danych dotycz¹cych bezpieczeñstwa stosowania leku. W obserwacji 5-letniej œrednie obni enie ciœnienia wewn¹trzga³kowego podczas stosowania latanoprostu wynosi³o od 5,9 do 6,3 mm Hg. U oko³o 72% pacjentów ciœnienie obni y³o siê na tyle, e nie trzeba by³o modyfikowaæ leczenia zachowawczego ani stosowaæ leczenia chirurgicznego. Wzmo on¹ pigmentacjê têczówki obserwowano u33% z 380 pacjentów, g³ównie upacjentów z ró nobarwnymi têczówkami przed rozpoczêciem badañ. U 74% pacjentów pocz¹tek zmiany barwy notowano podczas pierwszych 8 miesiêcy leczenia. Latanoprost by³ dobrze tolerowany, zarówno lokalnie, jak i ogólnoustrojowo. Zapalenie têczówki i zapalenie przedniej czêœci b³ony naczyniowej wyst¹pi³o w 8 oczach leczonych latanoprostem i w 2 nieleczonych latanoprostem. Torbielowaty obrzêk plamki wyst¹pi³ w 4 oczach leczonych latanoprostem i w jednym oku nieleczonym latanoprostem. 71

2. (8) 13.30-13.50 CZECHOWICZ-JANICKA K., TERELAK-BORYS B., KRAJEWSKA M., PIEKARNIAK-WO NIAK A. Clinic of Ophthalmology, Medical Center of Postgraduate Education, Warsaw 3-year experience with Xalatan in the management of primary open angle glaucoma Evaluation of effectiveness of Xalatan as monotherapy and in combimed therapy in primary open angle glaucoma was the aim of this study. We studied POAG and ocular hypertensive patients followed up in our Glaucoma Outpatient Clinic in years 1998-2001. We evaluated 120 subjects, taking into account the progression of the disease, intraocular pressure, visual field defects, optic nerve head destruction, iris pigmentation and angle pigmentation. We observed that therapy with Xalatan is able to diminish neuropathy progression in eyes with mild or moderate glaucoma. 72

2. (8) 13.30-13.50 CZECHOWICZ-JANICKA K., TERELAK-BORYS B., KRAJEWSKA M., PIEKARNIAK-WO NIAK A. Klinika Okulistyki Centrum Szkolenia Podyplomowego, Warszawa 3-letnie doœwiadczenia z Xalatanem w leczeniu jaskry pierwotnej otwartego k¹ta Celem pracy jest ocena skutecznoœci stosowania Xalatanu w mono- i politerapii jaskry pierwotnej. Materia³ stanowi¹ pacjenci z jaskr¹ pierwotn¹ otwartego k¹ta oraz nadciœnieniem ocznym, leczeni w Poradni Jaskrowej CMKP w latach 1998-2001. Analizie poddano 120 chorych, oceniaj¹c stopieñ zaawansowania choroby, poziom ciœnienia wewn¹trzga³kowego, zmiany w polu widzenia oraz wygl¹d tarczy nerwu wzrokowego, jak równie kolor têczówki i iloœæ barwnika w k¹cie przes¹czania. Analiza wykaza³a, e w przypadkach ma³ego i œredniego zaawansowania choroby, zastosowanie Xalatanu wstrzymuje proces neuropatii jaskrowej. 73

3. (9) 14.20-14.50 HOLLO G. Department of Ophthalmology, Semmelweis University Topical carbonic anhydrase inhibitors in clinical practice: mechanism of action, efficacy, and differences between brinzolamide and dorzolamide Systemic carbonic anhydrase inhibitors have been used in clinical practice to lower intraocular pressure (IOP) for decades. Though these drugs are very effective to reduce IOP, their long-term application is limited because of their systemic side effects. Topical carbonic anhydrase inhibitors represent a new long-term treatment modality for glaucoma. What is the mechanism of action of the systemic and topical carbonic anhydrase inhibitors? Are there any differences between the two topical carbonic anhydrase inhibitors in efficacy or tolerance? How to combine them with other glaucoma medications? Are they safe for the cornea? Do they improve ocular perfusion? These questions and some others will be discussed in detail. 74

3. (9) 14.20-14.50 Streszczenia HOLLO G. Katedra Okulistyki, Uniwersytet Semmelweisa, Budapeszt, Wêgry Miejscowe inhibitory anhydrazy wêglanowej w praktyce klinicznej: mechanizm dzia³ania, skutecznoœæ oraz ró nice pomiêdzy brinzolamidem i dorzolamidem Systemowe inhibitory anhydrazy wêglanowej stosuje siê od dziesiêcioleci w praktyce klinicznej w celu obni enia ciœnienia wewn¹trzga³kowego (c.w.). Chocia leki te s¹ bardzo skuteczne w obni aniu c.w., ich d³ugoterminowe stosowanie jest ograniczone z powodu ogólnoustrojowych dzia³añ ubocznych. Inhibitory anhydrazy wêglanowej do miejscowego stosowania s¹ nowym sposobem d³ugoterminowego leczenia jaskry. Jaki jest mechanizm dzia³ania miejscowych inhibitorów anhydrazy wêglanowej? Czy istniej¹ ró nice pomiêdzy wymienionymi dwoma miejscowymi inhibitorami anhydrazy wêglanowej pod wzglêdem skutecznoœci i tolerancji? Jak ³¹czyæ je z innymi lekami przeciwjaskrowymi? Czy s¹ bezpieczne dla rogówki? Czy poprawiaj¹ oczny przep³yw krwi? Autor udzieli szczegó³owej odpowiedzi na te i inne pytania. 75

4. (10) 14.50-14.55 GIEREK- APIÑSKA A. Department of Ophthalmology, Silesian School of Medicine, Katowice Multicenter clinical study of brinzolamide introduction No abstract available. 76

4. (10) 14.50-14.55 GIEREK- APIÑSKA A. Katedra i Klinika Okulistyki ŒAM w Katowicach Wprowadzenie do wielooœrodkowych badañ brinzolamidu Brak streszczenia. 77

5. (11) 14.55-15.05 RACZYÑSKA K. 1, HONZIUK M. 1, GOŒ R. 2, JUROWSKI P. 2 1 Clinic of Ophthalmology, Medical Academy in Gdañsk 2 Clinic of Ophthalmology, Military Medical Academy in ódÿ The clinical evaluation of hipotensive activity of brinzolamid (Azopt) in monotherapy of open angle glaucoma according to the frequency of administration Topical carbonic anhydrase inhibitors (CAI s) effectively reduce intraocular pressure. Generally, CAI s are added as a second drug in combination with topical beta-receptor blockers in glaucoma therapy. Subject: The main purpose of the presented study was to establish clinical efficacy of brinzolamid 1% ophthalmic suspension (Azopt), used in monotherapy (instilled two or three times daily) in newly diagnosed patients with open angle glaucoma. Material: 18 patients without any previous medical treatment (36 eyes) were enrolled into the study: 15 patients with POAG and 3 with pseudoexfoliative glaucoma. They were divided into two groups. Patients from group one (10 persons) were treated with Azopt instilled twice daily (B.I.D.) and patients from group two (8 persons) three times daily (T.I.D.). Results: The intraocular pressure in both groups (17 patients) during treatment with Azopt (both B.I.D. and T.I.D.) was well controlled and only in one case (a patient with pseudoexfoliative glaucoma treated with Azopt T.I.D.) additional medication (adjunctive therapy with a beta-blocker) was needed after one month of examination. Conclusions: 1. Azopt (brinzolamid 1%, ophthalmic suspension) instilled twice daily is effective in IOP lowering. 2. Local administration of Azopt did not cause any adverse reactions. 78

5. (11) 14.55-15.05 RACZYÑSKA K. 1, HONZIUK M. 1, GOŒ R. 2, JUROWSKI P. 2 1 Klinika Okulistyki Akademii Medycznej w Gdañsku 2 Klinika Okulistyki Wojskowej Akademii Medycznej w odzi Ocena skutecznoœci hipotensyjnego dzia³ania brinzolamidu (Azoptu) w monoterapii jaskry w zale noœci od sposobu dawkowania Inhibitory anhydrazy wêglanowej podawane miejscowo do worka spojówkowego powoduj¹ obni enie ciœnienia wewn¹trzga³kowego. Najczêœciej stosowane s¹ jako drugi lek, ³¹czony z beta-blokerami. Cel pracy: Ocena skutecznoœci dzia³ania brinzolamidu (Azoptu) w monoterapii w œwie o rozpoznanej jaskrze w zale noœci od sposobu dawkowania (2 die vs 3 die). Materia³: 18 chorych (36 oczu) z jaskr¹ pierwotn¹ otwartego k¹ta przes¹czania (15 osób) i 3 osoby z jaskr¹ w przebiegu zespo³u rzekomego z³uszczania torebki soczewki. Chorzy dotychczas nie stosowali adnych leków okulistycznych. Losowo u 10 osób w 3-miesiêcznej obserwacji stosowano Azopt 2 dziennie i u8 osób 3 dziennie. Wyniki: U 17 osób uzyskano normalizacjê ciœnienia wewn¹trzga³kowego. U jednej osoby z zespo³em rzekomoz³uszczeniowym, u której zastosowano Azopt 3 dziennie dla uzyskania docelowych wartoœci ciœnienia wewn¹trzga³kowego konieczne by³o do³¹czenie beta-blokerów po pierwszym miesi¹cu obserwacji. Wnioski: 1. Dla uzyskania normalizacji ciœnienia wewn¹trzga³kowego w monoterapii wystarczaj¹ce jest dwukrotne podanie Azoptu. 2. Miejscowe podawanie brinzolamidu nie powodowa³o wyst¹pienia adnych dzia³añ ubocznych. 79

6. (12) 14.05-15.15 GIEREK- APIÑSKA A. 1, KINASZ R. 1, RUSEK P. 1, WRÓBEL A. 1, STANKIEWICZ A. 2, WIERZBOWSKA J. 2, SIENNICKA B. 2 1 1st University Eye Clinic, Katowice, Poland 2 Department of Ophthalmology of Central Hospital of Military School of Medicine, Warsaw Azopt vs Trusopt in monotherapy of glaucoma: IOP-lowering effect and adverse events Purpose: To compare the intraocular pressure (IOP) reducing effect and safety of brinzolamid (Azopt/Alcon) versus dorzolamid (Trusopt/MSD) in monotherapy of glaucoma. Material and methods: We studied 60 eyes of glaucoma patients treated with brinzolamid (Azopt/Alcon) twice daily and 58 eyes of glaucoma patients treated with dorzolamid (Trusopt/MSD) three times daily. Changes of IOP after one hour, a week, as well as one, two and three months of treatment were recorded. At the same time the incidence of adverse events was observed. Results: There was a significant decrease from baseline in IOP after one hour and seven days of treatment for both studied medicines. The adverse events of the treatment have also been displayed. Conclusions: Brinzolamid (Azopt/Alcon) administered twice daily and dorzolamid (Trusopt/MSD) administered three times daily in monotherapy are effective in reducing IOP and well-tolerated antiglaucoma drugs. 80

6. (12) 14.05-15.15 GIEREK- APIÑSKA A. 1, KINASZ R. 1, RUSEK P. 1, WRÓBEL A. 1, STANKIEWICZ A. 2, WIERZBOWSKA J. 2, SIENNICKA B. 2 1 I Katedra i Klinika Okulistyczna Œl¹skiej Akademii Medycznej w Katowicach 2 Klinika Okulistyczna Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie Ocena porównawcza skutecznoœci i komfortu leczenia preparatem brinzolamid (Azopt/Alcon) oraz dorzolamid (Trusopt/MSD) w monoterapii jaskry Cel pracy: Porównanie skutecznoœci i komfortu leczenia preparatem brinzolamid (Azopt/Alcon) oraz dorzolamid (Trusopt/MSD) w monoterapii jaskry. Materia³ i metody: Analizie poddano 60 oczu chorych na jaskrê, w których zastosowano brinzolamid (Azopt/Alcon) dwa razy dziennie, oraz 58 oczu chorych na jaskrê leczonych preparatem dorzolamid (Trusopt/MSD) trzy razy dziennie w monoterapii. Badano spadki ciœnienia wewn¹trzga³kowego po godzinie, tygodniu oraz 1, 2 i 3 miesi¹cach od rozpoczêcia leczenia. Równoczeœnie przeprowadzano ocenê komfortu leczenia. Wyniki: Stwierdzono znamienne statystycznie spadki œrednich wartoœci ciœnienia wewn¹trzga³kowego po godzinie i po 7 dniach od zastosowania obu preparatów. Wyniki uwzglêdniaj¹ skutki uboczne stosowanego leczenia przez okres obserwacji. Wnioski: Brinzolamid (Azopt/Alcon) i dorzolamid (Trusopt/MSD) s¹ skutecznymi i dobrze tolerowanymi w monoterapii lekami przeciwjaskrowymi. 81

7. (13) 15.15-15.25 SZAFLIK J. 1, KA U NY J. 2, GACEK M. 1, OLEJARZ E. 2, SZWEDA E. 2, ZAWADZKA D. 1 1 2th Department of Ophthalmology, University School of Medicine, Warsaw 2 Department of Ophthalmology, University School of Medicine, Bydgoszcz Brinzolamide and dorzolamide in combined therapy with beta-blockers The aim of the study: Estimation of the effectiveness and tolerance of brinzolamide and dorzolamide combined with beta-blockers in POAG treatment. 80 patients were included to the study and divided into four groups: 1) Betoptic S + Trusopt 2) Betoptic S + Azopt 3) Oftensin + Trusopt 4) Oftensin + Azopt The IOP and the tolerance of the drugs were evaluated at the beginning of the therapy and after 7 days, 1 month, 2 months and 3 months. 82

7. (13) 15.15-15.25 SZAFLIK J. 1, KA U NY J. 2, GACEK M. 1, OLEJARZ E. 2, SZWEDA E. 2, ZAWADZKA D. 1 1 II Katedra i Klinika Okulistyczna Akademii Medycznej w Warszawie 2 Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej w Bydgoszczy Brinzolamid i dorzolamid w terapii skojarzonej z beta-blokerami Celem pracy jest ocena skutecznoœci dzia³ania oraz tolerancji dorzolamidu i brinzolamidu w terapii skojarzonej z beta-blokerami w leczeniu jaskry pierwotnej otwartego k¹ta. Badaniem objêto grupê 80 pacjentów, podzielonych wg protoko³u badania na nastêpuj¹ce podgrupy: 1) Betoptic S + Trusopt 2) Betoptic S + Azopt 3) Oftensin + Trusopt 4) Oftensin + Azopt Oceniano ciœnienia œródga³kowe i tolerancjê leków bezpoœrednio po rozpoczêciu terapii oraz po okresie 7 dni, 1 miesi¹ca, 2 miesiêcy i 3 miesiêcy leczenia. Wyniki badania zostan¹ przedstawione w pracy. 83

8. (14) 15.25-15.35 GRABOWSKI R. Alcon Pharmaceuticals Ltd., Warsaw, Poland The multidirectional pharmacotherapy of glaucomatous neuropathy The pharmacological treatment of glaucoma seems to be one of the major problems of modern ophthalmology. The variety of glaucoma risk factors which can determine glaucoma progress and complexity of pathological processes of the disease, requires multidirectional pharmacotherapy. The purpose of this lecture is to present some new information and clinical data (collected in Poland and abroad) concerning mechanism of action, efficiency and comfort of use of Alcon anti-glaucoma drugs. 84

8. (14) 15.25-15.35 GRABOWSKI R. Alcon Pharmaceuticals Ltd., Warszawa. Wielokierunkowa terapia neuropatii jaskrowej Leczenie farmakologiczne jaskry stanowi jeden z najpowa niejszych problemów wspó³czesnej okulistyki. Ró norodnoœæ czynników powoduj¹cych rozwój choroby, jak równie z³o onoœæ procesów patologicznych w jej przebiegu, wymagaj¹ zastosowania wielokierunkowego leczenia farmakologicznego. Przedmiotem prezentacji jest przedstawienie Pañstwu informacji o preparatach przeciwjaskrowych firmy Alcon oraz danych dotycz¹cych ich mechanizmu dzia³ania, skutecznoœci i komfortu leczenia na podstawie wyników ostatnich badañ prowadzonych w kraju i za granic¹. 85

1. (15) 9.00-9.10 RUSEK P., GIEREK- APIÑSKA A., LESZCZYÑSKI R. Department of Ophthalmology, Silesian School of Medicine, Katowice Deep sclerectomy with hialuronic implant in pseudophakic eyes Aim: To study the success rate of deep sclerectomy with hialuronic implant sk-gel (Corneal) in pseudophakic patients with open-angle glaucoma. Methods: 24 patients (24 eyes) with PCIOL and uncontrolled open-angle glaucoma underwent surgical treatment. Visual acuity, IOP and slit lamp examination were performed before surgery, as well as 1, 7, 14 days and 1, 3, 6, 9 and 12 months after surgery. Visual fields were taken before surgery and 4, 8 and 12 months after surgery. Results: Mean preoperative IOP was 25.4 mm Hg (s=5.2), IOP on the 1st day after treatment was 6.2 mm Hg (s=2.1), in the 1st month 16.1 mm Hg (s=3.8) and in the 12th month 17.4 mm Hg (s=3.6). Complete success rate defined as IOP below 21 mm Hg without medical treatment was 62% after the first year of follow-up. We observed 2 cases of choroidal detachment, 4 hyphemas and 2 filtering bleb fibrosis. Conclusion: Deep sclerectomy with hialuronic implant sk-gel provides good intraocular pressure control with few complications in pseudophakic patients with open-angle glaucoma. 86

1. (15) 9.00-9.10 RUSEK P., GIEREK- APIÑSKA A., LESZCZYÑSKI R. Katedra i Klinika Okulistyki ŒAM w Katowicach Sklerektomia g³êboka nieprzenikaj¹ca z implantem hialuronowym w oczach pseudofakijnych Cel pracy: Ocena skutecznoœci sklerektomii g³êbokiej nieprzenikaj¹cej z implantem hialuronowym sk-gel (Corneal) upacjentów pseudofakijnych z jaskr¹ otwartego k¹ta. Materia³ i metody badañ: Leczeniu chirurgicznemu poddano 24 oczu dwudziestu czterech pacjentów z wszczepem tylnokomorowym oraz jaskr¹ otwartego k¹ta. Badanie ostroœci wzroku, ciœnienia wewn¹trzga³kowego, przedniego i tylnego odcinka ga³ki ocznej wykonywano przed zabiegiem oraz w 1, 7, 14 dniu i w 1, 3, 6, 9 i 12 miesi¹cu po zabiegu. Badanie pola widzenia wykonywano przed zabiegiem oraz w 4, 8 i 12 miesi¹cu po zabiegu. Wyniki: Œrednia wartoœæ ciœnienia wewn¹trzga³kowego przed zabiegiem wynosi³a 25,4 mm Hg (s=5,2), w 1 dobie po zabiegu 6,2 mm Hg (s=2,1), w 1 miesi¹cu 16,1 mm Hg (s=3,8) oraz w 12 miesi¹cu 17,4 mm Hg (s=3,6). Ciœnienie wewn¹trzga³kowe ni sze od 21 mm Hg bez leków przeciwjaskrowych osi¹gniêto u62% pacjentów po 1 rokuobserwacji. W 2 przypadkach zaobserwowano od³¹czenie naczyniówki, w 4 krwawienie do komory przedniej oraz w 2 przypadkach zw³óknienie poduszki filtracyjnej. Wnioski: Sklerektomia g³êboka nieprzenikaj¹ca z implantem hialuronowym sk-gel jest zabiegiem skutecznie obni aj¹cym ciœnienie wewn¹trzga³kowe w oczach pseudofakijnych z jaskr¹ otwartego k¹ta, obarczonym niewielk¹ iloœci¹ powik³añ. 87

2. (16) 9.10-9.20 DZIÊGIELEWSKI K., SYNDER A., SZKUDLAREK A., LAUDAÑSKA-OLSZEWSKA J., OMULECKI W. Ophthalmology Department, University of ódÿ Comparison of the results of deep sclerectomies with SK-gel implants and trabeculectomies The authors present the results of 20 deep sclerectomies with SK-gel implants, performed in 18 patients with open angle primary glaucoma, between June 2000 and the end of December 2001. The mean postoperative observation time was 19 months. The results of surgeries were compared to the results of 20 trabeculectomies performed at the same time in 20 patients with open angle primary glaucoma. The intraocular pressure was permanently lowered without medication in 30% of patients after deep sclerectomy and in 60% of patients after trabeculectomy. With the passage of time, gradual increase of intraocular pressure was observed after deep sclerectomy. 15% of patients after deep sclerectomy needed trabeculectomy additionally. Shallowing of the anterior chamber and detachment of the choroidea were not observed in the group of patients after deep sclerectomy. 88

2. (16) 9.10-9.20 Streszczenia DZIÊGIELEWSKI K., SYNDER A., SZKUDLAREK A., LAUDAÑSKA-OLSZEWSKA J., OMULECKI W. Katedra i Klinika Chorób Oczu AM w odzi Porównanie wyników g³êbokiej sklerektomii zzastosowaniem implantów SK-gel i trabekulektomii Autorzy przedstawiaj¹ wyniki 20 g³êbokich sklerektomii z wszczepieniem implantu SK-gel, wykonanych u18 chorych z jaskr¹ prost¹ otwartego k¹ta w okresie od czerwca 2000 do koñca grudnia 2001. Œredni czas obserwacji pooperacyjnej wynosi³ 19 miesiêcy. Wyniki operacji porównano z wynikami trabekulektomii wykonanych w tym samym okresie u 20 chorych z jaskr¹ prost¹ otwartego k¹ta. Trwa³e obni enie ciœnienia bez miejscowego stosowania leków uda³o siê uzyskaæ u 30% chorych po g³êbokiej sklerektomii i u 60% chorych po trabekulektomii. Zanotowano stopniowy wzrost ciœnienia wewn¹trzga³kowego w oczach po g³êbokiej sklerektomii w miarê up³ywu czasu od zabiegu operacyjnego. U 15% chorych konieczne by³o wykonanie trabekulektomii. W grupie chorych po trabekulektomii czêœciej wystêpowa³a zaæma (30%). W grupie chorych po g³êbokiej sklerektomii nie obserwowano powik³añ w postaci sp³ycenia komory przedniej i od³¹czenia naczyniówki. 89

3. (17) 9.20-9.30 MIŒKIEWICZ J. Department of Ophthalmology, Military Hospital, Wroc³aw, Poland Non-penetrating sclerectomy combined with phacoemulsification a video film No abstract available. 90

3. (17) 9.20-9.30 Streszczenia MIŒKIEWICZ J. Oddzia³ Okulistyczny 4WSKzP SPZOZ we Wroc³awiu Niepenetruj¹ca g³êboka sklerektomia po³¹czona z fakoemulsyfikacj¹ film Brak streszczenia. 91

4. (18) 9.30-9.40 SZAFLIK J. 1, LIBEREK I. 2, KAMIÑSKA A. 1, CHUDZYÑSKA-ZAWADZKA D. 1, BORUCKA A.I. 1, SK ODOWSKA A. 1 1 Department of Ophthalmology and Eye Clinic of 2nd Medical Faculty of Medical University in Warsaw 2 Eye Microsurgery Centre Laser in Warsaw Phacoemuslsification combined with trabeculectomy own experience The aim of the study was to establish the efficiency of the above mentioned surgery in patients with catarct and primary open glaucoma. Material and methods: The study concerns 100 patients with cataract and primary open angle glaucoma who were operated on between 1998 and 2001. The follow-up time ranged from 6 months to 3 years. Visual acuity, intraocular pressure and changes in the optic nerve were analysed. Results will be presented. 92

4. (18) 9.30-9.40 SZAFLIK J. 1, LIBEREK I. 2, KAMIÑSKA A. 1, CHUDZYÑSKA-ZAWADZKA D. 1, BORUCKA A.I. 1, SK ODOWSKA A. 1 1 Katedra i Klinika Okulistyki II Wydzia³u Lekarskiego AM w Warszawie 2 Centrum Mikrochirurgii oka Laser w Warszawie Fakoemulsyfikacja zjednoczesn¹ trabekulektomi¹ w materiale w³asnym Cel: Ocena skutecznoœci fakoemulsyfikacji po³¹czonej z trabekulektomi¹ u pacjentów ze wspó³istniej¹cymi zaæm¹ i jaskr¹. Materia³ i metody: Badaniem objêto grupê 100 pacjentów ze wspó³istniej¹c¹ zaæm¹ i jaskr¹ otwartego k¹ta, uktórych wykonano fakotrabekulektomiê w latach 1998-2001. Okres obserwacji wynosi³ od 6 miesiêcy do 3 lat. Oceniano ostroœæ wzroku do dali i bli y, ciœnienie œródga³kowe i zmiany w nerwie wzrokowym. Szczegó³owe wyniki i wnioski zostan¹ przedstawione w pracy. 93

5. (19) 9.40-9.50 PECOLD-STÊPNIEWSKA H., ZA ÊCKI K., W SIEWICZ-RAGER J., PFEIFFER G. Department of Ophthalmology, University of Medical Sciences, Poznañ, Poland One cut phacotrabeculectomy own observations of the results Introduction: Coexistence of cataract and glaucoma is the most often indication for surgical treatment. There is a possibility to operate it by two separate procedures or at the same time. Aim: To present the late results (at least one and a half year of follow-up) of phacotrabeculectomy (simultaneous performance of two surgery procedures). Patients and method: In the period from October 2000 to March 2002 (1.5 year) two surgeons performed 125 phacotrabeculectomies (cut of the conjunctiva at the limbus, phacoemulsification through corneoscleral tunel, implantation of the lens, trabeculectomy within the tunnel by Kellman trephine, peripheral iridectomy, suturing of the conjunctiva). The patients age ranged from 51 to 89 years (average 76.4±6.5), intraocular pressure before surgery was 17-52 mm Hg (average 0.3±0.3). Prospectively postoperatively the following parameters were assessed: visual acuity, intraocular pressure, condition of the anterior and posterior segment of the eye with special consideration paid to the appearance of the filtrating bleb. The complications and possible reasons for postoperative intraocular pressure rise were analyzed. Results: Intraocular pressure on the first day after surgery ranged 0-25 mm Hg (average 8.5±5.2), in the first week 2-24 (average 11.7±6.3), after 1 month 5-50 (average 16.9±8.1), after 3 months 8-26 (average 16.1±4.0), after 6 months 1-20 (average 16.2±2.5), after 1 year (15-219 average 17.0±2.2). Visual acuity after 1, 3 and 6 months was in average 0.5 (± 0.4) and after 12 months 0.45 (± 0.4). Conclusion: Simultaneous removal of cataract and trabeculectomy within corneoscleral tunnel is a procedure which enables stable intraocular pressure decrease and improves visual acuity. The reason for intraocular pressure rise in some patients was scarring of the filtrating bleb, in most cases caused by temporary leakage of conjunctival wound. 94

5. (19) 9.40-9.50 PECOLD-STÊPNIEWSKA H., ZA ÊCKI K., W SIEWICZ-RAGER J., PFEIFFER G. Katedra i Klinika Okulistyki AM w Poznaniu Fakotrabekulektomia jednego ciêcia obserwacje w³asne Wprowadzenie: Wspó³istnienie jaskry i zaæmy jest najczêœciej wskazaniem do leczenia operacyjnego. Istnieje mo liwoœæ wykonania tych zabiegów w dwóch etapach lub jednoczasowo. Cel pracy: Przedstawienie wyników najmniej pó³rocznej obserwacji po jednoczasowym zabiegu kombinowanym: fakotrabekulektomii. Pacjenci i metoda: W okresie od paÿdziernika 2000 do marca 2002 (1,5 roku) dwóch operatorów wykona³o 125 fakotrabekulektomii (ciêcie spojówki przy r¹bku, fakoemulsyfikacja z ciêcia tunelowego twardówkowo-rogówkowego, wszczepienie soczewki, trabekulektomia w tunelu sztanc¹ Kellmana, irydektomia obwodowa, za³o enie szwów na spojówkê). Wiek pacjentów wynosi³ od 51 do 89 lat (œr. 76,4± 6,5), ciœnienie œródga³kowe przed operacj¹ 17- -52 mm Hg (œr. 24,4±7,5), ostroœæ wzroku: poczucie œwiat³a do 0,7 (œr. 0,3±0,3). Prospektywnie pooperacyjnie badano ostroœæ wzroku, ciœnienie œródga³kowe, stan przedniego i tylnego odcinka ze szczególnym uwzglêdnieniem wygl¹du poduszki filtracyjnej. Analizie poddano komplikacje i mo liwe przyczyny pooperacyjnego wzrostu ciœnienia. Wyniki: Ciœnienie œródga³kowe w 1 dobie wynosi³o 0-25 mm Hg (œr. 8,5±5,2), w 1 tygodniu 2-24 (œr. 11,7±6,3), w 1 miesi¹cu 5-50 (œr. 16,9±8,1), w 3 miesi¹cu 8-26 (œr. 16,1±4,0), w 6 miesi¹cu 1-20 (œr. 16,2±2,5), po roku 15-21 (œr. 17,0±2,2). Ostroœæ wzroku wynosi³a w 1, 3 i 6 miesi¹cu œrednio 0,5 (+0,4), w 12 miesi¹cu 0,45 (± 0,4). Wnioski: Jednoczasowe usuniêcie zaæmy metod¹ fakoemulsyfikacji i trabekulektomii w tunelu twardówkowo-rogówkowym jest zabiegiem trwale obni aj¹cym ciœnienie œródga³kowe i poprawiaj¹cym ostroœæ wzroku. Przyczyn¹ wzrostu ciœnienia u niektórych pacjentów by³o zaroœniêcie poduszki filtracyjnej, najczêœciej spowodowane przejœciow¹ nieszczelnoœci¹ rany spojówki. 95

6. (20) 9.50-10.00 MIŒKIEWICZ J., LESZEK R., MIŒKIEWICZ-WÓJCIK A., WOJTY A J. Ophthalmology Dept., 4th Military Hospital, Wroc³aw, Poland Comparison of non-penetrating phacosclerectomy to phacotrabeculectomy The purpose of the study was to compare the results of non-penetrating deep phacosclerectomy with phacotrabeculectomy. 60 eyes with glaucoma and coexistent cataract have been taken into consideration and divided into two equal groups. Basing on several ophtalmic parameters, such as intraocular pressure, visual field or visual acuity, usefullness of non-penetraiting phacosclerectomy in coexistent glaucoma and cataract treatment has been studied. 96

6. (20) 9.50-10.00 Streszczenia MIŒKIEWICZ J., LESZEK R., MIŒKIEWICZ-WÓJCIK A., WOJTY A J. Oddzia³ Okulistyczny 4WSKzP SPZOZ we Wroc³awiu Ocena porównawcza fakotrabekulektomii z niepenetruj¹c¹ fakosklerektomi¹ Celem pracy by³o porównanie wyników niepenetruj¹cej g³êbokiej fakosklerektomii z fakotrabekulektomi¹. Obserwacj¹ objêto 60 oczu z jaskr¹ i zaæm¹, które podzielono na dwie równe grupy. W oparciu o uzyskane wyniki ciœnienia œródga³kowego, pola widzenia oraz ostroœci wzroku oceniono przydatnoœæ tej metody w leczeniu operacyjnym jaskry i zaæmy. 97

7. (21) 10.00-10.10 WARCZYÑSKI A., GAWRON L., STANKIEWICZ A., WIERZBOWSKA J., ROBASZKIEWICZ J., KOSATKA M., GOŒ A. Eye Clinic of Central Military Hospital of Medical Academy in ódÿ Strategy of surgical procedures in simultaneous cataract with glaucoma operations after accomplished analysis of early surgical complications Aim: To elaborate an optimal method of surgical treatment of cataract with glaucoma minimally diminishing early surgical complications. Material and methods: Retrospective evaluation of early surgical complications in 200 patients treated in years 2000-2001 with the following methods: phacoemulsification or ECCE with PC IOL phacoemulsification or ECCE with iridectomy phacoemulsification or ECCE with trabeculectomy (classic) phacoemulsification or ECCE with microtrabeculectomy Results: The fewest early surgical complications were stated after cataract operations without antiglaucomatous operations and cataract operations with microtrabeculectomy. Conclusions: In most cases cataract operation regulates intraocular pressure and diminishes the probability of early surgical complications. 98

7. (21) 10.00-10.10 WARCZYÑSKI A., GAWRON L., STANKIEWICZ A., WIERZBOWSKA J., ROBASZKIEWICZ J., KOSATKA M., GOŒ A. Klinika Okulistyczna CSK WAM, Warszawa Strategia postêpowania chirurgicznego w jednoczasowych operacjach zaæmy i jaskry po dokonanej analizie wczesnych powik³añ pooperacyjnych Cel pracy: Wypracowanie optymalnej metody chirurgicznego leczenia zaæmy z jaskr¹ zmniejszaj¹cej do minimum wczesne powik³ania pooperacyjne. Materia³ i metody: Przeprowadzono retrospektywnie ocenê wczesnych powik³añ pooperacyjnych uponad 200 chorych leczonych w latach 2000-2001 nastêpuj¹cymi metodami: fakoemulsyfikacja lub ECCE plus PC IOL fakoemulsyfikacja lub ECCE plus irydektomia fakoemulsyfikacja lub ECCE plus trabekulektomia (klasyczna) fakoemulsyfikacja lub ECCE plus mikrotrabekulektomia Wyniki: Najmniej wczesnych powik³añ pooperacyjnych stwierdzono w operacjach zaæmy bez operacji przeciwjaskrowej i operacjach zaæmy z mikrotrabekulektomi¹. Wnioski: W wiêkszoœci przypadków sama operacja zaæmy reguluje ciœnienie œródga³kowe i zmniejsza prawdopodobieñstwo wyst¹pienia wczesnych powik³añ pooperacyjnych. 99