SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych przeprowadzonych w dniach 17-18 kwietnia był Instytut Ochrony Środowiska- Państwowy Instytut Badawczy. Odbyły się one na terenie Zakładu Akustyki Środowiska IOŚ-PIB przy ulicy Kolektorskiej 4 w Warszawie. Przeprowadzono je w celu oceny zdolności laboratoriów do prowadzenia pomiarów hałasu w środowisku. Ocenie zostało poddanych 13 laboratoriów badawczych specjalizujących się w badaniach hałasu. Badania poprowadzono zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17043:2011 zgodności -Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości. Międzylaboratoryjne badania biegłości i badania porównawcze składały się z 2 odrębnych cykli pomiarowych. Były to badania: hałasu przemysłowego jeden cykl, poziomu mocy akustycznej jeden cykl. 2. WYBRANE DOKUMENTY BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANE Z XXXII MIĘDZYLABORATORYJNYMI BADANIAMI PORÓWNAWCZYMI HAŁASU: Normy: PN-EN ISO/IEC 17043:2011 zgodności -- Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości, PCA DAPT -01 Akredytacja organizatorów badań biegłości. ISO 13528:2005 Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisons, PN EN-ISO 3746/2011 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej i poziomów energii akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk. Rozporządzenia: Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291).
3. ORGANIZACJA XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Przed rozpoczęciem zajęć Uczestnicy otrzymali swój numer kodowy, którym posługiwali się dla zachowania poufności. Uczestnicy badań byli zobowiązani do przywiezienia własnego sprzętu pomiarowego wyposażonego w aktualne świadectwa wzorcowania. Każdy z Uczestników badań otrzymał skoroszyt pt. Normy i Metody, w którym zawarte były przykładowe metody analiz. Ponadto Uczestnicy badań otrzymali formularze protokołów badań i sprawozdań, które musieli wypełnić i oddać Organizatorowi. Wyniki pomiarów jak i obliczeń oraz informacje na temat obiektu badań, każdy z Uczestników miał umieścić w odpowiednich miejscach w protokołach i sprawozdaniach. Uzyskane przez Uczestników wyniki pomiarów i obliczeń zostały poddane ocenie. Organizator badań wytypował obserwatorów, którzy nadzorowali wykonywanie badań na danym poligonie, tak aby zapobiec zmowie i fałszowaniu wyników przez Uczestników. Organizator monitorował parametry źródła dźwięku oraz panujące warunki atmosferyczne takie jak: prędkość i kierunek wiatru, temperaturę powietrza, ciśnienie atmosferyczne oraz wilgotność. W celu wykonania badań biegłości i badań porównawczych hałasu zostały przygotowane eksperymentalne poligony pomiarowe dla hałasu przemysłowego ze znaną charakterystyką źródła, oraz mocy akustycznej urządzenia. Zostały one szczegółowo opisane poniżej. Badanie 1 poligon pomiarowy hałasu przemysłowego. Organizator badań przygotowywał poligon pomiarowy hałasu przemysłowego z: określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie, wyznaczonymi 3 lokalizacjami punktów pomiarowych położonymi w zróżnicowanych warunkach topograficznych, określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by przynajmniej w jednym punkcie była możliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału akustycznego z danego źródła. Organizator przygotował w warunkach poligonu badawczego zarejestrowane wcześniej sztuczne źródło dźwięku symulujące pracę instalacji na przenośnym urządzeniu. Poligon symulował uciążliwy zakład przemysłowy, w którym można z góry sterować mocą i czasem pracy źródeł. Uczestnicy badań zobowiązani byli wykonać pomiary imisji hałasu w wyznaczonych punktach pomiarowych zgodnie z Rozp. Min. Środ. z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291). Metody i procedury badań Uczestnik ustalał indywidualnie, zgodnie ze swym stanem wiedzy w tym zakresie oraz dysponowanymi umiejętnościami. Przykładowe metody analiz zawarto w przekazanym Uczestnikom badań skoroszycie pt. Normy i Metody. Uczestnicy badań zobowiązani byli do oznaczenia równoważnego poziomu dźwięku L AeqD w wyznaczonych punktach pomiarowych wraz z oszacowaniem uzyskanego błędu. Czas pracy urządzenia został podany przez Organizatora badań i wynosił on 216s. Uzyskane przez Uczestników wyniki pomiarów i obliczeń zostały poddane ocenie. XXXII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA 2012-2-
BADANIE 2 badanie poziomu mocy akustycznej metodą orientacyjną Organizator przygotował poligon badawczy z: określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie, określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by w każdym punkcie była możliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału akustycznego z danego źródła. Organizator przygotował w warunkach poligonu badawczego zarejestrowane wcześniej sztuczne źródło dźwięku symulujące pracę instalacji na przenośnym urządzeniu. Uczestnicy badań zobowiązani byli wykonać pomiar poziomu mocy akustycznej urządzenia wraz z oszacowaniem błędu. Badanie należało przeprowadzić zgodnie z PN EN-ISO 3746/2011 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej i poziomów energii akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego - Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk. Lokalizacja punktów pomiarowych wyznaczona była przez Uczestników badań. Uzyskane przez Uczestników wyniki pomiarów i obliczeń zostały poddane ocenie. 4. STABILNOŚĆ I JEDNORODNOŚĆ ŹRÓDŁA Stabilność i jednorodność źródeł dźwięku była badana w trakcie badań biegłości zgodnie z Programem Badań Biegłości PT-BH- 01 z dn. 01.02.2012. 5. OGÓLNE ZASADY PODSUMOWANIA WYNIKÓW BADAŃ Wyniki badań - równoważne poziomy dźwięku oraz poziom mocy akustycznej -obliczone przez Uczestników badań były opracowywane statystycznie. Podstawą do statystycznej oceny był standaryzowany parametr E n, obliczany oddzielnie dla każdego przyjętego punktu pomiarowego oraz dla poligonu badania poziomu mocy akustycznej Standaryzowany parametr E n określany jest z zależności: E n u x 2 lab X u 2 ref gdzie: x - równoważne poziomy dźwięku emitowanego z danego zakładu do środowiska lub poziom mocy akustycznej, obliczone przez poszczególne laboratoria, db, X wartość przypisana - równoważne poziomy dźwięku emitowanego z danego zakładu do środowiska lub poziom mocy akustycznej, obliczone przez poszczególne laboratoria, db, określony jako średnia ważona z wyników uzyskanych przez wszystkich Uczestników badań w danej jednorodnej grupie badawczej, db, u lab - niepewność wyniku pomiaru Uczestnika (średnia), u ref - niepewność wartości przypisanej oznaczonej w odniesienia. XXXII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA 2012-3-
Klasyfikację ze względu na parametr E n przyjęto następująco: Zadawalająca Niezadawalająca Kryterium oceny E n 1 E n > 1 Skalę oceny interpretuje się następująco: zadowalająca - oznacza, że dane wykonuje pomiary prawidłowo, niezadawalająca - musi podjąć działania naprawcze. Aby badania biegłości zostały zaliczone z wynikiem zadawalającym należy uzyskać na każdym poligonie i w każdym punkcie pomiarowym zadawalający parametr E n. 6. PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ Wartość parametru En została obliczona na podstawie równoważnego poziomu dźwięku emitowanego z danego zakładu do środowiska lub poziomu mocy akustycznej, wartości obliczonych przez poszczególne laboratoria badawcze. W tabeli 1 zestawiono podsumowanie przeprowadzonych badań. Tabela 1 Zbiorcze podsumowanie badań biegłości Lp. Zakres oceny Ilość (osób) laboratoriów Pomiarowych/ liczba ocen 1 Udział w ćwiczeniach wzięło razem 13 2 Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy merytoryczne - 3 Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe 13 4 Wynik niezadawalający (ze względu na E n ) uzyskały - 5 Wynik zadawalający(ze względu na E n ) 13 Wyniki oceny uzyskane przez laboratoria w trakcie XXXII badań biegłości i badań porównawczych hałasu w środowisku przeprowadzonych w Warszawie w dniach 17-18 kwietnia 2012 r. zestawiono w tabeli 2. Tabela 2 Wyniki oceny biegłości laboratoriów badawczych KOD LABORATO RIUM nr 1 Parametr E n poligon badanie hałasu przemysłowego nr 2 nr 2a 3 Łączna OCENA dla poligonu Parametr E n poligon badanie poziomu mocy akustycznej E n OCENA A1/XXXII/201 1/K 0,2 0,1 0,5 0,4 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca Zadawalająca A2/XXXII/201 1/K 0,2 0,0 0,0 0,4 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Zadawalająca A3/XXXII/201 1/K 0,2 0,1 0,1 0,6 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca Zadawalająca A4/XXXII/201 1/K 0,4 0,4 0,5 0,4 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Zadawalająca A5/XXXII/201 1/K 0,3 0,4 0,4 0,4 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Zadawalająca XXXII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA 2012-4-
KOD LABORATO RIUM nr 1 Parametr E n poligon badanie hałasu przemysłowego nr 2 nr 2a 3 Łączna OCENA dla poligonu Parametr E n poligon badanie poziomu mocy akustycznej E n OCENA A6/XXXII/201 1/K 0,2 0,2 0,1 0,0 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca Zadawalająca A7/XXXII/201 1/K 0,2 0,0 0,1 0,3 Zadawalająca 0,0 Zadawalająca Zadawalająca A8/XXXII/201 1/K 0,2 0,0 0,1 0,2 Zadawalająca 0,3 Zadawalająca Zadawalająca A9/XXXII/201 1/K 0,2 0,1 0,0 0,4 Zadawalająca 0,2 Zadawalająca Zadawalająca A10/XXXII/20 11/K 0,5 0,8 0,4 0,7 Zadawalająca 0,3 Zadawalająca Zadawalająca A11/XXXII/20 11/K 0,5 0,9 0,4 0,7 Zadawalająca 0,3 Zadawalająca Zadawalająca A12/XXXII/20 11/K 0,1 0,3 0,1 0,2 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Zadawalająca A13/XXXII/20 11/K 0,1 0,2 0,2 0,1 Zadawalająca 0,1 Zadawalająca Zadawalająca 7. OPIS INFORMACJI PRZEKAZYWANYCH UCZESTNIKOM NA ETAPIE POWIADAMIANIA. Uczestnicy mogli przed ćwiczeniem zapoznać się z kompletnym programem badania biegłości w przekazanej poczcie internetowej. (Na tym sprawozdanie zakończono.) XXXII BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE HAŁASU W ŚRODOWISKU WARSZAWA 2012-5-