MoŜliwości stosowania MNA w Polsce propozycja działań

Transkrypt

1 MoŜliwości stosowania MNA w Polsce propozycja działań Janusz Krupanek Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

2 Współpraca polskoniemiecka: cele Zademonstrowanie i sprawdzenie czy MNA jest właściwym rozwiązaniem z uwagi na aspekty środowiskowe, uwarunkowania prawne, moŝliwości techniczne, uwarunkowania społeczne i ekonomiczne Określenie moŝliwości zastosowania podejścia MNA w Polsce wraz ze wskazaniem moŝliwości wsparcia ze strony niemieckiej Przeprowadzenie identyfikacji terenów i przygotowanie propozycji działań w celu ustalenia obiektów referencyjnych wraz z opracowaniem modelowych podejść

3 Działania Identyfikacja potencjalnych terenów badawczych w Polsce oraz rozwiązań w zakresie NA i technologii przez zespół polskich i niemieckich partnerów. Proponowane studia przypadku mogą być analizowane pod kątem wymagań niemieckich oraz praktyki dotyczącej MNA Identyfikacja dalszych potrzeb w zakresie rozwoju rynku technik MNA w Polsce (n.p. mechanizmy transferu wiedzy) Demonstracja innowacyjnych koncepcji i technologii na wybranych obiektach pod kierunkiem zespołu ekspertów (określenie potrzeb) Wymagane środki techniczne zapewni częściowo UFZ a częściowo współpracujące instytucje z Polski Omówienie wyników badań w trakcie warsztatów z udziałem krajowej i regionalnej administracji, naukowców oraz praktyków

4 Jaki jest potencjał zastosowania MNA w Polsce

5 Identyfikacja obiektów w Polsce Bazy danych Państwowego Instytutu Geologicznego Rejestry Urzędu Wojewódzkiego oraz rejestry powiatowe Dane WIOŚ z monitoringu zakładów Inwentaryzacje dedykowane (informacje firm) Czy istnieje potrzeba inwentaryzacji i wstępnej oceny terenów?

6 Mega - obszary Obiekty powojskowe Terminale, sieć przesyłowa Składy paliw Zakłady przemysłowe rafinerie, przemysł chemiczny Potencjalne źródła zanieczyszczenia gleby oraz wód podziemnych ropą naftową i jej pochodnymi w Polsce After: D. Izdebska- Mucha, Przeglad Geologiczny, 2005 Rafinerie ropy Instalacje wojskowe poradzieckie Terminale Główne składy paliw

7 Istniejące tereny zanieczysz czone oraz potencjał zagroŝeń w województ wie śląskim Potencjalne zanieczyszczenie

8 Podstawowe zasady stosowania MNA Nie moŝe występować nieakceptowane ryzyko dla ludzi i środowiska Istnieje dowód na występowanie degradacji zanieczyszczenia w środowisku Smuga zanieczyszczenia musi się zmniejszać

9 Lotnisko wojskowe Kluczewo Zanieczyszczenia są wynikiem długotrwałego wykorzystywania terenu jako lotniska wojskowego ( ) W 1996 r. było tam około 50 ha gorących punktów gleby skaŝonych NAPL, oraz około 25 ha z wolnymi LNAPL w wodach gruntowych. 0 2,5 km teren ujęcia Miedwie śelewo j. śelewko Płonia j e z i o r o M i e d w i e Miedwianka PGR Morzyczyn Koszewko Koszewo Morzyczyn Kunowo Wierzchląd Gowienica Słotnica Lotnisko Kluczewo Burzykowo Kluczewo Stargard Szczeciński Stargard Szczeciński StrzyŜno Witkowo Dębica Warnice Barnim Reńsko Wierzbno Obryta Płonia Kłęby granice strefy ochrony pośredniej komunalnego ujęcia wody z jeziora Miedwie dla miasta Szczecina wg decyzji Wojewody Szczecińskiego OS-7600/53/91 z dnia r. z terminem waŝności do r. podstrefa A podstrefa B obszar lotniska Kluczewo granice administracyjne Stargardu Szczecińskiego granice strefy ochrony bezpośredniej wg decyzji Starosty Stargardzkiego OŚ.JN /01 z dnia r. otwór wiertniczy linia przekroju geologicznego (przekrój na rys. 5.2)

10 Lotnisko w Brzegu Pierwotnie rozległe zanieczyszczenie ropopochodnymi na powierzchni kilkudziesięciu ha. Obecnie kilka ha.

11 Dawne lotnisko wojskowe Biała Podlaska SkaŜenia są wynikiem długotrwałego wykorzystywania ( ) terenu jako lotniska wojskowego. Całkowita powierzchnia gleby skaŝonej węglowodorem wynosi ok. 24 ha. Obecnie całkowita powierzchnia skaŝenia LNAPL wód gruntowych wynosi 3-4 ha.

12 Składy paliw Stacja paliw w Węglińcu (olej napędowy) W ramach remediacji usunięto około 80% węglowodorów Istnieje smuga LNAPL (częściowo występuje faza wolna) Smuga występuje w warstwie czwartorzędowych piasków i Ŝwirów

13 Dawna fabryka farb Blizyn W glebie i wodach gruntowych występuje głównie skaŝenie BTEX. Znajdują się tam pozostałości fazy wolnej (LNAPL głównie toluen) w strefie rozsmarowania, faza rezydualna w glebach i faza rozpuszczona w wodach gruntowych. Całkowita powierzchnia skaŝonej gleby wynosi ok. 1,5 ha, a skaŝonych wód ok. 1 ha.

14 Zanieczyszczenie wód podziemnych Zanieczyszczenie wykryte w Około 30 studni wód podziemnych zamknięto z powodu zanieczyszczenia trójchloroetenem Substancja występuje w wodach pobieranych do spoŝycia (konieczne jest rzocieńczanie) Od 2008 obserwowane jest obniŝanie stęŝeń Źródło nie jest zidentyfikowane istnieją jedynie podejrzenia Nie podjęto działań za wyjątkiem monitoringu

15 Wybór terenów do badań

16 Kryteria wyboru terenu Znaczące zanieczyszczenie związkami organicznymi (ropopochodne, BTEX, chlorowcopochodne) Źródło zanieczyszczeń zostało usunięte Warunki hydrogeologiczne są mało skomplikowane, Brak jest moŝliwości zastosowania kosztowo-efektywnych rozwiązań technicznych pozwalających na uzyskanie w krótkim terminie efektów Sporządzona jest dobra charakterystyka terenu (dane GIS, archiwa, rozpoznanie hydrogeologiczne) Długi okres prowadzenia pomiarów do stwierdzenia występowania procesu MNA Istnieje sieć piezometrów Teren jest dostępny ze względów praktycznych zgoda właściciela, projektowane przyszłe funkcje terenu

17 Dobór badań Badania polowe są planowane w 2010 z wykorzystaniem następujących technologii: Bezpośredniego wciskania Pomiarów on-line Technik izotopowych Testów hydraulicznych Sugestie??

18 Czynniki stosowania MNA

19 Uwarunkowania stosowania MNA Prawodawstwo i procedury administracyjne dotychczasowa praktyka administracyjna dostępne rozwiązania techniczne systemy monitorowania oraz praktyka charakteryzowania terenu istniejący potencjał naukowy i wdroŝeniowy

20 Procedury Administracyjne Decyzje rekultywacyjne związane z zanieczyszczonymi wodami podziemnymi wydawane przez: Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska na podstawie Ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku oraz ich naprawie Starostów powiatowych na podstawie przepisów Ustawy Prawo Ochrony Środowiska Jakie są wymagania/oczekiwania ze strony RDOŚ, aŝeby akceptować MNA w decyzjach o rekultywacji terenu?

21 Wsparcie merytoryczne Wytyczne dla prowadzenia monitoringu wód podziemnych oraz charakterystyki terenu Stałe rozwijanie praktyki na podstawie wydawanych decyzji oraz podejmowanych na podstawie róŝnych regulacji decyzji Czy istnieje potrzeba przygotowania rekomendacji do MNA w Polsce?

22 Monitoring oraz charakterystyka terenu Czy dostępne obecnie dane o środowisku i narzędzia jego charakteryzowania umoŝliwiają przeprowadzenie wiarygodnej charakterystyki terenu, ocenę oraz planowanie działań? Czy istniejące protokoły charakterystyki terenu są wystarczające do wiarygodnego stosowania MNA?

23 Technologie i kompetencje Biotechnologie ex situ w miejscu i poza miejscem remediacji Stosowane biotechnologie In situ oraz metody fizyko-chemiczne Wykorzystanie technik charakterystyki terenu oraz modelowania Kompetencje w zakresie analiz biologicznych i chemicznych

24 Finansowanie działań Czy warto inwestować w MNA? Ryzyko inwestorskie Niepewność podejmowania decyzji

25 Bariery i stymulatory stosowania MNA Polskie ustawodawstwo Praktyka administracyjna Dostępne techniki remediacyjne Systemy monitorowania Praktyka charakteryzowania i analizy terenu Potencjał naukowy i profesjonalny Inne?

26 Dziękuję za uwagę