Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego gospodarki polskiej W jaki sposób wiedza, którą zdobędziemy na tym wykładzie posłuży nam do wyjaśnienia sytuacji w Polsce na tle innych krajów?
Dlaczego się spotykamy? Czy umiemy odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego ludzie w jednych krajach są bogatsi niż w innych? Skąd się bierze wzrost gospodarczy i dlaczego jedne kraje rozwijają się w tempie 10% rocznie (Chiny), a inne 1-2% (Szwajcaria)? Co należy zrobić, a czego nie robić, żeby zwiększyć tempo wzrostu gospodarczego w długim okresie? Kiedy zachodzi trade-off między wzrostem w długim i krótkim okresem?
Obowiązująca literatura M.Todaro, S.Smith, Economic Development, 10th ed., Pearson Addison Wesley, London 2008; Ekonomia rozwoju (red. R.Piasecki), PWE Warszawa 2007;
Forma zaliczenia 70% oceny stanowi egzamin obejmujący całość materiału prezentowanego w trakcie wykładu. Egzamin będzie w formie pytań wymagających krótkich odpowiedzi, lub pytań testowych 30% oceny stanowi krótka (do 500 słów), indywidualna odpowiedź na wybrane pytanie dotyczące problemów związanych z ekonomią rozwoju. Każdy musi skonsultować indywidualnie temat i pomysł z wykładowcą (wybór tematu musi być po konsultacjach pisemnie lub mailowo potwierdzony przeze mnie). Przykłady pytań : Dlaczego w krajach wysokorozwiniętych zazwyczaj nakłada się wysokie podatki na benzynę? Co sprawia, że w krajach wysokorozwiniętych usługi fryzjerów są droższe niż w krajach słaborozwiniętych?
Semestralny plan wykładów (1) 1. Ubóstwo, nierówność i niedorozwój. Luka rozwojowa. 18.10.2010 2. Klasyczne modele wzrostu gospodarczego - model Solowa a endogeniczne modele wzrostu. 25.10.2010 3. Bariery rozwojowe. Klasyczne teorie rozwoju. Nowe idee w teorii niedorozwoju. Korzyści skali, błędy koordynacji i wielość stanów równowagi. 08.11.2010 4. Teorie handlu a doświadczenie światowe. Debata na temat globalizacji. 15.11.2010 5. Wpływ polityki handlowej na rozwój gospodarczy. 22.11.2010 6. Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne. 29.11.2010
Semestralny plan wykładów (2) 7. Wzrost ludnościowy i jego konsekwencje dla rozwoju. Technologia i postęp techniczny w procesach wzrostu i rozwoju. 06.12.2010 8. Inwestowanie w kapitał ludzki: edukacja i zdrowie. Kapitał społeczny i czynniki kulturowe. 13.12.2010 9. Geografia, klimat, zasoby naturalne, środowisko i rolnictwo. 20.12.2010 10. Rola rynków finansowych w stymulowaniu rozwoju gospodarczego. 03.01.2011 11. Rola regulacji w kreowaniu rozwoju gospodarczego. Rola państwa i polityki gospodarczej. Kontrowersje wokół pomocy zagranicznej. 10.01.2011
Kraje rozwijające się Niskie standardy cywilizacyjne Niski poziom PKB na mieszkańca Przewaga zatrudnionych w rolnictwie Dualizm ekonomiczno-społeczny, technologiczny Jeżeli występują ośrodki o wyższym poziomie rozwoju, to są one skoncentrowane w wybranych regionach kraju Niski poziom oświaty i opieki zdrowotnej Silna presja demograficzna Wysoki poziom bezrobocia o charakterze strukturalnym Brak mechanizmów mogących podtrzymywać wzrost (ang. sustainable development)
Rozwój pojawia się gdy W gospodarstwie domowym dochody wystarczają do zaspokojenia podstawowych potrzeb jego członków Praca na rynku jest powszechnie dostępna i pozwala nie tylko na uzyskanie dochodów, ale również rozwój osobowości Niwelowany jest poziom analfabetyzmu przez zwiększenie dostępności do usług oświatowych Społeczeństwo zyskuje większą możliwość wpływania na rządzenie krajem Decyzje podejmowane w ramach państwa są suwerenne
Wskaźniki rozwoju gospodarczego Dochody PKB per capita Dostępność pracy wskaźniki bezrobocia i zatrudnienia Wskaźniki równego nierówności społecznych głównie podziału dochodów np. indeks Gini ego Dostępność edukacji i opieki zdrowotnej wydatki na edukację, ochronę zdrowia, liczba nauczycieli, lekarzy, itp. Odsetek bezrobocia długookresowego Struktura sektorowa zatrudnienia Sustainable development - dostęp do Internetu, inwestycje, relacja eksportu i importu, emisja dwutlenku węgla do atmosfery, dług publiczny, sytuacja sektora finansowego
Podstawa PKB per capita 70000 60000 58714 50000 40000 35374 40961 30000 20000 17275 22138 PKB per capita, PPP ($) 10000 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Rozwój to równieŝ moŝliwość znalezienia pracy 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 44,3 50,9 66,8 58,9 55,7 62,4 47,2 51,8 Wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku 15-24 lata (%) 30,0 26,8 30,2 Wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku powyżej 15 lat (%) 20,0 10,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa
Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa
Rozwój to dąŝenie do w miarę równego podziału owoców bogactwa
Wydatki na opiekę zdrowotną 6000 5000 4774 4000 3588 3621 3000 Wydatki zdrowotne per capita, PPP ($) 2000 1000 1035 1555 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Liczba lekarzy 4,5 4 3,5 3 3,483 3,921 3,889 2,5 2 1,5 1 0,5 0 2,012 Niemcy Holandia Norwegia Polska Lekarze (na 1,000 mieszkańców)
Długość Ŝycia 82,0 81,0 80,0 79,0 78,0 77,0 76,0 75,0 74,0 73,0 72,0 71,0 80,1 80,4 80,7 75,5 74,8 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja Oczekiwana długość życia (lata)
Struktura sektorowa zatrudnienia 80,0 70,0 67,9 73,2 75,8 60,0 54,5 56,4 50,0 40,0 30,0 20,0 29,8 19,1 21,2 30,7 14,7 39,4 Zatrudnienie w rolnictwie (% całości zatrudnienia) Zatrudnienie w przemyśle (% całości zatrudnienia) Zatrudnienie w usługach (% całości zatrudnienia) 10,0 0,0 2,2 3,0 2,9 4,2 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Zakładanie firmy czas potrzebny do jej uruchomienia (dni) 35 31 30 25 20 15 10 5 18 10 7 16 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Zakładanie firmy koszt uruchomienia w przeliczeniu na PNB per capita (%) 20 18,8 18 16 14 12 10 8 6 5,6 5,9 4 3,3 2,1 2 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Prowadzenie firmy czas potrzebny na przygotowanie i zapłacenie podatków (godziny rocznie) 450 400 395 350 300 325 250 200 196 180 150 100 87 50 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Ryzyko prowadzenia firmy czas potrzebny na sądowe odzyskanie naleŝności (dni) 900 800 830 700 600 500 400 300 200 100 394 514 310 565 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Podtrzymanie wzrostu dostęp do Internetu 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 75 87 83 49 66 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja Użytkownicy Internetu (na 100 osób) - 2008 rok
Podtrzymywanie wzrostu inwestycje 30,0 25,0 20,0 18,7 20,0 21,3 21,6 26,1 15,0 10,0 Wydatki kapitałowe (% PKB) 5,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Podtrzymywanie wzrostu eksport i import 90,0 83,0 85,3 80,0 76,9 70,0 68,8 60,0 50,0 40,0 30,0 47,2 48,1 41,0 28,8 43,5 39,8 Eksport dóbr i usług (% PKB) Import dóbr i usług (% PKB) 20,0 10,0 0,0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Podtrzymywanie wzrostu emisja CO 2 0,60 0,57 0,50 0,40 0,39 0,30 0,20 0,30 0,28 0,17 Emisja CO2 (kg na PKB wyrażony w $PPP - 2006 rok) 0,10 0,00 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Podtrzymywanie wzrostu kredyty o obniŝonym standardzie 8 7,4 7 6 5 4 3 3,4 3,2 Relacja kredytów o obniżonym standardzie do kredytów ogółem (%) - 2006 rok 2 1 0,8 0,6 0 Niemcy Holandia Norwegia Polska Słowacja
Następny wykład 18.10.2010