Zarządzanie przekształcaniem terenów poprzemysłowych i powojskowych podejście zintegrowane Janusz Krupanek, IETU Warsztaty Przekształcanie terenów zdegradowanych w Europie narzędzia zarządzania Katowice, 28 maja 2014r Projekt TIMBRE uzyskał dofinansowanie z Komisji Europejskiej 7. Program Ramowy Numer umowy 265364
Projekt timbre - Podstawowe informacje 7. Program Ramowy Okres realizacji 01/2011 06/2014 15 Partnerów i Międzynarodowy Komitet Doradczy Budżet: 4.7 mln, finansowanie KE: 3.4 mln 2
Projekt timbre - Partnerzy Helmholtz-Zentrum für Umweltforschung UFZ Niemcy Eberhard Karls Universität Tübingen - Niemcy Institute of Geonics CR Republika Czeska Universita ca Foscari Venezia - Włochy SOLGEO AG - Szwajcaria Fugro Consult GmbH - Niemcy GeoExperts Dr. Kühne & Partner - Niemcy Zabar Group Holding Sarl - Niemcy Universite de Franche-Comte - Francja Jena-Geos Ingenieurbüro GmbH - Niemcy Danmarks Tekniske Universitet - Dania GESA Gesellschaft zur Entwicklung und Sanierung von Altstandorten mbh - Niemcy Universitatea Tehnica de Constructii Bucuresti - Rumunia Agentia Nationala Pentru Protectia Mediului - Rumunia Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - Polska 3
Rewitalizacja Megaobiektów Megaobiekty w Europie Ostrożna ocena: 20 000 Megaobiektów w Europie Problem będzie istniał przez kolejne 100 lat Koszty remediacji: > 100 bilionów 4
Co powoduje, że megaobiekty są megaobiektami? Złożoność źródeł zanieczyszczeń Złożoność smug zanieczyszczeń Złożoność możliwości remediacji Złożoność funkcji kosztów i wartości Złożoność interesów różnych podmiotów Złożoność ponadregionalnych oddziaływań Jak podjąć dobrą decyzję? Źródła: dr Nicolae Pacurar, Hunedoara, Rumunia
6
Projekt timbre - Cele Ułatwienie dostępu do wiedzy: zebranie, ocena informacji, programów, projektów i dostępnych danych na temat rewitalizacji Megaobiektów Konsolidacja wiedzy o technikach rozpoznania stanu środowiska i technologiach remediacji terenów zdegradowanychin-situ i on-site Usprawnienie podejmowania decyzji w kontekście istniejących struktur decyzyjnych i kultury lokalnej Rozwój narzędzi priorytetyzacji i klasyfikacji terenów zdegradowanych Rozwój narzędzi oceny i planowania przyszłego zagospodarowania terenu zdegradowanego Stworzenie zintegrowanej platformy wymiany informacji na temat rewitalizacji Megaobiektów 7
Wymiar europejski: platforma informacyjna System zbierania, analizy i klasyfikacji dostępnych informacji na temat rewitalizacji terenów zdegradowanych 1) Ciągła inwentaryzacja informacji na temat przekształcania terenów zdegradowanych w UE 5) Ekspercka baza danych TIMBRE 4) Identyfikacja luk w wiedzy 3) Ocena i ranking zebranych informacji Lisa Pizzol, Ph.D. University Ca' Foscari of Venice lisa.pizzol@unive.it 8
Podejście regionalne czynniki sukcesu i priorytetyzacja Czynniki skutecznej rewitalizacji Dobre przykłady, poglądy i opinie interesariuszy, Czynniki i wskaźniki sukcesu, analiza przestrzenna i klasyfikacja, Strategie i najlepsze praktyki Narzędzie priorytetyzacji Internetowe bazy danych i mapy Interaktywne moduły oceny Petr Klusáček, Ph.D. Ústav geoniky AV ČR klusacek@geonika.cz 9
Rewitalizacja mega-obiektu podejście zintegrowane Rozpoznanie stanu środowiska/dobór technologii remediacji Udział interesariuszy Planowanie przekształceń: koszt, efektywność, zrównoważoność, oddziaływania, rozwój społeczno-gospodarczy Kryteria zrównoważoności Infrastruktura wykorzystanie/rozbiórka i zagospodarowanie odpadów Proces podejmowania decyzji
Rewitalizacja mega-obiektu w wymiarze lokalnym Usprawnienie procesu planowania rewitalizacji mega-obiektu przez integrację przestrzenną analiz i ocen wykorzystanie narzędzi analizy przestrzennej, Wiedza, umiejętności oraz rozwiązania sprawdzone na konkretnych przykładach Procedury i dobra praktyka zarządzania Procesy uspołecznionego podejmowania decyzji z wykorzystaniem przyjaznych dla użytkownika narzędzi Przykłady prac zrealizowanych w projekcie Timbre na konkretnych terenach n.p Szprotawa 11
Wsparcie procesów uspołecznionego podejmowania decyzji Poznanie istniejących barier kulturowych i niewykorzystanego potencjału doskonalenia racjonalnej rewitalizacji terenów zdegradowanych Poznanie poglądów różnych interesariuszy na temat rewitalizacji terenów zdegradowanych Włączanie interesariuszy do prowadzenia dialogu, aby zrozumieć zmieniające się potrzeby, priorytety i interesy Dr. Alena Bleicher Helmholtz Centre for Environmental Research UFZ alena.bleicher@ufz.de 12
Rozpoznanie i remediacja terenu Nowe strategie efektywnego rozpoznania terenu, monitoringu stanu zanieczyszczeniaśrodowiska gruntowo wodnego, gospodarki infrastrukturą oraz oceny możliwości jego remediacji: a) badanie zawartości pierwiastków w próbkach rdzeni drewna b) metody sondowania wspierane przez analizę przestrzenną i modelowanie numeryczne Strategie remediacyjne z wykorzystaniem różnych podejść i technik w zależności od występujących uwarunkowań w tym technologii długookresowych: fitoremediacja/ przemywanie gruntu, naturalna regeneracja środowiska Dr. Arno Rein Danmarks Tekniske Universitet arnr@env.dtu.dk 13
Gospodarowanie istniejącą infrastrukturą Podejście systemowe w ujęciu przestrzennym Dobra praktyka rozpoznania stanu infrastruktury i planowania gospodarowania istniejącą infrastrukturą Środowiskowa i ekonomiczna ocena rozwiązań: Ponowne wykorzystanie Rozbiórka Ekonomicznie uzasadniony i przyjazny dla środowiska recykling oraz zagospodarowanie odpadów Poprawa bezpieczeństwa pracy i ochrona przed emisjami Peter Hagemann GeoExperts Dr. Kühne & Partner hagemann@geoexperts.de 14
Ocena i optymalizacja planów rewitalizacji Narzędzia programowe wspomagające planowanie i zapewniające informację decydentom i interesariuszom, zapewniające: Wsparcie rewitalizacji terenów zdegradowanych na etapie screeningu, tworzeniu wizji oraz planowania nowych funkcji i sposobów zagospodarowania Ocena ryzyka środowiskowego (względem wymagań prawnych oraz zgodnie z zasadami analizy ryzyka zdrowotnego), kosztów i korzyści możliwych i preferowanych sposobów wykorzystania terenu w przyszłości Dr. Michael Finkel University of Tübingen michael.finkel@uni-tuebingen.de 15
Studia przypadku Krampnitz, Niemcy, Baza poradziecka 120 ha Ostrava, R Czeska, osadniki 7 ha Brno, R. Czeska, Odlewnia i fabryka maszyn 2 ha Solec Kujawski, Polska Dawna nasycalnia podkładów kolejowych 80ha Szprotawa, Polska, Dawna baza poradziecka 200 ha Hunedoara, Rumunia Koksowania i stalowania 138 ha
Rezultaty projektu Strona internetowa projektu Platforma internetowa na temat rewitalizacji terenów zdegradowanych szkolenia interesariuszy i ekspertów zaangażowanych w przekształcanie megaobiektów materiały projektu timbre (książki, artykuły, prezentacje, poradniki) Helmholtz Centre for Environmental Research UFZ: stephan.bartke@ufz.de 17
Podsumowanie Wyniki projektu TIMBRE dają możliwości poprawy zarządzania procesem rewitalizacji w zintegrowany oraz sposób dopasowany do uwarunkowań przekształcenia mega-obiektu Dobre rozpoznanie problemów i możliwości remediacji i rewitalizacji jest kluczem do udanego przekształcenia danego mega-obiektu Tworzenie kompleksowych scenariuszy rewitalizacji uwzględniających różne rodzaje ryzyka, uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne ułatwia dyskusję, organizację procesu decyzyjnego oraz podejmowanie decyzji, prowadząc do zrównoważonego przekształcenia mega-obiektu
Dziękuję za uwagę! www.timbre-project.eu Contact: timbre-info@ufz.de TIMBRE acknowledges the co-financing from the European Commission Framework Program 7 Grant number 265364