RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE CHOJNICKIM W 2009 ROKU

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE CHOJNICKIM W 2009 ROKU Opracował: Dział Organizacyjno-Administracyjny CHOJNICE 2010

SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Analiza bezrobocia według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i według zawodów (grup zawodów)... 2.1 Napływ osób bezrobotnych w 2009 roku według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy... 5 2.2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy - stan na dzień 31.12.2009r.... 8 2.3 Napływ osób bezrobotnych w 2009 roku według zawodów... 9 2.3.1 Bezrobotni ogółem... 10 2.3.2 Bezrobotne kobiety... 11 2.3.3 Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki... 13 5 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)... 16 3.1 Oferty pracy zgłoszone w 2009 roku według rodzaju działalności... 3.2 Oferty pracy zgłoszone w 2009 r. według grup zawodów i zawodów... 17 20 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝkowych... 24 4.1 Zawody nadwyŝkowe... 25 4.2 Zawody deficytowe... 28 4.3 Zawody zrównowaŝone... 30 4.4 Wskaźnik bezrobocia długotrwałego... 32 4.5 Wskaźnik szansy uzyskania oferty... 33 5. Wnioski... 36 SPIS WYKRESÓW... 39 SPIS TABEL... 39 2

1. Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych to jedna z podstawowych metod obserwacji i analizy rynku pracy. Analiza porównawcza ofert pracy i bezrobotnych według zawodów pozwala wyłonić zawody nadwyŝkowe i deficytowe wśród zarejestrowanych bezrobotnych, co moŝe stanowić sygnał dla osób stojących u progu przyszłego zawodu, jak równieŝ pozwoli na zaplanowanie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych pozostających w ewidencji tutejszego urzędu. Raport pozwoli na określenie kierunków i natęŝenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy i ułatwi stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym. Podstawą opracowania rankingu są zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych Departamentu Rynku Pracy. Raport opracowany został na podstawie danych ze sprawozdania MPiPS-01 Załącznik 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy, stan na koniec 2009 roku, a takŝe Załącznik 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności, stan na koniec 2009 roku, sporządzonego przez Powiatowy Urząd Pracy w Chojnicach. Monitoring dotyczy grup zawodowych, grup elementarnych oraz zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Uwzględniony został poziom i struktura bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007), która obowiązuje na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. 251, poz.1885). Analizę diagnostyczną przeprowadzono przy wykorzystaniu ilościowych parametrów opisujących napływ ofert pracy wg zawodów oraz napływ bezrobotnych w analogicznych kategoriach zawodowych w 2009 roku. Ponadto wykorzystano mierniki tj.: Średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w danym zawodzie oznacza róŝnicę między średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku, a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku; Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku i średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku; Przyjęto, Ŝe zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 to zawody nadwyŝkowe, o wskaźniku większym lub równym 0,9 i mniejszym lub równym 1,1 to zawody zrównowaŝone (wykazujące równowagę na rynku pracy), natomiast o wskaźniku większym niŝ 1,1 to zawody deficytowe. Wskaźnik szansy uzyskania oferty w danym zawodzie oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w danym roku, będącej w dyspozycji powiatowego urzędu pracy i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w określonym zawodzie w danym roku. 3

Wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodzie oznacza iloraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu w końcu danego roku i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie według stanu w końcu danego roku, w ujęciu procentowym. Prezentowany materiał zawiera: analizę bezrobocia według zawodów oraz według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy tych bezrobotnych, którzy przed zarejestrowaniem poprzednio pracowali; analiza obejmuje osoby bezrobotne rejestrujące się w okresie I-XII 2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach; analizę ofert pracy według zawodów oraz według rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę zgłaszającego ofertę pracy; analiza dotyczy ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach w okresie I-XII 2009 r. skorygowanych o liczbę ofert, które pracodawcy anulowali; analizę zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w oparciu o interpretację wskaźników intensywności nadwyŝki (deficytu) dla zawodów, w których w roku 2009 zgłoszono najwięcej ofert pracy; wnioski. 4

2. Analiza bezrobocia według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i według zawodów (grup zawodów) 2.1 Napływ osób bezrobotnych w 2009 roku według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Nazwy i symbole zawodów uŝyte w opracowaniu są zgodne z Klasyfikacją zawodów i specjalności, wprowadzoną rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. Nr 265, poz. 2644). Klasyfikację bezrobotnych przeprowadzono według zawodu wskazanego przez nich jako podstawowy przy poszukiwaniu pracy, do wykonywania którego mają odpowiednie kwalifikacje potwierdzone świadectwem szkolnym lub innym dokumentem, bądź odpowiednim staŝem pracy (minimum 1 rok w tym zawodzie). Do osób bez zawodu zaliczono osoby spełniające jednocześnie dwa warunki: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego, nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. Do osób bez zawodu zaliczono równieŝ osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące, licea profilowane i nie posiadają udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. Określenie absolwent oznacza bezrobotnego do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 10.543 osób, z tego: - 8.767 osób poprzednio pracujących - 1.776 osób dotychczas niepracujących. Wśród osób bezrobotnych poprzednio pracujących w sektorze usług pracowało 4.664 osób, tj. 53,20%, w przemyśle 2.696 osób, tj. 30,75%, natomiast w rolnictwie pracowało 238 osób, tj. 2,71%. Ponadto 1.169 osób rejestrujących się w 2009 roku nie moŝna było zakwalifikować odpowiedniego rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy z powodu braku wystarczającej informacji o działalności gospodarczej ostatniego pracodawcy (sekcji PKD). Grupa ta stanowiła 13,33% ogółu osób poprzednio pracujących. 5

Najwięcej osób bezrobotnych przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy pracowało w następujących rodzajach działalności (sekcjach PKD): A) Usługi: - handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów uŝytku osobistego i domowego 1.361 osób, tj. 15,52% ogółu bezrobotnych poprzednio pracujących, - transport, gospodarka magazynowa i łączność 704 osób, tj. 8,03%, - administracja publiczna i ochrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne 578 osób, tj. 6,59%, - działalność usługowa pozostała 455 osób, tj. 5,19%, - działalność związana z kwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 340 osób, tj. 3,88%, - działalność profesjonalna naukowa i techniczna 325 osób, tj. 3,71%, - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 250 osób, tj. 2,85%, - edukacja 152 osoby, tj. 1,73%, - działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 129 osób, tj. 1,47%, - opieka zdrowotna i pomoc społeczna 119 osób, tj. 1,36%, - działalność finansowa i ubezpieczeniowa 95 osób, tj. 1,08%, - informacja i komunikacja 86 osób, tj. 0,98%, - działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 39 osób, tj. 0,44%, - gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 31 osób, tj. 0,35%. B) Przemysł: - przetwórstwo przemysłowe 1.843 osoby, tj. 21,02%, - budownictwo 526 osób, tj. 6,00%, - dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 299 osób, tj. 3,41%, - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, gorącą wodę 21 osób, tj. 0,24%, - górnictwo i wydobywanie 7 osób, tj. 0,08%. C) Rolnictwo: - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 238 osób, tj. 2,71% ogółu poprzednio pracujących. 6

Tabela 1. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych w roku 2009 r. w stosunku do roku 2008 r. Wyszczególnienie rok 2008 rok 2009 Wzrost (+) /Spadek (-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 8.723 100% 10.543 100% +1.820 +20,9% kobiety 4.283 49,1% 5.016 47,6% +733 +17,1% męŝczyźni 4.440 50,9% 5.527 52,4% +1.087 +24,5% poprzednio pracujący 7.230 82,9% 8.767 83,2% +1.537 +21,3% dotychczas niepracujący 1.493 17,1% 1.776 16,8% +283 +19,0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. W okresie styczeń-grudzień 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 10.543 osób bezrobotnych, tj. o 1.820 osób (20,9%) więcej niŝ w analogicznym okresie roku 2008 r. Na wzrost liczby osób rejestrujących się w 2009 roku miał wpływ przede wszystkim wzrost rejestracji męŝczyzn. W stosunku do 2008 roku liczba rejestrujących się męŝczyzn wzrosła o 24,5% (o 1.087 osób), podczas gdy liczba rejestrujących się kobiet wzrosła się o 17,1% (o 733 osoby). Wśród rejestrujących się w 2009 roku 47,6% stanowiły bezrobotne kobiety (5.016 osób) a 52,4% - męŝczyźni (5.527 osób), co oznacza wzrost udziału męŝczyzn wśród bezrobotnych w porównaniu do 2008, gdy kobiety stanowiły 49,1% ogółu bezrobotnych, a męŝczyźni 50,9%. Tabela 2. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych poprzednio pracujących według sektorów ekonomicznych w roku 2009 r. w stosunku do roku 2008 r. Wyszczególnienie rok 2008 rok 2009 Wzrost/Spadek l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 7.230 100% 8.767 100% +1.537 +21,3% rolnictwo 242 3,3% 238 2,7% -4-1,7% przemysł 2.557 35,4% 2.696 30,8% +139 +5,4% usługi 3.576 49,5% 4.664 53,2% 1.088 +30,4% działalność niezidentyfikowana 855 11,8% 1.169 13,3% +314 +36,7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. Liczba bezrobotnych poprzednio pracujących rejestrujących się w 2009 roku, w porównaniu do roku 2008, zmalała jedynie w rolnictwie, gdzie odnotowano spadek liczby rejestrujących się o 1,7% tj. 4 osoby. W pozostałych sekcjach ekonomicznych zaobserwowano wzrost rejestracji w porównaniu z 2008 rokiem i tak: wśród bezrobotnych poprzednio pracujących w przemyśle liczba rejestracji wzrosła o 5,4% (o 139 osób), zaś największy wzrost o 30,4% (tj. o 1.088 osób) nastąpił w usługach. Wzrost o 36,7% (tj. o 314 osób) odnotowano równieŝ w przypadku rejestracji osób poprzednio pracujących, których nie moŝna było zakwalifikować do odpowiedniego rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy z powodu braku wystarczającej informacji o działalności gospodarczej ostatniego pracodawcy (sekcji PKD). 7

2.2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy - stan na dzień 31.12.2009 r. Według stanu na 31 grudnia 2009 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach pozostawało 6.676 osób bezrobotnych, tj. o 30,8% (tj. 1.573 osoby) więcej niŝ na koniec 2008 r. Wśród zarejestrowanych: 86,7% stanowili bezrobotni poprzednio pracujący (5.786 osób), 13,3% stanowili bezrobotni dotychczas niepracujący (890 osób). Tabela 3. Zmiana liczby zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie chojnickim w latach 2008-2009 (stan na dzień 31 XII) Wyszczególnienie 31 XII 2008 31 XII 2009 Spadek(-)/Wzrost(+) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 5.103 100% 6.676 100% +1.573 +30,8% poprzednio pracujący 4.402 86,3% 5.786 86,7% +1.384 +31,4% dotychczas niepracujący 701 13,7% 890 13,3% +189 +27,0% Na wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w końcu 2009 roku miał wpływ zarówno wzrost zarejestrowanych osób poprzednio pracujących (o 1.573 osoby tj. 31,4%), jak i dotychczas niepracujących (o 189 osób, tj. 27,0%). Procentowy udział osób poprzednio pracujących wzrósł o 0,4 pkt procentowego w stosunku do roku 2008, natomiast w przypadku osób dotychczas niepracujących udział procentowy tej grupy w ogólnej liczbie bezrobotnych zmalał o 0,4 pkt procentowego. 8

Tabela 4. Bezrobotni zarejestrowani w PUP Chojnice wg rodzajów działalności (sekcje PKD),w których pracowali bezrobotni przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy - stan na dzień 31 XII 2009 Sekcje PKD Liczba bezrobotnych na 31.12.2009 Rolnictwo Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 232 Sektory ekonomiczne Przemysł Usługi Górnictwo i wydobywanie 6 Przetwórstwo przemysłowe 1.603 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 4 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 8 Budownictwo 473 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1.118 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 233 Transport i gospodarka magazynowa 146 Informacja i komunikacja 27 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 60 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 33 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 64 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 95 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 482 Edukacja 63 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 98 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 33 Pozostała działalność usługowa 357 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 56 Działalność niezidentyfikowana 595 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 2. Ogółem 5.786 2.3 Napływ osób bezrobotnych w 2009 roku według zawodów Analiza struktury osób bezrobotnych rejestrujących się w 2009 roku uwzględnia wielkie grupy zawodowe z podziałem na grupy duŝe (kod dwucyfrowy) i elementarne (kod czterocyfrowy) oraz wedługg zawodów i specjalności. 9

2.3.1 Bezrobotni ogółem W 2009 roku do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach napłynęły 10.543 osoby bezrobotne, z czego 7.941 osoby posiadały zawód. Tabela 5. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych posiadających zawód i bez zawodu w latach 2008-2009 r. Wyszczególnienie I - XII 2008 I - XII 2009 Wzrost(+)/Spadek(-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 8.723 100% 10.543 100% +1.820 +20,9% posiadający zawód 6.602 75,7% 7.941 75,3% +1.339 +20,3% bez zawodu 2.121 24,3% 2.602 24,7% +481 +22,7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród osób rejestrujących się w PUP Chojnice w okresie I-XII 2009 r.: - 75,3% ogółu rejestrujących stanowili bezrobotni posiadający zawód (7.941 osób), - 24,7% ogółu rejestrujących stanowili bezrobotni bez zawodu (2.602 osoby). Na wzrost liczby bezrobotnych rejestrujących się w 2009 roku wpłynął głównie wzrost rejestracji osób posiadających zawód. W porównaniu do roku 2008 liczba rejestracji osób posiadających zawód wzrosła o 1.339 osób (20,3%), podczas gdy liczba rejestrujących się bez zawodu wzrosła o 481 osób (22,7%). Grupa osób bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby spełniające jednocześnie dwa warunki: nieposiadające świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego oraz nieposiadające udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. W grupie bez zawodu ujęte są równieŝ osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące i licea profilowane. PoniŜsza tabela zawiera wykaz 20 zawodów, w których w 2009 roku odnotowano największy napływ osób bezrobotnych Tabela 6. Bezrobotni wg zawodów napływ w 2008 i 2009 r. Symbol zawodu Nazwa zawodu I-XII 2008 I-XII 2009 Wzrost(+)/Spadek(-) l. osób % 522107 Sprzedawca 673 780 +107 +15,9% 722204 Ślusarz 494 566 +72 +14,6% 341902 Asystent ekonomiczny 350 383 +33 +9,4% 742204 Stolarz 276 319 +43 +15,6% 743304 Krawiec 202 294 +92 +45,5% 311502 Technik mechanik 228 253 +25 +11,0% 10

Symbol zawodu Nazwa zawodu I-XII 2008 I-XII 2009 Wzrost(+)/Spadek(-) l. osób % 742207 Stolarz meblowy 180 248 +68 +37,8% 712102 Murarz 144 172 +28 +19,4% 714101 Malarz budowlany 132 172 +40 +30,3% 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 66 172 +106 +160,6% 244104 Pedagog 123 136 +13 +10,6% 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 215 134-81 -37,7% 341501 Handlowiec 73 133 +60 +82,2% 311401 Technik elektronik 77 125 +48 +62,3% 311911 Technik technologii drewna 110 123 +13 +11,8% 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 78 123 +45 +57,7% 512201 Kucharz 114 122 +8 +7,0% 741203 Piekarz 83 102 +19 +22,9% 512202 Kucharz małej gastronomii 55 96 +41 +74,5% 311302 Technik elektryk 75 92 +17 +22,7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród 20 zawodów, w których rejestrowało się najwięcej bezrobotnych w 2009 roku spadek w stosunku do rejestracji 2008 roku odnotowano tylko w jednym zawodzie. Spadek ten dotyczył zawodu pozostali mechanicy pojazdów samochodowych, lecz zwaŝywszy znaczący wzrost liczby osób rejestrujących się w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych moŝna określić ów spadek jako pozorny, gdyŝ rozpatrując oba te zawody jako pokrewne, odnotowały one sumaryczny wzrost. Natomiast największy wzrost procentowy liczby rejestrujących się bezrobotnych w stosunku do roku 2008 odnotowano w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych wzrost o 160,6% (tj. 106 osób), handlowiec wzrost o 82,2% (60 osób) oraz kucharz małej gastronomii wzrost o 75,5% (41 osób). W porównaniu do roku 2008 r. lista 20 zawodów, w których rejestrowało się najwięcej bezrobotnych dotyczyła praktycznie tych samych zawodów. 2.3.2 Bezrobotne kobiety W 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 5.016 kobiet (co stanowiło 47,6% ogółu rejestrujących się bezrobotnych). W porównaniu do roku 2008 liczba rejestrujących się w 2009 roku kobiet była większa o 17,1% (733 osoby). Tabela 7. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych kobiet posiadających zawód i bez zawodu w latach 2008-2009 Wyszczególnienie 2008 2009 Wzrost(+)/Spadek (-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 4.283 100% 5.016 100% +733 +17,1% posiadające zawód 3.092 72,2% 3.664 73,0% +572 +18,5% bez zawodu 1.191 27,8% 1.352 27,0% +161 +13,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. 11

Wśród kobiet rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach w 2009 roku: - 73,0% posiadało zawód (3.664 kobiety), - 27,0% nie posiadało zawodu (1.352 kobiety). Na wzrost liczby bezrobotnych kobiet rejestrujących się w 2009 roku, z punktu widzenia posiadanych kwalifikacji zawodowych, miał przede wszystkim wpływ wzrost rejestracji kobiet posiadających zawód. W stosunku do 2008 roku liczba rejestracji kobiet posiadających zawód wzrosła o 18,5% (o 572 osoby), zaś liczba kobiet bez zawodu wzrosła o 13,5% (o 161 osób). Udział kobiet bez zawodu wśród ogółu rejestrujących się w okresie styczeń-grudzień 2009 r. zmalał w stosunku do analogicznego okresu 2008 r. o 0,8 pkt proc. (z 27,8% do 27,0%). PoniŜsza tabela zawiera wykaz 20 zawodów, w których w 2009 roku odnotowano największy napływ bezrobotnych kobiet: Tabela 8. Bezrobotne kobiety wg zawodów napływ w 2009 r. (20 najczęściej rejestrowanych zawodów) Symbol zawodu Nazwa zawodu napływ w okresie I-XII 2009 stan w dniu 31.12.2009 522107 Sprzedawca 712 590 341902 Asystent ekonomiczny 340 209 743304 Krawiec 293 248 244104 Pedagog 112 45 341501 Handlowiec 101 54 321402 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 96 41 512201 Kucharz 93 17 514102 Fryzjer 84 47 343101 Pracownik administracyjny 76 42 512302 Kelner 73 71 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej 57 56 311913 Technik technologii odzieŝy 53 40 412190 Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 53 61 714101 Malarz budowlany 53 47 241102 Ekonomista 48 37 512202 Kucharz małej gastronomii 45 36 321208 Technik rolnik 44 37 744304 Obuwnik przemysłowy 37 44 312102 Technik informatyk 30 20 419101 Pracownik biurowy 28 21 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. 12

2.3.3 Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki W okresie od stycznia do grudnia 2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach zarejestrowało się 1.355 osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (12,9% ogółu bezrobotnych rejestrujących się w 2009 roku), tj. o 228 osób (20,2%) więcej niŝ w analogicznym okresie 2008 roku. Tabela 9. Zmiana liczby rejestrujących się bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w latach 2008 i 2009 Wyszczególnienie I XII 2008 I XII 2009 Wzrost (+) / Spadek(-) l. osób % l. osób % l. osób % ogółem 1.127 100% 1.355 100% +228 +20,2% z tego posiadający zawód 722 64,1% 935 69,0% +213 +29,5% bez zawodu 405 35,9% 420 31,0% +15 +3,7% kobiety 738 65,5% 804 59,3% +66 +8,9% męŝczyźni 389 34,5% 551 40,7% +162 +41,6% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. Wśród osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki: - 69,0% stanowili bezrobotni posiadający zawód (935 osób), - 31,0% stanowili bezrobotni bez zawodu (420 osób). Na wzrost liczby bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, rejestrujących się w 2009 roku, miał wpływ głównie wzrost rejestracji osób posiadających zawód o 213 osób (tj. 29,5,9%) oraz w duŝo mniejszym stopniu wzrost rejestracji osób bez zawodu o 15 osób (o 3,7%). W badanym okresie odnotowano wzrost rejestracji zarówno wśród bezrobotnych kobiet jak i męŝczyzn, i tak: Wśród osób bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki: - 59,3% stanowiły bezrobotne kobiety (804 osoby), - 40,7%% stanowili bezrobotni męŝczyźni (551 osób). W 2009 roku nastąpił wyraźny wzrost rejestracji męŝczyzn do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki w stosunku do 2008 roku, dominujący we wzroście ogólnej liczby rejestracji w tej grupie bezrobotnych. 13

Tabela 10. Napływ bezrobotnych rejestrujących się do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki według grup zawodów w latach 2008 i 2009 Nazwa grupy zawodowej Napływ bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki I XII 2008 I XII 2009 ogółem kobiety ogółem kobiety PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYśSI URZĘDNICY I KIEROWNICY (1) 0 0 0 0 SPECJALIŚCI (2) 224 146 233 155 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL (3) 286 192 398 216 PRACOWNICY BIUROWI (4) 1 1 3 2 PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY (5) 111 93 145 112 ROLNICY, OGRODNICY (6) 0 0 2 1 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY (7) 99 4 152 9 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ (8) 1 0 2 1 PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH (9) 0 0 0 0 BEZ ZAWODU (0) 405 302 420 308 Razem: 1.127 738 1.355 804 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01, zał. 3. W porównaniu do roku 2008 liczba rejestrujących się w 2009 roku bezrobotnych osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki wzrosła w wszystkich grupach zawodów, przy czym największy wzrost nastąpił w grupach: (3) Technicy i inny średni personel 112 osób,, (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy o 53 osoby oraz w grupie (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - o 34 osoby. Liczba rejestrujących się osób bez zawodu w omawianej grupie bezrobotnych (do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki) pozostała na poziomie zbliŝonym do roku 2008 roku - wzrosła jedynie o 15 osób. 14

Tabela 11. Ranking 30 najliczniej reprezentowanych zawodów wśród bezrobotnych powiatu chojnickiego - stan na dzień 31.12.2009 r. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety w tym: Absolwenci* Bezrobotni zarejestrowani powyŝej 12 m-cy ogółem kobiety ogółem kobiety 522107 Sprzedawca 637 590 46 39 175 163 722204 Ślusarz 373 15 10 0 68 3 743304 Krawiec 249 248 2 2 56 56 341902 Asystent ekonomiczny 238 209 30 26 51 45 742204 Stolarz 188 30 13 1 27 11 742207 Stolarz meblowy 153 25 0 0 34 11 311502 Technik mechanik 125 4 8 0 15 1 712102 Murarz 123 4 5 0 20 1 714101 Malarz budowlany 112 47 1 0 22 14 Pozostali mechanicy pojazdów 723190 97 1 1 0 30 1 samochodowych 512201 Kucharz 90 77 2 1 23 21 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 88 0 12 0 8 0 512302 Kelner 75 71 0 0 28 28 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej 75 56 1 0 27 25 Pozostali pracownicy do spraw finansowostatystycznych 412190 70 61 0 0 34 29 722304 Tokarz 70 17 0 0 17 7 341501 Handlowiec 65 54 20 14 8 8 311911 Technik technologii drewna 64 10 3 0 10 4 744304 Obuwnik przemysłowy 57 44 3 2 17 16 512202 Kucharz małej gastronomii 55 36 18 11 10 9 241102 Ekonomista 54 37 6 3 20 15 244104 Pedagog 54 45 14 12 2 1 321208 Technik rolnik 53 37 3 2 15 13 724290 Pozostali elektromonterzy 53 7 0 0 13 4 Technik Ŝywienia i gospodarstwa 321402 52 41 15 9 5 5 domowego 311401 Technik elektronik 51 0 7 0 6 0 514102 Fryzjer 49 47 9 8 9 9 312102 Technik informatyk 47 20 14 1 2 2 741203 Piekarz 47 5 1 0 9 2 343101 Pracownik administracyjny 46 42 5 5 4 3 * bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl Według stanu na koniec grudnia 2009 roku zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chojnicach bezrobotni reprezentowali łącznie 431 zawodów. 15

3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) Analiza dotyczy sumy ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach w poszczególnych miesiącach 2009 roku, skorygowanej o liczbę ofert, które pracodawcy anulowali. Przez oferty pracy naleŝy rozumieć zgłoszone przez pracodawców wolne miejsca zatrudnienia i miejsca przygotowania zawodowego oraz przyjęte do realizacji miejsca pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych i staŝu, a takŝe w ramach umów zlecenia i umów o dzieło. W okresie styczeń-grudzień 2009 r. do rejestru ofert pracy Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach pracodawcy zgłosili 2.976 nowych ofert pracy - o 800 (tj. 21,9%) mniej niŝ w analogicznym okresie 2008 r. W tym samym okresie zarejestrowały się 10.543 osoby bezrobotne, z czego wynika, Ŝe średnio na 1 ofertę pracy przypadały prawie 4 zarejestrowane osoby bezrobotne. Zgłaszane oferty pracy sklasyfikowano według 289 zawodów. Wśród 2.976 złoŝonych ofert pracy: 1.432 ofert to miejsca pracy niesubsydiowane 1.544 ofert to miejsca pracy subsydiowane. Tabela 12. Napływ ofert pracy w powiecie chojnickim w 2009 roku Oferty pracy subsydiowane Oferty pracy niesubsydiowane Ogółem styczeń 49 66 115 luty 25 89 114 marzec 191 111 302 kwiecień 139 134 273 maj 120 107 227 czerwiec 222 109 331 lipiec 156 111 267 sierpień 90 112 202 wrzesień 191 127 318 październik 185 127 312 listopad 94 104 198 grudzień 82 235 317 OGÓŁEM: 1.544 1.432 2.976 Liczba zgłoszonych miejsc pracy subsydiowanej jest uzaleŝniona od wysokości środków Funduszu Pracy jakie zostają przyznane na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu na dany rok. W 2009 roku liczba tych ofert stanowiła 51,9% ogółu zgłaszanych wolnych miejsc pracy (w 2008 34,3%), co oznacza istotny wzrost ich udziału w ogólnej liczbie ofert, co potwierdza fakt, Ŝe pracodawcy nadal chętnie korzystają z róŝnych form pomocy urzędu. 16

Wykres 1. przedstawia napływ ofert pracy w poszczególnych miesiącach 2009 roku z podziałem na oferty pracy subsydiowanej i niesubsydiowane. Analiza napływu ofert niesubsydiowanych daje wyraźniejszy obraz podaŝy ofert i popytu na pracę w powiecie chojnickim w 2009 roku. Wykres 1. 3.1 Oferty pracy zgłoszone w 2009 roku według rodzaju działalności Podstawą określenia rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę jest Polska Klasyfikacja Działalności (PKD 2007), która została wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. 251, poz.1885). W badanym okresie podobnie jak w roku 2008 najwięcej ofert pracy zgłoszono w usługach 1.702 (o 174 mniej niŝ rok wcześniej, co oznacza roczny spadek popytu na pracę w tym sektorze o 6,3%). Na kolejnych miejscach pod względem ilości zgłoszonych ofert pracy znajdują się przemysł (607 ofert), handel (424 oferty), budownictwo (223 oferty) i rolnictwo (20 ofert). 17

We wszystkich sektorach napływ nowych ofert pracy był niŝszy niŝ w 2008 roku i tak: w rolnictwie spadek o 34, tj. 63,0%, w przemyśle spadek o 230 tj. o 27,5%, w budownictwie spadek o 263, tj. o 54,1%, w handlu o spadek 159, tj. o 27,3%, w usługach spadek o 174, tj. o 6,3%. W 2009 roku we wszystkich sektorach ekonomicznych, pracodawcy zgłosili mniej ofert pracy niŝ liczba rejestrujących się w tym czasie bezrobotnych. W usługach liczba ofert była o 1.601 mniejsza niŝ liczba rejestrujących się bezrobotnych, dla których ostatnim miejscem pracy był sektor usług. W przemyśle nadwyŝka liczby rejestrujących się bezrobotnych nad liczbą zgłaszanych ofert pracy wyniosła 1.563, w budownictwie 303, w handlu 937, zaś w rolnictwie 218. Wykres 2. Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01, Załącznik 2. 18

Tabela 13. Liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 r. według sekcji PKD Sekcje PKD Liczba ofert pracy w 2009 Sektory ekonomiczne Rolnictwo Przemysł Usługi Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 20 Górnictwo i wydobywanie 5 Przetwórstwo przemysłowe 561 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 34 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 7 Budownictwo 223 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 424 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 112 Transport i gospodarka magazynowa 68 Informacja i komunikacja 205 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 143 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 20 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 99 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 119 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 529 Edukacja 120 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 117 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 57 Pozostała działalność usługowa 111 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 2 Ogółem 2.976 Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań statystycznych rynku pracy MPiPS 01 zał. 2 Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności według sekcji PKD najwięcej ofert pracy w 2009 r. zgłoszono w: Przetwórstwie przemysłowym 561 ofert pracy (18,9,0% ogółu zgłoszonych w 2009 r. ofert pracy), Administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych 529 ofert pracy (17,8% ogółu), Handlu hurtowym i detalicznym; naprawie pojazdów samochodowych, motocykli 424 oferty pracy (14,2% ogółu), Budownictwie 223 oferty pracy (7,5% ogółu), 19

Informacji i komunikacji 205 ofert pracy (6,9% ogółu), Działalności finansowej i ubezpieczeniowej 143 oferty (4,8% ogółu), Edukacji 120 ofert pracy (4,0% ogółu), Działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej 119 ofert pracy (4,0% ogółu), Opiece zdrowotnej i pomocy społecznej - 117 ofert pracy (3,9% ogółu), Działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 112 ofert pracy (3,80% ogółu), Pozostałej działalności usługowej 111 ofert pracy (3,7% ogółu), Działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej 99 ofert pracy (3,3% ogółu), Transporcie i gospodarce magazynowej 68 ofert pracy (2,3% ogółu). 3.2 Oferty pracy zgłoszone w 2009 roku według grup zawodów i zawodów Analizując rozkład ofert pracy według wielkich grup zawodów, w 2009 roku najwięcej ofert zgłoszono dla: Robotników przemysłowych i rzemieślników (7) 918 ofert (20,8% ogółu ofert), tj. o 481 ofert (43,8%) mniej niŝ w roku 2008, Pracowników przy pracach prostych (9) 591 ofert (19,9% ogółu ofert), tj. o 160 ofert (21,3%) mniej niŝ w roku 2008, Pracowników usług osobistych i sprzedaŝy (5) 522 oferty (17,5% ogółu ofert), tj. o 62 oferty (10,6%) mniej niŝ w roku 2008, Technicy i inny średni personel (3) 447 ofert (15,0% ogółu ofert), tj. o 84 oferty mniej (15,8%) mniej niŝ w roku 2008. RównieŜ w 2008 roku w wyŝej wymienionych grupach zawodowych odnotowano największy napływ ofert pracy. Tylko dla trzech grup zawodowych zanotowano wzrost ilości ofert pracy w porównaniu do roku 2008: Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 232 oferty (7,8% ogółu ofert), tj. o 30 ofert więcej (14,9%) więcej niŝ w roku 2008. Specjaliści (2) 201 ofert (6,8% ogółu ofert), tj. o 19 ofert więcej (10,4%) więcej niŝ w roku 2008. Przedstawicie władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy (1) 25 ofert (0,8% ogółu ofert), tj. o 9 ofert więcej (56,3%) więcej niŝ w roku 2008. 20

Tabela 14. Oferty pracy według wielkich grup zawodów w powiecie chojnickim w latach 2008 i 2009 Wzrost(+) / Spadek (-) Nazwa grupy wielkiej I-XII 2008 r. I-XII 2009 r. l. ofert pracy % Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 1.099 618-481 -43,8% Pracownicy przy pracach prostych (9) 751 591-160 -21,3% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5) 584 522-62 -10,6% Technicy i inny średni personel (3) 531 447-84 -15,8% Pracownicy biurowi (4) 369 314-55 -14,9% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 202 232 +30 +14,9% Specjaliści (2) 182 201 +19 +10,4% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (6) 42 25-17 -40,5% Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy (1) 16 25 +9 +56,3% Bez zawodu 0 1 +1 --- RAZEM: 3.776 2.976-800 -21,2% Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań rynku pracy MPiPS 01 zał. 3 W 2009 r. odnotowano znaczący spadek ilości ofert pracy w porównaniu do roku 2008 liczba ofert pracy zmniejszyła się aŝ o 800, co oznacza spadek 21,2% w stosunku do roku 2008. Spadek liczby zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach ofert pracy w 2009 dotyczył większości grup zawodów, w tym aŝ 5 najliczniejszych. Największy procentowy spadek popytu na pracowników odnotowano, w grupach: (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (o 43,8%, spadek o 481 ofert), (6) Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (o 40,5%, spadek o 17 ofert), (9) Pracownicy przy pracach prostych (o 21,3%, spadek o 591 ofert). Największy procentowy wzrost ilości ofert nastąpił w grupach: (1) Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy (o 56,3%, wzrost o 9 ofert), (8) Operatorzy maszyn i urządzeń (o 14,9%, wzrost o 30 ofert), (2) Specjaliści (o 10,4%, wzrost o 19 ofert). Tabela 15. Ranking 35 najczęściej zgłaszanych ofert pracy w PUP Chojnice w 2009 roku Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Zgłoszone oferty pracy rok 2008 rok 2009 wzrost/spadek % 1 522107 Sprzedawca 275 329 +54 +19,6% 2 914103 Robotnik gospodarczy 290 326 +36 +12,4% 3 419101 Pracownik biurowy 184 209 +25 +13,6% 4 341503 Przedstawiciel handlowy 102 120 +18 +17,6% 5 742204 Stolarz 52 103 +51 +98,1% 6 931301 Robotnik budowlany 141 99-42 -29,8% 7 913207 Sprzątaczka 110 88-22 -20,0% 8 341201 Agent ubezpieczeniowy 55 78 +23 +41,8% 9 343101 Pracownik administracyjny 29 61 +32 +110,3% 10 722204 Ślusarz 90 54-36 -40,0% 11 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 79 54-25 -31,6% 12 832101 Kierowca samochodu osobowego 39 52 +13 +33,3% 13 512201 Kucharz 45 49 +4 +8,9% 14 741103 Rozbieracz-wykrawacz 1 47 +46 +4600,0% 21

Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Zgłoszone oferty pracy rok 2008 rok 2009 wzrost/spadek % 15 413103 Magazynier 61 41-20 -32,8% 16 742207 Stolarz meblowy 51 37-14 -27,5% 17 712102 Murarz 96 35-61 -63,5% 18 343201 Księgowy [samodzielny] 20 32 +12 +60,0% 19 241912 Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaŝy] 22 31 +9 +40,9% 20 514102 Fryzjer 30 31 +1 +3,3% 21 512302 Kelner 53 28-25 -47,2% 22 346102 Opiekun w domu pomocy społecznej 16 25 +9 +56,3% 23 515902 Pracownik ochrony mienia i osób 31 25-6 -19,4% 24 823201 Formierz wyrobów z kompozytów polimerowych 3 23 +20 +666,7% 25 713101 Dekarz 27 22-5 -18,5% 26 913204 Pomoc kuchenna 43 22-21 -48,8% 27 235908 Wychowawca w placówkach oświatowych, 4 21 +17 +425,0% wychowawczych i opiekuńczych 28 419104 Pracownik kancelaryjny 1 20 +19 +1900,0% 29 823290 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów 3 19 +16 +533,3% z tworzyw sztucznych 30 347601 Animator kultury 3 18 +15 +500,0% 31 721202 Spawacz ręczny gazowy 96 18-78 -81,3% 32 833401 Kierowca operator wózków jezdniowych 9 18 +9 +100,0% 33 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 24 16-8 -33,3% 34 714202 Lakiernik wyrobów drzewnych 5 15 +10 +200,0% 35 232108 Nauczyciel języka obcego 8 14 +6 +75,0% Źródło: Obliczenia własne na podstawie wyników badań rynku pracy MPiPS 01 zał. 3 Jak pokazuje powyŝszy ranking, zawody, w których zgłoszono największą liczbę ofert pracy naleŝą w 77,0% do czterech wielkich grup zawodów: (9) Pracownicy przy pracach prostych (3 zawody), (5) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (5 zawodów), (7) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (9 zawodów) oraz grupy (3) Technicy i inny średni personel (6 zawodów). Najwięcej ofert pracy w badanym okresie zgłoszono dla sprzedawców 329 pracy (wzrost w stosunku do roku 2008 o 54 oferty, tj. 19,6%), robotników gospodarczych 326 ofert pracy (wzrost w stosunku do roku 2008 o 36 ofert, tj. 12,4%), oraz pracowników biurowych 209 ofert (wzrost o 25 ofert, tj. 13,6%). Wśród 35 zaprezentowanych w powyŝszej tabeli zawodów zdecydowana większość nie jest związana z kwalifikacjami, które wymagają wykształcenia na poziomie szkoły wyŝszej. Przyczyną niezgłaszania przez pracodawców tego typu ofert pracy do urzędu moŝe być opinia o stosunkowo niskich kwalifikacjach zarejestrowanych bezrobotnych. W analizowanej grupie zawodów aŝ w 22 zawodach nastąpił wzrost liczby zgłoszonych ofert pracy w stosunku do roku 2008. Największy wzrost dotyczył ofert pracy dla rozbieraczy-wykrawaczy (wzrost o 4600,0%, tj. 46 ofert pracy), pracownik kancelaryjny (wzrost o 1900,0%, tj. 19 oferty pracy) oraz formierz wyrobów z kompozytów polimerowych (wzrost o 666,7%, tj. 20 ofert pracy). Wśród 13 zawodów, w których spośród analizowanej grupy nastąpił spadek ilości ofert w stosunku do roku 2008, najwięcej ubyło ofert w zawodach: spawacz ręczny gazowy (spadek o 81,3%, tj. 78 ofert), murarz (spadek o 63,5%, tj. 61 ofert) oraz pomoc kuchenna (spadek o 48,8%, tj. 21 ofert). 22

Wśród wymienionych wyŝej 35 zawodów o największym napływie ofert pracy w 2009 roku, większość stanowią te same zawody, dla których równieŝ w roku 2008 pracodawcy zgłaszali największe zapotrzebowanie na pracowników. 23

4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŝkowych W celu dokonania pełniejszego rozpoznania sytuacji osób bezrobotnych na rynku pracy i wskazania zawodów w najwyŝszym stopniu generujących bezrobocie został opracowany tzw. wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów. Wskaźnik ten określa udział średniej liczby ofert pracy zgłoszonych w ciągu miesiąca przez pracodawców do urzędu pracy w średniej liczbie osób zarejestrowanych w ciągu tego miesiąca jako bezrobotne. Jeśli wskaźnik ten przyjmuje wartości mniejsze niŝ 0,9 wówczas mamy do czynienia z mniejszym popytem na osoby wykonujące te zawody niŝ ich podaŝą czyli z tzw. zawodem nadwyŝkowym. Jeśli wskaźnik przyjmuje wartości między 0,9 i 1,1 wówczas mamy do czynienia z równowagą podaŝy i popytu na pracowników wykonujących określony zawód - zawody zrównowaŝone, ale jeśli wartość tego wskaźnika jest wyŝsza od 1,1 wówczas mamy do czynienia z zawodem deficytowym, czyli takim, gdzie popyt na pracowników wykonujących dany zawód jest wyŝszy niŝ liczba osób poszukujących w tym zawodzie pracy. Dane wynikowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych za 2009 rok wskazują, Ŝe wśród 620 zawodów, w których zgłoszono oferty pracy lub/i zarejestrowali się bezrobotni moŝna wyodrębnić 424 zawody nadwyŝkowe, 172 zawody deficytowe oraz 25 zawodów zrównowaŝonych. Wykres 3. 24

4.1. Zawody nadwyŝkowe Zawody, dla których wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) jest mniejszy od 0,9 to zawody nadwyŝkowe. Analizując wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) grup zawodów wg kodu sześciocyfrowego, naleŝy stwierdzić, Ŝe znaczna większość zarejestrowanych osób bezrobotnych reprezentuje zawody zaliczane do zawodów nadwyŝkowych na rynku pracy (w powiecie chojnickim 424 zawody, tj. 68%). Z wymienionej grupy zawodów w przypadku aŝ 78,1% (331 zawodów) to zawody, w których nie zgłoszono Ŝadnej oferty pracy, natomiast w badanym okresie zarejestrowali się bezrobotni. Są to tzw. zawody maksymalnie nadwyŝkowe, dla których wartość wskaźnika intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodu równa jest 0,00. Dla osób bezrobotnych reprezentujących wspomniane zawody mamy do czynienia z najmniej korzystną sytuacją na rynku pracy. Wśród wspomnianych wyŝej zawodów nadwyŝkowych ze wskaźnikiem intensywności nadwyŝki (deficytu) równym 0,00 najliczniej reprezentowane były zawody z grup: Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 78 zawodów nadwyŝkowych, Specjaliści (2) 73 zawody nadwyŝkowe, Technicy i inny średni personel (3) 62 zawody nadwyŝkowe, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 57 zawodów nadwyŝkowych. Na uwagę zasługuje fakt, Ŝe w 2008 r. najmniej korzystnie sytuacja przedstawiała się dla tych samych wielkich grup zawodów. Najwięcej bezrobotnych wśród zawodów maksymalnie nadwyŝkowych zarejestrowano w zawodzie: Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 134 zarejestrowanych w 2009 roku. PoniŜsza tabela przedstawia wykaz zawodów nadwyŝkowych w powiecie chojnickim w 2009 r. według wskaźnika intensywności nadwyŝki. Pominięto te zawody, dla których w ciągu roku nie napłynęły Ŝadne oferty pracy. 25

Tabela 16. Zawody nadwyŝkowe w powiecie chojnickim (ranking według wskaźnika intensywności nadwyŝki) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 724301 Elektromonter instalacji elektrycznych 1,0833 1,4167 0,7647 2 224101 Pielęgniarka 1 1,3333 0,75 3 242904 Prawnik legislator 0,25 0,3333 0,75 4 343101 Pracownik administracyjny 5,0833 7,25 0,7011 5 514103 Kosmetyczka 0,8333 1,25 0,6667 6 713203 Posadzkarz 0,6667 1 0,6667 7 742302 Pilarz 0,3333 0,5 0,6667 8 214101 Architekt 0,1667 0,25 0,6667 9 713601 Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 0,1667 0,25 0,6667 10 816204 Palacz kotłów c.o. gazowych 0,1667 0,25 0,6667 11 722290 Pozostali ślusarze i pokrewni 0,25 0,4167 0,6 12 714201 Lakiernik samochodowy 1,1667 2 0,5833 13 214203 InŜynier budownictwa budownictwo ogólne 0,3333 0,5833 0,5714 14 743702 Tapicer 0,75 1,4167 0,5294 15 712303 Szkutnik 0,25 0,5 0,5 16 232107 Nauczyciel informatyki / technologii informacyjnej 0,0833 0,1667 0,5 17 241203 Specjalista bankowości 0,0833 0,1667 0,5 18 311103 Technik analityk 0,0833 0,1667 0,5 19 312290 Pozostali operatorzy sprzętu komputerowego i pokrewni 0,0833 0,1667 0,5 20 514190 Pozostali fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 0,0833 0,1667 0,5 21 742105 Sortowacz materiałów drzewnych 0,0833 0,1667 0,5 22 933190 Pozostali robotnicy pomocniczy transportu i tragarze 0,0833 0,1667 0,5 23 233201 Nauczyciel przedszkola 0,4167 0,9167 0,4545 24 522107 Sprzedawca 27,4167 65 0,4218 25 713604 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 1,1667 2,8333 0,4118 26 512201 Kucharz 4,0833 10,1667 0,4016 27 233108 Nauczyciel nauczania początkowego 0,3333 0,8333 0,4 28 742290 Pozostali stolarze i pokrewni 0,3333 0,8333 0,4 29 213903 Specjalista zastosowań informatyki 0,1667 0,4167 0,4 30 346103 Opiekunka środowiskowa 0,5 1,3333 0,375 31 514102 Fryzjer 2,5833 7,25 0,3563 32 712301 Cieśla 0,5 1,4167 0,3529 33 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,6667 1,9167 0,3478 34 512302 Kelner 2,3333 6,8333 0,3415 35 827102 Operator urządzeń przetwórstwa mięsa 0,25 0,75 0,3333 36 244401 Psycholog 0,1667 0,5 0,3333 37 933104 Robotnik magazynowy 0,1667 0,5 0,3333 38 311101 Laborant chemiczny 0,0833 0,25 0,3333 39 313104 Fotograf 0,0833 0,25 0,3333 40 422301 Telefonistka 0,0833 0,25 0,3333 41 713704 Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 0,0833 0,25 0,3333 42 932103 Pakowacz 0,0833 0,25 0,3333 43 742204 Stolarz 8,5833 26,5833 0,3229 44 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0,4167 1,3333 0,3125 45 743604 Szwaczka 0,5 1,6667 0,3 26

Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 46 724190 Pozostali elektromechanicy 0,3333 1,25 0,2667 47 821103 Operator maszyn do obróbki skrawaniem 0,25 1 0,25 48 232120 Nauczyciel religii 0,0833 0,3333 0,25 49 723304 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0,3333 1,5 0,2222 50 712102 Murarz 2,9167 14,3333 0,2035 51 724102 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,25 1,25 0,2 52 214401 InŜynier elektronik 0,0833 0,4167 0,2 53 214503 InŜynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe 0,0833 0,4167 0,2 54 725190 Pozostali monterzy elektronicy 0,3333 1,75 0,1905 55 724201 Elektromonter [elektryk] zakładowy 0,5 2,75 0,1818 56 232123 Nauczyciel wychowania fizycznego 0,1667 1 0,1667 57 412102 Asystent rachunkowości 0,1667 1 0,1667 58 322402 Technik fizjoterapii 0,0833 0,5 0,1667 59 711301 Kamieniarz 0,0833 0,5 0,1667 60 915204 Portier 0,0833 0,5 0,1667 61 741104 Rzeźnik wędliniarz 0,6667 4,3333 0,1538 62 742207 Stolarz meblowy 3,0833 20,6667 0,1492 63 232109 Nauczyciel języka polskiego 0,0833 0,5833 0,1429 64 833104 Kierowca ciągnika rolniczego 0,0833 0,5833 0,1429 65 311204 Technik budownictwa 0,3333 2,5 0,1333 66 232110 Nauczyciel matematyki 0,0833 0,6667 0,125 67 741201 Cukiernik 0,5 4,1667 0,12 68 721303 Blacharz samochodowy 0,4167 3,5833 0,1163 69 722304 Tokarz 0,75 6,75 0,1111 70 322905 Ratownik medyczny 0,0833 0,75 0,1111 71 222108 Specjalista ochrony środowiska 0,1667 1,6667 0,1 72 723301 Mechanik maszyn i urządzeń budowlanych i melioracyjnych 0,0833 0,8333 0,1 73 722204 Ślusarz 4,5 47,1667 0,0954 74 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 1,3333 14,3333 0,093 75 241915 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,1667 2,1667 0,0769 76 714101 Malarz budowlany 1,0833 14,3333 0,0756 77 741203 Piekarz 0,5833 8,5 0,0686 78 341501 Handlowiec 0,75 11,0833 0,0677 79 321205 Technik leśnik 0,0833 1,5833 0,0526 80 241990 Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 0,0833 1,6667 0,05 81 341401 Organizator obsługi turystycznej 0,0833 1,75 0,0476 82 916201 Robotnik placowy 0,0833 1,8333 0,0455 83 512202 Kucharz małej gastronomii 0,3333 8 0,0417 84 322401 MasaŜysta 0,0833 2,1667 0,0385 85 341404 Organizator usług hotelarskich 0,0833 2,25 0,037 86 311302 Technik elektryk 0,25 7,6667 0,0326 87 312102 Technik informatyk 0,1667 6,75 0,0247 88 311401 Technik elektronik 0,0833 10,4167 0,008 89 311502 Technik mechanik 0,1667 21,0833 0,0079 90 244104 Pedagog 0,0833 11,3333 0,0074 27

Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 91 743304 Krawiec 0,1667 24,5 0,0068 92 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 0,0833 31,9167 0,0026 Źródło: Monitoring zawodów, http://mz.praca.gov.pl Z przedstawionych powyŝej danych wynika, Ŝe niewiele zawodów nadwyŝkowych na rynku pracy powiatu chojnickiego w najbliŝszej przyszłości ma szansę na stanie się zawodami zrównowaŝonymi. Do tej grupy zaliczyć moŝna: Elektromonterów instalacji elektrycznych wskaźnik nadwyŝki wynosi 0,76, Pielęgniarki 0,75, Prawników legislatorów 0,75, Pracowników administracyjnych 0,70. 4.2. Zawody deficytowe W powiecie chojnickim na koniec 2009 roku 27,7% zawodów stanowiły zawody o wartości wskaźnika większej od 1,1 tzw. zawody deficytowe. Analizując sześciocyfrowe kody zawodów odnotowano 172 zawody deficytowe, z czego w przypadku 119 zawodów odnotowano maksymalną (MAX) wartość wskaźnika intensywności deficytu, są to tzw. zawody maksymalnie deficytowe. Oznacza to, Ŝe w przypadku tych zawodów w omawianym okresie wystąpiły oferty pracy, a nie odnotowano zarejestrowanych bezrobotnych. Wśród wspomnianych wyŝej zawodów deficytowych ze wskaźnikiem intensywności nadwyŝki (deficytu) równym MAX najliczniej reprezentowane są zawody z grup: Specjaliści (2) 23 zawody deficytowe, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (7) 22 zawody deficytowe, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (8) 20 zawodów deficytowych, Technicy i inny średni personel (3) 16 zawodów deficytowych. W tabeli 17 przedstawiono zawody deficytowe, uszeregowane według wskaźnika intensywności deficytu. 28

Tabela 17. Zawody deficytowe w powiecie chojnickim (ranking według wskaźnika intensywności deficytu) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 832101 Kierowca samochodu osobowego 4,3333 0,0833 52 2 341201 Agent ubezpieczeniowy 6,5 0,1667 39 3 833401 Kierowca operator wózków jezdniowych 1,5 0,0833 18 4 341503 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 10 0,6667 15 5 122301 Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej w budownictwie 0,8333 0,0833 10 6 721202 Spawacz ręczny gazowy 1,5 0,1667 9 7 823104 Wulkanizator 0,6667 0,0833 8 8 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 4,5 0,6667 6,75 9 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 17,4167 2,75 6,3333 10 341102 Doradca inwestycyjny 1 0,1667 6 11 422201 Recepcjonista 0,5 0,0833 6 12 913204 Pomoc kuchenna 1,8333 0,3333 5,5 13 914103 Robotnik gospodarczy 27,1667 5,25 5,1746 14 214208 InŜynier inŝynierii środowiska instalacje sanitarne 0,4167 0,0833 5 15 422202 Rejestratorka medyczna 0,4167 0,0833 5 16 343201 Księgowy [samodzielny] 2,6667 0,5833 4,5714 17 122901 Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej gdzie indziej niesklasyfikowany 0,3333 0,0833 4 18 348202 Bibliotekarz 0,3333 0,0833 4 19 411101 Sekretarka 1 0,25 4 20 514104 Manikiurzystka 0,3333 0,0833 4 21 833204 Operator sprzętu do robót ziemnych 0,3333 0,0833 4 22 714202 Lakiernik wyrobów drzewnych 1,25 0,3333 3,75 23 713101 Dekarz 1,8333 0,5 3,6667 24 224201 PołoŜna 0,5833 0,1667 3,5 25 913207 Sprzątaczka 7,3333 2,3333 3,1429 26 241204 Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] 0,5 0,1667 3 27 311104 Technik geodeta 0,25 0,0833 3 28 713302 Tynkarz 0,5 0,1667 3 29 714102 Malarz konstrukcji i wyrobów metalowych 0,25 0,0833 3 30 721403 Monter konstrukcji stalowych 0,25 0,0833 3 31 724101 Elektromechanik elektrycznych przyrządów pomiarowych 0,25 0,0833 3 32 714290 Pozostali lakiernicy 0,4167 0,1667 2,5 33 741106 Jeliciarz 0,4167 0,1667 2,5 34 413103 Magazynier 3,4167 1,5833 2,1579 35 931301 Robotnik budowlany 8,25 3,9167 2,1064 36 213201 Programista 0,3333 0,1667 2 37 311909 Technik poligraf 0,1667 0,0833 2 38 315101 Inspektor budowlany 0,1667 0,0833 2 39 725105 Monter elektronik - instalacja anten 0,1667 0,0833 2 40 914202 Operator myjni 0,3333 0,1667 2 41 915206 Woźny 0,1667 0,0833 2 42 513102 Opiekunka dziecięca 1,0833 0,5833 1,8571 43 232108 Nauczyciel języka obcego 1,1667 0,6667 1,75 29