ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN EKONOMICZNYCH

ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN EKONOMICZNYCH Patrycja Zawirska, radca prawny, K&L Gates Copyright 2014 by K&L Gates LLP. All rights reserved.

ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN EKONOMICZNYCH - indywidualne Zwolnienie indywidualne ma miejsce, gdy: pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników rozwiązuje stosunek pracy na podstawie wypowiedzenia lub porozumienia a przyczyna ekonomiczna stanowi wyłączny powód uzasadniający zwolnienie parametry liczbowe zwolnienia grupowego nie zostały osiągnięte klgates.com 1

ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN EKONOMICZNYCH - grupowe Zwolnienie grupowe ma miejsce, gdy pracodawca: zatrudniający co najmniej 20 pracowników rozwiązuje w okresie nieprzekraczającym 30 dni w drodze wypowiedzeń lub na mocy porozumień (jeżeli tych ostatnich jest ich co najmniej 5) z przyczyn niedotyczących pracowników stosunki pracy co najmniej: 10 pracowników, gdy zatrudnia do 100 pracowników 10% pracowników, gdy zatrudnia od 100 do 299 pracowników 30 pracowników, gdy zatrudnia co najmniej 300 pracowników klgates.com 2

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA PRZYCZYNA ZWOLNIENIA ZAWARTA W WYPOWIEDZENIU JEST NAJWAŻNIEJSZA TO ONA BĘDZIE BADANA PRZEZ SĄD W PRZYPADKU EWENTUALNEGO ODWOŁANIA OD WYPOWIEDZENIA przyczyna ekonomiczna musi być autentyczna nie ma ustawowych reguł, jak powinna być formułowana musi być konkretna i pracownik po zapoznaniu się z nią musi móc zrozumieć dokładnie, dlaczego został zwolniony klgates.com 3

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę: przyczyna: zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych, zmiany organizacyjne jest zbyt ogólna, a przez to wadliwa takie sformułowanie wymusza na pracowniku wejście na drogę sądową w celu poznania konkretnej i rzeczywistej przyczyny - wyrok SN z 16 grudnia 2008 r. (I PK 86/08) klgates.com 4

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA Orzecznictwo sugeruje, że przyczyna powinna być sformułowana na trzech poziomach : klgates.com 5

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA POZIOM I: praprzyczyna ekonomiczna/organizacyjna przykłady: utrata zamówień na usługi X w I półroczu spadek przychodów w II połowie 2013 r. w porównaniu do I połowy 2013 r. przyczyny ekonomiczne to najogólniej mówiąc trudna sytuacja finansowa, wymuszająca zmniejszenie zatrudnienia przyczyny organizacyjne odnoszą się do zmian w modelu funkcjonowania pracodawcy, powodujących zmniejszenie liczby stanowisk pracy wypowiedzenie układu zbiorowego nie stanowi przyczyny ekonomicznej, ani organizacyjnej - wyrok SN z 16 września 2009 r. (I PK 72/09) klgates.com 6

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA POZIOM II: przyczyna właściwa dla danego pracownika przykłady: redukcja etatu w pana grupie zawodowej likwidacja pana stanowiska pracy restrukturyzacja polegająca na włączeniu pana działu X do działu Y i związana z tym redukcja etatów likwidacja jednego z regionów sprzedaży klgates.com 7

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA POZIOM II: przyczyna właściwa dla danego pracownika sąd nie może oceniać zasadności działań organizacyjnych i ekonomicznych, podejmowanych przez pracodawcę, dokonującego zwolnienia grupowego zmniejszenie stanu zatrudnienia stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia, a sąd nie jest powołany do badania celowości zmniejszenia tego stanu w sądzie trzeba będzie udowodnić jedynie, że miało miejsce rzeczywiste zmniejszenie zatrudnienia klgates.com 8

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA POZIOM III: nawiązanie do kryterium doboru do zwolnienia przykłady: oraz dobór pana do zwolnienia na podstawie oceny pana pracy oraz dobór pana do zwolnienia na podstawie osiąganych wyników sprzedaży klgates.com 9

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA - TREŚĆ WYPOWIEDZENIA POZIOM III: nawiązanie do kryterium doboru do zwolnienia Wyrok SN z 16 grudnia 2008 r. (I PK 86/08) Pracodawca powinien w odniesieniu do wskazanej przyczyny wypowiedzenia nawiązać do zastosowanego kryterium doboru pracownika Wyrok SN z 7 kwietnia 2011 r. (I PK 238/10) Zastosowane kryteria wyboru pracownika do zwolnienia nie są objęte obowiązkową treścią oświadczenia woli pracodawcy określoną w art. 30 4 k.p. (wypowiedzenie) Wyrok SN z 25 stycznia 2013 r. (I PK 172/12) Pracodawca, ( ) wskazując przyczynę wypowiedzenia, powinien nawiązać do zastosowanego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy klgates.com 10

PRZYCZYNA ZWOLNIENIA przyczyna musi być indywidualnie dobrana do danego przypadku w razie sporu sądowego na pracodawcy ciąży dowód na jej prawdziwość dostępne dowody: przede wszystkim dokumenty i świadkowie klgates.com 11

GRUPA ZAWODOWA I KRYTERIA DOBORU DO ZWOLNIEŃ Co to jest grupa zawodowa? klgates.com 12

GRUPA ZAWODOWA I KRYTERIA DOBORU DO ZWOLNIEŃ grupa zawodowa to nie tylko grupa pracowników zatrudnionych na tym samym stanowisku (np. informatycy, asystenci biurowi) zgodnie z orzecznictwem SN, taką grupą są pracownicy wykonujący zespół rodzajowo wewnętrznie spójnych czynności zawodowych będzie to grupa pracowników wyodrębnionych pod względem przygotowania zawodowego do wykonywania pracy w określonym zawodzie lub o określonej specjalności zawodowej (wyrok SN z 19 grudnia 1997 r., I PKN 445/97) pracownicy, którzy bez dużego nakładu mogą się przekwalifikować i wzajemnie zastępować klgates.com 13

GRUPA ZAWODOWA I KRYTERIA DOBORU DO ZWOLNIEŃ zakres terytorialny należy brać pod uwagę wszystkich pracowników z danej grupy zawodowej, a nie tylko z regionu, którego dotyczy redukcja np. grupą zawodową będą przedstawiciele handlowi nie zaś przedstawiciele handlowi odpowiedzialni za region świętokrzyski klgates.com 14

GRUPA ZAWODOWA I KRYTERIA DOBORU DO ZWOLNIEŃ KRYTERIA DOBORU nie ma określonego katalogu kryteriów doboru kryterium nie może być dyskryminujące (np. wiek, płeć, posiadanie dzieci) prawidłowość samego kryterium i sposobu jego zastosowania trzeba móc wykazać przed sądem Standardowe kryteria: staż pracy liczba kar dyscyplinarnych kwalifikacje zawodowe/edukacja (o ile pracodawca zwracał wcześniej uwagę na pewne braki, a do poprawy nie doszło) ocena pracy (jeżeli była sporządzana) lepsze wyniki sprzedaży klgates.com 15

GRUPA ZAWODOWA I KRYTERIA DOBORU DO ZWOLNIEŃ Wysokość zarobków jako kryterium wyrok SN z 19 listopada 2012 r. (I PK 115/12) Można oceniać jedynie kompetencje istotne z punktu widzenia pracodawcy i pominąć inne np. staż, doświadczenie, formalne kwalifikacje (II PK 258/11) klgates.com 16

OCHRONA PRZED ZWOLNIENIEM Wypowiedzieć stosunek pracy możemy m.in.: urlop wypoczynkowy lub wychowawczy trwający dłużej niż 3 miesiące nieobecność z powodu choroby (po okresie uprawniającym do rozwiązania bez wypowiedzenia) umowa na czas określony, w której nie przewidziano możliwości wcześniejszego rozwiązania Tylko wypowiedzenie zmieniające: wiek przedemerytalny ciąża i urlop macierzyński działacze związkowi społeczny inspektor pracy członkowie rady pracowników klgates.com 17

WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE zwolnienie z przyczyn niedotyczących ma miejsce również gdy stosunek pracy rozwiązał się na skutek odmowy przyjęcia nowych warunków zatrudnienia w wypowiedzeniu, jeżeli: proponowane warunki były na tyle niekorzystne, że można było z góry zakładać, iż pracownik ich nie przyjmie obniżka wynagrodzenia praktycznie zawsze jeżeli liczba wręczanych wypowiedzeń zmieniających osiągnie pułap zwolnień grupowych konieczne przeprowadzenie procedury (?) klgates.com 18

ODPRAWA Wysokość odprawy zależy od stażu zatrudnienia u danego pracodawcy: krócej niż 2 lata: 1 miesięczne wynagrodzenie od 2 do 8 lat: 2 miesięczne wynagrodzenie ponad 8 lat: 3 miesięczne wynagrodzenie ale nie więcej niż 15 krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2014 r. 25.200 zł) Wysokość odprawy ustala się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy klgates.com 19

KONTAKT dr Patrycja Zawirska, radca prawny tel. +48.22.653.4274 e-mail: patrycja.zawirska@klgates.com klgates.com 20

21