3.3. Przepisy prawne dotyczące organizacji prac geodezyjnych

przedstawiciel jednostki prowadzącej ewidencję branżową jako konsultant ZUD, przedstawiciele innych, niż podległe staroście, zarządów dróg jako konsultanci ZUD. Obsługę organizacyjno-techniczną ZUD zapewnia starosta poprzez ODGK. 3.3. Przepisy prawne dotyczące organizacji prac geodezyjnych Organizacja prac geodezyjnych jest również podporządkowana określonym przepisom. Dotyczą one zagadnień kontroli wykonywania prac geodezyjnych, zgłaszania prac i ich odbioru, prowadzenia zasobu geodezyjno-kartograficznego i innych. 3.3.1. Kontrola działalności geodezyjno-kartograficznej Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2001 roku w sprawie kontroli urzędów, instytucji publicznych i przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii kontr dz Działalność w zakresie geodezji i kartografii polega przede wszystkim na pomiarze i rejestrowaniu zmian w informacji o terenie. Z uwagi na fakt, że informacja o terenie odgrywa niepoślednią rolę także w wielu innych dziedzinach, jej pozyskiwanie, przetwarzanie i udostępnianie musi być zatem poddane określonym wymogom i zasadom, które mają na celu otrzymanie właściwego produktu, o dobrej przydatności dla różnych potrzeb. Jedną z zasad, której stosowanie ma przyczynić się do podniesienia jakości produktu geodezyjnego, jest kontrola działalności geodezyjnej i kartograficznej w szerokim znaczeniu tego słowa. Z uwagi na fakt, że jakość produktu ma związek z wykonywaniem pracy zgodnie z obowiązującą pragmatyką zawodową, kontrola polegać będzie na określaniu zgodności całej działalności geodezyjno-kartograficznej z obowiązującymi przepisami. Kontrolę wykonuje: GGK, wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, działający w imieniu wojewody, marszałek województwa przy pomocy geodety województwa, starosta przy pomocy geodety powiatowego, 73

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w przypadku powierzenia przez starostę zadań dla organu GM. Zakres kontroli obejmuje przede wszystkim badanie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii, przez urzędy, instytucje publiczne i przedsiębiorców. Kontrola dotyczy, między innymi, sprawdzenia: zgodności wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych ze standardami technicznymi oraz SIT wykonuje GGK, marszałek województwa lub starosta powiatu, w zależności od rodzaju zasobu, wypełniania obowiązku: zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych oraz przekazywania materiałów powstałych w wyniku tych prac do PZGK wykonuje GGK, marszałek województwa lub starosta powiatu, w zależności od rodzaju zasobu, uzyskiwania zgody na rozpowszechnianie materiałów stanowiących PZGK wykonuje GGK, marszałek województwa lub starosta powiatu, w zależności od rodzaju zasobu, posiadania uprawnień zawodowych przez osoby wykonujące samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii wykonuje GGK, marszałek województwa lub starosta powiatu, w zależności od rodzaju zasobu, spełniania wymagań kwalifikacyjnych przez: wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego wykonuje GGK, geodetów województw wykonuje GGK, geodetów powiatowych wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, geodetów gminnych wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, inne osoby zatrudnione na stanowiskach, na których wymagane jest posiadanie uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, prawidłowości prowadzenia: PZGK wykonuje GGK lub wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, w zależności od rodzaju zasobu, 74

EGiB wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, gleboznawczej klasyfikacji gruntów wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, GESUT wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, powszechnej taksacji nieruchomości oraz opracowywania map i tabel taksacyjnych dotyczących nieruchomości wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, baz danych wchodzących w skład SIT wykonuje GGK lub wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, w zależności od rodzaju zasobu, wykonywania obowiązku analizy zmian struktury agrarnej oraz monitorowania zmian użytkowania i klasyfikacji gleboznawczej gruntów wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, zatwierdzania projektów osnów szczegółowych wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, wykonywania zadań dotyczących: zakładania osnów szczegółowych wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, zakładania i aktualizacji mapy zasadniczej wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, uzgadniania projektowanych sieci uzbrojenia terenu wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, prawidłowości prowadzenia rejestru granic i powierzchni zasadniczego podziału terytorialnego państwa wykonuje GGK, przestrzegania obowiązku ochrony znaków wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, wykonywania obowiązku ewidencjonowania SIT oraz przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych wykonuje GGK, wykonywania zadań związanych z wydawaniem różnego rodzaju map z wykorzystaniem materiałów PZGK wykonuje GGK, prawidłowości naliczania i egzekwowania opłat za: 75

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII czynności związane z prowadzeniem PZGK wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, prowadzenie krajowego SIT wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, udzielanie informacji wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu EGiB wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, prawidłowości wydatkowania środków Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym wykonuje wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, wypełniania obowiązku ochrony informacji niejawnych w działalności geodezyjnej i kartograficznej wykonuje GGK. Wyróżnia się następujące tryby kontroli: kontrolę kompleksową dla zbadania całokształtu działalności jednostek kontrolowanych, kontrolę problemową w celu zbadania wybranych zagadnień, kontrolę doraźną wynikającą z potrzeby zbadania przestrzegania niektórych przepisów z zakresu geodezji i kartografii, kontrolę sprawdzającą dotyczącą stwierdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych. O przedmiocie i terminie kontroli kierownik jednostki kontrolowanej jest powiadamiany na 7 dni przed rozpoczęciem kontroli. Kontrolowanie opracowań geodezyjnych i kartograficznych wymaga posiadania przez kontrolującego uprawnień zawodowych, stosownych do zakresu przeprowadzanej kontroli. Dokumentem powstającym w czasie kontroli jest protokół, w którym umieszczony jest opis stanu faktycznego, w tym ustalone nieprawidłowości oraz wnioski z kontroli. Od ustaleń protokołu, kierownikowi jednostki kontrolowanej służy prawo złożenia zastrzeżeń do organu zarządzającego kontrolę w ciągu terminie 7 dni od daty doręczenia protokołu jednostce kontrolowanej. Organ zarządzający kontrolę jest zobowiązany do rozpatrzenia zastrzeżeń w ciągu 14 dni od daty otrzymania zastrzeżeń. Organ zarządzający kontrolę, w razie potrzeby, w terminie 14 dni od dnia podpisania protokołu 76

lub 14 dni od rozpatrzenia zastrzeżeń, kieruje do jednostki kontrolowanej zalecenia pokontrolne, które są dla niej wiążące. Z kolei kierownik jednostki kontrolowanej, w ciągu 30 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zawiadamia zarządzającego kontrolę o wykonaniu zaleceń lub o przyczynach ich niewykonania. 3.3.2. Zgłaszanie prac do ODGK i przekazywanie dokumentacji Rozporządzenie MRRiB z dnia 16 lipca 2001 roku (do pr g i k) w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz tr zgł Instytucją, która odgrywa istotną rolę w określaniu zasad i wymogów w zakresie wykonywania i kształtowania jakości przyjmowanych do zasobu prac geodezyjnych jest ODGK, zwany potocznie i krócej ośrodkiem dokumentacji lub ośrodkiem. Wyróżniamy ODGK powiatowe, wojewódzkie i jeden centralny. Ten ostatni pozostaje w gestii GGK, natomiast pozostałe są zarządzane odpowiednio przez starostów powiatów i marszałków województw. Częścią ODGK szczebla powiatowego są ośrodki prowadzone przez GM w ramach porozumienia zawartego przez starostę powiatu i organ GM. Niezależnie jednak przez kogo jest prowadzony ośrodek, jego zasoby są własnością SKP. Należy także w tym miejscu nadmienić, że zasoby gromadzone w JPEG stanowią część zasobu ODGK właściwego dla tej jednostki. Podstawowym zadaniem ODGK jest: przyjmowanie zgłoszeń prac geodezyjnych, wydawanie materiałów dotyczących wykonania tych prac, przyjmowanie prac oraz tworzenie zasobu geodezyjnego powstałego w wyniku wykonywania prac. Zgłoszenie pracy geodezyjnej jest ważnym elementem kształtującym jakość przyszłego operatu powstałego w wyniku tej pracy, a co za tym idzie kształtującym także jakość zasobu. Zasadą generalną w tym zakresie (z nielicznymi wyjątkami) jest, że muszą być zgłaszane te prace, w wyniku których nastąpi zmiana w informacji o terenie. Zatem zawsze, gdy w wyniku prac powstaje mapa (przedstawiająca obraz tych zmian) musi być spełniony wymóg uprzedniego zgłoszenia tej pracy we właściwym terenowo ośrodku. Zgłoszenie pracy powinno być więc dokonane przed spodziewanym terminem rozpoczęcia pracy, ale nie później niż 1 dzień przed tym terminem (w pilnych i uzasadnionych przypadkach). W zupełnie wyjątkowych okolicznościach (klęska żywiołowa, awaria sieci itp.), zgłoszenie pracy może być dokonane w terminie do 3 dni po rozpoczęciu pracy. Możliwe jest również, w przypadku takich prac jak: wyznaczanie pojedynczych obiektów budowlanych, pomiarów powykonawczych 77

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII tych obiektów, a także inwentaryzacji nowowybudowanych sieci uzbrojenia terenu, tak zwane zbiorcze zgłoszenie prac dla danego roku. Wykonawcą prac, dla których istnieje wymóg zgłaszania do ośrodka, może być jednostka wykonawstwa geodezyjnego lub osoba fizyczna geodeta z uprawnieniami do wykonywania samodzielnych funkcji z zakresu, który dotyczy przedmiotowej pracy. Rozpoczęcie pracy zasadniczo następuje po potwierdzeniu przez ośrodek przyjęcia zgłoszenia pracy. To potwierdzenie jednocześnie upoważnia wykonawcę pracy do wykonywania wszelkich czynności na gruncie, w szczególności zaś do wejścia na teren przedmiotowej nieruchomości, a także do wykonywania niezbędnych przecinek w drzewostanie. Należy jednak pamiętać, że możliwość przeprowadzania takich czynności nie zwalnia wykonawcy z odpowiedzialności cywilnej, z tytułu poniesionej szkody przez właściciela nieruchomości. Jeżeli w trakcie wykonywania pracy nastąpi zmiana zakresu zgłoszonej pracy, to wykonawca jest zobowiązany do zgłoszenia tych zmian w terminie do 10 dni przed wykonywaniem części pracy związanej ze zmianą. Po zakończeniu pracy następuje przekazanie dokumentacji do ODGK z wykonanej pracy. Dokumentacja zawiera szereg materiałów technicznych i formalnych. Przyjęcie do zasobu dokonywane jest po sprawdzeniu jakości wykonanej pracy, a potwierdzane jest stosowną informacją umieszczaną na przyjętym dokumencie w postaci tak zwanej klauzuli (stosowna pieczęć wraz z podpisem osoby uprawnionej). Dokumentacja przekazywana do zasobu podlega kontroli i ocenie jakości w zakresie: przestrzegania zasad wykonywania prac, osiągnięcia wymaganych dokładności, zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii oraz krajowego SIT, zgodności z dokonanymi wcześniej ustaleniami dokonanymi w przypadku wykonywania prac nietypowych, spójności topologicznej informacji dostarczanej przez wykonawcę, z informacjami uzyskanymi z ośrodka w trakcie realizacji pracy, kompletności przekazywanych materiałów. Czynności kontroli i oceny jakości prac, dokonują osoby posiadające uprawnienia zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii, w zakresach odpowiadających zakresom kontrolowanych opracowań. 78

Należy wspomnieć także o tym, że istnieje pewna grupa prac, dla których nie jest wymagane zgłaszanie do ośrodka. Można tu wymienić takie prace jak: pomiary objętości mas ziemnych i innych, pomiary odkształceń i przemieszczeń budowli i urządzeń, pomiary montażowe obiektów przemysłowych, pomiary i inne czynności geodezyjne dla terenów zamkniętych i górniczych zakładów przemysłowych, pomiary dla celów dydaktycznych i inne. Kompleksowa informacja o terenie jest w szczególny sposób rejestrowana w systemach informacji o terenie. Podlegają one ewidencjonowaniu przez: GGK w zakresie systemów o znaczeniu ogólnopaństwowym, właściwych miejscowo wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego w zakresie systemów lokalnych. Ewidencjonowanie systemu następuje na wniosek osób prawnych, osób fizycznych oraz jednostek organizacyjnych zakładających i prowadzących systemy. We wniosku zawarta jest, między innymi, informacja o zakresie tematycznym i formacie danych systemu. Po zgłoszeniu wniosku, następuje wpis do ewidencji systemów i nadanie systemowi numeru identyfikacyjnego. Sama zaś rejestracja systemu, potwierdzona przez właściwy organ na kopii wniosku, stanowi podstawę do włączenia danych opisujących system, do baz krajowego SIT na poziomie centralnym, wojewódzkim i powiatowym, prowadzonych odpowiednio przez GGK, marszałków województw i starostów (vide p. 3.1 SIT). Bazy danych wchodzące w skład krajowego SIT, podlegają zabezpieczeniu przez okresowe tworzenie kopii zabezpieczających, nie rzadziej niż co pół roku. Kopie dotyczące danych o znaczeniu ogólnopaństwowym przechowuje GGK, zaś kopie dotyczące wojewódzkich i powiatowych baz danych, przechowuje właściwy miejscowo wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego. Udostępnianie baz danych następuje w drodze umowy, zawartej w formie pisemnej, pomiędzy organem prowadzącym zasób (reprezentujący SKP) a zainteresowaną osobą prawną, osobą fizyczną lub jednostką organizacyjną. W umowie określa się, między innymi: dopuszczalny zakres wykorzystania danych zawartych w bazach, format przekazywanych danych, wysokość należności za udostępnienie bazy danych, zakres korzystania z nabywanych praw (w przypadku możliwości nabycia takich praw, związanych z udostępnieniem bazy danych), z zastrzeżeniem własności SKP. 79

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII 3.3.3. Zasób geodezyjno-kartograficzny Rozporządzenie MSWiA (do pr g i k) z dnia 17 maja 1999 roku w sprawie określenia rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, sposobu i trybu ich gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępniania zasobu PZGK Załącznik do rozporządzenia MSWiA (do pzgk) z dnia 17 maja 1999 roku. Rodzaje materiałów stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 15 maja 2001 roku w sprawie określenia rodzajów map, materiałów fotogrametrycznych i teledetekcyjnych, stanowiących państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, których rozpowszechnianie, rozprowadzanie oraz reprodukowanie w celu rozpowszechniania i rozprowadzania wymaga zezwolenia, oraz trybu udzielania tych zezwoleń Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 18 maja 2001 roku w sprawie materiałów geodezyjnych i kartograficznych oznaczanych klauzulą poufne Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 2 lipca 2001 roku w sprawie klasyfikowania, kwalifikowania i porządkowania materiałów wyłączanych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego Zasób geodezyjno-kartograficzny jest gromadzony w ODGK i jest efektem wykonanych prac geodezyjnych, które były zgłoszone uprzednio do ośrodka. Zasób jest określonym zbiorem informacji przechowywanym i udostępnianym w różny sposób. Informacja przechowywana w zasobie powinna być wiarygodna i aktualna, dlatego też ODGK, poprzez różnego rodzaju czynności organizacyjno-formalne, określa wysokie na ogół wymagania przy przyjmowaniu prac. Dotyczy to w głównej mierze: przestrzegania przepisów przez wykonawcę, zachowania właściwej dokładności oraz stosowania odpowiednich zasad technicznych w zakresie jednolitości metod w pracach geodezyjnych o tym samym charakterze. Zasób jest gromadzony w zbiorach asortymentowych, segregowanych według jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa (na przykład osnowa geodezyjna, zdjęcia lotnicze i satelitarne, mapa zasadnicza, rozgraniczanie nieruchomości, itp.). Równocześnie ze względu na cel i charakter gromadzonej informacji wyróżniamy grupy funkcjonalne, obejmujące: zasób bazowy, który zawiera źródłową dokumentację geodezyjną, zasób użytkowy, 80

który służy do bezpośredniego wykorzystania oraz zasób przejściowy, który zawiera materiały o znaczeniu drugorzędnym. W odniesieniu do materiałów, które utraciły przydatność może nastąpić, na wniosek ODGK skierowany do stosownego organu, wyłączenie z zasobu materiałów, które stały się zbędne lub utraciły przydatność. Udostępnianie zasobu jednostkom wykonawstwa geodezyjnego i osobom fizycznym (geodetom z uprawnieniami), następuje na podstawie zgłoszenia pracy i złożenia stosownego zamówienia na materiały. OAR i OAS mogą również otrzymać z ODGK niezbędne materiały, zgodnie ze złożonym zamówieniem, przy czym nie musi to mieć związku z wykonywaną pracą geodezyjną, tylko z aktualnymi potrzebami organu administracji. Każde udostępnienie zasobu podlega ewidencjonowaniu, poświadczeniu zgodności z oryginałem oraz poświadczeniu aktualności wydawanych materiałów (klauzula). Udostępnianie zasobu odbywa się z uwzględnieniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz o ochronie danych osobowych. Należy nadmienić, że część materiałów ODGK jest udostępniana JPEG w celu prowadzenia EGiB, zgodnie z pr g i k. Jest tu zatem operat EGiB, to znaczy: komputerowe bazy danych, operat opisowo-kartograficzny i operat geodezyjno-prawny (vide p. 3.2.5). Należy zatem być świadomym faktu, że zasób znajdujący się w JPEG jest integralną częścią ODGK. Do najważniejszych materiałów, stanowiących zasób centralny należą między innymi: dokumenty dotyczące osnów geodezyjnych I i II klasy oraz osnów grawimetrycznych i magnetycznych wraz z bankami tych osnów, dokumentacja mapy topograficznej, oryginały zdjęć lotniczych, obrazów satelitarnych i materiałów teledetekcyjnych, dokumentacja pomiaru granic państwa i granic podziału terytorialnego, ogólnopaństwowe układy współrzędnych i inne. Do najważniejszych materiałów stanowiących zasób wojewódzki należą przede wszystkim: fotomapy i ortofotomapy o znaczeniu wojewódzkim, wojewódzkie bazy danych krajowego SIT, opracowania tematyczne o znaczeniu wojewódzkim i inne. Do najważniejszych materiałów stanowiących zasób powiatowy należą przede wszystkim: materiały dotyczące osnów geodezyjnych niższych klas oraz osnów pomiarowych trwale stabilizowanych, dokumentacja mapy zasadniczej, sieci uzbrojenia terenu, EGiB, klasyfikacji gleboznawczej z materiałami dotyczącymi aktualizacji tej dokumentacji, lokalne układy współrzędnych i inne. 81

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII Część materiałów zasobu może być rozpowszechniana oraz reprodukowana w celu ich rozpowszechniania, jedynie za zgodą GGK (materiały zasobu centralnego), za zgodą marszałka województwa (materiały zasobu wojewódzkiego) lub za zgodą starosty powiatu (materiały zasobu powiatowego). Do materiałów tych należą: mapy topograficzne, mapy administracyjne, mapy tematyczne, mapa zasadnicza, fotogrametryczne i teledetekcyjne zdjęcia lotnicze, zdjęcia satelitarne, materiały pochodne opracowane na podstawie materiałów, wymienionych w dwóch ostatnich punktach. Warto nadmienić, że materiały geodezyjne i kartograficzne objęte są ochroną praw autorskich oraz praw pokrewnych. Część materiałów geodezyjnych i kartograficznych zasobu jest oznaczona klauzulą poufne wynikłą z zastosowania przepisu o ochronie informacji niejawnych. Rodzaje materiałów oznaczonych klauzulą poufne określa, zgodnie z pr g i k, minister właściwy do spraw architektury i budownictwa, w porozumieniu z MON. Większość materiałów geodezyjnych i kartograficznych oznaczonych klauzulą poufne dotyczy danych obiektów terenów zamkniętych (jeżeli te obiekty również mają klauzulę poufne ). Do najważniejszych materiałów oznaczonych klauzulą poufne w tym przypadku, należą: materiały geodezyjne zawierające współrzędne geodezyjne lub prostokątne płaskie w postaci liczbowej, punktów niektórych obiektów, materiały geodezyjne zawierające rezultaty pomiarów umożliwiające obliczenie współrzędnych punktów niektórych obiektów, mapy, bazy danych o terenie jeżeli zawierają informację opisową o przeznaczeniu obiektu lub całego terenu zamkniętego bądź informację o położeniu obiektu, różnego rodzaju zobrazowania obiektów terenu zamkniętego, materiały uzyskane w wyniku przetworzenia obrazów satelitarnych, zawierające informację o przeznaczeniu obiektów, 82

inne materiały geodezyjne i kartograficzne, zawierające informacje pośrednio demaskujące przeznaczenie obiektów terenu zamkniętego. Ponadto do materiałów geodezyjnych i kartograficznych oznaczonych klauzulą poufne zalicza się: materiały zawierające wartości deklinacji magnetycznej lub uchylenia magnetycznego, o błędzie mniejszym niż 3 (z pewnym dodatkowymi warunkami), materiały zawierające informacje dotyczące różnych wielkości, mających szczególne znaczenie dla obronności państwa (wydajność dużych ujęć wody, pojemności dużych zbiorników paliw, gazu, materiałów niebezpiecznych, maksymalnych obciążeń mostów i wiaduktów, itp.), materiały zawierające wyniki sondaży i rozmieszczenia portów wojennych, materiały przedstawiające rozmieszczenie terenów zamkniętych na obszarze większym od powiatu. Pod pojęciem materiałów geodezyjnych i kartograficznych rozumie się dowolny nośnik informacji, pliki i foldery komputerowe, pocztę elektroniczną oraz strony sieci teleinformatycznej. Materiały geodezyjne i kartograficzne mogą być wyłączane z zasobu. Wyłączane z zasobu materiały są kwalifikowane do odpowiednich kategorii archiwalnych, to znaczy do: materiałów archiwalnych przechowywanych wieczyście, oznaczanych symbolem A, dokumentacji niearchiwalnej, podlegającej brakowaniu, oznaczanych ogólnym symbolem B, przy czym: dla dokumentacji podlegającej bezwzględnemu brakowaniu przewiduje się symbol BC, dla dokumentacji podlegającej ekspertyzie właściwego archiwum państwowego, ze względu na szczególne znaczenie i charakter przewiduje się symbol BE. Materiały archiwalne sporządzone przy zastosowaniu technologii cyfrowej, przekazuje się do właściwego archiwum państwowego na komputerowych nośnikach informacji, gwarantujących niezmienność i trwałość zapisu, umożliwiających bezpośredni odczyt, lub w formie wysokiej jakości wydruku, gwarantującym wieczyste przechowywanie w archiwum państwowym. 83

UPRAWNIENIA ZAWODOWE W GEODEZJI I KARTOGRAFII 3.3.4. Opłaty za czynności administracyjno-geodezyjne przy korzystaniu z zasobu Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 roku w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego wys opł Zasób geodezyjno-kartograficzny stanowi własność SKP. Za wszelkie czynności związane z udostępnieniem materiałów zasobu pobierane są opłaty. Opłaty są przekazywane do Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjno- -Kartograficznym (zwanego krócej Funduszem) szczebla: centralnego, wojewódzkiego i powiatowego. Środkami Funduszu centralnego dysponuje GGK, środkami Funduszu wojewódzkiego dysponuje marszałek województwa zaś środkami Funduszu powiatowego dysponują starostowie powiatów. Opłaty pobierane są głównie za takie czynności jak: przyjęcie zgłoszenia pracy geodezyjnej, udostępnienie materiałów do wykonywania prac, wykonywanie wyrysów z mapy ewidencyjnej oraz odpisów z rejestru gruntów, uzgadnianie położenia projektowanych sieci uzbrojenia terenu i inne. Nie są pobierane opłaty za udzielanie informacji o posiadanych materiałach, a także za inne informacje dotyczące sposobu realizacji pracy. Wysokość opłat podstawowych z tytułu wykonywanych czynności udostępniania materiałów jest w każdym roku kalendarzowym powiększana, stosownie do podawanego oficjalnie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług. Należy nadmienić, że w przypadkach klęsk żywiołowych, wojewoda może uzyskać z zasobu, kopie zdjęć lotniczych i satelitarnych nieodpłatnie, po zgłoszeniu zapotrzebowania do GGK. W sytuacjach szczególnie uzasadnionych, GGK może udostępnić także nieodpłatnie kopie zdjęć lotniczych i satelitarnych oraz inne materiały zgromadzone w PZGK. 3.3.5. Ochrona znaków geodezyjnych Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 kwietnia 1999 roku (do pr g i k) w sprawie ochrony znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych ochr zn zmienione przez Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 24 stycznia 2001 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych 84

Znakiem geodezyjnym nazywamy przedmiot z trwałego materiału, którego położenie zostało wyznaczone metodami geodezyjnymi. Wyróżniamy znaki ścienne oraz ziemne. Znaki geodezyjne, z uwagi na ich zasadnicze znaczenie, muszą być chronione przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub przemieszczeniem. Obowiązki w tym zakresie spoczywają na właścicielu nieruchomości, na której znajduje się znak bądź też na osobie, która nieruchomością włada. Obowiązki polegają na niewykonywaniu czynności, które mogą powodować wymienione wyżej zmiany, a także na niezwłocznym powiadamianiu starosty powiatowego o stwierdzeniu wszelkich nieprawidłowości dotyczących znaku. Przedstawione obowiązki spoczywają na właścicielu lub władającym bezpośrednio po tym, gdy zostanie mu doręczone zawiadomienie o umieszczeniu znaku. W przypadku, gdy znak został umieszczony na granicy dwóch lub więcej nieruchomości, powiadamiani są wszyscy właściciele tych nieruchomości. Nie podlegają ochronie znaki osnowy pomiarowej oraz znaki założone na okres przejściowy. Bezpośrednio po otrzymaniu zawiadomienia o zniszczeniu znaku, starosta przeprowadza sprawdzenie stanu znaku oraz, w przypadku ustalenia sprawcy, kieruje stosowny wniosek o ukaranie sprawcy do sądu powszechnego, właściwego w rozstrzyganiu spraw dotyczących obszaru, na którym położony jest znak. 3.4. Przepisy prawne dotyczące terenu i działania w jego otoczeniu Terenem nazywamy zewnętrzną część powierzchni Ziemi wraz z obiektami na niej położonymi. Teren ulega ciągłym zmianom, z uwagi na działalność człowieka. Możemy rozróżnić w tym zakresie działalność planistyczną, geodezyjną i budowlaną. W działalności planistycznej określane są, na podstawie stanu istniejącego, przyszłe stany terenu, które z uwagi na metody planowania nazywamy również przyszłymi stanami przestrzeni. Z kolei w działalności geodezyjnej ustalany jest stan istniejący terenu (pomiar i dokumentacja obrazu terenu w postaci map), warunki wyjściowe dla zmian terenu (realizacja geodezyjna), a także rejestracja zmian powstałych na skutek zmiany informacji o terenie w wyniku działalności budowlanej (pomiar powykonawczy). Wreszcie działalność budowlana prowadzi wprost do zmiany zewnętrznej formy terenu, na podstawie stosownych projektów i przy częściowym udziale metod geodezyjnych. Wspomniane wyżej trzy sfery działalności człowieka są ściśle ze sobą powiązane, przede wszystkim z uwagi na fakt, że dotyczą one tego samego terenu. Dlatego też, w przepisach prawnych dotyczących tych działalności, można znaleźć wiele cech wspólnych. 85