Background information People you may meet Polish version Informacje ogólne Wersja polska This document is from www.earlysupport.org.uk
O publikacji (About this publication) Wczesne Wsparcie (Early Support) jest głównym projektem rządowym, mającym na celu lepszą koordynację usług świadczonych dla rodzin posiadających dzieci niepełnosprawne. Organizacja ta działa na terenie Anglii i jest umiejscowiona w sektorze wolontariatu. Promuje partnerską współpracę z szeregiem innych organizacji oraz udoskonala oferowane usługi. Niniejsza broszura z informacjami ogólnymi (Background information booklet) przygotowywana była przez okres dwóch lat w współpracy z rodzicami i opiekunami oraz z osobami pracującymi z dziećmi i ich rodzinami. Wydana została po raz pierwszy w roku 2004. Obecne wydanie jest poprawione i ulepszone dzięki wskazówkom, których udzieliły osoby w latach 2004-2006. Broszura ta jest jedną z cyklu wydanych. Inne dostępne tytuły to: Wprowadzenie do broszur z informacjami ogólnymi (Introduction to the Background information booklets) Opieka nad dzieckiem (Childcare ) Pomoc finansowa (Financial help) Edukacja (Education) Opieka zdrowotna (Health services) Opieka społeczna (Social services) Formalna ocena Edukacja (Statutory assessment Education) Pomocne organizacje i przydatne kontakty (Useful contacts and organisations) Aby dowiedzieć się więcej o programie Early Support oraz o Aktach rodzinnych (Family file), odwiedź: www.earlysupport.org.uk
Wprowadzenie (Introduction) Tytuły specialistów mogą być dezorientujce, jeżeli nie jesteś z nimi zaznajomiony, zwłaszcza, jeśli spotykasz się na raz z wieloma osobami z różnych branż. Ta sekcja w jasny sposób wyjaśnia, czym poszczególni specialiści się zajmują. Nie martw się mimo, iż to wszystko wygląda zniechęcająco, najprawdopodobniej spotkasz się tylko z małą liczbą osób wymienionych tutaj. Definicje podane tutaj mają służyć tylko jako proste wprowadzenie. Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się wiecej, na końcu broszury znajdziesz informacje, które powiedzą Ci, gdzie rozpocząć poszukiwania. 1
Nauczyciel doradca metodyczny (Advisory teacher) Nauczyciel doradca metodyczny (advisory teacher) to nauczyciel, zazwyczaj przeszkolony w konkretnej specjalizacji, który doradza szkołom i rodzinom na temat konkretnych podejść dydaktycznych. Niektórzy nauczyciele doradcy metodyczni (advisory teachers) odwiedzają rodziny wychowujące dzieci w wieku przedszkolnym w ich domach. Audiolog (Audiologist) Audiolog (Audiologist) przeprowadza testy sprawdzające słuch i wyjaśnia wyniki owych testów. Jeżeli Twojemu dziecku potrzebny jest aparat słuchowy, określą oni najlepszy możliwy typ i umożliwią Ci zdobycie go. Będą również nadzorować słuch Twojego dziecka, aby upewnić się, że jakiekolwiek aparaty słuchowe przepisane Twojemu dziecku są dla niego odpowiednie. Audiolog (Audiologist) zazwyczaj jest osobą, która odsyła Cię do lekarza pracującego z dziećmi niesłyszącymi. W zależności od tego gdzie mieszkasz, ten lekarz może być nazywany lekarzem audiologiem, pediatrą społecznym w sprawach słuchu, lub chirurgiem od uszu, nosa i gardła (ear, nose and throat (ENT)). Doradca w sprawach socjalnych lub doradca w sprawach zasiłku (Welfare rights advisor or benefis advisor) Doradcy w sprawach socjalnych (Welfare rights advisors) pracują w dziale spraw socjalnych, w Biurze Porad Obywatelskich oraz w niezależnych centrach doradztwa. Mogą oni pomoć Ci w zdobyciu Disabled Living Allowance (DLA) (zasiłku dla osób niepełnosprawnych) oraz innych świadczeń, do których jestes upoważniony. Pytając w lokalnym urzędzie miasta lub sprawdzając w książce telefonicznej, możesz dowiedzieć się, czy taki doradca stacjonuje w Twojej okolicy. Opiekunowie wspomagający (Care staff) Opiekunowie wspomagający (Care staff) umożliwiają rodzinom robienie krótkich przerw, okazyjnie lub regularnie, zajmując się ich dzieckiem przez jakiś czas. Opiekun/ka do dziecka (Childminder) Opiekun/ka do dziecka zapewnia dziecku możliwość nauki i zabawy. Zazwyczaj ma to miejsce w domu opiekuna. Opieka ta może być sprawowana w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin. Opiekun/ka do dziecka pracuje na własny rachunek, godziny pracy mogą być elastyczne, oferują opiekę rano, wieczorem, w sobotę i w niedzielę Psycholog kliniczny (clinical psychologist) Psycholog kliniczny (clinical psychologist) to wykwalifikowany pracownik służby zdrowia pomagający dzieciom radzić sobie ze specyficznymi problemami w nauce lub z przezwyciężaniem trudności w zachowaniu. 2
Informacje Ogólne Pracownik wsparcia komunikacyjnego (Communication suport worker (CSW) ) Pracownik wsparcia komunikacyjnego działa jako nauczyciel prowadzący dodatkowe zajęcia (learning suport) lub jako pomocnik nauczyciela (teaching Assistant). CSW pracuje w instytucjach opieki przedszkolnej (early years setting) wspólnie z nauczycielami i innymi specjalistami, aby zapewnić wsparcie dla dzieci niesłyszących. Niesłyszący dorośli/wzorce do naśladowania (Deaf adults/deaf role models) Jeżeli opiekujesz się niesłyszącym dzieckiem, inni niesłyszący rodzice mogą pomoc Ci zrozumieć doświadczenie, jakim jest dorastanie jako osoba niesłysząca. Mogą stanowic również pozytywny wzór do naśladowania dla Twojego dziecka. W niektorych rejonach nieslyszacy dorosli zatrudniani są jako osoby przychodzące do Twjego domu w celu zapewniania wsparcia w komunikowaniu sie oraz w celu udzielenia odpowiedzi na Twoje pytania dotyczące głuchoty. Usługi tego typu często zapewniane są przez serwisy socjalne lub w ramach usług dla ludzi upośledzonych słuchowo. W niektórych miejscach usługi tego typu sponsorowane są przez wolontariaty (voluntary organisations). Niesłyszący dorośli zatrudniani są również przez szkoły, przedszkola (nursery) lub lokalne władze oświatowe (local education authority). Dietetyk (Dietician) Dietetyk to specialista udzielający porad odnośnie odżywiania oraz trudności w połykaniu lub karmieniu. Czasami dzieci wymagają karmienia nosowożołądkowego lub gastrostomicznego, aby otrzymać potrzebne im składniki odżywcze. Oznacza to, że jedzenie w formie płynnej podawane jest przez rurkę wsadzaną bezpośrednio przez ścianę jamy brzusznej lub przez wąską rurkę przeprowadzaną przez nos w dół przewodu pokarmowego i w końcu do żołądka. Zanim rozpocznie się karmienie tego typu dietetyk (dietetitian) ocenia wszystkie możliwości żywieniowe. Dietetycy mogą doradzać Tobie oraz pracownikom szpitali i centrów zdrowia na temat typów karmienia, ilości, metod zarządzania reżimem żywieniowym i całego wyposażenia wymaganego przez Twoje dziecko. Dietetycy (dietetitians) są często odpowiedzialni za zamawianie zapasów i wyposażenia oraz zrobią wszystko by upewnić się, że jesteś regularnie zaopatrywany w rzeczy potrzebne do karmienia Twojego dziecka. Dyżurny pracownik/dyżurny pracownik opieki społecznej/oficer dyżurny (Duty worker/duty social worker/duty officer) Pracownik dyżurny (duty worker) to osoba odbierająca telefon i notująca wszystkie szczegóły, gdy dzwonisz w celu nawiązania kontaktu z opieką społeczną (social services). Większość zespołów pracowników opieki społecznej (social workers) Prowadzi system dyżurny, oznacza to, że każdy z członków okresowo odpowiedzialny jest za odbieranie telefonów, przeprowadznie wizyt domowych oraz zajmowanie się rodzinami niemającymi jeszcze przydzielonego pracownika opieki społecznej (social worker). 3
Konsultant od problemów z uszami, nosem i gardłem (Ear, nose and throat consultant (ENT consultant)) Konsultant ENT (ENT konsultant) to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu schorzeń uszu, nosa i gardła. Kiedy stwierdzona zostanie utrata słuchu mogą oni pomóc w próbie odkrycia przyczyny głuchoty. Służą również radą i leczeniem, kiedy u starszych dzieci rozwinie się zapalenie ucha środkowego ( znane równiez jako Otitis Media) Audiolog specjalista od spraw dydaktycznych (Educational audiologist) Audiolog specjalista od spraw dydaktycznych (educational audiologist) to wykfalifikowany nauczyciel osób niesłyszących (teacher of the deaf), który posiada dodatkowe kwalifikacje w audiologii włączając w to ocenianie słuchu. Udziela wskazówek nauczycielom osób niesłyszących (teacher of the deaf), rodzicom oraz innym specjalistom na temat oceniania słuchu, pomocach i wsparciu dla osób niesłyszących Psycholog szkolny ( Educational psychologist (EP)) Psycholog szkolny (educational psychologist) to wykwalifikowany nauczyciel posiadający dodatkowe przeszkolenie jako psycholog. Psychologowie szkolni ((educational psychologists) pomagają dzieciom mającym trudności w zrozumieniu i komunikowaniu się z innymi. Mogą oni ocenić rozwój Twojego dziecka i zapewnić wsparcie. Lekarz rodzinny (General practitioner (GP)) Lekarze rodzinni (GP) to lekarze pracujący w danej społeczności. Są oni pierwszym punktem kontaktu dla wielu rodzin. Sprawują oni opieke nad zdrowiem Twojego dziecka i w razie potrzeby mogą skierować cię do odpowiednich klinik, szpitali lub specialistów. Mogą również poprzeć Twoje zgłoszenia po zasiłek z opieki społecznej i/lub inne rodzaje pomocy. Pielęgniarka środowiskowa (Health visitor) Pielęgniarka środowiskowa (health visitor) to wykwalifikowana pielęgniarka lub położna posiadająca dodatkowe umiejętności i doświadczenie w leczeniu dzieci. Odwiedza rodziny w ich domach we wczesnych latach rozwoju dziecka, aby nadzorować jego rozwój. Służy pomocą, praktycznym wsparciem i radą na temat opieki nad bardzo małymi dziećmi, normalnego rozwoju dziecka, cykli snu, karmienia, zachowania oraz bezpieczeństwa. Wszystkie rodziny we wczesnych latach rozwoju ich dzieci odwiedzane są przez pielęgniarki środowiskowe (health visitors) automatycznie. Ciebie również powinna odwiedzić. Jeżeli nie, można się z nimi skontaktować poprzez lekarza rodzinnego (GP). Pielęgniarki środowiskowe (health visitosr) mogą pomóc Ci 4
skontaktować się z lekarzami, szpitalami oraz innymi służbami w Twojej okolicy. W niektórych rejonach działają specjalistyczne pielęgniarki środowiskowe (specialist health visitor) posiadające szczeglne doświadczenie i kompetencje we wspieraniu rodzin z bardzo małymi dziećmi, u których stwierdzono chorobę lub upośledzenie, bądź, które potrzebują dodatkowej pomocy. Opiekunka domowa (home childcarer) Opiekunka domowa (home childcarer) to zarejestrowana opiekunka dziecka (childminder) przychodząca do Twojego domu, aby pracować z Twoim dzieckiem. Ta usługa wprowadzona została niedawno dla dzieci w niektórych rejonach. Niezależny pomocnik rodziców (Independent parental supporter (IPS)) Niezależny pomocnik rodziców (Independent parental supporter (IPS)) to osoba wyszkolona przez Partnerskie Stowarzyszenie Rodziców (Patent Partnership Service (PPS))w celu wspierania rodziców, pomagania im zrozumieć specjalne potrzeby edukacyjne (special education needs (SEN)) oraz Kodeks Postępowania SEN (SEN Code of Practice). Twoje lokalne Partnerskie Stoważyszenie Rodziców (Patent Partnership Service (PPS)) powinno być w stanie skontaktować Cię z osobami odpowiedzialnymi za kodeks w momencie, gdy Twoje lokalne władze oświatowe (local education authority (LEA)) rozważa wydanie orzeczenia o specjalnych potrzebach edukacyjnych (statement of special educational needs). Pomaga on przez informowanie Cie oraz czasami poprzez udawanie się z Tobą na spotkania. Osoba interweniująca (Intervenor) Osoba interweniująca (intervenor) to asystent specjalista nauczyciela prowadzącego dodatkowe zajęcia (learning suport). Pracuje on indywidualnie z dzieckiem bądź dorosłym ze stwierdzonym upośledzeniem obejmującym wiele zmysłów (multisensorycznym). Dostarczają oni informacji, które normalnie zdobywane byłyby poprzez wzrok lub słuch. Pomagają dzieciom zrozumieć, komunikowac się i znaleźć się w otaczającym ich środowisku. Pracownik kluczowy/przedstawiciel szpitala do spraw społeczności lokalnej/koordynator do spraw opieki (Key worker/link worker/care coordinator) Pracownicy kluczowi (key workers) utrzymują stały kontakt z Twoją rodziną i są odpowiedzialni za dostarczanie wszystkich potrzebnych informacji, za koordynację usług i za to, aby informacje o Twoim dziecku były wydajnie rozdzielane między wszystkie osoby pracujące z Twoją rodziną. Usługi pracowników kluczowych (key workers) nie sa dostępne we wszystkich regionach. Pielęgniarki pomagające przy problemach z przyswajaniem wiedzy (Learning disability nurses) Pielęgniarki pomagające przy problemach z przyswajaniem wiedzy (Learning disability nurses) to pielęgniarki specjalistki pracujące z dziećmi bądź dorosłymi mającymi problemy z przyswajaniem wiedzy oraz z ich rodzinami. Ułatwia Ci znalezienie odpowiednich usług mogących pomóc Twojemu dziecku jak również udzielić wsparcia dla Ciebie jako rodzica. 5
Asystent pomagający w nauce/pomocnik nauczyciela (Learning suport assistant/teaching assistant) Nauczyciel prowadzący dodatkowe zajęcia (learning suport) lub pomocnik nauczyciela (teaching assistant) to osoba pracująca razem z nauczycielami w instytucjach opieki przedszkolnej (early years setting). Takie osoby wspierają poszczególne dzieci lub ich grupy, aby pomóc im uczyć się efektywnie i w pełni wykorzystywać swoje możliwości. Położna (midwife) Położna (midwife) posiada kwalifikacje w położnictwie i wspiera przyszłe matki podczas ciąży, w czasie porodu oraz w okresie poporodowym. Poprzez dostarczanie jak największej ilości informacji pomagają rodzicom dokonać wyboru usług oraz opcji opieki dostępnych dla nich. Nauczyciel zdolności poruszania się (mobility teacher/mobility officer) Nauczyciel zdolności poruszania się (mobility teacher/mobility officer) to osoba wyszkolona w uczeniu poruszania się osób z upośledzeniem wzrokowym ( niekoniecznie dzieci lub osób z dodatkowymi upośledzeniami). Zachęca on dzieci z upośledzeniem wzrokowym do samodzielnego swobodniejszego poruszania się. Terapeuta muzyczny (music therapist) Terapeuta muzyczny (music therapist) pomaga dzieciom uczyć i wyrażać się poprzez muzykę. Referent (named officer) Referent (named officer) utrzymuje kontakt między Twoją rodziną a Lokalnymi Władzami Oświatowymi (Local Education authority (LEA)), jeżeli LEA decydują się wydać oświadczenie o specjalnych potrzebach edukacyjnych (statement of special educational needs) Twojego dziecka. Referent zajmuje się wstępną oceną Twojego dziecka i wydaniem orzeczenia (statement). Niania (Nanny) Niania (nanny) opiekuje się małymi dziećmi konkretnej rodziny. Mieszka ona z rodziną na stałe lub przychodzi do niej codziennie. Obecnie, nianie (nannies) nie muszą być zarejestrowane. Przedszkolanka (Nursery Nurse) Przedszkolanka (nursery nurse) to osoba, która ma przeszkolenie i zdolna jest wspierać dziecko we wczesnych etapach jego rozwoju. Zazwyczaj pracują one w żłobkach (nurseries) i szkołach. Nie są one pielęgniarkami. 6
Terapeuta zajęciowy (Occupational therapist (OT)) Terapeuta zajęciowy (occupational therapist) pomaga dzieciom poprawić ich funkcje rozwojowe za pomocą technik terapeutycznych, przystosowań środowiska oraz za pomocą specjalistycznego sprzętu. Terapeuci zajęciowi (OTs) zajmują się trudnościami napotykanymi przez dzieci w wykonywaniu podstawowych codziennych czynności. Do takich problemów zaliczać może się siedzenie na krześle, trzymanie łyżki, widelca lub picie z filiżanki. Mogą również doradzic jak Ty, jako rodzic, możesz nosic swoje dziecko bezpiecznie po schodach. Terapeuci zajęciowi (OTs) pracują zarówno dla służby zdrowia jak i dla opieki społecznej. Terapeuci zajęciowi (OTs) ze specjalizacją w pediatrii pracujący dla służby zdrowia oceniają nabyte zdolności dziecka, np. siedzenie na krześle lub picie z filiżanki. Terapeuci zajęciowi (OTs) pracujący dla opieki społecznej płacą za potrzebne Ci wyposażenie. Możesz również natrafic na terapeutów zajęciowych (OTs) służby zdrowia w momencie, gdy Twoje dziecko rozpoczyna edukację w żłobku (nursery) lub szkole. Okulista (Opthalmologist) Okulista (Opthalmologist) to lekarz stacjonujący w szpitalu, który specjalizuje się w diagnozowaniu, leczeniu wad i chorób oczu.posiadają oni kwalifikacje i doświadczenie w leczeniu zaburzeń wzroku, stosując odpowiednie lekarstwa i przeprowadzając operacje. Możesz zostać wysłany do okulisty, aby sprawdzic czy oczy Twojego dziecka są zdrowe. Optyk (Optician) Optyk (Optician) przeszkolony jest w przydzielaniu i dopasowywaniu okularów i innych optycznych pomocy. Optyk przeprowadzający badanie wzroku (Optometrist/ Opthalmic optitian) Optyk przeprowadzający badanie wzroku (Optometrist/ Opthalmic optitian) to wykwalifikowany pracownik służby zdrowia specjalizujący się w ocenianiu wzroku dziecka i przepisywaniu okularów. Okuliści tego typu potrafią zidentyfikować choroby oczu i zazwyczaj znaleźć ich można w szpitalu lub gabinecie optycznym, chociaż gdy chodzi o małe dzieci z upośledzeniem oddziałującym na kilka zmysłów, to bardziej prawdopodobne jest, że zostaną one zdiagnozowane w specjalistycznej klinice.zwykły optyk pomoże Ci wybrać oprawki i sprawdzić czy dobrze pasują, ale nie będzie w stanie zbadac szczegółowo wzroku Twego dziecka lub przepisać konkretnych okularów (od tego jest optyk przeprowadzający badanie wzroku). 7
Ortoptyk (Orthoptist) Ortoptyk (Orthoptist) to wykwalifikowany pracownik służby zdrowia specjalizujący się w korygowaniu wzroku metodami niechirurgicznymi ( w szczególności poprzez ćwiczenia wzmacniające mięśnie oczu). Czesto współpracują oni z okulistami (ophthalmologists) w szpitalu, ale mogą równie dobrze pracować w klinice lub odwiedzać szkoły. Mogą przetestować wzrok dziecka, sprawdzić ruchy oczu, ocenić jak dobrze oczy pracują razem oraz sprawdzić, czy dziecko nie ma zeza. Pediatra (Pediatrician) Pediatra (pediatrician) to lekarz specjalizujący się w pracy z noworodkami i dziećmi. Jest pierwszą osoba, z którą powinni skontaktować się rodzice, którzy jeszcze w szpitalu dowiedzą się o upośledzeniu lub kalectwie własnego dziecka. Służy wsparciem, radą i informacją na temat jakichkolwiek stanów medycznych przejawianych przez dziecko. Pediatrzy (pediatricians) pracują czasem w szpitalach a czasem dla społecznych służb zdrowia. To najczęściej pediatrzy odsyłają Twoje dziecko do innych specjalistów, z którymi powinno się spotkać. Pediatra neurolog (Pediatric neurologist) Pediatra neurolog (Pediatric neurologist) to lekarz specjalizujący się w funkcjonowaniu mózgu u bardzo małych dzieci. Fizjoterapeuta (Physiotherapist) Fizjoterapeuta (physiotherapist) to wykwalifikowany pracownik służby zdrowia specjalizujący się w rozwoju fizycznym i ruchowym dziecka. Głównym jego zadaniem jest maksymalizowanie potencjału dziecka. Oznacza to, że po ocenieniu Twojego dziecka tworzy on plan, który może zawierać wskazówki pomagające Twojemu dziecku kontrolować ruchy głowy, siadanie, turlanie się, raczkowanie lub chodzenie. Fizjoterapeuci (physiotherapists) mogą również nauczyć Cię, jak radzić sobie z karmieniem, kąpaniem i ubieraniem dziecka w domu. Mogą również udzielić porad na temat wyposażenia mogącego pomóc mobilności Twojego dziecka. Fizjoterapeuta (physiotherapist) może spotkać się z Twoim dzieckiem w domu lub w innych miejscach, np. przedszkolach lub centrach rozwoju dziecka (child development centre (CDC). Pracują w bliskim kontakcie z rodzinami, innymi specjalistami od opieki zdrowotnej oraz z każdym zaangażowanym w opiekę nad dziećmi. Niektóre rodziny bardzo wcześnie spotykają fizjoterapeutę, np. kiedy ich dziecko znajduje się na oddziale intensywnej, terapii noworodkowej lub na sali w szpitalu. 8
Nauczyciel nauczania indywidualnego (Portage home visitor/portage worker) Osoba, która otrzymała szkolenie prowadzone przez National Portage Association, aby mogła pracować z Tobą i Twoim dzieckiem. Nauczyciele nauczania indywidualnego (Portage home visitors) pochodzą z szerokiego zakresu branż zawodowych, mogą to być nauczyciele, terapeuci mowy i języka - logopedzi (speech and language therapists) lub terapeuci zajęciowi (occupational therapists), przedszkolanka (nursery nurses), pielęgniarka środowiskowa (health visitors), pracownik opieki społecznej (social workers) lub też rodzice bądź ochotnicy z odpowiednim doświadczeniem. Szkolna pielęgniarka (School nurse) Pielęgniarka szkolna (school nurse) to pielęgniarka zatrudniona w szkole i pełniąca opiekę medyczną nad dziećmi. Pracownik opieki społecznej (Social worker) Pracownik opieki społecznej (social worker) to specjalista wspierający dzieci i rodziny poprzez nakierowywanie ich na konkretne urzędy oraz przedstawianie im niektórych usług, których potrzebują. Przeważnie zatrudnieni są przez władze lokalne. Pracownicy opieki społecznej (social worker) służą praktyczną pomocą i radą na temat wsparcia psychologicznego, transportu, pomocy domowych oraz innych typów usług. Mogą oni również pomóc Ci otrzymać zasiłek z opieki społecznej lub zdobyć wyposażenie, którego potrzebujesz w domu. Ułatwiają rodzinom dostęp do innych usług, takich jak zajęcia nauki języka migowego dla całej rodziny, grupy rodziców lub programy zabawy. W niektórych rejonach, zakłady opieki społecznej dysponują grupami wykwalifikowanych pracowników opieki społecznej (social worker) posiadających szczególną wiedzę i doświadczenie w pracy z ludźmi mającymi problemy w nauce, będącymi niewidomymi bądź niesłyszącymi. Z kolei w innych rejonach pracownicy opieki społecznej (social worker) pracują w zespołach wspierających wiele niepełnosprawnych dzieci. Specjalista od koordynowania specjalnych potrzeb edukacyjnych ( Special educational needs co-ordinator(senco)) SENCO to nauczyciel pracujący w szkole lub w instytucjach opieki przedszkolnej, który odpowiedzialny jest za odszukiwanie dzieci mających specjalne potrzeby edukacyjne (special educational needs) i upewnianie się, że otrzymują one odpowiednie wsparcie. To może obejmowac bezpośrednią współpracę z dzieckiem, wspieranie głównego personelu w realizowaniu potrzeb dziecka lub kombinacje powyższych. SENCO pracują również z instytucjami wsparcia zewnętrznego w Early Years Action lub Early Years Action Plus. 9
Środowiskowa pielęgniarka specjalistka (Specialist health visitor) Środowiskowa pielęgniarka specjalistka (specialist health visitor) to pielęgniarka środowiskowa (health visitor), która otrzymała dodatkowe przeszkolenie i ma doświadczenie w pracy z małymi dziećmi z różnymi schorzeniami lub niepełnosprawnościami. Stanowi ona pomost pomiędzy szpitalem a społecznymi służbami zdrowia (community health services) w latach przedszkolnych. Terapeuta mowy i języka - logopeda (Speech and language therapist) Terapeuta mowy i języka - logopeda (Speech and language therapist) specjalizuje się w problemach związanych z mową, językiem i komunikacją. Terapeuci oceniają, diagnozują i wytwarzają programy pomagające dzieciom rozwinąć zdolności komunikacyjne. Oferują wsparcie i porady dla rodziców i innych profesjonalistów na temat rozwoju werbalnych (z użyciem mowy) zdolności komunikacyjnych lub pozawerbalnych, poprzez użycie znaków, symboli lub pomocy naukowych przydatnych w komunikowaniu się. Niektórzy terapeuci mowy i języka - logopedzi (Speech and language therapist) specjalizują się również w zaburzeniach związanych z karmieniem, jedzeniem i połykaniem. Jest wiele przyczyn występowania trudności w mowie i posługiwaniu się językiem. Inni terapeuci mowy i języka - logopedzi (Speech and language therapist) specjalizują się w pracy ze szczególnymi grupami dzieci na przykład dziećmi głuchymi lub dziećmi z rozczepieniem wargi i podniebienia. Pracują z dziećmi w każdym wieku. Terapeuci mowy i języka - logopedzi (Speech and language therapist) pracują jako członkowie zespołów w wielu różnych miejscach, wliczając w to kliniki, szpitale, żłobki, Centra dla Dzieci Pewny Start oraz szkoły. Pracują w bliskim kontakcie z rodzinami, personelem medycznym, nauczycielami i pracownikami opieki społecznej w zależności od okoliczności i potrzeb dziecka. Nauczyciel dzieci z upośledzonymi wieloma zmysłami (Teacher of children with multisensory impairments) Nauczyciel dzieci z upośledzonymi wieloma zmysłami (Teacher of children with multisensory impairments) to nauczyciel, który otrzymał specjalistyczne szkolenie i ma dodatkowe kwalifikacje do pracy z dziećmi z upośledzonymi wieloma zmysłami. Wspiera dzieci, ich rodziny oraz innych nauczycieli. Niektórzy nauczyciele dzieci z upośledzonymi wieloma zmysłami (Teacher of children with multisensory impairments) pracują w szkołach inni znani są jako wizytujący (visiting) lub nauczyciele zatrudnieni w kilku miejscach (peripatetic teachers).zajmując się dziećmi w wieku przedszkolnym odwiedzają oni dzieci oraz ich w rodziny w ich domach. Nauczyciel dzieci z upośledzeniami wzrokowymi/nauczyciel specjalista uczący dzieci z upośledzeniami wzrokowymi (Teacher of children with visual impairments/qualified teacher of visually impaired children (QTVI)) Nauczyciel dzieci z upośledzeniami wzrokowymi (teacher of children with visual impairments) to nauczyciel, który otrzymał specjalistyczne szkolenie i ma dodatkowe kwalifikacje do pracy 10
z dziećmi z upośledzeniami wzrokowymi. Wspierają dzieci, ich rodziny oraz innych nauczycieli. Niektórzy nauczyciele dzieci z upośledzeniami wzrokowymi (teacher of children with visual impairments) pracują w szkołach inni znani są jako wizytujący (visiting) lub nauczyciele zatrudnieni w kilku miejscach (peripatetic teachers). Zajmując się dziećmi w wieku przedszkolnym odwiedzają oni dzieci oraz ich rodziny w ich domach. Poproś swoje lokalne władze oświatowe (local education authority), aby skontaktowały Cię z QTVI. Nauczyciel osób niesłyszących/nauczyciel osób z upośledzeniem słuchowym (Teacher of the Delf (ToD)/Teacher of the hearing impaired) Nauczyciel niesłyszących (teacher of the deaf) to nauczyciel, który otrzymał specjalistyczne szkolenie i ma dodatkowe kwalifikacje do pracy z dziećmi niesłyszącymi. Wspierają oni dzieci niesłyszące, ich rodziny oraz innych specjalistów zaangażowanych w naukę dziecka. Niektórzy nauczyciel niesłyszących (teacher of the deaf) pracuja w szkołach inni znani są jako hospitanci (visiting) lub nauczyciele niesłyszących zatrudnieni w kilku miejscach (peripatetic teachers of the deaf). Nauczyciele niesłyszących (teacher of the deaf) zatrudnieni w kilku miejscach przyjeżdżają do rodzin w ich domach, do przedszkoli, szkół i na uczelnie wyższe. Niektórzy nauczyciele niesłyszących (teacher of the deaf) przeszli dodatkowe szkolenie, aby pracować z bardzo małymi dziećmi. Taki rodzaj nauczania nazywany jest przedszkolnym lub nauczaniem dzieci niesłyszących we wczesnych latach rozwoju (early years teachers of the deaf). Wizytujący nauczyciele lub nauczyciele pracujący w wielu miejscach (Visiting or peripathetic teachers) Nauczyciel doradca (advisory teacher), zatrudniany jest zazwyczaj przez lokalne władze oświatowe (local education authority). Nie przebywa on w jednym miejscu, ale ciągle porusza się, aby móc pracować z dziećmi, szkołami oraz z rodzinami w ich domach w latach przedszkolnych rozwoju dziecka. Doradca w sprawach socjalnych lub doradca w sprawach zasiłku (Welfare rights advisor or benefis advisor) Doradcy w sprawach socjalnych (Welfare rights advisors) pracują w dziale spraw socjalnych w Biurze Porad Obywatelskich (Citizens Advice Bureaux) oraz w niezależnych centrach doradztwa. Mogą oni pomóc Ci w zdobyciu Disabled Living Allowance (DLA) (zasiłku dla osób niepełnosprawnych) oraz innych świadczeń, do których jesteś upoważniony. Pytając w lokalnym urzędzie miasta lub sprawdzając w książce telefonicznej, możesz dowiedzieć się, czy taki doradca stacjonuje w Twojej okolicy. 11
Jak zdobyć więcej informacji? (How to find out more?) Definicje specjalistów zaprezentowane w tej broszurze stanowią punkt startowy, który ma Ci pomóc na początku, kiedy możesz spotykać wiele różnych osób z różnymi tytułami. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej, proś osoby, z którymi widzisz się regularnie, aby wytłumaczyły Ci, czym się zajmują i jak przebiega ich szkolenie. W celu znalezienia większej ilości informacji, odwiedź strony internetowe stowarzyszeń specjalistów, do których ludzie pracujący z Tobą mogą należeć. To są często dobre miejsca startowe do szukania dalszych informacji. Użyteczne strony: Association of Directors of Social Services (ADSS) www.adss.org.uk Association of Educational Psychologists www.aep.org.uk British Association of Teachers of the Deaf (BATOD) www.batod.org.uk The College of Occupational Therapists Specialist Section Children, Young People & Families www.cot.oorg.uk/specialist/children Community Practitioners' and Health Visitors' Association (CPHVA) www.amicus-cphva.org Nationional Portage Association www.portage.org.uk Royal College of Midwives www.rcm.org.uk Royal College of Nurses www.rcn.org.uk Royal College of Paediatrics and Child Health www.rcpch.ac.uk Royal College of Speech and Language Therapists (RCSLT) www.rcslt.org 12
Wczesne wsparcie Wczesne Wsparcie (Early Support) jest głównym projektem rządowym, który ma na celu lepszą koordynację usług świadczonych dla rodzin posiadających dzieci niepełnosprawne. Wszystkie Broszury z Informacjami ogólnymi (Background information booklets) są dostępne bezpłatnie. Aby zdobyć inne tytuły z tej serii zadzwoń pod numer 0845 602 2260, używaj poniższych numerów referencyjnych: Wprowadzenie do broszur z informacjami ogólnymi (Introduction to the Background information booklets) (People you may meet) Opieka nad dzieckiem (Childcare) Pomoc finansowa (Financial help) Edukacja (Education) Opieka zdrowotna (Health services) Opieka społeczna (Social services) Formalna ocena Edukacja (Statutory assessmen Education) Pomocne organizacje i przydatne kontakty (Useful contacts and organisations) ES21 ES20 ES22 ES23 ES24 ES25 ES25A ES26 ES19 Pakiet rodzinny Wczesne Wsparcie (Early Support Family pack) (ES1) zawiera wszystkie Broszury z informacjami ogólnymi (Background information booklets) i egzemplarz Akta rodzinne Wczesne Wsparcie (Early Support Family file) (ES5). Akta rodzinne (Family file) zawierają informacje o rodzinie. Pomagają w koordynowaniu wsparcia i w dzieleniu się informacjami a w szczególności, gdy wiele różnych ludzi współpracuje z dzieckiem. Materiały Wczesne Wsparcie (Early Support) po raz pierwszy wydane zostały w roku 2004 po dwuletnim okresie konsultacji z rodzicami, opiekunami i tymi, którzy pracują z rodzinami. Druga edycja, wydana w 2007, zawiera sugestie na ulepszenie broszury zaproponowane przez osoby korzystające z niej na przełomie lat 2004-2006 Jeżeli myślisz, że jakieś z tych materiałów mogą być przydatne dla Ciebie, zapytaj o nie osób pozostających w kontakcie z twoja rodziną, lub, które pracują z twoim dzieckiem. Aby dowiedzieć się więcej o Wczesnym Wsparciu (Early Suport) odwiedź stronę www.earlysupport.org.uk
Egzemplarze tej publikacji możesz uzyskać pod adresem: DfES Publications PO Box 5050 Sherwood Park Annesley Nottingham NG15 0DJ Tel: 0845 602 2260 Fax: 0845 603 3360 Textphone: 0845 605 5560 Email: dfes@prolog.uk.com Please quote ref: ES20 Crown copyright *007 Edycja druga Fragmenty tego dokumentu mogą być użyte ponownie dla niekomercyjnych, edukacyjnych lub szkoleniowych celów pod warunkiem, że źródło tekstu jest podane. PPMRP/D32/22456/0207/223 www.earlysupport.org.uk