INSTALACJE ELEKTRYCZNE



Podobne dokumenty
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA Wymiana instalacji elektrycznych w następujących lokalach mieszkalnych:

INSTALACJE ELEKTRYCZNE

BOISKO WIELOFUNKCYJNE DZ. NR 30 URZ D GMINY KRZEMIENIEWO UL. DWORCOWA KRZEMIENIEWO

Instalacja elektryczna KOD CPV ; ;

KOD CPV INSTALACJE PPOś

INSTALACJE ELEKTRYCZNE. upr. proj. 104/83. upr. proj. SLK/0791/POOE/05

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH

Zespół Przychodni Specjalistycznych Poznań ul. Słowackiego. Starostwo Powiatowe w Poznaniu PROJEKT TECHNICZNY ELEKTRYCZNA DATA: WRZESIEŃ 2007

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA PRZEBUDOWY INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH WEWNĘTRZNYCH ZAPLECZA SANITARNEGO SALI GIMNASTYCZNEJ SP NR 6 W PŁOCKU

Specyfikacja techniczna wykonania instalacji elektrycznych

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

S Z C Z E G Ó Ł O W A S P E C Y F I K A C J A T E C H N I C Z N A

K O Z I C K I. KAROL KOZICKI EŁK, ul. W. Polskiego 54/13 tel./fax.:(87) NIP: tel. kom

PROJEKT BUDOWLANO - WYKONAWCZY

PROJEKT TECHNICZNO - ROBOCZY

1. Wstęp Roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych

PRZEBUDOWA MIESZKANIA NA MIESZKANIE CHRONIONE W BUDYNKU MIESZKALNYM ul. Winogrady 150, Poznań Dz. Nr 22/1 OPIS TECHNICZNY

MIPROLA PROJEKTOWANIE USŁUGI WYKONAWSTWO Kraków, ul. Halszki 37/14 tel. (12) ,

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

Projekt wykonawczy modernizacji instalacji elektrycznych w dobudowanej części przedszkola przy ul. Leśnej 1 w Małej Nieszawce

Szczegółowa Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót Instalacji Elektrycznych i Logicznych

Projekt budowlano - wykonawczy. ul. 1-Maja Goleszów

Rodzaj opracowania: Inwestor: ZSSiL nr 2 ul. Jana Pawła II nr Warszawa. Projektant: mgr inż. Ewa Potańska

Szczegółowe Specyfikacje Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych CPV Branża elektryczna

PROJEKT BUDOWLANY. Projekt rozbudowy i przebudowy przychodni zdrowia o część rehabilitacji. Instalacja wnętrzowa elektryczna

Specyfikacja Techniczna ROBOTY ELEKTRYCZNE

PROJEKT BUDOWLANY REMONTU (WYMIANY) POKRYCIA DACHU BUDYNKU SĄDU OKRĘGOWEGO W KATOWICACH PRZY Ul. ANDRZEJA 16/18 SEGMENT WSCHODNI

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT E LINIE KABLOWE SN-15kV oraz nn-0,4kv

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA l ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARUNKÓW WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

: Nadleśnictwo Tuszyma Tuszyma 147. : Budowa wiaty magazynowej Przecław, ul. 3 Maja działka nr ewid. 1230/2 gmina Przecław

DOKUMENTACJA PROJEKTOWA

INSTALACJE ELEKTRYCZNE

SPECYFIKACJE TECHNICZNE

PRZEDMIAR. Instalacje elektryczne

Instalacje elektryczne wewn

Pracownia Projektowa Instalacji elektrycznych Jerzy Król ul.mieszka I 22 w Jarosławiu

PROJEKT WYKONAWCZY BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO Z 24 MIESZKANIAMI SOCJALNYMI WRAZ Z INFRASTRUKTURĄ ZEWNĘTRZNĄ, CIESZYN, UL. WIŚLAŃSKA, DZ.

Instalacje elektryczne

REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H W POZNANIU. IV. INFORMACJA BIOZ

Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót Instalacji Elektrycznych

ZAKŁAD ELEKTRYCZNY KANSY PAWEŁ

PRZEDMIAR ROBÓT. SPORZĄDZIŁ KALKULACJE : Janina Bachariew DATA OPRACOWANIA : Wartość kosztorysowa robót bez podatku VAT : zł.

SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA ROBÓT MONTA OWYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH. Budowa centrum edukacyjno rewalidacyjnego w O awie

DOKUMENTACJA TECHNICZNA

DOKUMENTACJA WYKONAWCZWA

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA REMONT TOALET IV PIĘTRA W BUDYNKU STAROSTWA STALOWOWOLSKIEGO UL. PODLESNA 15 INSTALACJE ELEKTRYCZNE

NIP tel/fax : , ; tel.: ; sfera.pl@wp.pl

KOD CPV PRACE DOTYCZĄCE WYKONANIA INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT Roboty ciesielskie SST 13.0 KOD CPV

HiTiN Sp. z o. o. Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32)

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH CPV

P R O J E K T. NAZWA PROJEKTU Podział lokalu Nr 9 w budynku przy ul. Miedzianej 3 na dwa samodzielne lokale mieszkalne. Budynek mieszkalny

PRZEDMIAR. Pracownia Techniczna "INTECH" Świebodzice, ul. Chmielna 13

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy

P.W. PRACOWNIA PROJEKTOWA MAXPOL. Radom ul. śeromskiego 51a Radom ul. Komandosów 4/148 tel. (0-48) tel./fax.

ul. Wrocławskiej w Kaliszu

PROGRAM FUNKCJONALNO - UŻYTKOWY ZAPROJEKTOWANIE I WYBUDOWANIE KRATOWEGO MASZTU ANTENOWEGO NA POTRZEBY RADIOLINII I ŁĄCZNOŚCI POLICJI KMP W TYCHACH.

mgr inż. Stanisław Mazur RP-Upr.194/93 MAP/IE/2167/01

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

SPECYFIKACJA TECHNCZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWALNYCH WRAZ Z PRZEDMIAREM ROBÓT

POZYCJA 3 SIEĆ TELEFONICZNA Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ POZYCJA 3

WYKRYWANIE BŁĘDÓW W UKŁADACH OCHRONY PRZECIWPORAŻENIOWEJ Z WYŁĄCZNIKAMI RÓŻNOCOWO PRĄDOWYMI

SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI...1 Cel wykonania Specyfikacji Technicznej...2 Uwarunkowania ogólne Rozdzielnia nn Aparatura łączeniowa w

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA PRZYCHODNI ZDROWIA WRAZ Z APTEKĄ ORAZ POMIESZCZENIAMI STRAŻY MIEJSKIEJ

PRZEDMIAR ROBÓT

PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY

PRZEDMIAR ROBÓT dla instalacji okablowania strukturalnego

NARZUTY Koszty pośrednie [Kp]... % R, S Zysk [Z]... % R+Kp(R), S+Kp(S) VAT [V]... % Σ(R+Kp(R)+Z(R), M, S+Kp(S)+Z(S))

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ

Zadanie : Instalacja elektryczna-sieci wewnętrzne Obiekt : Budynek mieszkalny. Ruda Śląska ul. Sejmu Śląskiego 4. Projekt budowlano - wykonawczy

Rozbudowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu komunalnym w Bierutowie. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - Okna i drzwi

INSTRUKCJA NAPĘDÓW SERII 45, 55, 59, 64 M

PROJEKT BUDOWLANY REMONTU PIWNIC BUDYNKU SĄDU REJONOWEGO W BYTOMIU PRZY UL. PIEKARSKIEJ 1.

BRANŻA : ELEKTRYCZNA. SPORZĄDZIŁ KALKULACJE : inż. E. Kroczewska DATA OPRACOWANIA : r. NARZUTY. Ogółem wartość kosztorysowa robót : 0.

PROJEKT WYKONAWCZY INSTALACJE ELKTRYCZNE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU MODERNIZACJA SALI WIDOWISKOWO-KONFERENCYJNEJ PRZY URZEDZIE GMINY WIELISZEW

Kosztorys ofertowy. Instalacja elektryczna kotłowni.

PROJEKT ARCHITEKTONICZNO BUDOWLANY

Szczegółowa Specyfikacja Techniczna 02 Kod CPV RUSZTOWANIA. 1. PRZEDMIOT i ZAKRES stosowania Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST)

Instrukcja montażu fasad słupowo-ryglowych.

Moduł 2 Planowanie prac z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych

Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA ROZBUDOWY SYSTEMU SYGNALIZACJI POŻAROWEJ.

PRZEDMIAR. Klasyfikacja robót wg. Wspólnego Słownika Zamówień Roboty instalacyjne elektryczne

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA l OBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

ST SPECYFIKACJA TECHNICZNA ROBOTY GEODEZYJNE. Specyfikacje techniczne ST Roboty geodezyjne

PROJEKT BUDOWLANY INSTALACJI ZAPOBIEGAJĄCYCH ZADYMIENIU PIONO- WYCH DRÓG EWAKUACYJNYCH /KLATEK SCHODOWYCH/

SPIS TREŚCI. 1.4 Rozdzielnica główna RG Wyłącznik główny (Główny wyłącznik pożarowy).

Drabiny pionowe jednoelementowe

PROJEKT BUDOWLANY INSTALACJE ELEKTRYCZNE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT INSTALACJE ELEKTRYCZNE W OBIEKTACH KUBATUROWYCH

Zamienny Projekt Budowlany Sali Gimnastycznej w Celestynowie Instalacje elektryczne

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

Samolicz sykal.pl PRZEDMIAR ROBÓT

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0

SPIS TREŚCI do książki pt. ELEKTROENERGETYKA Autorzy: Jan Strojny, Jan Strzałka

SPIS TREŚCI Analiza spodziewanej częstości bezpośrednich wyładowań atmosferycznych Skuteczność stosowanych urządzeń piorunochronnych

Transkrypt:

-1 - INSTALACJE ELEKTRYCZNE 1. INFORMACJE WST PNE 1.1. Nazwa zamówienia Budowa sali gimnastycznej z zapleczem socjalno higienicznym stanowiącym łącznik z istniejącą szko łą. Gmina Wymiarki, działka nr 417/2 i 419/3 1.2. Przedmiot i zakres stosowania Specyfikacji Technicznej Przedmiotem Specyfikacji Technicznej s wymagania techniczne wykonania i odbioru robót zwi zanych z budową sali gimnastycznej z zapleczem socjalno higienicznym stanowiącym łącznik z istniejącą szkołą Inwestorem zadania jest Gmina Wymiarki, 68-131 Wymiarki, ul. Księcia Witolda 5 Specyfikacja Techniczna dotycz ca wykonania i odbioru instalacji elektrycznych stanowi zbiór wymaga technicznych w trakcie realizacji zadania i kontroli jako ci robót. 1.3. Zakres robót budowlanych Projekt wykonawczy obejmuje wykonanie nast puj cych robót: monta tablicy rozdzielczej THS instalacja o wietleniowa instalacja gniazd wtyczkowych jednofazowych instalacji siły monta kabli i przewodów energetycznych instalacja odgromowa pomiary obwodów energetycznych 1.4. Okre lenia podstawowe Okre lenia zgodne i zawarte w obowi zuj cych PN, przepisach prawa budowlanego, atestach, wiadectwach dopuszczenia, wytycznych wykonania i odbioru robót budowlano-monta owych i literaturze technicznej. 1.5. Ogólne wymagania dotycz ce robót Wykonawca jest odpowiedzialny za jako wykonanych robót, ich zgodno z dokumentacj projektow, Specyfikacj Techniczn i poleceniami kierownika budowy. Informacje o terenie budowy: Budynek sali gimnastycznej przy Publicznym Gimnazjum, ul. Szkolna w Witoszynie. Organizacja robót budowlanych: Czas i sposób prowadzenia robót nale y uzgodni z Inwestorem. 1.6 Nazwy i kody CPV robót: Dział robót: 45000000-7 Roboty budowlane Grupa robót: 45315300-1 Instalacje zasilania elektrycznego Klasa robót: 45315600-4 Instalacje niskiego napi cia Kategoria robót: 45317300-5 Instalacje elektryczne urz dze rozdzielczych

-2-2. MATERIAŁY Wszelkie nazwy własne produktów i materiałów przywołane w specyfikacji słu ustaleniu po danego standardu wykonania i okre lenia wła ciwo ci i wymogów technicznych zało onych w dokumentacji technicznej dla projektowanych rozwi za. Dopuszcza si zamieszczenie rozwi za w oparciu o produkty (wyroby) innych producentów pod warunkiem: - spełnienia tych samych wła ciwo ci technicznych - przedstawienie zamiennych rozwi za na pi mie (dane techniczne, atesty, dopuszczenie do stosowania, uzyskanie akceptacji projektanta) 2.1 Ogólne wymagania dotycz ce wła ciwo ci materiałów Do wykonania i monta u instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych nale y stosowa kable, osprz t oraz aparatur i urz dzenia posiadaj ce dopuszczenia do stosowania w budownictwie. Zastosowanie innych wyrobów jest mo liwe pod warunkiem posiadania przez nie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i uwzgl dnienia ich w zatwierdzonym projekcie dotycz cym urz dze elektroenergetycznych w obiekcie budowlanym. 2.2. Rodzaje materiałów Materiały do wykonania instalacji elektrycznych powinny odpowiada wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych). Informacje techniczne o zastosowanych materiałach i wyrobach w tym wiadectwa jako ci, wiadectwa homologacji, wiadectwa zgodno ci, instrukcje monta u i eksploatacji i gwarancje producentów 3. SPRZ T Do wykonywania robót nale y stosowa jedynie taki sprz t, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jako wykonywanych robót. Prace mo na wykonywa przy pomocy wszelkiego sprz tu zaakceptowanego przez inspektora nadzoru. Nale y stosowa atestowane elektronarz dzie zgodnie z technologi oferowan przez wykonawców oraz zgodnie z instrukcjami i atestami producentów urz dze. 4. TRANSPORT Dowolny samochód dostawczy. Wykonawca jest zobowi zany usuwa na bie co, na własny koszt wszelkie uszkodzenia i zanieczyszczenia spowodowane przez jego pojazdy na drogach publicznych oraz na dojazdach do terenu budowy. 5. WYMAGANIA DOTYCZ CE WYKONANIA ROBÓT 5.1 Prefabrykacja rozdzielnic elektrycznych Przeprowadzenie prefabrykacji rozdzielnicy dokonuje si w oparciu o projekt techniczny, uwzgl dniaj cy wymagania stawiane wyrobowi. Do najwa niejszych wymogów nale : stopie ochrony, ilo wolnego miejsca do monta u, lokalizacja (rodzaj pomieszczenia) typ rozdzielnicy, dane dotycz ce sieci zasilaj cej, miejsce zasilania i odpływów oraz przekroje kabli, specyfikacja wyposa enia. W oparciu o powy sze dane nale y sporz dzi schemat ideowy, który zwykle jest zał cznikiem do dokumentacji. Nast pnym etapem jest rozrysowanie jest rozrysowanie widoku i wyposa enia w celu uzgodnienia planu z inspektorem nadzoru lub technologiem. Przy nieskomplikowanych rozdzielnicach etap ten mo na pomin. Po skompletowaniu wszystkich potrzebnych wg specyfikacji elementów rozdzielnicy nale y dokona mocowania i poł cze aparatów i urz dze wg zalece producentów. Przy skomplikowanych układach wyposa enia nale y sporz dzi kart technologiczn dla prefabrykacji. Stanowi ona zał cznik do protokółu zdawczego rozdzielnicy. Prefabrykacja rozdzielnicy elektrycznej powinna uwzgl dnia wszelkie wytyczne projektanta co do wymaganych cech obudowy, a w szczególno ci: stopie ochronno ci

-3 - wymiary zewn trzne ka dego elementu obudowy typ rozdzielnicy ze wzgl du na sposób monta u wolnostoj ca, przy cienna, na cienna, wn kowa typ rozdzielnicy ze wzgl du na napi cie robocze redniego napi cia, niskiego napi cia, słabopr dowa sposób zasilania i odpływu od góry lub od dołu typ przył czenia do instalacji płyty przepustowe, dławice, zaciski, przył czenie bezpo rednie sposób mocowania wyposa enia w obudowie płyty monta owe i osłonowe, elementy dystansowe, szyny no ne zunifikowane lub zaprojektowane, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-2:2004 rodzaj materiału i kolor elementów obudowy sposób zabezpieczenia przed dost pem osób niepowołanych, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-3:2004 kompletno monta u wyposa enia dodatkowego kompletno opisów oraz znaków wytypowanych dla danej rozdzielnicy znaki znajduj ce si wewn trz i na zewn trz rozdzielnicy oznakowanie aparatury i okablowania w rozdzielnicy winno by wykonane w sposób czytelny najlepiej przy pomocy drukarki i nie powinno zakrywa danych technicznych aparatów i osprz tu w ka dej rozdzielnicy (najlepiej w drzwiczkach) powinna znajdowa si kiesze przeznaczona na rysunek schematu rozdzielnicy 5.2 Monta rozdzielnic elektrycznych Zakres robót obejmuje: - przemieszczenie w strefie monta u - ustawienie na miejscu monta u - wykonanie wn ki lub lepych otworów do zamocowanie rozdzielnicy - monta wraz z regulacj mechaniczn elementów odmontowanych na czas mocowania (np. drzwiczki, klamki itp.) - podł czenie uziemienia - sprawdzenie prawidłowo ci działania po zamontowaniu - przeprowadzenie prób i bada Przy podł czaniu rozdzielnicy do instalacji elektrycznej nale y pami ta aby wszystkie kable odpływowe wyposa y w szyldy z adresami. Warunek ten jest szczególnie wa ny przy du ej ilo ci kabli odpływowych 5.3 Sprawdzenie odbiorcze rozdzielnic elektrycznych Sprawdzenie odbiorcze składa si z ogl dzin cz ciowych i ko cowych polegaj cych na kontroli: zgodno ci dokumentacji powykonawczej z projektem i ze stanem faktycznym zgodno ci poł cze z ustalonym w dokumentacji powykonawczej napisów informacyjno ostrzegawczych działania przyrz dów kontrolno pomiarowych i rejestruj cych (liczniki energii elektrycznej) działania sygnalizacji stanu poło enia ł czników stanu i gotowo ci ruchowej aparatury i nap dów ł czników stanu zewn trznego głowic kablowych stanu kanałów kablowych, kabli i konstrukcji wsporczych stanu ochrony przeciwpora eniowej stanu i kompletno ci dokumentacji eksploatacyjnej sprawdzenie ci gło ci przewodów fazowych, neutralnych i ochronnych poprawno ci wykonania poł cze rubowych instalacji elektrycznej potwierdzonych protokołem przez wykonawc monta u Dla układów sterowniczo sygnalizacyjno pomiarowych sprawdzenie odbiorcze polega na: pomiarach rezystancji izolacji sprawdzenia funkcjonalnych, ruchowych i nastawczych zbadaniu przyrz dów kontrolno pomiarowych i rejestruj cych zbadaniu warto ci nastawczych wył czników, przeka ników termicznych, przeka ników ró nicowo pr dowych, itp. Rezystancja izolacji obwodów nie powinna by mniejsza ni 50 M. Rezystancja izolacji poszczególnych

-4 - obwodów wraz z urz dzeniami nie powinna by mniejsza ni 20 M. Pomiaru nale y dokona miernikiem rezystancji instalacji o napi ciu 1 kv Po wykonaniu ogl dzin nale y sporz dzi protokóły z przeprowadzonych bada zgodnie z wymogami zawartymi w normie PN-IEC 60364-6-61:2000 5.4 Układanie kabli w budynkach Wszystkie typy kabli z wyj tkiem, posiadaj cych osłon włóknist, układa si bezpo rednio na cianach lub sufitach, na konstrukcjach wsporczych osadzonych w elementach konstrukcyjnych budynku oraz kanałach kablowych. Szczególna uwag nale y zwróci przy przej ciach kabli przez ciany i stropy z zastosowaniem przepustów kablowych. Rura lub specjalny przepust kablowy powinny by zabetonowane lub wmurowane w otwór, oba ko ce uszczelnione materiałem niepalnym na długo ci 8 cm dla stropów i 10 cm dla cian. Dodatkowe zabezpieczenie wykonuj si w przypadkach szczególnych np. izolacja od r cych oparów lub p-po arowa przy przej ciu pomi dzy wydzielonymi strefami ochrony po arowej i wewn trz stref. Dla pomieszcze zagro onych po arem lub wybuchem przepusty powinny by c oddzielne dla ka dego kabla, równie jedno yłowego. Skrzy owanie kabli nale y wykona w taki sposób, aby minimalne odległo ci pomi dzy kablami wynosiły: 5 cm dla kabli i napi ci do 1 kv 15 cm dla kabli na napi cie powy ej 1 kv Odległo ci minimalne od ruroci gów podaje N SEP-E-004 i wynosz od 20 do 150 cm. Je li nie mo na spełni warunków minimalne odległo ci podanych w normie jw. nale y bezwzgl dnie prowadzi kable w rurach ochronnych. 5.5 Monta osprz tu kablowego i oznaczanie linii kablowych 1. Monta osprz tu kablowego powinni wykonywa pracownicy dodatkowo przeszkoleni przez producenta. 2. Stosowany osprz t powinien by c nowy, chyba e inwestor wyda pisemn zgod na ponowne zastosowanie osprz tu pochodz cego z demonta u. 3. Osprz t powinien by montowany w miejscu docelowego uło enia lub je li to jest niemo liwe w najbli szym jego s siedztwie. Nie wolno wykonywa poł czenia głowic kablowych na poziomie terenu, a nast pnie umieszcza je na wymaganej wysoko ci. 4. Nie wolno stosowa muf w miejscach zagro onych wybuchem, natomiast w miejscach ogólnie dost pnych powinny znajdowa si w studzienkach kablowych. 5. Przy monta u zestawu muf na kablach jedno yłowych, tworz cych wi zk, nale y kolejne mufy montowa z przesuni ciem odpowiadaj cym długo ci mufy + min. 1 m 6. Oznaczenie kabli stosuj si w celu umo liwienia identyfikacji uło onych i b d cych pod napi ciem kabli. Rozmieszczenie oznaczników powinno ułatwia prace pracownikom dokonuj cym rozpoznanie i dlatego nale y oznaczniki montowa : na ko cach i łukach kabla w s siedztwie osprz tu w miejscach charakterystycznych (skrzy owania, przepusty, zbli enia, a tak e na odcinkach prostych w ziemi co 10 m, a w kanałach co 20 m) Prawidłowe oznaczenie kabla powinny zawiera dane: u ytkownika, symbol i nr linii kablowej rok uło enia kabla symbol, typ i przekrój kabla wg odpowiedniej normy znak fazy przy kablach jedno yłowych 7. Znakowanie trasy kablowej W terenie nie zabudowanym oznacza si tras poprzez wkopanie wzdłu trasy słupków betonowych z liter K oraz nazw u ytkownika i kierunku przebiegu. Miejsca oznakowania: pocz tek i koniec trasy skrzy owania zbli enia zmiany kierunku na odcinkach prostych co 1000 m kable Przy wykonywaniu instalacji elektrycznych wn trzowych, bez wzgl du na rodzaj i sposób ich

-5 - monta u, nale y przeprowadzi nast puj ce roboty podstawowe: - trasowanie, - monta konstrukcji wsporczych i uchwytów, - przej cia przez ciany i stropy, - monta sprz tu i osprz tu, - ł czenie przewodów, - podej cia do odbiorników, - przył czanie odbiorników, - ochrona przed pora eniem, 1. Nale y zapewni równomierne obci enie faz linii zasilaj cych przez odpowiednie przył czanie odbiorów 1-fazowych. 2. Tablice z aparatami zabezpieczaj cymi nale y sytuowa w taki sposób, aby zapewni : - łatwy dost p, - zabezpieczenie przed dost pem niepowołanych osób. 3. Mocowanie puszek w cianach i gniazd wtyczkowych w puszkach powinno zapewnia niezb dn wytrzymało na wyci ganie wtyczki z gniazda. 4. Gniazda wtyczkowe i wył czniki nale y instalowa w sposób nie koliduj cy z wyposa eniem pomieszczenia. 5. poło enie wył czników klawiszowych nale y przyjmowa takie, aby w całym pomieszczeniu było jednakowe. 6. Pojedyncze gniazda wtyczkowe ze stykiem ochronnym nale y instalowa w takim poło eniu, aby styk ten wyst pował u góry. 7. Przewody do gniazd wtyczkowych 2-biegunowych nale y podł cza w taki sposób, aby przewód fazowy dochodził do lewego bieguna, a przewód neutralny do prawego bieguna. 8. Trasa instalacji elektrycznych powinna przebiega bezkolizyjnie z innymi instalacjami i urz dzeniami, powinna by przejrzysta, prosta i dost pna dla prawidłowej konserwacji oraz remontów. Wskazane jest, aby przebiegała w liniach poziomych i pionowych. 5.6 Monta konstrukcji wsporczych i uchwytów 1. Konstrukcje wsporcze i uchwyty przewidziane do uło enia na nich instalacji elektrycznych, bez wzgl du na rodzaj instalacji, powinny by zamocowane do podło a ( cian, stropów, elementów konstrukcji budynku itp.) w sposób trwały, uwzgl dniaj cy warunki lokalne i technologiczne, w jakich dana instalacja b dzie pracowa oraz sam rodzaj instalacji. 2. Wszystkie przej cia obwodów instalacji elektrycznych przez ciany, stropy itp. (wewn trz budynku) musz by chronione przed uszkodzeniami. 3. Przej cia wymienione wy ej nale y wykonywa w przepustach rurowych. 4. Przej cia mi dzy pomieszczeniami o ró nych atmosferach powinny by wykonane w sposób szczelny, zapewniaj cy nieprzedostawanie si wyziewów. 5. Obwody instalacji elektrycznych przechodz ce przez podłogi musz by chronione do wysoko ci bezpiecznej przed przypadkowymi uszkodzeniami. Jako osłony przed uszkodzeniem mechanicznym mo na stosowa rury stalowe, rury z tworzyw sztucznych, kształtowniki, korytka blaszane, drewniane 5.7 Układanie rur, koryt i kanałów kablowych oraz osadzanie puszek 1. Rury nale y układa i mocowa w uprzednio wykonanych bruzdach. 2. Łuki z rur sztywnych nale y wykonywa przy u yciu gotowych kolanek lub przez wyginanie rur w trakcie ich układania. Najmniejszy dopuszczalny promie łuku powinien wynosi : rednica znamionowa 18 21 22 28 37 47 rury w mm Promie łuku, mm 190 190 250 250 350 450 Przy kształtowaniu łuku spłaszczenie rury nie mo e by wi ksze ni 15% wewn trznej rednicy rury. 3. Ł czenie rur nale y wykonywa za pomoc poł cze jednokielichowych lub zł czek dwukielichowych. Najmniejsza długo poł czenia jednokielichowego powinna wynosi : rednica znamionowa 18 21 22 28 37 47 rury w mm Długo kielicha, mm 35 35 40 45 50 60

-6-4. Koryta kablowe (metalowe) montowa (podwiesza ) do stropu przy u yciu stalowych kołków kotwi cych 5. Odej cia bocznych odcinków korytek od głównego koryta wykona przy u yciu trójnika 6. Wszystkie odcinki metalowych elementów koryt kablowych poł czy odcinkami przewodu DY 6,0 mm2 aby tworzyły galwaniczn (ekwipotencjalizacja miejscowa) cało i poł czy do uziemienia w budynku. 7. Puszki powinny by osadzone na takiej gł boko ci, aby ich górna (zewn trzna) kraw d po otynkowaniu ciany była zrównana z tynkiem. Przed zainstalowaniem nale y w puszce wyci wymagan liczb otworów dostosowanych do rednicy wprowadzanych rur. 8. Koniec rury powinien wchodzi do rodka puszki na gł boko do 5 mm. 5.8 Wci ganie przewodów do rur Do rur uło onych po ich zamocowaniu na uchwytach lub przykryciu warstw tynku lub masy betonowej, nale y wci ga przewody przy u yciu spr yny instalacyjnej, zako czonej z jednej strony kulk, a z drugiej uszkiem. Zabrania si układania rur wraz z wci gni tymi w nie przewodami. 5.9 Układanie przewodów na uchwytach, w korytkach i w bruzdach 1. Układanie przewodów na uchwytach: - na przygotowanej trasie nale y mocowa uchwyty, odległo ci mi dzy uchwytami nie powinny by wi ksze od: - 0,5 m dla przewodów kabelkowych, - 1,0 m dla kabli, - rozstawienie uchwytów powinno by takie, aby odległo ci mi dzy nimi ze wzgl dów estetycznych były jednakowe, uchwyty mi dzy innymi znajdowały si w pobli u sprz tu i osprz tu, do którego dany przewód jest wprowadzany oraz aby zwisy przewodów mi dzy uchwytami nie były widoczne, 2. Układaniu przewodów w korytkach i drabinkach: - na przygotowanej trasie nale y mocowa do konstrukcji budowlanych podło a specjalne drabinki kablowe, korytka, wsporniki itp.); mocowanie to wykonuje si zgodnie z projektem, odpowiednimi instrukcjami - po sprawdzeniu jako ci mocowa oraz ich zgodno ci z projektem i instrukcjami monta u na podło ach tych nale y układa przewody kabelkowe i kable; w zale no ci od wymaga okre lonych w projekcie, rodzaju przewodów kabelkowych i kabli oraz kierunku trasy (poziomego, pionowego) mog by one układane luzem" lub mocowane. 3. Przy instalacji w wykonaniu szczelnym: - przewody i kable nale y uszczelnia w sprz cie i osprz cie i aparatach za pomoc dławic (dławików), - rednica dławicy i otworu uszczelniaj cego pier cienia powinna by dostosowana do rednicy - zewn trznej przewodu lub kabla, - po obu stronach uszczelniaj cego pier cienia powinny znajdowa si metalowe podkładki(dotyczy to okre lonego wykonania dławic), - powłoka przewodu kabelkowego lub kabla powinna by uci ta równo z wewn trzn ciank obudowy sprz tu, osprz tu, aparatu lub odbiornika, - po dokr ceniu dławic zaleca si je dodatkowo uszczelni kitem lub inn mas. 4. Układanie przewodów w bruzdach: - w przygotowanej bru dzie uło y kabel i w odst pach ok. co 1,5 2 m przymocowa punktowo do podło a - na załamaniach i zmian kierunku profilowa łukami o promieniu co najmniej 5D - przykry warstw tynku grubo ci nie mniej ni 2 cm 5.10 Ł czenie przewodów 1. W instalacjach elektrycznych wn trzowych ł czenia przewodów nale y wykonywa w sprz cie i osprz cie instalacyjnym i w odbiornikach. Nie wolno stosowa poł cze skr canych. 2. W przypadku, gdy odbiorniki elektryczne maj wyprowadzone fabrycznie na zewn trz przewody, a samo ich przył czenie do instalacji nie zostało opracowane w projekcie, sposób przył czenia nale y uzgodni z projektantem lub kompetentnym przedstawicielem inwestora. 3. Przewody musz by uło one swobodnie i nie mog by nara one na naci gi i dodatkowe napr enia. 4. Do danego zacisku nale y przył cza przewody o rodzaju wykonania, przekroju i w liczbie, do jakich zacisk ten jest przystosowany. 5. W przypadku stosowania zacisków, do których przewody s przył czane za pomoc oczek, pomi dzy

-7 - oczkiem, a nakr tk oraz pomi dzy oczkami powinny znajdowa si podkładki metalowe, zabezpieczone przed korozj w sposób umo liwiaj cy przepływ pr du. 6. Długo odizolowanej yły przewodu powinna zapewnia prawidłowe przył czenie. 7. Zdejmowanie izolacji i oczyszczenie przewodu nie mo e powodowa uszkodze mechanicznych. 8. W przypadku stosowania ył ocynowanych proces czyszczenia nie powinien uszkadza warstwy cyny. 9. Ko ce przewodów miedzianych z yłami wielodrutowymi (linek) powinny by zabezpieczone zaprasowanymi tulejkami lub ocynowane (zaleca si stosowanie takich tulejek zamiast cynowania). 5.11 Monta opraw o wietleniowych 1. Rodzaje opraw o wietleniowych przykr cane do stropu, zwieszakowe lub montowane w/lub na stropach podwieszanych 2. Oprawy o wietleniowe (przykr canych, zwieszakowych i montowanych w stropach podwieszonych) nale y mocowa przez: specjalne uchwyty przystosowane do mocowania opraw w stropie podwieszonym wkr cenie w metalowy kołek rozporowy, wbetonowanie w strop Podane wy ej mocowanie powinno wytrzyma dla opraw o masie do 10 kg sił 500 N, dla opraw o masie wi kszej od 10 kg sił w N równ 50 x masa oprawy w kg. Nie dopuszcza si mocowania haków za pomoc kołków rozporowych z tworzywa sztucznego. Metalowe cz ci oprawy powinny by trwale odizolowane od haka, je eli hak ma poł czenie ze stalowymi uziemionymi elementami budynku. 3. Zawieszenie opraw zwieszakowych powinno umo liwia ruch wahadłowy oprawy. 4. Przewody opraw o wietleniowych nale y ł czy z przewodami wypustów za pomoc zł czy wiecznikowych. 5. Dopuszcza si podł czanie opraw o wietleniowych przelotowo pod warunkiem zastosowania zł czy przelotowych. 5.12 Poł czenia wyrównawcze Na obiekcie budowlanym poł czenia wyrównawcze powinny ł czy ze sob nast puj ce cz ci przewodz ce: - przewód ochronny PEN rozdzielnicy głównej RG - główn szyn uziemiaj c, - konstrukcje stalowe budynku, kanały wentylacyjne, korytka kablowe stalowe, itd. - wyposa enie technologiczne pomieszcze (metalowe stoły oraz urz dzenia z metalow obudow ) - uziom fundamentowy budynku, instalacji odgromowej. - instalacje sanitarne budynku /woda, gaz, c.o./ wykonane z rur stlowych Poł czenia wykona ta m stalow ocynkowan FeZn 20 x 3 mm lub link miedzian o przekroju min. 10,0 mm2 5.13 Ochrona przeciwpora eniowa 1. Układ sieci zasilaj cej TNS 2. Jako dodatkow ochron od pora e zastosowano: uziemianie ochronne wg obowi zuj cej normy PN-IEC 60364-4-41. samoczynne wył czenie zasilania w układzie TNS wył czniki ró nicowopr dowe /zgodnie z norm PN-IEC 60364-4-41. urz dzenia / rozdzielnie, tablice / w II klasie izolacji. Przewód neutralny N całej instalacji odbiorczej nale y izolowa. W zł czu licznikowym przewód ochronny PE nale y uziemi. Przewody PE i N nale y izolowa. Pr dy znamionowe wył czników In oraz ró nicowy pr d wyzwalaj cy przedstawiono na schematach. 3. Do szyny wyrównawczej przył czy przewód ochronny PE / oznaczony na całej trasie ółto-zielonym kolorem izolacji/. 4. Ł czenia przewodów wykona galwanicznie /metalicznie/. Przewód neutralny N w zł czu odizolowa od obudowy. Rezystancja uziemienia R 1.

-8-5.14 Pomiary instalacje wewn trznych 1. Ka dy obwód elektryczny (1-f, 3-f, lub sygnalizacyjny) nale y podda badaniu na: - ci gło ył - sprawdzenie stanu izolacji - p tl zwarcia 2. Przeprowadzi pomiary skuteczno ci zerowania poszczególnych obwodów i urz dze 3. Sprawdzi samoczynne wył czenie wył czników ró nicowopr dowych i nadmiarowo pr dowych, jak równie działanie styczników i przeka ników. 5.15 Instalacja odgromowa 1. Zwody poziome i pionowe wykona z drutu stalowego ocynkowanego o rednicy 8 mm układanego na wspornikach klejonych lub wbijanych 2. Wszystkie elementy obróbek blacharskich bocznikowa ze zwodami. 3. Wszystkie elementy metalowe (drabinki, pomosty, rynny, itp.) ł czy ze zwodami przy pomocy zacisków rubowych 4. Na wszystkich wystaj cych elementach budynku zamontowa iglice formowane z drutu stalowego 5. Przewody odprowadzaj ce wykona z płaskownika stalowego ocynkowanego 25x4 mm. Przewody odprowadzaj ce montowa na ka dym rogu budynku oraz wzdłu elewacji w odst pach co 10 m. Na ka dym przewodzie odprowadzaj cym zainstalowa zł cze kontrolne, daj ce si łatwo rozmontowa do pomiaru instalacji odgromowej. Zł cza kontrolne nale y umie ci w puszkach instalacyjnych na wys. 0,8 1,0 m nad terenem. 6. Przewody odprowadzaj ce poł czy z uziomem otokowym przez spawanie. 7. Miejsca spawów zabezpieczy przed korozj za pomoc farby miniowej i asfaltowej. 8. Wszystkie poł czenia skr cane zabezpieczy przed korozj za pomoc wazeliny technicznej bezkwasowej 6. KONTROLA, BADANIA ORAZ ODBIÓR WYROBÓW I ROBÓT BUDOWLANYCH Roboty nale y wykonywa w oparciu o: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano monta owych tom V Instalacje energetyczne oraz zgodnie z obowi zuj cymi normami i przepisami. 7. PRZEDMIAR I OBMIAR ROBÓT Przedmiar robót nale y wykona wg Rozporz dzenia MI z dnia 02.09.2004r. (Dz.U. nr 202 poz.2072). Przedmiar robót polega na zestawieniu robót z podaniem ilo ci, jednostki charakterystycznej wg KNR oraz spisu działów przedmiarów wg CPV. Obmiar robót polega na okre leniu faktycznego zakresu robót oraz obliczeniu rzeczywistych ilo ci wbudowanych materiałów. 8. ODBIORY ROBÓT Odbiór robót jest to ocena robót wykonanych przez Wykonawc przeprowadzona przez Inwestora zgodnie z art. 22 i art. 57 Prawa Budowlanego. Wykonawca musi przedstawi do kontroli wykonan instalacj, a zamawiaj cy powinien dokona odbioru: sprawdzi dokumenty dopuszczaj ce urz dzenia do u ytkowania i atesty zastosowanych materiałów, sprawdzi zgodno realizacji instalacji z projektem, zgodno zastosowanych urz dze i materiałów, geometri układu rozmieszczenie urz dze, sprawdzi poprawno realizacji robót, sprawdzi dost pno dla obsługi instalacji ze wzgl du na działanie, czyszczenie i konserwacje, sprawdzi poprawno działania instalacji Po przeprowadzeniu prób i pomiarów przewidzianych dla danego rodzaju robót nale y dokona odbioru technicznego instalacji. Je eli wszystkie badania dały wyniki pozytywne, wykonane roboty nale y uzna za zgodne z wymaganiami. Je eli chocia jedno badanie dało wynik negatywny, wykonane roboty nale y uzna za nie zgodne z wymogami norm i kontraktu. W takiej sytuacji wykonawca jest zobowi zany doprowadzi roboty do zgodno ci z norm i dokumentacj projektow oraz przedstawi je do ponownego odbioru.

-9-9. ROZLICZENIA ROBÓT TYMCZASOWYCH I PRAC TOWARZYSZ CYCH Sposób rozliczenia robót tymczasowych i prac towarzysz cych okre lony zostanie w umowie na wykonanie zadania mi dzy inwestorem i realizuj cym zamówienie.

-10-10. DOKUMENTY ODNIESIENIA: Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r (Dz.U. Nr 106/00 poz. 1126, Nr 109/00 poz. 1157, Nr 20/00 poz. 1268, Nr 5/01 poz. 42, Nr 100/01 poz. 1085, Nr 110/01 poz. 1190, Nr 115/01 poz. 1229/01 poz. 129/01 poz. 1439, Nr 154/01 poz. 1800, Nr 74/02 poz. 676, Nr 80/03 poz. 718) Rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75/02 poz. 690, Nr 33/03 poz. 270) Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999 r. w sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a tak e wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mog cych stwarza zagro enia albo słu cych ochronie lub ratowaniu ycia, zdrowia lub rodowiska, podlegaj cych obowi zkowi certyfikacji na znak bezpiecze stwa i oznaczania tym znakiem oraz podlegaj cych obowi zkowi wystawienia przez producenta deklaracji zgodno ci(dz.u. nr 5/00 poz. 53) Rozporz dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2003 r w sprawie wymaga w zakresie efektywno ci energetycznej (Dz.U. nr 79/03 poz. 714 ) Ustawa z dnia 10.04.1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 z pó. zm.) Ustawa z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 94 r. Nr 89, poz. 414 z pó. zm.) Ustawa z dnia 28.04.2000 r. o systemie zgodno ci, akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2000 r. Nr 43, poz. 489) Rozporz dzenie MP z dnia 8.10.1990 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiada urz dzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwpora eniowej (Dz. U. Nr 81, poz. 473). Rozporz dzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpiecze stwa i higieny pracy przy r cznych pracach transportowych (Dz.U. nr 26, poz. 313). Rozporz dzenie Ministra Przemysłu z dnia 08.10.1990 r. w sprawie warunków technicznych powinny odpowiada urz dzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwpora eniowej (M.P. z 1990 r. Nr 81, poz. 473) Rozporz dzenie. Ministra Gospodarki z dnia 17.09.1999 r. w sprawie bhp przy urz dzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912) Rozporz dzenie. Ministra Gospodarki z dnia 16.03.1998 r. w sprawie wymaga kwalifikacyjnych dla osób zajmuj cych si eksploatacj urz dze, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzenia tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urz dze, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje si komisje kwalifikacyjne, oraz wysoko ci opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji (Dz. U. z dnia 15.05.1998 r. Nr 59, poz. 377, zmiany Dz. U. 2000 r. Nr 15 poz. 187) Rozporz dzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzajów prac, które powinny by wykonywane przez co najmniej dwie osoby (Dz. U. Nr 62, poz. 288). Zarz dzenie MGiE oraz MBiPMB z dnia 31 grudnia 1968 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinna odpowiada ochrona przeciwpora eniowa w urz dzeniach elektroenergetycznych o napi ciu do 1kV (Dz. Bud. z 1969 r. Nr 4 poz. 13, z pó n. zm.). PN-EN 60298:2000 (IEC60298) Rozdzielnice pr du przemiennego w osłonach metalowych na napi cie 1kV do52kv wł cznie. PN-91/E-05009 Przepisy budowy urz dze elektroenergetycznych PN-91/E-01242 Oznaczenia identyfikacyjne zacisków urz dze i zako cze przewodów oraz ogólne zasady systemu alfanumerycznego. PN-EN 50110-1 Eksploatacja urz dze elektrycznych. PN-IEC 60364-1 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Zakres, przedmiot i wymagania podstawowe. PN-IEC 60364-41 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpiecze stwa. Ochrona przeciwpora eniowa.

-11 - PN-IEC 60364-6-61 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie. Sprawdzanie odbiorcze. PN-IEC 364-4-481 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniaj ca bezpiecze stwo. Dobór rodków ochrony w zale no ci od wpływów zewn trznych. Wybór rodków ochrony przeciwpora eniowej w zale no ci od wpływów zewn trznych. PN-IEC 60364-4-482 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpiecze stwa. Dobór rodków ochrony w zale no ci od wpływów zewn trznych. Ochrona przeciwpo arowa. PN-IEC 60364-5-54 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i monta wyposa enia elektrycznego. Uziemienia i przewody ochronne. PN-IEC 60364-4-47 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniaj ca bezpiecze stwo. Zastosowanie rodków ochrony zapewniaj cych bezpiecze stwo. Postanowienia ogólne. rodki ochrony przed pora eniem pr dem elektrycznym. PN-91/E-05010 Zakresy napi ciowe instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych. PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa PN-93/E-90401 Kable elektroenergetyczne na napi cie znamionowe 0,6/1 kv PN/N-01256/01 Znaki bezpiecze stwa. Ochrona przeciwpo arowa