Uchwała Nr VI/44/07 Rady Gminy Janowiec z dnia 15 czerwca 2007 roku w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Janowiec na lata 2007-2017 Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 200Ir. Nr. 142 poz.1591 z późn. zm.) oraz art 17 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U.z 2004r. Nr. 64 poz.593 z późn. zm. ) Rada Gminy Janowiec uchwala co następuje: 1- Uchwala się Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Janowiec stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Janowiec. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem uchwalenia. 1
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Janowiec na lata 2007-2017 Rozdział I Wstęp 1. Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych wytycza kierunki, działania i cele w obszarze problematyki pomocy społecznej Gminy ze szczególnym uwzględnieniem problemu bezrobocia, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przemocy w rodzinie, ochrony zdrowia. Powyższe problemy wskazują na kluczowe kwestie społeczne, z jakimi borykają się mieszkańcy gminy Janowiec, Zakłada się, że podejmowane działania pozwolą na częściowe usunięcie przyczyn trudnej sytuacji bytowej świadczeniobiorców pomocy społecznej jak również na złagodzenie tych skutków. 2. Zadania strategii, a także odpowiednie formy pomocy wynikają z diagnozy problemów społecznych, w skali gminy. Diagnoza problemów społecznych występujących na terenie gminy Janowiec została sporządzona w oparciu o dane będące w dyspozycji: 1. Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu; 2. Powiatowego Urzędu Pracy w Puławach; 3. Instytucji i organizacji współpracujących z Ośrodkiem (Urząd Gminy w Janowcu, placówki oświatowe, służba zdrowia, policja). 3. Strategia niniejsza ma za zadanie zintegrowanie programów społecznych, a w ramach programów wyznaczenie celów, kierunków oraz określenie i zhierarchizowanie działań. 4. Wiodącym celem strategii jest umacnianie solidarności i więzi międzyludzkich, poprawa stanu zdrowia oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego mieszkańców Gminy Janowiec. Priorytet ten będzie realizowany poprzez cztery cele strategiczne: 1. zbudowanie zintegrowanego systemu pomocy społecznej na terenie Gminy Janowiec; 2. aktywizacja i integracja grup zagrożonych wykluczeniem społecznym; 3. przeciwdziałanie społecznej bierności i wyuczonej bezradności; 4. wzmacnianie trwałości rodziny, wspieranie jej rozwoju, wyrównywanie szans różnych typów rodzin, w tym przeciwdziałanie marginalizacji osób i rodzin, które z różnych przyczyn są niesamodzielne. 2 [
Rozdział II Gminny program pomocy społecznej Diagnoza 5. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości". Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka". Problemy z jakimi na co dzień borykają się pracownicy socjalni, najczęściej wynikają z ubóstwa na które składa się bezrobocie, niski poziom wykształcenia, niskie dochody, minimalizacja potrzeb, wyłączanie się z życia społecznego środowiska. Przeważająca część naszego społeczeństwa to pracownicy fizyczni z wykształceniem poniżej średniego, którzy po likwidacji wielu zakładów pracy pozostają bezrobotni. Osoby te cechuje brak zdolności przystosowawczych do nowych realiów gospodarczych oraz nie nadążają za ciągłymi zmianami transformacyjnymi. Ponadto nasila się zjawisko ubożenia rodzin rolniczych, szczególnie tzw. dwuzawodowców", którzy utracili pracę i dodatkowy dochód natomiast z niewielkiego gospodarstwa nie są w stanie zabezpieczyć nawet najniezbędniejszych potrzeb. Gmina Janowiec jest gminą typowo rolniczą o niskiej bonitacji gleb, dużym rozdrobnieniu gospodarstw. Przeważająca część gospodarstw to gospodarstwa o powierzchni od lha do 5ha użytków rolnych, które są niedoinwestowane, niskotowarowe bez perspektywy rozwoju. Cel strategiczny: 6.1 Wsparcie rodzin w prawidłowym jej funkcjonowaniu, usamodzielnianiu się oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo wychowawczych. 2. Zmiana modelu pomocy społecznej z wykorzystaniem instrumentów wsparcia : a) rehabilitacja, b) pomoc w podjęciu zatrudnienia, w tym przez rolników małych gospodarstw, c) edukacja rolników w zakresie rozpoczęcia działalności agroturystycznej, c) edukacja socjalna, 7. Działania skierowane będą na rodziny i osoby dotknięte bezrobociem, problemami rodzinnymi, zdrowotnymi, niepełnosprawnością. Gminny system pomocy społecznej musi zawierać komponenty stabilne dające poczucie bezpieczeństwa, a także być otwarty na nowe wyzwania.dlatego też Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu zmierza w swoich 3 4
działaniach do aktywnego pomagania osobom i rodzinom oczekując na ich współuczestniczenie w rozwiązywaniu tych problemów. W tym zakresie coraz częściej występuje konieczność zawierania kontraktów socjalnych, które mają pobudzić do działania i współdziałania naszych klientów z pracownikiem socjalnym. Działania 8.1. Zbudowanie zintegrowanego systemu informacji pomiędzy Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Janowcu, Powiatowym Urzędem Pracy w Puławach, a klientami Gminnego Ośrodka Pomoc Społecznej w Janowcu 2. Wsparcie dla dzieci i młodzieży zagrożonej niedostosowaniem społecznym poprzez uczestniczenie w zajęciach funkcjonującej świetlicy środowiskowej 3. Kontynuowanie dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach, a także zapewnienie posiłku osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Podmioty realizujące: 9. W realizacji niniejszych zadań udział będą brały przede wszystkim: 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu; 2) Powiatowy Urząd Pracy w Puławach; 3) szkoły z terenu gminy Janowiec; 4)Urząd Gminy w Janowcu; 5)Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Janowcu; 6) Posterunek Policji w Janowcu. 7)Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Diagnoza Rozdział III Gminny program opieki nad dzieckiem i rodziną 10. Znaczną część klientów Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu stanowią rodziny, w których występuje bezrobocie, niezaradność życiowa, patologia. Na prawidłowe funkcjonowanie rodziny mają wpływ takie czynniki jak: struktura rodziny, atmosfera wychowawcza w domu, sytuacja zdrowotna, ekonomiczna, materialna rodziny, a także środowisko w jakim ta rodzina flinkcjonuje. W wielu przypadkach u rodzin korzystających z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu ta struktura jest zaburzona. Znaczna część rodzin korzystających z pomocy z powodu bezrobocia nie posiada środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziny. W wielu przypadkach występuje patologia, niezaradność życiowa, co wiąże się z zaniedbaniami w obowiązkach 4
domowych, w sprawach opiekuńczo - wychowawczych w stosunku do dzieci. W rodzinach tych zauważa się brak umiejętności tworzenia właściwego klimatu życia rodzinnego, dawania rodzinie poczucia bezpieczeństwa, ciepła rodzinnego. Rodziny te często żyją w takich społecznościach, które nie chcą ingerować w życie innych.w wielu przypadkach dzieci pochodzące z tych rodzin nie mają należytej opieki. Odrzucone przez środowisko rodzinne, często pozostawione same sobie więcej czasu spędzają poza domem szukając akceptacji wśród grup nieformalnych. Zaczynają opuszczać lekcje, pojawiają się problemy w szkole, gdyż mało czasu poświęcają nauce. Zdarza się, że popadają w konflikt z prawem. Z powodu trudnej sytuacji materialnej oraz braku odpowiedniej opieki rodziców, dzieci często przychodziły do szkoły głodne. Dzieci objęte zostały dożywianiem w stołówce szkolnej, natomiast dorośli wymagają pomocy ze strony placówek pomocowych (poradnie psychologiczne, rodzinne itp.). Cele strategiczne: 11.1 Kompleksowa i systemowa pomoc jednostce i rodzinie głównie o charakterze profilaktycznym, aktywizującym rodzinę lub jednostkę do poszukiwania samodzielnych rozwiązali. 2. Organizowanie pomocy w różnych środowiskach: a) szkoła, b) rodzina. c)świetlica środowiskowa. 12. 1 Wzmocnienie zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów. 2. Zapobieganie występowania rozpadu więzi rodzinnych oraz patologii społecznej. 3. Przeciwdziałanie problemom dysfunkcji opiekuńczo-wychowawczej, sytuacji kryzysowej i przemocy w rodzinie, a także unikania niepożądanych skutków przemocy. Działania 13.1. Organizowanie współpracy pomiędzy pracownikami socjalnymi, przedstawicielami szkół, policji, sądu, prokuratury, sołtysów, radnych poprzez wymianę informacji. 2. Zapewnienie odpowiednich form opieki osobom potrzebującym pomocy poprzez świadczenie usług opiekuńczych bądź zapewnienie tych usług w ramach pomocy sąsiedzkiej 3. Pomoc w uzyskaniu stypendiów socjalnych dla dzieci i młodzieży znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. 5 V
Rozdział IV Gminny program rozwiązywania problemów bezrobocia Diagnoza 14. Bezrobocie jest zjawiskiem towarzyszącym gospodarce rynkowej. Oznacza brak pracy zarobkowej dla osób zdolnych i gotowych do jej podjęcia w pełnym wymiarze czasu pracy. Bezrobocie w gminie Janowiec dotyka wiele osób i rodzin, wynikające skutki i straty są dotkliwe nie tylko dla samych bezrobotnych i ich rodzin, ale również dla całego społeczeństwa. Chodzi tu o niewykorzystany potencjał ludzkiej pracy, poczucie zagrożenia bezrobociem ludzi zatrudnionych, nasilenie się społecznej patologii oraz potrzebę korzystania z wszelkiej pomocy. Przyczyną bezrobocia w gminie Janowiec jest brak większych zakładów pracy oraz zwiększone wymagania prywatnych pracodawców dotyczących kwalifikacji zawodowych pracowników. Niewystarczająca dynamika rynku pracy w procesie tworzenia nowych miejsc pracy jak również ograniczenie w zatrudnianiu pracowników w zakładach na terenie sąsiednich gmin i Miasta Puławy. Ponadto część osób bezrobotnych cechuje wyuczona bezradność w poszukiwaniu pracy. Stopa bezrobocia w gminie w ostatnich latach kształtuje się w granicach około 13 %. Największą grupę stanowią osoby długotrwałe bezrobotni, których staż wynosi powyżej 24 miesięcy. Skutkami pozostawania bez zatrudnienia są problemy finansowe. Długotrwała sytuacja pozostawania bez pracy wpływa negatywnie na poczucie własnej wartości człowieka. Stres i utrata stabilizacji powodują często niemożność podejmowania racjonalnych decyzji. Często pojawia się apatia, zniechęcenie, a także agresywne reakcje wobec otoczenia, środowiska lokalnego, rodziny, instytucji. Bezpośrednią konsekwencją bezrobocia jest szerzenie się zjawisk patologii społecznej, brak poczucia bezpieczeństwa socjalnego jednostki i rodziny. Dlatego też rodzi się konieczność szukania doraźnych metod poprawy sytuacji ekonomicznej rodziny. Cel strategiczny: 15.1. Rozwiązywanie problemów bezrobocia systemowo, z uwzględnieniem pomocy dla osoby bezrobotnej i jej rodziny. 2. Pomoc w poszukiwaniu pracy oraz eliminowanie negatywnych skutków psychospołecznych bezrobocia. 16.1. Eliminowanie negatywnych skutków psychospołecznych bezrobocia, 2. Wspieranie bezrobotnych w poszukiwaniu pracy. Działania: 17. Zatrudnianie osób długotrwale bezrobotnych w ramach prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych i robót publicznych
2. Zatrudnianie absolwentów i stażystów. 3. Zapewnienie dzieciom gorącego posiłku w szkole, pomocy finansowej na kontynuowanie nauki poza miejscem zamieszkania. Podmioty realizujące: 18. W realizacji niniejszych zadań będą brały udział: 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu; 2) Powiatowy Urząd Pracy w Puławach; 3) Urząd Gminy w Janowcu; Diagnoza Rozdział V Gminny program ochrony zdrowia 19. Na terenie gminy Janowiec funkcjonuje: 1) Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Janowcu 2) Prywatna praktyka stomatologiczna 20.1. Zwiększanie aktywności fizycznej ludności. 2. Zwiększenie skuteczności działań profilaktycznych, edukacji zdrowotnej społeczeństwa z zakresie promocji zdrowia. 3. Promowanie zdrowego żywienia ludności. 21.1. Poprawa aktywności fizycznej osób zdrowych i niepełnosprawnych. 2. Zwiększanie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w zakresie promocji zdrowia. 22. Działania 1) wspieranie imprez rekreacyjnych i sportowych o charakterze masowym; 2) współpraca z poradnią odwykową; 3) zabezpieczanie środków finansowych na realizację dożywiania w miesiącach jesiennozimowych dla osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i zagrożonych patologią; 7
Podmioty realizujące: 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu; 2) Szkoły i Przedszkole; 3) Urząd Gminy w Janowcu; 4) Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Janowcu Diagnoza: Rozdział VI Gminny program profilaktyki. 23. W Gminie Janowiec działa Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która realizuje zadania wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ukierunkowana jest w szczególności na działalność profilaktyczną. Cel strategiczny: 24. Stworzenie sprawnie działającego systemu koordynującego działania zmierzające do zwiększenia dostępu do właściwej informacji, porady, konsultacji objętego działalnością Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu. 25.1.Udzielenie pomocy psychospołecznej i prawnej rodzinom,w których występują uzależnienia. 2. Zwiększenie dostępności pomocy psychospołecznej i prawnej dla osób uzależnionych, a w szczególności przed przemocą w rodzinie. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przemocy w rodzinie. 4. Wspomaganie instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Działania: 26.1. Organizowanie konkursów wiedzy o tematyce alkoholowej i wdrażanie programów profilaktycznych w szkołach. 2. Podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym przeznaczonych również dla rodziców. V
3. Udział w szkoleniach pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Janowcu w zakresie rozpoznawania i przeciwdziałania zjawiskom patologicznym w rodzinie. 4. Wymiana infonnacji i koordynacja działań pomiędzy Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Janowcu, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policją oraz innymi podmiotami zajmującymi się problemami uzależnień. 5. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego, który będzie udzielał porad i wsparcia osobom i rodzinom dotkniętych problemem alkoholowym. Podmioty realizujące: 27. Podmiotami realizującymi zadania będą: 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowcu; 2) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; 3 )Policja; 4) Urząd Gminy w Janowcu. Rozdział VII. Aktualizacja strategii 1. Strategia jest dokumentem, który wymaga aktualizacji. Z uwagi na zmieniające się uwarunkowania gminy i jej otoczenia zmianom powinny być poddane jej kierunki działania w cyklach pięcioletnich. Weryfikacja strategii pozwoli ocenić jej realizację oraz zmodyfikować cele dotyczące poprawy jakości życia naszych mieszkańców. 9