Wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego na przykładzie województwa kujawsko-pomorskiego Iwona Sobczak, 1 Artur Piotrowicz 2 Streszczenie Niniejsze opracowanie oparto na niepublikowanych i publikowanych danych Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy oraz publikowanych danych Głównego Urzędu Statystycznego. Celem opracowania jest identyfikacja i charakterystyka nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim. Pod względem ponoszonych wydatków inwestycyjnych na pozyskiwanie aktywów trwałych największe znaczenie dla gospodarki województwa kujawsko-pomorskiego miały podmioty zatrudniające od 10 osób i prowadzące działalność w sekcji przetwórstwa przemysłowego. W 2007 roku największe wydatki inwestycyjne (84%) ponosiły spółki z kapitałem zagranicznym skupione w sektorze II (przemysł i budownictwo). Wstęp Dokonując oceny zasobów kapitałowych przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego poddaje się analizie kapitał podstawowy stanowiący rzeczywisty wkład właściciela lub współwłaściciela, wniesiony na uruchomienie jednostki gospodarczej z chwilą jej założenia, ewentualnie później podwyższony (GUS 2008, s. 8). Kapitał podstawowy obejmuje kapitał krajowy i kapitał zagraniczny, a także kapitał rozproszony, którego nie można przyporządkować konkretnym udziałowcom. Zgodnie z metodologią przyjętą przez polskie urzędy statystyczne wydatki na pozyskanie aktywów trwałych to nakłady poniesione na wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, należności długoterminowe, inwestycje długoterminowe, długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (GUS 2008, s. 10). Rzeczowe aktywa trwałe to: środki trwałe, środki trwałe w budowie oraz zaliczki na środki trwałe w budowie \ (GUS 2007, s. 8)....Nakłady na środki trwałe są to poniesione w okresie sprawozdawczym nakłady na nabycie (w tym również 1 Dr Iwona Sobczak adiunkt Katedra Zarządzania Procesami Rozwojowymi Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 2 Dr Artur Piotrowicz adiunkt Instytut Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 1
zakup środków trwałych niewymagających montażu lub instalacji) bądź wytworzenie dla własnych potrzeb środków trwałych, nakłady na środki trwałe w budowie (niezakończone, tj. na przyszłe środki trwałe), na ulepszenia własnych środków trwałych, na ulepszenia w obcych środkach trwałych oraz inne nakłady związane z budową środka trwałego wraz z kosztami ponoszonymi przy ich nabyciu, tj. kosztami transportu, załadunku, ubezpieczenia w drodze, ceł, itp. (GUS 2008, s. 10). Wydatki na nowe środki trwałe obejmują nakłady poniesione na budowę lub (i) zakup środków trwałych, nakłady na wytworzenie środków trwałych we własnym zakresie, koszty dostosowania środka trwałego do użytkowania oraz nakłady na ulepszenie (przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję i modernizację) środków trwałych, w tym również na ulepszenie obcych środków trwałych (GUS 2008, s. 10). Za cel niniejszego opracowania przyjęto identyfikację i charakterystykę nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim. 1. Kapitał zagraniczny i przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim Województwo kujawsko-pomorskie pod względem ulokowanego kapitału zagranicznego zajmowało w 2007 roku 10 miejsce w kraju plasując się przed województwami: lubuskim, podkarpackim, warmińsko-mazurskim, opolskim, lubelskim i podlaskim. Pod względem liczby przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego województwo kujawsko-pomorskie zajmowało w 2007 roku 10 miejsce w kraju wyprzedzając w kolejności województwa: opolskie, lubelskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie i podlaskie. Wartość kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim na koniec 2007 roku wynosiła 1 917 717 tys. zł, z czego kraje UE wniosły łącznie kapitał w wielkości 1 319 292 tys. zł, co stanowiło 68,79% ogółu, a kraje OECD wniosły łącznie 1 904 601 tys. zł, co stanowiło 99,32%. Najwięcej kapitału ulokowanego w województwie kujawsko-pomorskim pochodziło z Niderlandów (26,98%), Japonii (22,53%) oraz Niemiec (20,57%). Liczba spółek z kapitałem zagranicznym, których siedziby zostały ulokowane w województwie kujawsko-pomorskim od 2002 roku charakteryzuje się tendencją wzrostową. Liczbę spółek z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 przedstawia tabela 1. Tabela 1. Liczba spółek z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2
Kraj 13 400 14 224 14 469 14 488 15 371 15 816 16 837 18 015 18 515 Województwo 400 403 378 392 420 433 457 485 520 Udział (w %) 2,99% 2,83% 2,61% 2,71% 2,73% 2,74% 2,71% 2,69% 2,81% Źródło: opracowanie własne na podstawie: Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, GUS, Warszawa 2007, s. 28 i 36 oraz wydawnictwa wcześniejsze. W analizowanym okresie w województwie kujawsko-pomorskim powstało 425 nowych podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego (greenfield) oraz 55 przedsięwzięć z udziałem kapitału zagranicznego utworzonych w wyniku przekształceń (brownfield). Liczbę spółek z udziałem kapitału zagranicznego powstałych w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 przedstawia tabela 2. Tabela 2. Spółki z udziałem kapitału zagranicznego powstałe w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Nowe (greenfield) 63 132 45 17 14 48 38 38 30 Powstałe w wyniku przekształceń (brownfield) 9 10 6 6 4 7 2 4 7 Ogółem 72 142 51 23 18 55 40 42 37 Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych US w Bydgoszczy za lata 1999 2007. Na koniec 2007 roku w 520 spółkach z udziałem kapitału zagranicznego pracowało 40 595 osób. Z czego w 256 mikroprzedsiębiorstwach zatrudnionych było 766 pracowników, w 124 małych przedsiębiorstwach pracowało 3 120 osób, w 94 średnich przedsiębiorstwach zatrudnionych pozostawało 11 634 pracowników, w 46 dużych przedsiębiorstwach liczba zatrudnionych wynosiła 25 075 osób. 3
2. Infrastruktura dla inwestycji w województwie kujawskopomorskim Obszar województwa kujawsko-pomorskiego objęty jest działalnością Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o. o siedzibą w Sopocie. Województwo kujawsko-pomorskie posiada 11.000 udziałów w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Sp. z o. o. o wartości nominalnej 11.000.000,- zł, co stanowi 6,29% (Uchwała Nr XLVI/697/06, Uchwała Nr 70/916/07). Lokalizacja terenów Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o. o. w województwie kujawsko-pomorskim (http://www.strefa.gda.pl/index.php?n=247): - Łysomice - CRYSTAL PARK (2006 rok), lokalizacja: Ostaszewo, gmina Łysomice, powiat toruński; całkowita powierzchnia: 177,61ha; inwestorzy: SHARP Manufacturing Poland Sp. z o.o.; Poland Tokai Okaya Manufacturing Sp. z o.o.; Sumika Electronic Materials Poland Sp. z o. o.; Orion Electric Poland Sp. z o.o.; Nissin Logistic Poland Sp. z o.o.; Kimoto Poland Sp. z o.o.; Tensho Poland Sp. z o.o.; Sohbi Craft Poland sp. z o.o.; U-TEC Poland Sp. z o.o.; NYK Logistics (Polska) sp. z o.o.; - Świecie (2007 rok); lokalizacja: miasto Świecie; całkowita powierzchnia: 166 ha; inwestor: MONDI Packaging Paper Świecie S.A.; - Grudziądz (2007 rok); lokalizacja: miasto Grudziądz; całkowita powierzchnia: 115,91 ha; inwestorzy: Amtek Poland Sp. z o.o.; Polpak-Papier Sp. z o.o.; - Kowalewo Pomorskie (2008 rok); lokalizacja: Frydrychowo, gmina Kowalewo-Pomorskie, powiat golubsko-dobrzyński, całkowita powierzchnia: 7,82 ha; inwestor: Plastica Sp. z o.o. należąca do grupy kapitałowej Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych S.A. w Toruniu; - Barcin (2008 rok); lokalizacja: gmina Barcin, powiat żniński; całkowita powierzchnia: 100 ha; inwestor: Lafarge Cement S.A.; - Bydgoszcz (2009 rok); lokalizacja: miasto Bydgoszcz; całkowita powierzchnia: 36 ha; inwestor: Arion Investment; - Rypin (2009 rok): lokalizacja: Rypin, powiat rypiński, całkowita powierzchnia: 3,6 ha; inwestor: Pol-Aqua, Burn-Pol Pomorze-kujawy. Obecnie trwają zabiegi o poszerzenie PSSE o grunty Elany w Toruniu (7 ha) wchodzącej w skład grupy Boryszew. Plany inwestycyjne na tym terenie ma przedsiębiorstwo Nowoczesne Produkty Aluminiowe Skawina. Dopuszczalna wielkość pomocy publicznej dla inwestycji dużych przedsiębiorstw na terenach włączonych do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o. o. wynosi w województwie kujawsko-pomorskim 50% kosztów kwalifikowanych (POLSKA- krajowa mapa pomocy 4
regionalnej ). W przypadku przedsiębiorstw średnich można zwiększyć ten pułap pomocy o 10 punktów procentowych, a w przypadku małych przedsiębiorstw o 20 punktów procentowych. W celu zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej regionu utworzone zostały parki przemysłowe i technologiczne w tym: - Park Technologiczny w Toruniu (2005) - 10,3 ha; - Park Przemysłowy w Bydgoszczy (2004) - 270 ha ; - Park Przemysłowy w Świeciu Strefa Rozwoju Gospodarczego Vistula Park (Phare 2003) - łącznie 75 ha; - Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim (PHARE 2001) - 34 ha; - Park Przemysłowy w Paterku (w budowie) - 30,15 ha. Ponadto w wykazie indykatywnych indywidualnych projektów kluczowych współfinansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko - Pomorskiego 2007 2013 znalazły się następujące projekty do realizacji (Uchwała Nr 14/144/08): - Inowrocławski obszar gospodarczy; - Szubińska Strefa Inwestycyjna w Kowalewie; - Lipnowska Międzygminna Strefa Gospodarcza; - Mogileńska Strefa Gospodarcza; - Radziejowska Strefa Przedsiębiorczości; - Rypiński Park Przemysłowy; - Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego - Park Przemysłowy; - Park technologiczny z podstrefą ekonomiczną w Lubieniu Kujawskim. Dla obsługi inwestorów utworzone zostało Centrum Obsługi inwestora, które jako partner regionalny Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. działa na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, w ramach struktury organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu. COI powołane zostało na mocy umowy partnerskiej pomiędzy Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. w Warszawie (PAIiIZ) a Województwem Kujawsko-Pomorskim, w której strony zobowiązały się do współdziałania na rzecz gospodarczej promocji województwa określając cel współpracy jako promocję napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do regionu (Umowa Partnerska ). Zakres działalności COI obejmuje między innymi wspólną z PAIiIZ obsługę inwestorów zagranicznych, tworzenie i aktualizowanie bazy ofert terenów przeznaczonych do inwestowania oraz prowadzenia działań z zakresu marketingu inwestycyjnego. Jest to komórka pierwszego kontaktu dla przedsiębiorców zagranicznych zainteresowanych inwestowaniem w województwie kujawsko-pomorskim. 5
3. Wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim na pozyskanie aktywów trwałych oraz nowych środków trwałych W 2007 roku wydatki inwestycyjne na pozyskanie aktywów trwałych w Polsce poniosło 58% podmiotów z kapitałem zagranicznym o wartości 75128,2 milionów zł. W układzie terytorialnym najwięcej na pozyskanie aktywów trwałych wydały podmioty z kapitałem zagranicznym z województwa mazowieckiego (51% wydatków ogółem), a następnie z województwa: dolnośląskiego (13%) i śląskiego (12%). Województwo kujawsko-pomorskie uplasowało się na 9 pozycji z udziałem wynoszącym 2% wydatków ogółem poniesionych przez podmioty z kapitałem zagranicznym w Polsce (GUS 2008, s. 54). W województwie kujawsko-pomorskim w 2007 roku 61% spółek z kapitałem zagranicznym poniosło wydatki inwestycyjne w wysokości 1504,3 miliona zł. Wydatki inwestycyjne, jak również udział spółek je ponoszących na pozyskanie aktywów trwałych w stosunku do ogólnej liczby spółek z kapitałem zagranicznym, podlegały silnym wahaniom w latach 1999-2007, co zaprezentowano na wykresie 1. Wykres 1. Spółki z kapitałem zagranicznym podejmujące działalność inwestycyjną oraz wartość wydatków na pozyskanie majątku trwałego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 (w tysiącach złotych) 6
1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 62% 63% 67% 781623 61% 573357 517867 540248 1504270 68% 66% 66% 64% 64% 61% 716843 726885 62% 631649 61% 61% 539608 60% 58% 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 56% w ydatki inw estycyjne ogółem udział spółek ponoszących w ydatki inw estycyjne w ogólnej liczbie spółek z kapitałem zagranicznym Źródło: opracowanie własne na podstawie: GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 1999 roku, Warszawa 2000, s. 20 i 38; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2000 roku, Warszawa 2001, s. 22 i 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2001 roku, Warszawa 2002, s. 22 i 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2002 roku, Warszawa 2003, s. 22 i 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2003 roku, Warszawa 2004, s. 26 i 46; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2004 roku, Warszawa 2005, s. 26 i 44; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2005 roku, Warszawa 2006, s. 26 i 45; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2006 roku, Warszawa 2007, s. 32 i 52; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, Warszawa 2008, s. 32 i 54. Analizując dane przedstawione na wykresie 1, można zauważyć, iż do 2003 roku wartość wydatków inwestycyjnych zmieniała się zgodnie z udziałem spółek podejmujących działalność inwestycyjną na pozyskanie aktywów trwałych w stosunku do całej zbiorowości spółek kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim. Jedynym wyjątkiem był rok 2000, w którym nastąpił 10% spadek wydatków inwestycyjnych, a udział spółek uległ nieznacznej poprawie. Wynikało to prawdopodobnie z niewielkiej zmiany 7
(1%) ogólnej liczby spółek z kapitałem zagranicznym. Można również domniemywać, iż przedsiębiorstwa te dopiero przygotowywały wydatki inwestycyjne, gdyż w kolejnym roku ta sama liczba spółek z kapitałem zagranicznym (254) poniosła znacznie większe wydatki inwestycyjne na pozyskanie aktywów trwałych, które wzrosły o 51%. Od 2004 roku tendencja zgodnych zmian wydatków i udziałów odwróciła się, gdyż wydatki wzrosły, a udział spółek wyraźnie uległ pogorszeniu. Nie oznacza to jednak, iż liczba spółek ponoszących wydatki inwestycyjne zmniejszyła się w analizowanym okresie. Możemy obserwować stały wzrost liczby tych spółek. W 2004 roku zmiana liczby inwestujących spółek w stosunku do roku poprzedniego wynosiła 10%, w 2005 roku 3%, w 2006 roku 1%, a w 2007 roku 7%. Obserwowany w latach 2004-2006 spadek udziału spółek ponoszących wydatki inwestycyjne wynikał z obserwowanego w tym okresie czasu większego wzrostu ogólnej liczby spółek z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim, która to w 2006 roku zwiększyła się o 6%. Przyczynił się do tego również znaczący wzrost ogólnej liczby mikroprzedsiębiorstw - podmiotów, które w znacznie mniejszym stopniu podejmują działalność inwestycyjną. W 2007 roku nastąpił gwałtowny wzrost wydatków inwestycyjnych, które w stosunku do roku poprzedniego uległy podwojeniu. Natomiast udział spółek ponoszących wydatki inwestycyjne w ogólnej liczbie spółek z kapitałem zagranicznym ustabilizował się na poziomie 61%.Spółki z kapitałem zagranicznym ponoszące wydatki inwestycyjne przeznaczają je w większości na pozyskanie nowych środków trwałych. W 2007 roku przeznaczyły na ten cel 89% wydatków ogółem. Udział wydatków na pozyskanie nowych środków trwałych na tle wydatków inwestycyjnych ogółem przedstawiono na wykresie 2. Wykres 2. Udział wydatków na pozyskanie nowych środków trwałych i wartość wydatków ogółem na pozyskanie majątku trwałego w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 (w tysiącach złotych) 8
1600000 1504270 100% 1400000 1200000 1000000 65% 85% 86% 84% 85% 86% 81% 64% 89% 90% 80% 70% 60% 800000 600000 400000 573357 517867 781623 540248 631649 539608 716843 726885 50% 40% 30% 20% 200000 10% 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 0% w ydatki inw estycyjne ogółem udział w ydatków na zakup now ych środków trw ałych w w ydatkach inw estycyjnych ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie: GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 1999 roku, Warszawa 2000, s. 38; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2000 roku, Warszawa 2001, s. 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2001 roku, Warszawa 2002, s. 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2002 roku, Warszawa 2003, s. 40; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2003 roku, Warszawa 2004, s. 46; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2004 roku, Warszawa 2005, s. 44; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2005 roku, Warszawa 2006, s. 45; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2006 roku, Warszawa 2007, s. 52; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, Warszawa 2008, s. 54. Jak wynika z wykresu 2, w latach 1999-2007 spółki z kapitałem zagranicznym większość wydatków inwestycyjnych przeznaczały na pozyskanie nowych środków trwałych. W 2003 roku możemy zaobserwować wzrost wydatków inwestycyjnych ogółem przy jednoczesnym spadku udziału 9
wydatków na pozyskanie nowych środków trwałych (o 17%, wydatki na pozyskanie środków trwałych w stosunku do poprzedniego roku zmniejszyły się o 7%). Wiązało się to również z ograniczeniem wydatków na zakup używanych środków trwałych (o 11%). Wynika z tego, iż w tym okresie wzrost wydatków inwestycyjnych ogółem był rezultatem realizowania innych celów niż pozyskiwanie środków trwałych. 4. Wydatki inwestycyjne poniesione przez podmioty z kapitałem zagranicznym ze szczególnym uwzględnieniem mikroprzedsiębiorstw Można zauważyć, iż istnieje wyraźna dysproporcja w wydatkach inwestycyjnych podmiotów z kapitałem zagranicznym wyróżnionych ze względu na wielkość. Mikroprzedsiębiorstwa w 2007 roku stanowiły 49% podmiotów z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim, a jedynie 27% tych przedsiębiorstw poniosło wydatki inwestycyjne na pozyskanie aktywów trwałych, w tym na nowe środki trwałe przeznaczono 92,5% wydatków. Pozostałe przedsiębiorstwa były znacznie bardziej zaangażowane w działalność inwestycyjną, gdyż aż 92% z nich poniosło wydatki na pozyskanie aktywów trwałych, z czego 88% wydatków było ukierunkowanych na nowe środki trwałe. Dla porównania w skali całego kraju sytuacja przedstawiała się podobnie. Mikroprzedsiębiorstwa stanowiły dominującą grupę podmiotów z kapitałem zagranicznym (59%), a jedynie 35% tych przedsiębiorstw podejmowało wydatki inwestycyjne na pozyskanie aktywów trwałych. Jednak tylko w 58% przeznaczone one były na nowe środki trwałe (GUS 2008, s. 54). Należy zwrócić uwagę na obserwowany w 2007 roku wzrost wydatków inwestycyjnych mikroprzedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim. Udział wydatków tej grupy w wydatkach inwestycyjnych ogółem wynosił w 2007 roku 10%, w 2006 roku jedynie 2%. Wydatki na pozyskanie aktywów trwałych wzrosły o 751%. Znacząco zwiększyły się również wydatki na pozyskanie nowych środków trwałych, aż o 1730%. Szczegółowe dane odzwierciedlające wydatki inwestycyjne poniesione przez spółki z kapitałem zagranicznym według klas wielkości podmiotów w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 na aktywa trwałe, nowe środki trwałe oraz liczbę przedsiębiorstw ponoszących te wydatki zaprezentowano w tabeli 3. 10
Tabela 3. Wydatki inwestycyjne poniesione przez podmioty z kapitałem zagranicznym na pozyskanie aktywów trwałych w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2007 według klas wielkości podmiotów (w milionach zł) Lata Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Wydatki inwestycyjne ogółem 573,4 517,9 781,6 540,2 631,6 539,6 716,8 726,9 1504,3 spółek z kapitałem mikroprzedsiębiorstwa 31,8 47,1 49,2 7,6 16,2 9,9 9,3 17,2 146,3 zagranicznym pozostałe 541,6 470,8 732,5 532,6 615,4 529,7 707,6 709,7 1357,9 Udział w wydatkach ogółem Zmiana w stosunku do roku poprzedniego mikroprzedsiębiorstwa 6% 9% 6% 1% 3% 2% 1% 2% 10% pozostałe 94% 91% 94% 99% 97% 98% 99% 98% 90% ogółem - -10% 51% -31% 17% -15% 33% 1% 107% mikroprzedsiębiorstwa - 48% 4% -85% 113% -39% -6% 85% 751% pozostałe - -13% 56% -27% 16% -14% 34% 0,3% 91,3% Źródło: opracowanie własne na podstawie: GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 1999 roku, Warszawa 2000, s. 38 i 59; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2000 roku, Warszawa 2001, s. 40 i 61; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2001 roku, Warszawa 2002, s. 40, 61 i 66; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2002 roku, Warszawa 2003, s. 40, 61 i 66; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2003 roku, Warszawa 2004, s. 46, 67 i 72; GUS, Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego w 2004 roku, Warszawa 2005, s. 44; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2005 roku, Warszawa 2006, s. 45; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2006 roku, Warszawa 2007, s. 52; GUS, Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, Warszawa 2008, s. 54.
5. Wydatki inwestycyjne spółek z kapitałem zagranicznym według sekcji PKD Wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw wyróżnione według sekcji PKD pozwalają na analizę zaangażowania inwestycyjnego w odniesieniu do poszczególnych sektorów struktury gospodarki regionu. Wydatki inwestycyjne spółek z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim w 2007 roku według sekcji PKD zaprezentowano na wykresie 3. Wykres 3. Wydatki inwestycyjne spółek z kapitałem zagranicznym według sekcji PKD w 2007 roku 1600000 1504270 120% 1400000 1200000 89% 1240843 90% 87% 88% 89% 100% 100% 1000000 73% 80% 80% 800000 60% 600000 40% 400000 200000 132318 66882 20% 0 Ogółem Przetw órstw o przemysłow e Handel i napraw y Obsługa nieruchomości i firm 14887 7427 1955 51 Transport, godpodarka magazynow a i łączność Budow nictw o Rolnictw o, łow iectw o i leśnictw o Hotele i restauracje 0% w ydatki ogółem udział w ydatków na zakup now ych środków trw ałych w w ydatkach inw estycyjnych ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie niepublikowanych danych US w Bydgoszczy. Na podstawie danych przedstawionych na wykresie 3 można stwierdzić, iż większość wydatków inwestycyjnych przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego w województwie kujawsko-pomorskim w 2007 roku poniosły spółki z sektora przetwórstwo przemysłowe (82% wszystkich wydatków), z czego aż 90% przeznaczyły na pozyskanie nowych środków trwałych. Na
drugim miejscu uplasowały się spółki z sektora handel i naprawy ponoszące 9% wszystkich wydatków. Miejsce trzecie przypadło przedsiębiorstwom z sektora obsługa nieruchomości i firm, których udział w wydatkach ogółem wynosił 4,5%. Wszystkie spółki, niezależnie od sektora, w którym prowadziły działalność, większość wydatków inwestycyjnych przeznaczyły na pozyskanie nowych środków trwałych. Zakończenie Wydatki inwestycyjne podmiotów z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim podlegały w latach 1999-2007 silnym wahaniom. Liczba spółek je ponoszących sukcesywnie wzrastała. Wydatki inwestycyjne w większości były przeznaczane na pozyskiwanie nowych środków trwałych. W 2007 roku na ten cel przeznaczono 89% wydatków. Zidentyfikowano niższą skłonność do wydatków inwestycyjnych w grupie mikroprzedsiębiorstw. W 2007 roku 27% tych podmiotów decydowało o ich ponoszeniu, z czego na nowe środki trwałe przeznaczono 92,5% wydatków. Pozostałe przedsiębiorstwa były bardziej zaangażowane w działalność inwestycyjną, aż 92% poniosło wydatki inwestycyjne, z czego na nowe środki trwałe przeznaczono 88% wydatków. Większość wydatków inwestycyjnych ponosiły podmioty z sekcji przetwórstwo przemysłowe, w 2007 roku 82% wszystkich wydatków, z czego 90% przeznaczono na pozyskanie nowych środków trwałych. Wynika z tego, iż pod względem ponoszonych wydatków inwestycyjnych na pozyskiwanie aktywów trwałych największe znaczenie dla gospodarki województwa kujawsko-pomorskiego w analizowanym okresie miały podmioty zatrudniające od 10 osób i prowadzące działalność w sekcji przetwórstwa przemysłowego. Identyfikacja wydatków inwestycyjnych według struktury sektorowej umożliwiła ocenę znaczenia podmiotów z kapitałem zagranicznym dla gospodarki województwa kujawsko-pomorskiego. W 2007 roku największe wydatki inwestycyjne (84%) ponosiły spółki z kapitałem zagranicznym skupione w sektorze II (przemysł i budownictwo). W sektorze III (usługi), który zgodnie z teorią trzech sektorów w rozwiniętej gospodarce odgrywa rolę wiodącą, w podmiotach z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim udział wydatków inwestycyjnych w 2007 roku wynosił 12,6%, przy czym najwyższy ich poziom (7,2%) skupiały tradycyjne usługi takie jak: handel i naprawy. Należy zwrócić uwagę, iż w analizowanym okresie nastąpił wzrost kapitału podstawowego w przeliczeniu na jedną spółkę i jednego zatrudnionego. Wskazywać to może na korzystanie przez spółki z kapitałem zagranicznym przy realizacji inwestycji z zasobów kapitałowych zagranicznego udziałowca. 13
Bibliografia 1. Główny Urząd Statystyczny (2008), Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2007 roku, Warszawa 2008, 2. Urząd Statystyczny w Bydgoszczy (2007), Działalność gospodarcza podmiotów z kapitałem zagranicznym w województwie kujawskopomorskim w 2005 roku, Bydgoszcz 2007, 3. Urząd Statystyczny w Bydgoszczy (2008), Rocznik statystyczny województwa kujawsko-pomorskiego 2008, Bydgoszcz 2008, 4. Urząd Statystyczny w Bydgoszczy - niepublikowane dane, 5. Uchwała Nr XLVI/697/06 Sejmiku Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 15 maja 2006 r. w sprawie: przystąpienia Województwa Kujawsko-Pomorskiego do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Sopocie i objęcia udziałów, 6. Uchwała Nr 70/916/07 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 23 października 2007 r. w sprawie objęcia udziałów Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sp. z o. o. z siedzibą w Sopocie, 7. http://www.strefa.gda.pl/index.php?n=247, 8. POLSKA- krajowa mapa pomocy regionalnej na okres 1.1.2007 r. 31.12.2013 r. zatwierdzona przez Komisję Europejską dnia 13.09.2006 r., 9. Uchwała Nr 14/144/08 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 22 lutego 2008 r. z późniejszymi zmianami, 10. Umowa Partnerska zawarta w Toruniu, 5 kwietnia 2004 roku pomiędzy Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. a Województwem Kujawsko-Pomorskim. 14
15