TEMAT NUMERU: Czy świadczeniodawcy są przygotowani na informatyzację?, s. 12 TOM VI/2014 MAGAZYN ZARZĄDZAJĄCYCH INFRASTRUKTURĄ IT W PODMIOTACH LECZNICZYCH W TYM WYDANIU: Budujmy sprawną e-administrację... 19 Teleopieka wygeneruje chorych?... 34 Technologia leczy cukrzycę... 38 Każde zagrożenie e-danych musi być zgłoszone... 65 Szpitalna serwerownia bez okien... 67 Bunkier danych o pacjentach... 71 Prześwietlamy cyfrową radiografię... 76 Oszczędniejszy szpital... 84 ISSN: 2083-1420 Oszczędności na e-zwolnieniach Drukowane serce Maszyny potrafią EDM: pozostało 36 miesięcy Dużo czy mało Dlaczego już drukować opinie specjalistów? papierowe L4 żywe komórki znikną? Czytaj s. 28 Czytaj s. 46 Czytaj s. 56 Miniporadnik: ochrona danych przez współpracowników, wolontariuszy i kontrahentów szpitala, s. 62
zapraszają na II edycję ogólnopolskiego Forum Warszawskie Centrum EXPO XXI Forum odbywa się na terenie II Międzynarodowych Targów Medycznych WIHE 2014 UDZIAŁ BEZPŁATNY Rejestracja na: www.kosztywplacowce.wip.pl e-mail: konferencje@wip.pl, tel.: +48 22 429 41 62 Konferencja to ogólnopolskie spotkanie prezesów, członków zarządu, dyrektorów zarządzających, dyrektorów finansowych i kadrowych, głównych księgowych, dyrektorów ds. administracyjnych, dyrektorów ds. technicznych i działów IT. Pierwsza edycja zebrała blisko 150 uczestników! Tematem przewodnim drugiej edycji Forum będzie optymalizacja kosztów działalności placówek medycznych w 2015 r. Eksperci i menedżerowie przekażą uczestnikom konferencji rzetelną wiedzę, która umożliwi podejmowanie trafnych decyzji biznesowych w oparciu o zasady i rozwiązania służące optymalizacji kosztów działalności leczniczej z uwzględnieniem ostatnich trendów krajowych i europejskich. W dobie kryzysu i rosnących kosztów prowadzenia placówki medycznej menedżerowie muszą poszukiwać innowacyjnych i sprawdzonych rozwiązań, które przyniosą im realne oszczędności. Weź udział w konferencji i poznaj tajemnice wiodących menedżerów ochrony zdrowia w Polsce. Dowiedz się, w jakich obszarach działalności tną wydatki, a w co inwestują, żeby w 2015 r. osiągnąć jeszcze lepszy wynik finansowy niż w roku bieżącym! Ramowy program konferencji: optymalizacja struktury zatrudnienia i wynagrodzeń, redukcja kosztów w obszarze IT i bezpieczeństwa danych, procedury jakościowe, akredytacja placówki, audyty zew. i wew. realizacja kontraktów NFZ, racjonalna polityka zakupowa, bezpieczeństwo pacjenta i zarządzanie ryzykiem, optymalizacja gospodarki lekowej i materiałowej, eksploatacja sprzętu medycznego, koszty energii i ogrzewania, koszty podatkowe, controlling i optymalizacja kosztów biznesowych. Spotkaj się z wybitnymi ekspertami, którzy od lat zajmują się optymalizacją kosztów w ochronie zdrowia, dyskutuj w gronie liderów branży medycznej oraz specjalistów z zakresu zarządzania finansami i poznaj odpowiedź się, jak zoptymalizować działalność placówki medycznej i osiągnąć zyski w 2014 r.! Szczegółowy dotyczące konferencji na: www.kosztywplacowce.wip.pl Sprawdź i zgłoś udział! Organizator Barbara Plucińska: e-mail: konferencje@wip.pl, tel.: +48 22 429 41 62 Formularz w wersji elektronicznej dostępny na www.kosztywplacowce.wip.pl
Od redaktora Redaktor prowadzący: Mariusz Jendra Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Senior Product manager: Alina Sulgostowska Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć ISSN: 2083-1420 Nakład: 500 egzemplarzy Projekt graficzny: Piotr Fedorczyk Drukarnia: MDruk Skład: Dariusz Ziach Prenumerata: Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia Centrum Obsługi Klienta tel.: 22 518 29 29 e-mail: cok@wip.pl Masz pytanie? Skontaktuj się z nami: NoweTechnologie@wip.pl Zdjęcia: fotolia.pl, archiwum własne Wydawnictwo Wiedza i Praktyka ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa NIP: 526-19-92-256 KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Biuro reklamy Koordynator zespołu sprzedaży reklam: Mariusz Jendra tel.: 696 059 150, e-mail: mjendra@wip.pl Szanowni Państwo Mariusz Jendra redaktor prowadzący Sejm przedłużył o 36 miesięcy termin powszechnego uruchomienia elektronicznej dokumentacji pacjentów. W oddawanym do Państwa rąk numerze przedstawiamy raport z badania poziomu zinformatyzowania placówek medycznych oraz nastawienia lekarzy do projektu e-zdrowie. Z ankiety przeprowadzonej na próbie 1013 respondentów wynika, że pełną elektroniczną dokumentację medyczną (EDM) prowadzi jedynie 9% lekarzy. Niestety sam obowiązek wprowadzenia } e-dokumentacji, nie sprawi, że się ona po tym okresie sama uruchomi. Prezentujemy opinie parlamentarzystów oraz specjalistów na temat odroczenia terminu i szans na wdrożenie cyfrowej dokumentacji. Ponadto w numerze przygotowaliśmy artykuły wyjaśniające dlaczego papierowe zwolnienia muszą zniknąć, o tym jak blisko jesteśmy uruchomienia (tak uruchomienia, a nie wynalezienia) sztucznej trzustki oraz czy można już drukować w 3D żywymi komórkami? Jak zwykle przygotowaliśmy bardzo obszerny dział dotyczący ochrony danych osobowych pacjentów. Zakres tej ochrony oraz obwarowania prawne są dość skomplikowane, ale przedstawiamy gotowe odpowiedzi na problemy występujące u naszych Czytelników. Zapraszam do interesującej lektury. Kwartalnik Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w Nowych Technologiach IT w Ochronie Zdrowia wskazówek, przykładów informacji itp. do konkretnych przypadków. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy, ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia 1
W numerze: 4 Trendy w branży 6 Katowice: 1,6 mln zł na system informatyczny 7 Wydarzenia na targach WIHE 8 Latarka dla niewidomych 9 Rząd przyjął założenia e-zdrowia 10 Temat numeru 12 Czy świadczeniodawcy są przygotowani na informatyzację? 19 Budujmy sprawną e-administrację 26 Prawo IT i nowych technologii 28 Oszczędności na e-zwolnieniach 31 Lepsza e-współpraca ratowników 32 e-zdrowie w praktyce 34 Teleopieka wygeneruje chorych? 38 Technologia leczy cukrzycę 44 Technologie medyczne 46 Drukowane serce 2 Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia
Spis treści 54 Elektroniczna Dokumentacja Medyczna 56 EDM: pozostało 36 miesięcy 59 e-dokumentacja to obowiązek świadczeniodawców 60 Polityka bezpieczeństwa danych 62 Ochrona e-danych: współpracownicy, wolontariusze i kontrahenci szpitala 65 Każde zagrożenie e-danych musi być zgłoszone 67 Szpitalna serwerownia bez okien 71 Bunkier danych o pacjentach 74 Strategie inwestycyjne w medycynie 76 Prześwietlamy cyfrową radiografię 84 Oszczędniejszy szpital 88 Z Ministerstwa Zdrowia Plany rządu na najbliższe miesiące Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia 3
Wdrożenie e-urząd i prawo 4 Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia
Trendy w branży Innowacje przyszłością medycyny Hipertermia, czyli podgrzewanie ciała do 42 C jest metodą leczenia niektórych nowotworów Targi i konferencje są miejscem, gdzie można z bliska zobaczyć działanie najnowszych urządzeń medycznych. Jest ku temu okazja, bo już od 8 do 10 października br. w Warszawie odbędzie się kolejna edycja Międzynarodowych Targów Medycznych WIHE. Będzie tam można zobaczyć m.in. makietę aparatu do hipertermii. Polskie innowacje technologiczne są doceniane na całym świecie. Przedstawiamy kilka osiągnięć polskich naukowców. Technologia może poprawić jakość życia osobom z dysfunkcjami wzroku, słuchu lub mowy. Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia 5
Trendy w branży Prosto z placówek Katowice: 1,6 mln zł na system informatyczny Około 1,1 mln zł dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego otrzyma Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach na system informatyczny. Dzięki tym środkom utworzony zostanie elektroniczny portal informacyjny szpitala oraz uruchomione zostaną nowe usługi: e-diagnostyka i e-rejestracja. Pacjenci będą mieli możliwość rejestracji przez Internet, a w poradniach powstaną systemy kolejkowe kierujące oczekującymi na wizytę. Powstaną też elektroniczne systemy ewidencji leków i ich dystrybucji od apteki, przez oddziały, aż po indywidualnego pacjenta. Podobnie zarządzany będzie obieg dokumentacji związanej z analityką medyczną. Co najważniejsze, każdy lekarz będzie miał dostęp do wszystkich danych pacjenta, przebiegu choroby i historii leczenia w szpitalu. Inwestycja pozwoli na dostosowanie szpitala do wymogów wynikających z ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, czyli do prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej. Każdy lekarz w katowickim szpitalu będzie miał dostęp do wszystkich danych pacjenta, przebiegu choroby i historii leczenia w szpitalu na ekranie monitora. O wyborze tego projektu z listy rezerwowej w ramach Priorytetu Społeczeństwo informacyjne, działanie Rozwój elektronicznych usług publicznych, zadecydował zarząd województwa, a było to możliwe dzięki wolnym środkom, jakie pojawiły się w trakcie realizacji projektów, dla których już wcześniej podpisano umowy o dofinansowanie. Wartość całej inwestycji wyniesie ok. 1,6 mln zł, w tym ok. 1,1 mln zł pochodzi ze środków RPO. W szpitalu działa największy w Polsce ośrodek transplantacji rogówki, wykonujący kilkaset zabiegów rocznie. Na oddziale Okręgowy szpital kolejowy w Katowicach przeprowadzi informatyzację za 1,6 mln zł okulistycznym przeprowadzono w 2000 r. pierwszy w Polsce zabieg transplantacji komórek rozrodczych nabłonka rogówki od spokrewnionego dawcy. W 2010 roku zespół okulistów pod przewodnictwem prof. dr. hab. n. med. Edwarda Wylęgały jako pierwszy w Europie wszczepił pięciu pacjentom protezy rogówki wykonane z tytanu i pleksiglasu. Strukturę placówki tworzy sześć oddziałów: chirurgii ogólnej, ginekologiczno-położniczy, neonatologiczny, neurologiczny, okulistyczny oraz wewnętrzny. Ponadto w szpitalu znajduje się izba przyjęć, pracownie diagnostyczne oraz poradnie specjalistyczne, w tym ginekologiczno-położnicza oraz ginekologiczna dla dziewcząt. Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej zlokalizowany jest w katowickiej dzielnicy Ligota-Panewniki. Elżbieta Pałys 6 Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia
Trendy w branży Konferencje, seminaria Wydarzenia na targach WIHE Najnowsze urządzenia służące do walki z rakiem zostaną zaprezentowane podczas Międzynarodowych Targów Medycznych WIHE 8 10 października w Warszawie. Będzie tam makieta maszyny do hipertermii. W hipertermii miejscowej ciepło aplikowane jest na małym obszarze, takim jak guz. Zabiegi są bezpieczne, dobrze tolerowane przez pacjentów, precyzyjne, nieinwazyjne, nietoksyczne i co ważne nie wymagają hospitalizacji. Hipertermia całego ciała jest rodzajem sztucznej gorączki, wzrost temperatury obejmuje cały organizm pacjenta. Stosowana jest głównie w leczeniu nowotworów z przerzutami oraz nadciśnienia tętniczego. Kolebką nowożytnej hipertermii są Niemcy. O powszechności tej terapii świadczy fakt, iż już ponad 260 ośrodków medycznych specjalizuje się w leczeniu tą metodą. Urządzenie Celsius TCS do hipertermii miejscowej Podczas Międzynarodowych Targów Medycznych WIHE w Warszawie odwiedzający będą mogli uczestniczyć w II Forum pn. Optymalizacja kosztów działalności leczniczej. Racjonalizacja wydatków na inwestycje w placówkach medycznych, nowoczesne techniki w anestezjologii i intensywnej terapii, telemedycyna i teleopieka, a także dotacje dla podmiotów leczniczych w perspektywie lat 2014 2020 to niektóre z tematów, które zostaną poruszone podczas forum. Targi są okazją do poznania innowacyjnych metod leczenia. Jedną z nich jest hipertermia. Jest to innowacyjna metoda terapeutyczna polegająca na podniesieniu temperatury tkanek do poziomu 38 C 42 C. Metoda ta znajduje zastosowanie głównie w onkologii (przede wszystkim w skojarzeniu z chemioterapią i radioterapią), jak również z powodzeniem stosuje się ją na chroniczny ból pleców, nadciśnienie tętnicze, łuszczycowe zapalenie stawów. Dzięki Instytutowi Onkologii i Hipertermii miniatury tych urządzeń w skali 1:3 zostaną udostępnione podczas Międzynarodowych Targów Medycznych WIHE. Aparaty będzie można przetestować, sprawdzić, jak działają, oraz dowiedzieć się szczegółów dotyczących ich zastosowania w onkologii i innych schorzeniach. Zwiedzający będą mogli zobaczyć m.in. urządzenie IRA- THERM 1000 marki Von Ardenne. Jest ono wynikiem kilkunastoletnich badań jego twórcy Manfreda von Ardenne, niemieckiego badacza w dziedzinie fizyki. Dzięki udoskonalonej technologii promienników ciało pacjenta jest poddawane tylko i wyłącznie działaniu podczerwieni w paśmie A, co umożliwia podniesienie temperatury ciała pacjenta do np. 40 C w rekordowym czasie około 60 minut. Urządzenie jest zasilane prądem zmiennym trzyfazowym o napięciu 400 V i chłodzone bieżącą wodą (wymaga prostego podłączenia do umywalki). Pomieszczenie o powierzchni ok. 12 m2 jest całkowicie wystarczające, aby pomieścić cały potrzebny sprzęt. W Europie działa już ok. 70 urządzeń IRATHERM, najwięcej w Niemczech. EP Nowe Technologie IT w Ochronie Zdrowia 7