JĘZYK UML JAKO NARZĘDZIE MODELOWANIA PROCESU PROJEKTOWO-KONSTRUKCYJNEGO



Podobne dokumenty
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Projektowanie systemów informacyjnych: język UML

KATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ ANALIZA I PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH

Strukturalne metodyki projektowania systemûw informatycznych

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, Warszawa

Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Analiza systemowa. Andrzej Łachwa Bazy danych 12+/15

Audyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona

Dziedziczenie : Dziedziczenie to nic innego jak definiowanie nowych klas w oparciu o już istniejące.

Zarząd Dróg Wojewódzkich. Wytyczne Techniczne. Zbigniew Tabor Kraków,

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Microsoft Management Console

Uchwała Nr 16/2016/III Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 31 marca 2016 r.

Tworzenie modelu obiektowego

Program szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III Standardy wymiany danych

enova Workflow Obieg faktury kosztowej

POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia

INTERAKTYWNA APLIKACJA MAPOWA MIASTA RYBNIKA INSTRUKCJA OBSŁUGI

Opis modułu analitycznego do śledzenia rotacji towaru oraz planowania dostaw dla programu WF-Mag dla Windows.

Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01

Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług

Spis treści 1. Wstęp 2. Projektowanie systemów informatycznych

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja Konfiguracja Uruchomienie i praca z raportem Metody wyszukiwania...

Kompozycja i dziedziczenie klas

Konferencja Sądu Arbitrażowego przy SIDiR WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC KLAUZULA 13 JAKO ODMIENNY SPOSÓB WYKONANIA ROBÓT A NIE ZMIANA UMOWY

Odliczenie w PFR PIT-37 ulgi na dzieci Tak Nie

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

HiTiN Sp. z o. o. Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32)

Geomagic Design X jest najbardziej wszechstronnym oprogramowaniem, które umożliwia:

Przedmiot: Projektowanie dokumentów WWW. Laboratorium 3: Strona domowa cz. III Formularze. Opracował: Maciej Chyliński

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Spis treści. 1. Znak Konstrukcja symbolu Budowa znaku Kolorystyka wersja podstawowa Kolorystyka wersja czarno-biała...

ECDL Advanced Moduł AM3 Przetwarzanie tekstu Syllabus, wersja 2.0

Udoskonalona wentylacja komory suszenia

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, /15

ZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.

Akademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Archiwum Prac Dyplomowych

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

Szczegółowe Specyfikacje Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych CPV Branża elektryczna

RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER CYFRYZACJI

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji. Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów.

PERSON Kraków

Automatyzacja procesu publikowania w bibliotece cyfrowej

ZAPYTANIE OFERTOWE NR 1

Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)

Edycja geometrii w Solid Edge ST

VinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej

Użytkowanie elektronicznego dziennika UONET PLUS.

Kontrakt Terytorialny

A X E S S INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA

Instrukcja obsługi panelu operacyjnego XV100 w SZR-MAX-1SX

WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ

1 Przedmiot Umowy 1. Przedmiotem umowy jest sukcesywna dostawa: publikacji książkowych i nutowych wydanych przez. (dalej zwanych: Publikacjami).

Projektowanie bazy danych

Standardowe tolerancje wymiarowe

Stowarzyszenie Nasza Gmina Wąbrzeźno, r. ul. Mickiewicza Wąbrzeźno

1. Korzyści z zakupu nowej wersji Poprawiono Zmiany w słowniku Stawki VAT Zmiana stawki VAT w kartotece Towary...

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

Posiadane punkty lojalnościowe można również wykorzystać na opłacenie kosztów przesyłki.

Wsparcie w realizacji projektów. Podział projektów. Potrzeby, a rodzaje programów

Procedura nadawania uprawnień do potwierdzania Profili Zaufanych w Urzędzie Gminy w Ryjewie

Bielsko-Biała, dn r. Numer zapytania: R WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE

Tytuł pracy. Praca dyplomowa inżynierska. Filip Piechocki. Tytuł Imię i Nazwisko

KARTA OCENY ZGODNOŚCI OPERACJI z Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich. Wniosek dotyczy działania : Ocena kryteriów zgodności z LSROR

Procedura nadawania uprawnień do potwierdzania, przedłuŝania waŝności i uniewaŝniania profili zaufanych epuap. Załącznik nr 1

Przygotowały: Magdalena Golińska Ewa Karaś

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie doradztwa prawnego 2015/S

Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1

KSIĘGA ZNAKU TOTORU S.C.

Podstawy programowania

REGULAMIN PRZEPROWADZANIA OCEN OKRESOWYCH PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE

Klasa I szkoły ponadgimnazjalnej język polski

PROJEKT. w sprawie: wyboru Przewodniczącego Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy

I. POSTANOWIENIE OGÓLNE

Integracja systemów, integracja procesów

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA DO ZAPYTANIA KE1/POIG 8.2/13

ZP/6/2015 WYKONAWCA NR 1 Pytanie 1 Odpowiedź: Pytanie 2 Odpowiedź: Pytanie 3 Odpowiedź: Pytanie 4 Odpowiedź: Pytanie 5 Odpowiedź:

Niniejszy ebook jest własnością prywatną.

1) BENEFICJENT (ZAMAWIAJĄCY):

Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy ELEKTRYK. opracowanie: Henryk Batarowski pod red. Bogdana Rączkowskiego

Wskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu

Systemy mikroprocesorowe - projekt

Warszawa, dnia 5 kwietnia 2016 r. Poz. 31. INTERPRETACJA OGÓLNA Nr PT AEW.2016.AMT.141 MINISTRA FINANSÓW. z dnia 1 kwietnia 2016 r.

Elementy cyfrowe i układy logiczne

1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący;

PROBIT Wysoka Kultura w Księgowości

Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą

Spis treści. WD_New_000_TYT.indd :06:07

Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Książka znaku

Transkrypt:

JĘZYK UML JAKO NARZĘDZIE MODELOWANIA PROCESU PROJEKTOWO-KONSTRUKCYJNEGO Andrzej BAIER, Tomasz R. LUBCZYŃSKI Streszczenie: W ostatnich latach można zaobserwować dynamiczny rozwój analizy zorientowanej obiektowo. Zunifikowany Język Modelowania jest obecnie jednym z najpopularniejszych języków, umożliwiających taką analizę zagadnienia. Jego elastyczność powoduje, iż może być stosowany w wielu dziedzinach. W tym artykule zaprezentowano możliwość stosowania języka UML do opisu procesów produkcyjnych, na przykładzie procesu projektowo-konstrukcyjnego. Słowa kluczowe: analiza obiektowa, UML, modelowanie zorientowane obiektowo, Zunifikowany Język Modelowania. 1. Wstęp Analiza i projektowanie zorientowane obiektowo to obecnie jedne z najpopularniejszych technik projektowania systemów informatycznych. Pojęcie modelowania obiektowego pojawiło się w latach 70 dwudziestego wieku, w rezultacie rozwoju wielu języków programowania o takim zastosowaniu. Rozpoczęty wtedy dynamiczny rozwój, spowodował powstanie w rezultacie wielu metod modelowania. Szerokie pole możliwości mogło przysparzać trudności w wyborze optymalnej dla rozpatrywanej sytuacji metody. W latach dziewięćdziesiątych autorzy trzech popularnych metod modelowania obiektowego rozpoczęli prace nad zunifikowanym językiem modelowania. Grady Booch (autor Metody Booscha), Ivar Jacobson (autor OOSE - Object- Oriented Software Engineering tzn. Obiektowo Zorientowanej Inżynierii Programowania) oraz James Rumbaugh (autor OMT - Object-Modeling Technique tzn. Techniki Modelowania Obiektowego) dążyli w ten sposób do ustabilizowania sytuacji w tej dziedzinie. Powstałe w rezultacie konsorcjum UML wydało w 1997 specyfikację pierwszej wersji języka UML. Konsorcjum OMG (Object Management Group) powstałe w celu określenia standardów międzyplatformowego, rozproszonego programowania obiektowego jest obecnie odpowiedzialne za definiowanie języka UML w tzw. metamodelu UML (MOF - Meta- Object Facility). Podobnie jak w przypadku innych specyfikacji bazujących na MOF do zapisu UML-a może zostać użyty język XML Metadata Interchange (XMI), oparty na standardzie XML. UML został zaprojektowany w języku angielskim i w wyniku różnych tłumaczeń na język polski pojawiły się pewne niejasności np. rozbieżność w przekładzie nazw diagramów. Dlatego też, pojęcia pojawiające się w poniższym tekście są opatrzone angielskim odpowiednikami. 2. Zastosowanie UML Język UML służy głównie do tworzenia modeli informatycznych. Został 43

zaprojektowany do definiowania, wizualizowania, konstruowania i dokumentowania systemów oprogramowania, jego zastosowanie nie jest jednak ograniczone tylko do tych celów. UML używany jest także np. do wizualizacji struktur organizacyjnych czy modelowania procesów biznesowych. Dzięki swojej elastyczności może też zostać zastosowany do opisu procesów przemysłowych, a także do projektowania zmian w tychże procesach. W niniejszym artykule zaprezentowano zastosowanie języka UML do opisu procesów produkcyjnych. Jako przykład posłużył proces projektowo-konstrukcyjny. Schemat typowego procesu projektowo-konstrukcyjnego przedstawia rysunek 1. Rys. 1. Schemat procesu projektowo-konstrukcyjnego [2] Na podstawie danych w nim zawartych, można utworzyć diagram przebiegu (ang. sequence diagram) zgodny ze specyfikacją UML. Diagram przebiegu jest narzędziem służącym 44

prezentacji sekwencji interakcji obiektów w czasie oraz momentu użycia poszczególnych elementów wchodzących w skład opisywanego systemu. Rys. 2. Typowy diagram przebiegu wg specyfikacji UML Typowy diagram przebiegu przedstawia rysunek 2. Reprezentacja graficzna obiektów jest zgodna z wytycznymi UML-a. Od każdego z nich wyprowadzona jest linia przerywana nazywana linią życia obiektu. Pole umieszczone wzdłuż tej linii nazywane jest aktywacją i przedstawia czas, w którym obiekt wykonuje przypisaną mu operację. Obiekty rozłożone są od lewej do prawej w górnej części diagramu (za wyjątkiem obiektów tworzonych podczas przebiegu procesu). Czas na diagramie przedstawiony jest jako przesunięcie względem osi pionowej. Komunikacja pomiędzy obiektami reprezentowana jest za pomocą strzałek z grotami odpowiedniego rodzaju, zależnymi od typu komunikatu jaki przedstawiają. 3. Przebieg procesu projektowo-konstrukcyjnego wg specyfikacji UML Pierwszym krokiem, w celu opisania procesu projektowo-konstrukcyjnego za pomocą UML jest utworzenie diagramu klas (ang. class diagram). Diagram ten to narzędzie służące do modelowania statycznych elementów projektu, przedstawiające typy obiektów w 45

analizowanym systemie i zależności między nimi. Reprezentacją graficzną klasy w modelu UML jest prostokąt z umieszczoną wewnątrz nazwą klasy. Kolejne, oddzielone pola poniżej mogą zawierać atrybuty klasy i jej działania (rys. 3). Rys. 3. Graficzna reprezentacja klasy wg specyfikacji UML W postaci klas zapisano wszystkie elementy projektowanego systemu. Przykładowo, rozpatrując element schematu Optymalizacja, przedstawiono go pod postacią ikony klasy GrupaEkspertówOptymalizacji, obrazującej grupę pracowników biura projektowokonstrukcyjnego wydzielonych do zadań optymalizacji (rys 4). Przykładowy atrybut ilośćekspertów określa liczebność grupy, a optymalzujpunktowo() to przykładowe działanie. Wielokropek w polach atrybutów i działań informuje, iż nie wszystkie atrybuty/działania zostały wymienione. Rys. 4. Ikona klasy GrupaEkspertówOptymalizacji Po zdefiniowaniu klas opisujących wszystkie elementy występujące w rozpatrywanym procesie, wykonano diagram klas, ukazujący zależności między poszczególnymi elementami systemu. Przykładowo, dla wspomnianego wyżej biura projektowokonstrukcyjnego zawierającego grupy ekspertów optymalizacji, koncypowania i konstruktorów, diagram przedstawiono na rys 5. 46

Rys. 5. Diagram klas Przy powiązaniach klas, oprócz zwrotów (reprezentowanych przez groty) mogą zostać zobrazowane także liczebności powiązań. Przykładowo powiązanie Konstruktor- GrupaKonstruktorów zawiera dodatkową informację, iż konstruktor należy do grupy w stosunku 5 do 1, tzn pięć obiektów pierwszej klasy należy do jednego obiektu drugiej klasy. Diagramy klas służą do prezentacji typów obiektów. W celu ukazania pojedynczego elementu systemu należy posłużyć się diagramami obiektów (ang. object diagram). Obiekt jest graficznie reprezentowany podobnie jak klasa, przy czym nazwa obiektu składa się z nazwy egzemplarza poprzedzonej nazwą klasy (razem podkreślone). Rodzaj atrybutów i działań obiektu określony jest przez diagram klasy do jakiej należy obiekt. (rys 6) Rys. 6. Graficzna reprezentacja obiektu wg specyfikacji UML W przypadku rozpatrywanego procesu projektowo-konstrukcyjnego, przykładowy obiekt należący do klasy GrupaEkspertówOptymalizacji został przedstawiony na rysunku 7. 47

Rys. 7. Obiekt GrupaEkspertówOptymalizacji Jednym z elementów UML służących do grupowania obiektów jest Pakiet (ang. package). Graficzną reprezentację pakietu przedstawia rysunek 8. Rys. 8. Ikona pakietu W omawianym przykładzie posłużono się nim do przedstawienia pola możliwych rozwiązań, składającego się z pewnej ilości koncepcji otrzymanych na drodze koncypowania (rys. 9). Rys. 9. Pakiet PoleMożliwychRozwiązań Mając przygotowane wszystkie elementy statycznego opisu systemu, utworzono diagram przebiegu. Komunikaty przesyłane między obiektami są typu prostego z przekazaniem sterowania od obiektu do obiektu. Obiekty takie jak pole możliwych rozwiązań tworzone są podczas przebiegu procesu, dlatego też znajdują się w odpowiednim miejscu na osi czasu. 48

Schematyczna figurka aktora inicjującego ciąg zdarzeń została użyta jako przedstawienie sformalizowanych potrzeb określanych przez zleceniodawcę biura projektowokonstrukcyjnego (przy czym element ten nie należy do zestawu znaków przypisanych do diagramów przebiegu). Gotowy diagram przebiegu procesu projektowo-konstrukcyjnego przedstawia rys. 10. Rys. 10. Diagram przebiegu procesu projektowo-konstrukcyjnego 49

4. Podsumowanie Język UML powstał jako narzędzie wspomagające programowanie obiektowe. Pomimo tego, iż przeznaczony jet głównie do tworzenia modeli informatycznych, jego elastyczność umożliwia także zastosowania w innych dziedzinach. UML jest używany także do modelowania procesów biznesowych, czy reprezentacji schematów organizacyjnych. Jak pokazano w niniejszym artykule, może być także zastosowany w opisie procesu projektowo konstrukcyjnego. Możliwe jest dostosowanie dokładności analizy obiektowej do potrzeb, a cechy UML-a takie jak np. hermetyzacja umożliwiają analizę tylko wybranego aspektu rozpatrywanego procesu. W związku z tym zunifikowany język modelowania jest także odpowiednim narzędziem do projektowania zmian w istniejących procesach, w tym także procesie projektowo konstrukcyjnym. Literatura 1. Schmuller J.: UML dla każdego. Wydawnictwo Helion. Gliwice 2003. 2. Gendarz P.: Wspomaganie komputerowe CAD/CAM. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2007. 3. UML 2.0 Specification. Opublikowana on-line. http://www.omg.org/spec/uml/2.2/ Dr hab. inż. Andrzej BAIER, Prof. nzw. w Pol. Śl. Mgr inż. Tomasz R. LUBCZYŃSKI Instytut Automatyzacji Procesów Technologicznych i Zintegrowanych Systemów Wytwarzania Wydział Mechaniczny Technologiczny Politechniki Śląskiej 44-100 Gliwice, ul. Konarskiego 18a tel./fax.: (0-32) 237-16-24 e-mail: andrzej.baier@polsl.pl tomasz.lubczynski@polsl.pl 50