Zamawiający POLITECHNIKA POZNAŃSKA pl. Marii Skłodowskiej Curie 5, 60-965 Poznań nazwa opracowania PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY (PFU) HS PP PFU nazwa zamówienia Hala Sportowa Politechniki Poznańskiej. Roboty ziemne, stan surowy otwarty, stan surowy zamknięty, instalacje wewnętrzne sanitarne, mechaniczne, elektryczne, technologiczne i niskoprądowe, sieci zewnętrzne, przyłącza do budynku, roboty drogowe, roboty związane z zagospodarowaniem terenu, roboty wykończeniowe zewnętrzne i wewnętrzne wraz z dostarczeniem elementów wyposażenia wnętrz i wyposażenia sportowego w ramach formuły zaprojektuj i wybuduj wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę oraz uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Załącznik nr 9.17 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania Zintegrowany system zarządzania budynkiem (BMS) Instalacja sterowania oświetleniem Instalacja sygnalizacji pożaru i oddymiania (SSP/SAP) Instalacja sterowania i pomiarów źródeł ciepła i chłodu oraz systemów HVAC Instalacja sterowania i pomiarów dla mediów nazwa i adres obiektu budowlanego HALA SPORTOWA POLITECHNIKI POZNAŃSKIEJ HS PP W RAMACH FORMUŁY ZAPROJEKTUJ I WYBUDUJ Kampus Warta, działka nr 18/3, 18/6, 18/10, 18/11, 19/1, 12/2 obręb Śródka, Poznań oznaczenie opracowania HS PP PFU AKPiA, BMS, SSP/SAP, ISO, ISiPM opracował dr inż. Kamil Szkarłat Poznań, czerwiec 2013 r.
Spis treści: Kody CPV:... 4 1 Przedmiot zamówienia... 9 1.1 Podstawa opracowania... 10 2 Część opisowa... 10 2.1 Instalacje sterowania i pomiarów dla źródeł ciepła i chłodu oraz systemów wentylacyjnych... 11 2.1.1 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji wody lodowej... 11 2.1.2 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji centralnego ogrzewania (CO), ciepła technologicznego (CT) oraz ciepłej wody użytkowej (CWU)... 14 2.1.3 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji wentylacyjnych centrale klimatyzacyjne... 18 2.1.4 Systemy pomiarowe i sterowania dla zintegrowanego źródła maszynownia główna... 22 2.2 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania dla pomieszczeń Hali Sportowej... 25 2.2.1 Systemy pomiarowe i sterowania dla hali sportowej głównej... 33 2.2.2 Systemy pomiarowe i sterowania dla pomieszczeń sportowo-bytowych... 36 2.2.3 Systemy pomiarowe i sterowania dla ciągów komunikacyjnych... 38 2.2.4 Systemy pomiarowe i sterowania dla pomieszczeń technicznych... 40 2.2.5 Systemy pomiarowe i sterowania dla pomieszczeń sanitarnych... 41 2.2.6 Systemy pomiarowe i sterowania dla pomieszczeń gastronomicznych... 43 2.3 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji wodnych i kanalizacyjnych... 44 2.4 Zintegrowany System Zarządzania Budynkiem (BMS)... 49 2.4.1 Ogólny opis charakterystyki zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem BMS... 49 2.4.2 Realizowane funkcje systemu BMS... 50 2.4.3 Poszczególne instalacje Hali Sportowej w systemie BMS... 52 2.4.3.1 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania dla źródeł ciepła i chłodu oraz systemów wentylacyjnych... 52 2.4.3.2 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania dla pomieszczeń Hali Sportowej... 55 2.4.3.3 Instalacje wodne i kanalizacyjne... 58 2.4.3.4 Systemy sterowania oświetleniem... 59 2.4.3.4.1 Monitoring oświetlenia awaryjnego... 59 2.4.3.5 Systemy sygnalizacji i alarmowania pożarowego (SSP/SAP) i wentylacji pożarowej... 60 2.4.3.6 Systemy monitoringu i pomiaru zużycia mediów... 60 2.4.4 Systemy monitoringu i alarmowania dla instalacji elektrycznych i energetycznych... 61 2.5 Systemy sterowania oświetleniem... 63 PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 2/92
2.5.1 Ogólny opis charakterystyki systemów sterowania oświetleniem dla danych grup pomieszczeń oświetlenie wewnętrzne... 64 2.5.1.1 Systemy sterowania oświetleniem głównej hali sportowej... 64 2.5.1.2 Systemy sterowania w salach ćwiczeń... 65 2.5.1.3 Systemy sterowania oświetleniem w pomieszczeniach socjalno-biurowych... 65 2.5.1.4 Systemy sterowania oświetleniem w ciągach komunikacyjnych... 65 2.5.1.5 Systemy sterowania oświetleniem podświetlenia trofeów... 66 2.5.1.6 Systemy sterowania oświetleniem w pomieszczeniach technicznych i magazynach... 66 2.5.1.7 Systemy sterowania oświetleniem w pomieszczeniach sanitarnych... 66 2.5.1.8 Systemy sterowania oświetleniem na kortach do squash a... 66 2.5.1.9 Systemy sterowania oświetleniem awaryjnym... 67 2.5.2 Ogólny opis charakterystyki systemów sterowania oświetleniem oświetlenie zewnętrzne... 68 2.6 Systemy sygnalizacji i alarmowania pożarowego i wentylacji pożarowej (SSP/SAP)..... 69 2.6.1 Ogólny opis charakterystyki systemów sygnalizacji i alarmowania pożarowego SSP/SAP oraz wentylacji pożarowej... 69 2.6.2 Funkcje systemów sygnalizacji i alarmowania pożarowego SSP/SAP oraz wentylacji pożarowej... 70 2.6.3 Charakterystyka elementów SSP/SAP dla poszczególnych linii wentylacji pożarowej... 73 2.6.4 Ogólny model scenariusza pożarowego... 74 2.7 Systemy monitoringu i pomiaru zużycia mediów... 77 2.7.1 Ogólny opis charakterystyki systemów monitoringu i pomiaru zużycia mediów 77 2.7.2 Monitoring i pomiar zużycia energii elektrycznej... 78 2.7.3 Monitoring i pomiar zużycia ciepła... 78 2.7.4 Monitoring i pomiar zużycia chłodu... 79 2.7.5 Monitoring i pomiar dla systemów wodnych i kanalizacyjnych... 79 3 Wymagania funkcjonalne dla wszystkich systemów... 81 3.1 Urządzenia warstwy fizycznej... 81 3.2 Urządzenia warstwy sterującej... 81 3.3 Okablowanie strukturalne... 82 3.4 Rozdzielnice elektryczne, szafy zasilająco-sterujące... 83 3.5 Układy zasilania... 84 3.6 Wytyczne przepisów BHP... 85 3.7 Wytyczne projektowe, instalacyjne i końcowe... 85 3.7.1 Wytyczne projektowe... 85 3.7.2 Wytyczne instalacyjne... 87 3.7.3 Wytyczne końcowe... 90 4 Część informacyjna... 91 PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 3/92
Kody CPV: Główny przedmiot zamówienia: 45000000-8 Roboty budowlane Dodatkowe przedmioty zamówienia: 31524120-2 Oświetlenie sufitowe 31524210-0 Oświetlenie ścienne 31625000-3 Alarmy przeciwpożarowe 31625200-5 Systemy przeciwpożarowe 32234000-2 Kamery telewizyjne o obwodzie zamkniętym 32235000-9 Systemy nadzoru o obwodzie zamkniętym 35120000-1 Systemy i urządzenia nadzoru i bezpieczeństwa 35123200-4 Urządzenia kontroli czasu pracy 37451000-4 Sprzęt do sportów uprawianych na boiskach 37452910-3 Standardowe wyposażenie sali gimnastycznej do siatkówki 38424000-3 Urządzenia pomiarowe i sterujące 42961100-1 System kontroli dostępu 44000000-0 Konstrukcje i materiały budowlane; wyroby pomocnicze dla budownictwa 44100000-1 Materiały konstrukcyjne i elementy podobne 44110000-4 Materiały konstrukcyjne 44111000-1 Materiały budowlane 44111100-2 Cegły 44111200-3 Cement 44111300-4 Ceramika 44111800-9 Zaprawa (murarska) 44112000-8 Różne konstrukcje budowlane 44112400-2 Dach 44112410-5 Konstrukcje dachowe 44114000-2 Beton 44114100-3 Gotowa mieszanka betonu 44114200-4 Produkty betonowe 44200000-2 Wyroby konstrukcyjne 45100000-8 Przygotowanie terenu pod budowę 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych :roboty ziemne 45111200-0 Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budowę i roboty ziemne 45111220-6 Roboty w zakresie usuwania gruzu 45111230-9 Roboty w zakresie stabilizacji gruntu PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 4/92
45111240-2 Roboty w zakresie odwadniania gruntu 45111250-5 Badanie gruntu 45112700-2 Roboty w zakresie kształtowania terenu 45113000-2 Roboty na placu budowy 45200000-9 Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej 45210000-2 Roboty budowlane w zakresie budynków 45212000-6 Roboty budowlane w zakresie budowy wypoczynkowych, sportowych, kulturalnych, hotelowych i restauracyjnych obiektów budowlanych 45212200-8 Roboty budowlane w zakresie budowy obiektów sportowych 45212222-8 Roboty budowlane związane z salami gimnastycznymi 45212225-9 Roboty budowlane związane z halami sportowymi 45214400-4 Roboty budowlane w zakresie budowy obiektów budowlanych związanych ze szkolnictwem wyższym 45214410-7 Roboty budowlane w zakresie politechnik 45223000-6 Roboty budowlane w zakresie konstrukcji 45223100-7 Montaż konstrukcji metalowych 45223110-0 Instalowanie konstrukcji metalowych 45223200-8 Roboty konstrukcyjne 45223210-1 Roboty konstrukcyjne z wykorzystaniem stali 45223300-9 Roboty budowlane w zakresie parkingów 45223500-1 Konstrukcje z betonu zbrojonego 45223800-4 Montaż i wznoszenie gotowych konstrukcji 45231000-5 Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów 45231300-8 Roboty budowlane w zakresie budowy wodociągów i rurociągów do odprowadzania ścieków 45233120-6 Roboty w zakresie dróg 45233226-9 Roboty budowlane w zakresie dróg dojazdowych 45260000-7 Roboty w zakresie wykonywania pokryć i konstrukcji dachowych i inne podobne roboty specjalistyczne 45261000-4 Wykonywanie pokryć i konstrukcji dachowych oraz podobne roboty 45261100-5 Wykonywanie konstrukcji dachowych 45261210-9 Wykonywanie pokryć dachowych 45262000-1 specjalne roboty budowlane inne, niż dachowe 45262100-2 Roboty przy wznoszeniu rusztowań 45262210-6 Fundamentowanie 45262211-3 Wbijanie pali PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 5/92
45262300-4 Betonowanie 45262310-7 Zbrojenie 45262311-4 Betonowanie konstrukcji 45262410-8 Wznoszenie konstrukcji budynków 45262426-3 Roboty przy wbijaniu pali 45262500-6 Roboty murarskie i murowe 45262510-9 Roboty kamieniarskie 45262511-6 Cięcie kamienia 45262620-3 Ściany nośne 45262512-3 Kamieniarskie roboty wykończeniowe 45300000-0 Roboty instalacyjne w budynkach 45300000-0 Roboty instalacyjne 45310000-3 Roboty instalacyjne elektryczne 45311000-0 Roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych 45311200-2 Roboty w zakresie instalacji elektrycznych 45312100-8 Instalowanie przeciwpożarowych systemów alarmowych 45312200-9 Instalowanie przeciwwłamaniowych systemów alarmowych 45312310-3 Ochrona odgromowa 45314300-4 Instalowanie infrastruktury okablowania 45314320-0 Instalowanie okablowania komputerowego 45315100-9 Instalacyjne roboty elektrotechniczne 45315300-1 Instalacje zasilania elektrycznego 45315600-4 Instalacje niskiego napięcia 45316000-5 Instalowanie systemów oświetleniowych i sygnalizacyjnych 45316100-6 Instalowanie urządzeń oświetlenia zewnętrznego 45317000-2 Inne instalacje elektryczne 45320000-6 Roboty izolacyjne 45324000-4 Roboty w zakresie okładziny tynkowej 45330000-9 Roboty instalacyjne wodno-kanalizacyjne i sanitarne 45331000-6 Instalowanie urządzeń grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 45331100-7 Instalowanie centralnego ogrzewania 45331200-8 Instalowanie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 45331210-1 Instalowanie wentylacji 45332000-3 Roboty instalacyjne wodne i kanalizacyjne 45343200-5 Instalowanie sprzętu gaśniczego 45400000-1 Roboty wykończeniowe w zakresie obiektów budowlanych 45420000-7 Roboty w zakresie zakładania stolarki budowlanej i roboty ciesielskie 45421100-5 Instalowanie drzwi i okien i podobnych elementów PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 6/92
45421130-4 Instalowanie drzwi i okien 45421131-1 Instalowanie drzwi 45421140-7 Instalowanie stolarki metalowej z wyjątkiem drzwi i okien 45421146-9 Instalowanie sufitów podwieszanych 45421146-9 Instalowanie sufitów podwieszanych 45422000-1 Roboty ciesielskie 45421150-0 Instalowanie stolarki niemetalowej 45421153-1 Instalowanie zabudowanych mebli 45421151-7 Instalowanie kuchni na wymiar 45421160-3 Instalowanie wyrobów metalowych 45430000-0 Pokrywanie podłóg i ścian 45431000-7 Kładzenie płytek 45431100-8 Kładzenie terakoty 45313000-4 Instalowanie wind i ruchomych schodów 45313100-5 Instalowanie wind 45316200-7 Instalowanie urządzeń sygnalizacyjnych 45432000-4 Kładzenie i wykładanie podłóg, ścian i tapetowanie ścian 45432100-5 Kładzenie i wykładanie podłóg 45432110-8 Kładzenie podłóg 45432112-2 Kładzenie nawierzchni 45432113-9 Kładzenie parkietu 45432114-6 Roboty w zakresie podłóg drewnianych 45432200-6 Wykładanie i tapetowanie ścian 45432210-9 Wykładanie ścian 45440000-3 Roboty malarskie i szklarskie 45441000-0 Roboty szklarskie 45442000-7 Nakładanie powierzchni kryjących 45442100-8 Roboty malarskie 45442120-4 Malowanie budowli i zakładanie okładzin ochronnych 45442121-1 Malowanie budowli 45443000-4 Roboty elewacyjne 45450000-6 Roboty budowlane wykończeniowe, pozostałe 45451000-3 Dekorowanie 45451200-5 Zakładanie paneli 48421000-5 Pakiety oprogramowania do zarządzania urządzeniami 51700000-9 Usługi instalowania sprzętu przeciwpożarowego 71000000-8 Usługi architektoniczne, budowlane, inżynieryjne i kontrolne 71000000-9 Usługi profesjonalne w zakresie architektury i inżynierii PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 7/92
71220000-6 Usługi projektowe 71220000-6 Usługi projektowania architektonicznego 71247000-1 Nadzór nad robotami budowlanymi 71320000-7 Usługi inżynieryjne w zakresie projektowania 71320000-7 Usługi inżynieryjne w zakresie projektowania 71325000-2 Usługi projektowania fundamentów 71327000-6 Usługi projektowania konstrukcji nośnych 71332000-4 Geotechniczne usługi inżynieryjne 79932000-6 Usługi projektowania wnętrz 79934000-0 Usługi projektowania mebli 45212422-0 Roboty budowlane w zakresie kantyn PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 8/92
1 Przedmiot zamówienia Przedmiotem zamówienia jest realizacja zadania pn. Hala Sportowa Politechniki Poznańskiej. Roboty ziemne, stan surowy otwarty, stan surowy zamknięty, instalacje wewnętrzne sanitarne, mechaniczne, technologiczne i niskoprądowe, sieci zewnętrzne, przyłącza do budynku, roboty drogowe, roboty związane z zagospodarowaniem terenu, roboty wykończeniowe wraz z dostarczeniem elementów wyposażenia sportowego w ramach formuły zaprojektuj i wybuduj wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę oraz uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Niniejsze PFU opisuje część ogólnego zadania składającego się z: a) wykonania projektu budowlanego z zakresu systemu sygnalizacji pożarowej i wentylacji pożarowej: 5 egzemplarzy wersji papierowej oraz 5 egzemplarzy wersji elektronicznej, b) wykonania Projektu Wykonawczego (4 egzemplarzy wersji papierowej oraz 4 egzemplarzy wersji elektronicznej) dla: aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki (AKPiA) oraz systemów sterowania dla Hali Sportowej, instalacji sterowania i pomiarów dla źródeł ciepła i chłodu wraz z instalacjami oraz systemów wentylacyjnych wraz z instalacjami, zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem (BMS), systemów sterowania oświetleniem, systemów sygnalizacji i alarmowania pożarowego (SSP/SAP) i wentylacji pożarowej, systemów monitoringu i pomiaru zużycia mediów, c) dostawy materiałów i urządzeń oraz wykonania wszystkich prac zgodnie z zaakceptowanym przez Zamawiającego Projektem Wykonawczym, d) opracowania Specyfikacji Wykonania i Odbioru Robót, e) wykonania Dokumentacji Powykonawczej dla wszystkich instalacji opisanych w pkt. 1b z naniesionymi zmianami do Projektu Wykonawczego (4 egzemplarzy wersji papierowej oraz 4 egzemplarzy wersji elektronicznej). Projekty, jak i realizacja Inwestycji na wszystkich etapach podlegają weryfikacji przez Zamawiającego. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia obejmujący kompleksowo całą Inwestycję Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej (HS PP) znajduje się w SIWZ. Wszystkie dokumenty przetargowe należy czytać i traktować jako całość opisującą szczegółowo całe zadanie. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 9/92
1.1 Podstawa opracowania Podstawą opracowania niniejszego PFU było wykorzystanie następujących dokumentacji oraz opracowań: koncepcji architektonicznej obiektu, ustalenia z Zamawiającym, ustalenia międzybranżowe oraz z docelowym użytkownikiem obiektu, programy funkcjonalno-użytkowe (PFU) pozostałych branż, wytyczne ochrony przeciwpożarowej, obowiązujące normy i przepisy, wytyczne projektowo-montażowe dla aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki (AKPiA) oraz systemów sterowania. 2 Część opisowa Niniejszy Program Funkcjonalno-Użytkowy (PFU) dotyczy instalacji wewnątrzbudynkowych niskoprądowych dla aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki (AKPiA) oraz systemów sterowania z podziałem na poszczególne systemy: aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania dla Hali Sportowej (automatyka budynkowo-pomieszczeniowa), instalacji sterowania i pomiarów dla źródeł ciepła i chłodu wraz z instalacjami oraz systemów wentylacyjnych wraz z instalacjami, zintegrowany system zarządzania budynkiem (BMS), systemy sterowania oświetleniem, systemy sygnalizacji i alarmowania pożarowego i wentylacji pożarowej (SSP/SAP), systemy monitoringu i pomiaru zużycia mediów. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 10/92
2.1 Instalacje sterowania i pomiarów dla źródeł ciepła i chłodu oraz systemów wentylacyjnych Przedmiotem zamówienia dla tej części PFU są projekty budowlane i wykonawcze, dokumentacja powykonawcza, wszelkie instrukcje obsługi oraz dostarczenie wszystkich niezbędnych urządzeń wykonawczych, aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki, układów sterujących wraz z programami i algorytmami sterowania, jak również wykonanie i uruchomienie wymienionych instalacji na poziomie warstw: fizycznej, sterowania i zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem dla sterowania źródłami ciepła i chłodu oraz systemów wentylacyjnych. Będący przedmiotem zamówienia budynek Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej ma być kompleksowo wyposażony we wszystkie systemy instalacji wentylacji, klimatyzacji oraz ogrzewania. Musi on mieć zatem zrealizowane wszystkie niezbędne układy do zapewnienia utrzymania parametrów komfortu klimatycznego. Dodatkowo kierując się realizacją tzw. Budownictwa zrównoważonego wszystkie realizowane w zamówieniu systemy sterowania oraz AKPiA, w tym również źródeł ciepła, chłodu i systemów wentylacji zapewniać muszą minimalizację zużycia energii poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń wykonawczych, sterujących oraz zaimplementowaniu optymalnych algorytmów sterowania. Ogólnie dla źródeł ciepła, chłodu i systemów wentylacyjnych wszystkie urządzenia warstwy fizycznej (pomiarowe, wykonawcze) oraz sterowania (np. sterowniki PLC, regulatory) muszą być zaprojektowane i wykonane w określonej hierarchicznej topologii sieciowej oraz zapewniać dwukierunkową komunikację ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem (BMS). Wszystkie zapisy w pkt. 2.1 należy bezwzględnie rozpatrywać wraz z branżowym PFU Instalacje sanitarne wewnętrzne. Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja oraz pozostałymi wiążącymi branżowymi PFU. Wszystkie ew. zmiany na każdym etapie realizacji inwestycji należy bezwzględnie uzgadniać z przedstawicielami Zamawiającego obu branż (HVAC i AKPiA). 2.1.1 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji wody lodowej W celu odprowadzenia zysków ciepła w pomieszczeniach realizowanej Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej przewiduje się instalacje wody lodowej. Służyć ma ona w okresie letnim do chłodzenia pomieszczeń sal sportowych, holu i biur, jak również chłodzenia powietrza w centralach wentylacyjnych. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 11/92
Zaprojektować i wykonać należy dwa zmiennoprzepływowe obiegi wody lodowej dedykowane dla: klimakonwektorów: chłodnic central klimatyzacyjnych. Jako źródło chłodu należy wykorzystać sprężarkowe pompy ciepła wraz z dolnym źródłem (szczegółowo opisane w pkt. 2.1.5 niniejszego PFU). Wymagania dla prac od strony AKPiA oraz systemów sterowania dla instalacji wody lodowej: zaprojektowanie, dostarczenie, zainstalowanie oraz uruchomienie szafy zasilającosterującej źródłem instalacji wody lodowej wraz ze wszystkimi stycznikami, przekaźnikami oraz elementami łączeniowymi, wykonanie zasilania oraz sterowania wszystkimi układami wykonawczymi w maszynowni dedykowanymi dla obiegów wody lodowej; układy pompowe dla obiegów klimakonwektorów oraz chłodnic central klimatyzacyjnych muszą mieć możliwość regulacji obrotów (moduł wbudowany w pompę lub pompa z przetwornicą częstotliwości); sterowanie wszystkimi układami pompowymi stopniem otwarcia zaworów musi być optymalne pod kątem ekonomicznym oraz technologicznym; kompletny układ pompowy z zaworem zwrotnym i dwoma zaworami odcinającymi, nie przewiduje się redundancji pomp obiegowych dla systemów instalacji wody lodowej, pompy należy wyposażyć w manometry z zaworami odcinającymi, umożliwiające okresową kontrolę ich parametrów pracy jak również manometry podłączone do BMS, wszystkie pompy obiegowe w klasie energetycznej nie gorszej jak A lub równoważne, fizyczną integrację sterowania lokalnego źródłem chłodu (pompy ciepła) wraz ze sterowaniem instalacji i urządzeń wody lodowej, integrację warstwy sterowania wszystkimi elementami w maszynowni dla instalacji chłodu ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem BMS (pełna wizualizacja procesów, archiwizowanie, raportowanie i trendowanie wszystkich zmiennych oraz alarmowanie w przypadku zaistnienia krytycznych, czy też niekorzystnych dla procesów stanów). Układy wody lodowej wyposażone muszą być w system przed wahaniami ciśnienia obejmujący: zawory bezpieczeństwa montowane przy zasobnikach wody lodowej, PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 12/92
naczynia wzbiorcze przeponowe montowane na każdym zamkniętym układzie instalacji chłodniczej. Systemy pomiarowe dla układów instalacji wody lodowej muszą realizować bezwzględnie pomiary: zużycie chłodu na zasilaniu instalacji wody lodowej od strony źródła chłodu (od strony każdej pompy ciepła), zużycie chłodu na każdym obiegu instalacji wody lodowej: klimakonwektorów oraz chłodnic central klimatyzacyjnych, temperatura na zasilaniu i powrocie na obiegu instalacji wody lodowej dla klimakonwektorów, temperatura na zasilaniu i powrocie na obiegu instalacji wody lodowej dla chłodnic central klimatyzacyjnych, ciśnienie na zasilaniu i powrocie na obiegu instalacji wody lodowej dla klimakonwektorów, stan i tryb pracy pompy obiegowej obiegu instalacji wody lodowej dla klimakonwektorów, prędkość obrotowa [%] pompy obiegowej obiegu instalacji wody lodowej dla klimakonwektorów, stan i tryb pracy pompy obiegowej obiegu instalacji wody lodowej dla chłodnic central, prędkość obrotowa [%] pompy obiegowej obiegu instalacji wody lodowej dla chłodnic central klimatyzacyjnych. Systemy sterowania dla układów instalacji wody lodowej muszą realizować bezwzględnie następujące funkcje: optymalne algorytmy sterowania wykorzystujące w sposób dynamiczny uzasadnione pod względem ekonomicznym i technologicznym pracę wszystkich urządzeń wykonawczych (minimalne obciążenia), algorytmy sterowania źródłem chłodu powinny sprzężone być z wszystkimi obiegami wody lodowej (zawory regulacyjne siłowników dla klimakonwektorów, zawory regulacyjne siłowników chłodnic central), regulacja temperatury każdego podobiegu wody lodowej powinna odbywać się: o dla podobiegu wody lodowej dla klimakonwektorów statyczna (regulacja stałowartościowa), ale zmienna na kilku poziomach parametrów technologicznych w zależności od wydajności pomp ciepła, PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 13/92
o dla podobiegu wody lodowej dla chłodnic central klimatyzacyjnych statyczna (regulacja stałowartościowa), ale zmienna na kilku poziomach parametrów technologicznych w zależności od wydajności pomp ciepła, realizacja harmonogramów i trybów czasowych pracy, w okresach o bardzo wysokich wilgotnościach powietrza chłodnice muszą umożliwić osuszenie powietrza nawiewanego do pomieszczeń, pełną integrację i ciągłą, dwukierunkową komunikację ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem (BMS) dla wszystkich elementów instalacji wody lodowej, wszystkie dodatkowe elementy algorytmów sterowania nie wymienione w tym PFU, a niezbędne do przede wszystkim stabilnej oraz optymalnej pracy całości systemów, zaproponowane na etapie realizacji projektu wykonawczego i uzgodnione na tym etapie wspólnie z Zamawiającym. 2.1.2 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji centralnego ogrzewania (CO), ciepła technologicznego (CT) oraz ciepłej wody użytkowej (CWU) Dla wszystkich pomieszczeń budynku Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej zrealizowane będzie ogrzewanie. Źródłem ciepła dla instalacji grzewczych będą sprężarkowe pompy ciepła z dolnym źródłem (szczegółowo opisane w pkt. 2.1.5 niniejszego PFU). Z rozdzielaczy umiejscowionych w głównej maszynowni (pomieszczenie 0.19) wyprowadzone zostaną obiegi: obieg instalacji centralnego ogrzewania (CO), składający się z podobiegów: o CO-PH1 pierwsza sekcja ogrzewania podłogowego hali sportowej, o CO-PH2 druga sekcja ogrzewania podłogowego hali sportowej, o CO-PH3 trzecia sekcja ogrzewania podłogowego hali sportowej, o CO-PH4 czwarta sekcja ogrzewania podłogowego hali sportowej. o CO-PS obieg ogrzewania podłogowego komunikacji, biur, salek sportowych (dla obiegu dedykowane 2 pompy pracujące w systemie redundantnym i ze stałym obciążeniem), o CO-G obieg ogrzewania grzejnikowego dla zapleczy i pomieszczeń sanitarno-higienicznych (dla obiegu dedykowane 2 pompy pracujące w systemie redundantnym i ze stałym obciążeniem), obieg ciepła technologicznego (CT) dedykowanego dla nagrzewnic central klimatyzacyjnych (dla obiegu dedykowane 2 pompy pracujące w systemie redundantnym i ze stałym obciążeniem), obieg ciepłej wody użytkowej (CWU). PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 14/92
Wymagania dla prac od strony AKPiA oraz systemów sterowania dla instalacji CO, CT i CWU: zaprojektowanie, dostarczenie i zainstalowanie wszystkich urządzeń wykonawczych: pomp obiegowych (wraz z modułami płynnej regulacji lub wraz z przetwornicą częstotliwości) dla obiegów CO, CT oraz CWU, zaworów regulacyjnych oraz wszystkich urządzeń pomocniczych i pomiarowych dedykowanych dla kompleksowej pracy wszystkich instalacji, wszystkie zainstalowane elementy muszą mieć możliwość podłączenia ich do urządzeń z warstwy sterującej oraz warstwy nadrzędnej do zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem BMS, zaprojektowanie, dostarczenie, zainstalowanie oraz uruchomienie szafy zasilającosterującej układami instalacji CO, CT i CWU wraz ze wszystkimi stycznikami, przekaźnikami oraz elementami łączeniowymi, wykonanie zasilania oraz sterowania wszystkimi układami wykonawczymi instalacji CO, CT i CWU (płynne ciągłe sterowanie wydajnością w zakresie 0 100% poprzez wewnętrzne algorytmy sterowania, jak również nadrzędny system BMS, również w trybie pracy ręcznej ręczna możliwość zadawania danej wydajności), obiegi: CO-PS, CO-G i CT posiadają redundantny zespół pomp obiegowych (2 pompy dla każdego obiegu pracujące w algorytmach równomiernego obciążenia i czasu pracy), wykonanie zasilania oraz sterowania dla pompy cyrkulacyjnej obiegu CWU oraz integracja z poziomu BMS (płynne sterowanie wydajnością w zakresie 0 100% poprzez wewnętrzne algorytmy sterowania, jak również nadrzędny system BMS, również w trybie pracy ręcznej ręczna możliwość zadawania danej wydajności), integrację z warstwy sterowania wszystkimi elementami w maszynowni źródła ciepła ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem BMS (pełna wizualizacja procesów, archiwizowanie, raportowanie i trendowanie wszystkich zmiennych oraz alarmowanie w przypadku zaistnienia krytycznych, czy też niekorzystnych dla procesów stanów). Systemy pomiarowe dla układów instalacji CO, CT i CWU muszą realizować bezwzględnie pomiary: dla obiegów centralnego ogrzewania (CO): o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-PH1, o stan oraz tryb pracy pompy obiegowej dla CO-PH1, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-PH1, o temperatura zasilania na obiegu CO-PH1, o zużycie ciepła przez obieg CO-PH1 (licznik ciepła), PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 15/92
o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-PH2, o stan oraz tryb pracy pompy obiegowej dla CO-PH2, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-PH2, o temperatura zasilania na obiegu CO-PH2, o zużycie ciepła przez obieg CO-PH2 (licznik ciepła), o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-PH3, o stan oraz tryb pracy pompy obiegowej dla CO-PH3, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-PH3, o temperatura zasilania na obiegu CO-PH3, o zużycie ciepła przez obieg CO-PH3 (licznik ciepła, o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-PH4, o stan oraz tryb pracy pompy obiegowej dla CO-PH4, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-PH4, o temperatura zasilania na obiegu CO-PH4, o zużycie ciepła przez obieg CO-PH4 (licznik ciepła), o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-PS, o stan oraz tryb pracy redundantnych pomp obiegowych dla CO-PS, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-PS, o temperatura zasilania na obiegu CO-PS, o zużycie ciepła przez obieg CO-PS (licznik ciepła, o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-G, o stan oraz tryb pracy redundantnych pomp obiegowych dla CO-G, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-G, o temperatura zasilania na obiegu CO-G, o zużycie ciepła przez obieg CO-G (licznik ciepła, dla obiegu ciepła technologicznego (CT): o stan otwarcia zaworu trójdrogowego mieszającego dla CO-T, o stan oraz tryb pracy redundantnych pomp obiegowych dla CO-T, o wydajność (stopień wysterowania) pompy obiegowej dla CO-T, o temperatura zasilania na obiegu CO-T, o zużycie ciepła przez obieg CO-T (licznik ciepła), dla obiegu ciepłej wody użytkowej (CWU): o stan oraz tryb pracy pompy obiegowej cyrkulacyjnej dla obiegu CWU, o wydajność (stopień wysterowania obrotami) pompy cyrkulacyjnej, o temperatura zasilania na obwodzie ciepłej wody użytkowej CWU, o temperatura cyrkulacyjna na obwodzie ciepłej wody użytkowej CWU, o temperatura wody zimnej dla CWU, o zużycie ciepła przez obieg CWU (licznik ciepła), PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 16/92
o zużycie energii elektrycznej na obieg CWU. Systemy sterowania dla układu instalacji CO, CT i CWU muszą realizować bezwzględnie następujące funkcje: funkcje zabezpieczające przed przekroczeniem maksymalnej wartości temperatury zasilania w danych obiegach (funkcja ALARMU), optymalne algorytmy sterowania wykorzystujące w sposób dynamiczny uzasadnione pod względem ekonomicznym i technologicznym pracę wszystkich urządzeń wykonawczych (minimalne obciążenia): pompy obiegowe redundantne (czas pracy rozłożony równomiernie, praca naprzemienna z konieczną funkcją przełączania się w przypadku awarii pompy aktualnie pracującej), pompa cyrkulacyjna z możliwością ustawienia kilku stopni wydajności oraz realizacją trybów pracy czasowych, tworzenie krzywych grzewczych (możliwość deklaracji co najmniej 5 punktów charakterystycznych na krzywej) umożliwiających adaptacyjną pracę w zależności od mocy układu i temperatury dla każdego obiegu: centralnego ogrzewania (CO) i ciepła technologicznego (CT), regulacja dynamiczna temperatury (w zależności od krzywych grzewczych) na wszystkich obiegów CO i CT, płynną regulację wszystkimi pompami obiegów CO, CT i CWU z poziomu warstwy sterowania (wewnętrzne algorytmy), jak również z poziomu systemu BMS (również w trybie ręcznym), stałowartościową regulację temperatury na obiegu ciepłej wody użytkowej (CWU), funkcje sterowania w harmonogramie czasowym realizacji przegrzewów w obiegu CWU; włączanie systemu grzałek elektrycznych do osiągnięcia zadanej (możliwość ustawiania z poziomu systemu BMS) temperatury przegrzewu, realizacja harmonogramów i trybów czasowych pracy, priorytet wykorzystania obiegu CWU nad CO, ale z jednoczesnym kontrolowaniem mocy dla obiegu CT (w przypadku max zapotrzebowania dla obiegu CWU funkcja priorytetu wyłączać ma tylko obwód CO, a minimalizować do pewnej wartości obieg CT, zweryfikowany na etapie projektu wykonawczego), wszystkie dodatkowe elementy algorytmów sterowania nie wymienione w tym PFU, a niezbędne do przede wszystkim stabilnej oraz optymalnej pracy całości systemów, zaproponowane na etapie realizacji projektu wykonawczego i uzgodnione na tym etapie wspólnie z Zamawiającym. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 17/92
2.1.3 Systemy pomiarowe i sterowania dla instalacji wentylacyjnych centrale klimatyzacyjne Dla zapewnienia wymaganych parametrów komfortu klimatycznego, w tym przede wszystkim odpowiednią jakość powietrza w danej strefie, pomieszczeniu należy zastosować układy wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła i chłodzeniem. Każda centrala klimatyzacyjna spełniać ma funkcje wentylacji w instalacji nawiewnowywiewnej (zapewnienie odpowiednich parametrów higieniczno-bytowych) z zapewnieniem minimalnej wymiany powietrza (dla danych pomieszczeń hali sportowej) oraz funkcje klimatyzacyjne (chłodzenie powietrzne), dostarczając chłód poprzez chłodnicę samej centrali klimatyzacyjnej zasilaną z obiegów wody lodowej. Zaprojektować, dostarczyć i zainstalować na obiekcie należy 6 central klimatyzacyjnych (szczegółowa weryfikacja na poziomie realizacji projektów budowlanych i wykonawczych) obsługujących następujące linie (szczegóły w branżowym PFU Instalacje sanitarne wewnętrzne. Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja): NW-H1/NW-H2: wentylacja ogólna sali sportowej i zaplecza południowego, NW-H3: wentylacja ogólna zaplecza północnego, NW-S1: wentylacja pomieszczeń sanitarnych zaplecza południowego, NW-S2: wentylacja pomieszczeń sanitarnych zaplecza północnego, NW-G: wentylacja pomieszczeń gastronomii w zapleczu północnym. Fizyczne maszynownie danych central znajdować się będą w pomieszczeniach: pomieszczenie 2.25 centrale NW-H1, NW-H2 i NW-S1, pomieszczenie 2.27 centrale NW-H3, NW-S2, NW-G. Centrale klimatyzacyjne obsługujące linie NW-H1/H2 i NW-H3 (wentylacja ogólna sala sportowej i zaplecza południowego oraz zaplecza północnego) wyposażone są w bloki odzysku ciepła i entalpii rotacyjne wymienniki ciepła. Centrale klimatyzacyjne obsługujące linie NW-S1, NWS-2 i NW-G (wentylacja ogólna pomieszczeń sanitarnych zapleczy oraz wentylacja pomieszczeń gastronomii w zapleczu północnym) wyposażone są w bloki odzysku ciepła szczelne krzyżowe i przeciwprądowe wymienniki z by-passem. Wszystkie urządzenia wentylacyjne muszą mieć możliwość płynnej regulacji obrotów. Należy stosować stałoprądowe napędy (DC) wszystkich wentylatorów, które komutowane są elektronicznie (EC) lub silniki PM z przekształtnikiem częstotliwości. Wszystkie centrale muszą być ze zintegrowanym, zabudowanym w centrali, układem sterowania, wraz ze wszystkimi niezbędnymi układami pomiarowymi oraz w pełni okablowane. Każda centrala musi posiadać lokalny panel umożliwiający monitoring PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 18/92
podstawowych parametrów pracy danej centrali i spełniający rolę zadajnika i funkcje sterowania (obsługa panelu lokalnego w języku polskim), jak również musi posiadać możliwość podłączenia w jednym ze standardowych protokołów komunikacyjnych ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem (BMS). Podłączenie z systemem BMS musi posiadać możliwość dwustronnej komunikacji wraz z możliwością poprzez BMS w trybie automatycznym oraz ręcznym zadawania podstawowych parametrów regulacji (w tym również forsowania danych wartości). Do każdej centrali musi zostać zainstalowana wodna chłodnica powietrza zasilana z obiegu wody lodowej. Zespół podłączeniowy każdej z chłodnic wyposażony będzie w dwudrogowy automatyczny zawór regulacyjny z ogranicznikiem maksymalnego przepływu z siłownikiem elektrycznym o płynnej regulacji, filtr siatkowy, zawory odcinające kulowe (gwintowane lub kołnierzowe), termometry, manometry, spust, odpowietrzenie. Wskazane w pkt. 2.4 niniejszego PFU pomiary wizualizowane i archiwizowane są w systemie BMS. Każda centrala wyposażona będzie również w nagrzewnice wodne, które wyposażone mają być w dwudrogowy zawór regulacyjny z automatycznym ogranicznikiem maksymalnego przepływu z siłownikiem elektrycznym o płynnej regulacji. Nagrzewnice central zasilane będą z obiegu ciepła technologicznego (CT). Linia H1/H2 dodatkowo wyposażona jest w kanałach nawiewnych w nawilżacze parowe, których celem jest utrzymywanie wilgotności względnej w przedziale 40-60%. Wszystkie szczegółowe parametry znajdują się w branżowym PFU Instalacje sanitarne wewnętrzne. Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja. Systemy sterowania centralą klimatyzacyjną zapewniać muszą sterowanie: wentylatorem nawiewnym, wentylatorem wywiewnym, zaworem nagrzewnicy, zaworem chłodnicy, układem odzysku ciepła, w tym silnik rotora regeneratora obrotowego i bypass wymiennika krzyżowego układami zabezpieczenia przeciw-zamrożeniowego po stronie powietrznej ( Frost na powietrzu ) z pomiarem temperatury na nawiewie będącym w algorytmach sterowania dodatkowym zabezpieczeniem, układami zabezpieczenia przeciw-zamrożeniowego na obiegu wodnym ( Frost na wodzie ), układami zabezpieczenia przeciw-zamrożeniowego i przeciw-szronieniu wymiennika odzysku ciepła centrali, siłownikami przepustnic, PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 19/92
układami pomiarowymi stopnia zabrudzenia filtrów na linii nawiewnej i wywiewnej (alarmy), nawilżaczami parowymi w kanałach nawiewnych linii H1/H2. Każda centrala klimatyzacyjna musi posiadać możliwość pomiaru (który w pełni wizualizowany będzie w systemie BMS) następujących parametrów: temperatury: o powietrza nawiewanego, o powietrza wywiewanego, o w miejscu za odzyskiem ciepła, wilgotności: o za nawilżaczem parowym (kanały nawiewne linii H1/H2), precyzyjnych pomiarów strumieni powietrza: o powietrza nawiewanego (pomiar spełniający dokładność określoną na poziomie Projektu Wykonawczego realnie odwzorowującą fizyczny strumień), o powietrza wywiewanego (pomiar spełniający dokładność określoną na poziomie Projektu Wykonawczego realnie odwzorowującą fizyczny strumień), określenia stopnia zabrudzenia filtrów (alarmy przekazywane do systemu BMS o konieczności wymiany filtrów): o na obiegu nawiewnym, o na obiegu wywiewnym, ciśnienia (czujniki ciśnienia umieszczać należy w 2/3 długości instalacji VAV, jednocześnie czujnik nie powinien znajdować się na końcu linii, lecz przed 3-4 urządzeniami VAV; każdorazowo lokalizacja czujników ciśnienia musi uzyskać akceptację branżowych weryfikatorów Zamawiającego): o w centralnym kanale nawiewnym, o w centralnym kanale wywiewnym, stopień wysterowania obrotami: o wentylatora nawiewnego, o wentylatora wywiewnego, o układu odzysku ciepła. Podstawowe funkcje, które muszą spełniać algorytmy sterowania powiązane z centralą klimatyzacyjną (w połączeniu z kompleksowymi liniami wentylacyjnymi z regulatorami VAV i CAV): utrzymywanie na zadanym (wynikającym z bilansu) poziomie przepływu powietrza nawiewanego i wywiewanego (wentylacja bytowa), PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 20/92
regulację stałowartościową utrzymania na zadanym poziomie wartości temperatury w danym pomieszczeniu wraz ze współpracą grzejników wyposażonych w głowice elektrotermiczne, klimakonwektory i systemy ogrzewania podłogowego, utrzymanie wilgotności względnej w przedziale 40-60% w sali sportowej 0.1 (w każdej z 4 stref regulacji) odzysk ciepła w możliwie najwyższym udziale procentowym; natomiast w okresie letnim odzysk tylko w wypadku, gdy daje to rzeczywisty efekt oszczędności energii, w przeciwnym wypadku stosować obejście wymiennika do odzysku ciepła (poprzez tzw. by-pass ), realizację algorytmu przewietrzania nocnego (w okresie letnim w przypadku spełnienia wartości temperatury, wilgotności względnej w pomieszczeniu i temperatury, wilgotności względnej zewnętrznej obniżenie kosztów dla chłodzenia poprzez zrównoważenie zysków ciepła z dnia i akumulację chłodu w budynku), kompensację temperatury nawiewu (wartość zadana w algorytmie sterowania adaptacyjnego) w zależności od obciążeń wewnętrznych (temperatura wewnątrz obsługiwanych pomieszczeń) oraz zewnętrznych (temperatura świeżego powietrza zasysanego do centrali klimatyzacyjnej), realizację sterowania w funkcji osuszania wentylowanego powietrza (chłodzenie bez nagrzewnicy wtórnej; dopuszczalne okresowe obniżenie temperatury nawiewu). Dostawca i integrator układów AKPiA i systemów sterowania musi zapewnić w ramach swojego rozwiązania powyższe funkcje podstawowe. Należy przewidzieć sterowanie przepustnicami z siłownikami zapewniającymi odpowiednie czerpanie powietrza przez centrale klimatyzacyjne z czerpni. Praca wszystkich central wraz z całą instalacją nawiewno-wywiewną spełniać musi wymagania maksymalnego poziomu akustycznego (szczegółowy opis znajduje się w branżowym PFU Instalacje sanitarne wewnętrzne. Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja). Na potrzeby linii NW-H1/H2 pracować mają dwie centrale wentylacyjne NW-H1 i NW-H2. W trakcie typowej eksploatacji budynku wykorzystywana jest jedna centrala (strumień nominalny ok. 7000 m³/h). Systemy sterowania zapewnić muszą w odpowiednim harmonogramie czasowym równomierną pracę obu central. Dany okres, jak i wszelkie parametry pracy muszą mieć możliwość zadawania z poziomu systemu BMS. W trakcie imprez masowych pracują obie centrale z łącznym strumieniem powietrza nominalnie 18000 m³/h. W przypadku występowania wysokich temperatur w głównej sali sportowej (pomieszczenie 0.1) układ sterowania i automatyki BMS musi posiadać możliwość okresowego przełączania pracy linii NW-H1/H2 z trybu typowej eksploatacji w tryb obsługi z pełną wydajnością w PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 21/92
trybie chłodzenia, z jednoczesnym ograniczeniem przepływu do pozostałych obsługiwanych przez te linie pomieszczeń (zmniejszenie strumieni na regulatorach VAV). W budynku przewiduje się nawilżanie powietrza jedynie dla linii NW-H1/H2. Dostawca central klimatyzacyjnych, jak również wykonawca systemów sterowania i automatyki pomieszczeń muszą brać razem udział w uruchomieniu pracy i systemów sterowania. Przez cały okres realizacji, a w szczególności w fazie projektu wykonawczego muszą dokonać wszelkich uzgodnień międzybranżowych między sobą, jak również z Zamawiającym. Po pozytywnym uruchomieniu wymagane jest dostarczenie z dokumentacją powykonawczą wszelkich certyfikatów zgodności zarówno dla samych central klimatyzacyjnych, jak i urządzeń pomiarowych i sterujących. 2.1.4 Systemy pomiarowe i sterowania dla zintegrowanego źródła maszynownia główna Głównym źródłem ciepła i chłodu dla inwestycji Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej jest system pomp ciepła ze źródłem dolnym pobierający energię z gruntu. Dodatkowo zakłada się biwalentno-równoległy tryb pracy pomp ciepła w połączeniu ze szczytowym kotłem elektrycznym (grzałki) o płynnej regulacji mocy, którego zadaniem jest dogrzewanie wody w obiegu CWU, planowane funkcje przegrzewu w obiegu CWU i szczytowy dogrzew instalacji ogrzewczych (CO, CT). Rozwiązanie przewiduje instalację pionowych sond gruntowych łączonych w sekcje rozdzielające z systemami odcinającymi oraz regulacją przepływu pod kątem hydraulicznym oraz integralne połączenie z pompami ciepła (szczegółowa weryfikacja na poziomie Projektu Budowlanego i Wykonawczego), które posiadając swoje własne systemy sterowania muszą zostać pod względem AKPiA oraz systemów sterowania w optymalny sposób zintegrowane ze wszystkimi pozostałymi systemami automatyki budynkowej. W pomieszczeniu 0.19 powstać ma maszynownia główna integrująca wszystkie systemy przygotowania ciepła i chłodu dla budynku Hali Sportowej PP. Na poziomie warstwy sterowania powstać musi również jednostka sterująca nadrzędna (PLC Master) przeprowadzająca w sposób optymalny regulację i sterowania wszystkich elementów systemów obiegów ciepła i chłodu wraz ze źródłem (pompy ciepła z dolnym źródłem). Wymagania dla prac od strony AKPiA oraz systemów sterowania dla instalacji pomp ciepła z dolnym źródłem: kompleksowa realizacja w gruncie dolnego źródła wraz z rozprowadzeniami poziomymi, armaturą odcinającą oraz regulacyjną, PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 22/92
dostarczenie, zainstalowanie i zasilanie pomp ciepła z układem free-cooling oraz ze zintegrowanymi układami sterującymi wraz z możliwością podłączenia do zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem BMS, dostarczenie oraz zainstalowanie wraz z armaturą pomp obiegowych, dostarczenie oraz zainstalowanie czujników temperatury dla każdej pionowej sondy gruntowej (powrót z każdej sondy i powrót ogólny z obiektu) oraz ciśnienia na poziomie rozdzielaczy, dostarczenie oraz zainstalowanie wszystkich elementów pomiarowych, w tym w szczególności czujników temperatury, liczników ciepła/chłodu na wszystkie sekcje źródła dolnego, liczników ciepła/chłodu na każdej pompie ciepła po 2 (od strony źródła dolnego i od strony źródła górnego), licznik ciepła zasilania instalacji grzewczej z pomp ciepła, licznik chłodu zasilania instalacji wody lodowej z pomp ciepła, liczników energii elektrycznej (pobór energii przez każdą z pomp ciepła), zaprojektowanie, dostarczenie, zainstalowanie oraz uruchomienie szafy zasilającosterującej maszynownią główną (pomp ciepła) wraz ze wszystkimi stycznikami, przekaźnikami oraz elementami łączeniowymi, integrację systemów sterowania pompami ciepła (poprzez standardowe protokoły komunikacyjne) z instalacjami źródeł ciepła i chłodu oraz ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem BMS, wykonanie zasilania oraz sterowania wszystkimi układami wykonawczymi maszynowni głównej (pomp ciepła); wszystkie zainstalowane w obiekcie systemy wykonawcze muszą mieć możliwość integracji z systemem BMS, integrację z warstwy sterowania wszystkimi elementami w maszynowni głównej (pomp ciepła) ze zintegrowanym systemem zarządzania budynkiem BMS (pełna wizualizacja procesów, archiwizowanie, raportowanie i trendowanie wszystkich zmiennych oraz alarmowanie w przypadku zaistnienia krytycznych, czy też niekorzystnych dla procesów stanów). Systemy pomiarowe dla układu pomp ciepła (maszynownia główna) muszą realizować bezwzględnie pomiary (podłączenie do zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem BMS): dla pomp ciepła (przesyłane w jednym ze standardowych protokołów komunikacyjnych z lokalnego modułu sterowania pompami ciepła): o stan i tryb pracy danej pompy, o zużycia ciepła/chłodu przez każdą z pomp ciepła od strony źródła dolnego oraz od strony źródła górnego, PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 23/92
o wszystkie możliwe parametry przesyłane w danym protokole komunikacyjnym ustalone po wyborze danego typu pompy ciepła na etapie realizacji Projektu Wykonawczego i uzgodnione z Zamawiającym, dla źródła dolnego pionowe sondy gruntowe: o temperatura na powrocie z każdej z sond źródła dolnego, o temperatura na powrocie z obiektu do sond źródła dolnego, dla maszynowni głównej (pomp ciepła): o stan oraz tryb pracy pomp obiegowych dla każdego obiegu pomp ciepła, o monitoringu temperatur i ciśnień na obiegach grzewczych i chłodniczych, ustalone z Zamawiającym na etapie Projektu Wykonawczego, o wydajność (stopień wysterowania obrotami) danej pompy obiegowej pomp ciepła, o stopień wysterowania wszystkimi zaworami z siłownikami (monitoring w systemie BMS). Systemy sterowania dla układu pomp ciepła muszą realizować bezwzględnie następujące funkcje: optymalne algorytmy sterowania wykorzystujące w sposób dynamiczny uzasadnione pod względem ekonomicznym i technologicznym pracę wszystkich urządzeń wykonawczych (minimalne obciążenia): pompy ciepła wraz z pompami obiegowymi, tworzenie krzywych grzewczych i chłodniczych (możliwość deklaracji co najmniej 5 punktów charakterystycznych na krzywej z poziomu systemu BMS) umożliwiających adaptacyjną pracę w zależności od mocy układu i temperatury dla każdej z pomp ciepła, zabezpieczenie przed zbyt niskimi temperaturami czynnika (medium) w źródle dolnym, pionowych sond gruntowych, temperatura w obiegu zawsze większa od wartości zadanej w BMS (niezależnie od funkcji występującej w zintegrowanym układzie sterowania daną pompą ciepła), sterowanie na podstawie ciśnienia zładu z funkcją zabezpieczającą pompy ciepła przed uszkodzeniem, realizacja harmonogramów i trybów czasowych pracy, wszystkie dodatkowe elementy algorytmów sterowania nie wymienione w tym PFU, a niezbędne do przede wszystkim stabilnej oraz optymalnej pracy całości systemów, zaproponowane na etapie realizacji projektu wykonawczego i uzgodnione na tym etapie wspólnie z Zamawiającym. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 24/92
2.2 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka (AKPiA) oraz systemy sterowania dla pomieszczeń Hali Sportowej Dla zapewnienia określonych parametrów komfortu klimatycznego we wszystkich pomieszczeniach Hali Sportowej Politechniki Poznańskiej niezbędnym jest w hierarchicznym systemie sterowania zaadaptowanie odpowiednich i optymalnych pod kątem zużycia energii algorytmów regulacji automatyki budynkowo-pomieszczeniowej zintegrowanych z systemem BMS. Muszą być one osobnymi i autonomicznymi systemami w pełni spełniającymi wszystkie funkcje sterowania dla każdego pomieszczenia, a jednocześnie muszą zapewniać techniczną możliwość na pełną integrację wszystkich systemów przez tzw. sterowniki integrujące oraz elastyczne połączenie z warstwą systemu BMS. Kierując się realizacją tzw. Budownictwa zrównoważonego wszystkie realizowane w zamówieniu systemy sterowania oraz AKPiA przede wszystkim muszą zapewniać: bezpieczeństwo podczas eksploatacji oraz przeciwpożarowe, pełen komfort klimatyczny dla użytkownika we wszystkich pomieszczeniach; zgodny z normami i wymogami, jak również indywidualnymi potrzebami użytkownika, minimalizację zużycia energii poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń wykonawczych, sterujących oraz zaimplementowaniu optymalnych algorytmów sterowania. Dla przejrzystego podziału i tym samym realizacji odpowiedniego projektu zapewniającego wymagany komfort klimatyczny w danych pomieszczeniach systemy podzielić należy na: utrzymanie komfortu termicznego: o systemy ogrzewania (w okresie zimowym): systemy ogrzewania podłogowego z głowicami elektromotorycznymi, systemy ogrzewania grzejnikowego z głowicami elektrotermicznymi, systemy ogrzewania klimakonwektorami (czteroprzewodowe z funkcją grzania i chłodzenia), systemy podgrzewania powietrza nawiewanego zintegrowane z systemami wentylacyjnymi, o systemy chłodzenia (w okresie letnim): systemy chłodzenia klimakonwektorami (dwu- i czetroprzewodowe), systemy chłodzenia powietrznego zintegrowane z systemami wentylacyjnymi, utrzymanie zadanej czystości powietrza: o systemy wentylacyjne zapewniające wymagane strumienie powietrza wraz z możliwością chłodzenia powietrznego. PFU AKPiA oraz systemy sterowania strona 25/92