Katalog zawodów deficytowych, nadwyŝkowych i zrównowaŝonych. w ujęciu kształcenia zawodowego w województwie świętokrzyskim

Katalog zawodów deficytowych, nadwyŝkowych i zrównowaŝonych w ujęciu kształcenia zawodowego w województwie świętokrzyskim

Projekt pn. Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego (MMSP) Katalog zawodów deficytowych, nadwyŝkowych i zrównowaŝonych w ujęciu kształcenia zawodowego w województwie świętokrzyskim RAPORT Z BADAŃ Kraków, styczeń 2007 r. 2

SPIS TREŚCI: I. WSTĘP...5 1.1. Tło projektu...5 1.2. Zakres tematyczny raportu...5 1.3. Cele badawcze...7 II. WYNIKI BADAŃ NAD OFERTAMI PRACY...9 2.1. Sposób gromadzenia ofert pracy...9 2.2. Zakres badania...11 2.3. Sposób prezentacji danych...14 2.4. Analiza wyników badań ofert pracy w województwie świętokrzyskim...15 Strony www Powiatowych Urzędów Pracy oraz serwis www.epuls.praca.gov.pl...16 Portal www.pracuj.pl...18 Portal www.praca.money.pl...19 Gazeta Echo Dnia...20 Gazeta Wyborcza Gazeta Praca...21 Podsumowanie...22 III. ANALIZA PORÓWNAWCZA STRUKTURY ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW I OFERT PRACY...25 3.1. Charakterystyka przyjętych wskaźników badawczych...25 3.2. Struktura zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych w ujęciu powiatowym (określona w oparciu o WINa)...27 Powiat buski...27 Powiat jędrzejowski...28 Powiat kazimierski...30 Powiat kielecki grodzi i ziemski...31 Powiat konecki...33 Powiat opatowski...35 Powiat ostrowiecki...36 Powiat pińczowski...38 Powiat sandomierski...39 3

Powiat skarŝyski...40 Powiat starachowicki...42 Powiat staszowski...44 Powiat włoszczowski...45 IV. WNIOSKI I REKOMENDACJE...48 ANEKS...53 SPIS TABEL I WYKRESÓW...78 4

I. WSTĘP 1.1. Tło projektu Niniejszy raport powstał w ramach projektu pn. Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego (MMSP) finansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Działanie 2.1 oraz ze środków budŝetu państwa. Głównym celem projektu jest stworzenie Mapy Monitorującej Szanse na Pracę, która umoŝliwi mieszkańcom regionu zwiększenie zdolności obserwowania kluczowych czynników kształcenia zawodowego w zakresie dostosowania umiejętności i kwalifikacji zawodowych do wymogów rynku pracy. Projekt MMSP ma zatem dostarczyć instytucjom monitorującym rynek pracy - jednostkom samorządu terytorialnego, Powiatowym Urzędom Pracy, Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy oraz instytucjom szkoleniowym, niezbędnych wystandaryzowanych informacji o czynnikach determinujących kształcenie zawodowe dla potrzeb rynku pracy, w tym podjętych przez niniejszy raport zagadnień związanych z popytem i podaŝą pracy mierzonych liczbą ofert pracy oraz absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych. 1.2. Zakres tematyczny raportu Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych nałoŝony został jako obowiązek na instytucje samorządu województwa na mocy Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U. z roku 2004, nr 99, poz.1001 z późniejszymi zmianami). Artykuł 8 pkt.3 tego aktu prawnego stanowi, iŝ do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy naleŝy ( ) opracowywanie analiz rynku pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych. Efektem tegoŝ zapisu jest opracowany przez Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach dokument pn. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w województwie świętokrzyskim w I półroczu 2006 roku. Kluczowe dla raportu definicje przedstawiają się jak poniŝej: Zawód deficytowy - rozumiany jest jako zawód, na który występuje na rynku pracy wyŝsze 5

zapotrzebowanie, niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyŝkowy - to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie, niŝ liczba poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód zrównowaŝony to natomiast zawód dla którego popyt i podaŝ na rynku pracy równowaŝą się. Dla wskazania wymienionych wyŝej typów zawodów według Zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych" 1 obliczany jest wskaźnik intensywności nadwyŝki/deficytu w danym zawodzie określany skrótem WIN lub WID. WIN/D wyliczany jest jako udział średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w danym półroczu do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym półroczu. Najmniejsza wartość wskaźnika to 0 (dla zawodów, w których nie ma Ŝadnych ofert pracy), zaś największa nie jest określona. Przyjęto, Ŝe zawody o wskaźniku: WIN/D < 0,9 - to zawody nadwyŝkowe, 0,9 < WIN/D < 1,1 - to zawody zrównowaŝone (wykazujące równowagę na rynku), WIN/D > 1,1 - to zawody deficytowe. Niniejszy raport, choć pod podobnym tytułem, nie pretenduje do opisania całościowej analizy wojewódzkiego rynku pracy pod kątem nadwyŝki czy teŝ deficytu w poszczególnych zawodach, poniewaŝ diagnoza taka została juŝ przez Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach przedstawiona. Skupia się natomiast na wycinku tematycznym tak określonego zagadnienia, w odniesieniu do absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego, którzy w roku 2006 ukończyli proces edukacji. Katalog zawodów deficytowych, nadwyŝkowych i zrównowaŝonych - w ujęciu kształcenia zawodowego województwie świętokrzyskim porusza zatem tematykę zawodów nadwyŝkowych i deficytowych w kontekście niezwykle istotnym dla meritum projektu Mapa Monitorująca Szanse na Pracę, a mianowicie kształcenia zawodowego w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych województwa świętokrzyskiego. Stąd teŝ oferty pracy (czynnik popytowy) skorelowano w niniejszym 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa, 2003 r. 6

raporcie z liczbą absolwentów ponadgimnazjalnych szkól zawodowych województwa świętokrzyskiego, którzy weszli na rynek pracy w roku 2006 (czynnik podaŝowy). Wykorzystano przy tym modelowe zasady określania zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych ujęte w opracowanych przez Zdzisława Sadowskiego Zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych" 2. Korelacja tych zasadniczych wielkości pozwoliła opisać wskaźnikiem liczbowym szansę na zatrudnienie absolwenta w danym zawodzie na terenie powiatu i województwa. W efekcie, w zasadniczej części raportu przedstawione zostały zarówno wyniki badań ofert pracy w województwie świętokrzyskim, jak i zestawienia zawodów deficytowych, zrównowaŝonych oraz nadwyŝkowych dla poszczególnych powiatów, mierzone - jak juŝ zaakcentowano powyŝej - w odniesieniu do liczby absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych regionu. 1.3. Cele badawcze Cel główny niniejszego raportu jest pochodną załoŝeń jakie stawia sobie projekt Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego. Stanowi go przekazanie instytucjom mającym wpływ na kreowanie sieci ponadgimnazjalnego szkolnictwa zawodowego, informacji niezbędnych dla podjęcia decyzji i wypracowania planu działań modyfikujących kształcenie zawodowe w powiatach objętego analizą regionu świętokrzyskiego. Na podstawie danych zamieszczonych w niniejszym raporcie moŝna określić i wypracować kierunki: rozwoju lub wygaszania struktur zawodowych w kształceniu oraz dywersyfikacji juŝ istniejącej sieci i struktury kształcenia. Za materiał badawczy wykorzystany przy opracowywaniu raportu posłuŝyły przeprowadzone w ramach przedmiotowego projektu badania ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego, monitoring ofert pracy, a takŝe analiza dokumentacji i literatury z zakresu organizacji systemu kształcenia zawodowego. 2 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa, 2003 r. 7

Realizacja całości badań ofert pracy przypadła na okres od stycznia do grudnia 2006 roku, natomiast badania ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego trwały od lutego do listopada 2006 r. 8

II. WYNIKI BADAŃ NAD OFERTAMI PRACY Oferty pracy jako przejaw oczekiwań pracodawców stanowią główny czynnik kształtujący element popytowy rynku, są jednocześnie jednym z szczegółowych wyznaczników, jakie powinny być brane pod uwagę w procesie kreowania oferty kształcenia zawodowego w powiecie i województwie. W tym rozdziale zaprezentowano zatem najistotniejsze, będące konsekwencją analizy materiału badawczego, wyniki monitoringu ofert pracy przeprowadzonego w ramach projektu Mapa Monitorująca Szanse na Pracę. Monitoring ten obejmował okres od lutego do października 2006 r., przy czym w niniejszym raporcie analizie poddano oferty zebrane podczas sześciu miesięcy - od lutego do lipca 2006 r. Warunkowane jest to faktem, iŝ okres sześciu miesięcy w pełni przystaje do zasad prowadzenia statystyk, w tym zestawień opracowywanych przez Powiatowe Urzędy Pracy oraz Wojewódzki Urząd Pracy. Jedynie takie zaprezentowanie wyników badań daje moŝliwość dokonywania porównań uzyskanego w przedmiotowym projekcie materiału badawczego, ze wspomnianymi wyŝej statystykami publicznych słuŝb zatrudnienia. 2.1. Sposób gromadzenia ofert pracy Zbieraniu oraz weryfikacji informacji dotyczących ofert pracy w województwie świętokrzyskim, posłuŝyła skonstruowana na potrzeby badań baza tychŝe ofert uzupełniana systematycznie w excelowskim arkuszu kalkulacyjnym. Do jej stworzenia wykorzystane zostały trzy podstawowe typy źródeł informacji: strony internetowe wszystkich Powiatowych Urzędów Pracy województwa świętokrzyskiego oraz serwis www.epuls.praca.gov.pl, wybrana prasa o zasięgu regionalnym (Gazeta Wyborcza dodatek Gazeta Praca, Echo Dnia) oraz ogólnokrajowe serwisy pośrednictwa pracy (www.pracuj.pl, www.praca.money.pl). Wymienione powyŝej serwisy wybrane zostały pod kątem przydatności dla projektu w drodze monitoringu i analizy portali takich jak: Praca.pl Pracaonline.pl Jobpilot.pl Jobs.pl Hill.com.pl Gratka.pl 9

Pracuj.pl Praca.onet.pl Praca.money.pl Praca.infofirma.pl Praca.ucz.pl Abcpraca.pl Superpraca.pl Gazetapraca.pl Jobaid.pl Jobuniverse.pl Absolwent.net Wakat.com.pl Adecco.pl Astroman.com.pl Mostwanted.com.pl Topjobs.pl Naj.com.pl Bestoferta.pl Bankkadr.com.pl Epuls.praca.gov.pl Infostaff.com.pl Horyzont.pl Hrk.pl Pbs.com.pl Adcentral.pl Notio.com.pl Oferty pracy monitorowane były cotygodniowo i umieszczane w stworzonej na potrzeby ich analizy bazie danych. Poszczególne oferty stanowiły kolejne wiersze arkusza, które usystematyzowane zostały według czternastu kategorii umieszczonych w odpowiednich kolumnach. Przyjęcie róŝnorodnych kategorii miało na celu stworzenie optymalnego obrazu sytuacji na świętokrzyskim rynku pracy w zakresie ofert kierowanych do osób poszukujących pracy. Kategorie uwzględnione w bazie ofert pracy przedstawiają się następująco: 1. numer oferty- numer porządkowy; 2. numer oferty nadany przez PUP bądź portal na którym ofertę opublikowano; 3. nazwa stanowiska podana w ofercie - kategoria ta została uwzględniona, poniewaŝ często nazwa stanowiska podawana przez pracodawcę odbiega od nomenklatury uŝywanej w przyjętych klasyfikacjach; 4. nazwa zawodu według klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy 3 ; 5. numer zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego - potrzeba zapisu kodu i nazwy zawodu szkolnego wymagana była dla zderzenia struktury ofert pracy ze strukturą zawodową reprezentowaną przez szkoły i bezpośrednio przez absolwentów pojawiających się na lokalnych rynkach pracy 4 ; 6. PKD 5 dla zawodu i zgłaszającego ofertę (przedsiębiorstwa); 3 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2004 r., nr 265, poz.2644 z późniejszymi zmianami). W niniejszym raporcie w odniesieniu do tej klasyfikacji uŝywane jest równieŝ określenie klasyfikacja gospodarcza. 4 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego(dz. U. z 2004 r., nr 114, poz.1195 z późniejszymi zmianami). W niniejszym raporcie w odniesieniu do tej klasyfikacji uŝywane jest równieŝ określenie klasyfikacja szkolna. 5 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2004 r., nr 33, poz. 289) z późniejszymi zmianami wprowadzonymi rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 165, poz. 1727). PKD zastąpiła klasyfikację wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 października 1997 r. (Dz. U. Z 1997 r., Nr 128, poz. 829, z późniejszymi zmianami). 10

7. powiat, w którym zidentyfikowano ofertę; 8. data ogłoszenia oferty; 9. data wycofania oferty; 10. trwałość oferty ilość dni w których oferta była aktualna; 11. siedziba pracodawcy; 12. dane kontaktowe pracodawcy; 13. źródło informacji; 14. data wpisania oferty do bazy. WyŜej wymienione informacje pozwoliły ocenić na ile oferty pracy, dostępne dla danego powiatu, odpowiadają podaŝy absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych kształconych w konkretnym zawodzie, a takŝe jaka jest szeroko pojęta jakość samych ofert. Ze względu na dywersyfikację źródeł, z których korzystano przy konstruowaniu bazy, wyczerpanie wszystkich kategorii opisu dla poszczególnej oferty było niezmiernie trudne i w duŝej części przypadków się nie powiodło. Analiza uwarunkowań tworzenia bazy ofert pracy wskazała m.in. na: nie udostępnianie przez Powiatowe Urzędy Pracy wszystkich swoich ofert w ogólnopolskim serwisie internetowym praca.gov.pl (e-puls) najbardziej wiarygodnej i popularnej wśród młodzieŝy i absolwentów stronie pośrednictwa pracy, struktura informacyjna ofert pracy w róŝnych serwisach nie jest standaryzowana, wiele ofert pracy nie określa zawodu ani stanowiska (np. zatrudnię pracownika do restauracji McDonald s, zatrudnię pizzermana). W związku z ostatnim w/w punktem, tworzenie bazy wymagało przyporządkowania informacji określającej zawód (w ofertach podawane jest często stanowisko, miejsce pracy, bądź teŝ nazwa zawodu niesklasyfikowanego) do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Proces ten odbywał się z wykorzystaniem wielu źródeł z zakresu systematyki i klasyfikacji zawodów m.in.: podstaw programowych kształcenia w zawodzie, klasyfikacji zawodów, dostępnych standardów kwalifikacji zawodowych i wymagań egzaminacyjnych w zawodzie. 2.2. Zakres badania Zidentyfikowane w ofertach pracy zawody (podawane zazwyczaj jako zawody z klasyfikacji zawodów i 11

specjalności dla potrzeb rynku pracy) zostały przyporządkowane odpowiednim zawodom z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Podstawą przyporządkowania były: wytyczne Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, która podaje w materiałach źródłowych grupy zawodów z klasyfikacji gospodarczej zawierające się w danym zawodzie klasyfikacji szkolnej; opisy zawodów i zadań zawodowych 6. Ponadto, część zawodów klasyfikacji gospodarczej posiada juŝ przyporządkowane nazwy zawodów szkolnych (w tabelach klasyfikacji oznaczone są gwiazdką). Podstawowy zakres badania i analizy ofert pracy zidentyfikowanych w oparciu o opisane powyŝej metody zbierania danych, polegał na ich selekcji i przyporządkowaniu do potencjalnych potrzeb absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego z 2006 roku. Selekcja ofert polegała na wyborze z danego źródła ofert z zakresu następujących grup wielkich klasyfikacji zawodów 7 : 3, 4, 5, 6, 7, 8 i częściowo 9 (w zakresie prac prostych zbliŝonych do kierunków zawodowych kształcenia). Kształcenie w systemie publicznym szkolnictwa zawodowego (w tym ponadgimnazjalnego) odbywa się bowiem wyłącznie w zakresie wyŝej wymienionych grup zawodów. Tabela 1. Struktura grup wielkich klasyfikacji i poziomy kwalifikacji Lp. Nazwa grupy wielkiej Liczba grup w ramach grupy wielkiej Liczba Poziom zawodów i duŝych średnich elementarnych kwalifikacji specjalności 1 Parlamentarzyści, wyŝsi urzędnicy i kierownicy 3 8 33 42-2 Specjaliści 4 20 63 394 4 3 Technicy i inny średni personel 4 18 69 308 3 4 Pracownicy biurowi 2 7 20 50 2 lub 3 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 2 7 20 76 2 lub 3 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 4 8 13 39 2 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 4 17 73 311 2 Operatorzy i monterzy maszyn i 8 3 20 72 331 urządzeń 2 9 Pracownicy przy pracach prostych 3 10 21 81 1 10 Siły zbrojne 1 3 3 4 - RAZEM 30 116 387 1636 6 Korzystano z opisów zawodów zamieszczonych na stronie serwisu urzędów pracy www.praca.gov.pl. 7 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2004 r., nr 265, poz.2644 z późniejszymi zmianami). 12

Opis wybranych grup wielkich klasyfikacji zawodów przedstawia się jak poniŝej: Grupa 3. Technicy i inny średni personel Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do wykonywania głównie prac technicznych i podobnych, związanych z badaniem i stosowaniem naukowych oraz artystycznych koncepcji i metod działania. Grupa 4. Pracownicy biurowi Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do zapisywania, organizowania, przechowywania i wyszukiwania informacji, obliczania danych liczbowych, finansowych i statystycznych oraz wykonywania obowiązków wobec klientów, szczególnie związanych z operacjami pienięŝnymi, organizowaniem podróŝy, informacjami i spotkaniami w zakresie biznesu. Grupa 5. Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które są niezbędne do świadczenia usług ochrony, usług osobistych związanych m.in. z podróŝą, prowadzeniem gospodarstwa, dostarczaniem Ŝywności, opieką osobistą oraz do sprzedawania i demonstrowania towarów w sklepach hurtowych czy detalicznych. Grupa 6. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uprawy i zbioru ziemiopłodów, zbierania owoców lub roślin dziko rosnących, uprawy i eksploatacji lasów, chowu i hodowli zwierząt, połowów lub hodowli ryb. Grupa 7. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uzyskiwania i obróbki surowców, wytwarzania i naprawy towarów oraz budowy, konserwacji i naprawy dróg, konstrukcji i maszyn. Główne zadania wymagają znajomości i zrozumienia charakteru pracy, stosowanych materiałów, maszyn i wytwarzanych produktów. Grupa 8. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do 13

prowadzenia pojazdów i innego sprzętu ruchomego, nadzorowania, kontroli i obserwacji pracy maszyn i urządzeń przemysłowych na miejscu lub przy pomocy zdalnego sterowania oraz montowania produktów z komponentów według ścisłych norm i metod. Wykonywanie zadań wymaga głównie posiadania wiedzy i zrozumienia zasad funkcjonowania obsługiwanych urządzeń. Grupa 9. Pracownicy przy pracach prostych Grupa ta obejmuje zawody, które wymagają niskich lub podstawowych umiejętności i niewielkiej wiedzy teoretycznej, niezbędnych do wykonywania przewaŝnie prostych i rutynowych prac. Praca wykonywana jest przy zastosowaniu prostych narzędzi ręcznych przy ograniczonej własnej inicjatywie i ocenie. W niektórych przypadkach wymaga pewnego wysiłku fizycznego. Kolejną czynnością jaką podjęto w procesie badań ofert pracy było przyporządkowanie danej ofercie zawodu szkolnego wraz z przypisanym kodem zawodu szkolnego 8. Inne, dostępne informacje zawarte w ogłoszeniu wpisywano do kolejnych kolumn bazy według specyfikacji podanej w podrozdziale 2.1. Sposób gromadzenia ofert pracy. 2.3. Sposób prezentacji danych Na podstawie zgromadzonych informacji dokonano analizy świętokrzyskiego rynku ofert pracy. Wyniki przedstawiono w ujęciu zarówno powiatowym jak i regionalnym. NaleŜy w tym miejscu nadmienić, iŝ ze względu na złoŝoność problemu, nie były do tej pory prowadzone, w oparciu o przytoczone źródła, tak kompleksowe badania ofert pracy w województwie świętokrzyskim. Zebrane w ramach projektu w okresie od lutego do lipca 2006 r. oferty pracy zostały pogrupowane według klasyfikacji zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego, Na podstawie informacji zebranych w bazie ofert pracy, przeprowadzona została analiza, której wyniki przedstawione zostały poprzez strukturę udostępnionych ofert pracy w układzie wojewódzkim i powiatowym (liczba ofert pracy dla danego zawodu) 9. Badaniami objętych zostało 14 powiatów województwa świętokrzyskiego: buski; 8 Symbol cyfrowy zawodu przyjęty w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego jest zgodny z symbolem cyfrowym zawodu przyjętym w klasyfikacji zawodów i specjalności gospodarki narodowej w zakresie pierwszych trzech cyfr. 9 Tabele przedstawiające wyniki badań ofert pracy w ujęciu powiatowym zamieszczone zostały w Aneksie do raportu. 14

jędrzejowski; kazimierski; kielecki grodzki; kielecki ziemski; konecki; opatowski; ostrowiecki; pińczowski; sandomierski; skarŝyski; starachowicki; staszowski; włoszczowski. NaleŜy zaznaczyć jednak, iŝ ze względu na analogiczne uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, rynki pracy powiatu kieleckiego grodzkiego i kieleckiego ziemskiego ujęto w niniejszym opracowaniu łącznie. Ponadto, raport nie ujmuje w tej części ofert pracy z terenu powiatu starachowickiego, którego Powiatowy Urząd Pracy nie zamieszcza informacji o dostępnych miejscach pracy na stronach www 10. 2.4. Analiza wyników badań ofert pracy w województwie świętokrzyskim PoniŜej przedstawiono oferty pracy, zebrane ze źródeł opisanych we wcześniejszych podrozdziałach. KaŜdej ofercie pojawiającej się na rynku przyporządkowano zawód szkolny. Oferty przedstawione zostały w układzie wojewódzkim w odniesieniu do poszczególnych źródeł wykorzystanych w procesie badawczym. Zamieszczone poniŝej tabele ukazują zatem oferty pracy przyporządkowane zawodom szkolnym z grup wielkich od 3 do 8 dla pięciu kategorii strony www Powiatowych Urzędów Pracy oraz serwis www.epuls.praca.gov.pl, portal www.praca.money.pl, portal www.pracuj.pl oraz oferty zamieszczone w Gazecie Wyborczej i w gazecie Echo Dnia. Szczegółowe wyniki monitoringu w układzie powiatowym umieszczone zostały w Aneksie do raportu. W procesie analizy ujęto równieŝ część ofert z grupy 9, które wskazywały na moŝliwość wybrania ich przez absolwenta szkoły zawodowej. 10 Sytuacja ta dotyczyła okresu, w którym prowadzone były przedstawione w niniejszym raporcie badania, a więc od lutego do lipca 2006 r. 15

Ponadto zamieszczono oferty dla spawaczy i kierowców pomimo braku tych zawodów w klasyfikacji szkolnej, ze względu na to, iŝ zdobycie tych zawodów moŝe nastąpić w stosunkowo krótkim czasie po ukończeniu szkoły zawodowej w systemie ogólnodostępnych szkoleń kwalifikacyjnych organizowanych przez Powiatowe Urzędy Pracy lub ramach szkoleń finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Strony www Powiatowych Urzędów Pracy oraz serwis www.epuls.praca.gov.pl W efekcie badań przeprowadzonych w okresie 6 miesięcy w oparciu o monitoring stron www poszczególnych Powiatowych Urzędów Pracy województwa świętokrzyskiego zidentyfikowano łącznie 1 827 ofert pracy skierowanych do osób posiadających wykształcenie ponadgimnazjalne i niŝsze. Najwięcej, gdyŝ 195 spośród zebranych w procesie monitoringu ofert, skierowanych było do sprzedawców, którzy stanowili ponad 10% ogółu poszukiwanych przez pracodawców pracowników. Na drugiej pozycji uplasował się mechanik pojazdów samochodowych i w tym przypadku odsetek ofert wyniósł 7,1%, podczas gdy trzeci najwyŝszy wynik w zakresie ilości ofert naleŝy do zawodu (klasyfikacji gospodarczej) kierowcy samochodu cięŝarowego (6,1%). Pozostałe zawody, które poszukiwane są przez pracodawców województwa świętokrzyskiego to m.in. handlowiec, murarz, technik hutnik, kucharz, ślusarz spawacz oraz stolarz. Z kolei do zawodów dla jakich odnotowano najmniejszą liczbę ofert (pomijając zawody dla których oferty pracy w ogóle się nie pojawiły), a więc jedynie po jednej ofercie, naleŝą przykładowo złotnik jubiler, terapeuta zajęciowy, technik technologii szkła, technik obuwnik, technik architektury krajobrazu czy technik włókiennik. Tabela 2. Oferty pracy ze stron www wszystkich Powiatowych Urzędów Pracy województwa świętokrzyskiego w układzie zawodów szkolnictwa zawodowego zebrane w okresie od lutego do lipca 2006 r. 11 Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy Liczba ofert pracy zawodu Sprzedawca* 522[01] 522112 195 Mechanicy pojazdów samochodowych* 723[04] 7231 130 Kierowca samochodu cięŝarowego 832 832304 112 Handlowiec* 341[03] 341502 72 Murarz* 712[06] 712102 72 Technik hutnik* 311[16] 311704 63 Kucharz*512[02] 512201 62 11 Zestawienie prezentuje wybrane zawody dla których zidentyfikowano największą (powyŝej 40) oraz najmniejszą liczbę ofert pracy. Zestawienie całościowe umieszczone zostało w Aneksie do niniejszego raportu. 16

Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy zawodu Liczba ofert pracy Ślusarz* 722[03] 722204 61 Spawacze i 721 7212 60 Stolarz*742[01] 742204 58 Grupa 9 51 Szwaczka 743[04] 743604 50 Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej* 812[01] 812201 48 Pracownik ochrony mienia i osób* 515[01] 515902 44 Betoniarz zbrojarz* 712[01] 712202 43 Technik budownictwa* 311[04] 311204 41 Asystentka stomatologiczna 322[01] 322301 1 Brukarz 711[04] 712401 1 Diagnosta samochodowy 311[20] 315201 1 Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy* 315[01] 315202 1 Kominiarz 714[02] 1 Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 713[04] 713306 1 Monter instalacji gazowych* 713[07] 713602 1 Operator maszyn leśnych 833[02] 833101 1 Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02] 8131 1 Opiekunka dziecięca 513[01] 513102 1 Organizator obsługi turystycznej* 341[05] 341401 1 Parkieciarz 713[05] 713202 1 Piekarz* 741[02] 741203 1 Plastyk* 347[07] 347102 1 Ratownik medyczny 322[06] 322905 1 Rolnik 613[01] 613101 1 StraŜak 515107 1 Tapicer* 743[03] 743702 1 Technik drogownictwa* 311[45] 311206 1 Technik garbarz* 311[09] 311904 1 technik hodowca koni 1 Technik leśnik 321[02] 321205 1 Technik logistyk* 342[04] 342205 1 Technik urządzeń audiowizualnych* 313[04] 313118 1 Technik włókiennik 1 Technik architektury krajobrazu* 321[07] 321202 1 Technik obuwnik* 311[25] 311907 1 Technik technologii szkła 311[33] 311914 1 Terapeuta zajęciowy* 322[15] 322404 1 Złotnik-jubiler* 731[06] 731306 1 17

Portal www.pracuj.pl Liczba ofert pracy jakie zdiagnozowano w oparciu monitoring portalu www.pracuj.pl w okresie od lutego do lipca 2006 r. to 533, w czym blisko 44% propozycji skierowanych było do osób posiadających zawód handlowca. Na kolejnej pozycji uplasował się zawód technika ekonomisty (asystenta ekonomicznego), do którego skierowanych było ok.17% wszystkich zidentyfikowanych w portalu www.pracuj.pl ofert dla województwa świętokrzyskiego. Podobnie jak było to w przypadku ofert pozyskanych w oparciu o strony internetowe powiatowych urzędów pracy, duŝy odsetek zdiagnozowanych w portalu propozycji skierowany był do sprzedawców, mechaników pojazdów samochodowych oraz kierowców samochodów cięŝarowych, ale równieŝ do techników mechaników czy techników telekomunikacji. Podczas gdy minimalna ilość ofert dotyczyła przedstawicieli takich profesji jak technik informatyk, technik rachunkowości, technik elektronik, technik dentystyczny, kelner lub elektryk. Tabela 3. Oferty pracy ze strony www.pracuj.pl w układzie zawodów szkolnictwa zawodowego zebrane w okresie od lutego do lipca 2006 r. 12 Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy Liczba ofert pracy zawodu Handlowiec* 341[03] 341504 233 Asystent ekonomiczny* 341[02] 341903 90 Sprzedawca* 522[01] 522108 54 Mechanicy pojazdów samochodowych* 723[04] 7231 22 Technik mechanik* 722[02] 311502 11 Kierowca samochodu cięŝarowego 832 832302 10 Technik telekomunikacji 311[37] 311402 10 Cieśla* 712[02] 712301 1 Elektrycy* 724[01] 724 1 Kelner* 512[01] 512302 1 Monter konstrukcji budowlanych* 712[04] 712903 1 Monterzy sieci komunalnych* 713[03] 7137 1 Operator maszyn drogowych* 833[01] 833202 1 Operator obrabiarek skrawających* 722[02] 821107 1 Operator maszyn i urządzeń przemysłu spoŝywczego 827[01] 827 Pracownik biurowy* 419[01] 419101 1 Ślusarz*722[03] 722204 1 Technik administracji 343[01] 343101 1 Technik dentystyczny 322[09] 322303 1 1 12 Zestawienie prezentuje wybrane zawody dla których zidentyfikowano największą (powyŝej 10) oraz najmniejszą liczbę ofert pracy. Zestawienie całościowe umieszczone zostało w Aneksie do niniejszego raportu. 18

Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy zawodu Liczba ofert pracy Technik elektronik* 311[07] 311401 1 Technik garbarz* 311[09] 311904 1 Technik obuwnik 311[25] 311907 1 Technik rachunkowości 412[01] 421202 1 Technik informatyk* 312[01] 312102 1 Portal www.praca.money.pl Liczba ofert pracy jakie pojawiły się w portalu www.praca.money.pl w okresie od lutego do lipca 2006 r. wyniosła 66, z czego aŝ 46% propozycji skierowanych było do osób posiadających zawód handlowca. Drugi pod względem popularności okazał się w tym zakresie zawód sprzedawcy, dla którego skierowanych było blisko 11% wszystkich zidentyfikowanych, w oparciu o przyjęte załoŝenia badawcze, ofert dostępnych w portalu www.praca.money.pl. Stosunkowo duŝy odsetek pozyskanych w efekcie badań ofert skierowany był do techników mechaników, techników ekonomistów (asystentów ekonomicznych) oraz techników rachunkowości (asystentów rachunkowości). Warto w tym miejscu nadmienić, iŝ tak stosunkowo niewielka liczba ofert pracy jakie zdiagnozowano w efekcie monitoringu tego portalu warunkowana jest faktem, Ŝe duŝa część z nich pokrywała się w portalu www.praca.money.pl oraz www.pracuj.pl. Stąd teŝ, oferty te uwzględniono wyłącznie w jednym ze źródeł - jakim jest www.pracuj.pl - co bezpośrednio spowodowało spadek liczebności ofert zidentyfikowanych w portalu www.praca.money.pl. Zabieg taki był jednak konieczny celem uzyskania rzetelnych wyników badań. Tabela 4. Oferty pracy ze strony www.praca.money.pl w układzie zawodów szkolnictwa zawodowego zebrane w okresie od lutego do lipca 2006 r. Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy zawodu Liczba ofert pracy Handlowiec* 341[03] 341501 31 Sprzedawca* 522[01] 522107 7 Technik mechanik* 722[02] 311502 5 Asystent ekonomiczny* 341[02] 341902 4 Asystent rachunkowości* 412[01] 412102 3 Technik elektronik* 311[07] 311401 3 Spedytor* 342[02] 342204 2 technik ekonomista* 341[02] 341902 2 Technik technologii chemicznej 311[31] 311603 2 Elektromechanicy* 724[02] 7241 1 Grupa 9 1 Kucharz* 512[02] 512201 1 19

Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy zawodu Liczba ofert pracy Mechanicy pojazdów samochodowych* 723[04] 7231 1 Organizator usług gastronomicznych* 341[07] 341403 1 Spawacze i 721 7212 1 Technik teleinformatyk* 312[02] 312202 1 Gazeta Echo Dnia Kolejny element badania ofert pracy stanowił monitoring prasy prowadzony w oparciu o ogłoszenia zamieszczane w gazecie Echo Dnia. W jego efekcie zdiagnozowane zostały 1 304 oferty. Najwięcej z nich dotyczyło zawodów takich jak sprzedawca (9,8% ogółu ofert), mechanik pojazdów samochodowych (8,3%), zawody sklasyfikowane w grupie 9 (6,6%), a takŝe fryzjerzy, handlowcy, kierowcy samochodów cięŝarowych, pracownicy ochrony mienia i osób oraz murarze. Stosunkowo najmniejszym zainteresowaniem cieszyli się w tym zakresie posiadacze profesji takich jak: technik ogrodnik, pracownik socjalny, monter sieci komunalnych czy lakiernik samochodowy. Tabela 5. Oferty pracy z gazety Echo Dnia w układzie zawodów szkolnictwa zawodowego zebrane w okresie od lutego do lipca 2006 r. 13 Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy Liczba ofert pracy zawodu Sprzedawca* 522[01] 522107 128 Mechanicy pojazdów samochodowych* 723[04] 7231 109 Grupa 9 86 Fryzjer* 514[01] 514102 79 Handlowiec* 341[03] 341501 66 Kierowca samochodu cięŝarowego 832 832302 56 Pracownik ochrony mienia i osób* 515[01] 515902 53 Murarz* 712[06] 712102 40 Asystentka stomatologiczna 322[01] 322301 1 Lakiernik samochodowy 714[03] 714201 1 MasaŜysta* 322[12] 322401 1 Maszyniści maszyn drukujących* 825[01] 8251 1 Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 713[04] 713306 Monter sieci komunalnych 713[03] 7137 1 Opiekun środowiskowy 346[03] 346103 1 Organizator usług hotelarskich* 341[04] 341404 1 Pracownik socjalny 346[01] 346104 1 Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01] 315202 1 Technik Ogrodnik 621[01] 321206 1 13 Zestawienie prezentuje wybrane zawody dla których zidentyfikowano największą (powyŝej 40) oraz najmniejszą liczbę ofert pracy. Zestawienie całościowe umieszczone zostało w Aneksie do niniejszego raportu. 20 1

Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy Liczba ofert zawodu pracy Technik dentystyczny* 322[09] 322303 1 Gazeta Wyborcza Gazeta Praca Ostatnim ze źródeł wykorzystanych w trakcie badań, były oferty zamieszczane w Gazecie Wyborczej dodatku Gazeta Praca. W oparciu o to źródło zidentyfikowano łącznie 4 765 propozycji pracy, spośród których najwięcej, gdyŝ 482 skierowanych było do handlowców, którzy stanowili ponad 10% ogółu poszukiwanych przez pracodawców zawodów. Kolejne miejsca pod względem liczebności opublikowanych ofert zajęły kolejno następujące zawody: murarz (7%), mechanik pojazdów samochodowych (5,6%) oraz zawody z grupy 9, a więc tzw. prace proste. Pozostałe profesje, które poŝądane są na rynku pracy województwa świętokrzyskiego to m.in. kierowca samochodu cięŝarowego, sprzedawca, betoniarz zbrojarz, kucharz, cieśla oraz tynkarz. Stosunkowo najmniej ofert skierowanych było natomiast do przedstawicieli zawodów takich jak np. technik hutnik, technik technologii drewna, technik geodeta, technik odlewnik czy zegarmistrz. Tabela 6. Oferty pracy z Gazety Wyborczej w układzie zawodów szkolnictwa zawodowego zebrane w okresie od lutego do lipca 2006 r. 14 Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy Liczba ofert pracy zawodu Handlowiec* 341[03] 341501 482 Murarz* 712[06] 712102 337 Mechanicy pojazdów samochodowych* 723[04] 7231 269 Grupa 9 260 Kierowca samochodu cięŝarowego 832 832302 248 Sprzedawca* 522[01] 522107 232 Betoniarz zbrojarz* 712[01] 712202 185 Kucharz* 512[02] 512201 185 Cieśla* 712[02] 712301 180 Tynkarz 712[06] 712302 150 Spawacze i 721 7212 127 Posadzkarz* 713[05] 713203 125 Stolarz* 742[01] 742204 98 Monter izolacji budowlanych* 713[08] 713401 97 Technik farmaceutyczny* 322[10] 322601 97 Ślusarz* 722[03] 722204 89 14 Zestawienie prezentuje wybrane zawody dla których zidentyfikowano największą (powyŝej 60) oraz najmniejszą liczbę ofert pracy. Zestawienie całościowe umieszczone zostało w Aneksie do niniejszego raportu. 21

Nazwa zawodu, kod szkolny zawodu, kod gospodarczy zawodu Liczba ofert pracy Lakiernicy* 714[03] 7142 77 Monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych* 713[02] 7136 73 Kelner* 512[01] 512302 72 Fryzjer* 514[01] 514102 66 Operator maszyn drogowych* 833[01] 833202 65 Technik budownictwa* 311[04] 311204 63 Asystent ekonomiczny* 341[02] 341902 61 Asystent osoby niepełnosprawnej 346[02] 346101 1 Introligator 734[02] 7345 1 Lakiernik samochodowy 714[03] 714201 1 Mechanicy precyzyjni* 731[03] 7311 1 Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01] 1 Mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych* 731[01] 731102 1 Monter sieci komunalnych 713[03] 7137 1 Monter instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim* 723[05] 723310 1 Obuwnik 744[02] 7443 1 Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 812[01] 1 Operator maszyn i urządzeń przemysłu spoŝywczego 827[01] 827 1 Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02] 8131 1 Organizator obsługi turystycznej* 341[05] 341401 1 Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01] 315202 1 Technik hutnik* 311[16] 311704 1 Technik technologii drewna* 311[32] 311911 1 Technik urządzeń audiowizualnych 313[04] 1 Technik geodeta* 311[10] 311104 1 Technik logistyk 342[04] 342205 1 Technik odlewnik* 311[26] 311705 1 Technik poligraf 311[28] 311909 1 Zegarmistrz 731[05] 1 Podsumowanie Całościowa analiza wyników badań ofert pracy przeprowadzonych w oparciu o trzy rodzaje źródeł: strony www powiatowych urzędów pracy województwa świętokrzyskiego oraz portal www.epuls.praca.gov.pl ; portale internetowe www.pracuj.pl, www.praca.money.pl; prasa regionalna Echo Dnia, Gazeta Wyborcza; wskazała na występowanie najwyŝszego zapotrzebowania na następujące zawody: 22

handlowiec 10% ogółu zdiagnozowanych ofert, sprzedawca 7,2%, mechanik pojazdów samochodowych 6,3%, murarz 5,3%, kierowca samochodów cięŝarowych 5%, zawody grupy 9 4,8%, kucharz 3,3%, betoniarz zbrojarz 3%, cieśla 2,6%, spawacz 2,6%, tynkarz 2,2%, fryzjer 2,2%, ślusarz 2,2%, technik ekonomista 2,2%, posadzkarz 2,1%, stolarz 2%. Co istotne klasyfikacja ta wskazuje na fakt, iŝ obok zawodów, które nauczane są w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych województwa świętokrzyskiego, pracodawcy poszukują przedstawicieli zawodów, do wykonywania których wspomniane szkoły nie dają uprawnień tj. kierowca samochodu cięŝarowego i spawacz. Odsetek ofert jakie są do nich skierowane wynosi 7,7% i jest to wskaźnik bardzo wysoki, podkreślający istnienie zapotrzebowania regionalnego rynku pracy na przedstawicieli tych zawodów, których wykonywanie wiąŝe się z koniecznością uzyskania w drodze płatnych szkoleń bądź kursów niezbędnych kwalifikacji i uprawnień. Wydaje się, Ŝe występowanie tak znaczącego popytu na posiadaczy tego typu zawodów, powinno zostać uwzględnione równieŝ w procesie kreowania polityki edukacyjnej z zakresu kształcenia zawodowego, jeśli nie w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych, to w innych placówkach edukacyjnych tj. przykładowo Centra Kształcenia Praktycznego czy Centra Kształcenia Ustawicznego. Ponadto, blisko 5% ogółu zdiagnozowanych w trakcie badań ofert odnosi się do osób, które zasadniczo nie muszą posiadać określonego, ponadgimnazjalnego czy nawet podstawowego wykształcenia, poniewaŝ oferty te wiąŝą się z wykonywaniem prac prostych. DuŜa część zawodów dla których zidentyfikowano występowanie w województwie świętokrzyskim 23

ofert to zawody wymagane w branŝy budowlanej, co wskazywać moŝe na dwie rzeczy - obserwowany w całym kraju niedostatek fachowców w tej branŝy (takich jak murarze, stolarze, betoniarze zbrojarze, tynkarze czy posadzkarze) związany z emigracją zarobkową oraz niezwykle dynamiczny rozwój dokonujący się w tej sferze gospodarki. 24

III. ANALIZA PORÓWNAWCZA STRUKTURY ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW I OFERT PRACY 3.1. Charakterystyka przyjętych wskaźników badawczych Badania prowadzone w ramach projektu Mapa Monitorująca Szanse na Pracę dotyczą sytuacji na rynku pracy absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych. Dokonano zatem modyfikacji opisanego w I rozdziale i stanowiącego podstawę dla rozróŝnienia zawodów na deficytowe, nadwyŝkowe i zrównowaŝone wskaźnika WIN/D, odnosząc i przystosowując go do wymagań projektowych. W ich efekcie opracowany został wskaźnik intensywności nadwyŝki/deficytu absolwentów w danym zawodzie (WIN/Da 15 ). Przyjęto, Ŝe wartość WINa określona zostanie jako stosunek liczby ofert pracy w danym zawodzie zgłoszonych w okresie I półrocza 2006 roku do liczby absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych, jacy w 2006 r. ukończyli edukację w tym zawodzie. Tak zdefiniowane informacje odniesiono do poszczególnych powiatów województwa świętokrzyskiego, przyjmując, Ŝe zawody o wskaźniku: WINa < 0,9 to zawody nadwyŝkowe oznaczane w dalszej części literą N, 0,9 < WINa < 1,1 to zawody zrównowaŝone oznaczane w dalszej części literą Z, WINa > 1,1 to zawody deficytowe oznaczane w dalszej części literą D. Analiza porównawcza wyników uzyskanych w efekcie badań ofert pracy prowadzonych w ramach przedmiotowego projektu, z ofertami pracy uwzględnionymi w półrocznej sprawozdawczości Powiatowych Urzędów Pracy w formie załącznika nr 3 do sprawozdania MGiP-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności wykazała istnienie pewnych rozbieŝności. Wynikają one z kilku powodów, w tym przede wszystkim z faktu zamieszczania na stronach internetowych, które poddane były monitoringowi, głównie ofert tzw. trudnych, które przez dłuŝszy okres czasu nie znajdują odbiorców, z pominięciem ofert najbardziej popularnych, które niemalŝe natychmiast zostają wykorzystane. Ponadto, aktualizacja stron www, a co za tym idzie, ofert pracy jakie są na nich publikowane, nie zawsze odbywa się regularnie, co powoduje iŝ część ofert dezaktualizuje się i w związku z tym nie wprowadza się ich do sieci. Dlatego teŝ, w ramach tej części raportu, celem uzyskania jak najbardziej miarodajnych i rzetelnych wyników, dla obliczania WINa wykorzystane zostały dane 15 Wskaźnik ten występował będzie w dalszej części raportu pod nazwą WINa. 25

dotyczące ofert pracy pochodzące ze wspomnianych wcześniej sprawozdań MGiP-01. Natomiast jako podstawowe źródło informacji wykorzystane dla obliczania wysokości wskaźnika WINa w zakresie liczby absolwentów, posłuŝyły dane dotyczące liczebności ostatnich oddziałów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w roku szkolnym 2005/2006 w powiatach województwa świętokrzyskiego uzyskane z poszczególnych Starost Powiatowych. Zarówno oferty jak i absolwenci przedstawieni zostali w układzie grup średnich zawodów klasyfikacji zawodów i specjalności gospodarki narodowej. Symbol cyfrowy zawodu przyjęty w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (absolwenci) jest bowiem zgodny z symbolem cyfrowym zawodu przyjętym w klasyfikacji zawodów i specjalności gospodarki narodowej (oferty) w zakresie pierwszych trzech cyfr. Pierwsza cyfra wskazuje, Ŝe zawód został sklasyfikowany w grupie wielkiej, druga cyfra w połączeniu z pierwszą oznacza, Ŝe zawód występuje w grupie duŝej, podczas gdy trzecia cyfra w połączeniu z dwiema pierwszymi wskazuje, Ŝe zawód został sklasyfikowany w grupie średniej. Przyjęcie wskaźnika WINa skonstruowanego jak opisano powyŝej niesie za sobą pewne uproszczenia interpretacyjne, gdyŝ nie uwzględnia on dwóch podstawowych kwestii problematycznych: 1. Nie wszyscy absolwenci wchodzą na rynek pracy po ukończeniu szkoły; część podejmuje dalszą naukę, wyjeŝdŝa za granicę itp. 2. Oferty pracy zebrane w okresie 6 miesięcy są kierowane dla całej grupy poszukujących pracy, niezaleŝnie od wieku, poziomu i kierunku wykształcenia. Wydaje się, Ŝe pomimo to, przyjęcie takiego podejścia w zakresie określenia sytuacji absolwenta w danym zawodzie na powiatowym rynku pracy nadal pozostaje słuszne i adekwatne do funkcjonujących lokalnie uwarunkowań, a zamieszczone w raporcie analizy mogą stanowić asumpt do podjęcia przez organy prowadzące szkoły decyzji z zakresu weryfikacji stanu i struktury zawodowej sieci ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w powiecie. 26

3.2. Struktura zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych w ujęciu powiatowym (określona w oparciu o WINa) Powiat buski W powiecie buskim w wyniku porównania dwóch badanych w ramach WINa elementów, grupą średnią zawodów, która odznaczała się najwyŝszą wartością wskaźnika - a zatem okazała się grupą o najwyŝszej intensywności deficytu absolwentów w danym zawodzie - była grupa o kodzie 419 obejmująca pracowników obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowanych (WINa=128). Nieco niŝszy wskaźnik (WINa=96) odnotowano w grupie sprzedawców i operatorów, a następnie ze wskaźnikiem WINa=44 usytuowała się grupa skupiająca średni personel biurowy. Pośród grup średnich obejmujących zawody którymi legitymowała się największa liczba absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych powiatu bieszczadzkiego, najliczniejsza była w tym zakresie grupa o kodzie 311 grupująca techników. Uzyskała ona jeden z najniŝszych wskaźników WINa (WINa=0,04), zaliczając się tym samym do grupy zawodów deficytowych w powiecie. W charakterystykę zawodów deficytowych wpisywały się natomiast jedynie dwie grupy, w których ponadgimnazjalne szkoły zawodowe powiatu brzozowskiego wykształciły absolwentów i były to robotnicy obróbki drewna, stolarze meblowi i oraz robotnicy budowlani robót wykończeniowych i. Tabela 7. Struktura zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych w ujęciu grupy średniej zawodów szkolnictwa zawodowego, określana dla absolwentów z 2006 roku w powiecie buskim. Kod Nazwa grupy średniej zawodów cyfrowy Oferty Absol Wskaźnik Typ grupy pracy wenci WINa zawodu średniej zawodów Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 419 128 0 128,00 D Sprzedawcy i demonstratorzy 522 96 0 96,00 Średni personel biurowy 343 44 0 44,00 Robotnicy budowlani robót stanu surowego i 712 43 0 43,00 Pracownicy usług domowych i gastronomicznych 512 40 0 40,00 Malarze, pracownicy czyszczący konstrukcje budowlane i 714 20 0 20,00 Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych i 721 19 0 19,00 27

Nazwa grupy średniej zawodów Kod cyfrowy grupy średniej zawodów Oferty pracy Absol wenci Wskaźnik WINa Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i 811 19 0 19,00 Pracownicy usług ochrony 515 10 0 10,00 Kowale, ślusarze i 722 7 0 7,00 Operatorzy pojazdów wolnobieŝnych i 833 6 0 6,00 Pracownicy obrotu pienięŝnego 421 6 0 6,00 Średni personel ochrony zdrowia (z wyjątkiem 322 4 0 4,00 pielęgniarek połoŝnych) Inspektorzy bezpieczeństwa i jakości 315 3 0 4,00 Monterzy elektronicy i 725 3 0 3,25 Pracownicy działalności artystycznej, rozrywki i sportu 347 3 0 3,00 Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i 713 13 4 3,00 Robotnicy obróbki drewna, stolarze meblowi i 742 4 1 3,00 Ogrodnicy 621 1 0 1,00 Operatorzy maszyn i urządzeń hutniczych i 812 1 0 1,00 Operatorzy maszyn i urządzeń przemysłu spoŝywczego 827 1 0 1,00 Operatorzy urządzeń przemysłu chemicznego 815 1 0 1,00 Pracownicy archiwów, bibliotek i informacji naukowej 348 1 0 1,00 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 412 1 0 1,00 Pracownicy opieki osobistej i 513 1 0 1,00 Robotnicy poligraficzni i 734 1 0 1,00 Pozostali pracownicy usług osobistych 514 19 19 1,00 Elektrycy 724 7 12 0,58 Robotnicy produkcji wyrobów włókienniczych, odzieŝy i 743 6 12 0,50 Pracownicy do spraw finansowych i handlowych 341 23 97 0,24 Robotnicy w przetwórstwie spoŝywczym 741 11 53 0,21 Mechanicy maszyn i urządzeń 723 9 59 0,15 Technicy 311 8 216 0,04 Technicy nauk biologicznych i rolniczych 321 2 60 0,03 Typ zawodu Z N Powiat jędrzejowski Spośród 4 grup zawodów, które nauczane są w ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych powiatu jędrzejowskiego, wszystkie w efekcie porównania liczby absolwentów ze zgłoszonymi w pierwszym 28

półroczu 2006 roku ofertami pracy zaliczone zostały do grupy zawodów nadwyŝkowych. Były to grupy takie jak: technicy (WINa=0,06), pracownicy do spraw finansowych i handlowych (WINa=0,08), techniczny personel obsługi komputerów i (WINa=0,23) oraz mechanicy maszyn i urządzeń (WINa=0,28). Pozostałe grupy zawodów, do których skierowane były oferty pracy przy równoczesnym braku absolwentów zaliczyły się do zawodów zrównowaŝonych i deficytowych, z których najwyŝszym wskaźnikiem intensywności deficytu odznaczyła się grupa obejmująca pracowników obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowanych, dla której wskaźnik WINa wyniósł 314. Tabela 8. Struktura zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych w ujęciu grupy średniej zawodów szkolnictwa zawodowego, określana dla absolwentów z 2006 roku w powiecie jędrzejowskim. Kod Nazwa grupy średniej zawodów cyfrowy Oferty Absol Wskaźnik Typ grupy pracy wenci WINa zawodu średniej zawodów Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 419 314 0 314,00 Sprzedawcy i demonstratorzy 522 60 0 60,00 Robotnicy produkcji wyrobów włókienniczych, odzieŝy i 743 23 0 23,00 Elektrycy 724 17 0 17,00 Średni personel biurowy 343 16 0 16,00 Pracownicy usług domowych i gastronomicznych 512 14 0 14,00 Pozostali pracownicy usług osobistych 514 6 0 6,00 Pracownicy archiwów, bibliotek i informacji naukowej 348 5 0 5,00 Pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej 346 5 0 5,00 Robotnicy w przetwórstwie spoŝywczym 741 5 0 5,00 D Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych i 721 4 0 4,00 Operatorzy pojazdów wolnobieŝnych i 833 4 0 4,00 Operatorzy maszyn w przemyśle włókienniczym 826 3 0 3,00 Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i 713 3 0 3,00 Operatorzy maszyn i urządzeń przemysłu spoŝywczego 827 2 0 2,00 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i 811 2 0 2,00 Technicy nauk biologicznych i rolniczych 321 2 0 2,00 Agenci biur pomagających w prowadzeniu działalności gospodarczej i pośrednicy handlowi 342 1 0 1,00 Z Kowale, ślusarze i 722 1 0 1,00 Malarze, pracownicy czyszczący konstrukcje budowlane i 714 1 0 1,00 Operatorzy sprzętu optycznego i elektronicznego 313 1 0 1,00 29

Nazwa grupy średniej zawodów Kod cyfrowy grupy średniej zawodów Oferty pracy Absol wenci Wskaźnik WINa Średni personel ochrony zdrowia (z wyjątkiem pielęgniarek połoŝnych) 322 1 0 1,00 Mechanicy maszyn i urządzeń 723 9 36 0,25 Techniczny personel obsługi komputerów i 312 3 13 0,23 Pracownicy do spraw finansowych i handlowych 341 5 64 0,08 Technicy 311 6 108 0,06 Typ zawodu N Powiat kazimierski W powiecie kazimierskim grupą zawodów o najwyŝszym wskaźniku intensywności deficytu absolwentów w danym zawodzie stanowiła grupa obejmująca pracowników obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowanych, dla której wskaźnik WINa wyniósł 80. W grupie tej nie odnotowano jednak występowania absolwentów, którzy opuściliby ponadgimnazjalne szkoły zawodowe powiatu w 2006 r. Spośród grup zawodów, w których odnotowany został natomiast napływ absolwentów, do zawodów deficytowych zaliczyła się jedynie grupa skupiająca sprzedawców i demonstratorów (WINa=4). Z kolei zawody o największej intensywności nadwyŝki zawierały grupy pracowników do spraw finansowych i handlowych (WINa=0,01), techników (WINa=0,03), a takŝe techniczny personel obsługi komputerów i pokrewnych (WINa=0,05). Warto zaznaczyć, Ŝe tylko w tych grupach zawodów wykształconych zostało w 2006 r. 92% ogółu absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych z terenu powiatu. Tabela 9. Struktura zawodów nadwyŝkowych, zrównowaŝonych i deficytowych w ujęciu grupy średniej zawodów szkolnictwa zawodowego, określana dla absolwentów z 2006 roku w powiecie kazimierskim. Kod Nazwa grupy średniej zawodów cyfrowy Oferty Absol Wskaźnik Typ grupy pracy wenci WINa zawodu średniej zawodów Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej 419 80 0 niesklasyfikowani 80,00 D Średni personel biurowy 343 14 0 14,00 Robotnicy budowlani robót stanu surowego i 712 6 0 6,00 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 412 4 0 4,40 Sprzedawcy i demonstratorzy 522 22 5 4,00 Operatorzy maszyn poligraficznych i papierniczoprzetwórczych 825 3 0 3,00 30