Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Białystok za 2015 r.

Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Białystok za 2015 r. Białystok, 2016 r. 1

Spis treści Wstęp... 3 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy... 4 1.1 Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według wielkich grup zawodów.... 4 1.2. Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według 4-cyfrowych kodów zawodów... 5 2. Analiza umiejętności i uprawnień... 8 3. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych... 9 4. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw... 10 5. Prognoza lokalnego rynku pracy... 15 6. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 18 7. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe informacja sygnalna za 2015 r.... 22 Wnioski... 23 Opracowanie Dział Pośrednictwa Pracy i Poradnictwa Zawodowego Centrum Aktywizacji Zawodowej Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku 2

Wstęp Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r., poz. 149, art. 9 ust. 1 pkt 9) opracowanie badań i analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych jest jedną z metod obserwacji, analizy i oceny zjawisk zachodzących na rynku pracy. Umożliwia określenie kierunków, specyfiki oraz stopnia zmian a przede wszystkim opisuje zjawisko kształtowania się popytu na pracę oraz podaży pracy. Pozwala również określić w jakim stopniu zjawisko bezrobocia w danym zawodzie ma charakter strukturalny oraz zdefiniować zawody: deficytowe (to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie), zawody zrównoważone (to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie), zawody nadwyżkowe (to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie). Należy zauważyć, że przedstawiony raport odzwierciedla tylko ogólne tendencje zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy. W raporcie wykorzystano dane źródłowe z: systemu Syriusz, wyników badań ofert pracy podmiotów publicznych, badań kwestionariuszowych przedsiębiorstw na lokalnym rynku pracy, Systemu Informacji Oświatowej (MEN). Ze względu na brak kompletnych danych dot. absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz analizy umiejętności i uprawnień, ujęcie tych zagadnień nie jest ujęciem całkowitym i kompletnym i ogranicza się do przedstawionych danych. Powiatowy Urząd Pracy w Białymstoku, działa na terenie dwóch powiatów: powiatu ziemskiego i powiatu grodzkiego miasto Białystok. Dlatego też przeprowadzona analiza została sporządzona osobno dla każdego z nich, jednakże wnioski dotyczą już obu powiatów - łącznie. 3

1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Białystok jest największym miastem w regionie i stolicą województwa podlaskiego, Zamieszkuje tu 295 624 osób. Swoja działalność prowadzi tu również 34 407 podmiotów gospodarczych, ze zdecydowaną przewagą sektora prywatnego. Wiodącymi branżami gospodarki są: handel i naprawy, budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, transport, gospodarka magazynowa, produkcja wyrobów spirytusowych, przemysł tekstylny oraz działalność usługowa. Ponadto w celu zwiększenia inwestycyjnej atrakcyjności miasta powołano do życia - Białostocką Podstrefę Specjalnej Suwalskiej Strefy Ekonomicznej. Poza tym powstał tu również Białostocki Park Naukowo Technologiczny, którego celem jest m.in. zwiększenia atrakcyjności Białegostoku dla pozyskania inwestycji opartych na nowoczesnych technologiach. Na dzień 31 grudnia 2015 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku zarejestrowanych było 20 049 osób bezrobotnych, tj. o 2 362 osoby (10,5%) mniej aniżeli w tym samym okresie 2014 r. Z ogółu 20 049 osób zarejestrowanych - 13 272 (66,2%), zamieszkiwało teren Miasta Białystok. Stopa bezrobocia na terenie miasta Białystok spadła z 11,9% w 2014 r. do 10,7% w grudniu 2015 r. 1.1 Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według wielkich grup zawodów. Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 r. obserwowaliśmy w następujących grupach zawodów: specjaliści (29,5%), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (19,1%), technicy i inny średni personel (17,4%) oraz pracownicy usług i sprzedawcy (15,5%). Najmniejszy napływ odnotowano w grupie siły zbrojne (0,03%) oraz rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (0,4%). Natomiast najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia wystąpił w grupie robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (70,17), najniższy w grupie kierownicy (47,67). W 2015 r. pracodawcy z terenu miasta Białystok zgłosili do tut. Urzędu 6 205 ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej (np. staże, prace społecznie użyteczne). Ponadto firmy zamieściły w internecie 1956 propozycji zatrudnienia. Wśród ofert pracy zgłoszonych do Urzędu największą grupę stanowiły oferty dla robotników przemysłowych i rzemieślników (31,4%). Spośród ofert pracy zgłoszonych w internecie najliczniejszą grupę stanowili specjaliści (34,3%). 4

Tabela nr 1. Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy w 2015 r. Nazwa wielkiej grupy zawodów Wskaźnik struktury (%) oferty pracy w PUP oferty pracy w Internecie kierownicy 63 182 0,12% operatorzy i monterzy 646 66 3,34% maszyn i urządzeń pracownicy biurowi 412 114 1,23% pracownicy usług 1170 281 1,42% sprzedawcy pracownicy wykonujący 812 59 4,69% prace proste robotnicy przemysłowi i 1794 48 12,74% rzemieślnicy rolnicy, ogrodnicy, 27 - - leśnicy i rybacy specjaliści 393 666 0,2% technicy i inny średni 392 530 0,25% personel Ogółem 5709 1946 - Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy Najwyższy wskaźnik niedopasowania ofert pracy wystąpił w grupie robotników przemysłowych i rzemieślników oraz pracowników wykonujących prace proste. Najniższy natomiast grupie kierowników, specjalistów i techników i innego średniego personelu. 1.2. Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według 4-cyfrowych kodów zawodów Wykres nr 1. Grupy, w których wystąpiła największa liczba bezrobotnych Ślusarze i pokrewni Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Mechanicy pojazdów samochodowych Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Technicy mechanicy Specjaliści do spraw administracji i rozwoju 225 229 244 252 259 301 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 1062 5

Największa liczba bezrobotnych wystąpiła wśród sprzedawców sklepowych. Znacznie mniej zarejestrowano m.in. specjalistów do spraw administracji i rozwoju, techników mechaników, robotników wykonujących prace proste w budownictwie ogólnym. Najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia odnotowano m.in. grupach zawodów: Kierownicy do spraw finansowych 100,00 Kierownicy do spraw badań i rozwoju 100,00 Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym 100,00 Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 100,00 Nauczyciele szkół specjalnych 100,00 Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych 100,00 Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni 100,00 Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym 100,00 Operatorzy urządzeń energetycznych 100,00 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 100,00 Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) 100,00 Funkcjonariusze celni i ochrony granic 100,00 Funkcjonariusze służby więziennej 100,00 Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny 100,00 Wykres nr 2. Grupy zawodów o najwyższym wskaźniku płynności bezrobotnych Technicy weterynarii Praktykujący niekonwencj. lub kompl. metody terapii Technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów Pomocniczy personel medyczny Kierownicy do spraw finansowych Sprzedawcy w stacji paliw Robotnicy leśni i pokrewni Specjaliści do spraw szkoleń zawodowych i rozwoju kadr Pracownicy usług domowych Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów Konduktorzy i pokrewni Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu Kierownicy sprzedaży w marketach 2 2 2 2 2,2 2,33 2,4 2,5 2,5 3 4 4 4 5 0 1 2 3 4 5 6 Najwyższy wskaźnik płynności bezrobotnych określono dla następujących grup zawodów: kierownicy sprzedaży w marketach, maszynistki i operatorzy edytorów tekstu, konduktorzy i pokrewni, pracownicy obsługi telefonicznej biur, hoteli i innych obiektów. 6

Wykres nr 3. Grupy zawodów o najniższym wskaźniku płynności bezrobotnych Architekci krajobrazu Technicy medyczni i dentystyczni Analitycy systemów komputerowych Nauczyciele kształcenia zawodowego Ceramicy i pokrewni Pracownicy biur informacji Maszyniści kolejowi i metra Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych Operatorzy maszyn do szycia Pracownicy zakładów pogrzebowych Urzędnicy do spraw podatków Agenci i administratorzy nieruchomości Optycy okularowi Sędziowie 0 0 0 0 0 0,25 0,33 0,33 0,5 0,5 0,65 0,64 0,6 0,56 0 0,2 0,4 0,6 0,8 Spośród wszystkich grup zawodów wyodrębniono m.in. następujące grupy zawodów o najniższym wskaźniku płynności bezrobotnych: operatorzy maszyn do szycia, operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych, maszyniści kolejowi i metra. 7

2. Analiza umiejętności i uprawnień Ze względu na niekompletne dane w informacji sygnalnej z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie mamy możliwości dokonania pełnej analizy umiejętności i uprawnień. Tabela nr 2. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni Odsetek bezrobotnych bez zawodu bez zawodu (%)* Ogółem 13 272 1 663 12,53% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej 3 065 1 023 33,38% zasadnicze zawodowe 2 675 66 2,47% średnie ogólnokształcące 1 542 411 26,65% policealne i średnie zawodowe 3 082 153 4,96% wyższe 2 899 9 0,31% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa 1 150 69 6,00% szkoła przysposabiająca do pracy technikum 711 103 14,49% liceum ogólnokształcące 1 097 308 28,08% liceum profilowane 46 16 34,78% technikum uzupełniające 19 0 0,00% liceum uzupełniające 58 11 18,97% szkoła policealna 389 26 6,68% wyższa 2 763 8 0,29% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. Bezrobotni bez zawodu stanowili 12,53% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych w 2015 r. Wśród nich największą grupę 33,38%, stanowiły osoby, które uzyskały wykształcenie gimnazjalne lub niższe. Natomiast 26,65% osób ukończyło szkoły średnie ogólnokształcące. Biorąc pod uwagę typ ukończonej szkoły możemy zauważyć, że największy odsetek zarejestrowanych bezrobotnych bez zawodu jest wśród absolwentów liceów profilowanych (34,78%) i liceów ogólnokształcących (28,08%). Najmniejszy odsetek dotyczy absolwentów szkół wyższych (0,29%) i zasadniczych szkół zawodowych (6%). 8

3. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Tabela nr 3. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Liczba absolwentów Wskaźnik frakcji bezrobotnych w roku szkolnym Liczba bezrobotnych absolwentów wśród poprzedzającym rok absolwentów absolwentów (%) sprawozdawczy Typ szkoły ogółem posiadający tytuł zawodowy* stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe Na koniec maja 2015 r. najwięcej bezrobotnych odnotowano wśród absolwentów szkół policealnych, liceów ogólnokształcących i techników. Na koniec 2015 r. najwięcej bezrobotnych absolwentów było zarejestrowanych w następujących zawodach: asystent prawny 21 pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 19 pedagog 18 pozostali specjaliści do spraw administracji i rozwoju 10 sprzedawca 10 inżynier gospodarki przestrzennej 8 stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego zasadnicza szkoła zawodowa 326 178 26 24 7,98% 7,36% szkoła przysposabiająca 52 0 0 do pracy technikum 2 610 1 574 77 26 2,95% 1,00% liceum ogólnokształcące 6 476 78 35 1,20% 0,54% liceum profilowane 2 0 liceum uzupełniające 8 9 szkoła policealna 4 074 2 024 65 61 1,60% 1,50% 9

4. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw W badaniu kwestionariuszowym przedsiębiorstw w mieście Białystok wzięły udział 94 przedsiębiorstwa. Większość z nich (61) zatrudniała do 9 osób. Tylko jedno przedsiębiorstwo zatrudniało powyżej 250 pracowników. Rysunek 1. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Rysunek 2. Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności Badane przedsiębiorstwa działały głównie w handlu, naprawach, transporcie, gospodarce magazynowej (36,8%) i pozostałych usługach (36,67%). 10

Rysunek 3.1. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku W 2015 r. w badanych przedsiębiorstwach zatrudnienie zwiększyło się w 23,14% firm, zmniejszyło się w 9,85%, natomiast nie zmieniło się w 67%. Rysunek 3.2. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku w ujęciu szczegółowym 11

Rysunek 4. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Siły zbrojne Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Technicy i inny średni personel 0 0 0 5,12 Pracownicy przy pracach prostych Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Pracownicy biurowi 6,74 6,93 7,8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy usług i sprzedawcy 9,04 9,47 Specjaliści 10,71 0 2 4 6 8 10 12 Najwyższy wskaźnik zatrudnienia netto wystąpił m.in. w grupach zawodów: specjaliści (10,71), pracownicy usług i sprzedawcy (9,47), operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (9,04). Najniższy (0) wystąpił w grupach: siły zbrojne, rolnicy, ogronicy, leśnicy i rybacy oraz przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. W 2015 r. przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników m.in. w następujących zawodach: cieśla doradca klienta inżynier organizacji i planowania produkcji kelner księgowy kucharz mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali operator koparki pielęgniarka pomoc kuchenna recepcjonista hotelowy spedytor Pracodawcy najczęściej oczekiwali od pracowników następujących umiejętności: planowanie i organizacja pracy własnej 12

współpraca w zespole sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim wykonywanie obliczeń Rysunek 5. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Większość pracodawców (50,27%) nie deklaruje problemów z pozyskiwaniem nowych pracowników. Problem ten dotyczy ok. 20% badanych przedsiębiorców. W 2015 r. pracodawcy mieli największy problem ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy m.in. w następujących elementarnych grupach zawodów: Kierowcy samochodów ciężarowych Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni Kucharze Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem specjalisty) Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni Monterzy linii elektrycznych Operatorzy maszyn do szycia Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Projektanci grafiki i multimediów Spawacze i pokrewni 13

Z przeprowadzonej analizy wynika, że pracodawcy najczęściej oczekiwali od pracowników następujących umiejętności: planowanie i organizacja pracy własnej komunikacja ustna / komunikatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków Rysunek 6. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników Badani przedsiębiorcy najczęściej poszukiwali pracowników przez: ogłoszenia w internecie (30,57%) z polecenia znajomych (26,61%) Powiatowy Urząd Pracy (15,65%) ogłoszenia w prasie (12,68%). Wskaźnik struktury dla zawodów, w których pracodawcy z terenu miasta Białegostoku najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku (wybrane zawody): Zawód Wskaźnik struktury Sprzedawca 6,32% Inżynier organizacji i planowania 4,55% produkcji Kamieniarz 4,55% Mechanik maszyn i urządzeń do obróbki 4,55% metali Nauczyciel przedszkola 4,55% 14

Pomoc kuchenna 4,55% Spawacz 4,55% Sprzątaczka biurowa 4,55% Księgowy 4,21% Kucharz 3,33% Asystent nauczyciela przedszkola 2,74% Asystentka stomatologiczna 2,74% Inżynier geodeta - kataster i gospodarka 2,74% nieruchomościami Kierownik magazynu 2,74% Laborant mikrobiologiczny 2,74% Operator suwnic (suwnicowy) 2,74% 5. Prognoza lokalnego rynku pracy Rysunek 7.1. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku W 2015 r. przedsiębiorcy w większości (66,23%) nie planują zmian w liczbie zatrudnionych pracowników. Zwiększenie zatrudnienia planuje 29,93% badanych, natomiast zmniejszenie przewiduje 3,94% pracodawców. 15

Rysunek 7.2. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku w ujęciu szczegółowym Obserwując wykres dotyczący szczegółowego ujęcia przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu możemy zauważyć, że w 2015 r. w ponad 66% przedsiębiorstw stan zatrudnienia nie uległ zmianie. Rysunek 8. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2015 roku Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Siły zbrojne 0,00% 0,00% 5,79% Specjaliści Technicy i inny średni personel Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy usług i sprzedawcy Pracownicy przy pracach prostych Pracownicy biurowi 10,64% 11,56% 11,56% 11,56% 12,73% 12,73% 13,69% 0,00% 5,00% 10,00% 15,00% Najwyższy wskaźnik zatrudnienia netto dotyczy pracowników biurowych, pracowników przy pracach prostych i pracowników usług i sprzedawców. Najniższy wskaźnik (0) wystąpił w grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. 16

Wskaźnik struktury dla zawodów w jakich firmy mają zamiar zatrudnić pracowników w nadchodzącym roku (wybrane zawody o najwyższym wskaźniku): Zawód Wskaźnik struktury Technik prac biurowych 5,75% Recepcjonista 4,14% Przedstawiciel handlowy 3,83% Kucharz 3,49% Pokojowa 3,32% Księgowy 3,16% Pomoc kuchenna 3,03% Elektromonter linii kablowych 2,50% Inżynier budownictwa - 2,50% budownictwo ogólne Krawiec 2,50% Operator suwnic (suwnicowy) 2,50% Recepcjonista hotelowy 2,50% Sekretarka 2,50% Wykładowca na kursach (edukator, trener) 2,50% Pracodawcy najczęściej oczekują od przyszłych pracowników następujących umiejętności: doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność planowanie i organizacja pracy własnej sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 17

6. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Zawody zrównoważone to to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Tabela nr 4. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku. MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy (0 k t) Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 1345 Kierownicy w instytucjach edukacyjnych 1 0,00 0,00 2529 Specjaliści do spraw baz danych i sieci 1 0,00 0,00 komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 3123 Mistrzowie produkcji w budownictwie 1 0,00 0,00 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy tj. 0 k t-1 + N0 k t/12. DEFICYT Kod Elementarna grupa zawodów 4222 Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatyczny ch Średni omiesię czna liczba bezrob otnych (B k t) Średni omiesię czna liczba dostęp nych ofert pracy (0 k t) Wskaźnik dostępnoś ci ofert pracy (B/0 k t) Wskaźnik długotrwa łego bezroboci a (WDB k t) Wskaźnik płynności bezrobotny ch (WPB k t) Odsetek ofert subsydiow anych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,67 7,25 0,09 2,00 0,00 100,00 3,58 7,92 0,45 33,33 1,00 0,00 0,00 18

Tabela nr 5. Ranking elementarnych grup zawodów zrównoważonych w 2015 roku. RÓWNOWAGA Kod Elementarna grupa zawodów 5243 Agenci sprzedaży bezpośredniej Średniomiesięc zna liczba bezrobotnych (B k t) Średniomiesięcz na liczba dostępnych ofert pracy (0 k t) Wskaźnik dostepności ofert pracy (B/0 k t) Odsetek ofert subsydiowanyc h (%) 5,58 5,08 1,10 0,00 Odsetek wolnych miejsc pracy (%) Tabela nr 6. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku. MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych (B k t) 3142 Technicy rolnictwa i pokrewni 86 3355 Policjanci 6 2652 Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy 5 2655 Aktorzy 5 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i 5 produkcji papieru 7314 Ceramicy i pokrewni 4 7116 Robotnicy budowy dróg 3 6112 Sadownicy 2 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesi ęczna liczba bezrobotnyc h (B k t) Średniomiesi ęczna liczba dostępnych ofert pracy (0 k t) Wskaźn ik dostępn ości ofert pracy (B/0 k t) Wskaźnik długotrwa łego bezroboci a (WDB k t) Wskaźnik płynności bezrobotn ych (WPB k t) Odsetek ofert subsydiow anych (%) Odsete k wolnyc h miejsc pracy (%) 3431 Fotografowie 18,50 0,08 222,00 71,43 0,91 0,00 0,00 7421 Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 1213 Kierownicy do spraw strategii i planowania 24,50 0,17 147,00 74,07 0,89 0,00 0,00 3,58 0,08 43,00 66,67 0,60 0,00 0,00 19

NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów 5329 Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikow ani 4214 Windykatorzy i pokrewni 4212 Bukmacherzy, krupierzy i pokrewni 3412 Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej 8311 Maszyniści kolejowi i metra 3522 Operatorzy urządzeń telekomunikacy jnych 7111 Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Średniomiesi ęczna liczba bezrobotnyc h (B k t) Średniomiesi ęczna liczba dostępnych ofert pracy (0 k t) Wskaźn ik dostępn ości ofert pracy (B/0 k t) Wskaźnik długotrwa łego bezroboci a (WDB k t) Wskaźnik płynności bezrobotn ych (WPB k t) Odsetek ofert subsydiow anych (%) Odsete k wolnyc h miejsc pracy (%) 35,58 0,92 38,82 70,00 0,96 0,00 100,00 6,42 0,17 38,50 75,00 0,75 0,00 0,00 3,08 0,08 37,00 75,00 0,67 0,00 0,00 45,75 1,67 27,45 67,35 0,93 0,00 0,00 3,25 0,17 19,50 100,00 0,33 0,00 0,00 15,58 2,00 7,79 68,75 0,86 0,00 9,00 1,92 4,70 66,67 0,69 0,00 0,00 W wyniku analizy elementarnych grup zawodów otrzymano: 20

3 grupy o maksymalnym deficycie (kierownicy w instytucjach edukacyjnych, specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani, mistrzowie produkcji w budownictwie) 2 grupy zawodów deficytowych (pracownicy centrów obsługi telefonicznej, specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych) 1 grupę zawodów zrównoważonych (agenci sprzedaży bezpośredniej) 8 grup o maksymalnej nadwyżce (m.in. technicy rolnictwa i pokrewni, sadownicy, kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy) 10 grup zawodów nadwyżkowych (m.in. fotografowie, bukmacherzy, krupierzy i pokrewni, maszyniści kolejowi i metra). 21

7. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe informacja sygnalna za 2015 r. Sekcja Zaklasyfikowanie DEFICYT zawód maksymalnie deficytowy zawód deficytowy Grupa elementarna Kierownicy w instytucjach edukacyjnych Mistrzowie produkcji w budownictwie Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych RÓWNOWAGA zawód zrównoważony Agenci sprzedaży bezpośredniej NADWYŻKA zawód nadwyżkowy zawód maksymalnie nadwyżkowy Fotografowie Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych Kierownicy do spraw strategii i planowania Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani Windykatorzy i pokrewni Bukmacherzy, krupierzy i pokrewni Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej Maszyniści kolejowi i metra Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Technicy rolnictwa i pokrewni Policjanci Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy Aktorzy Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru Ceramicy i pokrewni Robotnicy budowy dróg Sadownicy *Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych został wykonany według nowej metodologii przygotowanej w ramach projektu współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. 22

Wnioski Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2015 r. przeprowadzono według nowej metodologii. Z uwagi na brak pełnych danych dotyczących absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz analizy umiejętności i uprawnień, niemożliwe było kompleksowe ujęcie tych zagadnień. Ponadto przeprowadzenie monitoringu według nowej metodologii uniemożliwia pełne porównanie danych do lat poprzednich, w związku z tym niniejsze opracowanie skupia się na danych możliwych do porównania. Na dzień 31.12.2015 r. w ewidencji PUP zarejestrowanych było 20 049 osób bezrobotnych, tj. o 2362, czyli o 10,5% mniej niż w końcu 2014r. Z tej ogólnej liczby powiat grodzki zamieszkiwały 13 204 osoby, a powiat ziemski 6 845 osób. W okresie styczeń grudzień 2015 r. pracodawcy zgłosili do PUP 8 380 ofert pracy. Stopa bezrobocia na dzień 31.12.2015 r. wynosiła: 10,7 % w powiecie grodzkim, tj. o 1,2% mniej w stosunku do 31.12.2014 r. 14,3% w powiecie ziemskim, tj. o 2% mniej niż 31.12.2014 r. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych, podobnie jak w roku 2014, najwięcej osób legitymowało się zawodem: sprzedawca 1132 (5,65% ogółu) technik mechanik 411 (2,05% ogółu) ślusarz 407 (2,03% ogółu) pomocniczy robotnik budowlany 378 (1,89% ogółu) kucharz 299 (1,49% ogółu) technik ekonomista 279 (1,39% ogółu) murarz 278 (1,39% ogółu) ekonomista 227 (1,12% ogółu) specjalista administracji publicznej 224 (1,12% ogółu) Wśród noworejestrujących się (24 234 osoby) zaobserwowano podobne tendencje: sprzedawca 1077 (4,44% ogółu nowozarejestrowanych) technik mechanik 446 (1,84% ogółu) kucharz 341 (1,4% ogółu) ślusarz 322 (1,33% ogółu) ekonomista 301 (1,24% ogółu) specjalista administracji publicznej 287 (1,18% ogółu) pedagog 277 (1,14% ogółu) technik ekonomista 253 (1,04% ogółu) pomocniczy robotnik budowlany 245 (1,01% ogółu) Najmniej osób zarejestrowało się m.in. w zawodach: kierownik działu zarządzania zasobami ludzkimi optoelektronik 23

specjalista do spraw dietetyki psycholog kliniczny kowal nauczyciel akademicki - nauki fizyczne specjalista fizjoterapii doradca zawodowy maszynista kotła barista radca prawny galwanizer W 2015 r. przeprowadzono badanie kwestionariuszowe 183 przedsiębiorstw z terenu działania Urzędu, z którego wynika, że pracodawcy najczęściej mieli problem ze znalezieniem pracowników w następujących grupach zawodów: kierowcy samochodów ciężarowych, operatorzy maszyn do szycia, projektanci grafiki i multimediów, spawacze i pokrewni, kucharze, monterzy linii elektrycznych. Z badania przedsiębiorstw wynika również, że w bieżącym roku pracodawcy planują zatrudnić pracowników m.in. w następujących zawodach: technik prac biurowych, recepcjonista, przedstawiciel handlowy, technik handlowiec, kierowca samochodu ciężarowego, cukiernik, kucharz, księgowy, magazynier, krawiec, operator spycharki, operator sprzętu ciężkiego, elektromonter linii kablowych, inżynier budownictwa budownictwo ogólne. Na lokalnym rynku pracy duże znaczenie odgrywają nowe miejsca pracy tworzone przy wsparciu tut. Urzędu. W 2015 r. Urząd udzielił wsparcia w postaci: 625 prac interwencyjnych, 120 robót publicznych, 24

518 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej, 369 refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnych, 1 190 staży, 186 prac społecznie użytecznych. Pracodawcy korzystający ze wsparcia w postaci prac interwencyjnych najczęściej zatrudniali nowych pracowników na stanowiskach: pracownik administracyjno-biurowy, sprzedawca, sprzątacz, magazynier, przedstawiciel handlowy i pracownik fizyczny. Roboty publiczne najczęściej realizowano na stanowiskach: robotnik i robotnik gospodarczy. Miejsca pracy tworzone w wyniku refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego najczęściej powstawały na stanowiskach sprzedawcy (sprzedawcy sklepu internetowego, kasjera), pomocy kuchennej, stolarza, pracownika budowlanego, kierowcy (magazyniera, zaopatrzeniowca), mechanika (serwisanta), pracownika biurowego, kosmetyczki i krawcowej. Bezrobotni najczęściej odbywali staże na stanowiskach referent, magazynier, sprzedawca kasjer, pomoc księgowa, asystent prawny, pomoc kuchenna i pracownik produkcji. Prace społecznie użyteczne odbywały się na stanowisku robotnika gospodarczego. Natomiast osoby otrzymujące jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej rozpoczynały ją w branżach: działalność usługowa (81,9%), handel (13,3%) i produkcja (4,8%). W analizowanym okresie znacznie wzrosła również ilość propozycji zatrudnienia wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku w postaci wolnych zgłoszeń. W 2015 r. pracodawcy zgłosili o 1 306 ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, czyli o 18,5% więcej niż w roku 2014. Nie bez znaczenia dla kondycji lokalnego rynku pracy jest liczba planowanych inwestycji na terenie działania tut. Urzędu. Powstają one zarówno na terenie Podstrefy Białostockiej Suwalskiej Strefy Ekonomicznej (planowane zatrudnienie ok. 490 nowych pracowników w 4 firmach w najbliższych latach), Podstrefy Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (85 nowych miejsc pracy w 3 zakładach pracy), jak i w innych miejscach Białegostoku i powiatu białostockiego. 25