26.01.2005 vprotokół z posiedzenia Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa odbytego 26 stycznia 2005 roku w Papieskiej Akademii Teologicznej Osoby uczestnicz±ce w posiedzeniu - wg zał±czonej listy obecno ci. Tematyka spotkania: 1. Czę ć oficjalna ( Sala Modrzewiowa PAT) Opłatek Uroczyste wręczenie nagród dla dziennikarzy, przyznanych przez KRSzWK za lata 2002 i 2003. 2. Czę ć robocza (Sala Senacka PAT) 1. Omówienie nowych zamierzeń dot. funkcjonowania ACK Cyfronet AGH ( ref. prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH ) 2. ACK Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni - referuj±: prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACH Cyfronet AGH i prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Krakowskiej. 3. Sprawy bież±ce, wolne wnioski. Czę ć oficjalna spotkania odbyła się w Sali Modrzewiowej Papieskiej Akademii Teologicznej. Uczestników powitał Gospodarz, ks. prof. dr hab. Jan Dyduch, Rektor Papies-kiej Akademii Teologicznej. Po modlitwie - ks. Rektor Jan Dyduch rozdał opłatek, po czym - w ciepłej, pełnej życzliwo ci atmosferze - uczestnicy posiedzenia przełamali się nim, składaj±c sobie życzenia. Następnie zabrał głos Przewodnicz±cy Kolegium, prof. dr hab. Franciszek Ziejka, dziękuj±c Księdzu Rektorowi Dyduchowi i Władzom PAT za go cinę, po czym nast±piło uroczyste wręczenie nagród dla dziennikarzy zajmuj±cych się problematyk± szkolnictwa wyższego i nauki - przyznanych przez KRSzWK za lata 2002 i 2003. Nagrody zostały przyznane po raz dziewi±ty. Zgodnie z wol± Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa nagrodę PHIL EPISTEMONI - PRZYJACIELOWI NAUKI otrzymali: w kategorii ogólnopolskiej - p. redaktor Anna Paciorek, dziennikarka Rzeczpospolitej - w wysoko ci 5.000 złotych; zespołow± nagrodę rodowiskow± - po 2.500 zł. - przyznano: p. redaktor Marcie Bosak, dziennikarce Gazety Krakowskiej p. redaktorowi Wojciechowi Cegielskiemu z Radia Kraków. Laureaci: p. redaktor Anna Paciorek i p. redaktor Wojciech Cegielski w serdecznych słowach podziękowali za przyznane im zaszczytne wyróżnienie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa. Redaktor Wojciech Cegielski przekazał połowę otrzymanej nagrody na rzecz Funduszu im. Prof. Stanisława Pigonia - dla studentów znajduj±cych się w trudnych warun-kach materialnych. P. redaktor Marta Bosak nie mogła osobi cie uczestniczyć w dzisiejszej uroczysto ci. II. Czę ć robocza posiedzenia, odbyła się w Sali Senackiej Papieskiej Akademii Teologicznej. Przewodnicz±cy KR nawi±zał do spraw bież±cych - podkre laj±c potrzebę odniesie-nia się przez Kolegium Rektorów do spraw podatku VAT, który wkrótce będzie należało płacić, z wyj±tkiem czasopism specjalistycznych (o "0"-procentowej stawce VAT). Powyższy problem zostaje poruszony z inicjatywy p. Rektora Tadeusiewicza, który równo-cze nie wyraził zgodę na przygotowanie projektu Uchwały KR w tej sprawie. Przewodnicz±cy KR zasygnalizował także, iż uczelniom grozi płacenie podatku VAT od tzw. działalno ci innowacyjnej. Projekt Ustawy znajduje się aktualnie w Sejmie. KRASP podj±ł stosowne działania, aby nie dopu cić do zatwierdzenia tej Ustawy (partnerem w tej sprawie jest ministerstwo [1]
Kultury). Podatek VAT grozi także od umów o dzieło i umów - zleceń. W zwi±zku z tym do MENiS i Komisji Sejmowej również został przesłany stosowny dokument - w celach zapobie-gawczych. Uczelnie usiłuj± walczyć o to, aby ich kondycja finansowa była wła ciwa. Przewodnicz±cy KR przypomniał następnie o problemach zwi±zanych z wydawa-niem suplementu do dyplomu. Narada w MENiS po więcona tej sprawie, nie wniosła żadnych konstruktywnych ustaleń. Przewodnicz±cy KRASP przesłał w zwi±zku z tym do MENiS pismo zawieraj±ce szereg pytań dot. sposobu wypełniania suplementu (wszyscy członkowie Kolegium Rektorów otrzymali kopię powyższego tekstu). Ad. 1 i 2 Tematy: "Omówienie nowych zamierzeń dot. funkcjonowania ACK Cyfronet AGH" oraz" ACK Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni" przygotowali: prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH i prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki Krakowskiej, za zreferował je - prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH. Poniżej - pełny tekst opracowań zreferowanych przez prof. Kazimierz Wiatra, Dyrektora ACK Cyfronet AGH. D y s k u s j a: Przewodnicz±cy KR serdecznie podziękował p. Dyrektorowi Wiatrowi i p. Prorektorowi Furtakowi za wnikliwe i merytoryczne opracowanie i przedstawienie tak ważnego tematu - najbardziej konkretne, od 6-ciu lat, za p. Rektorowi Tadeusiewiczowi - za wła ciw± decyzję o zmianach kadrowych w ACK Cyfronet AGH. Istnieje kilka w±tków dot. działalno ci Cyfronetu, szczególnie interesuj±cych uczelnie, przy czym Przewodnicz±cy KR poruszył następuj±ce: - koszty utrzymania ACK Cyfronet AGH. Dotacje MENiS na Cyfronet uczelnie krakowskie otrzymaj± jeszcze w bież±cym roku. Należy się jednak liczyć z całkowitym zaprzestaniem dofinansowywania Cyfronetu przez MENiS w roku przyszłym. Poszukiwanie rodków na utrzymanie Placówki jest niezwykle ważne. Przewodnicz±cy KR zasugerował w zwi±zku z tym wej cie przez Cyfronet na rynek i przej cie na działalno ć komercyjn± - poprzedzon± przygotowaniem szerokiej oferty komercyjnej. - Srawa lokalu. Cyfronet mie ci się przy ul. Nawojki 11, zajmuj±c połowę budynku (druga czę ć - Instytut Informatyki UJ). W zwi±zku z budow± Kampusu w Pychowicach możliwe jest, iż w roku 2006 UJ mógłby sprzedać AGH cały budynek przy ul. Nawojki 11. Zaistniałaby wówczas szansa na zwiększenie powierzchni użytkowej dla Cyfronetu. Prof. dr hab. inż. Marcin Chrzanowski, Rektor PK poruszył sprawę działalno ci siecio-wej Cyfronetu. Przed kilkoma laty Politechnika Krakowska rozważała, czy wzmacniać własne moce obliczeniowe, czy raczej wzmacniać sieć, licz±c na przyszło ciowe wykorzystywanie mocy obliczeniowej "na zewn±trz". Ważna jest kwestia opłat za korzystanie z sieci. Celowe jest ustalenie nowych zasad (na które byłby consensus) rozliczania kosztów sieciowych. Druga sprawa dotyczy "dublowania" wysiłków, szukania oszczędno ci, aby Cyfronetu nie obci±żać. Prof. dr hab. Andrzej Bałanda, Rektor PWSZ w Nowym S±czu poparł wypowiedľ p. Rektora Chrzanowskiego. W przyszło ci, każda placówka winna posiadać własn± bazę danych, swoje obliczenia. Cyfronet natomiast winien się koncentrować na dostarczaniu usług i doj cia do sieci. Prof. dr hab. Adam Juszkiewicz, Rektor PWSZ w Tarnowie, skierował zapytanie, czy Miasto skontaktowało się z Cyfronetem w sprawach sieci. Sprawę rozbudowy sieci do odległych miejsc poruszył prof. dr hab. Zbigniew lipek, Rektor Akademii Rolniczej. Pan Rektor skierował także pytanie dotycz±ce "obiegu usług poza kontrol±". Jeżeli tak, to jaka jest to skala wielko ci. Prof. Kazimierz Wiatr udzielił odpowiedzi na pytania pp. Rektorów m.in. informuj±c, że: je li chodzi o tzw. "komercję poza kontrol±" - raczej takie zjawisko nie występuje. Od lat współpraca z Urzędem Miasta układa się pomy lnie, a Cyfronet uczestniczy i w planach i w ich realizacji. Trudniej jest z [2]
Urzędem Marszałkowskim. Dotychczasowe zabiegi p. Dyrektora o spotkanie z p. Marszałkiem nie dały rezultatów. Poruszaj±c sprawy komputerów dużej mocy obliczeniowej, p. Dyrektor Wiatr o wiadczył, że w przyszło ci ich rola nie będzie tak zasadnicza, jak obecnie. Najważniejsza jest sieć. P. Dyrektor Wiatr o wiadczył, że Cyfronet będzie się wsłuchiwał w głos Uczelni, a kontakty informacyjne, seminaryjne czy bilateralne - kreuj±ce zawsze co pozytywnego - będ± stanowiły istotny element dotychczasowej współpracy ze rodowiskiem. 4. Sprawy bież±ce, wolne wnioski " Przewodnicz±cy KR poinformował o odsunięciu - na 3 tygodnie - dyskusji w Sejmie nad kontrowersyjnymi sprawami zapisów w Ustawie. Ustawa o szkolnictwie znajduje się w Sejmie do rozpatrywania - na 5-tym miejscu. " Nie ma dobrej wiadomo ci nt. Uchwały KR sprzed miesi±ca - dot. dofinansowywania stołówek studenckich. Sejm odrzucił wszelkie poprawki. P. Łukasz Kołodziejczyk, Prze-wodnicz±cy PSSUK, podziękował Kolegium Rektorów za starania o rozwi±zywanie istotnych problemów studenckich. " Przewodnicz±cy KR poruszył sprawę sposobu wypełniania suplementu. " Poruszona została "sprawa teczek" w Uniwersytecie (w listopadzie ub. r. pojawił się projekt badawczy firmowany przez prof. Tomasza G±sowskiego, do którego wszedł m. in. etnograf, wyrotowany ze względu na nieukończenie doktoratu z UJ. Aktualnie projekt będzie prowadził Instytut Historii UJ. Będ± kontynuowane badania dotycz±ce nie tylko Krakowa, ale także wszystkich o rodków akademickich w Polsce. Nie chodzi o ujawnia-nie nazwisk, ale metody infiltracji poszczególnych rodowisk przez służby bezpie-czeństwa. Wyrotowany etnograf odszedł z Zespołu. Praca jest zaprogramowana na długi okres. Sprawa zostanie "ucywilizowana". " Przed 3-ma dniami Senat PK zatwierdził Porozumienie z UJ, za dzisiaj - Senat UJ zatwierdził porozumienie z PK w sprawie uregulowania sytuacji 4 budynków domów studenckich przy ul. Bydgoskiej. Nieuregulowana sytuacja trwała 21 lat. Rozmowy były rzeczowe, konkretne, oparte na dokumentach - z pełnym zrozumieniem drugiej strony. Uzyskano m±dry kompromis, satysfakcjonuj±cy obydwie strony. " Przewodnicz±cy KR poinformował o nowym składzie Państwowej Komisji Akredyta-cyjnej. "Nowym odkryciem" wprowadzonym przez PKA w listopadzie ub. roku s± zespoły. Jeden z nich, 4-osobowy, przybyły do Uniwersytetu Jagiellońskiego, w ci±gu półtora dnia zbadał 21 kierunków studiów. Na każdej z filologii pracował inny "zespół jednoosobowy". Rektor Uniwersytetu wystosował w zwi±zku z tym listy do Prezydium PKA - domagaj±c się, aby nie były to ani "zespoły jednoosobowe", ani "zbiory puste". " Konkretyzuje się sprawa wspólnego spotkania w dniach 8 i 9 maja rektorów uniwer-sytetów polskich i niemieckich. Wykład wprowadzaj±cy wygłosi prof. Władysław Bartoszewski. Prawdopodobnie w konferencji uczestniczyć będ± także ministrowie spraw zagranicznych Polski i Niemiec. W 60-t± rocznicę zakończenia II wojny wiatowej będzie to głos ważny, no ny - nie tylko na temat przeszło ci, ale i przyszło ci. " Sprawa "sieci wschodniej": Przewodnicz±cy KR wrócił wła nie z Moskwy, gdzie uczestniczył w uroczysto ciach 250-tej rocznicy powstania Uniwersytetu im. Łomono-sowa. W I-szej połowie czerwca br. planowany jest zjazd prorektorów uczelni, które s± zainteresowane przyst±pieniem do "sieci wschodniej" uczelni akademickich. Do zorganizowania tej sieci Przewodnicz±cy KR powołał na Pełnomocnika - dr hab. Marka Frankowicza. Pp. Rektorzy otrzymaj± na powyższy temat stosowne informacje. " Projekt Uchwały w sprawie Centralnej Komisji i projekt Uchwały w sprawie podatku VAT i baz danych. " Sprawę zreferował prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, Rektor AGH, który w pi -mie skierowanym do Przewodnicz±cego KR (zn. Rb s/21 a/ 200) przedstawił problem. Istnieje niebezpieczeństwo, że w Ustawie o VAT zdefiniowana została tymczasowo zerowa stawka na czasopisma - szczególnie naukowe, ale funkcjonowała ona jedynie w okre lonym przedziale czasu. Od 1 maja 2004 roku o kwalifikacji, czy danemu czaso-pismu jest przypisana zerowa, czy 7% stawka VAT decyduje zapis Ustawy wyj±tkowo niefortunnej w odniesieniu do czasopism naukowych, uzależniaj±cych ich naukowy charakter od wysoko ci nakładu. Zerow± stawkę można stosować, gdy [3]
nakład jest niższy niż 15.000 egzemplarzy. A informacja o tym musi być uwidoczniona na czasopi mie, czego wydawnictwa zagraniczne nigdy nie podaj±. Być może jest to zwi±zane z tajemnic± handlow±. W efekcie - polskie uczelnie płac± wysoki podatek. Zerowa stawka obowi±zywać będzie tylko do 31.12.2006 roku. P. Rektor Tadeusiewicz zaproponował podjęcie Uchwały, w której będzie postulo-wana konieczno ć znowelizowania tego konkretnego zapisu o kwalifikacji czasopism naukowych na podstawie wysoko ci nakładu. Najlepszym rozwi±zaniem byłoby całko-wite usunięcie z Ustawy zapisu o wysoko ci nakładu. W odniesieniu do bazy danych czasopism naukowych - nie ma w ogóle cennika VAT, obowi±zuje on natomiast na usługi baz danych (podatek 22 %). Zatem za zakup czasopisma naukowego w wersji elektronicznej trzeba zapłacić wysoki podatek. W Uchwale należy zdefiniować, że istniej± bazy danych (bibliograficznych, zawieraj±cych równoważniki elektroniczne czasopism naukowych), których nie należy uznawać jako usługi baz danych oprocentowanych 22 % VAT. Zgodnie z norm± UE winny posiadać "0"-w± stawkę VAT. U s t a l e n i e: Kolegium Rektorów zwraca się do Rektora Tadeusiewicza z pro b± o zredagowanie tekstu Uchwały KR dot. zmiany niefortunnej regulacji prawnej nakładaj±cej VAT na czasopisma i Ľródła elektroniczne (bazy danych i czasopisma elektroniczne). Uchwała Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa podjęta na posiedzeniu w dniu 26 stycznia 2005 roku w Papieskiej Akademii Teologicznej (projekt) Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa wyraża swoje zaniepokojenie wzrostem kosztów dostępu do Ľródeł wiedzy wynikaj±cych z opłat podatku VAT od prenumeraty czasopism naukowych (7%), czasopism elektronicznych i baz danych na no nikach elektronicznych (22%). Czasopisma naukowe kupowane głównie przez polskie uczelnie s± niezbędne do spełniania ich obowi±zków statutowych, tj. prowadzenia badań naukowych i działalno ci edukacyjnej. Przypominamy, że zgodnie z intencj± 6-tej Dyrektywy UE szkoły wyższe, jako jednostki działaj±ce w interesie publicznym, winny być traktowane w sposób preferencyjny, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej. Ľródłem problemu, przed jakim stoj± uczelnie jest fakt, że Ustawa z dn. 11 marca 2004 roku, o podatku od towarów i usług (Dz.U. z dn. 5.04.2004 r.), która weszła w życie dnia 1 maja 2004 roku przyjmuje jako kryterium zaliczenia czasopisma do kategorii czasopism naukowych limitowany nakład (nie większy niż 15 tys. egz.) podczas gdy wydawcy zagraniczni z zasady nie podaj± wysoko ci nakładu. Kolegium postuluje: - usunięcie z Ustawy o podatku od towarów i usług zapisu o dopuszczalnej wysoko ci nakładu czasopism specjalistycznych prenumerowanych przez uczelnie, co pozwoli stosować zerow± stawkę VAT w odniesieniu do wszystkich czasopism naukowych, - przywrócenie zwolnienia z VAT lub zastosowanie zerowej stawki VAT na czasopisma elektroniczne i bazy danych dla nauki (obecnie ten rodzaj Ľródeł informacji, bardzo ważnych dla współczesnej nauki, nie jest oddzielnie wymieniony w Ustawie, co skutkuje obłożeniem ich podatkiem VAT w wysoko ci 22% poprzez stosowanie do nich zapisu o "usługach baz danych"). Kolegium Rektorów postuluje wprowadzenie ww. zmian do Ustawy o podatku od towarów i usług oraz utrzymanie obowi±zywania stawek preferencyjnych na ksi±żki, czasopisma, czasopisma elektroniczne i bazy danych przeznaczone do celów naukowych i dydaktycznych na czas nieokre lony. Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa zaakceptowało powyższy tekst Uchwały przygotowany przez p. Rektora Tadeusiewicza. " Prof. dr hab. Jerzy Borowiecki, Rektor Akademii Ekonomicznej poruszył sprawę prób zmiany dotychczas obowi±zuj±cych dziedzin i dyscyplin naukowych i tworze-nia nowej klasyfikacji poza [4]
rodowiskiem naukowym przedstawiaj±c projekt Uchwały, któr± - po uzupełnieniu przez Przewodnicz±cego KR - przyjęto w wersji jak niżej: Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa wyraża poważne zaniepokojenie podejmo-wanymi ostatnio próbami zmiany klasyfikacji w zakresie dziedzin i dyscyplin naukowych. Rektorzy Krakowscy uważaj±, że nie można tworzyć nowej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych poza rodowiskiem akademickim. Je li Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów podejmuje tego typu działania - rodowisko akademickie oczekuje przedyskutowania tych spraw z reprezentantami wiata naukowego spoza Centralnej Komisji ( Senaty wyższych uczelni, PAN, KRASP). " Prof. dr hab. inż. Marcin Chrzanowski, Rektor Politechniki Krakowskiej, zaprosił na obchody 60-lecia Uczelni - w dniu 30 maja bież±cego roku. " Przewodnicz±cy KR zaproponował tematykę następnego posiedzenia KRSzW Krakowa: pełna informacja nt. stanu przygotowań do nowej matury i problemy z tym zwi±zane (opracowanie i zreferowanie przez przedstawicieli Kuratorium O wiaty). Na zaproszenie p. Rektora Borowieckiego, posiedzenie KR odbędzie się w Akademii Ekonomicznej. Termin posiedzenia zostanie ustalony w terminie póľniejszym. " Następne w kolejno ci posiedzenie Kolegium Rektorów będzie po wiecone sprawom własno ci intelektualnej i plagiatów (przykład plagiatu: praca jednego ze studentów historii UJ została wykorzystana - przez prof. Edwarda Rymara z Uniwersytetu Szczecińskiego). Na zakończenie - Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów jeszcze raz podziękował Ks. Rektorowi Janowi Dyduchowi za przyjęcie. Prof. Kazimierz Wiatr - Dyrektor Cyfronetu przedstawił referat: ACK Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni Referat składał się z trzech czę ci: A - Zasoby ACK Cyfronet AGH, B - Oczekiwania uczelni na przykładzie Politechniki Krakowskiej (przygotowane przez prof. Kazimierza Furtaka - Prorektora Politechniki Krakowskiej), C - Plan zamierzeń ACK Cyfronet AGH. A - Zasoby ACK Cyfronet AGH Na pocz±tku referatu przypomniano zadania i misję Cyfronetu: udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług informatycznych podmiotom realizuj±cym badania naukowe oraz jednostkom edukacyjnym, budowa, utrzymanie i rozwój infrastruktury informatycznej ACK, realizacja celów i programów polityki państwa, zawartych w założeniach MEN, KBN i MNiI w dziedzinie wykorzystania nowych technik i technologii informatycznych w nauce, edukacji, zarz±dzaniu i gospodarce, prowadzenie prac badawczych i badawczo-rozwojowych samodzielnie lub we współpracy z innymi jednostkami w zakresie wykorzystania komputerów dużej mocy, sieci komputerowych oraz serwisów informatycznych i teleinformatycznych, prowadzenie badań, analiz i prac wdrożeniowych w zakresie nowych technik i technologii mog±cych znaleľć zastosowanie przy projektowaniu, budowie i eksploatacji infrastruktury informatycznej, konsulting, ekspertyzy, szkolenia i doskonalenie kadr oraz inne działania w zakresie informatyki, sieci komputerowych, komputerów dużej mocy i usług informatycznych, wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwi±zań w zakresie swojego działania w celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i zarz±dzania, udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystuj±cych potencjał Cyfronetu podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami. Następnie przedstawiono zasoby i obszary aktywno ci Cyfronetu: A1 - Komputery Dużej Mocy Obliczeniowej KDMO, A2 - Miejska Sieć Komputerowa MSK, A3 - usługi sieciowe, A4 - oprogramowanie, A5 - archiwizacja i bezpieczeństwo danych, A6 - projekty badawcze, A7 - konferencje. W zakresie Komputerów Dużej Mocy Obliczeniowej omówiono krótko największe zainstalowane komputery: SGI2800 (128 procesorów R14000 z zegarem 500 MHz, pamięć [5]
operacyjna 64 GB), SunFire6800 (24 procesory UltraSparc III z zegarem 900 MHz, pamięć operacyjna 24 GB), Serwer SunFireV880 (4 procesory UltraSparc III z zegarem 750 MHz, pamięć operacyjna 8 GB), HP Integrite SuperDome (4 procesory Intel Itanium 2 z zegarem 1.5 Ghz, pamięć operacyjna - 4 GB ), SGI Onzx300 (8 procesorów R14000 z zegarem 600Mhz, pamięć operacyjna - 8 GB), Serwer graficzny Onyx 300. Wykorzystanie największego komputera SGI 2800 w roku 2004 w/g dyscyplin naukowych było następuj±ce: chemia 81%, elektronika 4 %, biologia 4%, informatyka 3%, medycyna 2% itd. Wykorzystanie komputerów KDMO w kolejnych latach zmienia się o czym wiadczy obci±żenie tego samego komputera w roku 2003: chemia 62%, biologia 13%, medycyna 10%, fizyka 4%, informatyka 3%, Astronomia 2%, rolnictwo 2% itd. Zmiany te wynikaj± z instalowania kolejnych nowych komputerów i nowych pakietów oprogramowania użytkowego, co powoduje migracje użytkowników i ich zadań, pozyskiwania nowych użytkowników oraz zakończenia niektórych prac badawczych i obliczeniowych. Kolejno przedstawiono zagadnienia zwi±zane z utrzymaniem sprawno ci rozległej sieci komputerowej, ukazuj±c złożono ć jej rozbudowanej struktury: infrastruktura kablowa, serwery i przeł±cznice (w Cyfronecie i w terenie), modyfikacja sprzętu i oprogramowania, dzierżawa ł±czy, dzierżawa pomieszczeń, serwis, dyżury i nadzór. Infrastruktura wiatłowodowa MSK jest rozległ± infrastruktur± pokrywaj±c± tereny naszego miasta i okolic. Poł±czenia MSK w Krakowie z sieciami rozległymi to poł±czenie przede wszystkim z Polskim Internetem Optycznym PIONIER, ale także z Telekomunikacj± Kolejow± SA, Neti±, Telekomunikacj± Polsk± SA, Telbankiem, ProFuturo, Energi±. Te liczne poł±czenia zapew-niaj± duż± efektywno ć realizowanych poł±czeń. Strategiczne znaczenie dla polskiej nauki i edukacji ma zbudowana w ostatnim czasie ogólnopolska infrastruktura sieci szerokopasmowej PIONIER o przepustowo ci 10Gb/s przez konsorcjum, którego członkiem jest Cyfronet. Realizowane przez Cyfronet usługi sieciowe to także: konta email'owe, obsługa antywirusowa i antyspamowa, wirtualne serwisy, serwer FTP, serwisy informacyjne Web, "news'y", rozbudowany system biblioteczny, administracja i analiza sieci, obrona przed atakami zewnętrznymi i wewnętrznymi, a w niedalekiej przyszło ci biblioteki cyfrowe. Ważnym obszarem aktywno ci Cyfronetu jest kompletacja oprogramowania użytkowego i utrzymywanie aktualnych licencji, we współpracy z pozostałymi o rodkami obliczeniowymi w Polsce, w tym: koordynacja ogólnokrajowych zakupów licencji, udział w zakupach licencji, dystrybucja licencji w rodowisku krakowskim, instalacja oprogramowania na KDMO, seminaria i szkolenia. W ramach posiadanego oprogramowania należy wymienić: aplikacje ogólne (AVS Application Visualization System, MAPLE, MATHEMATICA, MATLAB), aplikacje CAD/CAM/CAE (ABAQUS, ANSYS, FLUENT, FIDAP, MSC, NASTRAN, PATRAN, FATIGUE, OPERA, Pro/ENGINEER), aplikacje chemiczne (ACCELRYS, SYBYL, GAUSSIAN), systemy informacji geograficznej GIS (ERDAS IMAGINE, ARC/Info) oraz systemy przetwarzania informacji (ORACLE, SAS). Ważnym obszarem nowo-podejmowanej przez Cyfronet aktywno ci jest archiwizacja i bezpieczeństwo danych. Obecny hierarchiczny system składowania danych posiada szerok± gama zastosowań: samoczynn± archiwizację danych dowolnego typu (pliki dowolnych rozmiarów), symultaniczne tworzenie kilku kopii danych na odrębnych no nikach, obsługa rezerwowych kopii danych przez wydzielony serwer biblioteki ta mowej, jednoczesna obsługa wielu strumieni danych z kopii bezpieczeństwa. Hierarchiczny system składowania danych posiada następuj±ce cechy funkcjonalne: automatyczne kopiowanie każdej aktualizacji danych na no niki zewnętrzne: ta my i dyski magneto-optyczne, zwielokrotnione zabezpieczenie każdego pliku (możliwa replikacja na kilku no nikach, ewentualnie także w różnych lokalizacjach), sieciowy system plikowy zapewniaj±cy wygodny i transparentny dostęp z poziomu różnych platform systemowych, wbudowany mechanizm trashcan - zabezpieczenie przed omyłkowym usunięciem zbiorów, standardowe mechanizmy dostępu (FTP i NFS), nie wymagaj±ce instalacji specjalizowanego oprogramowania. W Cyfronecie realizowane s± liczne projekty badawcze w ramach 5 i 6 Programu Ramowego (w tym między innymi 6WINIT, CROSSGRID, PELLUCID, GRIDSTART, PRO-ACCESS) oraz projekty krajowe badawcze i celowe. Projekty europejskie dotycz± głównie uczestnictwa w budowie nowej struktury gridowej do realizacji obliczeń w architekturze rozproszonej oraz telemedycyny. Projekty krajowe to m. in. PROGRESS, obejmuj±cy stworzenie rodowiska umożliwiaj±cego obliczenia realizowane przez klaster komputerów SUN. Obliczenia będ± wykorzystywać aplikacje obliczeniowe udostępniane przez [6]
portal. Projekt celowy SGI Grid obejmuje obliczenia wielkiej skali i wizualizację do zastosowań w wirtualnym laboratorium z użyciem klastra SGI, przy czym najbardziej atrakcyjna jest w tym zakresie współpraca z IMGW, dotycz±ca uruchomienia zapasowego kryzysowego centrum obliczeniowego. Kolejny projekt realizowany z TVP S.A. dotyczy budowy systemu udostępniania sygnału audiowizualnego w Polskim Internecie Optycznym w sposób zapewniaj±cy realizację telewizji interaktywnej. Kolejny projekt dotyczy zaawansowanych usług medycznych i telediagnostczynych i ma na celu wykorzystanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych w celu usprawnienia funkcji realizowanych codziennie przez placówki medyczne. Nieuniknionym elementem procesu diagnostyczno-terapeutycznego jest wymiana informacji pomiędzy jednostkami ochrony zdrowia na różnych poziomach referencyjnych. Konsultacja realizowana w sposób klasyczny wi±że się z konieczno ci± przewozu chorego oraz dokumentacji medycznej pomiędzy placówkami ochrony zdrowia, często także towarzysz±cego lekarza. Realizacja konsultacji przy pomocy ł±czy telekomunikacyjnych zapewniaj±cych odpowiedni± jako ć przekazu pozwoli przyspieszyć ten proces. Telekonsultacje nios± ze sob± poważne oszczędno ci, wynikaj±ce m. in. z ograniczenia transportu oraz optymalizacji wykorzystania czasu personelu medycznego. Opracowywane portale dla telemedycyny to: konsultacje w trybie wideokonferencji, wirtualne konsylia, zdalny dostęp do urz±dzeń, wirtualne laboratoria, transmisja zabiegów operacyjnych, wspomaganie kształcenia poprzez interaktywne symulatory i systemy szkoleniowe oraz multimedialne systemy informacyjne dla pacjentów. Istnieje uzasadniona potrzeba wprowadzania usług zdalnej diagnostyki wstępnej pomiędzy szpitalami rejonowymi, a dużymi klinikami, np. w dziedzinie chirurgii urazowej. Ważnym elementem funkcjonowania Cyfronetu jest udział w licznych szkoleniach oraz organizowanie konferencji naukowych krajowych i międzynarodowych. B - Oczekiwania uczelni na przykładzie Politechniki Krakowskiej Przedstawiono fragmenty raportu Prof. Kazimierza Furtaka - Prorektora Politechniki Krakowskiej, charakteryzuj±ce usługi wiadczone Politechnice Krakowskiej przez ACK Cyfronet AGH oraz wskazuj±ce ważniejsze oczekiwania Politechniki Krakowskiej wobec Cyfronetu. Cyfronet udostępnia Politechnice Krakowskiej: Komputery Dużej Mocy Obliczeniowej (KDMO), Miejsk± Sieć Komputerow± (MSK), a za jej po rednictwem Internet oraz usługi sieciowe. KDMO s± wykorzystywane przez stosunkowo niewielk± grupę pracowników naukowych PK. Cyfronet, będ±c jednym z najsilniejszych o rodków w kraju, zaspokaja ich potrzeby, uwalniaj±c PK od konieczno ci ci±głego inwestowania w bardzo kosztowny i szybko starzej±cy się sprzęt oraz nie mniej kosztowne oprogramowanie, a także od konieczno ci utrzymywania tego maj±tku (kosztowne kontrakty serwisowe, pracownicy obsługi wraz z ich szkoleniem, wsparcie dla użytkowników itd.). Pozwala to PK koncentrować się na budowie i rozwoju sieci, dzięki której pracownicy PK mog± wygodnie korzystać z zasobów Cyfronetu. PK w ogóle nie posiada własnych centralnych komputerów przeznaczonych do obliczeń. Takie samoograniczenie umożliwia funkcjonowanie infrastruktury informatycznej PK przy małej liczebno ci pracowników obsługi. Wykorzystanie KDMO przez PK jest stosunkowo niewielkie. Nasi pracownicy musz± jednak mieć dostęp do usług KDMO. Pod tym względem Cyfronet ma dla PK duże znaczenie. Przypuszczam, że szkolenia i seminaria Cyfronetu propaguj±ce dostępne oprogramowanie i sprzęt mogłyby u nas zainteresować wielu potencjalnych użytkowników. Bardzo kosztown± usług± wiadczon± PK przez Cyfronet jest dostęp do Internetu, z którego korzysta się na uczelni powszechnie. Ze względu na złożony charakter tej usługi należy j± omówić szerzej. MSK, której operatorem jest Cyfronet, jest podł±czona do ogólnopolskiej sieci PIONIER, a za jej po rednictwem do międzynarodowej sieci GEANT. MSK składa się z poł±czonych wiatłowodami węzłów, którymi s± routery Cyfronetu umieszczone w obiektach krakowskich uczelni i innych instytucji. Węzły komunikuj± się ze sob± protokołami ATM (155 i 622 Mbit/s) oraz - coraz czę ciej - gigabit ethernet (1000 Mbit/s), natomiast użytkownicy s± zwykle podł±czeni do węzłów ethernetem (10 Mbit/s), fast ethernetem (100 Mbit/s) a nawet ethernetem gigabitowym. W interesie użytkowników MSK należy d±żyć do zast±pienia w szkielecie sieci technologii ATM ethernetem gigabitowym i 10 Gb/s, który jest szybszy, prostszy w zarz±dzaniu i korzystniejszy ekonomicznie. Idealna sieć powinna być szybka, niezawodna i tania. MSK dobrze spełnia pierwsze dwa kryteria. Poziom usług jest wysoki; współpraca na poziomie technicznym pomiędzy USK PK a MSK układa się [7]
doskonale, nie daj±c powodów do narzekania ani pracownikom pionu GI, ani naszym użytkownikom. W Czyżynach jeste my gotowi do poł±czenia gigabitowego; kampus przy ul. Warszawskiej już kilka miesięcy temu został podł±czony do MSK ł±czem gigabitowym. Wspomniane ł±cze przy ul. Warszawskiej nie zostało jednak uruchomione z przyczyn ekonomiczno-organizacyjnych. Otóż wła nie z powodów ekonomiczno-organizacyjnych zasady współpracy poszczególnych jednostek rodowiska z MSK wymagaj± reformy. Obecny cennik Internetu powstał swego czasu poprzez odwzorowanie struktury wcze niejszych dotacji uczelni dla Cyfronetu na ich ówczesne ł±cza internetowe; chodziło o to, by wyszło mniej więcej tyle samo. Potem zdarzały się podwyżki, ale konstrukcja cennika pozostała niezmieniona: nie ma opłaty instalacyjnej, uczelnie co miesi±c płac± za przepustowo ć interfejsów, do których s± podł±czone w węzłach MSK. Kolejnym pakietem usług wiadczonych przez Cyfronet s± usługi sieciowe. Jedn± z usług sieciowych tradycyjnie wiadczonych przez Cyfronet jest rodowiskowy serwer FTP. Niestety, jego działalno ć niemal zamarła. Obecnie dostępnych jest wiele dojrzałych projektów bezpłatnego oprogramowania Open Source (Linux, OpenOffice, Mozilla), alternatywnych wobec kosztownego oprogramowania komercyjnego. Lokalny serwer FTP, udostępniaj±cy i promuj±cy takie oprogramowanie, byłby dla rodowiska bardzo pożyteczny. Rozwój Internetu wi±że się ze wzrostem zagrożenia dla jego użytkowników. Dla MSK oznacza to konieczno ć ci±głego podnoszenia bezpieczeństwa sieci. Aktualnie Cyfronet blokuje wirusy na własnych serwerach pocztowych, uczelnie s± też informowane o generowaniu podejrzanie dużego ruchu przez ich poszczególne komputery. Bardzo korzystne dla całego rodowiska byłoby dodanie w węzłach MSK możliwo ci wykrywania i sygnalizowania uczelniom ataków, wirusów i spamu, wychodz±cych z ich własnych sieci. Nie wszystkie uczelnie s± w stanie to robić we własnym zakresie. Uruchomienie takiego systemu w szkielecie MSK może być jednak bardzo kosztowne. Do najważniejszych naszych oczekiwań wobec Cyfronetu można zaliczyć: Gigabitowe podł±czenie Campusów PK z Cyfronetem za opłat± wynikaj±c± z rzeczywistych kosztów utrzymania takich ł±czy, dalsze dostarczanie mocy obliczeniowych dla badań naukowych prowadzonych przez pracowników naukowych Politechniki Krakowskiej, rozbudowa istniej±cych rodowiskowych mocy obliczeniowych - tworzenie klastrów, choć na potrzeby obliczeń naukowych realizowanych na PK nie zawsze s± one niezbędne, dalsza dbało ć w prowadzeniu szkoleń i seminariów wskazuj±cych na możliwo ci sprzętowe i programowe Cyfronetu, rozł±czenie finansowania dostarczania ł±czy transmisyjnych (pasma) od udostępniania mocy obliczeniowych, zmiana cennika i uzależnienie od wykorzystania narzędzi informatycznych (oprogramowania narzędziowego), podjęcie działań skierowanych na podniesienie bezpieczeństwa sieci całego rodowiska, wykrywanie serwerów zawirusowanych i spamowych, projektowanie dalszego rozwoju sieci MAN w konsultacji ze rodowiskiem. C - Plan zamierzeń ACK Cyfronet AGH Następnie przedstawiono plan zamierzeń nowego Dyrektora Cyfronetu. W zakresie modyfikacji zarz±dzania należy podj±ć działania w zakresie: organizacji pracy, procedur postępowania, przegl±du miejsc pracy, efektywno ci miejsc pracy i przebudowy mentalno ci pracowników. Sytuacja lokalowa jest bardzo trudna: obecnie panuje duża ciasnota (bezpieczeństwo, zdrowie, efektywno ć), konieczna jest budowa lub pozyskanie nowych zasobów oraz rezygnacja z rozproszenia (likwidacja pomieszczeń na ulicy Gramatyka), a także konieczno ć pilnego remontu obecnego budynku (przy ulicy Nawojki 11). Należy podj±ć działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa funkcjonowania: rozgęszczenie pomieszczeń, poprawa zasilania energetycznego, modyfikacja klimatyzacji komputerów (obecnie mała moc i stare urz±dzenia), kamery TV, instalacja alarmowa, ochrona osobowa. Sytuacja finansowa zależy od dalszych przychodów zewnętrznych (MEN, MNiI, użytkownicy, projekty polskie i UE), przy czym kluczowe znaczenie ma dotacja MEN. Będ± także podejmowane wysiłki na rzecz ograniczenia wydatków (ograniczenie serwisów, minimalizacja innych wydatków i obniżenie kosztów, próba zrównoważenia wprowadzenia podatku VAT - 22%, ew. dalsze poszukiwania). Ważne s± także dalsze wpływy zewnętrzne (projekty UE cd, nowe projekty badawcze i celowe, Dotacja Statutowa). Jednak możliwo ci obniżania kosztów Cyfronetu s± ograniczone (duże koszty stałe - dyżury całodobowe, serwis sprzętu, chłodzenie sprzętu itp.). Ponadto istnieje konieczno ć odnawiania bazy sprzętowej, chociaż tu duż± role odgrywaj± projekty. Analizuj±c ceny usług [8]
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Cyfronetu należy zauważyć coraz wyższ± jako ć wiadczonych usług przy stałych w czasie cenach. D±żeniem Cyfronetu będzie dalsze otwarcie na użytkowników (Dzień Otwarty Cyfronetu, ulotki rozesłane do uczelni, instytutów i katedr, ew. seminaria na uczelniach, Rada Użytkowników itp.) oraz szersza oferta usług Cyfronetu (sieć o wydajno ci 1-10Gb/s, obliczenia gridowe, archiwizację i bezpieczeństwo danych, elearning itp., my l techniczna, centrum kompetencji, wirtualny uniwersytet). W zakresie poszerzania nowych technologii i usług przewidziana jest instalacja pakietu do elearning'u, zapewniajacego powszechny dostęp do zasobów wiedzy, informacji o przebiegu studiów, laboratoriów dydaktycznych, możliwo ć konsultacji, zaliczeń itp., przy jednoczesnym ograniczeniu konieczno ci przemieszczania się (czas, koszty) oraz zapewnieniu szeregu usług dodanych (telewizja interaktywna-edukacyjna, zasoby biblioteczne itp.). Wprowadzanie nowych technologii i usług ma wspomagać rozwój enauki w naszym rodowisku: powszechny, jednakowy dostęp do informacji, przetwarzania informacji, laboratoriów, łatwo ć współpracy dużych zespołów badawczych niezależnie od ich rozproszenia i miejsca pobytu, ogólna dostępno ć wyników badań. Jest to zwi±zane z budow± Europejskiej Przestrzeni Badawczej, w której chcemy być obecni i w czym krakowskie uczelnie chce wspomagać Cyfronet. Prezentacja [30 MB] Protokołowała: Mgr inż. Lucyna Ku nierczyk Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów Wyższych Krakowa Prof. dr hab. Franciszek ZIEJKA [9]