Technik ekonomista

Zadanie egzaminacyjne w zawodzie technik ekonomista polegało na opracowaniu projektu realizacji prac obejmujących sporządzenie dokumentów dotyczących funkcjonowania Przedsiębiorstwa Produkcyjnego AVA sp. z o.o. w maju 2013 r., sporządzenie tabeli amortyzacyjnej dla wybranego środka trwał ego za rok 2013 r., ewidencji operacji gospodarczych z maja 2013 r. oraz analizy i oceny rotacji zapasów (w dniach) w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym AVA sp. z o.o. w latach 2011-2012. Wykonaj prace wynikające z projektu realizacji prac. Zadanie zgodnie ze standardem wymagań egzaminacyjnych, badało umiejętności uczniów z zakresu: sporządzenie dokumentów dotyczących funkcjonowania Przedsiębiorstwa Produkcyjnego AVA sp. z o.o. w maju 2013 r. sporządzenie tabeli amortyzacyjnej dla wybranego środka trwał ego za rok 2013 r., sporządzania typowych dokumentów i sprawozdań: Pz, Rw, Pw,Fa VAT sprzedaży, Wz, Pk, ewidencjonowania typowych operacji gospodarczych z maja 2013 r sporządzenie analizy i oceny rotacji zapasów (w dniach). Według kryteriów oceniania, rozwiązanie zadania egzaminacyjnego podlegało ocenie w zakresie następujących elementów pracy: 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej. 2. Zał ożenia wynikające z treści zadania oraz załączonej dokumentacji. 3. Wykaz prac związanych ze sporządzeniem dokumentów dotyczących funkcjonowania Przedsiębiorstwa Produkcyjnego AVA sp. z o.o. w maju 2013 r. 4. Wykaz prac związanych z ewidencją operacji gospodarczych w maju 2013 r. w programie finansowo-księgowym. 5. Wykaz operacji gospodarczych wraz z dowodami stanowiącymi podstawę księgowania, dotyczących zdarzeń gospodarczych w maju 2013 r. ujętych w tabeli dekretacyjnej. 6. Wykaz prac związanych ze sporządzeniem tabeli amortyzacyjnej dla wybranego środka trwał ego za rok 2013. 7. Wykaz prac związanych z analizą i oceną rotacji zapasów (w dniach) w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym AVA sp. z o.o. w latach 2011 2012. 8. Komplet sporządzonych i wydrukowanych z programu komputerowego dokumentów (po jednym egzemplarzu) dotyczących zdarzeń gospodarczych z maja 2013 roku. 9. Sporządzoną tabelę amortyzacyjną dla wybranego środka trwał ego za rok 2013 druk tabeli amortyzacyjnej znajduje się w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ. 10. Sporządzoną w programie finansowo - księgowym ewidencję operacji gospodarczych na kontach księgi gł ównej i ksiąg pomocniczych z maja 2013 r. wraz z wydrukowanym dokumentem PK - Polecenie księgowania do zaksięgowania kosztu zużycia wybranego środka trwał ego oraz z wydrukowanym zestawieniem obrotów i sald (z uwzględnieniem kont analitycznych) i dziennikiem księgowań. 11. Sporządzoną analizę i ocenę rotacji zapasów (w dniach) w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym AVA sp. z o.o. w latach 2011-2012.

Element 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej: Zdający powinien tak sformułować tytuł pracy egzaminacyjnej, aby odzwierciedlał on zawartość projektu realizacji prac i aby był spójny z poleceniem zawartym w treści zadania. Tytuł powinien być krótki i zwięzły; nie może być poleceniem. Poniżej zamieszczono przykłady prawidłowo zapisanych tytułów prac: Przykład 1. Przykład 2. Przykład 3.

Element 2. Założenia, czyli dane niezbędne do rozwiązania zadania, wynikające z treści zadania oraz załączonej dokumentacji. W drugim elemencie rozwiązania zadania egzaminacyjnego zadaniem zdających było wypisanie z treści zadania niezbędnych danych (informacji) do sporządzenia projektu realizacji prac. Zdający realizując ten element wypisywali potrzebne im informacje z treści zadania oraz załączników w formie opisowej. Przykład 1.

Przykład 2 Zdający wypisując założenia z treści zadania dokonywali grupowania informacji na: dane niezbędne do sporządzenia dokumentów, dane do sporządzenia ewidencji operacji gospodarczych, dane do przeprowadzenia analizy i zapasów rotacji prowadzenia rachunkowości, dane niezbędne do sporządzenia tabeli amortyzacyjnej wybranego środka trwałego

Przykład 3 Pogrupowane założenia założenia dotyczące identyfikacji przedsiębiorstwa odbiorcy, dostawcy Taki przykład rozwiązania jest czytelny i również poprawny.

Element 3. Wykaz prac związanych ze sporządzeniem dokumentów dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego maju 2013r.Wykaz prac związanych z ewidencją operacji gospodarczych w maju 2013r.w programie finansowo księgowym. Wykaz operacji gospodarczych wraz z dochodami stanowiącymi podstawę księgowania, dotyczących zdarzeń gospodarczych w maju 2013r.ujętych w tabeli dekretacyjnej W trzecim elemencie pracy zadanie zdających polegało na zaplanowaniu prac związanych ze sporządzeniem dokumentów dotyczących funkcjonowania Przedsiębiorstwa Produkcyjnego AWA sp. Z o.o. w maju 2013r. W tej części projektu zdający powinni wypisać następujące czynności: - założenie kartotek kontrahentów, materiałów, wyrobów gotowych - sporządzenie Pz lub Przyjęcie z zewnątrz, - sporządzenie Rw lub Rozchód wewnętrzny, - sporządzenie Pw lub Przychód wewnętrzny, - sporządzenie faktury VAT sprzedaży, - sporządzenie Wz lub wydanie na zewnątrz, - sporządzenie PK lub Polecenia księgowania,

- uporządkowanie dowodów, sprawdzenie dowodów i otwarcie kont, - sformułowanie treści operacji, - dekretacja dowodów księgowych, - zaksięgowanie operacji gospodarczych, - zakup materiałów - Fa VAT, - przyjęcie materiałów do magazynu Pz, - wydanie materiałów do produkcji Rw, - przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu Pw, - sprzedaż wyrobów gotowych - Fa VAT, - wydanie wyrobów gotowych z magazynu odbiorcy Wz, - miesięczny koszt zużycia środków trwałych PK. Oto przykłady poprawnie wykonanego tego obszaru: Przykład 1 Wykaz prac związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa produkcyjnego w maju 2013r.

Przykład 2.Wykaz prac związanych z ewidencją operacji gospodarczych w maju 2013r.w programie finansowo księgowym.

Przykład 3.Wykaz operacji gospodarczych wraz z dochodami stanowiącymi podstawę księgowania, dotyczących zdarzeń gospodarczych maju 2013r.ujętych w tabeli dekretacyjnej. W tej części pracy zdający powinni sformułować i zapisać w tabeli dekretacyjnej operacje gospodarcze dotyczące: zakupu towarów z określeniem Fa VAT zakupu, z podaniem numeru dokumentu, przyjęcia towarów do magazynu Pz, - wydania materiałów do produkcji Rw, - przyjęcia wyrobów gotowych do magazynu Pw, sprzedaży wyrobów gotowych Fa VAT sprzedaży, wydania wyrobów gotowych z magazynu odbiorcy Wz, potwierdzenia zaksięgowania miesięcznego kosztu zużycia środka trwałego PK. Prawidłowo sporządzona tabela dekretacyjna zawiera: datę zdarzenia, dowód księgowy i jego numer, treść operacji, kwotę operacji, numery kont oraz określenie strony Wn lub Ma, na których dane zdarzenie będzie zaksięgowane.

Najczęściej pojawiającym się błędem popełnianym przez zdających był zapis: dekretacja operacji zamiast: dekretacja dowodów księgowych lub dekretacja dokumentów księgowych. Innym błędem popełnianym przez zdających była niepełna informacja dotycząca otwarcia kartotek. Prawidłowy zapis powinien zawierać wykaz trzech rodzajów kartotek, tj.: kartotek kontrahentów, kartotek materiałów oraz kartotek wyrobów gotowych. W wykazie prac związanych z ewidencją w większości prac ujmowano wszystkie czynności, tylko sporadycznie pomijano zaksięgowanie operacji gospodarczych. W wykazie operacji gospodarczych zdający prawidłowo wymieniali konieczność sporządzenia niezbędnych dowodów księgowych, natomiast w tabeli dekretacyjnej, w treści operacji zdarzało się że nie potrafili prawidłowo określić rzeczywistej ceny wytworzenia wyrobu gotowego ( dokument Wz ) oraz oszacować ceny sprzedaży wyrobu gotowego z uwzględnieniem zysku ze sprzedaży jaki przedsiębiorstwo powinno zrealizować( dokument Fa VAT sprzedaży). Element IV Wykaz prac związanych ze sporządzeniem tabeli amortyzacyjnej dla wybranego środka trwałego za rok 2013.Wykaz prac związanych z analizą i oceną rotacji zapasów/rentowności sprzedaży netto/rentowności sprzedaży brutto/ogólnego zadłużenia/bieżącej płynności finansowej w przedsiębiorstwie produkcyjnym w latach 2011-2012 W tej części pracy zdający powinni sformułować i zapisać: - ustalenie wartości początkowej wybranego środka trwałego, - ustalenie stawki amortyzacji w %,

- ustalenie miesięcznego odpisu amortyzacji, - ustalenie wartości netto (bilansowej) środka trwałego na koniec roku, - dobranie wskaźnika i obliczenie wskaźników, - interpretacja obliczonych wskaźników, - ocena sytuacji finansowej/ekonomicznej przedsiębiorstwa latach 2011-2012. Przykład1.Wykaz prac związanych ze sporządzeniem tabeli amortyzacyjnej dla wybranego środka trwałego za rok 2013 Przykład 2. Wykaz prac związanych z analizą i oceną rotacji zapasów/rentowności sprzedaży netto/rentowności sprzedaży brutto/ogólnego zadłużenia/bieżącej płynności finansowej w przedsiębiorstwie produkcyjnym w latach 2011-2012

Element V Wykaz prac dotyczących zdarzeń gospodarczych z maja 2013 roku. Sporządzona tabela amortyzacyjna dla wybranego środka trwałego za rok 2013 Element piąty pracy obejmował sporządzenie dokumentów, które zdający powinien wykonać w programie finansowo-księgowym na podstawie zdarzeń gospodarczych oraz tabeli dekretacyjnej. Poniższe przykłady przedstawiają poprawnie wypełnione dokumenty: - sporządzony dowód Pz

- sporządzony dowód Rw - sporządzony dowód Pw

- sporządzona faktura VAT

- sporządzony dowód Wz

- sporządzona tabela amortyzacyjna

W dokumentach najczęściej popełniane błędy to: w dowodzie Pz bardzo często zdający wpisywali imię i nazwisko osoby upoważnionej do podpisywania dokumentów przez dostawcę, wychodząc z błędnego założenia, że dokument ten sporządzany jest przez dostawcę, a nie odbiorcę, w fakturze sprzedaży niektórzy wskazywali jako formę płatności gotówkę, wstawiali błędne ceny wyrobu gotowego, nie uwzględniając narzutu, w dowodzie Wz wartość wydanych wyrobów gotowych po cenie sprzedaży wykazanej w fakturze sprzedaży, a nie po rzeczywistej kwocie wytworzenia sporządzeniem tabeli amortyzacyjnej i obliczenie stawki oraz odpisów, wartości netto i brutto, przy amortyzacji degresywnej wpisywano błędnie stawki amortyzacji nie zwiększano jej o współczynnik. Element VI Sporządzoną w programie finansowo księgowym ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgi głównej i ksiąg pomocniczych z maja 2013 r. wraz z wydrukowanym dokumentem PK - Polecenie księgowania do zaksięgowania kosztu zużycia wybranego środka trwałego oraz z wydrukowanym zestawieniem obrotów i sald (z uwzględnieniem kont analitycznych) i dziennikiem księgowań. W tym elemencie pracy ocenie podlegały: - otwarcie kont aktywów, - otwarcie kont pasywów, - zaksięgowane operacje gospodarcze w programie finansowo księgowym koszty księgowań pobrane z dowodów księgowych, - przyj cie materiał ów do magazynu Pz, - wydanie materiał ów do produkcji Rw - przyj cie wyrobów gotowych do magazynu Pz, - sprzeda wyrobów gotowych - Fa VAT sprzeda y, - wydanie wyrobów gotowych z magazynu odbiorcy Wz, - zaksi gowanie miesi cznego kosztu zu ycia rodka trwał ego, - dokument(- y)polecenie ksi gowania PK w formie wydruku, - zestawienie sald i obrotów(z uwzgl dnieniem kont analitycznych)w formie wydruku, - dziennik ksi gowa w formie wydruku.

- polecenie księgowania (zaksięgowanie miesięcznego kosztu zużycia środka trwałego) PK

- zestawienie obrotów i sald ( z uwzględnieniem kont analitycznych)

- dziennik księgowań Element VII Sporządzona analiza i ocena rotacji zapasów/rentowności sprzedaży netto/rentowności sprzedaży brutto/ogólnego zadłużenia/bieżącej płynności finansowej w przedsiębiorstwie produkcyjnym w latach 2011-2012. W ramach czynności związanych ze sporządzeniem analizy ocenie podlegały: - dobrany wskaźnik do analizy, - obliczony wskaźnik do 2011r, - obliczony wskaźnikdla2012 r, - zinterpretowany wskaźnik dla2011r, - zinterpretowany wskaźnik dla 2012 r, - ocena sytuacji finansowej/ekonomicznej przedsiębiorstwa latach2011 2012 r. W tej części projektu zdający popełniali następujące błędy: - wiele pomyłek rachunkowych związanych z obliczeniem wskaźników - nie uwzględniano jednostki miar wynikających ze wzorów (%) - błędna interpretacja wskaźnika (utożsamianie dostawy z rotacją zapasu) - niewłaściwa ocena sytuacji finansowej/ekonomicznej przedsiębiorstwa wynikająca z błędnej interpretacji wskaźnika

Oto przykłady prawidłowo wykonanego obszaru: Przykład 1.

Przykład 2.

Przykład 3. Element VIII Praca egzaminacyjna jako całość Większość prac była przejrzysta, z zaznaczoną częścią brudnopisu, uwzględniająca strukturę zadania. Można było jednak spotkać prace nieczytelne, na które egzaminatorzy musieli poświęcić znacznie więcej czasu na odczytywanie mało czytelnie napisanych rozwiązań.