SZKOŁA MUZYCZNA I ST. NR 1 W KRAKOWIE IM. STAN ISŁAWA WIECHOWICZA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA NR 1 IM. STANISŁAWA WIECHOWICZA W KRAKOWIE PROGRAM NAUCZANIA dla SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA CZTEROLETNI CYKL NAUCZANIA PRZEDMIOT GŁÓWNY - TRĄBKA Opracowany przez mgr Maurycego Biesiadeckiego na podstawie: Programu Nauczania dla Szkoły Muzycznej I stopnia Wydanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki Warszawa 1997 r.
Spis treści 1. Cele nauczania 2. Treści programowe 3. Metody nauczania 4. Materiał nauczania 5. Wymogi egzaminacyjne 6. Kryteria ocen 2
Zajęcia edukacyjne dla przedmiotu głównego trąbka realizowane są zgodnie z podstawami programowymi kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego 1 pkt. 1 muzyk (symbol cyfrowy: 347 [04] zał. 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KULTURY z dnia 8 marca 2004 r. (Dz. U. z dnia 26 marca 2004 r.) CELE NAUCZANIA Rozbudzanie zamiłowania do muzyki i sztuki. Zainteresowanie ucznia muzyką. Rozwijanie uzdolnień muzycznych w sposób dostosowany do jego wieku,talentu i predyspozycji. Nauczanie podstaw gry na instrumencie. Rozwijanie wrażliwości muzycznej. Rozwijanie umiejętności technicznych i wykonawczych. Przygotowanie do samodzielnego opracowywania utworów. Rozwijanie i kształcenie wyobrażni artystycznej. Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego. 3
Przygotowanie ucznia do występów,zachęcanie do aktywnego uczestnictwa w życiu muzycznym. Kształtowanie wrażliwości,estetyki,kultury i poczucia piękna. Przygotowanie uczniów absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. 4
MATERIAŁ NAUCZANIA Klasa I historia trąbki,geneza zasady higieny osobistej i dbałości o instrument,ustnik,nuty prawidłowa postawa ucznia przy grze,ułożenie rąk,palców, wyprostowana, symetryczna sylwetka swobodne poruszanie się po dźwiękach w obrębie około półtorej oktawy; od g-c2 podstawowa umiejętność zgrania i synchronizacji w trakcie gry z akompaniamentem synchronizacja wszystkich elementów gry nauka gry z pamięci technika oddechu,wydobycie dźwięku,kształtowanie jego jakości i intonacji rozwijanie muzykalności Ćwiczenia techniczne ćwiczenia oddechowe: bez przyrządów ze spirometrem z workiem anestezjologicznym gra na samych wargach gra na kółeczku gra na ustniku gra na ustniku z instrumentem synchronizacja poszczególnych elementów gry- zadęcia, oddechu,palcówki. wolna, ale pewna palcówka w obrębie dostępnej skali. stosowanie dwóch podstawowych technik artykulacyjnych; staccato i legato. ćwiczenia kształtujące dzwięk, budujące siłę i kondycje wydobywanie dźwięku głośno lub cicho, oraz rozróżnienie poziomów dynamicznych wykonywanie prostych schematów i podziałów rytmicznych wraz z umiejętnością ich realizacji w utworach gamy durowe i pasaże do 2-3 znaków w obrębie do 2 oktaw Literatura L.Lutak Szkoła na trąbkę cz. 1 i 2 B. Ściełokow Etiudy L.B. Arban Vollstandige Schule fur Trompete J.B. Arban Sto elementarnych etiud na trąbkę J.Kolar Praktyczna szkoła na trąbkę wyd.praga L.Kalinowski Zbiór tańców i melodii na trąbkę i fortepian Ś.Balasanian Szkoła gry na trąbce 5
Wydawnictwo Toropow-Moskwa Hriestomatija cz1 2 3 J Kalinowski Transkrypcje utworów z 16-18 wieku na trąbkę Editio Musica Budapest Trombitamuzsika Klasa 2 doskonalenie umiejętności wydobycia dżwięku dbałość o ustabilizowaną,prawidłową sylwetkę dobra, automatyczna praca aparatu oddechowego wypracowywanie skali w obrębie od g- e 2 kształcenie bezproblemowej synchronizacji wszystkich elementów gry kształtowanie dźwięku brzmienia i intonacji rozwijanie biegłości gry doskonalenie gry z akompaniamentem nauka czytania a vista rozwijanie muzykalności oraz wrażliwości muzycznej doskonalenie technik artykulacyjnych wypracowywanie umiejętności samodoskonalenia realizacja coraz trudniejszych i różnorodnych motywów rytmicznych Ćwiczenia techniczne Ćwiczenia na samych wargach i ustniku Stosowanie spirometru,worka Ćwiczenia z kartkami papieru i słomką Długie dźwięki,gra legato na alikwotach Doskonalenie biegłości języka Praca z metronomem Praca ze stroicielem i fortepianem Doskonalenie wszystkich elementów technicznych i muzycznych W oparciu o gamy i pasaże durowe i molowe w obrębie około 2 oktaw Staccato i legato do 2-3 znaków Literatura 6
L.Lutak Szkoła na trąbkę cz. 1 i 2 B. Ściełokow Etiudy L.B. Arban Vollstandige Schule fur Trompete J.B. Arban Sto elementarnych etiud na trąbkę J.Kolar Praktyczna szkoła na trąbkę wyd.praga L.Kalinowski Zbiór tańców i melodii na trąbkę i fortepian Ś.Balasanian Szkoła gry na trąbce Wydawnictwo Toropow-Moskwa Hriestomatija cz1 2 3 J Kalinowski Transkrypcje utworów z 16-18 wieku na trąbkę Editio Musica Budapest Trombitamuzsika J.Francl Fanfara J Hook Sonata nr 1 i 2 P. Clodomir Etiudy Charakterystyczne J. Bednarczyk Mały Koncert K. Schwaen Kleines Scherzo Vander Cook Spica Don Luis Milan Trzy Pawany J Butkiewicz Wybór etiud na trąbkę V.Scelkow Młody Kawalerzysta G.F.Handel Adagio and Marziale Clifford P. Barnes Młody Artysta Klasa 3 doskonalenie dzwięku i jego wydobycia budowanie siły i kondycji rozwijanie skali oraz umiejętności poruszania się po niej wyrabianie biegłości palcowania doskonalenie technik dynamicznych artykulacyjnych doskonalenie intonacji,nauka słuchania i strojenia rozwijanie wszystkich elementów techniki gry rozwijanie wrażliwości i estetyki gry nauka gry z pamięci nauka gry z akompaniamentem nauka gry w zespołach czytanie a vista Ćwiczenia techniczne 7
gamy i pasaże durowe i molowe do 4-5 znaków grane staccato i legato w różnym tempie i dynamice. Tercje, pasaże rozłożone ćwiczenia oddechowe ze spirometrem z workiem z kartkami papieru ze słomką długie dźwięki w różnej dynamice legata na alikwotach gra na samych wargach,ustniku,łączenie tych sposobów granie ze stroicielem i fortepianem ćwiczenie z metronomem doskonalenie wszystkich elementów technicznych i muzycznych rozwijanie biegłości języka Literatura L.Lutak Szkoła na trąbkę cz. 1 i 2 B. Ściełokow Etiudy L.B. Arban Vollstandige Schule fur Trompete J.B. Arban Sto elementarnych etiud na trąbkę J.Kolar Praktyczna szkoła na trąbkę wyd.praga L.Kalinowski Zbiór tańców i melodii na trąbkę i fortepian Ś.Balasanian Szkoła gry na trąbce Wydawnictwo Toropow-Moskwa Hriestomatija cz1 2 3 J Kalinowski Transkrypcje utworów z 16-18 wieku na trąbkę Editio Musica Budapest Trombitamuzsika J.Francl Fanfara J Hook Sonata nr 1 i 2 P. Clodomir Etiudy Charakterystyczne J. Bednarczyk Mały Koncert K. Schwaen Kleines Scherzo Vander Cook Spica Don Luis Milan Trzy Pawany J Butkiewicz Wybór etiud na trąbkę V.Scelkow Młody Kawalerzysta G.F.Handel Adagio and Marziale Clifford P. Barnes Młody Artysta R. Louthe 1 Concertino de concours R.Bernard Fitzgerald Suita Angielska J. Porret Concertino nr 3 C. Franc Panis angelicus GF.Haendel Marsz V. Cook Sirius Clifford P. Barnes Młody Geniusz, Mlłody Mistrz G.Ph. Telemann Sonata 8
Easy trumpet solos or duets Amsco Music Publishing Company 1960 Klasa 4 wyrabianie biegłości palców kształtowanie szlachetnej barwy dzwięku budowanie i rozwijanie siły i kondycji doskonalenie intonacji i strojenia poszerzanie skali gry doskonalenie umiejętności samodzielnej efektywnej pracy w domu rozwijanie kreatywności ucznia doskonalenie technik artykulacyjnych,dynamicznych nauka czytania a vista rozwijanie umiejętności gry w zespole, z pamięci oraz z akompaniamentem praktyka estradowa rozwijanie muzykalności i wrażliwości muzycznej Ćwiczenia techniczne ćwiczenia oddechowe ze spirometrem, z workiem z kartką papieru,ze słomką trzymanie ołówka międży wargami długie dźwięki w różnej dynamice legata na alikwotach w różnej skali i interwałach ćwiczenia wydobycia dźwięku-bzyczenie na ustach,gra różnych melodii na wargach i ustniku, technika łączona-usta-ustnik-usta itd. granie na kółeczku celem wizualizacji zadęcia granie gamy chromatycznej rozwijanie biegłości palców,tryle,wprawki na chromatycznych lub interwałowych odległościach chwyty zastępcze podstawy transpozycji granie z metronomem granie ze stroicielem,fortepianem czy płytą gamy durowe i molowe do 5-6 znaków,pasaże w przewrotach,staccato i legato 9
forte i piano, tercje, tempo wolne i szybkie. Literatura L.Lutak Szkoła na trąbkę cz. 1 i 2 B. Ściełokow Etiudy L.B. Arban Vollstandige Schule fur Trompete J.B. Arban Sto elementarnych etiud na trąbkę J.Kolar Praktyczna szkoła na trąbkę wyd.praga L.Kalinowski Zbiór tańców i melodii na trąbkę i fortepian Ś.Balasanian Szkoła gry na trąbce Wydawnictwo Toropow-Moskwa Hriestomatija cz1 2 3 J Kalinowski Transkrypcje utworów z 16-18 wieku na trąbkę Editio Musica Budapest Trombitamuzsika J.Francl Fanfara J Hook Sonata nr 1 i 2 P. Clodomir Etiudy Charakterystyczne J. Bednarczyk Mały Koncert K. Schwaen Kleines Scherzo Vander Cook Spica Don Luis Milan Trzy Pawany J Butkiewicz Wybór etiud na trąbkę V.Scelkow Młody Kawalerzysta G.F.Handel Adagio and Marziale Clifford P. Barnes Młody Artysta R. Louthe 1 Concertino de concours R.Bernard Fitzgerald Suita Angielska J. Porret Concertino nr 3 C. Franc Panis angelicus GF.Haendel Marsz V. Cook Sirius Clifford P. Barnes Młody Geniusz, Mlłody Mistrz G.Ph. Telemann Sonata Easy trumpet solos or duets Amsco Music Publishing Company 1960 Paul Heyne Moderne trompeter Borst Rudolf Scale exsercises for Trumpet Bor Kalman Szkoła gry Claude Gordon Szkoła gry J. Valek Sonata Eroico P. Hindemith Sonata R. Walentino Sonata A. Diabelli Sonatina K. Kurpiński Cavatina 10
W. Zwieriew Trzy pieśni B. Lomani Cztery utwory na trąbkę E. Hlobil Intermezzo M. Krienin Romans Cz. Grudziński Miniatury A.Hundziak Wariacje H. Purcel Sonata W. Hubsmann Kleine Sonatine G.F.Handel Sonata F dur P. Baldassari Sonata Opracowania kolęd,piosenek popularnych,transkrypcje różnych utworów Utwory zespołowe Trompetenmusik aus dem 17 und 18 jahrhundert Duety S. Lachowska Duety J. Forestier 12 duetów na trąbki J.S.Bach 5 fug 4-głosowych R. Twardowski Mały tryptyk na kwintet dęty R. Jasiński Blues & Boodie J. Wallach Duety na trąbkę Easy Trumpet or Duets Amsco Music Publishing Company 1960 11
Wymogi egzaminacyjne Klasa 1 Przesłuchania półroczne Egzaminy nie są przeprowadzane. Zamiast egzaminu uczniowie grają audycję otwartą dla publiczności. Egzamin promocyjny Gama durowa do 3-4 znaków,etiuda i utwór lub utwory wykonane z pamięci z towarzyszeniem fortepianu. Klasa 2 Przesłuchania półroczne Gama durowa lub molowa do 4 znaków,pasaże,etiuda,utwór lub utwory o zróżnicowanym charakterze wykonane z pamięci z akompaniamentem. Egzamin promocyjny Gama durowa lub molowa do 4 znaków,pasaże,etiuda,utwór lub utwory o zróżnicowanym charakterze wykonane z pamięci z akompaniamentem. Klasa 3 Przesłuchania półroczne Gama durowa lub molowa do 5 znaków,pasaże,również w przewrotach,etiuda,utwór lub utwory o zróżnicowanym charakterze wykonane z pamięci z akompaniamentem Egzamin promocyjny 12
Gama durowa lub molowa do 5 znaków w dynamice forte i piano,pasaże,również w przewrotach, tercje, etiuda,utwór lub utwory o zróżnicowanym charakterze wykonane z pamięci z akompaniamentem Klasa 4 Dwa egzaminy dopuszczające do egzaminu dyplomowego. 1egzamin 5 gam durowych i molowych do 4-5 znaków(w tym jedna wybrana przez komisję) pasaże (w technice staccato i legato),tercje Jedna etiuda, utwór dowolny(lub jego fragment)z akompaniamentem lub bez 2 egzamin 5 gam durowych i molowych do 4-5 znaków, pasaże, tercje, druga etiuda Pozostałe utwory solowe EGZAMIN DYPLOMOWY Wybrana etiuda,utwory solowe z towarzyszeniem fortepianu lub bez. Egzamin jest otwarty dla publiczności. 13
Kryteria oceniania Podstawowymi kryteriami ocen jest: spełnienie wymagań programowych dla danego roku postępy w zdobywaniu umiejętności technicznych i muzycznych opanowanie repertuaru systematyczność i pilność ucznia wykonanie programu z pamięci Pracę ucznia ocenia się według następujących kryteriów: ocenę celującą otrzymuje uczeń, będący laureatem konkursów i przesłuchań, prezentuje grę bezbłędną muzycznie i technicznie oraz ciekawą artystycznie. Ponadto wykazuje się nienaganną i wzorową postawą w zakresie kultury osobistej oraz poszanowania instrumentów i mienia szkolnego. ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń który, prezentuje grę bezbłędną technicznie i muzycznie, opanował zakres materiału obowiązujący w danej klasie ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował materiał nauczania danej klasy według obowiązującego programu, i prezentuje grę poprawną techniczne i muzyczne ocenę dostateczną otrzymuje uczeń który, wykonał program z niedociągnięciami muzyczno technicznymi, intonacyjnymi i pamięciowymi lecz opanował grę na instrumencie umożliwiającą postępy w dalszej nauce przy systematycznej pracy, ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum programowego w danej klasie, jego wykonanie utworów charakteryzuje się brakami techniczno muzycznymi, jednak nie wykluczającymi postępów przy dalszej systematycznej pracy, ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum materiału przewidzianego w programie nauczania danej klasy oraz nie rokuje nadziei na dalszy rozwój muzyczno artystyczny nawet przy intensywnej pracy Uczeń wykonuje program egzaminacyjny z pamięci. W przypadku niespełnienia tego wymagania jego ocenę obniża się o jedną notę niżej. 14