Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko )

Podobne dokumenty
Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko )

Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje ogólne

stan na dzień 30/09/08 stan na dzień 30/09/08 Razem kapitał własny

Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy Bilans - Aktywa

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

N. Zysk (strata) netto (K-L-M) ,12 365,00

Rachunek Zysków i Strat ROK ROK

Tabela 1. Rachunek zysków i strat (wersja uproszczona) Podlaskiego Funduszu Przedsiebiorczości

BILANS - AKTYWA. Lp. Wyszczególnienie Stan na r. Stan na r.

AKTYWA PASYWA


WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2012 ROK. 1. Nazwa i siedziba jednostki Spółdzielnia Mieszkaniowa Kopernik ul. Matejki 94/96 w Toruniu

BILANS - AKTYWA. Lp. Wyszczególnienie

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (c.d.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. ul. Św.Wawrzyńca Kraków BILANS

OCENA KONDYCJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA

Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SAF S.A. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES OD DO ROKU

BILANS NA DZIEŃ r

SCHEMAT BILANSU AKTYWA

Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe kwartał II rok 2012

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ TAXUS FUND S.A. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE ZA OKRES OD DNIA R. DO DNIA R.

Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe kwartał II rok 2013

BILANS. sporządzony na dzień

3 Sprawozdanie finansowe BILANS Stan na: AKTYWA

SKONSOLIDOWANE SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY KAPITAŁOWEJ LSI SOFTWARE

Samodzielny Publiczny Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej Słupsk ul.tuwima 37. Strona...z...

BILANS Paola S.A. z siedzibą w Bielanach Wrocławskich, Kobierzyce, ul. Wrocławska 52 tys. zł.

'MIEJSKI ZAKŁAD OCZYSZCZANIA W PRUSZKOWIE' SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe kwartał III rok 2010

Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz o nakładach na środki trwałe kwartał IV rok 2011

BILANS sporządzony na dzień 31 grudnia 2009 roku.

BILANS. sporządzony na dzień 31 grudnia 2006 r. (w złotych)

SKONSOLIDOWANY RAPORT KWARTALNY

WNIOSKODAWCA ... NAZWA/IMIĘ I NAZWISKO ... ADRES LP. NAZWA DŁUŻNIKA KWOTA NALEŻNOŚCI TERMIN SPŁATY

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE HFT GROUP S.A. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE ZA OKRES OD DNIA R. DO DNIA R.

SKONSOLIDOWANY ROZSZERZONY RAPORT KWARTALNY

Raport kwartalny SA-Q 4 / 2008

/ / SPRAWOZDAWCZOSC FINANSOWA IRENA OLCHOWICZ AGNIESZKA TŁACZAŁA

Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Strona 1 Sprawozdanie finansowe za rok 2014

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

WARSZAWA Marzec 2012

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

INNO-GENE S.A. ul. Rubież Poznań NIP

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

BILANS. Stan na AKTYWA. B Aktywa obrotowe 4, , I Zapasy Druk: MPiPS

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE HFT GROUP S.A. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE ZA OKRES OD DNIA R. DO DNIA R.

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

Sprawozdanie finansowe jednostki innej w złotych

PROGNOZA i OPTYMALIZACJA FINANSOWA

WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH. Karolina Bondarowska

Formularz dla pełnej księgowości

Bilans sporządzony na dzień roku (wersja pełna)

NAKŁADY W RAMACH PRZEDSIĘWZIĘCIA

Załącznik nr 4 do Planu Podziału

SKONSOLIDOWANY ROZSZERZONY RAPORT KWARTALNY

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ZA ROK 2016 wariant porównawczy

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

Strona: 1 Stron: 9. Tytuł: Tabele finansowe - wersja pełna

INNO - GENE S.A. ul.rubież Poznań NIP

Okres sprawozdawczy Bilans A. Aktywa trwałe , ,

BILANS jednostki budżetowej i samorzadowego zakładu budżetowego sporządzony na dzień:

, ,49 1. Środki trwałe

Arrinera S.A. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za okres od do SKONSOLIDOWANY BILANS - AKTYWA Wyszczególnienie

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

BILANS PPWM "WODA GRODZISKA" Sp. z o.o. z siedzibą w Grodzisku Wielkopolskim, Grodzisk Wielkopolski, ul.

SKOCZOWSKA FABRYKA KAPELUSZY POLKAP SPÓŁKA AKCYJNA (w restrukturyzacji) Sprawozdanie finansowe za okres od do

BILANS. Stan na dzień r. AKTYWA. A. Aktywa trwałe B. Aktywa obrotowe

1 z :42

VOICETEL COMMUNICATIONS Spółka Akcyjna

Nazwa firmy: RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Dla podmiotów prowadzących pełną księgowość

Bilans sporządzony zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Finansów z (DZ. U. 137poz. 1539z późn.zm.

WYNIKI FINANSOWE P4 Sp.z o.o ROK (ŹR.KRS ) Bilans 2015

Rachunkowość finansowa sprawozdawczość finansowa. Elementy rocznego sprawozdania finansowego

b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń

MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO OCZYSZCZANIA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Kościerzyna, dnia... / stempel i podpisy osób działających za Klienta /

2. 0,00 0, ,00 0,00 III.

2. 0,00 0, ,00 0,00 III.

Aeroklub Polski. Sprawozdanie finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2013 roku wraz z opinią niezależnego biegłego rewidenta

Zobowiązania długoterminowe z 0,00 0,00 I obrotowych , ,00 2 Inne rozliczenia międzyokresowe 67,24 67,24

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

Dane kontaktowe. Rodzaj ewidencji księgowej. Część 0. Podstawowe dane o przedsiębiorstwie (cd.) Część I. Dział 1. Rachunek zysków i strat

Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

INFORMACJA O ZASADACH PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU RAPORTU

Bilans na dzień

MEDIAN POLSKA SPÓŁKA AKCYJNA. Sprawozdanie finansowe za okres od do

Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego

BILANS na dzień r.

V. RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Grupa Kapitałowa MCI Management Sp. z o.o. Raport półroczny za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2018 roku

DREWEX Spółka Akcyjna ul. Św. Filipa 23/ Kraków. Raport kwartalny za okres 1 stycznia 2018 r marca 2018 r.

Informacja dodatkowa za 2012 r.

SKONSOLIDOWANY ROZSZERZONY RAPORT KWARTALNY

na dzień Rachunek zysków i strat wariant kalkulacyjny zgodnie z zał. Nr 1 do Ustawy o rachunkowości 0,00 0,00 I II B

Transkrypt:

Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko ) Przychód przedsiębiorstwa to ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w danym okresie (np. 1 rok, 1 miesiąc itp.) Koszty przedsiębiorstwa to wydatki poniesione na wytworzenie dóbr i usług w danym okresie (np. 1 rok ) Zysk (dochód) przedsiębiorstwa to nadwyżka przychodów nad kosztami w danym okresie ( ) dr Agnieszka Skala, Ekonomika transportu

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591 tekst ujednolicony np. http://isap.sejm.gov.pl

Przychody Przychody: (rodzaje przychodów wg UoR) Przychody z działalności operacyjnej: sprzedaż dóbr i usług, dotacje, zbycie majątku i inne Przychody z działalności finansowej Zyski nadzwyczajne

Czy rozumiesz każde z tych pojęć? wydatki nakłady koszty Koszty w transporcie (i nie tylko) Przepływ wartości wyrażają: wydatki, nakłady, koszty NIE KAŻDY WYDATEK JEST KOSZTEM KAŻDY KOSZT JEST WYDATKIEM (ale niekoniecznie równocześnie) Red. M. Bąk, Koszty i opłaty w transporcie, WUG, Gdańsk 2009

Koszty cd Wydatki pojęcie najszersze (ang. expenditure): operacyjne (OPEX) np. wynagrodzenia pracowników kapitałowe (CAPEX) np. zakup środków trwałych (nakłady inwestycyjne) finansowe, np. spłaty kredytów, wypłaty dywidend itp. Wydatki, które nie są kosztami: bez związku z wytwarzaniem i sprzedażą finansowe: spłata kredytu, podatki, dywidendy, świadczenia socjalne kary, skutki zdarzeń losowych itp. Nakłady: CAPEX, pol. Nakłady inwestycyjne (nakłady finansowe na nabycie środków trwałych

Koszty cd CAPEX (capital expenditures) to wydatki inwestycyjne na rozwój produktu OPEX (operating expenditures) odnosi się do kosztów operacyjnych czyli związanych z utrzymaniem produktu Np.: zakup serwerów i oprogramowania to CAPEX wydatki na szkolenia lub zakup aktualizacji oprogramowania to OPEX

Koszty stałe i zmienne Koszty stałe stanowią tę część kosztów, która nie ulega zmianie w pewnych przedziałach zdolności wytwórczej przedsiębiorstwa. Są zatem koszty okresowo niezmienne i niezależnie od zmian wielkości produkcji Koszty zmienne zwiększają się wraz ze wzrostem działalności produkcyjnej: progresywnie, degresywnie, proporcjonalnie Koszty całkowite = koszty stałe + koszty zmienne koszty koszty całkowite koszty zmienne koszty stałe wielkość produkcji

Koszty stałe i zmienne cd. Koszty rozpatrujemy w krótkim i w długim okresie Krótki okres Krótki okres to taki, w którym przedsiębiorstwo nie może dostosować swoich zasobów do zmieniających się warunków otoczenia koszty stałe koszty zmienne Długi okres Długi okres to taki, w którym przedsiębiorstwo może dostosować swoje zasoby do zmieniających się warunków otoczenia koszty zmienne W długim okresie wszystkie koszty są zmienne!!!

Koszty przeciętne Koszty przeciętne (średnie, jednostkowe) = koszty całkowite wielkość produkcji AC AC AC AC długookresowe koszty przeciętne produkcja produkcja produkcja korzyści skali produkcji niekorzyści skali produkcji produkcja Kształt długookresowej krzywej kosztów przeciętnych związany jest z tzw. korzyściami i niekorzyściami skali

Koszty cd Koszty księgowe to wydatki udokumentowane fakturami Koszty ekonomiczne: jawne (księgowe) amortyzacja ukryte: alternatywne (utraconych możliwości) nakłady pracy własnej zewnętrzne

Koszty cd Koszt: (wg ustawy o rachunkowości) Zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli Wersja uproszczona: Pieniężny wyraz nakładów, ponoszonych w związku z działalnością gospodarczą

Środki trwałe i obrotowe Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591 Aktywa to zasoby majątkowe, dzięki którym przedsiębiorstwo osiągnie w przyszłości korzyści ekonomiczne Środki trwałe aktywa materialne działające na korzyść przedsiębiorstwa, które nie zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym ani w ciągu roku obrachunkowego nieruchomości (grunty, budynki, budowle, lokale, inne obiekty inżynierii lądowej i wodnej, np. drogi) maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne Środki obrotowe aktywa materialne, które zużywają się w cyklu produkcyjnym materiały zużywane w cyklu produkcyjnym produkty gotowe zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji półprodukty towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym

Szczególny rodzaj kosztu amortyzacja http://sip.mf.gov.pl/sip/index.php?rodzaj=2 Środki trwałe aktywa materialne działające na korzyść przedsiębiorstwa, które nie zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym ani w ciągu roku obrachunkowego nieruchomości (grunty, budynki, budowle, lokale, inne obiekty inżynierii lądowej i wodnej, np. drogi) maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne Zużycie środków trwałych: fizyczne ekonomiczne (moralne) Stopień zużycia zależy od: właściwości fizycznych sposobu eksploatacji zakresu intensywności oddziaływania sił przyrody szybkości postępu technicznego

Amortyzacja cd. Zasady i stawki amortyzacji regulowane są przepisami prawa podatkowego: 1. Ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U.2001 nr 80 poz. 350 2. Ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych Dz.U. 2004 r. nr 254, poz. 2533 Amortyzacja to utrata wartości dobra kapitałowego będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji Jest rachunkowym sposobem ujęcia procesu zużywania się dóbr kapitałowych wykorzystywanych w procesie produkcji

Amortyzacja cd. Szczególna cecha amortyzacji jako kosztu: Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym!!! Amortyzacji podlegają: - wartości niematerialne i prawne - stanowiące własność lub współwłasność firmy - budynki, budowle i lokale - maszyny i urządzenia i środki transportu - inne przedmioty zwane środkami trwałymi - tabor transportu morskiego w budowie - nabyte lub wytworzone we własnym zakresie - kompletne i zdatne do użytku - których wartość początkowa przekracza 3500 zł + składniki majątku niestanowiące własności lub współwłasności podatnika ale wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingu finansowego (kapitałowego)

Amortyzacja cd. Metody amortyzacji środków trwałych: Metoda liniowa Metoda degresywna Stawka indywidualna UWAGA! Metodę amortyzacji danego środka trwałego wybieramy tylko raz! Podatnik może zaliczać w koszty odpisy amortyzacyjne w ratach: miesięcznych kwartalnych rocznych

Wartość początkowa Stawka amortyzacji Metoda liniowa: Wartość początkowa: to ustalona podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych od danego składnika majątku. Nie ma dowolności przy jej określaniu. Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uznajemy cenę ich nabycia: + koszty związane z zakupem, w szczególności: koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji - podatek VAT (z wyjątkami) +/- różnice kursowe (dodatnie albo ujemne) + cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku

Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych Klasyfikacja Środków Trwałych 0 GRUNTY 1 BUDYNKI I LOKALE, SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚCIOWE PRAWO DO LOKALU MIESZKLANEGO ORAZ SPÓŁDZIELCZE PRAWO DO LOKALU NIEMIESZKLANEGO 2 OBIEKTY INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ 3 KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE 4 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA 5 SPECJALISTYCZNE MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY 6 URZĄDZENIA TECHNICZNE 7 ŚRODKI TRANSPORTU 8 NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE 9 INWENTARZ ŻYWY KŚT Stawka (%) Nazwa środków trwałych 1 1,5 Budynki mieszkalne Lokale mieszkalne 2 4,5 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej 10 Urządzenia zabezpieczające ruch pociągów

KŚT Stawka Nazwa środków trwałych 7 7 Kolejowy tabor szynowy naziemny Kolejowy tabor szynowy podziemny Tramwajowy tabor szynowy Pozostały tabor szynowy naziemny Tabor pływający 14 700-7 drezyny i przyczepy do drezyn 710-01 lokomotywy akumulatorowe. 710-02 i 710-03 lokomotywy ognioszczelne i typu "Karlik". 710-10 do 14 wozy kopalniane 770-13 kontenerowce 773-1010 wodoloty Samoloty Śmigłowce Samochody specjalne Z rodzaju 745 trolejbusy i samochody ciężarowe o napędzie elektrycznym Ciągniki Naczepy Przyczepy Pozostały tabor bezszynowy (wózki jezdniowe akumulatorowe, widłowe i inne wózki jezdniowe) 18 Z rodzaju 745 pozostałe samochody o napędzie elektrycznym Balony Inne środki transportu lotniczego Środki transportu pozostałe 20 Motocykle, przyczepy i wózki motocyklowe Politechnika Warszawska, Samochody Wydział osobowe Transportu dr Agnieszka Skala-Poźniak, Samochody Ekonomika ciężarowe transportu

Metoda liniowa przykład Środek trwały: samochód ciężarowy Wartość początkowa: 400 000 zł Stawka amortyzacji: 20% Wartość brutto Amortyzacja Umorzenie Wartość netto Lata 1 2 3 4 5 400 000 80 000 80 000 320 000 400 000 80 000 160 000 240 000 400 000 80 000 240 000 160 000 400 000 80 000 320 000 80 000 400 000 80 000 400 000 0

Metoda degresywna przykład Metoda degresywna może być stosowana do maszyn i urządzeń: zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych Środek trwały: samochód ciężarowy Wartość początkowa: 400 000 zł Stawka amortyzacji: 20% Współczynnik: 2 (max) 144 000 x 40%= 57 600 400 000 x 20%= 80 000 80 000 > 57 600 Wartość brutto Amortyzacja Umorzenie Wartość netto Lata 1 2 3 4 400 000 160 000 160 000 240 000 400 000 96 000 256 000 144 000 400 000 80 000 336 000 64 000 400 000 64 000 400 000 0

Stawka indywidualna Stawka indywidualna (minimalny okres amortyzacji) może być stosowana do: używanych środków trwałych ulepszonych środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych ewidencji jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej do 20% wartości początkowej W odniesieniu do środków transportu (w tym samochodów osobowych) minimalny okres amortyzacji wynosi 30 miesięcy Środek trwały: używany samochód ciężarowy Wartość początkowa: 400 000 zł Indywidualna stawka amortyzacji: 30 miesięcy Wartość brutto Amortyzacja Umorzenie Wartość netto Lata 1 2 3 400 000 160 000 160 000 240 000 400 000 160 000 320 000 80 000 jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy 400 000 / 30 mies.= 13 333 400 000 80 000 400 000 0 13 333 x 12 = 160 000

Rachunek kosztów Rachunek kosztów jest definiowany w rachunkowości zarządczej jako: ogół działań zmierzających do odzwierciedlenia procesów zachodzących w przedsiębiorstwie (np. zaopatrzenia, produkcji i zbytu produktów) poprzez ujęcie, zgrupowanie i interpretację w określonych przekrojach kosztów produkcji i sprzedaży produktów mierzonych ilościowo i wartościowo za pewien okres w celu uzyskania informacji potrzebnych do ustalania wyników a także kierowania przedsiębiorstwem lub ich zespołem.

Klasyfikacja kosztów Klasyfikacja dla celów sprawozdawczych Klasyfikacja dla celów decyzyjnych Klasyfikacja dla celów kontrolnych istotne (decyzyjne) nieistotne (niedecyzyjne) utracone (zapadłe) alternatywne (koszty utraconych korzyści) średnie i krańcowe stałe i zmienne operacyjne i finansowe 25

Koszty alternatywne Koszty te występują zawsze, gdy wybór jednej możliwości działania wymaga rezygnacji z innej; Koszty utraconych korzyści są utraconym efektem (zyskiem, marżą) z najbardziej zyskownego (alternatywnego) przedsięwzięcia; Koszty utraconych korzyści to koszty ukryte, bo nie są rejestrowane w rachunkowości finansowej. Muszą być jednak uwzględniane przez rachunkowość zarządczą.

Koszty transakcyjne Koszt transakcyjny wynikają ze współdziałania wielu podmiotów gospodarczych. Koszty te można podzielić z grubsza na następujące grupy: koszty poszukiwania informacji, np. koszty badania rynku i planowania umów; koszty zarządzania i zawierania kontraktów doprowadzenia do transakcji; koszty kontroli np. monitorowania procesów, ubezpieczenia itp.

Analiza struktury kosztów jawnych Rodzajowy układ kosztów Kalkulacyjny układ kosztów Koszty stałe, zmienne, Koszty przeciętne Koszty bezpośrednie i pośrednie

Układ rodzajowy kosztów: Rodzaje kosztów działalności operacyjnej: I. Amortyzacja II. III. IV. Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty, w tym: - podatek akcyzowy V. Wynagrodzenia VI. VII. VIII. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Pozostałe koszty rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i materiałów Klasyfikacja kosztów w układzie rodzajowym ma charakter uniwersalny ale np. układ ten nie pozwala wskazać celu, na jaki dany rodzaj kosztu poniesiono

Koszty bezpośrednie i pośrednie: dlatego stosuje się podział kosztów na bezpośrednie i pośrednie: Bezpośrednie: wprost związane z wytworzeniem danego produktu (usługi); Pośrednie: nie można ich jednoznacznie przypisać do danego produktu/usługi; oraz układ kalkulacyjny (stanowiskowy): Pozwala na przypisanie kosztów wg miejsc ich powstawania (jednostek organizacyjnych) Jednostki działalności podstawowej / pomocniczej

Koszty ujęcie rodzajowe B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty, w tym: - podatek akcyzowy V. Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII. Pozostałe koszty rodzajowe VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

PKP Intercity 2007 amortyzacja 10% pozostałe 26% zuzycie materiałów i energii 11% ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 2% wynagrodzenia 7% podatki i opłaty 0% usługi obce 44%

PLK SA 2007 świadczenia na rzecz pracowników; 10% pozostałe; 1% materiały i energia; 12% amortyzacja; 18% usługi obce; 20% podatki i opłaty; 2% wynagrodzenia; 37%

Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy określa się mianem finansów przedsiębiorstwa Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa polega na pozyskiwaniu takich źródeł finansowania działalności firmy, które pozwolą na maksymalizowanie korzyści przypadających jej udziałowcom Zarządzający finansami podejmują decyzje na podstawie: wiedzy z zakresu systemu i mechanizmu finansów analizy sytuacji finansowej planowania finansowego Zewnętrznymi uwarunkowaniami decyzji finansowych są: koniunktura gospodarcza inflacja polityka fiskalna i budżetowa kurs walutowy polityka monetarna

Kapitał firmy AKTYWA PASYWA Majątek przedsiębiorstwa Źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa = KAPITAŁY ŹRÓDŁA KAPITAŁÓW FIRMY Kapitały własne statutowy (akcyjny, założycielski) Długoterminowe zobowiązania Kapitały obce Krótkoterminowe zobowiązania rezerwowy Wpłaty udziałow ców Zysk netto niepodziel ony Emisja obligacji Bankowe kredyty inwestycyjne Pożyczki właścicieli Bankowe kredyty krótkoterm inowe Emisja krótkoterm inowych pap.wart. Kredyty handlowe i inne zobow. Źródło: W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2005

Analiza finansowa przedsiębiorstwa Podstawą analizy finansowej są sprawozdania finansowe : 1. Bilans - pokazuje stan majątku i źródła jego finansowania Aktywa (majątek posiadany) wg rosnącej płynności Pasywa (kapitały własne i zobowiązania) wg wzrastającego stopnia pilności ich zwrotu 2. Rachunek zysków i strat (P&L) - pokazuje, w ujęciu księgowym, zmiany poszczególnych elementów, tzn. przychodów i kosztów, składających się na łączny zysk lub stratę 3. Rachunek przepływów pieniężnych (Cash Flow) pokazuje faktyczne przepływy gotówki w przedsiębiorstwie. Przepływ gotówki to ilość pieniędzy netto faktycznie uzyskana w danym okresie

A. Aktywa (majątek) trwałe wartości niematerialne i prawne środki trwałe należności długoterminowe inwestycje długoterminowe długoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. Aktywa (majątek) obrotowe zapasy należności krótkoterminowe krótkoterminowe inwestycje finansowe krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Sposób zaangażowania kapitałów Schemat bilansu AKTYWA = PASYWA A. Kapitał własny podstawowy zapasowy rezerwowy z aktualizacji wyceny majątku zysk (+), strata (-) B. Zobowiązania i rezerwy rezerwy zob. długoterminowe zob. krótkoterminowe: wobec dostawców z tytułu podatków kredyty bankowe emisja krótkoterm. walorów inne fundusze specjalne rozliczenia międzyokresowe Źródła pokrycia majątku

Schemat rachunku zysków i strat Koszty operacyjne 700 - + 900 Przychody operacyjne jj (ze sprzedaży) Zysk (strata) z działalności operacyjnej +200 Koszty finansowe 90 - + 20 Przychody finansowe jj Zysk (strata) z działalności gospodarczej +130 Straty nadzwyczajne 24 j - + 19 Zyski nadzwyczajne jj Zysk brutto +125 Podatek 30 - jj Zysk netto +90 Źródło: W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin Warszawa 2005

Zysk netto i nadwyżka finansowa Zysk netto = zysk brutto podatek Nadwyżka finansowa = zysk netto + amortyzacja = cash flow Przychody z działalności operacyjnej 300 Koszty z działalności operacyjnej 200 w tym amortyzacja 50 Zysk operacyjny 100 Koszty z działalności finansowej (zapłacone odsetki) 20 j jj Zysk brutto 80 Podatek dochodowy 15 Zysk netto 65 dywidendy 20 wzrost kapitału 45 Nadwyżka finansowa (cash flow) 115 Źródło: W Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2005, s. 16

Zysk netto Wynik finansowy netto pozostaje w dyspozycji jednostki. O jego przeznaczeniu decydują właściciele. Wynik finansowy netto (zysk) może być przeznaczony na: wypłatę dywidendy, wypłatę nagród i premii, zwiększenie kapitału własnego zwiększenie funduszy specjalnych itp.

Analiza wskaźnikowa Do oceny efektywności finansowej firmy najczęściej jest wykorzystywana metoda wskaźnikowa Konieczny jest dobór ograniczonej ale trafnej liczby wskaźników Wskaźniki zyskowności służą ocenie zyskowności: sprzedaży, majątku i wykorzystania obcych kapitałów Zyskowność sprzedaży = zysk netto / sprzedaż netto Zyskowność majątku = zysk netto / ogółem majątek (aktywa) Zyskowność kapitałów własnych = zysk netto / kapitały własne Dźwignia finansowa Konieczne jest kształtowanie takiej optymalnej struktury kapitałów firmy, aby zapewnić maksymalizację stopy zyskowności własnych kapitałów przy utrzymaniu granic określonego ryzyka finansowego

Wskaźniki zyskowności NAZWA METODA KALKULACJI TREŚĆ WSKAŹNIKA ZYSKOWNOŚĆ SPRZEDAŻY ZYSKOWNOŚĆ MAJĄTKU ZYSKOWNOŚĆ KAPITAŁÓW WŁASNYCH DŹWIGNIA FINANSOWA ZYSK NETTO/SPRZEDAŻ NETTO ZYSK NETTO/MAJĄTEK OGÓŁEM (MAJĄTEK) ZYSK NETTO/KAPITAŁY WŁASNE ZYSKOWNOŚĆ WŁASNYCH KAPITAŁÓW MINUS ZYSKOWNOŚĆ MAJĄTKU MARŻA ZYSKU NA SPRZEDAŻY EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTANIA MAJĄTKU STOPA ZYSKOWNOŚCI ZAINWESTOWANYCH W FIRMIE KAPITAŁÓW WŁASNYCH EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTANIA OBCYCH KAPITAŁÓW

Wskaźniki bieżącej płynności finansowej NAZWA METODA KALKULACJI TREŚĆ WSKAŹNIKA Bieżąca płynność Szybkość spłaty zobowiązań Obrót należnościami Obrót zapasami Stan zapasów w sniach Środki obrotowe ogółem/zobowiązania bieżące Płynne środki obrotowe/zobowiązania bieżące Sprzedaż netto/przeciętny stan należności Sprzedaż netto/przeciętny stan zapasów Liczba dni w okresie/obrót zapasami Możliwość spłacenia zobowiązań krótkoterminowych środkami obrotowymi Zdolność do szybkiego uregulowania krótkoterminowych zobowiązań Ilość cykli obrotu należnościami w ciągu okresu Ilość cykli obrotu zapasami w ciągu okresu Liczba dni potrzebna na jeden cykl obrotu zapasami

Wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia NAZWA METODA KALKULACJI TREŚĆ WSKAŹNIKA Pokrycie odsetek zyskiem Obciążenie majątku zobowiązaniami Pokrycie majątku własnymi kapitałami Relacja zobowiązań do kapitałów Pokrycie zobowiązań nadwyżką finansową (Zysk brutto+płacone odsetki )/ odsetki płacone Zobowiązania ogółem / majątek ogółem (kapitały własne+rezerwy) / majątek ogółem Zobowiązania / (kapitały własne+rezerwy) Nadwyżka finansowa / zobowiązania Zdolność do obsługi długookresowych pożyczek Stopień pokrycia majątku obcymi kapitałami Stopień pokrycia majątku własnymi kapitałami Stopień ryzyka finansowego kredytodawców Zdolność do pełnej spłaty zobowiązań z nadwyżki finansowej

Wskaźniki rynku kapitałowego NAZWA METODA KALKULACJI TREŚĆ WSKAŹNIKA Zysk na 1 akcję (earnings per share EPS) Relacja ceny do zysku na akcję (priceearnings ratio P/E) Relacja ceny do kapitałów własnych na 1 akcję Zysk netto / ogólna liczba emitowanych akcji Cena rynkowa 1 akcji / zysk na 1 akcję Cena rynkowa 1 akcji / kapitał własny na 1 akcję Stopa dywidendy Dywidenda na 1 akcję / cena rynkowa jednej akcji Stopa wypłat dywidendy Dywidenda na 1 akcję / zysk netto na 1 akcję Marża zysku na 1 akcję Cena, jaką trzeba zapłacić za jednostkę zysku przy kupnie akcji skala zdolności kapitału własnego do kreowania zysku Skala korzyści udziałowców w stosunku do ceny rynkowej akcji Skłonność spółki do przeznaczania zysku na dywidendy