Szczepienia przeciw grypie fakty i mity Adam Antczak Grupa Robocza ds. Grypy Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Dlaczego grypa jest groźna? grypa w przeciwieństwie do innych infekcji dróg oddechowych może być przyczyną bardzo groźnych powikłań. POWIKŁANIA POGRYPOWE mogą być ŚMIERTELNE. Szczególnie groźne są dla osób z grup ryzyka: dzieci, osób starszych, chorujących przewlekle. wirus grypy charakteryzuje się dużą zmiennością. grypa jest chorobą wysoko zakaźną przenoszoną drogą kropelkową.
Mechanizmy powikłań
Sezonowość występowania wirusowych zakażeń dróg oddechowych Rhinovirus Wirus paragrupy 30 Wirus RS Wirus grypy Odsetek chorych 25 20 15 10 5 0 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 Wg Monto and Cavallaro. Am J Epidemiol. 1971;94:280-289
Zakaźność grypy Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a także przez kontakt ze skażoną powierzchnią. Okres wylęgania wynosi średnio 1-2 dni. Osoba zakażona może stanowić zagrożenie dla innych osób zanim jeszcze pojawią się objawy choroby: zakażony dorosły do około 5-7 dni po ich wystąpieniu, zakażone dziecko do ponad 10 dni, przy czym u małych dzieci również przez okres do 6 dni zanim wystąpią objawy, zakażony z ciężkim niedoborem odporności może być źródłem zakażenia dla innych przez wiele tygodni lub miesięcy, 33% przypadków grypy przebiega bezobjawowo.
Uświadomione korzyści ze szczepień Publikowane statystyki dotyczące zachorowań i zgonów z powodu grypy Realne statystyki dotyczące zachorowań i zgonów z powodu grypy Realna wiedza na temat grypy, powikłań i szczepień Błędne przekonania i lęki Korzyści niewidoczne (nieuświadomione)
Dlaczego warto szczepić się przeciw grypie? By uniknąć powikłań pogrypowych, które zagrażają zdrowiu i życiu Ponieważ lepiej zapobiegać, niż leczyć Ponieważ szczepienie to najskuteczniejsza metoda zapobiegania grypie i jej powikłaniom Ponieważ szczepienie to najprostsza i najmniej pracochłonna metoda zapobiegania grypie i jej powikłaniom Dlaczego osoba zdrowa powinna się szczepić przeciw grypie? By nie zachorować i nie mieć dyskomfortu związanego z chorobą i kosztów związanych z leczeniem nie tracić okazji i możliwości zawodowych i prywatnych nie ograniczać swoich dochodów związanych z nieobecnością w pracy By nie stanowić źródła zakażenia dla swojego otoczenia, w szczególności osób z grup ryzyka, czyli dzieci, starszych i chorujących przewlekle.
Dlaczego ludzie nie chcą się szczepić przeciw grypie? Nie wierzą w skuteczność szczepień 28% Obawa przed odczynami poszczepiennymi 25% Nie choruję na grypę, więc po co mam się szczepić 19% Szczepionki to lobbing firm farmaceutycznych 17% Lepiej leczyć się domowymi sposobami 11% Choroba i powikłania grypowe, o których często się mówi, a których jeszcze nie mieliśmy, nie powodują leku. Szczepienia jako interwencja medyczna związana ze wstrzyknięciem budzą obawy i wywołują opory.
Jaka jest skuteczność szczepień przeciw grypie? Wśród zdrowych dorosłych nawet 89% Jakie są wątpliwości dotyczące skuteczności? Czy w wyniku szczepienia można zachorować? Na pewno nie, szczepionki dostępne na rynku polskim zawierają tylko inaktywowane elementy wirusa, które nie są chorobotwórcze. Może natomiast dojść do koincydencji czasowej z innym zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Czy mimo szczepienia można zachorować na grypę? Jest to możliwe, ponieważ skuteczność szczepienia przeciw grypie jest uzależniona od wielu czynników i nie wynosi 100%. Jeśli jednak dojdzie do zakażenia to będzie miało przebieg łagodniejszy, a powikłania pogrypowe nie wystąpią. Szczepionka nie podana jest w 100% nieskuteczna!
Najczęstsze błędne przekonania związane z bezpieczeństwem szczepień? Odczyny poszczepienne są groźniejsze niż choroba Szczepionki zawierają substancje szkodliwe - trujące Szczepionki przeciw grypie dostępne w Polsce nie mają żadnych konserwantów, adjuwantów, ani żadnych innych substancji o potencjalnie toksycznym działaniu
Szczepionki przeciw grypie są bezpieczne Niepożądane objawy uboczne Często objawy miejscowe (25%) Rzadziej objawy ogólne (12%) Powyższe objawy są najczęściej łagodne i przemijające Częstym powodem obaw jest uczulenie na białko jaja kurzego Ryzyko ciężkich NOP po szczepieniu przeciw grypie jest skrajnie małe
Związek zespołu Guillain-Barre (GBS) z grypą i szczepieniem p-grypie 15 lat obserwacji występowania GBS w Wielkiej Brytanii Względne ryzyko ujawnienia się objawów w 90 dni po szczepieniu wynosi 0.76 (95% CI: 0.41, 1.40) Natomiast względne ryzyko ujawnienia się objawów klinicznych GBS w 90 dni po przebyciu choroby grypopodobnej wyniosło 7.35 (95% CI: 4.36, 12.38). Było ono zatem 10 razy większe i największe w przeciągu 30 dni od zachorowania 16.64, (95% CI: 9.37, 29.54). Stowe J, Andrews N, Wise L i wsp.: Investigation of the Temporal Association of Guillain-Barre Syndrome With Influenza Vaccine and Influenza like Illness Using the United Kingdom General Practice Research Database. A m J Epidemiol. 2008; (ahead of print)
Brak wiary w dowiedzione prawdy dobrze charakteryzuje obecne czasy. Odrzucanie tego, co prawdziwe, i wiara w to, co niedorzeczne w ten sposób głupota ludzka upomina się o swoje prawa. Ta sama niezdolność do wydawania właściwych osądów, która nie pozwala uznać prawdy, nie szczędzi pochwał oparom fikcji John Simon Przewodniczący Komisji Zdrowia (Board of Health) L.Borysiewicz: Prevention is better than cure, Clinical Medicine 2009,Vol 9,6:572-83, przekład dr n. med. Krzysztof Kurek
Kto nie lubi szczepień niech spróbuje choroby Ulrich Heininger, Basel Człowiek nigdy nie jest za stary, by chorować i nigdy zbyt zdrowy, żeby się zaszczepić Mądrość ludowa
Podsumowanie Grypa jest poważną chorobą, której powikłania mogą być śmiertelne. Zachorować może każdy, ale na poważne powikłania, hospitalizację i zgon najbardziej narażone są osoby z czynnikami ryzyka. Szczepienie przeciw grypie: Szczepionki przeciw grypie są preparatami o potwierdzonej skuteczności i bezpieczeństwie stosowania Mimo licznych zaleceń zbyt mało osób (także z grup ryzyka) corocznie szczepi się przeciw grypie. Potencjalnie ratuje życie osób z grup ryzyka. Zapobiega związanym z grypą zachorowaniom i hospitalizacjom. Ogranicza transmisję wirusa na członków rodziny, przyjaciół lub współpracowników.