Temat: Moja wymarzona droga do przedszkola i z przedszkola do domu lub Moja wymarzona droga do szkoły i ze szkoły do domu 1 1. Czas trwania (45-60 min. w zależności od tempa pracy grupy) 2. Liczba osób prowadzących (2-5). Proszę nie traktować liczby prowadzących jako ograniczenia jest ona ostatecznie zależna od Was. W scenariuszu zawarliśmy podział zadań dla 4 osób, jednak spotkanie mogą zrealizować zarówno 2 osoby jaki 5 osób. Przed zajęciami podzielcie się zadaniami (kto realizuje, który punkt ze scenariusza) ważne jest, aby każdy był za coś odpowiedzialny. Zadania dobierzcie tak, aby każdy, wykonując je, czuł się dobrze. Poniżej znajdują się propozycje, w jaki sposób mogą być rozdysponowane czynności między prowadzących. 3. Liczba osób uczestniczących (15-25) 4. Pytanie kluczowe: Jak wygląda moja wymarzona droga do przedszkola? lub Jak wygląda moja wymarzona droga do szkoły? 5. Cel (w języku przedszkolaka): Poznasz wiersz Czesława Miłosza pt. Droga (można zaproponować dzieciom inne wiersze Miłosza z tomu Świat poema naiwne lub utwory autorów literatury dziecięcej np. Juliana Tuwima, Jana Brzechwy, Danuty Wawiłow i in. Ważne jest, by tekst dotyczył drogi lub świata dookoła nas). Namalujesz swoją wymarzoną drogę do szkoły. 1 Temat w zależności od miejsca przeprowadzenia zajęć. 1
6. Metody: burza mózgów mapa pomysłów (sposób sporządzenia notatki począwszy od głównego hasła, do którego w formie promieni zapisywane są skojarzenia) praca z tekstem literackim rysunek piosenka namalowanie obrazka inspirowanego przeczytanym utworem, codziennymi doświadczeniami dzieci i ich marzeniami 2 7. Formy pracy: praca w parach praca w grupach praca indywidualna praca zbiorowa 8. Środki dydaktyczne i materiały: kserokopia z wierszem Czesława Miłosza lub innego tekstu duże arkusze szarego/białego papieru markery farby kredki papier kolorowy nożyczki klej kartki A4 (dla każdego dziecka) sznurek 2 przekład intersemiotyczny - polecam fachowy artykuł, który może być przydatny podczas proponowania innych utworów dzieciom: http://www.google.pl/url?url=http://www.womkat.edu.pl/files/kwartalnik/25_26/broda.doc&rct=j&q=&esrc=s &sa=u&ved=0ahukewjloskp3uljahulehikhsvwaj4qfgglmam&usg=afqjcnejfti1zk6kiqnsoa8brhfiaug9lw 2
klamerki puzzle (4-5 sztuk przygotowanych z wydrukowanych wcześniej zdjęć okolicy i odpowiednio pociętych w celu ułożenia przez dzieci ) 9. Przebieg zajęć: UWAGA: Przed zajęciami należy przygotować: a) kserokopie z wierszem Czesława Miłosza (lub innego tekstu literackiego dot. najbliższej okolicy) b) wydrukowane w formacie A4 (lub większym) i pocięte w formie puzzli zdjęcia najbliższej okolicy do ułożenia dla najmłodszych (4-5 zdjęć) c) markery dla prowadzących d) upewnić się, czy dzieci mają do dyspozycji kartki A4, farby, kredki, kolorowy papier, klej e) sprawdzić wcześniej sprzęt, jeśli korzystacie z nagrania f) jeśli realizujecie punkt 1a ze scenariusza to musicie kupić cukierki oraz dowiedzieć się wcześniej, czy można przynieść cukierki do przedszkola 1. Na początku przedstawcie się, powiedzcie coś o sobie (może być w formie żartobliwej lub krótkiej inscenizacji - w zależności od Waszej kreatywności) i o tym, co macie do zaoferowania przedszkolakom. Propozycje na początek zajęć: a) dzieci losują cukierki i na tej podstawie dobierają się w pary (tzn. muszą być po 2 cukierki takiego samego rodzaju, czy w tym samym kolorze, aby dzieci mogły na tej podstawie się dobrać; trzeba je uprzedzić, aby od razu nie zjadały cukierków); polećcie przedszkolakom, aby w dobranych parach opowiedziały sobie, co lubią robić po powrocie do domu, jak lubią spędzać czas; następnie dzieci siadają w kole na dywanie obok osób, z którymi były w parze, mogą zjeść cukierki na wasz znak; wy jako prowadzący opowiadacie o tym, jak wasze koleżanki/koledzy, które/którzy przyszli na spotkanie lubią spędzać wolny czas; następnie powiedzcie dzieciom, by opowiedziały, co dowiedziały się o swoich rówieśnikach i o ich sposobie spędzania wolnego czasu (gdyby dzieciom sprawiało 3
to trudność, mogą mówić o sobie, warto zapytać wcześniej wychowawcę, czy można zaproponować takiego typu ćwiczenie)[uwaga: ĆWICZENIE MOŻNA RÓWNIEŻ PRZEPROWADZIĆ NA KONIEC SPOTKANIA Z DZIEĆMI] (10 min.; praca w parach, praca indywidualna) b) dzieci na wasze polecenie siadają w kole i każde z nich po kolei mówi, co go dobrego spotkało dzisiaj w domu, w przedszkolu lub po drodze do przedszkola; wy jako prowadzący- również mówicie, co miłego was spotkało (WSZYSCY PROWADZĄCY) (5 min.; praca indywidualna) 2. Poproście przedszkolaki/uczniów, by wymienili to, co widzą, gdy codziennie idą do przedszkola i wracają z przedszkola do domu/idą do szkoły lub wracają ze szkoły do domu (1 PROWADZĄCY). (Warto, by jedna/jeden z prowadzących zapisywał drukowanymi literami propozycje na dużym arkuszu papieru (2 PROWADZĄCY) i ilustrował je schematycznymi rysunkami (3 PROWADZĄCY) trzeba mieć na uwadze to, że młodsi koledzy i młodsze koleżanki dopiero uczą się czytać jeśli uważacie, że nie ma takiej potrzeby, aby notować (szczególnie w przedszkolu), można pozostać przy samych rysunkach; gdy przedszkolaki, czy też uczniowie lub uczennice mieliby kłopot z podawaniem propozycji, można zadać pytania i polecenia pomocnicze, np. co widzisz jak wyjdziesz ze swojego bloku/domu? Przechodzisz obok jakichś budynków? Wymień je, proszę. Spotykasz kogoś po drodze? Jakie dźwięki słyszysz? Skąd one dochodzą? Wskazówka: Aby dobrze przygotować się do zajęć, warto, aby osoby prowadzące przeszły się przed spotkaniem dookoła przedszkola/szkoły i same wypisały, co widzą (będą to potencjalne odpowiedzi przedszkolaków uczniów i uczennic). Można wcześniej przygotować arkusz papieru z narysowaną na środku drogą, a od niej promienistymi strzałkami, które będą prowadzić do rysunków ilustrujących, co dzieci zobaczyły. Ilustracje mogą być już umieszczone na arkuszu ( w przypadku zajęć w przedszkolu). Jak przedszkolaki będą wymieniały, co widzą i dana rzecz będzie narysowana to mogą na nią wskazać, a jeśli nie będzie można to dorysować lub tylko omówić. Możecie też przygotować ilustracje na oddzielnych mniejszych kartkach i przyczepiać je do arkusza w miarę, jak pojawią się kolejne propozycje dzieci) (5 min. mapa pomysłów, rysunek) 3. Powiedzcie (4 PROWADZĄCY), że o drodze ze szkoły do domu pisał m.in. jeden z poetów, Czesław Miłosz, którego wiersz teraz odczytacie, nosi on tytuł Droga 4
(1 PROWADZĄCY) (dostępny m.in. na: http://www.poezjaa.info/index.php?p=2&a=6&u=105 ). Droga Tam, gdzie zielona ściele się dolina I droga, trawą zarosła na poły, Przez gaj dębowy, co kwitnąć zaczyna, Dzieci wracają do domu ze szkoły. W piórniku, który na wskos się otwiera, Chrobocą kredki wśród okruchów bułki I grosz miedziany, który każde zbiera Na powitanie wiosennej kukułki. Berecik siostry i czapeczka brata Migają między puszystą krzewiną. Sójka skrzekocząc po gałęziach lata I długie chmury nad drzewami płyną. Już dach czerwony widać za zakrętem. Przed domem ojciec, wsparty na motyce, Schyla się, trąca listki rozwinięte I z grządki całą widzi okolicę. Zamiast czytania utworu warto zaproponować posłuchanie piosenki do tekstu Miłosza w wykonaniu Czesława Mozila (https://www.youtube.com/watch?v=nzzs9ennxnc ) (2 PROWADZĄCY). UWAGA: Zwróćcie uwagę, by podczas czytania (odsłuchiwania) dzieci spróbowały zapamiętać jak najwięcej szczegółów (4 PROWADZĄCY). (2-3 min.; praca zbiorowa; praca z tekstem literackim, piosenka) 5
4. Po wysłuchaniu zaproponujcie, aby chętne dzieci opowiedziały, o czym był wiersz. (2 PROWADZĄCYCH PYTA, A POZOSTAŁYCH 2 NOTUJE) (W przedszkolu można też zaproponować odgrywanie ról przez prowadzących: spacer drogą, postacie siostrzyczki i brata, posłużenie się piórnikiem z charakterystycznym dla niego odgłosem, odgłos skrzeczącej sójki. Można też zaangażować w dramę dzieci: np. kilka osób będzie gajem, kilka trawą, dwie osoby rodzeństwem, ktoś skrzeczącą sójką itp., zależy to od Waszej kreatywności i otwartości dzieci.) Pytania pomocnicze do wiersza: a) O czym był wiersz? b) Kto występuje w utworze? Co robią te postacie? c) Jakie elementy krajobrazu się pojawiły? d) Jakie przedmioty tu występują? ( przy okazji pkt. c i d można wyjaśnić pojęcia, wcześniej, pytając o ich znaczenie dzieci, aby pobudzić ich wyobraźnię: ściele rozpościera, roztacza się, jest widoczna; gaj - las; chrobocą chrzęszczą, uderzają o siebie (kredki); wskos na skos; motyka haczka, kopaczka; warto, by pojęcia przytaczać w całych zwrotach z wiersza wtedy będą łatwiejsze do zrozumienia dla dzieci, np. Co to znaczy: zielona ściele się dolina?) e) Czy coś jeszcze zapamiętaliście z wiersza? (propozycje zapisujcie markerem na arkuszu papieru i ilustrujcie schematycznymi rysunkami). (5-10 min.; praca zbiorowa, burza pomysłów, rysunek) 5. Zadajcie pytania: a) Czy jest coś, co łączy waszą drogę ze szkoły do domu, a tą drogę z wiersza? (1 PROWADZĄCY) b) Jak wygląda wasza wymarzona droga ze szkoły? (2 PROWADZĄCY)(2-3 min.; praca zbiorowa) 6. Polećcie, by każdy z nich namalował teraz wymarzoną drogę ze szkoły do domu. (3 PROWADZĄCY) (10-15 min.; praca indywidualna) 7. W miarę, jak dzieci będą kończyły, można zaproponować im ułożenie puzzli ze zdjęciem z okolicy, w której mieszkają (4 PROWADZĄCY). Każda z grup pracuje 6
na innym obrazku. Po ułożeniu mogą je przykleić na kartkę papieru i dorysować (wyciąć z kolorowego papieru) to, co chcieliby dodać do tego obrazka (praca w grupach 4-5 osobowych). Prace plastyczne można wyeksponować poprzez przyczepienie ich do sznurka klamerkami. (10 min.; praca w grupach) 8. Propozycje podsumowania spotkania wybierzcie odpowiadające Wam ćwiczenia: a) każdy siada w kole (prowadzący również) i na umówiony znak wszyscy równocześnie pokazują nastrój po zakończeniu spotkania (kciuk w górę jest bardzo dobrze, podobało mi się; kciuk poziomo jest dobrze) b) dzieci stają w rządku i przybijają piątkę prowadzącym i sobie nawzajem c) na narysowanym wcześniej przez prowadzących termometrze (może być na tablicy lub arkuszu papieru) dzieci zaznaczają swój nastrój: bardzo dobry, dobry (rysują swój znaczek/rysunek w odpowiednim miejscu ( np. obok buziek: bardzo uśmiechniętej, lekko uśmiechniętej). (1 min.; praca indywidualna) autorka: Bernadetta Białek 7