RAPORT Z BADAŃ Z PRZEDSIĘBIORCAMI ZE SŁUPSKA

RAPORT Z BADAŃ Z PRZEDSIĘBIORCAMI ZE SŁUPSKA Badanie przeprowadzone wśród przedsiębiorców miasta Słupsk w 2014 IB IPC dla Stowarzyszenia Przyjaciół Słupska i Regionu w ramach projektu Pozytywni i Aktywni Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Wrocław, 2014

Spis treści 1.1 Cele badawcze... 2 1.2 Metodologia... 2 1.3 Rynek Pracy i Gospodarka Słupska... 9 1.4 Edukacja...79 1.5 Kapitał społeczny...82 1.6 Podsumowanie...95 1.7 Aneks... 104 1.8 Spis rysunków... 104 1.9 Ankieta z przedsiębiorcami Słupska... 110 Pytanie kontrolne... 110 Informacje o przedsiębiorstwie... 110 Edukacja... 115 Kapitał społeczny... 116 Pytania metryczkowe... 117 1

1. Wstęp metodologiczny 1.1 Cele badawcze Celem zrealizowanego badania było poznanie opinii przedsiębiorców Słupska na temat rynku pracy i gospodarki Słupska, edukacji oszacowanie kapitału społecznego w mieście Słupsk. 1.2 Metodologia Badanie zostało zrealizowane przez Instytut Badawczy IPC Sp. z o.o. w listopadzie 2014 roku za pomocą badania CATI metody zbierania informacji w badaniach ilościowych. W badaniu CATI (telefoniczne wywiady wspomagane komputerowo) wywiad z respondentem jest prowadzony przez telefon, a ankieter odczytuje pytania i notuje uzyskiwane odpowiedzi korzystając ze specjalnego skryptu komputerowego. Skrypt pozwala na pewne zautomatyzowanie kwestionariusza np. poprzez zarządzanie filtrowaniem zadawanych pytań lub losowanie kolejności, w jakiej określone kwestie będą odczytywane respondentowi. Respondenci w badaniach CATI są zwykle dobierani poprzez losowe tworzenie numerów telefonów. W badaniu wzięło udział 603 przedsiębiorców ze Słupska. Wyznaczona próba jest reprezentatywna przy błędzie maksymalnym +/- 3%. Dokładna charakterystyka przebadanej próby znajduje się w rozdziale 2 niemniejszego opracowania. Do badania został implementowany kwestionariusz składających się 47 pytań w większości zawierający zamkniętą kafeterię (por. aneks). Po zebraniu wszystkich ankiet (N=603) dane zostały zakodowane i poddane analizie statystycznej. Kluczowe pytania poddano analizie szczegółowej zestawiono z kontrolowanymi zmiennymi socjologicznymi (forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa, własność firmy, status przedsiębiorstwa, podstawowy rodzaj działalności, długość prowadzenia firmy, płeć, wiek, wykształcenie, status zawodowy) oraz czas zamieszkania w mieście Słupsk. Do zdiagnozowania różnic między porównywanymi grupami zastosowano test niezależności dwóch zmiennych chi kwadrat lub parametryczne testy istotności różnic (test t studenta, jednoczynnikową ANOVĘ). W raporcie zaprezentowano tylko te zależności, dla których błąd maksymalny jest mniejszy niż 5%. 2

2. Charakterystyka próby W przeprowadzonym badaniu wzięło udział 603 przedsiębiorców. 7% 15% 78% Osoba fizyczna\spółka cywilna Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowo-akcyjna Rysunek 1. Forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. 78% ankietowanej grupy przedsiębiorców to przedsiębiorstwa, które reprezentuje osoba fizyczna/spółka cywilna, 15% reprezentują osoby prawne: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie, 7,0% to jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowo-akcyjna. 3

Prywatna osób fizycznych 87,1% Prywatna osób prawnych 9,4% Państwowa 1,4% Komunalna 1,3% Zagraniczna 0,8% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% Rysunek 2. Własność firmy. 87,1% przedsiębiorstw to przedsiębiorstwa prywatne osób fizycznych, 9,4% prywatne osób prawnych, 1,4% to przedsiębiorstwa państwowe, 1,3% komunalne a 0,8% zagraniczne. 5% 2% 22% 17% 54% Przedsiębiorstwo jednoosobowe Mikroprzedsiębiorstwo (zatrudnienie od 2 do 9 pracowników - w tym osoba prowadząca działalność gospodarczą) Małe przedsiębiorstwo (10-49 pracowników) Średnie przedsiębiorstwo (50-249 pracowników) Duże przedsiębiorstwo (powyżej 250 pracowników) Rysunek 3. Status przedsiębiorstwa. Ponad połowa ankietowanych przedsiębiorstw (5%), to mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające od 2 do 9 pracowników- w tym osobę prowadzącą działalność gospodarczą), średnio co piąte (22,0%), to małe przedsiębiorstwo (10-49 pracowników), 4

przedsiębiorstwa jednoosobowe stanowiły 17,0%, 5,0% średnie przedsiębiorstwa (50-249 pracowników), 2,0% duże przedsiębiorstwa (powyżej 250 pracowników). Usługi 44,1% Handel Budownictwo 12,7% 18,4% Przemysł\produkcja Inny Hotele, restauracje, gastronomia Transport, łączność Bankowość\usługi finansowe Ochrona zdrowia 6,5% 6,2% 3,8% 3,7% 2,4% 2,2% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% Rysunek 4. Podstawowy rodzaj działalności. Do podstawowego rodzaju działalności jaki reprezentują wybrane do badania przedsiębiorstwa należą: usługi - 44,1%, handel 18,4%, budownictwo - 12,7%, przemysł/produkcja 6,5%. 5

Zakład ślusarski Turystyka Szkolnictwo Reklamowa Prasa Mechanika samochodowa Instalacje Fundacja Elektronika Działalność ogrodnicza Cyklinowanie Chemia gospodarcza Biuro rachunkowe Biegły rewident 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% 5,9% 5,9% 5,9% 5,9% 5,9% 5,9% 0,00% 1,00% 2,00% 0% 0% 5,00% 6,00% 7,00% Rysunek 5. Podstawowy rodzaj działalności, kategoria inne. Do najczęściej wymienianych rodzajów działalności w kategorii Inne należały: zakład ślusarski, turystyka, szkolnictwo, prasa, elektronika, chemia gospodarcza po 5,9%. Powyżej 10 lat 24,2% Od 5 do 10 lat 25,9% Od 2 do 5 lat 38,7% Między jednym rokiem a 2 latami 9,8% Poniżej roku 1,4% 0,0% 5,0% 10,0%15,0%20,0%25,0%30,0%35,0%40,0%45,0% Rysunek 6. Długość prowadzenia firmy. 6

Respondenci najczęściej deklarują, że firmy, które reprezentują prowadzone są od 2 do 5 lat - 38,7%, w dalszej kolejności od 5 do 10 lat -25,9%, powyżej 10 lat -24,2%, między jednym rokiem a 2 latami -9,8%, poniżej roku - 1,4%. 58,6% 41,4% Kobieta Mężczyzna Rysunek 7.Płeć W badaniu wzięło udział 41,4% kobiet i 58,6% mężczyzn. 71+ 1,0% 61-70 3,6% 51-60 16,4% 41-50 32,5% 31-40 35,6% 18-30 10,9% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% Rysunek 8.Wiek. Największy procent respondentów 35,6% był w przedziale wiekowym 31-40 lat - 35,6%, 51-60 16,4%, między 18 a 30 rokiem życia było 10,9%, między 61-70 rokiem życia było 3,6%. 7

Wyższe (I i II stopnia) 42,6% Średnie 42,4% Zasadnicze zawodowe 14,3% Podstawowe 0,7% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% Rysunek 9.Wykształcenie Spośród respondentów największy procent rekrutował się z osób z wykształceniem wyższym (I i II stopnia) 42,6% oraz ze średnim wykształceniem - 42,4%. 16 lat i więcej 5% Od 11 do 15 lat 12,0% Od 6 do 10 lat 18,7% Od 2 do 5 lat 14,9% Do 2 lat 1,3% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% Rysunek 10. Długość zamieszkiwania w Słupsku. Powyżej 16 lat w Słupsku mieszka ponad połowa badanych 5%, od 6 do 10 lat 18,7%, od 2 do 5 lat 14,9%, od 11 do 15 lat 12,0% a do 2 lat 1,3%. 8

3. Analiza szczegółowa 1.3 Rynek Pracy i Gospodarka Słupska 50% 50% Tak Nie Rysunek 11. Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Słupsku. Połowa badanych zadeklarowała, ze ich przedsiębiorstwo współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy w Słupsku. 4% 0% 18% 26% 52% Bardzo dobrze Raczej dobrze Ani dobrze ani źle Raczej źle Zdecydowanie źle Rysunek 12. Ocena współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Słupsku. 52,0% przedsiębiorców, współpracujących z Powiatowym Urzędem Pracy w Słupsku ocenia tą współpracę jako raczej dobrą a 26% jako bardzo dobrą, 18,0% nie potrafiło określić jak układa się ta współpraca, 4% oceniło je jako raczej złą. 9

0% 9% 8% 24% 59% Zdecydowanie korzystne Ani korzystne ani niekorzystne Zdecydowanie niekorzystne Raczej korzystne Raczej niekorzystne Rysunek 13. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku. 59,% ankietowanych przedsiębiorców uznało, że warunki do prowadzenia działalności w Słupsku są raczej korzystne, 8% uznało je za zdecydowanie korzystne, 2% za ani korzystne ani niekorzystne, 9,0% określiło je jako raczej niekorzystne. 10

Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\koma ndytowo-akcyjna 0,0% 4,8% 21,4% 9,5% 64,3% Zdecydowanie niekorzystne Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie 2,1% 11,7% 19,1% 6,4% 60,7% Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne Osoba fizyczna\spółka cywilna 0,0% 8,9% 25,3% 8,0% 57,8% Zdecydowanie korzystne 0,0% 50,0% 100,0% Rysunek 14. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy reprezentujący jednostki nie będące osobami prawnymi: spółki jawne/komandytowe/komandytowo- akcyjne w najbardziej pozytywny sposób oceniają warunki do prowadzenia działalności w Słupsku - 73,8% wskazań (suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej korzystnie). Najmniej zdecydowani w tej kwestii byli reprezentanci spółek cywilnych/osoby fizyczne (25,3% odpowiedzi ani korzystne ani niekorzystne). 11

Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\k omandytowo-akcyjna 8,8% 24,9% 7,5% 58,7% Zdecydowanie niekorzystne Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie 0,0% 0,0% 3% 66,7% Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne Osoba fizyczna\spółka cywilna 0,0% 44,4% 22,2% 3% Zdecydowanie korzystne 0,0% 20,0%40,0%60,0%80,0% Rysunek 15. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a własność firmy. Własność firmy decyduje o ocenie warunków do prowadzenia działalności, osoby prawne: spółki z o.o./ spółki akcyjne/spółdzielnie/fundacje/stowarzyszenia są najmniej zadowolone z warunków panujących w Słupsku 66,7% ocenia je na raczej niekorzystne. Za to jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna/komandytowa/komandytowo akcyjna oceniają je częściej jako raczej korzystne 58,7% a osoby fizyczne/spółki cywilne najczęściej są niezdecydowane w tej kwestii (44,4% odpowiedzi ani korzystne ani niekorzystne). 12

Duże przedsiębiorstwo Średnie przedsiębiorstwo Małe przedsiębiorstwo Mikroprzedsiębiorstw o Przedsiębiorstwo jednoosobowe 0,0% 10,0% 30,0% 40,0% 20,0% % % 26,7% 56,7% 10,0% 0,0% 6,7% 20,0% 64,4% 8,9% 0,3% 9,6% 23,5% 59,4% 7,2% 0,0% 11,7% 30,1% 51,4% 6,8% Zdecydowanie niekorzystne Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne Zdecydowanie korzystne 0,0% 50,0% 100,0% Rysunek 16. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a status przedsiębiorstwa. Małe przedsiębiorstwa i średnie przedsiębiorstwa w najbardziej pozytywny sposób oceniają warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku (7% i 66,7% pozytywnych odpowiedzi). 13

Inny Ochrona zdrowia Usługi Transport, łączność Bankowość\usługi finansowe Hotele, restauracje, gastronomia Handel Budownictwo Przemysł\produkcja 0,0% 8,1% 27,0% 16,2% 48,7% 0,0% 3% 16,7% 50,0% 0,0% 0,4% 10,1% 24,2% 8,2% 57,1% 0,0% 9,1% 13,6% 9,1% 68,2% 6,7% 0,0% 0,0% 26,7% 66,7% 0,0% 8,8% 1% 39,1% 39,1% 0,0% 4,4% 19,3% 7,0% 69,3% 0,0% 12,8% 25,6% 3,8% 57,8% 0,0% 4,9% 9,8% 29,3% 56,1% Zdecydowanie niekorzystne Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne Zdecydowanie korzystne 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% Rysunek 17. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a podstawowy rodzaj działalności. Warunki do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku najwyżej oceniają reprezentanci Transportu, łączności (77,3% - suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej korzystnie), Handlu (76,3% - suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej korzystnie) oraz Przemysłu\produkcji (65,9% - suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej korzystnie). 14

Powyżej 10 lat 1% 24,1% 9,7% 51,7% Od 5 do 10 lat 7,5% 25,0% 4,4% 6% Zdecydowanie niekorzystne Raczej niekorzystne Od 2 do 5 lat Między jednym rokiem a 2 latami 7,7% 23,4% 8,9% 9,8% 24,6% 6,6% 60,0% 59,0% Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne Zdecydowanie korzystne Poniżej roku 0,0% 22,2% 22,2% 55,6% 0,0% 50,0% 100,0% Rysunek 18. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a długość prowadzenia firmy. Im krócej respondenci prowadzą działalność tym wyżej oceniają warunki do prowadzenia działalności w Słupsku 77,8% (suma odpowiedzi zdecydowanie i raczej korzystne) przedsiębiorstw prowadzonych poniżej roku ocenia pozytywnie warunki do prowadzenia działalności. 15

Zagraniczna 0,0% 0,0% 20,0% 80,0% Prywatna osób prawnych Prywatna osób fizycznych 1,7% 8,6% 8,6% 0,2% 8,8% 7,5% 63,9% 58,6% Zdecydowanie niekorzystne Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Komunalna Państwowa 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 3% 22,2% 3% 66,7% Raczej korzystne Zdecydowanie korzystne 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0%100,0% Rysunek 19. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a własność firmy. Zagraniczne przedsiębiorstwa oceniają prowadzenie działalności gospodarczej w Słupsku najbardziej pozytywnie (80,0% wskazań na raczej korzystne), firmy o własności komunalnej najniżej oceniają warunki do prowadzenia działalności gospodarczej (66,7% - raczej niekorzystne). 16

71+ 0,0% 16,7% 16,7% 66,6% 61-70 13,6% 9,1% 36,4% 40,9% Zdecydowanie niekorzystne 51-60 41-50 12,0% 31,0% 11,0% 8,1% 21,2% 7,6% 46,0% 62,6% Raczej niekorzystne Ani korzystne ani niekorzystne Raczej korzystne 31-40 7,4% 7,4% 2% 61,7% Zdecydowanie korzystne 18-30 10,6% 22,7% 6,1% 60,6% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% Rysunek 20. Ocena warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Słupsku a wiek respondenta Wiek respondenta nie wpływa w znacznym stopniu na ocenę warunków do prowadzenia działalności w Słupsku, jedynie można zauważyć, że najstarsi respondenci prowadzący przedsiębiorstwo skłaniają się ku wyborze odpowiedzi raczej niekorzystne 61-70 lat - 13,6%, +71-16,7%. Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Infrastruktura informatyczna (sieć komputerowa, dostęp do Internetu) Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa (drogi, komunikacja) Infrastruktura zbytu (dystrybucja wyrobów/usług) Logistyka zaopatrzenia Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Rysunek 21. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku. 17

Respondentów poproszono o ocenę funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku. Pięcioma najwyżej ocenionymi kategoriami były: logistyka procesów zwrotów i utylizacji średnia ocen 4, Infrastruktura informatyczna (sieć komputerowa, dostęp do Internetu) 0, Infrastruktura magazynów 9, Infrastruktura transportowa (drogi, komunikacja) 4, oraz Infrastruktura zbytu (dystrybucja wyrobów/usług) 3. Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 3,6 3,4 3,6 3,4 3,6 3,5 3,6 3,4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowoakcyjna Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie Osoba fizyczna\spółka cywilna Rysunek 22. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółki jawne\komandytowe\komandytowo akcyjne najwyżej oceniły w zakresie zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa infrastrukturę informatyczną średnia ocen, najniżej logistykę produkcji średnia ocen 3,5. Osoby prawne: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie najwyżej oceniły logistykę zaopatrzenia średnia ocen 3,4 a najniżej logistykę dystrybucji średnia ocen, osoby fizyczne\spółki cywilne najbardziej cenią logistykę procesów zwrotów i utylizacji średnia ocen 3,4 a najmniej logistykę produkcji, zaopatrzenia, dystrybucji średnia ocen. 18

Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 2,3 2,3 2,3 3,7 3,4 3,4 3,6 3,7 3,4 2,8 3,4 3,6 2,9 2,8 3,7 3,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Zagraniczna Prywatna osób prawnych Prywatna osób fizycznych Komunalna Państwowa Rysunek 23. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a własność firmy. Firmy zagraniczne najwyżej oceniły infrastrukturę informatyczną średnia ocen 3,4 najniżej infrastrukturę transportową średnia ocen 2,8. Za to firmy prywatne osób prawnych najwyższą notę wystawiły logistyce zaopatrzenia średnia ocen 3,5 a najniższą infrastrukturze informacyjnej. Prywatne firmy osób fizycznych najbardziej sobie cenią logistykę procesów zwrotów i utylizacji średnia ocen 3,4, najniżej logistykę produkcji średnia ocen. Komunalne firmy po średnią ocen 3,7 wytypowały logistykę produkcji, infrastrukturę zbytu, infrastrukturę magazynów, najmniej dostały logistyka zaopatrzenia i dystrybucji po średnio 2,3. Dla państwowych firm najlepiej sprawuje się infrastruktura informatyczna średnia ocen 3,4 a najmniej infrastruktura transporotowa średnia ocen 2,8. 19

Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 3,4 2,8 3,5 3,4 3,4 3,6 2,7 2,7 3,4 3,4 2,9 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Duże przedsiębiorstwo Małe przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo jednoosobowe Średnie przedsiębiorstwo Mikroprzedsiębiorstwo Rysunek 24. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a status przedsiębiorstwa. Duże przedsiębiorstwa najwyżej średnio po 3,4 oceniły logistykę zaopatrzenia, procesów zwrotów i utylizacji, infrastrukturę transportową i zbytu. Średnie przedsiębiorstwa największą notę wystawiły infrastrukturze informatycznej średnia ocen 3,5, małe przedsiębiorstwa logistykę zaopatrzenia 3,4. Dla mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw jednoosobowych najsprawniej funkcjonującym aspektem zaplecza logistycznego jest logistyka procesów zwrotów i utylizacji ocena i 3,6. 20

Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 3,4 2,9 2,9 3,5 3,8 3,5 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,5 2,9 2,7 3,5 3,5 3,4 3,5 3,4 3,5 2,8 3,4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Inny Usługi Bankowość\usługi finansowe Handel Przemysł\produkcja Ochrona zdrowia Transport, łączność Hotele, restauracje, gastronomia Budownictwo Rysunek 25. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a podstawowy rodzaj działalności. Przedsiębiorstwa o rodzaju działalności jak przemysł\produkcja oraz hotele, restauracje, gastronomia najwyżej oceniły logistykę zaopatrzenia (średnia ocen 3,4, i 3,5). Branża usług uznała za najsprawniej funkcjonujące w zapleczu logistycznym - logistykę dystrybucji (3,5), przedsiębiorstwa z branży budownictwo najczęściej wybierały logistykę 21

procesów zwrotów i utylizacji (średnia ocen 3,4). Bankowość/usługi finansowe najwyżej oceniło logistykę dystrybucji (średnia ocen 3,5), branża ochrony zdrowia - logistykę procesów zwrotów i utylizacji (3,4) handel infrastrukturę transportową () a transport, łączność - infrastrukturę magazynów (3,8). Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 2,9 3,4 3,7 3,8 3,6 3,4 3,4 3,8 2,8 3,4 2,9 2,8 3,4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Powyżej 10 lat Od 2 do 5 lat Poniżej roku Od 5 do 10 lat Między jednym rokiem a 2 latami Rysunek 26. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a długość prowadzenia firmy. Przedsiębiorstwa funkcjonujące najkrócej czyli poniżej roku uznały, że infrastruktura magazynów i logika procesów zwrotów i utylizacji należy do zaplecza logistycznego, które należy ocenić najwyżej (średnia ocen po 3,8), te przedsiębiorstwa które działają między jednym rokiem a 2 latami za takie uznały również logistykę procesów zwrotów i utylizacji (3,4) oraz infrastrukturę informatyczną. Firmy prowadzone od 2 do 5 lat i od 5 do 10 lat najwyżej cenią sobie logistykę procesów zwrotów i utylizacji (średnia ocen i 3,4) a te prowadzone powyżej 10 lat dodatkowo jeszcze infrastrukturę magazynów (3,8). 22

Infrastruktura zbytu Infrastruktura informatyczna Infrastruktura magazynów Infrastruktura transportowa Logistykę procesów zwrotów i utylizacji Logistykę dystrybucji Logistyka produkcji Logistyka zaopatrzenia 2,8 3,5 3,5 2,8 3,4 3,4 2,5 2,8 2,9 3,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 71+ 61-70 51-60 41-50 31-40 18-30 Rysunek 27. Ocena funkcjonowania zaplecza logistycznego i infrastruktury w kontekście prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku a wiek respondenta. Najstarsi respondenci najwyżej ocenili logistykę zaopatrzenia, infrastrukturę magazynów i informatyczną (średnia ocen po 3,5), respondenci w kategorii wiekowej 61-70 lat najwyżej ocenili logistykę dystrybucji ; w kategoriach wiekowych 51-60 lat, 41-50 lat, 31-40 lat oraz 18-30 logistykę procesów zwrotów i utylizacji kolejno średnia ocen, ; 3,4; 3,4. W kategorii wiekowej 18-30 dodatkowo wysoko oceniona była infrastruktura zbytu. 23

0 8 5 0 5 0 5 6 7 0 0 2,95 2,90 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Państwowej Inspekcji Pracy Urzędu Skarbowego Urzędu Miasta Rysunek 28. Ocena działalności instytucji. Przedsiębiorcy najwyżej ocenili działalność Urzędu Miasta średnia ocen 8, najniżej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych średnia ocen 6. Neutralny, raz pozytywny, raz negatywny Brak wpływu Pozytywny, pomagają Niewielki 18,4% 16,6% 15,4% 15,1% Duży, istotny Negatywny 11,1% 12,5% Trudno powiedzieć Kontrolny % 5,3% Średni Urząd Skarbowy ma wpływ, pozostałe instytucje nie Odmowa odpowiedzi 1,2% 0,5% 0,5% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% Rysunek 29. Wpływ ocenianych instytucji na przedsiębiorstwo. Respondentów zapytano o to jaki wpływ mają te Instytucję na ich przedsiębiorstwo, przede wszystkim odpowiadali, że jest to wpływ neutralny, raz pozytywny, raz negatywny 24

18,4%, brak wpływu 16,6%, pozytywny, pomagają 15,4%, a jako niewielki 15,1%. Miejsce zamieszkania/urodzenia Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Popyt na usługi, towary Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Promocja inwestycyjna miasta Atrakcyjność rynku wewnętrznego Infrastruktura techniczna w mieście System szkolenia kadr, Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Otoczenie biznesowe Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Inne 2,4 5 0 9 9 4 4 3 2 2 9 9 6 6 4 0 2,93 2,90 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 Rysunek 30. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji przedsiębiorstwa w Słupsku. Do najważniejszych czynników jakie zadecydowały o lokalizacji przedsiębiorstwa w Słupsku należą: Miejsce zamieszkania/urodzenia średnia ocen 5, Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych średnia ocen 0, Popyt na usługi/towary średnia ocen 9, Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic średnia 9, Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców 4, Atrakcyjność rynku pracy 4 oraz Promocja inwestycyjna miasta 3. 25

System szkolenia kadr Inne Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Popyt na usługi, towary Promocja inwestycyjna miasta Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Otoczenie biznesowe Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Infrastruktura techniczna w mieście Atrakcyjność rynku wewnętrznego Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania/urodzenia 1,6 2,7 2,6 2,5 2,7 2,9 3,7 3,4 3,7 3,5 3,5 3,6 3,6 2,9 3,6 3,4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowoakcyjna Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie Osoba fizyczna\spółka cywilna Rysunek 31. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. przedsiębiorstwa w Słupsku a forma Miejsce zamieszkania/urodzenia jako czynnik decydujący o lokalizacji najczęściej wybierały jednostki nie będące osobami prawnymi średnia ocen 3,6, one również najwyżej oceniły: Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych 3,6, Popyt na usługi/towary ocena 3,7 Ocenę perspektyw rozwojowych miasta i okolic średnia 3,7, 26

Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców 3,5, Atrakcyjność rynku pracy 3,5, Promocję inwestycyjną miasta 3,4. 27

System szkolenia kadr Inne Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Popyt na usługi, towary Promocja inwestycyjna miasta Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Otoczenie biznesowe Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Infrastruktura techniczna w mieście Atrakcyjność rynku wewnętrznego Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania/urodzenia 2,3 3,4 2,3 1,8 2,3 2,4 2,6 3,4 2,9 3,6 2,8 2,9 4,2 3,7 3,4 3,7 2,9 3,8 3,4 3,4 2,0 3,6 3,6 3,7 4,3 3,6 3,7 2,9 3,6 4,1 3,8 2,0 3,9 2,9 3,4 2,3 3,9 4,2 2,3 3,4 3,8 3,4 2,7 4,7 3,8 2,3 2,6 2,9 2,3 2,7 2,9 3,4 3,7 4,1 0,0 1,0 2,0 5,0 Zagraniczna Prywatna osób prawnych Prywatna osób fizycznych Komunalna Państwowa Rysunek 32. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji przedsiębiorstwa w Słupsku a własność firmy. 28

Miejsce zamieszkania/urodzenia najwyżej oceniły firmy zagraniczne i państwowe (po i 4,1 ocen), Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Firmy komunalne średnia ocen 4,7, Popyt na usługi/towary przedsiębiorstwa zagraniczne (średnia ocen 3,8), Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic przedsiębiorstwa komunalne (ocena 4,3), Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców firmy państwowe (średnia 4,1) jak i Atrakcyjność rynku pracy (średnia 3,9). Promocję inwestycyjną miasta najwyżej oceniły przedsiębiorstwa państwowe (średnia 3,6). 29

System szkolenia kadr Inne Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Popyt na usługi, towary Promocja inwestycyjna miasta Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Otoczenie biznesowe Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Infrastruktura techniczna w mieście Atrakcyjność rynku wewnętrznego Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania/urodzenia Inny Usługi Bankowość\usługi finansowe Handel Przemysł\produkcja 2,1 2,1 2,1 2,6 3,5 2,5 2,9 2,5 2,5 2,8 2,7 2,7 2,9 3,6 3,7 3,5 2,6 2,7 3,4 3,7 3,8 3,4 2,9 2,7 3,5 2,9 2,9 2,9 2,8 3,7 3,8 2,6 2,6 2,9 3,63,8 3,4 3,4 2,7 2,8 2,9 2,8 2,7 2,8 2,9 2,6 3,5 3,5 3,6 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 Ochrona zdrowia Transport, łączność Hotele, restauracje, gastronomia Budownictwo 30

Rysunek 33. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji działalności. przedsiębiorstwa w Słupsku a rodzaj Miejsce zamieszkania/urodzenia najwyżej oceniły firmy branży z transportu i łączności średnia ocen, Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych budownictwa, przemysłu/produkcji (średnia ocen po 3,4), Popyt na usługi/towary transportu i łączności (średnia 3,7) jak i Ocenę perspektyw rozwojowych miasta i okolic (średnia 3,8), Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców - Ochrona zdrowia (średnia ocen 3,5), Atrakcyjność rynku pracy transport, łączność (średnia ) oraz Promocję inwestycyjną miasta najwyżej oceniły przedsiębiorstwa państwowe (średnia 3,4). 31

Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Otoczenie biznesowe Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Infrastruktura techniczna w mieście Atrakcyjność rynku wewnętrznego Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania/urodzenia Powyżej 10 lat Od 2 do 5 lat System szkolenia kadr Inne Popyt na usługi, towary Promocja inwestycyjna miasta 2,4 2,4 2,5 2,1 2,6 2,9 2,9 2,8 2,8 2,9 3,4 3,4 3,4 2,9 2,7 2,9 2,8 2,9 2,9 2,8 2,9 2,8 3,5 3,7 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 Od 5 do 10 lat Między jednym rokiem a 2 latami Rysunek 34. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji przedsiębiorstwa w Słupsku a długość prowadzenia firmy. Miejsce zamieszkania/urodzenia najwyżej oceniły firmy działające poniżej roku średnia ocen 3,7, Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych między jednym rokiem a 2 latami 32

(średnia ocen po ), Popyt na usługi/towary wszystkie działające od roku do powyżej 10 lat (po ) i Ocenę perspektyw rozwojowych miasta i okolic prowadzone poniżej roku (średnia 3,4), Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców powyżej 10 lat, poniżej roku i od 2 do 5 lat (po ), Atrakcyjność rynku pracy najkrócej działające (3,4) oraz Promocję inwestycyjną miasta (średnia ). 33

System szkolenia kadr Inne Ilość podmiotów prowadzących podobną działalność Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Popyt na usługi, towary Promocja inwestycyjna miasta Ocena perspektyw rozwojowych miasta i okolic Otoczenie biznesowe Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców Atrakcyjność rynku pracy Infrastruktura techniczna w mieście Atrakcyjność rynku wewnętrznego Uproszczone procedury urzędowe/ sprawność administracyjna urzędów Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Ceny nieruchomości System ulg i zwolnień podatkowych Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania/urodzenia 2,2 2,4 2,5 2,6 2,8 2,9 3,5 2,9 2,9 3,6 3,7 3,5 2,9 3,8 2,9 2,8 2,7 2,8 2,9 3,5 3,4 3,53,7 2,7 3,6 2,9 3,5 2,9 2,9 2,8 3,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 71+ 61-70 51-60 41-50 31-40 18-30 Rysunek 35. Czynniki, które zadecydowały o lokalizacji przedsiębiorstwa w Słupsku a wiek. Miejsce zamieszkania/urodzenia najwyżej ocenili respondenci w wieku 61-70 lat (średnia ocen 3,5), Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych powyżej 71 roku życia (średnia ocen po 3,7), Popyt na usługi/towary badani w wieku 61-70 (ocena 3,5), Ocenę perspektyw rozwojowych miasta i okolic respondenci z kategorii wiekowej 41-50 34

(średnia ), Lokalne systemy wsparcia przedsiębiorców najstarsi respondenci (średnia ), Atrakcyjność rynku pracy również badani powyżej 71 roku życia () oraz najmłodsi (). Wysokość podatków lokalnych Stan infrastruktury społecznej Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stan infrastruktury technicznej Ceny i podaż lokali użytkowych Koszty robocizny Koszt energii Ceny nieruchomości Brak wykwalifikowanych kadr Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Brak terenów inwestycyjnych Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Przestępczość/wandalizm 3 2 1 8 7 0 6 4 3 3 1 9 7 6 3 Inne 2,43 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 0 3,50 Rysunek 36. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności. Do czynników, które przede wszystkim zniechęciłyby przedsiębiorców do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku należały: Wysokość lokalnych podatków średnia ocen 3, Stan infrastruktury społecznej 2, Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych średnia ocen 1, Słabe perspektywy rozwojowe miasta 8 oraz Stan infrastruktury technicznej 7. 35

Inne Przestępczość/wandalizm Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak wykwalifikowanych kadr Ceny nieruchomości Koszt energii Koszty robocizny Stan infrastruktury technicznej Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Stan infrastruktury społecznej Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania\urodzenia 3,9 3,4 3,5 4,3 3,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 5,0 Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowoakcyjna Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie Osoba fizyczna\spółka cywilna Rysunek 37. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. Jednostki nie będące osobami prawnymi najczęściej jako czynnik zniechęcający do prowadzenia działalności wybierały miejsce zamieszkania\urodzenia średnia ocen 4,3, osoby prawne słabe perspektywy rozwojowe miasta średnia ocen 3,4 dla osób fizycznych jest to stan infrastruktury społecznej średnia ocen. 36

Inne Przestępczość/wandalizm Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak wykwalifikowanych kadr Ceny nieruchomości Koszt energii Koszty robocizny Stan infrastruktury technicznej Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Stan infrastruktury społecznej Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania\urodzenia 4,2 4,2 2,5 3,6 4,2 4,2 4,2 4,3 3,4 4,3 4,3 4,1 4,1 4,2 4,1 2,1 4,2 2,2 3,4 4,2 2,4 4,6 4,2 5,1 2,8 4,1 4,3 2,9 3 4,3 4,2 3,6 4,1 4,2 0 1 2 3 4 5 6 Zagraniczna Prywatna osób prawnych Prywatna osób fizycznych Komunalna Państwowa Rysunek 38. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a własność firmy. Słabe perspektywy rozwojowe miasta wybierały najczęściej firmy komunalne (5,1 średnia ocen), państwowe firmy niewystarczającą promocję inwestycyjną miasta (4,3), prywatne ceny nieruchomości (), prywatne osób prawnych niewystarczającą promocję inwestycyjna miasta, zagraniczne koszt energii (4,6). 37

Inne Przestępczość/wandalizm Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak wykwalifikowanych kadr Ceny nieruchomości Koszt energii Koszty robocizny Stan infrastruktury technicznej Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Stan infrastruktury społecznej Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania\urodzenia 3,5 3,5 3,6 3,5 3,5 3,7 3,5 3,4 3,6 0 1 2 3 4 5 Duże przedsiębiorstwo (powyżej 250 pracowników) Średnie przedsiębiorstwo (50-249 pracowników) Małe przedsiębiorstwo (10-49 pracowników) Mikroprzedsiębiorstwo (zatrudnienie od 2 do 9 pracowników - w tym osoba prowadząca działalność gospodarczą) Przedsiębiorstwo jednoosobowe 4,4 Rysunek 39. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a status przedsiębiorstwa. Mikroprzedsiębiorstwa jako czynnik zniechęcający wybierały słabe perspektywy rozwojowe miasta (średnia ocen 3,7), przedsiębiorstwa jednoosobowe niewystarczającą promocje inwestycyjną miasta oraz biurokracje w urzędach (średnia ocen po 3,5), małe przedsiębiorstwa każdej z kategorii wystawiały średnio ocenę, średnie 38

przedsiębiorstwa wskazywały na brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (średnia ocen 4,4), duże przedsiębiorstwa biurokracje w urzędach (średnia ocen 3,5). Inne 3 4 3,4 Przestępczość/wandalizm 4,1 3 4 3,6 Biurokracja w urzędach (skomplikowane, 3 długotrwałe procedury) 3,5 Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia 3 4,3 działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna 3 miasta 3,5 Brak wykwalifikowanych kadr 3 3,4 Ceny nieruchomości 3 3 3,5 Koszt energii 3,5 4 3,53,8 Koszty robocizny 3 4,5 Stan infrastruktury technicznej 3 Słabe perspektywy rozwojowe miasta 3,7 4,24,4 3,4 Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych 3 3,4 3,6 Stan infrastruktury społecznej 3 3,5 3 Wysokość podatków lokalnych 3,5 3,7 Miejsce zamieszkania\urodzenia 3 4,5 4,1 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 5,0 Transport, łączność Hotele, restauracje, gastronomia Budownictwo Bankowość\usługi finansowe Handel Przemysł\produkcja Rysunek 40. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a rodzaj prowadzonej działalności. Wysokość lokalnych podatków wybierały najczęściej firmy z branży budownictwa (średnia ocen 3,7), Stan infrastruktury społecznej z branży transportu, łączności (średnia ocen 3,5), Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych budownictwo (średnia ocen 3,6) 39

oraz przemysł\produkcja (średnia ocen 3,4), Słabe perspektywy rozwojowe miasta bankowość\usługi finansowe (średnia ocen 4,4). Inne Przestępczość/wandalizm Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak wykwalifikowanych kadr Ceny nieruchomości Koszt energii Koszty robocizny Stan infrastruktury technicznej Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Stan infrastruktury społecznej Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania\urodzenia 3,5 3,6 3,5 3,5 3,6 3,6 4,2 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 Powyżej 10 lat Od 2 do 5 lat Poniżej roku Od 5 do 10 lat Między jednym rokiem a 2 latami Rysunek 41. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a długość prowadzenia firmy. Wysokość lokalnych podatków najbardziej zniechęca firmy prowadzone poniżej roku lub od 5 do 10 lat (średnia po ), Stan infrastruktury społecznej firmy prowadzone od 5 do 10 lat (średnia ocen 3,6), Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych 40

przedsiębiorstwa prowadzone powyżej 10 lat (średnia ocen ), Słabe perspektywy rozwojowe miasta przedsiębiorstwa prowadzone między jednym rokiem a 2 latami (średnia ocen ), Stan infrastruktury technicznej te prowadzone od 5 do 10 lat (średnia ocen 3,6). Inne Przestępczość/wandalizm Biurokracja w urzędach (skomplikowane, długotrwałe procedury) Brak możliwości przestrzennego rozszerzenia działalności (brak terenu pod rozbudowę) Niewystarczająca promocja inwestycyjna miasta Brak wykwalifikowanych kadr Ceny nieruchomości Koszt energii Koszty robocizny Stan infrastruktury technicznej Słabe perspektywy rozwojowe miasta Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych Stan infrastruktury społecznej Wysokość podatków lokalnych Miejsce zamieszkania\urodzenia 3,6 3,7 3,7 3,5 3,4 3,5 3,6 3,4 3,8 3,6 3,5 3,6 3,7 3,5 0,0 1,0 2,0 5,0 71+ 61-70 51-60 41-50 31-40 18-30 Rysunek 42. Czynniki, które zniechęciłyby do prowadzenia przedsiębiorstwa w Słupsku lub skłoniły do zmiany miejsca prowadzenia działalności a wiek respondenta. 41

Wysokość lokalnych podatków najbardziej zniechęca respondentów powyżej 71 roku życia (średnia ocen ) jak i Stan infrastruktury społecznej (średnia ocen ), Stawki opłat czynszowych lokali użytkowych zniechęcają najczęściej najmłodszych respondentów (średnia ocen 3,7) jak i Słabe perspektywy rozwojowe miasta (), Stan infrastruktury technicznej osoby powyżej 71 roku życia () oraz między 51 a 60 rokiem życia. Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyciąganie dużych inwestorów Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy/inwestora Pomoc w aplikowaniu o środki unijne Promocja miasta System ulg i zwolnień podatkowych System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych System szkolenia kadr Rozbudowa/poprawa stanu infrastruktury technicznej Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami/inwestorami z zagranicy Promocja ofert inwestycyjnych 6 4 2 1 1 0 0 7 7 7 5 4 4 3 2 Inne 2,45 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 0 3,50 0 Rysunek 43. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku. Do działań, które uznano za kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku należały: Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń 6, Przyciąganie dużych inwestorów 4, Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy/inwestora 2, Pomoc w aplikowaniu o środki unijne 1, Promocja miasta - 1, System ulg i zwolnień podatkowych 0, System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie 42

stanowisk itd.) 0, Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych 7, System szkolenia kadr 7, Rozbudowa/poprawa stanu infrastruktury technicznej 7. Inne Pomoc w aplikowaniu o środki unijne System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą System szkolenia kadr Rozbudowa\poprawa stanu infrastruktury technicznej Przyciąganie dużych inwestorów Promocja miasta Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora System ulg i zwolnień podatkowych Promocja ofert inwestycyjnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych 2,0 2,0 3,4 4,6 4,5 4,4 4,2 3,6 3,9 4,5 4,4 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,5 4,5 5,0 Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowoakcyjna Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie Osoba fizyczna\spółka cywilna Rysunek 44. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku a forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa. Jednostki nie będące osobami prawnymi najczęściej za kluczowe w rozwoju przedsiębiorczości uznawały system wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) - (średnia ocen 4,6), osoby prawne wsparcie ze strony instytucji około biznesowych (średnia ocen 3,6) jak i osoby fizyczne (średnia ocen 3,9). 43

Inne Pomoc w aplikowaniu o środki unijne System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą System szkolenia kadr Rozbudowa\poprawa stanu infrastruktury technicznej Przyciąganie dużych inwestorów Promocja miasta Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora System ulg i zwolnień podatkowych Promocja ofert inwestycyjnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych 1,0 2,0 2,1 2,0 2,3 3,4 3,6 4,3 3,4 4,8 4,6 3,4 4,5 4,1 4,7 3,7 4,2 4,4 4,2 3,8 4,1 0,0 1,0 2,0 5,0 6,0 Zagraniczna Prywatna osób prawnych Prywatna osób fizycznych Komunalna Państwowa Rysunek 45. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku a własność firmy. Państwowe przedsiębiorstwa za kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku najczęściej uznawały, przyciąganie dużych inwestorów (średnia ocen 4,7), Przyjazną i profesjonalną obsługę przedsiębiorcy/inwestora (średnia ocen 4,2), Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą (4,6). Komunalne firmy, Przyciąganie dużych inwestorów (średnia ocen 4,1), System szkolenia (średnia ocen ). 44

Przedsiębiorstwa prywatne osób fizycznych pomoc w aplikowaniu o środki unijne (3,4), Prywatne osób prawnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych (średnia ocen 3,8), zagraniczne Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą (4,8) oraz Przyciąganie dużych inwestorów (4,5). 45

Inne Pomoc w aplikowaniu o środki unijne System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą System szkolenia kadr Rozbudowa\poprawa stanu infrastruktury technicznej Przyciąganie dużych inwestorów Promocja miasta Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora System ulg i zwolnień podatkowych Promocja ofert inwestycyjnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych Duże przedsiębiorstwo (powyżej 250 pracowników) Średnie przedsiębiorstwo (50-249 pracowników) Małe przedsiębiorstwo (10-49 pracowników) 2,0 2,0 2,2 3,4 4,1 3,5 3,5 3,6 3,5 4,4 3,5 3,8 3,7 3,7 4,4 3,6 3,9 4,8 4,7 0,0 2,0 6,0 Mikroprzedsiębiorstwo (zatrudnienie od 2 do 9 pracowników - w tym osoba prowadząca działalność gospodarczą) Rysunek 46. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku a wielkość przedsiębiorstwa. Mikroprzedsiębiorstwa za kluczowe uznają przede wszystkim rozbudowę/poprawę infrastruktury technicznej (średnia ocen 3,7),małe i duże przedsiębiorstwa przygotowanie 46

i podaż terenów inwestycyjnych (4,7 i 4,8), średnie przedsiębiorstwa pomoc w aplikowaniu środki unijne (4,1). 47

Inne Pomoc w aplikowaniu o środki unijne System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą System szkolenia kadr Rozbudowa\poprawa stanu infrastruktury technicznej Przyciąganie dużych inwestorów Promocja miasta Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora System ulg i zwolnień podatkowych Promocja ofert inwestycyjnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych Inny Usługi Bankowość\usługi finansowe Handel 2,0 2,0 2,0 2,8 3,5 4,2 3,5 3,8 3,9 4,2 3,6 4,8 3,8 3,8 4,1 4,5 3,8 3,6 4,8 3,8 0,0 Ochrona 2,0zdrowia 6,0 Transport, łączność Hotele, restauracje, gastronomia Budownictwo 48

Rysunek 47. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku a wielkość przedsiębiorstwa a branża. Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń wydała się najbardziej kluczowa dla przedsiębiorstw z branży transport, łączność, budownictwo oraz hotele, restauracje, gastronomia (średnia ocen po ). Przyciąganie dużych inwestorów wybierali najczęściej przedsiębiorcy z transportu, łączności, Przyjazną i profesjonalną obsługę przedsiębiorcy/inwestora najwyżej oceniły hotele, restauracje, gastronomia (średnia ocen 4,5), Pomoc w aplikowaniu o środki unijne transport i łączność (średnia ocen 4,2), Promocja miasta ochrona Zdrowia; transport i łączność; hotele, restauracje, gastronomia (średnia ocen ), System ulg i zwolnień podatkowych hotele, restauracje, gastronomia; transport i łączność; budownictwo (średnia ocen ).Promocja ofert inwestycyjnych wydała się najistotniejsza dla bankowości/usług (średnia ocen 4,8) a Przyciąganie dużych inwestorów dla transportu, łączności (średnia ocen 4,8). 49

Inne Pomoc w aplikowaniu o środki unijne System wsparcia dla pracodawców (staże, refinansowanie stanowisk itd.) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy Wsparcie dla rozpoczynających działalność gospodarczą System szkolenia kadr Rozbudowa\poprawa stanu infrastruktury technicznej Przyciąganie dużych inwestorów Promocja miasta Wsparcie ze strony instytucji okołobiznesowych Dostępność lokali użytkowych z zasobów gminy Szybka ścieżka uzyskania stosownych pozwoleń Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora System ulg i zwolnień podatkowych Promocja ofert inwestycyjnych Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych 2,5 2,1 2,1 3,5 3,4 3,7 3,6 3,5 3,4 3,9 3,4 3,8 3,8 4,4 3,5 4,2 4,5 4,1 Powyżej 10 lat Od 2 do 5 lat Poniżej roku 0,0 1,0 2,0 5,0 Od 5 do 10 lat Między jednym rokiem a 2 latami Rysunek 48. Działania, które wydają się kluczowe w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w Słupsku a wielkość przedsiębiorstwa a długość prowadzenia działalności. Przedsiębiorstwa działające najkrócej za kluczowe uznają przyjazną i profesjonalną obsługę przedsiębiorców/inwestora (średnia ocen 4,5), od 2 do 5 lat - Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora (średnia ocen 3,5) Pomoc w kontaktach z przedsiębiorcami\inwestorami z zagranicy (średnia ocen 3,4), między jednym rokiem a 2 latami - Przyciąganie dużych inwestorów (średnia ocen 3,5), od 5 do 10 lat 50

Przygotowanie i podaż terenów inwestycyjnych (średnia ocen 4,1), powyżej 10 lat Przyjazna i profesjonalna obsługa przedsiębiorcy\inwestora (średnia ocen 4,4). 40% 60% Tak Nie Rysunek 49. Korzystanie ze środków unijnych na rozwój firmy. 40% ankietowanych przedsiębiorców korzysta ze środków unijnych na rozwój firmy. Jednostki nie będące osobami prawnymi: spółka jawna\komandytowa\komandytowoakcyjna 3% 66,7% Osoba prawna: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie 31,9% 68,1% Nie Tak Osoba fizyczna\spółka cywilna 42,6% 57,4% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% Rysunek 50. Korzystanie ze środków unijnych na rozwój firmy a forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa Najczęściej korzystają ze środków unijnych na rozwój firmy przedsiębiorstwa o formie organizacyjnej osoba fizyczna/spółka cywilna 42,6% wskazań rzadziej osoby prawne: spółka z o.o.\spółka akcyjna\spółdzielnia\ fundacja\ stowarzyszenie 31,9% odpowiedzi na tak. 51