DEKALOG DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW Nie upokarzaj dziecka, bo ono, tak jak ty, ma silne poczucie własnej godności. Staraj się nie stosować takich metod, których sam w dzieciństwie nie akceptowałeś. Pozwalaj dziecku dokonywać wyboru najczęściej jak możesz. Jeśli zachowałeś się wobec dziecka niewłaściwie, przeproś je i wytłumacz się. Nie bój się utraty autorytetu - dziecko i tak wie, kiedy popełniasz błędy. Nigdy nie mów źle o dziecku, szczególnie w obecności innych osób Nie mów zrobisz to, bo tak chcę" - jeżeli musisz czegoś zabronić, zawsze to uzasadnij. Jeśli wydajesz polecenia dziecku, staraj się nie stać nad nim i mówić z góry" swego autorytetu. Nie musisz być za wszelką cenę konsekwentny, nie musisz być w zgodzie z innymi dorosłymi przeciw dziecku, jeżeli wiesz, że oni nie mieli racji Gdy nie wiesz jak postąpić, pomyśl, jak ty poczułbyś się, będąc dzieckiem Staraj się być czasem adwokatem własnego dziecka w słusznych sprawach. CZYM DZIECKO ŻYJE - TEGO SIĘ NAUCZY Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki, uczy się potępiać. Jeśli dziecko doświadcza wrogości, uczy się walczyć. Jeśli dziecko musi znosić kpiny, uczy się nieśmiałości. Jeśli dziecko jest zawstydzane, uczy się poczucia winy. Jeśli dziecko żyje w atmosferze zachęty, uczy się ufności. Jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone, uczy się doceniać innych. Jeśli dziecko żyje w atmosferze uczciwości, uczy się sprawiedliwości. Jeśli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa, uczy się ufności i pewności siebie. Jeśli dziecko żyje w atmosferze aprobaty, uczy się lubić siebie. Jeśli dziecko żyje w klimacie akceptacji i przyjaźni, uczy się tego jak znaleźć miłość i wartości w świecie.
SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ DYSLEKSJA, DYSGRAFIA, DYSORTOGRAFIA Przyczyny specyficznych trudności w uczeniu się mają podłoże biologiczne tzn. genetyczne, prenatalne, okołoporodowe lub mogą być nabyte (np. po urazie). Występują one u dzieci w normie intelektualnej. SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W NAUCE: O tym, jakiego rodzaju funkcje są obniżone u danego dziecka informuje opinia o dysleksji sporządzona na podstawie badań psychologiczno- pedagogicznych, wydawana przez poradnie psychologiczno- pedagogiczne. DYSLEKSJA ROZWOJOWA: DYSLEKSJA WŁASCIWA - TRUDNOŚCI W CZYTANIU DYSGRAFIA - TRUDNOŚCI W PISANIU DOTYCZACE GRAFICZNEJ STRONY PISMA DYSORTOGRAFIA - TRUDNOŚCI Z OPANOWANIEM POPRAWNEJ PISOWNI Z dysleksji nie można się wyleczyć, nie można z niej wyrosnąć. Zostaje z człowiekiem na całe życie. Można nauczyć się z nią sobie radzić. Jak się może objawiać: 1. Przejawy zaburzeń funkcji słuchowych: mylenie głosek podobnych brzmieniowo np. z s, d-t, p-b, w-f trudności z dokonywaniem analizy głoskowej i sylabowej, trudności z przypomnieniem sobie właściwego słowa.
2. Przejawy zaburzeń funkcji wzrokowych: mylenie liter o podobnych kształtach np. b-d, t-l-ł, opuszczanie liter lub całych wyrazów w czasie przepisywania lub czytania trudności z utrwaleniem poprawnej pisowni wyrazów z trudnościami ortograficznymi. 3. Przejawy zaburzeń funkcji ruchowych: wolne tempo pisania, niski poziom graficzny pisma ( pismo niekształtne, pismo nieczytelne) męczliwość podczas pisania. 4. Przejawy zakłóceń lateralizacji: lateralizacja skrzyżowana ( np. praworęczność i lewooczność) 5. Przejawy zaburzeń orientacji przestrzennej: trudności z rozpoznawaniem kierunków w przestrzeni i orientacji prawo- lewo, dół góra, mylenie liter o podobnych kształtach lecz inaczej położonych w przestrzeni np. b-p, g-d, pismo lustrzane. Zaburzenia w tych obszarach powodują trudności w nauce wielu przedmiotów. Nie dotyczą tylko języka polskiego, jak się powszechnie uważa. Przykładowe trudności, jakie napotyka dziecko z dysleksją rozwojową: 1. Język polski Dyslektycy zwykle maja wolne tempo czytania oraz trudności ze zrozumieniem czytanego tekstu. Może pojawiać się niechęć do czytania długich tekstów czy książek. Pomimo znajomości zasad pisowni dziecko nadal popełnia liczne błędy ortograficzne i gramatyczne. Ma też problemy z korzystaniem ze słownika, bo nie może nauczyć się kolejności liter w alfabecie. Kolejna trudność to organizacja tekstu na stronie, co jest dosyć istotne przy pisaniu wypracowań i robieniu notatek. Notatki trzeba robić coraz szybciej i w większej ilości, zatem pismo staje się coraz brzydsze i mniej czytelne. 2. Języki obce np. język angielski Kłopot może mu sprawiać różnicowanie głosek zbliżonych fonetycznie, różnicowanie wyrazów podobnie brzmiących, powtarzanie dłuższych i trudniejszych wyrazów. Odczytywanie transkrypcji
fonetycznej ze słownika jest prawie jest bardzo utrudnione. Kolejna trudność stanowi prawidłowe stosowanie przyimków. Dziecku, które generalnie ma problemy z orientacja w czasie, bardzo trudno jest zrozumieć różnice miedzy czasami gramatycznymi w j. angielskim. 3. Matematyka Mogą wystąpić trudności spowodowane myleniem kolejności cyfr, liczb i znaków oraz indeksów górnych i dolnych (w ułamkach zwykłych). Dyslektycy gubią sią w dłuższych działaniach opuszczając całe ich fragmenty, co powoduje uzyskanie innego wyniku. Często pojawiają się problemy ze zrozumieniem treści zadań tekstowych, a także zapisem kolejnych kroków rozwiązania. Mogą pojawić się trudności w płynnym opanowaniu tabliczki mnożenia. 4. Geografia. Występują trudności z czytaniem i rysowaniem map, z określeniem stron świata i położenia różnych miejsc geograficznych względem siebie. 5. Biologia Kłopot może sprawia zapis i zapamiętanie łańcuchów reakcji biochemicznych oraz hierarchiczny układ informacji dotyczący całej systematyki roślin i zwierząt. 6. Chemia Ze względu na trudności z rozpoznawaniem skrótów dyslektyk ma duże trudności w opanowaniu symboli pierwiastków chemicznych oraz wzorów związków. Zapis wszelkich schematów (budowa strukturalna) i reakcji chemicznych jest bardzo trudny do opanowania, podobnie jak tablica Mendelejewa, gdzie dane zorganizowane są przestrzennie. 7. Fizyka Problemem jest rozumienie pojęć związanych z waga, przestrzenia, kierunkiem i czasem. Dziecko nie potrafi zrozumieć relacji i zależności miedzy jednostkami miar. Ma trudności z rozpoznawaniem skrótów, zapamiętaniem i odtworzeniem wzorów fizycznych. 9. Historia Dyslektyk ma problemy z nazwaniem ciągów logicznych, np. nie potrafi zauważyć ciągu chronologicznych wydarzeń, zapamiętać dat ani rozpoznać zjawisk przyczynowo-skutkowych. Wynika to ze słabej orientacji w czasie. Ze względu na zaburzenia orientacji przestrzennej nie potrafi korzystać z map historycznych Zdiagnozowanie dysleksji oznacza konieczność podejmowania systematycznej pracy nad przezwyciężaniem trudności. Działania powinny być skupione na usprawnianiu zaburzonych funkcji i stymulowaniu ogólnego rozwoju.
Umiejętna pomoc rodziców jest niezmiernie istotna. Zadania rodziców - zapewnienie atmosfery zrozumienia, akceptacji i życzliwości, - stosowanie jasnych i jednolitych metod postepowania w zakresie wymagań i nagradzania, - motywowanie do codziennych ćwiczeń, - wzmacnianie pozytywnych wartości i zainteresowań, - zapewnienie warunków do ćwiczeń, - analizowanie trudności, - podkreślanie mocnych stron, - motywowanie do korzystania ze słowników, - dbałość o relaks - dostosowanie wymagań do możliwości dziecka - uczenie samodzielności i odpowiedzialności. Wasz pedagog