Palący problem izolacji
Palący problem izolacji Znaczną część naszego życia spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, które mają niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie. Powinny spełniać swoje funkcje, zapewniać komfort, ale przede wszystkim być bezpieczne. Tymczasem każdego roku pożary budynków pociągają za sobą ofiary i powodują ogromne straty. Nieprecyzyjne i mylące informacje dotyczące właściwości materiałów budowlanych mogą przyczynić się do tragicznych konsekwencji. Warto zapoznać się z kryteriami oceny i oznaczeniami wyrobów budowlanych, by zrozumieć różnicę między zachowaniem w ogniu niepalnej wełny skalnej, a innych materiałów izolacyjnych. Pożar dotyczy także Ciebie Wszyscy jesteśmy narażeni na pożar. Jednak pewne jego skutki, mogą szczególnie dotknąć architektów, wykonawców, właścicieli budynków, ubezpieczycieli czy też strażaków. Właściciele budynków Właściciele chcą chronić swoje budynki oraz majątek zgromadzony wewnątrz. Chcą mieć pewność, że ich budynki są bezpieczne dla użytkowników i gwarantują ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej. W rzeczywistości, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniej ochrony przeciwpożarowej, właściciel lub administrator budynku może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej i cywilnej za szkody i straty powstałe w wyniku pożaru. Dla właścicieli, bezpieczeństwo pożarowe ich budynku jest jednoznaczne z ich własnym bezpieczeństwem i powodzeniem ich interesów. Architekci i wykonawcy Architekci i wykonawcy decydują o wyborze rozwiązań wpływających na bezpieczeństwo pożarowe budynku, w tym o standardzie i jakości konstrukcji oraz instalacji. Sprawdzone, niepalne materiały budowlane ograniczają ryzyko, które spoczywa na architektach i wykonawcach, opracowujących projekt lub wznoszących budynek. Ubezpieczyciele Ubezpieczenie opiera się na profilowaniu ryzyka, a sukces ubezpieczyciela zależy od właściwych proporcji ryzyka i wysokości składek. Promowanie niepalnych materiałów budowlanych poprzez taką konstrukcję cen ubezpieczenia, która nakłada wyższe składki w wypadku wykorzystania materiałów palnych, może pomóc ograniczyć straty spowodowane przez pożary. 2 Strażacy Im wolniej rozwija się pożar, tym więcej czasu i większe możliwości mają strażacy, aby ocalić ludzi, budynki oraz mienie, a także by wykonywać swoją pracę bezpiecznie. Niepalne materiały spowalniają rozprzestrzenianie się pożaru i dają strażakom cenny czas.
Ognisko zapalne - niejednoznaczne klasyfikacje Aż do początku lat 90-tych w polskim budownictwie dominowały materiały niepalne. W związku z tym zagrożenie pożarowe wynikające z zastosowania palnych materiałów budowlanych praktycznie nie istniało. Konsekwencją tego jest obecnie brak odpowiednich wymagań w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków oraz niska świadomość ryzyka wśród inwestorów i użytkowników. Tymczasem wzrosło zastosowanie tworzyw sztucznych, a te nawet jeśli zawierają retardanty, czyli dodatki zmniejszające palność wciąż są palne. Najczęściej wykorzystywane są jako materiały wykończeniowe i izolacyjne. O ile materiały wykończeniowe nie stanowią poważniejszego problemu (bo ich ilość w budynku przy stosowanych w praktyce grubościach jest niewielka), o tyle nieodpowiednio dobrane izolacje o znacznej grubości mogą przyczyniać się do szybszego rozprzestrzeniania się ognia. Izolacja ochrona czy zagrożenie? Tragiczne skutki pożarów w Polsce w 2010 r. Liczba pożarów: 32 054 (1) Liczba ofiar: 4 474 w tym: 566 - ofiary śmiertelne, 3908 - ranni Dane statystyczne pochodzą z oficjalnych statystyk Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej: www.straz.gov.pl (1) - liczba pożarów obiektów użytecznosci publicznej, mieszkalnych, produkcyjnych i magazynowych Izolacje, aby spełniać swoją funkcję, muszą szczelnie i w sposób ciągły pokrywać dostatecznie grubą warstwą całe powierzchnie ścian, dachów czy instalacji. Jeżeli się zapalą, mogą przyczynić się do szybkiego rozprzestrzeniania się ognia na cały obiekt. Ryzyko to można ograniczyć stosując niepalną izolację. Skalna wełna mineralna ROCKWOOL to materiał niepalny, a nawet ogniochronny. Jest jednym z nielicznych materiałów izolacyjnych odpornych na działanie ognia i temperatur pożarowych osiągających nawet 1000 C. Wełna ROCKWOOL stanowi zaporę przeciwogniową, która utrudnia rozwój pożaru, ograniczając możliwość rozprzestrzeniania się ognia na inne pomieszczenia. Dlatego tak ważna jest znajomość właściwości i klasyfikacji ogniowych, zwłaszcza tych materiałów, które stosowane są w budynkach powszechnie i w dużych ilościach. Izolacja a bezpieczeństwo pożarowe Więcej palnych materiałów w budynku oznacza większe obciążenie ogniowe. Dlatego rosnąca z roku na rok średnia grubość stosowanej izolacji może wpływać na zwiększenie ryzyka w przypadku pojawienia się ognia. W przyszłości grubość stosowanych izolacji cieplnych będzie się nadal zwiększać. Wynika to wprost ze wzrostu cen energii cieplnej i surowcow energetycznych. Skutecznym przeciwdziałaniem temu jest zmniejszenie energochłonności budynków poprzez zastosowanie grubszych warstw izolacji. To jeden z wielu powodów, dla których warto ocieplać budynki niepalną wełną mineralną ROCKWOOL niezależnie od grubości nie tylko nie przyczynia się ona do rozwoju pożaru, ale również go ogranicza. 3
Reakcja na ogień wyrobów budowlanych Stosowane do dziś klasyfikacje ogniowe materiałów mogą wprowadzić w błąd, co do właściwości, zwłaszcza palnych materiałów budowlanych. Zaczerpnięte z potocznego języka określenia stosowane jako nazwy klasyfikacji choć brzmią uspokajająco w rzeczywistości mogą dezinformować. Elementy z wyrobów palnych w warunkach realnych mogą silnie rozprzestrzeniać ogień, a dla różnych grubości wbudowanego materiału palnego to samo rozwiązanie może być klasyfikowane raz jako nierozprzestrzeniające ognia, a innym razem jako silnie rozprzestrzeniające ogień. Podobnie wyrób samogasnący w sprzyjających warunkach pali się jak zwykły palny. W rzeczywistości tylko wyroby niepalne, takie jak wełna skalna ROCKWOOL, w żadnych warunkach nie rozprzestrzeniają ognia. Nie obarczona tymi wadami jest klasyfikacja ogniowa w zakresie reakcji na ogień wyrobów budowlanych, określona w normie PN-EN 13501-1, wspólna dla krajów Unii Europejskiej i kilku spoza niej. Umożliwia badanie reakcji wyrobów budowlanych na ogień i klasyfikowanie ich według tych samych zasad i kryteriów w całej Europie. Oznaczenie Euroklasy można już znaleźć na etykietach wielu wyrobów budowlanych, a niedługo będzie wymagane dla wszystkich. Choć jest kilkadziesiąt różnych klas ogniowych, istnieją trzy proste reguły ułatwiające ich zrozumienie. Po pierwsze, Euroklasa jest kombinacją trzech oznaczeń: klasy podstawowej i dwóch uzupełniających. Najważniejsza jest podstawowa Euroklasa wyrobu, która wskazuje, jak wyrób przyczynia się do rozwoju ognia. Najbezpieczniejszym wyborem jest produkt z Euroklasą A1, a następnie A2 i B. Produkty znajdujące się w klasach C, D, E oraz F, badane w pomieszczeniu w skali naturalnej (RCT Room Corner Test) doprowadzają do rozgorzenia, czyli gwałtownego, wybuchowego rozprzestrzeniania się ognia, charakteryzującego się skokowym wzrostem temperatury. Statystyki wskazują, że w przypadku szybkiego rozprzestrzeniania sie pożaru na inne pomieszczenia, wielokrotnie wzrastają straty materialne, zaś liczba śmiertelnych ofiar zwiększa się nawet trzykrotnie. W związku z tym warto dobrze się zastanowić nad wyborem materiałów budowlanych. Czym kierować się podczas wyboru izolacji? O CZYM INFORMUJĄ EUROKLASY Na klasyfikacje składają się klasyfikacja podstawowa i dwie dodatkowe uzupełniające: KLASYFIKACJA PODSTAWOWA: Euroklasa wyrobu wskazuje, czy i jak wyrób przyczynia się do rozwoju pożaru, tzn. jak szybko się pali i ile energii przy tym wytwarza. W celu jej określenia poddaje się badaniu i ocenie następujące parametry: - ilość i szybkość wytwarzania ciepła, - czas do zapalenia, - rozprzestrzenianie płomieni. Euroklasa, czyli czy to się pali? Euroklasa Właściwości /Jak przyczynia się do rozwoju pożaru Rozgorzenie podczas badania w skali naturalnej RCT / Zachowanie wyrobu A1 Niepalne/Nie Nie A2 Prawie niepalne/nie Nie B Bardzo ograniczony udział w pożarze Nie Rodzaj produktu izolacyjnego Wełna skalna, wełna szklana, szkło piankowe Wełna mineralna o dużej gęstości, dużej zawartości lepiszcza, klejona np. PU lub z pokryciem Niektóre pianki fenolowe (PF) C Ograniczony, lecz zauważalny udział w pożarze Tak / Rozgorzenie po upływie 10 minut Niektóre pianki PU (PIR) D Istotny udział w pożarze Tak / Rozgorzenie po 2, lecz przed upływem 10 minut Więszośc pianek PU (PIR) E Bardzo duży udział w pożarze Tak/Rozgorzenie przed upływem 2 minut EPS, PU (PUR) z dodatkiem retardantów F j.w. lub brak danych Tak / Gorzej niż E lub nieklasyfikowane EPS bez dodatku retardantów 4
Nie tylko ogień! To nie ogień, tylko dym powoduje śmierć większości, bo dwóch trzecich wszystkich ofiar pożarów. Utrudnia prowadzenie akcji ratunkowej i wywołuje u ludzi osłabienie zmysłu orientacji, co w czasie pożaru utrudnia opuszczenie budynku. Właśnie dlatego etykiety produktów budowlanych oznaczone Euroklasami od A2 do D muszą także wskazywać na wielkość emisji dymu. Dym, czyli największe niebezpieczeństwo dla życia KLASYFIKACJA UZUPEŁNIAJĄCA W ZAKRESIE WYTWARZANIA DYMU: Określa ilość i szybkość wytwarzania dymu w warunkach pożaru. Ta klasyfikacja nie dotyczy materiałów najbezpieczniejszej klasy A1 (do której należy wełna ROCKWOOL) i najniższych klas E i F. Bez badań wiadomo, że wyroby A1 prawie nie wytwarzają dymu, a wyroby z klasy E lub F wytwarzają go bardzo dużo. Klasy emisji dymu to s1, s2 i s3. Im więcej dymu, tym wyższa cyfra. Dzięki temu oznaczeniu nie tylko profesjonaliści, ale i konsumenci mają możliwość identyfikowania wyrobów mogących stworzyć potencjalne zagrożenie. KLASA CHARAKTERYSTYKA s1 Prawie bez dymu s2 Średnia emisja dymu s3 Intensywna emisja dymu KLASYFIKACJA UZUPEŁNIAJĄCA W ZAKRESIE WYTWARZANIA PŁONĄCYCH KROPEL: Oczywiście nie dotyczy materiałów klasy A1 bo te, nie paląc się, nigdy takich nie wytwarzają. Towarzyszy klasom od A2 do E i ocenia możliwość tworzenia się płonących kropel i cząstek, które mogą powodować dalsze rozprzestrzenianie się pożaru oraz wywoływać oparzenia skóry. Płonące krople, czyli ryzyko oparzeń i przenoszenia ognia Wyroby budowlane objęte klasami od A2 do E muszą także posiadać oznaczenie wskazujące na możliwość tworzenia płonących kropel i cząstek, które mogą powodować dalsze rozprzestrzenianie się pożaru oraz oparzenia. Angielski odpowiednik - droplet - został skrócony w oznaczeniu do litery d. Trzy klasy oznaczone są: d0, d1 lub d2. Dotychczas bardzo niewiele krajowych klasyfikacji ogniowych brało pod uwagę czynnik płonących kropel/cząstek. Dzięki europejskiej klasyfikacji projektant lub konsument może wybrać bezpieczniejsze materiały, również ponad wymagania lokalnych przepisów. KLASA CHARAKTERYSTYKA d0 d1 d2 Brak płonących kropel Niewiele płonących kropel / cząstek (podobne do iskier z płonącego drewna) Wiele płonących kropel / cząstek, które mogą powodować poparzenia skóry lub rozprzestrzenianie się pożaru Skalna wełna mineralna ROCKWOOL - Euroklasa A1 Nie pali się topi się dopiero w temperaturze ponad 1 000 stopni Celsjusza. Nie przyczynia się do rozprzestrzeniania ognia, stanowiąc dla niego trudną do pokonania zaporę. Podczas pożaru prawie nie wydziela dymu. Nie powoduje powstawania płonących kropel ani cząstek. 5
Odizoluj się od ognia Wybierz skalną wełnę mineralną ROCKWOOL Bezpieczeństwo z ROCKWOOL Według skali europejskiej klasyfikacji ogniowej wyrobów budowlanych, produkty ze skalnej wełny mineralnej ROCKWOOL otrzymały najwyższą klasę rekacji na ogień A1 i zajęły najwyższą pozycję w rankingu wyrobów bezpiecznych ogniowo. Korzyści z niepalności Pożar oddziałowuje na ludzi zwiększając temperaturę i promieniowanie. Temperatura ok. 120 C powoduje oparzenia I stopnia po ok. 8 min, a 200 C po 2-3 min. W temperaturze powyżej 200 C następują oparzenia dróg oddechowych. Krytyczna wartość temperatury wynosi 60 C. Przez dłuższy czas człowiek znosi promieniowanie cieplne o natężeniu 2 kw/m 2, natomiast 3,5 kw/m 2 już tylko przez ok. 60 sek. Skalna wełna mineralna ROCKWOOL to jeden z najbezpieczniejszych na świecie materiałów izolacyjnych przeznaczonych do ocieplania budynków. Nie tylko posiada Euroklasę A1, czyli jest niepalna, ale co więcej, ma właściwości ogniochronne, czyli dobrze znosi i wytrzymuje temperatury pożarowe.zastosowanie niepalnej wełny mineralnej ROCKWOOL w konstrukcjach stropów, ścian, dachów oraz w kanałach wentylacyjnych i instalacjach, minimalizuje niebezpieczeństwo powstania pożaru. W razie jego zaistnienia daje znacznie więcej czasu na przeprowadzenie akcji ratunkowej, chroni przebywających w budynku ludzi i zmniejsza poniesione straty materialne. Wełna mineralna ROCKWOOL nie wytwarza dymu Dym jest aerozolem składającym się z mieszaniny powietrza i gazowych produktów spalania oraz rozproszonych w fazie gazowej cząstek stałych i ciekłych. Dym zmniejsza możliwości motoryczne człowieka, ograniczając widzialność, działając drażniąco, toksycznie i przyczyniając się do powstania niedoboru tlenu. Wpływ temperatury na materiały Krzywa nagrzewania wg PN-EN 1363-1 1000 800 600 400 200 Temperatura [ C] 0 0 1020 3040 50 60 90 120 Kamień naturalny topi się (włókna kamienne ROCKWOOL) (około 120 minut) Aluminium topi się (około 9 minut) Szkło topi się, wytrzymałość stali słabnie (około 7 minut) Drewno zapala się (około 5 minut) Materiały z tworzyw sztucznych topią i zapalają się (około 3 minut) Czas [min] Wełna skalna zwiększa odporność ogniową elementów budynku W Laboratorium Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej poddaliśmy próbie ogniowej typową ściankę działową z obustronnym pojedynczym poszyciem z płyt gipsowo-kartonowych, o grubości 1 x 12,5 mm. Dodanie skalnej wełny mineralnej zwiększyło odporność ogniową ścianki (jej szczelność i izolacyjność ogniową) z 30 do 60 minut. To oznacza, że dzięki skalnej wełnie mineralnej ROCKWOOL, ścianka zachowała swoje właściwości użytkowe w trakcie pożaru przez okres 60 minut: płomienie nie przeniosły się do sąsiadującego pomieszczenia, a temperatura nie wzrosła w nim nadmiernie. 6
Create and protect - pomagamy tworzyć budynki chroniące ludzi i środowisko. Podejmując decyzję o projekcie, budowie czy ociepleniu Twojego budynku pamiętaj o bezpieczeństwie pożarowym. Przekonasz się, że ROCKWOOL ma rozwiązania izolacyjne, których szukasz. Zastosowanie niepalnych izolacji cieplnych ROCKWOOL oferuje produkty izolacyjne, które mogą służyć do izolacji wszystkich części budynku, od piwnicy aż po dach. Nasz asortyment obejmuje również rozwiązania do izolacji instalacji i kanałów wentylacyjnych. Ogniochronna moc naturalnej skały Wytworzona z naturalnej skały wełna ROCKWOOL nie pali się, nie rozprzestrzenia ognia i wytrzymuje temperatury nawet do 1000 C. Izolacja ROCKWOOL, oznacza cenny czas na akcję ratowniczą, przy jednoczesnej ochronie konstrukcji budynku. W przeciwieństwie do niektórych materiałów palnych, produkty ROCKWOOL, nie przyczyniają się istotnie do emisji trującego dymu - co jest często największym zagrożeniem dla ludzi w pożarze. Akustyka, trwałość, naturalność Oprócz ochrony przeciwpożarowej, produkty ROCKWOOL poprawiają komfort akustyczny, redukując hałas z zewnątrz i sąsiednich pomieszczeń, w każdym rodzaju budynku. Izolacje ROCKWOOL są bardzo trwałe, nie zmieniają kształtu ani wymiaru na przestrzeni lat. Umożliwia to utrzymywanie ochrony cieplnej i zapewnia bezpieczeństwo pożarowe na pokolenia. Produkty ROCKWOOL odpowiadają koncepcji zrownoważonego rozwoju. Wytwarzane są zgodnie z zasadami poszanowania środowiska. Izolacja ROCKWOOL pomaga chronić środowisko, bo ograniczając zużycie energii w budynkach zmniejsza emisję dwutlenku węgla do atmosfery. Jednocześnie izolacja ROCKWOOL zapewniając komfort, ciepło, ciszę i bezpieczeństwo pożarowe - chroni ludzi przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych. Bezpieczeństwo pożarowe Komfort akustyczny Trwałość Naturalny materiał 7
DORADZTWO TECHNICZNE 801 66 00 36 601 66 00 33 doradcy@rockwool.pl www.rockwool.pl Wrzesień 2011 r.