SPIS TREŚCI Dane techniczne 186 Rozgałęźnik 187 Podłączanie modemu ADSL 2 Sweex 187 Konfiguracja komputera w celu podłączenia do modemu 188 Ustawienia przeglądarki internetowej dla Windows 98SE, 2000 i XP 191 Uzyskiwanie dostępu do modemu (login) 191 Ustawienie dostawcy usług internetowych (ISP) 193 Otwieranie portów w modemie (przekierowanie portów i DMZ) 194 Ustawienia LAN 195 Zmiana hasła (zarządzanie użytkownika) 196 Zdalne zarządzanie modemem (kontrola dostępu do Internetu) 197 Aktualizacja oprogramowania modemu (aktualizacja oprogramowania) 197 Resetowanie modemu do ustawień fabrycznych 198 Lista dostawców usług internetowych i odpowiadające im subskrypcje 199 Gwarancja 203 GNU/GPL 203 204
MO200/MO200UK Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A Wstęp Dziękujemy za zakup Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A. Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A umożliwia współdzielenie szybkiego łącza internetowego ADSL 2 i skonfigurowanie własnej sieci. Aby zapewnić poprawne działanie produktu, należy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi. Jeżeli mimo przestrzegania zaleceń instrukcji występują problemy w czasie instalacji lub obsługi produktu, należy skorzystać z witryny www.sweex.com pod nagłówkiem service & support. W celu uzyskania pełnej satysfakcji z używania produktu Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A, ważne jest przestrzeganie poniższych zaleceń: Nie należy wystawiać Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A na działanie wysokich temperatur. Nie należy wystawiać produktu na działanie bezpośrednich promieni słonecznych lub umieszczać w pobliżu elementów grzewczych. Nie należy używać Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A w otoczeniu wilgotnym lub zakurzonym. Należy zabezpieczyć produkt przed wstrząsami lub uderzeniami - może to być przyczyną uszkodzenia wewnętrznej elektroniki. Nigdy nie należy otwierać produktu - może to być przyczyną utraty praw gwarancyjnych. Zawartość opakowania Przed użyciem Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A należy sprawdzić, czy wszystkie wymagane elementy znajdują się w opakowaniu. W opakowaniu muszą znajdować się poniższe elementy: Ruter/modem ADSL 2/2+ Zasilacz Kabel telefoniczny RJ11 (długość 185 cm) Płyta CD-ROM z instrukcją i oprogramowaniem antywirusowym Panda W przypadku braku jednego z wyżej wymienionych elementów należy skontaktować się ze sprzedawcą w miejscu w którym produkt został zakupiony. 205
Dane techniczne Odpowiedni dla ADSL przez analogową linię telefoniczną (Annex-A) Obsługuje: ADSL, ADSL 2 i ADSL 2+ 4 x porty RJ-45 UTP, 10/100 Mbps IEEE 802.3x standard Port ADSL RJ11 Prędkość pobierania danych: 24Mbps, prędkość wysyłania danych: 1Mbps Wbudowany Firewall i Port Forwarding (przekierowanie portów) Obsługuje: Windows 98SE, 2000 i XP Dodatkowe dane techniczne Pełna szybkość ANSI T1.413 Issue2, ITU-T G.992.1 i ITU-T G.992.2, ITU G.992.3, ITU G.992.5 i READSL2 ADSL2/2+ - zgodność ze standardami Obsługuje Annex M i Annex L Obsługuje kapsułkowanie: PPPoA, PPPoE, Bridged, Routed, Static, DHCP Obsługuje pass trough VPN Konfiguracja oparta na sieci i konfiguracja dostępu zdalnego Przedni i górny widok modemu Kontrolki LED Status Znaczenie PWR Zapalona. Wskazuje, że modem jest włączony. 1-4 Zapalona Wskazuje, że komputer został podłączony do odpowiedniego portu. 1-4 Miga Wskazuje działanie pomiędzy odpowiednim komputerem i modemem. ADSL Zapalona Połączenie z łączem ADSL jest prawidłowe. ADSL Miga regularnie Nie można ustawić prawidłowego połączenia lub ADSL nie jest podłączone do portu RJ11. ADSL Zapalona i szybko miga Wskazuje działanie pomiędzy komputerem (1-4) i Internetem. PPP Zapalona Wskazuje użycie łącza PPP. 206
Tylny widok modemu Rozpoczynając od lewej strony, z tyłu modemu znajdują się następujące złącza: Port ADSL w celu podłączenia łącza ADSL z kablem telefonicznym RJ11. Porty Ethernet UTP 1, 2, 3 i 4 w celu podłączenia komputerów z kablem sieciowym Ethernet RJ45. Port zasilania w celu podłączenia zasilacza. Widok z boku Z boku modemu znajduje się przycisk Reset. Do naciśnięcia przycisku należy użyć cienkiego przedmiotu. Nacisnąć i przytrzymać przycisk przez 15 sekund. Uwaga! Po naciśnięciu przycisku, wszystkie ustawienia sieci i połączenia będą wymagały ponownej konfiguracji. Rozgałęźnik W celu oddzielenia sygnału ADSL od sygnału telefonicznego należy użyć rozgałęźnika. Rozgałęźnik pozwala na jednoczesne wykonywanie połączeń i surfowanie po Internecie przy użyciu tej samej linii telefonicznej. Sygnał pochodzi z gniazdka ściennego lub wnęki miernika i przechodzi do rozgałęźnika. Dwa kable telefoniczne są podłączone do wyjścia rozgałęźnika. Jeden prowadzi do modemu a drugi do telefonu. Uwaga! Modem ADSL nie obejmuje rozgałęźnika. Można go nabyć w sklepie z narzędziami. Podłączanie modemu ADSL 2 Sweex 1. Podłącz zasilacz (załączony) z tyłu modemu i gniazdka sieciowego. Dioda LED pod PWR włączy się. Jeżeli dioda LED nie włączy się, sprawdź podłączenie zasilacza do modemu ADSL i gniazdka sieciowego. 2. Podłącz kabel telefoniczny (RJ11) przenoszący sygnał ADSL do portu ADSL z tyłu modemu. Dioda LED pod ADSL zacznie migać. Po upływie w przybliżeniu 30 sekund, dioda LED będzie świecić nieprzerwanie. Jeżeli dioda LED nie włączy się, sprawdź rozgałęźnik i/lub łącze ADSL pod kątem prawidłowego podłączenia. 3. Włącz komputer i podłącz go z tyłu modemu za pomocą kabla sieciowego (UTP RJ45). Możesz wybrać dowolny z portów 1, 2, 3 i 4. Odpowiednia dioda LED z przodu modemu włączy się. Jeżeli dioda LED nie włączy się, sprawdź kabel sieciowy pod kątem prawidłowego podłączenia do komputera i modemu. 207
Konfiguracja komputera w celu podłączenia do modemu Windows XP Przejdź do Start (Start) Panel sterowania (Control Panel). Następnie przejdź do Połączenia sieciowe i Internet (Network and Internet Connections). Otwórz Połączenia sieciowe (Network Connections). Lub, jeżeli używany styl klasyczny Windows: Start (Start) Ustawienia (Settings) Połączenia sieciowe (Network Connections). Kliknij prawym przyciskiem myszy Połączenie LAN (LAN Connection) i wybierz Właściwości (Properties). Pojawi się następujący ekran: Pod zakładką Ogólne (General) wybierz TCP/IP i kliknij Właściwości (Properties). Wybierz opcje Uzyskaj adres IP automatycznie (Obtain an IP address automatically) i Uzyskaj adres serwera DNS automatycznie (Obtain DNS server address automatically). Potwierdź ustawienia klikając OK (OK). Ustawienia sieciowe dla Windows XP zostały skonfigurowane w prawidłowy sposób. Prawidłowe ustawienia przeglądarki internetowej zostaną omówione w dalszej części niniejszej instrukcji. 208
Windows 2000 Przejdź do Start (Start) Panel sterowania (Control Panel). Następnie przejdź do Połączenia sieciowe i Internet (Network and Internet Connections). Otwórz Połączenia sieciowe (Network Connections). Lub, jeżeli używany styl klasyczny Windows: Start (Start) Ustawienia (Settings) Otwórz Połączenia sieciowe (Network Connections). Kliknij prawym przyciskiem myszy Połączenie LAN (LAN Connection) i wybierz Właściwości (Properties). Pojawi się następujący ekran. Wybierz Internet Protocol (TCP/IP) i kliknij Właściwości (Properties). Wybierz opcje Uzyskaj adres IP automatycznie (Obtain an IP address automatically) i Uzyskaj adres serwera DNS automatycznie (Obtain DNS server address automatically). Kliknij dwa razy OK (OK). Ustawienia sieciowe dla Windows 2000 zostały skonfigurowane w prawidłowy sposób. Prawidłowe ustawienia przeglądarki internetowej zostaną omówione w dalszej części niniejszej instrukcji. 209
Windows 98SE Przejdź do Start (Start), Ustawienia (Settings), Panel sterowania (Control Panel) i kliknij Sieć (Network). W zakładce Konfiguracja (Configuration), wybierz łącze TCP/IP zgodne z Twoją kartą sieciową i kliknij Właściwości (Properties). W zakładce Adres IP (IP Address), wybierz opcje Uzyskaj adres IP automatycznie (Obtain an IP address automatically). W zakładce Gateway, pole Zainstalowane bramki (Installed gateways) musi być puste. Jeżeli jest to wymagane, wybierz każdą bramkę i kliknij Usuń (Remove). 210
W zakładce DNS Configuration, wybierz opcję Wyłącz DNS (Disable DNS). Kliknij dwa razy OK (OK). Ustawienia sieciowe dla Windows 98SE zostały skonfigurowane w prawidłowy sposób. Prawidłowe ustawienia przeglądarki internetowej zostały omówione poniżej. Ustawienia przeglądarki internetowej dla Windows 98SE, 2000 i XP 1. W celu uzyskania dostępu do modemu, należy w prawidłowy sposób skonfigurować ustawienia przeglądarki. Można to sprawdzić w prosty sposób, uruchom Internet Explorer i wybierz Narzędzia (Tools) z paska menu a następnie wybierz opcję Opcje internetowe (Internet Options). 2. W tym oknie przejdź do Połączenia (Connections) i wybierz Nigdy nie wybieraj połączenia (Never dial a connection) lub usuń wszystkie połączenia zapisane w powyższym polu. 3. W dolnej części okna kliknij Ustawienia sieci LAN (LAN Settings), usuń wszystkie zaznaczenia i kliknij OK (OK). 4. Zrestartuj komputer. Dostęp do modemu (Login) Otwórz przeglądarkę internetową. W tym przykładzie używamy przeglądarki Internet Explorer. Standardowy adres IP modemu to: 192.168.200.1. Adres IP jest unikalnym numerem wymaganym przez każde urządzenie sieciowe, na przykład komputer lub modem w celu włączenia w obrębie sieci. Bez adresu IP nie jest możliwe uzyskanie połączeń w obrębie sieci. Wpisz adres IP modemu 192.168.200.1 w pasku adresowym przeglądarki. Dostęp do modemu został aktywowany. 211
Pojawi się ekran loginu modemu. Wpisz nazwę loginu i odpowiednie hasło. Standardowy login to sweex i odpowiednie hasło to mysweex. Jeżeli ekran loginu nie pojawi się, sprawdź ustawienia przeglądarki internetowej w sposób opisany powyżej. Sprawdź również adres IP komputera. W tym adresie IP, tylko cyfry po ostatniej kropce mogą się różnić od adresu IP modemu (np.: 192.168.200.xxx). Należy to sprawdzić w następujący sposób: Win2000/WinXP: Kliknij Start (Start) - Uruchom (Run) - Wpisz cmd - naciśnij ENTER - W czarnym oknie wpisz ipconfig - naciśnij ENTER, Twój adres IP zostanie wyświetlony. Win98/Me: Kliknij Start (Start) - Uruchom (Run) - Wpisz winipcfg - naciśnij ENTER. W oknie wybierz kartę sieciową. (Zazwyczaj NIE kartę ppp), Twój adres IP zostanie wyświetlony. Po zalogowaniu, pojawi się ekran modemu. Ten ekran wyświetla bieżące połączenie internetowe i różne informacje systemowe. 212
Ustawienie dostawcy usług internetowych (ISP) W celu ułatwienia instalacji, Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A usuwa wstępnie zaprogramowaną listę ustawień dostawcy usług internetowych. W tym celu przejdź do Setup Wizard. Pojawi się następujący ekran: W Country wybierz odpowiedni kraj i w ISP, wybierz odpowiedniego dostawcę usług internetowych. Modem automatycznie zakończy ustawienia. Następnie kliknij Next. Niektórzy dostawcy usług internetowych wymagają wpisania nazwy użytkownika i hasła. Sprawdź to z listą dostawców podanych w dalszej części instrukcji lub z informacjami uzyskanymi od dostawcy usług internetowych. Możesz również skontaktować się z dostawcą usług internetowych. Kliknij Apply, aby zapisać i aktywować ustawienia. W celu sprawdzenia, czy ustawienia dostawcy zostały wprowadzone w prawidłowy sposób, kliknij Home. W linii poniżej Connection Status, możesz sprawdzić stan State połączenia internetowego. Connected wskazuje, że połączenie z dostawcą zostało skonfigurowane pomyślnie. Możesz surfować po Internecie. Jeżeli Twój dostawca nie znajduje się na liście, możesz wprowadzić alternatywne ustawienia przez opcję Config. W celu uzyskania alternatywnych ustawień, skontaktuj się z dostawcą usług internetowych. Aby zapisać ustawienia kliknij Apply a następnie Save All. Następnie w następnym oknie ponownie kliknij Apply. 213
Otwieranie portów w modemie (przekierowanie portów i DMZ) W tym modemie nie można wyłączyć wbudowanej zapory. Jednak, można otworzyć porty dla programów i gier, które tego wymagają. Przejdź do Advanced Port Forwarding, aby zmienić ustawienia portu. W tym miejscu Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A oferuje również zaprogramowaną listę z powszechnymi programami i grami. W Category, najpierw wybierz rodzaj programu. Następnie wybierz program lub grę z listy i kliknij Add >. Jeżeli program lub gra nie znajdują się na liście, można również ręcznie otworzyć porty. W tym celu przejdź do Custom Port Forwarding. Pojawi się następujący ekran: Wpisz wymagane przez program lub grę informacje. Dla Source IP Address i Source Netmask wprowadź 0.0.0.0. W Destination IP Address, wpisz adres IP komputera dla którego chcesz otworzyć porty. W Destination Port Start i Destination Port End, wpisz zakres portów które chcesz otworzyć. W Destination Port Map, wpisz pierwszy port z Twojego zakresu. Jeżeli chcesz otworzyć tylko jeden port, wpisz port we wszystkich trzech polach. Aby zapisać ustawienia kliknij Apply, a następnie Save All. Potem w kolejnym oknie ponownie kliknij Apply. 214
W niektórych wypadkach lub kiedy używana jest konsola do gier, możesz zdecydować się na umieszczenie komputera lub konsoli do gier całkowicie na zewnątrz zapory. Można to zrobić w tak zwanej strefie demilitarized zone ( DMZ ). Tę opcję można znaleźć w głównym ekranie ustawień portu ( Port Forwarding w zakładce Advanced.) Jednak, nie będzie można nadal korzystać z zabezpieczenia jakie gwarantowała zapora rutera. Wszystkie porty komputera umieszczone w DMZ są otwarte. Tylko jeden komputer można umieścić w DMZ. W tym miejscu kliknij opcję Enable DMZ. Następnie w Select your WAN Connection wybierz połączenie internetowe. Kliknięcie na LAN Clients spowoduje otwarcie okna z listą komputerów dla których modem posiada przypisany adres IP. Aby zapisać ustawienia kliknij Apply, a następnie Save All. Potem w kolejnym oknie ponownie kliknij Apply. Gdzie mogę znaleźć adres IP komputera? Kliknij tutaj, aby uzyskać odpowiedź. Ustawienia LAN Ustawienia sieciowe (LAN) można zmieniać w następujący sposób. W oknie głównym przejdź do Advanced. Opcja LAN zostanie wyświetlona obok. Wybierz tę opcję. Pojawi się następujący ekran: Wybierz Ethernet i kliknij Configure. 215
Pojawi się następujący ekran: W IP Address znajduje się: adres IP modemu (192.168.200.1). Po zmianie tego numeru, zmieni się adres IP modemu. Uwaga! Po przypisaniu do modemu nowego adresu IP należy zmienić Start IP i End IP serwera DHCP w celu wprowadzenia tego zakresu. Aby zapisać ustawienia kliknij Apply, a następnie Save All. Potem w kolejnym oknie ponownie kliknij Apply. Zmiana hasła (zarządzanie użytkownika) Można zmienić standardowy login Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A; w oknie głównym wybierz Tools i przejdź do User Management. W tym miejscu w User name, możesz wybrać różne nazwy loginu i w Hasło odpowiednie Password. Powtórz hasło w Confirmed Password. Uwaga! Jeżeli chcesz ponownie ustawić standardowy login, musisz zresetować modem do ustawień fabrycznych. Aby zapisać ustawienia kliknij Apply, a następnie Save All. Potem w kolejnym oknie ponownie kliknij Apply. 216
Zdalne zarządzanie modemem (kontrola dostępu do internetu) Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A oferuje również funkcję zdalnego zarządzania. Oznacza to, że można skonfigurować modem z innego miejsca przez Internet. W menu kliknij Advanced a następnie kliknij more. Kliknij Web Access Control. Włącz funkcję zaznaczając opcję Enable. Wybierz połączenie internetowe w Choose a connection. Określ adres IP ( Remote Host IP: ) i maskę podsieci ( Remote Netmask: ) dla miejsca z którego chcesz skonfigurować modem lub pozostaw wartość 0.0.0.0, włączającą dowolną lokalizację (dostarczając znane hasło.) W Redirect Port zalecamy wartość 81. Uzyskaj dostęp do modemu dodając :81 na końcu adresu IP (http://[twój adres IP]:81). Aby zapisać ustawienia kliknij Apply, a następnie Save All. Potem w kolejnym oknie ponownie kliknij Apply. Uwaga! Przy włączaniu Web Access Control, zalecamy zmianę standardowej nazwy użytkownika i hasła (patrz: Zmiana hasła ), aby zapobiec nieautoryzowanemu korzystaniu z modemu. Aktualizacja oprogramowania modemu (aktualizacja oprogramowania) Aby dostarczyć aktualizacje do modemu, należy zaktualizować oprogramowanie. W menu, przejdź do Tools i wybierz Update firmware. 217
W tym miejscu można aktualizować oprogramowanie modemu. Nowe oprogramowanie można pobrać ze strony Sweex w Service en support. Jeżeli plik oprogramowania jest zzipowany, najpierw należy go wybrać i odpakować w takiej lokalizacji na komputerze w której będzie go można w łatwy sposób odnaleźć. Kliknij Browse i wybierz rozpakowany plik oprogramowania. W wielu przypadkach, nazwa pliku kończy się...firmware.update.img. Aby uruchomić aktualizację oprogramowania, kliknij Update Firmware. Nie należy przerywać procedury. Może to być przyczyną uszkodzenia modemu. Należy odczekać do momentu zakończenia aktualizacji. Pasek wypełni się i połączenie pomiędzy komputerem i modemem zostanie chwilowo przerwane. Zresetuj modem. Następnie zaloguj się do modemu, aby sprawdzić nową wersję Firmware Version w oknie Home. Dzięki przyciskowi Get Configuration można przejrzeć aktualne ustawienia modemu. Jednak, w tym celu najpierw naciśnij przycisk Save All, aby upewnić się, że ustawienia zostały prawidłowo zapisane w modemie. W celu ponownego załadowania pliku w modemie, znajdź plik za pomocą przycisku Browse. Kliknij Update Firmware. Resetowanie modemu do ustawień fabrycznych Sweex ADSL 2/2+ Modem/Router Annex A można zresetować do ustawień fabrycznych za pomocą dwóch różnych sposobów. Uwaga! Po naciśnięciu przycisku, wszystkie ustawienia sieci i połączenia będą wymagały ponownej konfiguracji. Po zresetowaniu, modem uruchomi się ponownie. W czasie uruchomienia, ustawienia fabryczne zostaną ponownie załadowane i komputer utraci połączenie z modemem na około 30 sekund. Następnie można uzyskać dostęp do modemu za pomocą standardowego adresu IP (192.168.200.1). Przycisk reset znajduje się z boku modemu. Do naciśnięcia przycisku należy użyć cienkiego przedmiotu. Nacisnąć i przytrzymać przycisk przez 15 sekund. W menu modemu przejdź do Tools. Zostaniesz automatycznie przekierowany do System Commands. Kliknij Restore Defaults i OK, aby zatwierdzić. Dodatkowe wskazówki i informacje dotyczące pozostałych funkcji modemu można znaleźć w instrukcji obsługi w języku angielskim na płycie CD-ROM. 218
Lista dostawców usług internetowych i odpowiadające im subskrypcje Planet Economy Standard Comfort Advanced Hetnet Instap Surfen Voordeel Surfen Surfen XS4all ADSL Start ADSL Lite ADSL Basic ADSL Fast ADSL Power Tiscali Start Go Smart Special Surf Lite Family Live Netaffairs Start Lite Plus Super Freeler Light Comfort Advanced HCCNet Start Lite Basic Plus Small Medium Large X Large XX Large ADSL Pro 250 ADSL pro 500 219
ADSL pro 1 ADSL Pro 2 ADSL pro 8 Wanadoo Direct Go Lite Basic Plus Family (Wanadoo) Zonnet/Versatel/Tele2 ADSL Budget PPP Versatel/Tele2 PPP ADSL Family PPP Versatel/Tele2 PPP ADSL Plus PPP Versatel/Tele2 PPP ADSL Budget DHCP Versatel/Tele2 DHCP ADSL Family DHCP Versatel/Tele2 DHCP ADSL Plus DHCP Versatel/Tele2 DHCP Demon DSL Express 512 DSL Express 1024 DSL Express 2048 DSL Express 4096 DSL Express 8192 Flexpress 1536 Flexpress 3072 Flexpress 6016 Compuserve Direct ADSL GO Lite Basic Extra ADSL 512 ADSL 5120 ADSL 3072 ADSL 5120 ADSL 8064 SpeedXS Quick Fast Ultra Extreme Speedlinq All-In 384 All-In 1024 All-In 2048 220
All-In 4096 All-in 5120 X-tra 256 X-tra 1024 X-tra 2048 X-tra 4096 X-tra 8192 Comfort 800 Comfort 1600 Comfort 3200 Comfort 8000 Scarlet 512/256 1024/512 2048/1024 8000/1024 BBeyond Economy 512 Economy 1024 Economy 2048 Economy 8912 Eweka Lite Basic Deluxe Premium Fast-XS Basic Plus Fast Extreme ADSL KPN MXSTREAM-Direct Go Lite Basic Extra My-Com MyMax MyMega MyGiga Quicknet Small Medium Large X-Large XX-Large 221
Solcon Lite Basic Extra Connect 512/256 Connect 1024/512 Connect 2048/1024 Connect 8192/1024 Surfnet ADSL 512 ADSL 1024 ADSL 8192 Tele2 Basis Plus Super Telebyte Personal ADSL 512 Personal ADSL 512 Personal ADSL 1024 Personal ADSL 1024 Personal ADSL 2048 Personal ADSL 2048 Personal ADSL 8192 Personal ADSL 8192 TeleXS Lite Budget Lite Basic Extra TMFweb Sonic 512 Sonic 1024 Sonic 2048 Sonic 8192 TweakDSL Light SurfDSL ProDSL UltraDSL 12MOVE ADSL 2MB ADSL 3MB ADSL 8MB Belgacom Skynet, Euphonynet ADSL Belgacom 222
Gwarancja Wszystkie produkty marki Sweex są objęte trzyletnią gwarancją. Gwarancja i pomoc nie obejmuje załączonego oprogramowania i/lub dołączonych akumulatorów (do ładowania). Z usług gwarancyjnych można skorzystać za pośrednictwem sprzedawcy, u którego został zakupiony produkt. Właściciel posiada i zachowuje prawa do wszystkich nazw marek wymienionych w niniejszej instrukcji oraz wszelkie prawa pokrewne. Kod źródłowy GPL Niniejszy produkt Sweex posiada kod oprogramowania opracowany przez osoby trzecie, łącznie z kodem oprogramowania podlegającym licencji GNU - powszechnej licencji publicznej ("GPL") lub pomniejszej ogólnej powszechnej licencji GNU ("LGPL"). Większość użytkowników nie potrzebuje kodów źródłowych GPL. Jest on wymagany tylko w czasie programowania w celu zmiany kodu. Kody źródłowe GPL znajdują się na naszej stronie internetowej. 223