Raport z badania wynagrodzeo pracowników tymczasowych w 1Q 2011 roku Polskie Forum HR jest jedyną organizacją zrzeszającą agencje zatrudnienia, której jednym z priorytetów jest badanie rynku agencji zatrudnienia w Polsce oraz rozpowszechnianie wyników tych badao. Aby móc ocenid formę zatrudnienia jaką jest praca tymczasowa, trzeba mied możliwośd dotarcia do informacji ją opisujących. Dlatego też Polskie Forum HR kwartalnie publikuje wyniki agencji zrzeszonych w takich kategoriach jak obroty, ilośd pracowników, ilośd przepracowanych godzin, forma prawna zawieranych umów itd. Zauważyliśmy jednak, że bardzo dużą ciekawośd budzą informacje o zarobkach pracowników, z tego względu Polskie Forum HR postanowiło przeprowadzid badanie wynagrodzeo pracowników tymczasowych zatrudnionych przez agencje członkowskie. W badaniu wzięło udział 10 członków Polskiego Forum HR: Adecco, Gi Group, Job Impulse, Kelly Services, Manpower, People, Randstad, Start People, Work Express i Work Force. Przebadaliśmy zarobki pracowników tymczasowych w podziale na grupy zawodowe, płed, wiek, wykształcenie i województwo w którym praca jest wykonywana. W sumie przebadaliśmy zarobki około 80 tys. pracowników tymczasowych (tylu pracowników było zatrudnionych w agencjach biorących udział w badaniu w 1Q 2011 roku), którzy wykonywali pracę w około 150 zawodach (wg obowiązującej listy grup zawodów). Średnia stawka godzinowa wg płci pracowników tymczasowych Średnia stawka godzinowa (w PLN) dla kobiet i mężczyn Średnie wynagrodzenie dla kobiet 12,65 Średnie wynagrodzenie dla mężczyzn 13,31 Średnie wynagrodzenie za godzinę pracy pracownika tymczasowego w 1Q2011 roku wyniosło 12,93 zł, przy czym średnia stawka godzinowa dla mężczyzn była nieco wyższa i wynosiła 13,31zł, natomiast stawka dla kobiet 12,65 zł. Mimo, że średnia stawka dla kobiet jest niższa niż dla mężczyzn różnica wynosi 5%, należy pamiętad, że niestety na cały rynku pracy występują dośd duże różnice w wynagrodzeniach w zależności od płci pracownika i wg danych europejskich zarobki kobiet w całej UE są o 17,5% niższe niż zarobki mężczyzn zatrudnionych na tym samym stanowisku. 1/9
Średnie wynagrodzenie pracowników tymczasowych w 1Q 2011r. wynosiło 12,93 zł, co po przeliczeniu na pełen etat daje wynagrodzenie miesięczne w wysokości 2069 zł. Gdyby więc pracownik tymczasowy zatrudniony był w pełnym wymiarze godzin średnio mógłby zarobid około 2 tys. zł brutto miesięcznie. Dla porównania przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 1Q 2011 roku wyniosło 3478,91 zł (dane: Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 18 kwietnia 2011 r.). Biorąc pod uwagę, że około 70% pracowników tymczasowych są to pracownicy zatrudnieni na stanowiskach produkcyjnych (źródło: Analiza danych Polskiego Forum HR za 1Q 2011 r.), a przy wyliczaniu średniej dla całego rynku brane są również pod uwagę wypłaty z zysku przedsiębiorstw, porównanie to wykazuje, że pracownicy tymczasowi mogą liczyd na dośd wysokie zarobki. Jest to również argument dla przeciwników elastycznych form zatrudnienia, którzy podnoszą, że pracownik tymczasowy może liczyd jedynie na płacę minimalną (w 2011 roku płaca minimalna wyniosła 1386 zł brutto). Średnia stawka godzinowa wg wieku pracowników tymczasowych Średnia stawka godzinowa (w PLN) wg wieku pracowników tymczasowych Średnie wynagrodzenie dla osób do 25 r.ż. 11,58 Średnie wynagrodzenie dla osób 25-50 r. ż. 13,28 Średnie wynagrodzenie dla osób powyżej 50 r.ż. 11,90 Jak wynika z raportu najwyższe stawki otrzymują pracownicy w wieku od 25 roku życia do 50 roku życia średnio 13,28 zł za godzinę, według danych za 1Q 2011 odsetek tych pracowników wynosił 42% (źródło: Analiza danych Polskiego Forum HR za 1Q 2011 r.). Są pracownicy, którzy mają już pewne doświadczenia zawodowe albo osoby tuż po studiach. Pracownicy po 50 r. ż. mogli liczyd na średnią stawkę godzinową w wysokości 11,90 zł, (ich odsetek wynosił 8%). Wśród pracowników tymczasowych przeważają osoby młode do 25 roku życia, ich odsetek w 1Q 2011 roku wynosił aż 50% (źródło: Analiza danych Polskiego Forum HR za 1Q 2011 r.) wyniki raportu pokazują, że najmłodsi pracownicy zarabiali najmniej i mogli liczyd na średnią stawkę godzinową w wysokości 11,58 zł. Osoby te to głównie studenci oraz pracownicy, którzy dopiero zdobywają pierwsze doświadczenia zawodowe dlatego też ich stawki są najniższe. Średnia stawka godzinowa wg wykształcenia pracowników tymczasowych 2/9
Średnia stawka godzinowa (w PLN) dla pracownika tymczasowego wg wykształcenia wykształcenie wyższe 15,11 wykształcenie średnie/techniczne wykształcenie zawodowe wykształcenie podstawowe 11,04 10,90 12,22 Jak widad poziom wykształcenia bezpośrednio przekłada się na wynagrodzenie pracowników tymczasowych, na najwyższe zarobki mogą liczyd osoby z wykształceniem wyższym 15,11 zł, następnie z wykształceniem średnim bądź technicznym 12,22, w dalszej kolejności różnice są już mniejsze osoby z wykształceniem zawodowym mogą średnio zarobid 11,04 zł za godzinę, natomiast osoby z wykształceniem podstawowym mogą liczyd na 10,90 zł. Osoby z wykształceniem wyższych najczęściej zatrudniane są na stanowiska specjalistów bądź starszych specjalistów. Osoby z wykształceniem średnim lub technicznym mogą liczyd na zatrudnienie na stanowiskach biurowych niższego i średniego szczebla. Pracownicy z wykształceniem zawodowym i podstawowym przeważnie wykonują prace fizyczne w zależności od dodatkowych umiejętności i posiadanych uprawnieo mogą byd zatrudnieni jako ślusarze, spawacze, lakiernicy, operatorzy wózków, czy też wykonywad prace proste w przemyśle. Średnia stawka godzinowa wg województwa w którym praca jest wykonywana Również miejsce wykonywania pracy ma dośd duży wpływ na średnią stawkę godzinową, tendencja jest bardzo zbliżona do średnich zarobków pracowników stałych. Należy jednak pamiętad, że pracownicy tymczasowi głównie zatrudnieni są na stanowiskach produkcyjnych i około produkcyjnych więc ich zarobki będą zależały nie tylko od wielkości aglomeracji miejskich w danym województwie, ale również od rodzaju przemysłu i dostępności pracowników na rynku lokalnym. Na najwyższe wynagrodzenie mogą liczyd pracownicy wykonujący pracę w województwie: mazowieckim (15,20!), podkarpackim, dolnośląskim i małopolskim powyżej 13,00 zł/h, natomiast najniższe stawki występują w województwach: warmiosko-mazurskim, świętokrzyskim i lubelskim od 11,34 do 10,61zł/h. 3/9
Średnia stawka godzinowa (w PLN) dla pracownika tymczasowego wg województwa 15,20 13,99 13,28 13,00 12,42 12,29 12,11 11,89 11,86 11,84 11,57 11,57 11,40 11,34 11,25 10,61 Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych w wybranych zawodach stanowiska wyższego szczebla (analitycy, inżynierowie, specjaliści) Na najwyższe zarobki mogli liczyd pracownicy tymczasowi zatrudnieni na stanowisku inżyniera prawie 35 zł/h. Średnia stawka dla specjalistów do spraw zarządzania i organizacji wynosiła nieco mniej ponieważ około 27 zł/h. Jak wynika z raportu analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych w 1Q 2011 zarabiali średnio 20 zł/h. Analitycy finansowi jak i Specjaliści ds. zarządzani zasobami ludzkimi mogli liczyd na stawki w granicach 18 zł/h. W prezentowanych grupach zawodów zazwyczaj zatrudniane są osoby z wykształceniem wyższym, które zdobyły już pewne doświadczenie zawodowe. 34,47 27,27 20,12 18,45 18,08 Inżynierowie i Specjaliści ds. zarządzania i organizacji Analitycy systemowi i spec. ds. rozwoju aplikacji kom. Analitycy finansowi Specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi 4/9
Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych w wybranych zawodach średniego szczebla technicznych (technicy, elektromechanicy, elektrycy, monterzy) W 1Q 2011 roku pracownik tymczasowy zatrudniony na stanowisku technika mógł średnio zarobid około 14 zł/h, na stanowisku elektromechanika nieco mniej 13,15 zł/h. Wykonując pracę tymczasową jako monter i serwisant urządzeo elektronicznych można było zarobid około 13 zł/h. Elektryk budowlany może liczyd na stawkę 11 zł/h. Na tych stanowiska zatrudnianie są przeważnie osoby z wykształceniem technicznym, a stawka uzależniona jest głównie od doświadczenia pracownika. 14,12 13,56 13,15 13,11 11,02 10,54 9,50 Technicy elektronicy i Technicy mechanicy Elektromechanicy i elektromonterzy Monterzy i serwisanci urządzeo elektronicznych Elektrycy budowlani i Monterzy Technicy elektrycy Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych w wybranych zawodach średniego szczebla biurowych związanych z księgowością W grupie zawodów związanych z księgowością stawka godzinowa jest bezpośrednio związana z doświadczeniem pracownika. Na najwyższe wynagrodzenie mogą liczyd osoby zatrudnione na stanowisku księgowego średnio ponad 18 zł/h. Osoby, które mają już pewne doświadczenie i pracują na stanowisku specjalisty do spraw księgowości i rachunkowości w 1Q 2011 zarabiały średnio 12,74 zł/h. Pracownicy, którzy dopiero zdobywają doświadczenie i zatrudnieni są na stanowiskach szeregowych mogą liczyd na stawkę ponad 11 zł/h 5/9
18,63 12,74 11,42 Księgowi Specjaliści do spraw księgowości i rachunkowości Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych w wybranych zawodach średniego i niższego szczebla biurowych Wśród pracowników umysłowych średniego szczebla na najwyższe zarobki mogą liczyd przedstawiciele handlowi ponad 17 zł/h, wyższe zarobki w tym zawodzie mogą wynikad z dodatkowych wymagao wobec pracowników np. posiadanie czynnego prawa jazdy oraz niestandardowego systemu czasu pracy, ze względu na częste wyjazdy. Na stanowisku recepcjonisty, sekretarki i pracownika administracji można zarobid około 13-14 zł/h. Nieco mniej zarobią pracownicy obsługi biurowej około 11,5 zł/h. Na tego typu stanowiska zwykle zatrudniane są osoby z wykształceniem średnim lub studenci. Zatrudnienie tymczasowe na stanowiskach biurowych jest bardzo dobrą okazją dla osób uczących się do zdobycia pierwszych doświadczeo, osoby te mogą zdobyd wiedzę o tym jak funkcjonuje biuro (czyli ich przyszłe środowisko pracy) od podstaw. 17,35 14,86 14,59 13,87 11,54 Przedstawiciele handlowi Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu Sekretarki Pracownicy obsługi biurowej 6/9
Pracownicy tymczasowi coraz częściej zatrudniani są w sprzedaży bezpośredniej czy też w call center. W 1Q 2011 r. pracownik tymczasowy zatrudniony jako sprzedawca mógł liczyd na stawkę godzinową ponad 12 zł/h., w call center stawki były nieco niższe i wynosiły około 10 zł/h. Operatorzy wprowadzania danych mogli liczyd na dośd wysoką stawkę 11,98 zł/h. 12,12 11,98 10,82 10,48 Pracownicy sprzedaży i Operatorzy wprowadzania danych Sprzedawcy w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (call center) Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych w wybranych zawodach związanych z transportem i logistyką (zaopatrzeniowcy, spedytorzy, magazynierzy) Na najwyższe zarobki w tej grupie mogą liczyd zaopatrzeniowcy ponad 16,5 zł/h, jest to na pewno związane z koniecznością posiadania prawa jazdy nie tylko kategorii B, ale również na samochody dostawcze. Stawkę godzinową w granicach 13 zł/h mógł zarobid pracownik zatrudniony jako spedytor lub pracownik ds. transportu. Około 10-9 zł za godzinę mogli zarobid magazynierzy i pakowacze. 16,61 13,82 13,02 10,43 9,49 Zaopatrzeniowcy Spedytorzy i Pracownicy do spraw transportu Magazynierzy i Pakowacze 7/9
Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych zatrudnionych przy przeładunku, jako kierowcy i operatorzy wózków widłowych. Operator wózka widłowego jest bardzo popularnym zawodem wśród pracowników tymczasowych, często uprawnienia do wykonywania zawodu można zdobyd już w agencji pracy tymczasowej, organizowane są specjalne kursy. Jako operator wózka pracownik tymczasowy może zarobid 11 zł/h, przy samym przeładunku towarów więcej 13,62 zł/h. Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych mogą liczyd na 12,32 zł/h. Natomiast średnia stawka dla pracowników zatrudnionych przy pracach prostych w przemyśle jest również dośd wysoka i wynosi 11,35 zł/h. Tego typu zajęcie może wykonywad każdy bez względu na wykształcenie bardziej liczą się dodatkowe umiejętności jak prawo jazdy, czy też przebyte kursy. 13,62 12,32 11,35 11,00 Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych Średnia stawka godzinowa pracowników tymczasowych zatrudnionych w różnych zawodach (lakiernik, ślusarz, spawacz) Pracownicy tymczasowi zatrudnieni jako lakiernicy mogą zarobid około 13 zł/h, stawka za godzinę pracy na stanowisku spawacza jest nieco niższa i wynosi 11,57 zł/h, natomiast ślusarz i szlifierz może zarobid około 11,4 zł/h. Pracę na tego typu stanowisku mogą wykonywad osoby, które albo ukooczyły szkołę zawodową zgodną z jego profilem albo kurs zawodowy. 8/9
13,03 11,57 11,40 11,32 Lakiernicy Spawacze i Ślusarze i Szlifierze narzędzi i polerowacze metali Raport powstał na podstawie danych agencji członkowskich Polskiego Forum HR, przedstawione dane wyrażają średnią stawkę brutto za godzinę pracy pracownika tymczasowego. Zebrane dane dotyczą pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę i pracujących na terenie Polski. W sprawie komentarzy do badania bardzo proszę o kontakt z Prezesem Polskiego Forum HR Panią Anną Wicha nr tel. 607 38 28 38 Informacja o wydawcy: Polskie Forum HR (wcześniej Związek Agencji Pracy Tymczasowej) powstało w 2002 roku z inicjatywy wiodących firm z branży agencji zatrudnienia funkcjonujących według najwyższych standardów etycznych. Od początku swojego istnienia eksperci Polskiego Forum HR działają na rzecz rozwoju sektora agencji zatrudnienia w Polsce. Do grona Polskiego Forum HR należy 17 agencji zatrudnienia, które w sumie reprezentują 60% 1 całego rynku w Polsce. 1 według danych dotyczących obrotów z zakresu pracy tymczasowej 9/9