ANALIZA SEKTORA BANKOWEGO W POLSCE I NIEMCZECH W LATACH 24-213 LUTY 216 Table&Graph Sp. z o.o. Kontakt: biuro@tableandgraph.pl Więcej na: www.tableandgraph.pl/raporty.html WWW.TABLEANDGRAPH.PL
Firma analityczna Table&Graph prezentuje raport dotyczący porównania sektorów bankowych w Polsce i Niemczech. Więcej raportów dostępnych jest na naszej stronie: www.tableandgraph.pl/raporty.html. Wyniki polskiego i niemieckiego sektora bankowego w latach 24-213 Porównując polski i niemiecki sektor bankowy należy pamiętać, iż oba te sektory różnią się nieco od siebie pod względem systemowym, co poniekąd wynika z formy ustrojowej obu państw, Polska to kraj unitarny, natomiast Niemcy to państwo federacyjne. W Polsce struktura sektora bankowego nie jest zbyt skomplikowana; jest jeden Bank Centralny (Narodowy Bank Polski), 41 banków komercyjnych, 28 oddziałów instytucji kredytowych oraz 571 banków spółdzielczych 1. Na czele niemieckiego systemu bankowego stoi Deutsche Bundesbank, czyli niemiecki bank centralny. Niemiecki system bankowy składa się z trzech filarów: Banków prywatnych (około 3), Genossenschaftsbanken (banki spółdzielcze; około 114) oraz Sparkassen (banki oszczędnościowe; około 4) lub Landesbanken (banki regionalne krajów związkowych), które znajdują się pod kontrolą państwa 2. Ponadto warto podkreślić, iż Niemiecki system bankowy jest częścią strefy euro, a Bundesbank jest jedną z instytucji składowych Eurosystemu. Dominującą rolę w przypadku obu państw odgrywa zaledwie kilka banków komercyjnych. W przypadku Polski możemy mówić o czterech głównych bankach pod względem sumy bilansowej, natomiast w Niemczech jest jeden dominujący bank (Deutschebank), którego suma bilansowa jest trzy razy wyższa od następnego Commerzbank 3. Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę aktywa tych dwóch banków, to będą one porównywalne z sumą aktywów następnych ośmiu największych pod tym względem banków. Na tej podstawie można powiedzieć, iż w niemieckim sektorze bankowym dominującą rolę odgrywają dwa banki Deutsche Bank oraz Commerzbank. Analizie zostanie poddana ocena polskiego sektora bankowego na przestrzeni 1 lat, od 24 do 213 roku, na podstawie najważniejszych danych dotyczących sektora. Pierwszym czynnikiem analizy jest wielkość aktywów zgromadzonych przez polski sektor bankowy w latach 24-13. Wartość aktywów na koniec roku 24 wynosiła 489 mld. zł (12 mld euro), natomiast na koniec roku 213 kwota ta wzrosła do 1,4 biliona złotych (339 mld euro). Oznacza to, że w ciągu 1 lat wartość aktywów w posiadaniu sektora bankowego w Polsce niemal potroiła się. Ponieważ w dalszej części pracy opisywany będzie sektor bankowy w Niemczech, dla celów porównawczych przyjęta zostanie jedna waluta euro, kwoty dotyczące polskiego sektora zostały przeliczone po kursach NBP na koniec każdego roku. Opisane wcześniej wielkości aktywów polskiego sektora bankowego (w euro) prezentuje wykres 1. 1 Dane na podstawie Raport o sytuacji banków w 213 R. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 214 2 Dane na podstawie: http://www.jugend-und-finanzen.de/fb.nsf/659bd4ce948cec12578a93a446d/ $FILE/Arbeitsblatt_Bankensystem_freigegeben.pdf 3 Dane na podstawie: http://de.statista.com/statistik/daten/studie/15758/umfrage/bilanzsumme-der-groessten-banken-indeutschland/ 1 S t r o n a
Wykres 1. Suma bilansowa (aktywa) polskiego sektora bankowego 24 213 (mld euro) 4 35 292 293 3 249 258 25 222 331 339 2 15 1 5 12 139 178 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Suma bilansowa (mld. Euro) Źródło: Raport o sytuacji banków, KNF z lat 24-213 Jak widać na powyższym wykresie, wartość aktywów corocznie systematycznie rosła, co więcej wzrost możemy również zauważyć w latach 28/9, na które to przypadał panujący wówczas kryzys finansowy (więcej na ten temat w następnym podrozdziale). W stosunku do roku 24, w którym wartość aktywów wynosiła 12 mld euro, aktywa w roku 213 wynosiły 339 mld euro, co oznacza wzrost o 189%. Podobnie jak w przypadku polskiego sektora bankowego, przeanalizowany zostanie sektor bankowy w Niemczech w latach 24 213. Wielkość zgromadzonych aktywów przez cały niemiecki sektor bankowy w 24 roku wynosiła 6,66 biliona euro. W roku 213 było to natomiast 7,6 biliona euro, czyli o niespełna bilion euro więcej (wzrost o 14% w stosunku do 24). Rekordowym rokiem pod względem sumy bilansowej był jednak rok 211, kiedy kwota ta wynosiła aż 8,46 biliona euro. Co ciekawe, w roku 28, czyli pierwszym roku kryzysowym, aktywa zwiększyły się, a dopiero w 29 roku sektor bankowy w Niemczech odnotował spadek wartości aktywów. Wykres 2. Suma bilansowa (aktywa) niemieckiego sektora bankowego w latach 24 213 (mld euro) 9 8352 8467 8315 7956 8 7626 751 764 7188 6664 693 7 6 5 4 3 2 1 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Suma bilansowa (mld. Euro) Źródło: http://de.statista.com/statistik/daten/studie/1875/umfrage/entwicklung-der-bilanzsumme-der-banken-indeutschland-seit-23 2 S t r o n a
Pod względem wielkości aktywów niemiecki i polski sektor bankowy dzieli ogromna różnica. W roku 24 wartość aktywów niemieckiego sektora bankowego wynosiła 6,66 biliona euro, podczas gdy polski sektor bankowy zgromadził 12 mld euro. Dekadę później wartości te wynosiły już 7,6 biliona euro niemieckiego sektora oraz 339 mld euro polskiego. Oznacza to, że aktywa niemieckiego sektora wzrosły o 14%, natomiast polskiego o 189%. Na podstawie danych dotyczących aktywów sektora bankowego w obu analizowanych państwach możemy stwierdzić, iż polski sektor poradził sobie lepiej z kryzysem finansowym z roku 28, którego konsekwencje były odczuwalne jeszcze w roku 212. Jak widać na wykresie 13, polski sektor bankowy systematycznie zwiększa swoje aktywa, nawet w krytycznym roku 29 polskie banki zwiększyły wartość aktywów o 3%, podczas gdy niemiecki sektor odczuł kryzys finansowy, odnotowując spadek aktywów o 6% w roku 29. Co więcej, niemiecki sektor tracił również w latach 212/13 natomiast polski sektor corocznie systematycznie zwiększa swoje aktywa. Wykres 3. Suma bilansowa (aktywa) niemieckiego oraz polskiego sektora bankowego 24 213 (mld euro) 9 8352 8467 8315 7956 8 7626 751 764 7188 693 7 6664 6 5 4 3 2 1 12 139 178 222 249 258 292 293 331 339 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Suma bilansowa (mld. Euro) DE Suma bilansowa (mld. Euro) PL Źródło: Opracowane własne na podstawie danych KNF oraz de.statista.com Na podstawie analizy danych dotyczących wielkości aktywów zgromadzonych przez polski i niemiecki sektor bankowy na przestrzeni lat 24 213 możemy wyciągnąć dwa wnioski. Po pierwsze, niemiecki sektor bankowy jest nieporównywalnie większy od polskiego, jest on sektorem ustabilizowanym, który swą obecną pozycję wypracowywał przez dekady, natomiast polski sektor jest sektorem młodym i rozwijającym się. Drugim wnioskiem jest to, że pomimo tak dużej przepaści pomiędzy wielkością polskiego i niemieckiego sektora, to na podstawie danych historycznych możemy wnioskować, iż polski sektor jest bardziej odporny na szoki związane z cyklami koniunkturalnymi, co pokazał stabilny wzrost aktywów nawet w latach kryzysowych. Powyższa analiza pokazała, iż polski sektor bankowy w badanym okresie zwiększał swoje aktywa. Ponieważ jednak banki, jako przedsiębiorstwa nastawione są na zysk, dlatego o kondycji całego sektora mogą nam powiedzieć wyniki finansowe, jakie generują banki, jako sektor. Podobnie jak w przypadku kwot aktywów, wszystkie dalsze kwoty będą wyrażone w euro, ze względu na wartość porównawczą. Przyjmując rok 24, jako bazowy, wynik netto wygenerowany przez polski sektor bankowy wyniósł 1,8 mld euro. Natomiast w roku 213, 3 S t r o n a
podobnie jak wartość aktywów, wynik netto wzrósł do 3,7 mld euro, co oznacza wzrost o 18%. Jak dużą rolę odgrywają wahania kursu walutowego możemy zaobserwować na przykładzie analizy wielkości wyników netto polskiego sektora bankowego. Rekordowy pod względem wysokości zysku netto w złotych był rok 211 (15,7 mld zł) a kurs z dnia 31 grudnia wynosił 4,42 zł, co daje 3,6 mld euro. Jednak w wartościach wyrażonych w euro najwyższy zysk sektor odnotował w roku 27 (3,8 mld euro), kiedy to kurs EUR/PLN wynosił 3,58. Dane dotyczące wyników netto polskiego sektora bankowego zostały zaprezentowano na wykresie 4. Wykres 4. Wynik netto polskiego sektora bankowego w latach 24-213 (mld euro) 4,5 4, 3,8 3,5 3,3 3,6 3, 2,8 2,9 2,5 2,4 2,1 2, 1,8 3,8 3,7 1,5 1,,5, 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Wynik netto (mld. Euro) Źródło: Raport o sytuacji banków, KNF z lat 24-213 Jak widać na powyższym wykresie zyski rosły aż do roku 27, po którym wyniki netto spadały przez dwa kolejne lata (do 29 r.) do poziomu 2 mld euro. Po kryzysowych latach 28/9 sektor bankowy wrócił na ścieżkę zwiększania zysków, by w roku 211 osiągnąć rekordowy wynik 15,7 mld zł. Jednak osłabienie złotówki w tamtym okresie negatywnie wpłynęło na ten wynik wyrażony w euro. Powyżej zostały przedstawione dwie dane dotyczące aktywów zgromadzonych przez polski sektor bankowy oraz wynik, jaki osiągnął on w okresie 24-213. Aby jednak sprawdzić jak banki wykorzystały aktywa potrzebny będzie wskaźnik ROA (return of assets), czyli wskaźnik zwrotu z aktywów, wyrażany, jako iloraz wyniku (zysku) netto i aktywów ogółem. W roku 24 aktywa polskiego sektora bankowego były najniższe, jednak ROA dla tego roku jest stosunkowo wysokie (1,5%), co oznacza, że pomimo małych aktywów bankom udało się wygenerować dosyć duży zysk netto (1,8 mld euro). Na podstawie analizy ROA możemy zaobserwować, iż rok 27 był rokiem, w którym banki osiągnęły najkorzystniejszy wskaźnik zysków w stosunku do aktywów. Po latach kryzysowych 28/9, wskaźnik ten ustabilizował się na poziomie nieco powyżej 1%. Zależności te prezentuje wykres 5. 4 S t r o n a
Wykres 5. ROA polskiego sektora bankowego w latach 24-213 2,% 1,8% 1,6% 1,4% 1,2% 1,%,8%,6%,4%,2%,% 1,7% 1,7% 1,5% 1,6% 1,3% 1,2% 1,% 1,1% 1,1%,8% 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych KNF Po analizie wyników i efektywności polskiego sektora bankowego analizie poddane zostaną te same parametry dla niemieckiego sektora. Wynik netto niemieckiego sektora bankowego w 24 roku wyniósł 4,8 miliarda euro. W roku 213 była to kwota 14,3 mld euro. Oznacza to, że w ciągu dekady wynik netto sektora bankowego w Niemczech wzrósł o 198%. Rekordowy wynik netto, wynoszący 23,7 miliarda euro, odnotowano w roku 211. Najgorszym wynikiem była strata (-26,3 miliarda euro) odnotowana w roku 28. Co ciekawe, w roku 28 aktywa wzrosły w stosunku do roku 27, czego nie można powiedzieć o wyniku netto sektora. Interesujący jest również wzrost wyniku netto w roku 25, do 23,5 miliarda euro w stosunku do 4,8 miliardów euro z roku 24. Jest to wzrost o 39% rok do roku, podczas gdy aktywa wzrosły jedynie o 4%. Powyższe dane zostały zaprezentowane na wykresie 6. Wykres 6. Wynik netto niemieckiego sektora bankowego w latach 24-213 (mld euro) 3 23,5 23,7 22,2 2 14,6 12,6 1 4,8 21,6 14,3-1 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213-7,4-2 -3-26,3 Wynik netto (mld. Euro) Źródło: de.statista.com/statistik/daten/studie/24286/umfrage/gewinn-und-verlust-der-banken-in-deutschland Do sprawdzenia jak sektor bankowy wykorzystał zgromadzone aktywa, zostanie wykorzystany wskaźniki ROA, w sposób analogiczny do przeprowadzonej wcześniej analizy polskiego sektora. Najwyższy wskaźnik zwrotu z aktywów został odnotowany w 25 roku,34%, czyli w roku, kiedy wynik netto wzrósł z roku na rok o 39%. W latach 28/9 widzimy konsekwencje kryzysu i ROA na poziomie odpowiednio -,33% i,1%. W roku 213 wskaźnik ten wynosił,19%, natomiast średni ROA dla lat 24 213 wyniósł,14%, co jest dosyć niskim 5 S t r o n a
poziomem. Z przedstawionych danych można wyciągnąć wniosek, że niemiecki sektor bankowy charakteryzuje się niską rentownością aktywów, średnio,14%. Może to świadczyć o nieodpowiednim gospodarowaniu aktywami przez banki oraz o niezbyt dobrej kondycji finansowej całego sektora. Wykres 7. ROA niemieckiego sektora bankowego w latach 24-213,4%,3%,34%,31%,28%,26%,2%,1%,7%,19%,15%,19%,% -,1% 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 -,1% -,2% -,3% -,4% -,33% Źródło: Opracowanie własne na podstawie de.statista.com Po przeanalizowaniu wyników oraz efektywności osiąganych przez polski i niemiecki sektor bankowy warto te dane teraz zestawić i porównać ze sobą. Pierwszym czynnikiem wartym odnotowania w tym porównaniu jest to, że polski sektor bankowy, (jako całość) w latach 24 213 ani razu nie odnotował straty, nawet podczas kryzysu z lat 28/9, natomiast niemiecki sektor znalazł się w tym czasie wyraźnie pod kreską, odnotowując w 28 roku stratę w wysokości 26,3 mld euro. Wykres 8 prezentuje, jak kształtowały się wyniki sektora bankowego w Polsce i Niemczech. Wykres 8. Wyniki netto niemieckiego i polskiego sektora bankowego w latach 24-213 (mld euro) 3 23,5 22,2 23,7 21,6 2 14,6 12,6 14,3 1 4,8 1,8 2,4 2,8 3,8 3,3 2,1 2,9 3,6 3,8 3,7 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213-1 -7,4-2 -3-26,3 Niemiecki sektor bankowy Polski sektor bankowy Źródło: Opracowanie własne a podstawie danych de.statista.com Skala wyników generowanych przez niemiecki sektor bankowy jest oczywiście dużo wyższa od generowanej przez polski sektor. Wynika to jednak ze znacznie większych aktywów, jakie ma sektor niemiecki. Wysokie 6 S t r o n a
wyniki netto nie świadczą o tym, że banki w Niemczech są tak dochodowe. Aby to stwierdzić sektor bankowy w obu krajach zostanie przeanalizowany przez pryzmat wskaźnika ROA (zwrot z aktywów). Wykres 9. Zwrot z aktywów (ROA) polskiego i niemieckiego sektora bankowego w latach 24 213 2,% 1,5% 1,5% 1,7% 1,6% 1,7% 1,3% 1,% 1,2% 1,1% 1,1% 1,%,8%,5%,%,3%,3%,3%,3%,2%,2%,1%,2% -,1% 24 25 26 27 -,3% 28 29 21 211 212 213 -,5% Niemiecki sektor bankowy Polski sektor bankowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie de.statista.com oraz KNF Porównując zwrot z aktywów sektora bankowego w Polsce i Niemczech, widzimy, że na przestrzeni całej dekady to polski sektor ma wyższe wskaźniki. Co więcej, polski sektor bankowy jedynie w roku 29 wykazał wskaźnik ROA na poziomie niższym niż 1%, w pozostałych zaś latach wartości te były wyższe. Dla porównania dla niemieckiego sektora bankowego najwyższy poziom to,3%. Oznacza to, że polski sektor, pomimo o wiele niższych aktywów, znacznie efektywniej zarządza swoimi aktywami niż jego niemiecki odpowiednik. Zestawienie RoA niemieckiego i polskiego sektora prezentuje wykres 9. Analiza polskiego i niemieckiego sektora bankowego na podstawie indeksów giełdowych WIG Banki i DAXsector Banks Indeks giełdowy zawierający jedynie akcje banków, może być dobrym wyznacznikiem ogólnej sytuacji w sektorze bankowym w danym kraju. W przypadku Polski jest to indeks WIG Banki. Jest on subindeksem sektorowym indeksu WIG, obliczanym przez Warszawską Giełdę od 31 grudnia 1998 roku. W skład portfela indeksu wchodzą spółki, które są notowane w indeksie WIG i jednocześnie należą do sektora bankowego. Metodologia obliczania wartości WIG-u Banki jest taka sama jak dla WIG, który jest indeksem dochodowym i do jego obliczenia uwzględnia się ceny akcji spółek w nim zawartych oraz dochody z dywidend i praw poboru. Wartość bazowa indeksu WIG Banki z 31 grudnia 1998 r wyniosła 1279,56 pkt. Portfel WIG Banki na dzień 29 listopada 213 roku 4 składał się z 13 Banków notowanych na GPW, jego skład oraz udział każdego z banków w portfelu prezentuje tabela 1 oraz wykres 6. Liczba akcji w pakiecie są to akcje w wolnym obrocie (free float) zaokrąglone do tysięcy. 4 Dane na podstawie danych historycznych Portfel indeksu WIG (po rewizji z 2 grudnia 213 r.), http://static.gpw.pl/pub/files/pdf/historyczne/213_12_2_wig.pdf <dostęp: 215-2-15>. 7 S t r o n a
Kurs zamknięcia (zł) WIG Banki (pkt.) Tabela 1. Portfel WIG Banki na dzień 29.11.213 BANK KURS PAKIET WARTOŚĆ RYNKOWA UDZIAŁ W PAKIETU PORTFELU (%) PKOBP 41,15 718 264 29 556 563 6 33,25% PEKAO 188,35 122 336 23 41 985 6 25,92% BZWBK 46,1 26 213 1 645 99 3 11,98% MBANK 557, 11 976 6 67 632 7,5% HANDLOWY 118,8 32 664 3 88 483 2 4,37% INGBSK 122, 3 38 3 76 36 4,17% GETINOBLE 2,85 1 91 732 3 111 436 2 3,5% MILLENIUM 7,54 39 779 2 946 473 66 3,31% ALIOR 75, 32 739 2 455 425 2,76% GETIN 4,44 31 877 1 34 333 88 1,51% UNICREDIT 22,95 28 17 642 99 15,72% BANKBPH 57,5 7 77 446 775,5% BOS 48, 9 267 444 816,5% RAZEM 88 889 373 59 1,% Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.static.gpw.pl/pub/files/pdf/historyczne/213_12_2_wig.pdf Na podstawie danych z portfela WIG Banki, możemy stwierdzić, że PKO BP i Pekao stanowią ponad połowę tego portfela, co ma odzwierciedlenie w tym, że są to dwa największe banki w Polsce, również pod względem aktywów. Fluktuacje indeksu WIG Banki mogą być dobrym miernikiem ogólnej sytuacji całego sektora bankowego w Polsce. Analizując wartość indeksu w okresie 2.1.24 31.12.213 warto również wziąć pod uwagę, jak kształtowały się ceny akcji największych banków w indeksie: PKO BP, Pekao, BZ WBK oraz mbank. Wykres 1. WIG Banki oraz kursy zamknięcia 4 największych banków w indeksie w okresie 24-213 7 6 5-73% 1 9 8 7 4 3 2 1 2.1.24 2.1.25 2.1.26 2.1.27 2.1.28 2.1.29 2.1.21 2.1.211 2.1.212 2.1.213 6 5 4 3 2 1 WIG Banki mbank PKO BP Pekao BZW BK Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z http://gpwinfostrefa.pl/gpwis2/pl/quotes/archive/2 <dostęp: 215-2-15>. Wartość indeksu WIG Banki w dniu 2.1.24 wynosiła 268,7 pkt. Swoje maksimum (975,36 pkt) indeks osiągnął w roku 27. Na podstawie powyższego wykresu można stwierdzić, że rok 27 był rokiem poprzedzającym kryzys na rynku, nie tylko bankowym. Od swojego maksimum w dniu 4.7.27 indeks spadał aż do dnia 18.2.29, gdy osiągną swoje minimum 2435,5 pkt. Oznacza to, że w tym okresie WIG Banki stracił 73% w stosunku do maksimum z roku 27. Warto również zauważyć, że od osiągnięcia minimum w roku 29 roku indeks rósł, jednak do początku 215 roku (2.1.215) nie pokonał progu maksimum z roku 27. 8 S t r o n a
Podobne zależności możemy zauważyć w przypadku analizy kursów 4 największych banków. Kursy akcji wszystkich tych banków są wysoce skorelowane z wartościami indeksu WIG Banki. Podobnie jak sam indeks, kursy banków straciły na wartości w okresie kryzysu, to jest od końca roku 27 do początku roku 29. Jednak każdy z kursów tych 4 banków zareagował w różnym stopniu. Najmniej stracił bank PKO BP (68%) w okresie od 27-7-31 (59 zł) do 29-2-25 (18,9 zł). Współczynnik korelacji kursu akcji PKO BP względem wartości indeksu WIG Banki wyniósł,89. Kurs akcji kolejnego banku Pekao, w podobnym okresie 27-5-7 29-2-18, stracił 75% na wartości, obniżając się z poziomu odpowiednio 271,7 zł za akcję do 67,85 zł za akcję. Kurs akcji Pekao charakteryzuje się również najniższym z całej czwórki współczynnikiem korelacji względem indeksu (,82). Nieco więcej stracił natomiast BZ WBK (8%) w podobnym okresie, od 27-5-4 maksimum (315,3 zł) do 29-2-25 minimum (64,5 zł), a współczynnik korelacji pomiędzy kursem akcji BZ WBK a indeksem WIG Banki wynosi,9. Warty podkreślenia jest fakt, iż jedynie BZ WBK z czwórki banków przekroczył próg swojego historycznego maksimum z okresu przedkryzysowego w 27 roku w analizowanym okresie 24-213 i w roku 213 cena za akcję wynosiła nawet 41 zł. Najwięcej z czwórki największych banków stracił mbank. 27-1-17 cena za akcje wynosiła 6 zł, natomiast 29-3-2 kurs spadł do 92,7 zł, co oznacza spadek o 85%. Kurs mbank charakteryzuje się również najwyższym współczynnikiem korelacji,,95. Na podstawie powyższej analizy sytuację w polskim sektorze bankowym możemy podzielić na trzy okresy. Pierwszy to okres hossy, przypadający na lata 24-27, pod koniec roku 27 zaczął się okres kryzysu, który dotknął cały sektor bankowy, trwający do początku roku 29. Okres od początku 29 to okres powrotów do sytuacji sprzed kryzysu. Do analizy sytuacji sektora bankowego w Niemczech może posłużyć, analogicznie jak w przypadku polskiego sektora, indeks giełdowy skupiający w swoim portfelu banki notowane na frankfurckiej giełdzie DAXsector Banks. Jest on jednym z 18 indeksów sektorowych emitowanych na frankfurckiej giełdzie. W jego skład wchodzą trzy banki: Deutschebank AG, Commerzbank AG (oba notowane w głównym indeksie DAX) oraz Aarealbank AG. Liczba akcji w pakiecie są to akcje w wolnym obrocie (free float) zaokrąglone do tysięcy. Tabela 2. Portfel DAX Banken, stan na 31.12.213 WARTOŚĆ RYNKOWA UDZIAŁ W BANK KURS PAKIET PAKIETU PORTFELU (%) DEUTSCHEBANK 34,675 967 97 33 534 88 475 74% COMMERZBANK 11,71 888 35 1 398 889 85 23% AAREALBANK 28,785 42 558 1 225 32 3 3% 45 158 1 355 1% Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.boerse-frankfurt.de/ Analogicznie jak w przypadku WIG banki, indeks DAXsector Banks może być źródłem informacji na temat ogólnej sytuacji sektora bankowego w Niemczech. Wykres 11 prezentuje indeks DAXsector Banks w 1- letnim okresie, od 2.1.24 do 31.12.213. 9 S t r o n a
Kurs zamknięcia (euro) DAXsector Banks (pkt.) Wykres 11. DAXsector Banks w okresie 24-213 25 2-87% 8 7 6 15 1 5 5 4 3 2 1 DAXsector Banks Commerzbank Deutschebank Aarealbank Źródło: www.aktiencheck.de/daxsector_banks_performance_9661-indizes-historisch?page=74 Wartość indeksu DAXsector Banks na dzień 2.1.24 wynosiła 354,91 pkt. Indeks ten osiągnął swoje maksimum (74,64 pkt) w dniu 27-6-2. Od momentu maksimum indeks notował spadki, aż do dnia 29-1-23, w którym osiągnął swoje historyczne minimum 9,6 pkt. Oznacza to, że w tym okresie indeks spadł o 87%. Na wykresie 11 widzimy, że po kryzysie z lat 27 29 indeks wzrósł do poziomu 3 pkt., jednak nie przekroczył on granicy swojego przedkryzysowego maksimum. Od roku 212 możemy natomiast zauważyć tu trend boczny, gdyż indeks ustabilizował się na poziomie poniżej 2 pkt. W skład Indeksu DAXsector Banks wchodzą trzy banki, ale największą wagę w indeksie odgrywają dwa z nich Deutschebank oraz Commerzbank, co pokazują współczynniki korelacji kursów ich akcji z indeksem, w obu przypadkach współczynnik ten wynosi,99. Wszystkie trzy banki odczuły skutki kryzysu między innymi poprzez spadek kursu ich akcji, jednak różnią się one wielkością tych strat. W przypadku Deutschebanku, kurs akcji osiągnął swój szczyt 27-5-11 12,66 euro, jednak do dnia 29-1-23 spadł on aż o 86%, do 14,69 euro. Kolejny z banków, Aarealbank swoje maksimum osiągną dnia 26-4-2 (36,31 euro), jednak dla celów porównawczych podany zostanie kurs z roku 27, a konkretnie z dnia 27-5-1, kiedy kurs wynosił 35,92 euro za akcję. Od tego czasu kurs spadał aż do poziomu 2,93 euro w 29-1-23. Oznacza to spadek kursu w tym okresie o 92%. Największy spadek z całej trójki odniósł Commerzbank. Kurs jego akcji 27-5-9 wynosił 223,98 euro, natomiast 29-3-6 kurs ten spadł do 13,55 euro za akcję, co oznacza spadek o 94%. Co więcej po krótkotrwałym odbiciu na przełomie 29/21 roku kurs akcji Commerzbank dalej spadał, osiągając w 213-7-8 historyczne minimum 5,79 euro. Podobnie jak w przypadku analizy polskiego sektora bankowego, analizę sektora niemieckiego możemy również podzielić na trzy fazy. Pierwsza to faza wzrostów, trwająca do I połowy 27 roku, po której nastąpił okres gwałtownych spadków, trwający aż do początku 29 roku. Trzecia faza, rozpoczęta na początku 29 roku, to powracanie na ścieżkę wzrostów. Trzeba dodać, że w przypadku niemieckiego sektora bankowego, wyraźnie widać trend boczny. 1 S t r o n a
WIG Banki (pkt.) DAXsector Banks (pkt.) W celu porównania ogólnej sytuacji sektora bankowego w Polsce i w Niemczech zostaną wykorzystane dwa indeksy giełdowe przedstawione w poprzednich rozdziałach. Co prawda, w skład DAXsector Banks wchodzą jedynie trzy banki, a w skład WIGu Banki aż 14, jednak trzeba uwzględnić to, że Deutschebank i Commerzbank to dwa największe banki Niemiec i to pod wieloma względami: wielkości aktywów, liczby klientów, największej liczby placówek w kraju itd. Ponadto, jeżeli spojrzymy na indeks WIG Banki to zobaczymy, że cztery największe banki stanowią ponad trzy czwarte jego portfela. Oznacza to, że pozostałe banki nie mają aż tak dużej wagi i wpływu na ogólny stan indeksu, a także całego sektora bankowego. Wykres poniżej prezentuje, jak kształtowały się oba te indeksy w przeciągu 1 lat (24 213). Oba indeksy są notowane w punktach, jednak dla lepszej wartości porównawczej skale obu indeksów zostały zaprezentowane na dwóch osiach. Wykres 12. WIG Banki oraz DAXsector Banks w latach 24-213 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1-87% -73% 8 7 6 5 4 3 2 1 WIG Banki DAXsector Banks Liniowy (WIG Banki) Liniowy (DAXsector Banks) Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.gpwinfostrefa.pl oraz www.aktiencheck.de Jak już wspomniano, oba indeksy DAXsector Banks oraz WIG Banki swoje maksima osiągnęły w pierwszej połowie 27 roku. Kryzys, którego początki zaczęły się w drugiej połowie 27 roku, przyczynił się do spadków, jednak jak widać na powyższym wykresie DAXsector Banks stracił więcej, niż WIG Banki w analogicznym okresie. W przypadku niemieckiego indeksu stracił on aż 87%, natomiast polski indeks stracił 73%. W obu przypadkach są to bardzo duże spadki, jednak w przypadku WIGu Banki widzimy, że po 29 roku indeks zaczął odrabiać straty spowodowane kryzysem, natomiast w przypadku DAXsector Banks nie widzimy znaczącej poprawy. Po 29 roku indeks odbił się do poziomu poniżej 3 pkt, jednak w dalszym okresie ponownie spadł do poziomu poniżej 2 pkt. Obrazują to dwie linie trendu przedstawione na wykresie 12; w przypadku WIG Banki (linia niebieska) jest to trend rosnący, natomiast w przypadku DAXsector Banks (linia pomarańczowa) jest to trend malejący. Na podstawie analizy samych indeksów giełdowych dotyczących spółek z sektora bankowego, możemy dojść do wniosku, że polski sektor bankowy mniej ucierpiał podczas kryzysu z lat 27 29, a także lepiej sobie radzi w sytuacji pokryzysowej, o czym świadczą wzrosty indeksu WIG Banki, który w 213 roku niemal osiągnął próg swojego historycznego maksimum z roku 27. 11 S t r o n a