NAJWYśSZA IZBA KONTROLI Delegatura w Szczecinie ul. Jacka OdrowąŜa 1, Szczecin tel. 091-423-17-76 LSZ-41090-4-08 P/08/077 Szczecin, dnia grudnia 2008 r. Pani Małgorzata Łabuń Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 74 w Szczecinie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie skontrolowała Szkołę Podstawową Nr 74 w Szczecinie, zwaną dalej Szkołą, w zakresie organizacji kształcenia dzieci i młodzieŝy o specjalnych potrzebach edukacyjnych w latach szkolnych 2006/2007-2008/2009 oraz finansowanie tego kształcenia w latach budŝetowych 2006 2008 (do 30.09.). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 5 listopada 2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia badaną działalność Szkoły, mimo stwierdzonych w tym zakresie nieprawidłowości. 1. Dyrektor Szkoły właściwie zorganizowała kształcenie uczniom niepełnosprawnym z upośledzeniem umysłowym lekkim i umiarkowanym, poraŝeniem mózgowym, zaburzeniami wzroku i słuchu. W Szkole w latach szkolnych 2006/2007 2008/2009 (wg stanu na 30.09.) uczyło się od 636 do 684 uczniów, w tym od 29 do 32 uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, skierowanych do kształcenia integracyjnego na podstawie orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych. W okresie objętym kontrolą liczba uczniów w oddziałach integracyjnych poza jednym przypadkiem nie przekraczała liczby (20) określonej w 5 ust. 2 zał. nr 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół 2. Przypadek ten usprawiedliwiała konieczności przyjęcia dziecka do Szkoły w trakcie roku szkolnego. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 2 Dz. U. Nr 61, poz. 624 ze zm.
2 W badanym okresie dzieciom, skierowanym do kształcenia integracyjnego, zagwarantowano pomoc psychologiczno-pedagogiczną i logopedyczną poprzez zatrudnienie psychologa, pedagoga i logopedy, posiadających kwalifikacje wymagane w 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których moŝna zatrudnić nauczycieli niemających wyŝszego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli 3, zwanego dalej rozporządzeniem MENiS z 10.09.2002 r. Wszyscy uczniowie Szkoły, w tym uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, mieli zapewnioną na terenie Szkoły, profilaktyczną opiekę zdrowotną oraz opiekę stomatologiczną. Uczniom niepełnosprawnym w liczbie 13-tu, spełniającym wymagane kryteria, w latach 2006/2007 2007/2008 udzielano pomocy materialnej, w formie stypendium, dofinansowania zakupu mundurków szkolnych, wydawania bezpłatnych obiadów oraz dofinansowania do półkolonii i wycieczek szkolnych. 2. W Szkole, zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach 4, zapewniono bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w placówce. Szkoła dysponowała 25 pomieszczeniami do nauki, w tym 22 klaso-pracowniami do nauki poszczególnych przedmiotów, 3 gabinetami informatyki (33 zestawy komputerowe z dostępem do internetu) oraz salami do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i rewalidacyjnych. Sale lekcyjne na czas kontroli były utrzymane w czystości, odpowiednio wyposaŝone, oświetlone i ogrzane oraz dostosowane do liczby uczniów w oddziale. W dyspozycji Szkoły były: pełnowymiarowa hala sportowa z 3 sektorami do gry, 3 sale gimnastyczne, w tym sala gimnastyki korekcyjnej, a takŝe sala zabaw dla dzieci, siłownia, 4 boiska sportowe, 2 biblioteki, 2 świetlice oraz stołówka na 196 miejsc z zapleczem kuchennym. Sanitariaty były wykafelkowane i czyste, posiadały sprawne urządzenia i zaopatrzone były w środki czystości. Szkoła wyposaŝona była w hydrant, a w korytarzach dodatkowo wywieszono gaśnice. Drogi ewakuacyjne, miejsca zgromadzenia sprzętu gaśniczego, drzwi do pomieszczeń i skrzynki z dostępem do mediów były odpowiednio oznakowane. W budynku Szkoły w dniu 23.09.2008 r. mimo obowiązku wynikającego z 5 ust. 1 ww. rozporządzenia nie było umieszczonych planów ewakuacyjnych. Stwierdzono ponadto, Ŝe przed rozpoczęciem roku szkolnego 2007/2008 w Szkole nie przeprowadzono kontroli budynku Szkoły oraz obiektów sportowych, mającej na celu stwierdzenie czy zapewnione są bezpieczne 3 Dz. U. Nr 155, poz. 1288 ze zm. 4 Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69
3 i higieniczne warunki do korzystania z tych obiektów. W roku 2008/2009 kontrolę w tym zakresie przeprowadzono dopiero w dniu 19.09.2008 r., tj. po rozpoczęciu roku szkolnego. Obowiązek w tym zakresie wynika z 3 ust. 1 przytoczonego powyŝej rozporządzenia. 3. W latach szkolnych 2006/2007 2008/2009 (do 30.09.2008 r.) zajęcia edukacyjne w Szkole prowadziło od 68 do 74 nauczycieli, którzy poza 1 przypadkiem posiadali kwalifikacje wymagane postanowieniami rozporządzenia MENiS z 10.09.2002 r. Przypadek ten mający miejsce w roku 2008/2009 dotyczył nauczyciela świetlicy, który został zatrudniony w Szkole mimo nie posiadania wykształcenia określonego w 4 pkt 2 lub 3 ww. rozporządzenia. Zatrudnienie to nastąpiło bez zgody Kuratora Oświaty w Szczecinie, tj. z naruszeniem art. 10 ust. 9 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela 5. NIK pozytywnie ocenia udział nauczycieli w kursach i szkoleniach podnoszących umiejętności zawodowe dotyczące kształcenia specjalnego. W latach 2006/2007 i 2007/2008 w róŝnych formach dokształcania i doskonalenia zawodowego w zakresie pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych uczestniczyło łącznie 50 nauczycieli. 4. W badanym okresie Szkoła realizowała swoje zadania na podstawie statutu (wersja z 19.06.2007 r.), który nie spełniał wszystkich wymogów określonych w ww. ustawie z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty 6 (zwana dalej ustawą o systemie oświaty) i w załączniku Nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół 7. W statucie tym: - błędnie określono organ prowadzący Szkołę (Rada Miasta Szczecina, zamiast Gmina Miasto Szczecin) oraz nie określono przypadków, w których uczeń moŝe zostać skreślony z listy uczniów Szkoły (wymogi art. 3 pkt 5 i art. 60 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy o systemie oświaty), - niezgodnie z 1 ust. 1 załącznika Nr 2 do przytoczonego powyŝej rozporządzenia, ustalono nazwę i typ szkoły (Szkoła Podstawowa, zamiast Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi) oraz nie określono szczegółowych zasad wewnątrzszkolnego oceniania uczniów i przypadków, w których Dyrektor Szkoły moŝe wystąpić do kuratora oświaty z wnioskiem o przeniesienie ucznia do innej szkoły (wymogi wynikające z 2 ust. 1 pkt 4 i 16 pkt 2 załącznika Nr 2 do ww. rozporządzenia). Badania obejmujące dokumentacje nauczania (w tym dzienniki lekcyjne) 3 oddziałów integracyjnych wykazała, Ŝe w latach objętych kontrolą zajęcia edukacyjne w tych oddziałach realizowane były, co do ilości i rodzaju, w zgodności z wymogami określonymi w rozporządzeniu 5 Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm. 6 Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm. 7 Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze zm.
4 Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 8. Objęte kontrolą dzienniki obowiązkowych zajęć lekcyjnych nie były prowadzone rzetelnie i systematycznie. Stwierdzono brak w nich łącznie 63 wpisów dotyczących m.in.: tematów lekcji, obecności uczniów na zajęciach, podpisów nauczycieli realizujących zajęcia (od 0,1 do 5,4 % wszystkich wpisów w poszczególnych latach szkolnych). W latach 2006/2007-2007/2008, z wykorzystaniem czasu na naukę przewidzianego do dyspozycji dyrektora, dla uczniów Szkoły (w tym z orzeczoną niepełnosprawnością) zorganizowano m.in.: dodatkowe zajęcia lektorskie, informatyczne, z wychowania do Ŝycia w rodzinie, sportowe oraz rozwijające twórcze myślenie. Uwzględniając potrzeby uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (zalecane w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego) zorganizowano im zajęcia rewalidacyjne, logopedyczne, korekcyjno-kompensacyjne, socjoterapeutyczne, gimnastyki korekcyjnej i wyrównawcze oraz prowadzono z nimi kształcenie indywidualne, którym obejmowano w ww. latach czterech i pięciu uczniów. Programy nauczania dla tej grupy uczniów dostosowane były do ich moŝliwości i umiejętności. 5. NIK pozytywnie ocenia realizację przez Dyrektora Szkoły obowiązków z zakresu nadzoru pedagogicznego, który w badanych latach prowadzony był w sposób ciągły, terminowy i rzetelny. Z wynikami tego nadzoru zapoznawana była corocznie Rada Pedagogiczna Szkoły, która prawidłowo wykorzystywała swoje kompetencje stanowiące i opiniodawcze, określone w ustawie o systemie oświaty. 6. Działalność Szkoły w latach 2006-2008 (do 30.09.) finansowana była środkami z budŝetu Gminy Miasto Szczecin i wpływami uzyskanymi z dochodów własnych. W okresie objętym kontrolą Szkoła zgodnie z rocznymi planami poniosła wydatki ze środków budŝetu Gminy na sumę 11.624,6 tys. zł. Podstawową część tych środków, tj. 9.476,1 tys. zł, przeznaczono na wynagrodzenia wraz z pochodnymi, które stanowiły w zaleŝności od roku 80,7 do 82,8 % wydatków ogółem. W latach 2006-2008 (do 30.09.) Szkoła nie realizowała zakupów w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 9. Badania obejmujące 6 największych w ww. latach wydatków Szkoły na sumę 208,9 tys. zł (netto) dotyczących remontów i inwestycji wykazały, Ŝe w przypadku 5 z nich (na łączną kwotę 130,9 tys. zł) środki wydatkowano prawidłowo. Pewne uchybienia stwierdzono w związku z wydatkami na inwestycję pn.,,modernizacja boiska szkolnego, na którą Szkoła otrzymała z Gminy Szczecin środki w kwocie 78,0 tys. zł. Po zawarciu w dniu 21.08.2007 r. porozumienia przewidującego sfinansowanie w ramach ww. kwoty: 8 Dz.U. z 2002 r. Nr 15, poz. 142 ze zm. 9 Dz.U. z 2007 r. Nr 233, poz. 1655 ze zm.
5 przygotowania dokumentacji projektowo-kosztorysowej, wykonanie przygotowawczych prac ziemnych do modernizacji obiektu oraz robót energetycznych Szkoła, wykraczając poza zakres zlecenia określonego w tym porozumieniu i bez zgody organu prowadzącego zakupiła za kwotę 11,3 tys. zł bramki do piłki noŝnej. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o: 1. Sporządzenie i wywieszenie w budynku Szkoły planów ewakuacyjnych. 2. Przeprowadzanie kontroli stanu bezpieczeństwa budynków i obiektów sportowych Szkoły, przed rozpoczęciem roku szkolnego. 3. Uzyskanie wymaganej zgody Kuratora Oświaty w Szczecinie na zatrudnianie nauczyciela, prowadzącego w bieŝącym roku szkolnym świetlicę. 4. Dostosowanie Statutu Szkoły do wymogów ustawodawstwa oświatowego. 5. Rzetelne dokumentowanie zajęć w dziennikach lekcyjnych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.