Od elitarnych kuźni olimpijczyków do powszechnego systemu wspierania uczniów w wybitnie uzdolnionych Systemowy projekt innowacyjny Białystok 6 XI 20 Projekt Zdolni z Pomorza Nazwa projektu: systemowy projekt innowacyjny Pomorskie dobry kurs na edukację. Wspieranie uczniów o szczególnych predyspozycjach w zakresie matematyki, fizyki i informatyki Cel projektu: opracowanie i wdroŝenie modelu systemowego wspierania uczniów uzdolnionych Odbiorcy: co najmniej 600 uczniów i 20 nauczycieli Termin realizacji: września 200 r. 3 sierpnia 203 r.
ZałoŜenia projektu. Wyrównywanie szans edukacyjnych: wspieranie uczniów szczególnie uzdolnionych. 2. Przedmioty kluczowe dla rozwoju gospodarczego: matematyka, fizyka i informatyka. 3. Wspieranie rozwoju, a nie dofinansowanie: kompleksowe wspieranie uczniów uzdolnionych i ich nauczycieli. 4. Niwelowanie ograniczeń w dostępie do systemu wspierania: portal edukacyjny z platformą e-learningową; materiały dydaktyczne. 5. Trwałość systemu wspierania uczniów uzdolnionych: regionalne partnerstwo. Uzasadnienie realizacji projektu 3-5% uczniowie wybitnie uzdolnieni 2
niewystarczający katalog stosowanych form wsparcia brak lub nieadekwatne materiały dydaktyczne do pracy z uczniem wybitnie uzdolnionym utrudniona moŝliwość zweryfikowania efektywności stosowanych form wsparcia uczniów uzdolnionych formy wsparcia nie uwzględniają specyficznych potrzeb uczniów uzdolnionych obejmujących jednocześnie inteligencję, uzdolnienia kierunkowe i zdolności twórcze niewystarczające stosowanie lub brak narzędzi i procedur do diagnozowania uzdolnień 3-5% uczniowie wybitnie uzdolnieni duŝa część nauczycieli nie dysponuje specyficznymi umiejętnościami do pracy z uczniem uzdolnionym brak systemowych rozwiązań z zakresu wsparcia uczniów szczególnie uzdolnionych brak systemu wspierania uzdolnień utrudniony dostęp do form wsparcia związany ze statusem materialnym i miejscem zamieszkania ucznia Cel wprowadzenia innowacji Cel ogólny projektu: stworzenie warunków równych szans edukacyjnych wszystkim uczniom województwa pomorskiego posiadającym szczególne predyspozycje w zakresie matematyki, fizyki i informatyki poprzez opracowanie i wdroŝenie modelu systemu wspierania uczniów uzdolnionych. Cele szczegółowe: wzmocnienie atrakcyjności i jakości oferty edukacyjnej instytucji oświatowych, zwiększenie szans na sukces uczniów w dalszej edukacji i karierze zawodowej, dostosowanie kompetencji nauczycieli do wymogów stawianych współczesnej szkole, zwiększenie świadomości jednostek samorządu terytorialnego, regionalnych uczelni i instytucji rynku pracy co do wykorzystania potencjału uczniów uzdolnionych, zwiększenie społecznego zainteresowania wspieraniem uczniów uzdolnionych. 3
Opis produktu finalnego Model systemu wspierania uczniów uzdolnionych Zdolni z Pomorza, stanowiący produkt finalny:. regionalny program i partnerstwo na rzecz wspierania uczniów uzdolnionych, 2. sieć centrów nauczania kreatywnego, 3. system diagnozy i rekrutacji uczniów uzdolnionych, 4. formy wspierania ucznia uzdolnionego: zajęcia pozalekcyjne, opieka merytoryczna uczelni wyŝszych, obozy naukowe, spotkania akademickie, stypendia, 5. rekrutacja oraz wspieranie nauczycieli uczniów uzdolnionych: rekrutacja, doskonalenie nauczycieli, motywowanie nauczycieli, 6. portal edukacyjny z platformą e-learningową. Regionalne partnerstwo na rzecz uczniów uzdolnionych SAMORZĄDY LOKALNE UCZELNIE WYśSZE SZKOŁY, PPP SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Regionalny system wspierania uczniów uzdolnionych PRACODAWCY trwałość 4
Regionalny program i partnerstwo na rzecz wspierania uczniów w uzdolnionych kwietnia 20 r. podpisanie przez Województwo Pomorskie listów intencyjnych z: jednostkami samorządu terytorialnego 0 powiatów: miasto Gdańsk, miasto Słupsk, powiat bytowski, powiat człuchowski, powiat kartuski, powiat kwidzyński, powiat lęborski, powiat malborski, powiat starogardzki, powiat wejherowski (pozostałe 0 powiatów woj. pomorskiego dołączy do projektu w roku 202) uczelniami wyŝszymi: Politechnika Gdańska Uniwersytet Gdański przedstawicielami przedsiębiorców: Pomorski Klaster ICT Pracodawcy Pomorza Sieć centrów w nauczania kreatywnego Zespół Szkół Ekonomiczno- -Handlowych w Lęborku I LO ul. Szarych Szeregów 5 76-200 Słupsk Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Gdańska 57 77-00 Bytów Zespół Szkół Agrobiznesu ul. Parkowa 2 77-300 Człuchów Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Hallera 34 83-200 Starogard Gdański Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kartuzach (I LO) ul. Klasztorna 4 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Kwidzynie 82-500 Kwidzyn ul. Grudziądzka 8 Powiatowy Zespół PPP w Wejherowie III LO oraz VIII LO w Gdańsku PPP ul. Reymonta 24 Malbork Regionalne Centrum Nauczania Kreatywnego Lokalne Centra Nauczania Kreatywnego proponowane przez samorządy lokalizacje LCNK 5
Sieć centrów w nauczania kreatywnego NajwaŜniejsze zadania LNCK: zorganizowanie i przeprowadzenie rekrutacji uczniów uzdolnionych, prowadzenie powiatowej bazy beneficjentów systemu (uzdolnionych uczniów i nauczycieli przygotowanych do pracy z takimi uczniami), organizowanie atrakcyjnych form edukacyjnych poza siedzibą LCNK (konferencje i spotkania), współpraca ze środowiskiem naukowym (wykłady, projekty), poszerzanie bazy materiałów dydaktycznych zamieszczanych na portalu, wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla rodziców i uczniów uzdolnionych, współpraca ze szkołami i innymi LCNK oraz placówkami edukacyjnymi, pozyskiwanie wsparcia materialnego dla uczniów, organizowanie atrakcyjnych praktyk i wycieczek edukacyjnych do miejsc zakładów pracy wdraŝających nowoczesne rozwiązania technicznotechnologiczne, współpraca z radą konsultacyjną i samorządem lokalnym. System diagnozy i rekrutacji uczniów w uzdolnionych INTELIGENCJA UZDOLNIENIA KIERUNKOWE model zdolności przyjęty w projekcie ZDOLNOŚCI TWÓRCZE ŚRODOWISKO RODZINNE, SZKOLNE, RÓWIEŚNICZE MOTYWACJA SAMOOCENA LĘK JAKO CECHA załoŝenia diagnozy uczniów załoŝenia rekrutacji uczniów 6
Nabór r uczniów w i koła a w 0 powiatach (etap testowania) Nabór r maj-czerwiec 20 Koła a w roku szkolnym 20/2 Nabór r maj-czerwiec 202 Koła a w roku szkolnym 202/3 I klasa gimnazjum II klasa gimnazjum III klasa gimnazjum Koła gimnazjalistów II klasa gimnazjum III klasa gimnazjum Matematyka: 5-8 uczniów Fizyka: 5-8 uczniów Informatyka: 8-0 uczniów VI klasa szkoły podstawowej I klasa gimnazjum Koła gimnazjalistów I klasa gimnazjum II klasa gimnazjum III klasa gimnazjum Matematyka: 8-0 uczniów Fizyka: 8-0 uczniów Informatyka: 0-5 uczniów I klasa szkoły ponadgimnazjalnej Koła uczniów szkoły ponadgimnazjalnej I klasa szkoły ponadgimnazjalnej II klasa szkoły ponadgimnazjalnej Matematyka: 5-8 uczniów Fizyka: 5-8 uczniów Informatyka: 8-0 uczniów brak potrzeby naboru Koła uczniów szkoły ponadgimnazjalnej I klasa szkoły ponadgimnazjalnej II klasa szkoły ponadgimnazjalnej III klasa szkoły ponadgimnazjalnej Matematyka: 8-0 uczniów Fizyka: 8-0 uczniów Informatyka: 0-5 uczniów powiat Liczba uczniów bytowski gimnazja 2065 szkoły ponadgimnazjalne 660 ~% uczniów gimnazjów 20 ~% uczniów w szkół ponadgimnazjalnych 6 koła gimn. koła ponad- -gimn. człuchowski 587 354 5 3 kartuski 359 2733 35 27 2 2 kwidzyński 2324 834 23 8 lęborski 729 70 7 7 malborski 606 600 6 6 starogardzki 3287 3048 32 30 2 2 wejherowski 502 442 50 4 2 2 Gdańsk 7938 9886 79 98 4 5 Słupsk 203 3287 20 32 2 7
Nabór r uczniów w do projektu. Laureaci i finaliści wskazanych olimpiad i laureaci konkursów. 2. Uczniowie wyłonieni na podstawie: nominacji, badań PPP, testu uzdolnień kierunkowych. 3. Otwarte drzwi dołączanie uczniów w trakcie trwania projektu, np. zwycięzcy Ligi Zadaniowej. Etapy procesu identyfikacji i diagnozy uczniów. Nominacje uczniów do objęcia systemem wsparcia zgłaszane do powiatowych poradni psychologiczno-pedagogicznych ( PPP) przez nauczycieli (dopuszcza się równieŝ moŝliwość zgłaszania uczniów równieŝ przez pedagogów szkolnych, rodziców i inne osoby). 2. Badania diagnostyczne uczniów przeprowadzone przez PPP. 3. Test uzdolnień kierunkowych organizowany przez RCNK we współpracy z LCNK. Nauczyciele, którzy dokonywali nominacji, przeszli szkolenie w zakresie rozpoznawania uczniów uzdolnionych. Szkolenie przeprowadzili psychologowie z PPP. 8
Diagnoza psychologiczna Zgodnie z przyjętym modelem uzdolnień uczniowie uzdolnieni to uczniowie osiągający: IQ minimum 30 lub minimum 8 sten w Baterii Apis-P(R)/Apis-Z wysoki lub bardzo wysoki wynik w testach Raven a odpowiednich dla wieku albo IQ minimum 20 lub minimum 7 sten w Baterii Apis-P(R)/Apis-Z przy wysokich lub bardzo wysokichwynikach w podtestach badających logiczne myślenie, wyobraźnię geometryczną, przestrzenną, zdolności rachunkowe wyŝszy niŝ przeciętny wynik w testach Raven a odpowiednich dla wieku wysokie zdolności twórcze w teście twórczego myślenia. Ponadto z uczniami powinna być przeprowadzona rozmowa kwalifikacyjna, która da odpowiedź na pytania o zaangaŝowanie ucznia w zadanie, chęć i motywację do samorozwoju i udziału w systemie. Test uzdolnień kierunkowych. Do testów powinno przystąpić 070 uczniów. 2. W pierwszym terminie test pisało 004 uczniów. 3. 40 uczniów wystąpiło o udział w drugim terminie. 9
Test uzdolnień kierunkowych razem przystępujący do testu laureaci/ finaliści lp. powiat G PG G PG m. Gdańsk 62 42 3 3 2 3 4 bytowski człuchowski kartuski 35 29 49 4 2 37 5 6 kwidzyński lęborski 4 5 42 32 5 3 7 8 malborski starogardzki 30 65 34 50 9 0 m. Słupsk wejherowski 37 94 59 46 3 3 8 7 razem 593 477 39 razem G i PG 070 50 Wyniki TUK powiat malborski moŝliwa liczba punktów - poziom gimnazjum matematyka fizyka informatyka suma punktów 6 0 0 36 maksymalne uzyskane liczby punktów - poziom gimnazjum matematyka fizyka informatyka 3 8 7 suma punktów 23 matematyka średnia uzyskanych punktów - poziom gimnazjum fizyka informatyka 5,69 4,03 2,83 suma punktów 2,55 liczba przystępujących do testu uzdolnień kierunkowych 29 0
Wyniki TUK powiat malborski cd. moŝliwa liczba punktów - poziom szkoły ponadgimnazjalnej matematyka fizyka informatyka suma punktów 6 0 3 39 maksymalne uzyskane liczby punktów - poziom szkoły ponadgimnazjalnej matematyka fizyka informatyka suma punktów 0 7 24 średnia uzyskanych punktów - poziom szkoły ponadgimnazjalnej matematyka fizyka informatyka suma punktów 5,84 6,63 3,28 5,75 liczba przystępujących do testu uzdolnień kierunkowych 32 Formy wspierania ucznia uzdolnionego /5 przygotowany nauczyciel diagnoza uczniów regionalny portal edukacyjny spotkania akademickie zajęcia pozalekcyjne obozy naukowe konkursy (np. Liga Zadaniowa) stypendia mentorzy (dla uczniów wybitnych)
Formy wspierania ucznia uzdolnionego 2/5: zajęcia pozalekcyjne, spotkania akademickie. Mała liczebność grup zajęć pozalekcyjnych pozwoli nauczycielowi dotrzeć do indywidualnych potrzeb ucznia. 2. Grupy będą liczyć: 5-0 osób (matematyka, fizyka) lub 8-5 (informatyka). 3. Nauczyciele prowadzący zajęcia przejdą kurs doskonalący do pracy z uczniem uzdolnionym. 4. Organizacja zajęć pozalekcyjnych będzie zadaniem powiatowych Lokalnych Centrów Nauczania Kreatywnego. 5. W kaŝdym powiecie powstaną grupy z przedmiotów: matematyka, fizyka i informatyka na poziomie gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej zaleŝne od liczby uczniów w powiecie. 6. Zajęcia pozalekcyjne będą odbywać się w wymiarze co najmniej 20 spotkań w ciągu roku szkolnego. 7. Czas trwania zajęć: matematyka (2 x 45min), fizyka (2 x 45min) na zajęcia teoretyczne albo (3x45min) na zajęcia doświadczalne, informatyka (3x45 min). 8. Spotkania akademickie będą prowadzone przez naukowców z wyŝszych uczelni Pomorza oraz innych ośrodków akademickich. 9. Na poziomie gimnazjum będą się odbywać 4 spotkania akademickie w ciągu roku szkolnego, dla kaŝdej z grup przedmiotowych: matematyka, fizyka, informatyka. 0. Na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej przewiduje się 6 spotkań w ciągu roku szkolnego.. Czas trwania spotkania: 6 godzin lekcyjnych. 2. Formy pracy: wykład, dyskusja dotycząca treści i zagadnień związanych z wykładem, warsztaty w pracowniach: informatycznej, matematycznej i fizycznej, ćwiczenia konwersatoryjno-rachunkowe, zwiedzanie laboratoriów naukowych. Formy wspierania ucznia uzdolnionego 3/5: obozy naukowe. Obozy naukowe organizowane podczas wakacji, będą miały charakter interdyscyplinarny oraz uczestniczyć w nich będą uczniowie biorący udział w zajęciach z trzech przedmiotów: matematyki, fizyki i informatyki. 2. Z kaŝdego przedmiotu oraz na kaŝdym z dwóch poziomów: gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, zostanie wytypowanych 25 uczniów w sumie 50 osób. 3. Uczniów wskazywać będą Lokalne Centra Nauczania Kreatywnego, część miejsc natomiast zostanie zarezerwowana dla najlepszych uczniów biorących udział w Lidze Zadaniowej. 4. Formy zajęć, które będą realizowane podczas obozów to: warsztaty przedmiotowe, warsztaty psychologiczne usprawniające techniki uczenia się, wzmacnianie twórczości i kreatywności, gry matematyczno-logiczne, zawody informatyczne druŝynowe i indywidualne, zawody matematyczne, fizyczne, demonstracje, doświadczenia, a takŝe zajęcia rekreacyjno-sportowe. 2
Formy wspierania ucznia uzdolnionego 4/5: współpraca praca szkół wyŝszych W odniesieniu do ucznia: indywidualna opieka mentora dla uczniów wybitnie uzdolnionych, cykliczne konsultacje na portalu edukacyjnym, zajęcia prowadzone przez naukowców: spotkania akademickie, obozy naukowe, wspólne prace badawcze, zajęcia na platformie e-learningowej prowadzone przez naukowców: Liga Zadaniowa, moduł InfoZadania, forum, e-kursy, współtworzenie i recenzowania programów i materiałów dydaktycznych do pracy z uczniami uzdolnionymi, śledzenie ścieŝki rozwoju najwybitniejszych uczniów, moŝliwość wsparcia stypendialnego juŝ na pierwszym roku studiów, W odniesieniu do nauczyciela: współpraca przy opracowaniu programów zajęć pozalekcyjnych, warsztatów dla nauczycieli i innych materiałów dydaktycznych, cykliczne konsultacje na portalu edukacyjnym, wspomaganie nauczycieli poprzez portal i platformę e-learningową, monitorowanie jakości materiałów merytorycznych. Formy wspierania ucznia uzdolnionego 5/5: stypendia. W projekcie Zdolni z Pomorza stypendia są tyko jedną z form wsparcia ucznia uzdolnionego. 2. Głównym celem zaplanowanego wsparcia stypendialnego jest umoŝliwienie wszystkim uczniom, bez względu na jego status i miejsce zamieszkania, udziału we wszystkich pozostałych formach zajęć: zajęciach pozalekcyjnych w LCNK, spotkaniach akademickich, obozach naukowych. 3
Portal edukacyjny z platformą e-learningową Główne funkcje portalu: Moduły przedmiotowe: Matematyka, Fizyka i Informatyka oraz platforma e-learningowa. Moduły przedmiotowe będą grupować zasoby edukacyjne oraz konkursy związane z danym przedmiotem. Moduł umoŝliwiający organizowanie konkursów: Liga Zadaniowa, konkursy programistyczne (w module InfoZadania). Platforma e-learningowa która będzie spełniać dwie funkcje: komunikacyjną oraz platformy do zdalnego nauczania. Baza zasobów edukacyjnych. Odbiorcy portalu: uczniowie i nauczyciele (w tym uczniowie i nauczyciele objęci projektem Zdolni z Pomorza), rodzice uczniów, wykładowcy z uczelni współpracujących w RCNK, gminne, powiatowe i regionalne instytucje związane z edukacją i wspierające rozwój ucznia uzdolnionego (samorządy, pracodawcy, uczelnie). 4
Kurs doskonalący dla nauczycieli Kurs doskonalący w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym (40 godzin) Moduły: warsztat merytoryczny, warsztat psychologiczny, wykorzystanie nowych technologii. Materiały y opracowane w etapie przygotowawczym 5
Materiały y opracowane w etapie przygotowawczym Matematyka 3 programy zajęć pozalekcyjnych 2 programy spotkań akademickich dla uczniów uzdolnionych 2 opracowania wytycznych do organizacji obozów naukowych dla uczniów uzdolnionych 2 programy kursu doskonalącego dla nauczycieli zestaw wzorcowych materiałów dydaktycznych (zestawy zadań z rozwiązaniami, materiały dla nauczyciela, materiały na warsztaty dla nauczycieli) Fizyka 2 programy zajęć pozalekcyjnych 2 programy spotkań akademickich dla uczniów uzdolnionych 2 opracowania wytycznych do organizacji obozów naukowych dla uczniów uzdolnionych 2 programy kursu doskonalącego dla nauczycieli Zestaw wzorcowych materiałów dydaktycznych (zestawy zadań z rozwiązaniami, materiały dla nauczyciela, materiały na warsztaty dla nauczycieli) Materiały y opracowane w etapie przygotowawczym Informatyka Portal opracowanie pt. System metod twórczego motywowania uczniów uzdolnionych standardy do opracowania autorskich programów zajęć pozalekcyjnych dla uczniów uzdolnionych (3 poziomy edukacyjne) program spotkań akademickich dla uczniów uzdolnionych 2 opracowania wytycznych do organizacji obozów naukowych dla uczniów uzdolnionych. program kursu doskonalącego dla nauczycieli specyfikacja funkcjonalna modułu InfoZadania zestaw wzorcowych materiałów dydaktycznych (zestawy zadań z rozwiązaniami, materiały dla nauczyciela, materiały na warsztaty dla nauczycieli) Projekt koncepcyjny funkcjonowania portalu edukacyjnego z platformą e-learningową. Specyfikacja funkcjonalna portalu edukacyjnego z platformą e-learningową. Zasady wypełniania treścią portalu edukacyjnego z platformą e-learningową. Zasady opracowywania e-kursów dla portalu edukacyjnego z platformą e-learningową. Opis szkolenia nauczycieli w ramach warsztatów Nauczanie z technologiami. Zasady funkcjonowania redakcji portalu edukacyjnego. 6
Materiały y opracowane w etapie przygotowawczym Partnerstwo koncepcja regionalnego partnerstwa na rzecz wspierania uczniów uzdolnionych w województwie pomorskim opis sieci centrów nauczania kreatywnego Diagnoza ZałoŜenia do systemu diagnozowania uzdolnień z uwzględnieniem podejścia psychologicznopedagogicznego. Lista narzędzi i metod rekomendowanych do diagnozy uzdolnień ogólnych i kierunkowych uczniów gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych. Arkusz nominacji. Program warsztatów psychologicznych dla nauczycieli. Strona www projektu 7
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Departament Edukacji i Sportu www.zdolnizpomorza.pl 8