Gorgol Michał, Zawiślak Bartłomiej, Pańczyk Beata Systemy zarządzania treścią 1. Wstęp Systemy zarządzania treścią (ang. Content Management System CMS), są to systemy dzięki którym stworzenie strony czy bardziej rozbudowanego serwisu WWW, nie wymaga od twórcy zaawansowanej znajomości języków programowania takich jak PHP, HTML, czy JS. Dzięki tym systemom każdy może stworzyć własną stronę w prosty i szybki sposób, a dostępne w Internecie gotowe szablony spowodują, że stworzony serwis będzie wyglądał przejrzyście i profesjonalnie. Systemy te pozwalają także na łatwą rozbudowę i aktualizację gotowych serwisów (o ile te zostały wykonane właśnie w takim systemie). Tworzenie, aktualizacja i rozbudowa systemu są przeważnie wykonywane z poziomu przeglądarki internetowej za pomocą prostych w obsłudze interfejsów bazujących na formularzach HTML. 2. Istota CMS Istotę systemu typu CMS najlepiej oddają dwie definicje: 1. CMS jest to system, za pomocą którego otrzymujemy możliwość bieżącego zarządzania treścią znajdującą się na stronie WWW. Zarządzanie to polega na zdalnej (z reguły za pomocą przeglądarki WWW), modyfikacji, aktualizacji i rozbudowie publikowanej strony WWW. - 1 / 6 -
2. CMS jest to aplikacja internetowa lub ich zestaw, pozwalająca na łatwe utworzenie serwisu WWW oraz jego późniejszą aktualizację i rozbudowę przez redakcyjny personel nietechniczny. System CMS oznacza dokładnie: Content treść mimo iż treść na pierwszy rzut oka kojarzy się tylko z tekstem, to omawiane pojęcie ma głębsze znaczenie. Treścią bowiem są wszystkie materiały jakie mogą zostać zaprezentowane na stronie, a więc oprócz wcześniej wspomnianych tekstów treścią na stronie mogą być także zdjęcia, filmy czy animacje. Management zarządzanie do pojęcia zarządzania można zaliczyć wszystkie typowe czynności jakie związane są z obsługą strony WWW, a więc modyfikacja, aktualizacja czy rozbudowa strony. Dzięki systemom CMS możliwe jest łatwiejsze dodawanie nowych treści na stronie, oraz ich późniejsze katalogowanie, czy wyświetlanie w określonym miejscu. System system systemem może być program, lub grupa programów, które zostały napisane w dynamicznych językach skryptowych (np. PHP), które uruchamiane są po stronie serwera. Programy te (skrypty) zajmują się umieszczeniem nowo wprowadzonych treści w bazie danych, w celu ich późniejszego pobrania i wyświetlenia na stronie. Dzięki korzystaniu z systemów typu CMS tworzenie stron internetowych staje się możliwe również dla osób, które nie posiadają dużego doświadczenia w tworzeniu stron jak i posiadających jedynie podstawową wiedzę na temat języka HTML (ang. HyperText Markup Language). Są to osoby odpowiedzialne za zawartość serwisu ale orientujące się tylko w jego tematyce. Dzięki systemom typu CMS zarządzanie treścią serwisu odbywa się za pomocą zwykłej przeglądarki internetowej. Treści wprowadzane są przy wykorzystaniu formularzy na stronach WWW, z których to wprowadzone dane przenoszone są do bazy danych i jednocześnie uzupełniane zostają odpowiednie miejsca na stronach. Systemy te pozwalają także na zaoszczędzenie czasu jaki potrzebny jest do stworzenia strony (osoby zajmujące się dodawaniem nowych treści do strony nie muszą koncentrować się na projektowaniu stron, lecz na tworzeniu treści).
Systemy CMS dzięki swojej budowie umożliwiają oddzielenie treści strony (zawartość informacyjna) od jej wyglądu (sposobu prezentacji), oraz posiadają budowę trójwarstwową. Te warstwy to: warstwa danych, warstwa logiki (aplikacji), warstwa prezentacji. Dane przechowywane są w bazach danych. Aplikacje działające po stronie serwera pobierają je i wypełniają nimi wyznaczone miejsca na stronach. Szablony HTML zawierają informacje o układzie treści na stronach jak i sposobie ich formatowania. Arkusze stylów CSS, znajdujące się w osobnych plikach odpowiedzialne są za wygląd treści wyświetlanych na stronie. Dzięki odseparowaniu treści od formy jej prezentacji umożliwiona jest pełna kontrola nad wyglądem strony, natomiast dzięki wykorzystaniu szablonów możliwa jest zmiana koncepcji graficznej całej strony. W systemach typu CMS zawartość treść nie jest związana z żadnym szczególnym formatem prezentacji, dlatego dzięki temu istnieje elastyczność projektowania oraz możliwość przenoszenia zawartość. Elastyczność projektowania dzięki temu, że systemy CMS zawierają szablony graficzne zmiana wyglądu strony (zmiana kolorystyki, rozmiaru czcionki, rozmiaru strony, itp.) ogranicza się jedynie do zmiany szablonu na inny. Możliwość przenoszenia zawartości w związku z tym, że większość systemów CMS przechowuje dane w jakiejś bazie (baza tekstowa, MySQL), dane mogą zostać z nich pobrane i wstawione do dowolnego formatu wyjściowego (np. na stronie dostępne są dwie podstrony i obie wyświetlają te same dane, lecz każda z nich korzysta z innych szablonów graficznych). Dzięki wdrożeniu systemu CMS możliwe jest: uproszczenie procesu publikacji stron, uzyskanie pełnej kontroli nad wyglądem i treścią strony, zaoszczędzenie czasu przy procesie rozbudowy strony,
łatwiejsze dodawanie i aktualizowanie informacji na stronie, uzyskanie możliwości współdzielenia danych w rożnych częściach strony, łatwiejsza i szybsza możliwość zmiany wyglądu strony, uzyskanie hierarchicznego dostępu do treści strony (administrator, użytkownik, gość). 3. Typy i rodzaje Systemów Zarządzania Treścią Systemy CMS przeważnie posiadają budowę modułową, dzięki czemu ich podstawowa funkcjonalność może być zwiększana wraz z instalacją dodatkowych modułów. Dostępnych jest kila typów systemów CMS. Związane są one głównie z funkcjami jakie może pełnić dany system. Jednym z najbardziej popularnych systemów CMS są systemy typu Web Content Management System (WCMS) to Internetowe systemy zarządzania treścią. Systemy tego typu dane przechowują zazwyczaj w bazach danych lub plikach XML a dla zwiększenia wydajności używają buforowania po stronie serwera. Administracja natomiast odbywa się za pomocą przeglądarki internetowej, choć niektóre z nich wymagają dodatkowego klienta. Kolejnym typem systemów CMS są systemy Enterprice Content Management System (ECMS) to korporacyjne systemy zarządzania treścią. Systemy te używane są głównie przez firmy, do kontroli treści związanych z procesami biznesowymi. Knowledge Management System (KMS) to systemy zarządzania wiedzą. Systemy te zajmują się gromadzeniem i porządkowaniem wiedzy w firmie w taki sposób, aby były one łatwo dostępne dla rożnych grup użytkowników w różnych formach (wykresy, tabele, raporty). Dzięki tym systemom następuje zwiększenie wykorzystania istniejącej wiedzy w firmie, a dostępne raporty poprawiają proces wnioskowania i podejmowania decyzji. Efekt końcowy powoduje uzyskanie przewagi nad konkurencją i ma duży wpływ na wynik finansowy firmy. Learning Content Management System (LCMS) to edukacyjne systemy zarządzania treścią. Aplikacje oparte o LCMS umożliwiają stworzenie stron z materiałami edukacyjnymi. Są to systemy składające się z systemu CMS służącego do
zarządzania wiedzą i systemu LMS (Learning Management System) służącego do zarządzania procesem szkolenia użytkowników. Mobile Content Management System (MCMS) to mobilne systemy zarządzania treścią. Dzięki tym systemom możliwe jest dostarczanie usług i treści dla rożnych urządzeń mobilnych. Mogą być to telefony, smartfony, PDA. MCMS mogą być systemami odrębnymi lub mogą występować jako moduły do innych większych systemów zarządzania treścią. Publications Content Management System (PCMS) to publikacyjne systemy zarządzania treścią. Dzięki nim możliwe jest wykorzystanie portalu jako miejsca do publikach różnych dokumentów takich jak: instrukcje, książki, noty katalogowe. Integrated Content Management System (ICMS) to zintegrowane systemy zarządzania treścią. Systemy te nie tylko ułatwiają współprace między użytkownikami, ale dają możliwość łatwej wymiany dokumentów między nimi. Tranastional Content Management System (TCMS) to transakcyjne systemy zarządzania treścią. Systemy te wykorzystywane są wszędzie tam gdzie potrzebne jest zachowanie spójności danych. Stosuje je się głównie w środowiskach komercyjnych (sklepy). Oprócz wymienionych już typów systemów CMS, dostępnych jest jeszcze kilka ich rodzajów. Module-Based Systems to systemy modułowe, dzięki którym możliwe jest szybsze uruchomienie strony opartej na tym typie systemu CMS oraz zwiększenie jej funkcjonalności poprzez instalacje dodatkowych modułów. Systemy oparte o budowę modułową to: Joomla. Mambo, Xoops itp. Page-Based Systems to z kolei systemy o transparentnych konsolach, gdzie edycja treści odbywa się bezpośrednio na stronie WWW (do edycji nie są potrzebne żadne dodatkowe konsole). Systemy oparte o ten rodzaj systemu CMS są łatwe w obsłudze i nauce. Content Object System to systemy redakcyjne w gazetach i czasopismach. Systemy tego typu głównie koncentrują się tylko na tych częściach informacji, które można tworzyć w bardzo wielu miejscach strony internetowej. Content Management Frameworks (CMF) to narzędzie służące do budowania
systemów CMS. Budowa systemów opartych na CMF jest procesem bardzo drogim i czasochłonnym. 3. Podsumowanie W ramach pracy dyplomowej zostaną przeanalizowane możliwości jakie oferują gotowe systemy CMS oraz będzie stworzony autorski system z obsługą modułów. Celem pracy będzie również przegląd frameworków PHP, które mogą posłużyć do realizacji sytemu. Literatura 1. Frankowski Paweł: CMS. Jak szybko i łatwo stworzyć własną stronę WWW i zarządzać nią, Helion 2007. 2. http://en.wikipedia.org 3. http://pl.wikipedia.org 4. http://www.profsoft.pl/co_to_jest_cms.html 5. http://www.webopedia.com/term/e/enterprise_content_management.html