Stopy innych metali
Stopy niklu Konstrukcyjne (monele) Oporowe (chromel, alumel, nichromy, kanthal) O szczególnych własnościach fizycznych (inwar, kowar, elinwar, permalloy) Odporne na korozję(hastelloy) Żarowytrzymałe (nimonic, inconel)
Skład chemiczny wybranych stopów niklu do obróbki plastycznej Znak stopu Stężenie pierwiastków, % Cr Fe Co Mo Cu Mn Al Ti Si C NiCr20Co13Mo4Ti3Al 19,5 2 13,5 4,3 0,1 1 1,4 3 0,1 0,06 NiCr15Fe7Ti2Al 15,5 7 0,5 1 0,7 2,5 0,5 0,0 8 NiCr26Fe20Co3Mo3W3 25,5 19,5 3,3 3,3 0,2 1,5 0,1 NiCu30LC 2,5 31 2 0,5 0,0 4 NiFe36Cr12Mo6Ti3 12,5 36 5,8 0,2 0,5 0,3 5 2,9 0,4 0,04 NiMo16Cr15Fe6W4 15,5 5,5 2,5 16 1 0,0 8 0,0 1
Stopy kobaltu Żarowytrzymałe: Vitalium Co25Cr5W3Fe2Ni, Haynes20Cr15W Na magnesy trwałe: permedur 50Co50Fe Stellity: narzędziowe lub odporne na ścieranie Stopy kobaltu stosowane są do wyrobu elementów silników odrzutowych, sztucznych satelitów, elementów pracujących w wysokich temp. (do 1000 C), na magnesy do budowy silników przemysłowych, generatorów średniej częstotliwości, w urządzeniach techniki mikrofalowej, licznikach.
Stopy tytanu Konstrukcyjne i maszynowe Odporne na korozję Z pamięcią kształtu Biomateriały
Kryterium klasyfikacji stopów tytanu jest ich struktura w stanie równowagi. Wyróżnia się trzy rodzaje struktur, w zależności od składu chemicznego: jednofazowe stopy α, dwufazowe stopy α+β, jednofazowe stopy β Charakterystyka stopów tytanu Stopy α Zalety Zachowuje dobrą wytrzymałość na temperaturę rzędu 650 C i dobrą wytrzymałość na pełzanie w tej temperaturze. W gazach atmosferycznych mogą przebywać do temp. 1090 C, wobec tego można je kuć. Podatne do obróbki skrawaniem. Nie wykazują spadku plastyczności przy obróbce cieplnej. Posiadają dobre właściwości odlewnicze. Są dobrze spawalne. Wykazują dobrą udarność w temp. do 70ºC. Wady Mniejsza plastyczność blachy (przy zginaniu) w porównaniu ze stopami dwufazowymi α+β, a także znacznie gorsza w porównaniu do stopów o strukturze β. Duża wrażliwość na kruchość wodorową. Gorsza, w porównaniu z czystym tytanem, odporność na korozję. Możliwość umocnienia tylko poprzez obróbkę plastyczną na zimno. Natomiast, przy większych wydłużeniach, wykazuje mniejszą podatność do odkształcenia plastycznego
Charakterystyka stopów tytanu c. d. Zalety Stopy α + β Dwukrotnie wyższa wytrzymałość w porównaniu do czystego Ti. Dobra plastyczność również przy zginaniu. Łatwiej przebiega kucie, walcowanie i tłoczenie w porównaniu do stopów α i β. Możliwość otrzymywania wysokiej wytrzymałości poprzez obróbkę cieplną. Dobra spawalność. Wysoka wytrzymałość w temperaturach pokojowych i podwyższonych. Stopy β Dobra plastyczność przy wszystkich rodzajach tłoczenia, łatwo stają się nadplastyczne Zachowują dostatecznie wysoka wytrzymałość do temperatury 540 C. Nie podlegają obróbce cieplnej dla zwiększenia wytrzymałości. Wady Wrażliwe na nieprawidłowości powstałe podczas obróbki cieplnej zwiększona kruchość. Własności mechaniczne spoin znacznie gorsze niż dla stopów α. Zachowują dostateczna wytrzymałość tylko do temperatury 430 C. Bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia podczas procesu produkcji. Powyżej temperatury 700 C skłonne do rozpuszczania gazów atmosfery. Wysoka wytrzymałość stopów powoduje dużą ich sprężystość przy tłoczeniu. Zawierają Mo pierwiastek deficytowy, trudno dostępny.
Zastosowanie: w przemyśle lotniczym, okrętowym stosowane są na elementy turbin parowych, silników odrzutowych; na pokrycia samolotów bojowych, rakiet. w przemyśle chemicznym (aparatura chemiczna), spożywczym, elektrotechnicznym, elektronicznym. w medycynie, jako narzędzia chirurgiczne, z tych stopów wykonywane są elementy urządzeń takich jak: dializatory, sztuczne serce. ze względu na biokompatybilność są stosowane jako materiały na implanty.
Stopy berylu W technice lotniczej i kosmicznej, na elementy silników rakietowych (komór spalania i dysz do 3000 C) Stopy magnezu Elektrony MgAlZn Mała gęstość
Stopy metali trudno topliwych Stopy niobu: elementy rakiet i statków kosmicznych, systemów wytwarzania i magazynowania energii, elementy turbin gazowych Stopy tantalu: kondensatory elektrolityczne, w przemyśle chemicznym Stopy molibdenu: w mechanice precyzyjnej, w elektronice, w budowie aparatury chemicznej Stopy wolframu: w elektronice
Stopy metali nisko topliwych Stopy ołowiu z antymonem (ołów twardy) Stopy cyny Stopy łożyskowe Stopy drukarskie Stopy niskotopliwe Spoiwa i luty
Inne stopy Intermetaliki (intermetale) Metale z pamięcią kształtu Metale szlachetne Szkła metaliczne