tylko przy użytkowaniu w warunkach wilgotnych b) tylko dla poszycia konstrukcyjnego podłóg i dachu opartego na belkach

Transkrypt

1 Płyty drewnopochodne do zastosowań konstrukcyjnych Płyty drewnopochodne, to szeroka gama materiałów wytworzonych z różnej wielkości cząstek materiału drzewnego, formowane przez sklejenie przy oddziaływaniu temperatury i ciśnienia. W budownictwie stosowane są płyty drewnopochodne w postaci płyt z drewna litego (SWP), LVL, sklejek, płyt OSB, płyt wiórowych wiązanych żywicą klejową lub cementem zwykłym, płyt pilśniowych formowanych na mokro i płyt pilśniowych formowanych na sucho (MDF). Wymienione płyty, w zależności od zaprogramowanych i uzyskanych w procesie produkcyjnym parametrów, mogą być traktowane, jako przeznaczone do zastosowań niekonstrukcyjnych, bądź konstrukcyjnych. Zastosowanie konstrukcyjne płyt wiąże się z ich funkcją w obiekcie, polegającą na zdolności przenoszenia obciążeń w zdefiniowanych warunkach cieplno-wilgotnościowych. Nie wszystkie płyty znajdujące się na rynku nadają się do wbudowania w elementy stanowiące części budynku lub konstrukcji przenoszące obciążenia. Projektując rozwiązanie konstrukcyjne z udziałem płyt, należy uwzględnić nie tylko ich właściwości fizyko mechaniczne, które określają przynależność do grupy płyt niekonstrukcyjnych bądź konstrukcyjnych, ale także przewidywane warunki użytkowania, bowiem rozróżnia się płyty drewnopochodne do zastosowań konstrukcyjnych do użytkowania wewnętrznego w warunkach suchych, użytkowania wewnętrznego w warunkach wilgotnych lub użytkowania w warunkach zewnętrznych. Warunki użytkowania podane są w normach projektowych (w odniesieniu do konstrukcji drewnianych PN-EN ) i zdefiniowane, jako: Suche - odpowiadające klasie użytkowania 1, charakteryzujące się wilgotnością materiałów właściwą dla temperatury 20 o C i wilgotnością względną otaczającego powietrza, nie większą niż 65% i to tylko przez kilka tygodni w roku; Wilgotne - odpowiadające klasie użytkowania 2, charakteryzujące się wilgotnością materiałów właściwą dla temperatury 20 o C i wilgotnością względną otaczającego powietrza, nie większą niż 85% i to tylko przez kilka tygodni w roku, lub: Zewnętrzne - odpowiadające klasie użytkowania 3, charakteryzujące się warunkami klimatycznymi doprowadzającymi materiał do wilgotności większej niż w 2 klasie użytkowania. Dobór odpowiedniego rodzaju płyty do miejsca wbudowania wymagana umiejętności wykonywania obliczeń inżynierskich i znajomości specyfiki materiału, jaki ma być zastosowany w powiązaniu z warunkami użytkowania w zamierzonym miejscu zastosowania. Źródłem informacji o właściwościach płyt są normy wyrobu, deklaracje zgodności, specyfikacje lub karty techniczne, raporty z badań. Płyty drewnopochodne są wyrobem budowlanym i podlegają znakowaniu znakiem CE. W odniesieniu do płyt drewnopochodnych przewidzianych do zastosowań w budownictwie muszą być spełnione wymagania podane w tablicy nr 1.

2 Nr Tablica nr 1 Właściwości użytkowe, jakie muszą posiadać płyty drewnopochodne stosowane na konstrukcyjne poszycie podłogi i dachu opartego na belkach, oraz na poszycie ścian szkieletowych Właściwość użytkowa SWP Sklejka LVL OSB Płyty drewnopochodne Wiórowe Cementowo - wiórowe Wytrzymałość na zginanie 2 Moduł sprężystości 3 Jakość sklejenia - 4 Wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe 5 Trwałość (spęcznienie na grubość) Trwałość (odporność na wilgoć) a) 7 Emisja formaldehydu 8 Reakcja na ogień 9 Przepuszczalność pary wodnej 10 Izolacyjność od dźwięków powietrznych 11 Pochłanianie dźwięku 12 Przewodność cieplna 13 Wytrzymałość i sztywność w zastosowaniu konstrukcyjnym 14 Odporność na uderzenia w zastosowaniu konstrukcyjnym 15 Wytrzymałość i sztywność przy obciążeniu skupionym w zastosowaniu konstrukcyjnym b) 16 Trwałość mechaniczna 17 Trwałość biologiczna 18 Zawartość pentachlorofenolu a) tylko przy użytkowaniu w warunkach wilgotnych b) tylko dla poszycia konstrukcyjnego podłóg i dachu opartego na belkach Pilśniowe W odniesieniu do płyt do zastosowań niekonstrukcyjnych muszą być spełnione wymagania wymienione w punktach 1-7, płyty do zastosowań konstrukcyjnych wymagają spełnienia wszystkich wymienionych właściwości.

3 W Polsce do zastosowań konstrukcyjnych stosowane są najczęściej: płyty wiórowe lub płyty OSB3 i OSB4. W odniesieniu do płyt drewnopochodnych do celów konstrukcyjnych w tym na poszycia podłóg, ścian lub dachów, przewiduje następujące wymagania: 1. Potwierdzenie zgodności właściwości płyty z odpowiednią dla płyty i jej miejsca wbudowania normą wyrobu, tj. dla: płyty wiórowej przenoszącej obciążenia, stosowanej w warunkach suchych wg PN-EN 312-4, stosowanej w warunkach wilgotnych wg PN-EN płyty wiórowej przenoszącej duże obciążenia, stosowanej w warunkach suchych wg PN-EN 312-6, stosowanej w warunkach wilgotnych wg PN-EN 312-7, płyty OSB3 lub OSB4 na elementy konstrukcyjne do użytkowania wewnętrznego: w warunkach suchych wg PN-EN 300; w warunkach wilgotnych wg PN-EN 300. sklejki na elementy konstrukcyjne do użytkowania: wewnętrznego w warunkach suchych wg PN-EN636-1; wewnętrznego w warunkach wilgotnych- wg PN-EN 636-2; w warunkach zewnętrznych wg PN-EN 636-3; płyty pilśniowe twarde, do użytkowania wewnętrznego: w warunkach wilgotnych wg PN-EN 622-2; w warunkach suchych wg PN-EN płyty pilśniowe półtwarde, do użytkowania wewnętrznego: w warunkach suchych wg PN-EN 623-3; w warunkach wilgotnych wg PN-EN płyty pilśniowe porowate, do użytkowania wewnętrznego: w warunkach suchych wg PN-EN 623-4; w warunkach wilgotnych wg PN-EN płyty pilśniowe formowane na sucho (MDF) do użytkowania wewnętrznego: w warunkach suchych wg PN-EN 623-5; w warunkach wilgotnych wg PN-EN płyty z drewna litego na elementy konstrukcyjne do użytkowania:: wewnętrznego w warunkach suchych wg PN-EN wewnętrznego w warunkach wilgotnych wg PN-EN w warunkach zewnętrznych wg PN-EN W wymienionych normach znajdujemy dane na temat właściwości mechanicznych, spęcznienia na grubości, odporności na wilgoć, potwierdzenie klasy formaldehydu. 2. Potwierdzenia swoistych cech dla zastosowań konstrukcyjnych wymaganych do zastosowania na poszycia podłóg, ścian lub dachów, tj. odporności na uderzenie oraz wytrzymałości i sztywności przy obciążeniu skupionym. Właściwości te wymagają potwierdzenia odrębnymi badaniami (patrz tabela: p.13 i 14), pozwalającymi ocenić, czy poszycie jest zdolne do przenoszenia obciążeń z dostatecznie dużym zapasem bezpieczeństwa w odniesieniu do zniszczeń (stan graniczny nośności) i uszkodzeń/odkształceń podczas użytkowania (stan graniczny użytkowalności). Wymagania te są konieczne do uwzględnienia z uwagi na obciążenia powstające podczas upadku człowieka lub ciężkich przedmiotów. 3. Określenia, jeśli jest wymagane, charakterystyk uzupełniających w zakresie: klasy reakcji na ogień, współczynnika oporu dyfuzyjnego, współczynnika pochłaniania dźwięku,

4 współczynnika przewodności cieplnej, wytrzymałości i sztywności, trwałości mechanicznej, trwałości biologicznej (klasa zagrożenia biologicznego), zawartości pentachlorofenolu. Oznakowanie płyt drewnopochodnych przeznaczonych na elementy konstrukcyjne na poszycia podłóg/ścian/dachów powinno zawierać informacje: numer jednostki certyfikującej wyroby lub zakładową kontrolę produkcji; nazwę i/lub znak identyfikacyjny oraz adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela; dwie ostatnie cyfry roku, w którym naniesiono oznakowanie; numer certyfikatu zgodności lub zakładowej kontroli produkcji; klasy techniczne lub wartości deklarowane, w szczególności właściwości użytkowe: odporność na uderzenie, wytrzymałość i sztywność przy obciążeniu skupionym, przy rozpiętości podpór/słupków takich jak w zastosowaniu docelowym, z informacją szczegółową dotyczącą rodzaju i rozstawu zastosowanych podpór oraz łączników. Pozwala to określić zależność wielkości obciążenia skupionego i odpowiadającego mu ugięcia. W badaniach oceniana jest także wartość obciążenia użytkowego. przeznaczeniu płyty na poszycia podłóg (dachów, ścian); bezpośrednio na wyrobie może być wydrukowana skrócona informacja związana z oznakowaniem CE: np. CE, Any Company, EN 13986, P4, E1, Poszycie podłóg. Zasady deklarowania zgodności i znakowania płyt do zastosowań konstrukcyjnych Właściwości techniczno-użytkowe płyt drewnopochodnych do zastosowań konstrukcyjnych powinny być zgodne z wymaganiami normy zharmonizowanej PN-EN13986 (i odnośnymi normami wyrobu) przyjętej przez wszystkie kraje członkowskie. Zgodnie z wymaganiami normy jw. oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia (Dz. U. Nr 198 poz. 2041) z późniejszymi zmianami z dnia , płyty drewnopochodne do zastosowań wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń podlegają systemowi poświadczania zgodności 1 lub 2 co oznacza konieczność udziału w nadzorze na produkcją zewnętrznej jednostki certyfikującej. W przypadku systemu 2, jednostka certyfikująca wydaje certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji, zaś producent wystawia deklaracje zgodności i znakuje wyrób znakiem CE. W tym przypadku certyfikowana jest Zakładowa Kontrola Produkcji. W przypadku wyrobów podlegających systemowi 1 jednostka certyfikująca wydaje certyfikat zgodności dla wyrobu, producent wystawia deklarację zgodności i znakuje wyrób znakiem CE, w tym przypadku certyfikowany jest wyrób oraz Zakładowa Kontrola Produkcji. W obu systemach oceny zgodności producent sam znakuje wyrób znakiem CE, na własną odpowiedzialność, udział jednostek certyfikujących uwiarygodnia jego działania związane z nadzorem nad produkcją i jakością wyrobu. Opracowała: mgr inż. Anna Policińska Serwa Weryfikacja dr inż. Paweł Sulik Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa I. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia (Dz. U. Nr 198 poz. 2041), w szczególności w odniesieniu do p.14, dla wyrobów objętych decyzją Komisji 97/462/WE z w sprawie atestowania zgodności wyrobów budowlanych, zgodnie z art. 20 dyrektywy Rady 89/106/EWG dotyczącym płyt drewnopochodnych surowych oraz fornirowanych lub powlekanych. II. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia (Dz. U. 114 poz. 760). Ustawa o zmianie ustawy o wyrobach budowalnych oraz ustawy o systemie oceny zgodności. III. Normy PN-EN 312:2005 Płyty wiórowe. Wymagania techniczne.

5 PN-EN 300: 2000 PN-EN 717-1:2006 PN-EN :2002 PN-EN 12871:2004 PN-EN 13986:2006 Płyty o wiórach orientowanych (OSB) Definicje, klasyfikacja i wymagania techniczne; Płyty drewnopochodne Oznaczenie emisji formaldehydu Część 1. Emisja formaldehydu metodą komorową. Płyty drewnopochodne. Wartości charakterystyczne do projektowania. Część 1. Płyty OSB, płyty wiórowe i płyty pilśniowe. Płyty drewnopochodne. Wymagania dla płyt przenoszących obciążenia, stosowanych na podłogi, ściany i dachy. Płyty drewnopochodne do stosowania w budownictwie. Właściwości, ocena zgodności i oznakowanie