Dr inż. Paweł Rokicki Politechnika Rzeszowska Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204 Tel: (17) Ciągnienie

Transkrypt

1 Dr inż. Paweł Rokicki Politechnika Rzeszowska Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204 Tel: (17) Ciągnienie

2 Ciągnienie jest procesem kształtowania wyrobów długich jak druty i pręty, okrągłych i kształtownych jak rury i kształtowniki. Ma na celu nadanie kształtu, zmianę przekroju, długości, nadanie gładkości, dokładności oraz zmianę właściwości. Jest to sposób przeróbki plastycznej polegający na przeciągnieniu go przez otwór w specjalnie ukształtowanej matrycy, zwanej ciągadłem, pod wpływem przyłożonej z zewnątrz siły F, zwanej siłą ciągnienia. W ten sposób uzyskuje zmniejszenie przekroju poprzecznego materiału, przy jednoczesnym jego wydłużeniu, a w niektórych przypadkach również zmianie kształtu przekroju poprzecznego.. Ciągnienie

3 Klasyfikacja ciągadeł Ciągadło stożkowe Ciągadło łukowe Kryteria: Profil (kształt tworzącej) strefy zgniatającej: stożkowe, łukowe (wypukłe, wklęsłe, sigmoidalne) Kształt otworu kalibrującego: kołowe (w okrągłym otworze), kształtowe (o nieokrągłym otworze) Budowa elementów składowych: monolityczne, składane (segmentowe), rolkowe (aparaty Fuhra) Sposób pracy elementów ciągadła: stałe, ruchome, obrotowe (walcowe, kulkowe) Warunki smarowania: konwencjonalne, ciśnieniowe (ze smarowaniem hydrodynamicznym lub hydrostatycznym) Przeznaczenie ciągadła: do drutów, do prętów, do rur

4 Podstawowe rodzaje ciągarek ławowych a,b: łaocuchowe c,d: linowe e: zębatkowe f,g: hydrauliczne

5 Ciągarka jednostopniowa typu CIB-800, 1- bęben roboczy, 2 skrzynia przekładniowa z przekładnią, 3 silnik elektryczny, 4 puszka do smaru wraz z uchwytem na ciągadło, 5 żuraw do zdejmowania kręgu drutu

6 Ciągarka dwustopniowa produkcji rosyjskiej WS1-2/

7 Prowadzenie drutu w ciągarkach bębnowych Z górnym oprowadzeniem Z dolnym oprowadzeniem Prostociąg

8 Ciągnienie drutów Wartośd kąta dla różnych metali i stopów Budowa typowego ciągadła monolitycznego, 1 oczko z węglika spiekanego, 2 oprawa stalowa, I stożek pracujący, II stożek roboczy, III - częśd kalibrująca, IV stożek wyjściowy

9 Materiały stosowane do wyrobu ciągadeł Stale narzędziowe (wady: nie gwarantują utrzymania wymaganych parametrów przez dłuższy czas eksploatacji; zalety: niski koszt i prostota obróbki cieplnej) Węgliki spiekane (zalety: bardzo duża twardośd, odpornośd na ścieranie, wysoka gładkośd powierzchni po procesie polerowania, trwałośd wielokrotnie większa od ciągadeł stalowych) Diament techniczny (wady: wysoka kruchośd, koszt, pracochłonne i żmudne kształtowanie otworu roboczego, zalety: wysoka jakośd) Materiały kompozytowe (wyeliminowane wszystkie negatywne cechy ciągadeł z diamentu i węglików)

10 Skład chemiczny i właściwości węglików spiekanych grupy (WC-Co) stosowane na ciągadłach Gatunek Skład chemiczny [%] Gęstośd g/cm WC TiC+TaC+NbC Co 3 Twardośd HV 30 Wytrzymałośd na zginanie R g [N/mm2] Zastosowanie H10S 91 4,5 4,5 14, Oczka ciągadeł do drutu średnicy <3mm G , Oczka ciągadeł do drutu średnicy 3 14 mm, oczka ciągadeł do rur i prętów o średnicy do 40 mm G , Oczka ciągadeł do rur i prętów o średnicy >40mm, oczka ciągadeł do rur i prętów profilowych G , Oczka ciągadeł do rur i prętów profilowych Typy ciągadeł diamentowych stosowanych do ciągnienia drutów na zimno Typ ciągadła MM M T TT Wytrzymałośd ciągnionego drutu R m [MPa] do powyżej 1000 Zastosowanie do ciągnienia aluminium, cyna, srebro miedź, brąz miedź, brąz twardy, nikiel stal, chromonikielina

11 Schemat linii do przelotowej obróbki chemicznej drutu stalowego: 1 wanna z ciekłym ołowiem, 2 rolki zginające, 3 rolki prowadzące, 4 kadź do wytrawiania, 5 urządzenie do mycia, 6 kadź do fosforowania, 7 pompa dozująca, 8 natrysk wodny, 9 kadź do wapniowania lub boraksowania.

12 Ciągnienie rur Ma na celu uzyskanie dokładnych wymiarów, Zmniejszenie średnicy i grubości ścianek, Podwyższenie własności mechanicznych.