Technologia Informacyjna Edytory tekstu MS Word
Wprowadzenie Narzędzia do edycji i modyfikacji tekstów - szeroko rozumianych a więc formatowanych dokumentów tekstowych z obiektami graficznymi i multimedialnymi Historia: Edytory liniowe DOS polecenie copy(z konsoli con do pliku) np. Copy con plik, piszemy tekst wiersz po wierszu CTRL+Z (koniec pliku) Edytory ASCII tekst czcionką systemową, nieformatowany (brak możliwości formatowania kroju znaków) Edit edytor DOS NC edytor vi (system UNIX) Notatnik w Windows Edytory tekstu formatowanego Chiwriter, Tag, Word Perfect, Write, WordPad, Microsoft WORD (2.0, 6.0, 7.0, 97, 2000, Profesjonalne np. VENTURA PUBLISHER, QUARK PRESS -dla składu graficznego firm wydawniczych, MICROGFAPHX
Cechy edytora tekstu (1) Interfejsy TEKSTOWE GRAFICZNE Ile dokumentów naraz? SDI Single Document Interface MDI Multiple Document Interface tekst o zmiennym kroju i rozmiarze czcionek łatwe pozycjonowanie tekstu na stronie (wcięcia, odstępy, wyrównania) WYSIWYG widzimy dokument w postaci takiej jak będzie na wydruku możliwość korekt (kopiowanie tekstu w ramach tego samego dokumentu i do innego, przeniesienie bloku tekstu w inne miejsce, usuwaniebloku tekstu) umieszczanie grafiki rysunki tabele wykresy równania matematyczne kolumny gazetowe
Cechy edytora tekstu (2) kontrola ortograficzna, Thesaurus(synonimy) wyszukiwanie i zamiana łańcucha znaków dzielenie wyrazów na końcu wiersza stopki i nagłówki automatyczna generacja spisów treści tworzenie korespondencji seryjnej kontrola parametrów wydruku rozmiar strony, marginesy łatwość obsługi i przyjazność środowiska
Jednostki tekstu fizyczne -plik logiczne -strona, wiersz, sekcja, % objętości redakcyjne -znak, słowo, zdanie, akapit, rozdział graficzne -rysunek, tabela, ramka, wykres, równanie AKAPIT jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną, zakończony znakiem końca akapitu. ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNE!!! Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc jest początkiem nowego akapitu. Nie dotyczy to wszystkich edytorów niektóre nie posiadają możliwości automatycznego łamania tekstu, trzeba stawiać znak ENTER po każdym wierszu. Np. w Notatniku trzeba włączyć opcję zawijania wierszy.
Elementy interfejsu MS Word Pasek tytułu Menu rozwijane (drop-down menu) Paski narzędzi modyfikowalne Standardowy i formatowania... inne paski narzędziowe w razie konieczności (menu Widok Paski narzędzi...) Linijki z podziałką (pionowa i pozioma) Pole robocze dokumentu Paski przewijania dodatkowe przyciski przewijania zmożliwościąwyboru przeglądanych elementów Pasek stanu informacje o: Nr strony (nadany przez użytkownika) Nr sekcji Nr kolejny strony/liczba stron Pozycja kursora względem górnej krawędzi strony Aktywne przyciski: Rejestracja makra, Rejestracja zmian, Sprawdzenie pisowni, Zastępowanie
Widoki Normalny Układ strony skala powiększenia (% lub dopasowania) podgląd wydruku praca z wieloma dokumentami (MDI)
Nawigacja Klawisze CTRL+ CTRL+ Home / End CTRL+ CTRL+ PgDn PgUp CTRL+PgDn / CTRL+ PgUp CRTL+Home / CTRL+End Ruch o znak o wiersz o słowo w prawo, lewo początek / koniec wiersza o akapit o ekran początek / koniec nowej strony) początek/koniec dokumentu
Czynności edycyjne Tworzenie (pisanie) tekstu Poprawki i modyfikacje Usuwanie: Delete znak po prawej stronie kursora Backspace znak po lewej stronie kursora Zaznaczenie wycinka + Delete lub Backspace Kopiowanie i przenoszenie wycinków w inne miejsce dokumentu lub do innego dokumentu Formatowanie tekstu Umieszczanie dodatkowych elementów (grafika, tabele, wykresy, równania, zakładki, przypisy, nagłówki, stopki, numeracja stron itp.) Sprawdzenie poprawności ortograficznej
Zaznaczanie tekstu Przy pomocy myszki przeciąganie Kliknięcie podwójne - słowo Kliknięcie pasek wyboru - wiersz Kliknięcie podwójne w pasek wyboru -akapit Przy pomocy klawiatury jak nawigacja klawiaturą + dodatkowo klawisz SHIFT Metoda kombinowana CTRL + kliknięcie w pasek wyboru -cały tekst CTRL + kliknięcie w dowolne słowo -całe zdanie Kliknięcie SHIFT+ kliknięcie - zaznaczanie od... do... (rozszerzenie do całych słów)
Co można zrobić po zaznaczeniu tekstu? formatowanie -znaku, akapitu, definicja stylu kopiowanie i przenoszenie Z użyciem schowka CTRL+C kopiowanie zaznaczonego wycinka do schowka CTRL+X wycięcie zaznaczonego wycinka do schowka CTRL+V wklejenie zaznaczonego wycinka ze schowka w miejsce kursora Przeciąganie myszką Akcja Wynik Ciągnięcie zaznaczonego wycinka w inne miejsce Ciągnięcie zaznaczonego wycinka w inne miejsce +CTRL Ciągnięcie zaznaczonego wycinka z wciśniętym prawym klawiszem Kopiowanie Przenoszenie Możliwość wyboru operacji (jak przy kopiowaniu plików)
Formatowanie strony Formatowanie strony -menu PLIK Ustawienia strony... (!!!) (okno dialogowe) marginesy (także lustrzane) (obsługa marginesów także na linijkach) rozmiar strony orientacja odległości stopek i nagłówków typy stopek i nagłówków (pierwsza strona inna, różne parzyste i nieparzyste)
Formatowanie znaków Formatowanie znaków - niektóre czynności na pasku formatowania, wszystkie w menu Format Czcionka (uwaga: zakładki) rozmiar w punktach, krój czcionki (UWAGA na skrypt środkowoeuropejski), styl (pogrubienie, kursywa), indeksy (podniesienie, obniżenie), podkreślenia (typy), Kapitaliki i WERSALIKI, kolor, odstępy międzyznakowe(druga zakładka)
Akapity ŁAMANIE WIERSZY odbywa się AUTOMATYCZNIE!!! Naciśnięcie ENTER wymusza zmianę wiersza a więc generuje nowy akapit. AKAPIT - jeden lub więcej wierszy stanowiących całość logiczną, zakończony znakiem kończ akapitu. WCIĘCIA - (pierwszy wiersz i reszta), odstępy przed po i między wierszami akapitu
Format akapitu wskazanie akapitu przez postawienie kursora tekstowego zaznaczenie kilku akapitów (może być fragmentaryczne) parametry akapitu -niektóre czynności na pasku formatowania lub menu Format Akapit... Parametry akapitu wcięcia (z lewej, prawej, specjalne pierwszy wiersz), odstępy (przed po akapicie, między wierszami) NIE POWINNO SIĘ ROBIĆ ODSTĘPÓW PRZEZ WSTAWIANIE PUSTYCH AKAPITÓW
Format akapitu wyrównania (do lewej, prawej, środek, justowanie) podziały wiersza i stron (związywanie akapitów na stronie, brak dzielenia akapitu na strony itp.) druga zakładka Widok znaków końca akapitu -narzędzie Pokaż/Ukryj Możliwość usuwania i wstawiania (ENTER) znaków końca akapitu a więc łączenia dwóch akapitów w jeden i dzielenia akapitu na dwa akapity Powtarzanie ostatniej czynności CTRL+Y lub F4
Symbole i znaki specjalne Znaki nie drukowane (Enter, skoki tabulacji, podziały stron, twarde spacje itp.) Symbole, np. Π Σ itp. (Wstaw Symbol...) Znaki specjalne: Wymuszony znak końca strony CTRL + Enter lub Wstaw znak podziału -Strony Znak podziału akapitu SHIFT + Enter Znak końca sekcji -Wstaw -znak podziału Sekcji Znak podziału kolumny -Wstaw znak podziału Kolumny Spacja nie rozdzielająca (twarda) CTRL + SHIFT + ENTER wstawiania między wyrazy, nie pozwala na podział między wiersze) Łącznik nie rozdzielający CTRL+SHIFT+ -, nie pozwala na podział między wiersze (np. biało -czerwony) Łącznik opcjonalny CTRL+ -(dzielenie na sylaby na prawym marginesie, ale też Narzędzia Język Dzielenie wyrazów, Dziel wyrazy automatycznie).
Tabulatory Tabulator pozycja do której może nastąpić skok poziomy z użyciem klawisza TAB Wstawianie: Format Tabulatory... Kliknięcie w linijkę przesuwanie wyrzucenie z linijki Wybór typu tabulatora (po lewej stronie linijki poziomej) Typy tabulatorów: Wyrównanie do lewej Wyrównanie do prawej Wyrównanie do środka Dziesiętny (dla liczb) wyrównanie do kropki lub przecinka dziesiętnego Parametry tabulatora: Pozycja Typ wyrównania Znak wiodący ( wypełnienie przestrzeni skoku kropki, kreska...)
Tabulatory - uwagi Łatwość zmiany pozycji poziomej tabulatora (jeśli kilka akapitów to wcześniej je zaznaczyć). Powielanie znaków tabulacji dla tworzonego kolejnego akapitu względem poprzedniego. NIE STOSOWAĆ WIELU SPACJI DLA DŁUŻSZEGO ODSTĘPU
Kolumny Podział na kolumny narzędzie Kolumny lub Format Kolumny Parametry: Liczba kolumn Szerokość kolumny (można zróżnicować) Szerokość odstępu międzykolumnowego Rozdzielenie linią Szerokość kolumn i odstępu także operacje myszką na linijce poziomej przesuwanie słupka (środek, krawędzie)
Punktory i numeracja Obsługa - narzędzia paska formatowania lub menu Format punktory i numeracja (wyliczanie i numerowanie) Uwagi: Numerowanie kontynuuj listę lub numeruj od początku Konspekty numerowane (trzecia zakładka okna dialogowego), ustawianie poziomów numerowania w Widoku Konspektu obniżanie lub podnoszenie poziomu zaznaczonych akapitów)
Pisownia Menu Narzędzia Pisownia lub narzędzie Pisownia i gramatyka. Sprawdzenie ortograficzne. Także podkreślanie czerwonym wężykiem w tekście (jeśli włączone w opcjach (Narzędzia Opcje) UWAGA: podchodzić nieufnie brak w słowniku, brak analizy kontekstu THESAURUS synonimy (Narzędzia Język -Thesaurus)
Nagłówek i stopka Teksty i informacje umieszczone zawsze na górze i na dole strony bez względu na sformatowanie dokumentu. Posiadają elementy stałe (np. tytuł rozdziału) i zmienne (np. numer strony) Edycja przez menu Widok Nagłówek/Stopka Zróżnicowanie nagłówków i stopek menu Ustawienia Strony pierwsza strona inna inne parzyste i nieparzyste Pasek narzędzi nagłówka i stopki zawiera: wstawianie numeru strony wstawianie daty i godziny liczbę stron formatowanie numerów stron ustalenie sposobu numeracji i numeru początkowego (także Wstaw Numery stron Format Zacznij od numeru...) przyciski przechodzenia między kolejnymi nagłówkami i stopkami Nagłówki i stopki (także formatowanie strony!) obowiązuje osobno dla każdej sekcji w oknie formatowania numeru strony (wstawiania numeru początkowej strony) trzeba ustawić kontynuację numeracji z poprzedniej sekcji.
Wstawianie tabeli Sposoby wstawiania tabeli: Narzędzie rozciągane Wstaw tabelę lub Menu Tabela Wstaw tabelę Narzędzie Rysuj tabelę (tabele o strukturze nierównomiernej)
Tabele - c.d. Poruszanie się po tabeli klawisze nawigacyjne, TAB, SHIFT+TAB, klikanie myszką Teksty w tabeli: są normalnymi akapitami (można umieścić kilka akapitów w komórce), także tabulatory (skok do tabulatora.. CTRL+TAB), najczęściej jeden tabulator (jeśli dziesiętny - nie trzeba wstawiać skoku do pozycji klawiszem TAB) formatowanie testu w komórce jak inny tekst (wyśrodkowanie w pionie przycisk na pasku narzędzi Tabele i krawędzie (Rysuj tabelę) W tabeli można umieścić też elementy graficzne (nie przenoszone nad tekstem) sposób pozycjonowania rysunków w tabeli bez obramowań. Siatka tabeli nie jest drukowana dopiero po obramowaniu Operacje na tabeli Menu Tabela wszystkie operacje szczegółowe. Zaznaczanie: SHIFT + nawigacja, klikanie w pole wyboru komórki (przy lewej krawędzi), przeciąganie myszką przez zakres komórek, całe kolumny (klikanie nad kolumną), całe wiersze (klikanie po lewej stronie wiersza)
Tabele wymiary i struktura Zmiana wymiarów: przeciąganie pasków na linijce lub krawędzi tabeli dla całej kolumny lub wiersza wskazanych pobytem kursora dla zaznaczonego zakresu komórek ta sama technika UWAGA: przesuwanie krawędzi zmiana kosztem sąsiedniej komórki przesuwanie krawędzi + SHIFT pozostałe komórki bez zmiany przesuwanie krawędzi + CTRL kosztem pozostałych komórek w proporcji Zmiana struktury tabeli Scalanie i podział komórek (wcześniej zaznaczenie) menu Tabela także narzędzie rysowania i gumka Wstawianie i usuwanie wierszy i kolumn (kolumna po lewej, wiersz nad )
Sortowanie tabeli Sortowanie narzędzia paska Tabele i krawędzie numeryczne lub tekstowe, Sortujemy całe wiersze( z wyjątkiem pierwszego, traktowanego jako nagłówki tabeli): według pierwszej kolumny jeśli użyte narzędzie paska według wybranej kolumny jeśli użyte menu Tabela Sortuj...
Formuły w tabeli Formuły w tabeli AUTOSUMOWANIE kursor w komórce, w której chcemy umieścić wynik i sumowanie domyślne sąsiednich komórek z liczbami (cała kolumna lub wiersz), UWAGA: suma nie jest aktualizowana samoczynnie po zmianie wartości dowolnego składnika) Możliwe inne formuły menu Tabela Formuła, bardziej skomplikowane, lepiej użyć programu EXCEL
Elementy graficzne Rodzaje obiektów graficznych: Rysunki z zewnętrznego pliku -Wstaw Obraz Z pliku... i wskazanie Autokształty pasek Rysowanie (obiektowe), prymitywy, strzałki, dymki, obiekty 3D itp., ClipArt gotowe rysunki biblioteczne, WordArt tekst ozdobny, Pola tekstowe prostokątne, pływające prostokąty z tekstem. Ważniejsze właściwości obiektów graficznych: rozmiar zaczepy obiektów położenie przeciąganie (nad tekstem lub nie, inny typ zaczepów ustawienie w oknie Format Obiekt zakładka Położenie): przenoszone nad, możliwa nieprzezroczystość lub otaczanie ustawienie w oknie Format Obiekt zakładka Otaczanie, nie przenoszone wstawiane jak znak. Nie dla wszystkich rodzajów obiektów graficznych można konwertować typ (można np. dla ClipArt). Także pasek narzędzi Rysunek umożliwia np. zmianę kontrastu.
Edytor wzorów Wstaw Obiekt Microsoft Equation3.0 Dodatkowe narzędzie, pasek elementów najczęściej występujących w równaniach, rozwijane narzędzia paska Uwaga: Najpierw wybierać strukturę (np. ułamek, indeksy) a potem w odpowiednie pola wstawiać obiekty z klawiatury lub z paska U O t = 1 t RC 0 A uf = U O U I = R 2 R 1 [ U I t dt U O 0 R 1 R O A u R 1 R 2 R 1 R O A u 1 R 1 R Id 1 A u 1 R O R L R 1 R 2 R 1 R 2 R Id ] H x 0 :=[ 2 f x x 2 f 2 0 x 1 x 1 x 0 2 f x 2 x 1 x 0 n ] 2 f 2 f x x 2 x 0 2 1 x x 2 f 0 x 2 x 2 x 0 n 2 f 2 f x x n x 0 x 1 x 2 x 0 2 f 2 n x x 0 n
Style Styl nazwany zestaw parametrów: czcionki, akapitu, obramowania, tabulatorów, wyliczania i numerowania, języka. Daje łatwość stosowania po wyborze z palety stylów (rozwijane okienko Styl na pasku formatowania). Tworzenie nowego stylu: Format Styl Nowy Format... Szybkie formatowanie -Malarz formatów
Spis treści Jeżeli zastosowano style nagłówków wówczas można wstawić automatyczny spis treści: Wstaw -> Odwołanie -> Indeks i spisy... Jeżeli zmieniamy zawartość nagłówków lub zmieniają się numery stron uaktualnianie F9
Przypisy Przypisy dolne (jak sama nazwa wskazuje ) umieszczane są w dolnej części każdej strony dokumentu, a przypisy końcowe zazwyczaj znajdują się na końcu dokumentu lub sekcji. (Wstaw -> Odwołanie -> Przypis dolny...) Przypis dolny i końcowy składa się z dwóch powiązanych ze sobą części znaku odsyłacza przypisu oraz odpowiadającego mu tekstu przypisu. Do odsyłaczy możesz zastosować automatyczne przydzielanie kolejnych numerów lub też zdefiniować własne symbole.
Korespondencja seryjna Ułatwia wydruk dokumentów wielokrotnych, różniących się tylko nieznacznie polami zmiennymi (np. dane osobowe adresatów, kwoty,daty itp.) Menu Narzędzia Korespondencja seryjna Trzy etapy tworzenia: Tworzenie dokumentu głównego (wzorcowego) bez danych szczegółowych (zmiennych) Tworzenie lub otwarcie gotowego dokumentu źródło danych inny plik z tabelą danych zmiennych Po połączeniu dokumentu głównego ze źródłem danych pojawia się pasek narzędzi korespondencji seryjnej, przy pomocy przycisku Wstaw pole korespondencji seryjnej umieszczamy w dokumencie głównym nazwy pól (w nawiasach francuskich <<...>>) w odpowiednich miejscach tekstu. Formatujemy czcionkę nazw pól tak jak jest to wymagane w dokumencie wielokrotnym. Scalamy oba dokumenty w nowy (trzeci) dokument wielokrotny lub kierujemy na drukarkę, korzystając z odpowiednich przycisków paska korespondencji seryjnej lub okna dialogowego Narzędzia Korespondencja seryjna W następnych dokumentach można korzystać z uprzednio utworzonego pliku źródła danych.