7.7 Ocena przewidywanego oddziaływania na krajobraz

7.7 Ocena przewidywanego oddziaływania na krajobraz 7.7.1 Identyfikacja oddziaływań Oddziaływanie na krajobraz jakie należy rozpatrzyć dotyczy zmian w postrzeganiu krajobrazu przez ludzi, tj. zmian wizualnych (wizualno-estetycznych), rozumianych również jako zmiany w ładzie przestrzennym krajobrazu kulturowego. Oddziaływanie wizualne wystąpi w odniesieniu do terenów otaczających miejscowość Nowe Nieboczowy po jej wybudowaniu. W przypadku oddziaływań wizualnych na krajobraz należy mówić o okresie funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia, kiedy to nowa wieś (zwłaszcza zabudowa) i infrastruktura towarzysząca, będą nowymi składnikami krajobrazu i będą w bezpośredni sposób przyczyniać się do zmiany wizualnych walorów krajobrazowych. Jednocześnie zabudowa nowej wsi będzie trwałym, nowym składnikiem lokalnego krajobrazu. 7.7.2 Ocena oddziaływania przedsięwzięcia Rozpatrzenia wymaga możliwość wpływu wizualnego na lokalny krajobraz kulturowy w wyniku funkcjonowania w krajobrazie nowego zespołu zabudowy wiejskiej. Wyodrębniono zatem szereg stref, czy też obszarów ekspozycji widokowej, które mogą podlegać oddziaływaniu ze strony planowanego przedsięwzięcia. Strefy te (w sensie ich walorów wizualnych krajobrazu) poddano następnie szczegółowej ocenie oddziaływania. Krajobraz terenu planowanego przedsięwzięcia Obecny teren planowanego przedsięwzięcia stanowi krajobraz otwarty, rolniczoprzyrodniczy, związany ze współwystępowaniem gruntów ornych oraz łąk i zadrzewień terenów nieużytkowanych w południowej części zbocza wysoczyzny, z udziałem większych kompleksów leśnych w górnej partii wysoczyzny. W skali lokalnej terenu przedsięwzięcia, oprócz kompleksów leśnych, swoisty walor krajobrazowy posiada wcięta w wysoczyznę dolina niewielkiego cieku, przebiegająca z południa na północ, wzdłuż której występują kompleksy łąk, a zwłaszcza zakrzewień i zadrzewień. Obszary chronione z uwagi na krajobraz Teren planowanego przedsięwzięcia nie jest objęty żadną z form ochrony przyrody, w tym i chronioną z uwagi na szczególne walory krajobrazowe. Najbliższym tego typu obszarem jest Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Wielikąt, położony w odległości ok. 700m na zachód. Ponadto na terenie przedsięwzięcia oraz w jego bezpośrednim otoczeniu nie występują jakiekolwiek istniejące lub projektowane pomniki przyrody. Nie zanotowano również pojedynczych dorodnych egzemplarzy drzew lub ich skupisk, które kwalifikowałyby się do ochrony pomnikowej. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Wielikąt obejmuje kompleks stawów (Staw Lubomski, Staw Syryński, Staw Świerkloch) położonych w dolinie Odry. Najważniejszymi miejscami ekspozycji widokowej na kompleks stawów są: ulica Raciborska i zabudowa miejscowości Syrynia. Ocena potencjalnego wpływu na wymienione tereny ekspozycji widokowej jest następująca: CONSULTING ENGINEERS SALZGITTER GMBH * ROYAL HASKONING * EKOSYSTEM 93

Ul. Raciborska w tym przypadku oddziaływanie nie występuje, gdyż ulica Raciborska przebiega na zachód od nowej wsi, co tym samym nie ogranicza widoczności ze strony drogi na kompleks stawów objętych ochroną. Zabudowa wsi Syrynia Syrynia położona jest po północnej stronie doliny Syrynki, na północ od terenu planowanej wsi Nowe Nieboczowy. Zatem zachodnia ekspozycja widokowa z terenów zabudowanych wsi Syrynia na kompleks stawów zespołu przyrodniczo-krajobrazowego nie będzie ograniczona. Tereny ekspozycji krajobrazowej w otoczeniu przedsięwzięcia Zabudowa nowej wsi położona będzie na północnym zboczu wysoczyzny i będzie od strony południowej całkowicie przesłonięta przez istniejące tereny leśne. Tym samym na ekspozycji południowo-wschodniej, południowej oraz południowo-zachodniej, duże tereny leśne, będą całkowicie przesłaniać teren nowej wsi, w tym zwłaszcza w odniesieniu do terenów zabudowanych miejscowości Ligotka, Syrynka, Zawada, Bluszczów, Rogów. Na pozostałych ekspozycjach (zachodniej, północnej, wschodniej) wyodrębniono poniższe punkty i tereny ekspozycji widokowej na obszar planowanej wsi Nowe Nieboczowy, które poddano ocenie w poniższej tabeli 7.7-1: Nr 1 widok w kierunku wschodnim od strony ulicy Raciborskiej Nr 2 widok w kierunku południowym i południowo-wschodnim od strony zabudowy i dróg głównych wsi Syrynia Nr 3 widok w kierunku zachodnim z terenu zabudowy i lokalnej drogi (ul. Młyńska) Nr 4 Oś widokowa doliny Syrynki Nr 5 punkt widokowy we wsi Dąbrowa ekspozycja w kierunku północnym Tabela 7.7-1 Ocena oddziaływania wizualnego przedsięwzięcia Numer Istniejący widok Przewidywany widok (oddziaływanie) 1 Na odcinku od doliny Syrynki do Zabudowa nowej wsi będzie stanowić granicy kompleksu leśnego na południu drugi plan krajobrazu, gdyż położona (ok. 800m), ze strony drogi będzie w odległości kilkuset metrów od rozciąga sie widok na kierunku drogi. Częściowo będzie przesłaniana wschodnim na pola i zadrzewienia, przez położone bliżej lasy i zadrzewienia, a także kompleksy leśne. w tym ciągnące się przy linii kolejowej. Ocena oddziaływania Pozytywne 2 Od strony wsi Syrynia (odległość minimum 300-400m) rozciąga się malowniczy widok na północne zbocze terenu inwestycji, z jego polami, zadrzewieniami i kompleksami leśnymi na kulminacjach wysoczyzny. Wkomponowana w krajobraz zabudowa wiejska jest postrzegana jako pozytywny składnik lokalnego krajobrazu Obecny krajobraz ulegnie znacznej zmianie. W miejsce pól i częściowo zadrzewień i nieużytków pojawi sie kompleks niskiej zabudowy wiejskiej, z utrzymaniem terenów zielonych w dolinie lokalnego cieku, a zwłaszcza z utrzymaniem widoku terenów leśnych otaczających od południa nowa wieś. Pojawią się nowe punktowe Pozytywne CONSULTING ENGINEERS SALZGITTER GMBH * ROYAL HASKONING * EKOSYSTEM 94

Numer Istniejący widok Przewidywany widok (oddziaływanie) dominanty w postaci budynku kościoła czy wieży remizy strażackiej. Ocena oddziaływania 3 Od strony luźnej zabudowy i lokalnej drogi położonej w odległości ok. 300m na wschód, widok na teren inwestycji jest ograniczony przez zwarty i szeroki pas zadrzewień ciągnących sie przy lokalnym cieku. 4 Krajobraz dolinny Syrynki jest widoczny z różnych punktów przecinających dolinę (drogi i mosty). Ekspozycja w tym przypadku jest wschodnia i zachodnia i obejmuje widok na łąki, stawy i zadrzewienia doliny rzecznej. 5 Punkt widokowy we wsi Dąbrowa został określony w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lubomia. Obejmuje on widok od strony zabudowy wsi Dąbrowa w kierunku północnym i północno-zachodnim na zabudowę wsi Syrynia. Należy nowy krajobraz wiejski, czy też wiejsko-przyrodniczy, porównać do obecnego widoku ze strony terenu inwestycji na zabudowę miejscowości Syrynia. Widok ten zdecydowanie jest odbierany jako pozytywny, z dominanta budynku kościoła oraz terenami leśnymi stanowiącymi drugi plan widoku. Szeroki i blisko położony (pierwszy plan) pas zadrzewień przy cieku może praktycznie całkowicie przesłaniać nową zabudowę wiejską. Teren inwestycji położony jest na południe od doliny. Poza tym nie będzie wymagać realizacji dodatkowych dróg które mogłyby przecinać dolinę Syrynki. Tym samym oddziaływanie nie występuje. W wyniku budowy nowej wsi po zachodniej stronie ul. Dąbrowy, ulegną zmianie warunki widokowe na ekspozycji północno-zachodniej. Dla mieszkańców Dąbrowy warunki wizualne ulegną zasadniczej zmianie. Nowa zabudowa jednorodzinna będzie stanowić pierwszy plan krajobrazu, jednakże spadek terenu na kierunku północnym powoduje, że niskie budynki jednorodzinne będą jedynie częściowo przesłaniały ekspozycję widokową na wzniesienia, na których rozmieszczona jest wieś Syrynia (daleki plan). Dla mieszkańców wsi Dąbrowa może to być pogorszenie obecnych walorów wizualnych krajobrazu. Z uwagi jednak na fakt, iż oddziaływanie dotyczy jedynie kilku posesji jednorodzinnych, a droga przebiegająca przez wieś ma charakter jedynie miejscowy (dojazd do wsi), tj. nie stanowi ciągu widokowego intensywnie uczęszczanego, wpływ na walory krajobrazowe ocenia się na mały. Brak Brak Negatywne małe Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że nie przewiduje sie wystąpienia istotnych negatywnych oddziaływań na walory wizualne lokalnego krajobrazu. Wręcz przeciwnie, z części terenów z których nowa wieś będzie widoczna, będzie ona postrzegana jako pozytywny składnik krajobrazu. Negatywny wpływ przewiduje się jedynie dla najbliżej położonej zabudowy miejscowości Dąbrowa (od południowego-wschodu), dla której obecny krajobraz CONSULTING ENGINEERS SALZGITTER GMBH * ROYAL HASKONING * EKOSYSTEM 95

rolniczo-przyrodniczy między ul. Dąbrowa a linią kolejową, zmieni się na wiejski i zakłócony zostanie częściowo widok na dalej położone wzniesienia, na których rozlokowana jest wieś Syrynia. Tereny ekspozycji krajobrazowej w obrębie terenu przedsięwzięcia Na terenie planowanej wsi, czy też jej bezpośredniego otoczenia, można wyróżnić dwa obszary czy też dwie strefy o podstawowym znaczeniu widokowym: Zalesione wzgórze położone na południowy-zachód od terenu nowej wsi Wzgórze to można traktować jako lokalną dominantę widokową. Znajduje się ono poza terenem inwestycji, i będzie mogło być obserwowane przez mieszkańców wsi Nowe Nieboczowy jako lokalna dominanta. Tym samym wpływ ocenia się jako pozytywny. Dolina lokalnego cieku, przecinająca teren nowej wsi z południa na północ walory wizualne doliny obejmują oś widokową na kierunku północnym, zgodnie z jej przebiegiem, w tym zwłaszcza zadrzewienia ciągnące sie wzdłuż cieku, aż do linii kolejowej. Dla mieszkańców wsi Nowe Nieboczowy dolina będzie podstawowym walorem krajobrazu wnętrza wsi. Projekt planowanego przedsięwzięcia przewiduje utrzymanie doliny jako terenu parkowego, a więc generalna wartość krajobrazowa tej struktury przyrodniczo-krajobrazowej zostanie utrzymana, co wskazuje sie jako pozytywny aspekt krajobrazowy. W tym przypadku należy jednak zachować subtelną równowagę między zapewnieniem przyrodniczego charakteru doliny, a stopniem jej przekształcenia w wyniku kształtowania terenu parkowego. Cały teren nowej wsi z którego rozpościera się malownicza ekspozycja widokowa na zabudowę miejscowości Syrynia, położoną na południowym zboczu wysoczyzny, rozciągającej się na północ od doliny rzeki Syrynki. Jest to zdecydowany pozytywny walor krajobrazowy. Mieszkańcy wsi Nowe Nieboczowy będą mogli z różnych punktów wsi, w tym z części posesji mieszkalnych, oglądać panoramę widokową na wieś Syrynia. Ponadto, w wyniku realizacji nowego układu wiejskiego, pojawią się nowe, pozytywne dominanty kulturowe w lokalnym krajobrazie: Budynek i wieża kościoła znajdzie się w południowej części wsi, ale tym samym w najwyższym punkcie wzniesienia przed ścianą lasu, w związku z czym może stanowić obiekt kulturowy doskonale widoczny z dalszych odległości, jak ma to np. miejsce w odniesieniu do kościoła wsi Syrynia, stanowiąc ego kulturową dominantę wizualną. Budynek remizy strażackiej wraz z wieżą w stosunku do innej zabudowy wiejskiej, wieża remizy będzie wyższa, jednakże prawdopodobnie nie na tyle aby jednoznacznie wyodrębniać się wysokościowo. Zwłaszcza nie będzie wyższa od sąsiadujących od południa terenów leśnych. Niemniej będzie stanowić szczególny element lokalnego krajobrazu wsi Nowe Nieboczowy, z którym mieszkańcy są związani (odbudowa remizy istniejącej na terenie wsi Nieboczowy). Dla mieszkańców wsi Nowe Nieboczowy walory wizualne krajobrazu kulturowego będą przede wszystkim postrzegane jako pozytywne. Związane to będzie z występowaniem i utrzymaniem podstawowych terenów i ekspozycji wyodrębniających się na terenie inwesty- CONSULTING ENGINEERS SALZGITTER GMBH * ROYAL HASKONING * EKOSYSTEM 96

cji, tj. zalesionego wzgórza, doliny lokalnego cieku, panoramy widokowej na miejscowość Syrynia. Poza tym sama wieś, wraz z dominantą kulturową w postaci kościoła, stworzy dodatkowy walor lokalnego krajobrazu. 7.7.3 Działania łagodzące Nie wykazano aby oddziaływanie wizualne na krajobraz miało charakter znacząco negatywny, w związku z czym nie występuje sytuacja stosowania szczególnych rozwiązań łagodzenia wpływu wizualnego. W skali wsi Nowe Nieboczowy wskazane jest jednak zachowanie równowagi między przyrodniczym charakterem doliny lokalnego cieku, a stopniem jej antropogenicznego odkształcenia, wynikającego z przewidywanego kształtowania doliny jako obszaru parkowego (ok. 4,9 ha). Podstawowe rozwiązania dla doliny są w tym przypadku tożsame z przedstawionymi w rozdziale 7.6.6, dotyczącym rozwiązań minimalizujących dla powierzchni ziemi. Ponadto kształtowanie zieleni parkowej powinno uwzględniać: Prowadzenie nasadzeń drzew i krzewów zgodnie z lokalnymi warunkami siedliskowymi doliny (zieleń łęgowa dna doliny, zieleń grądowa i łęgowa jej zboczy), Nie wprowadzanie nowych drzew iglastych oraz gatunków nierodzimych (np. robinia akacjowa) do zieleni parkowej doliny, Pozostawienie w jak największym stopniu drzew i krzewów już porastających dolinę, co w szczególności dotyczy bardziej zadrzewionych odcinków (odcinek północny przy linii kolejowej, odcinek południowy przy terenie leśnym i planowanym terenie kościoła). 7.7.4 Podsumowanie i ocena oddziaływania po zastosowaniu działań łagodzących Teren planowanego przedsięwzięcia nie jest objęty żadną z form ochrony przyrody, w tym i chronioną z uwagi na szczególne walory krajobrazowe. Najbliższym tego typu obszarem jest Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Wielikąt, który nie będzie zagrożony oddziaływaniem ze strony przedsięwzięcia. Nie przewiduje sie wystąpienia istotnych negatywnych oddziaływań na walory wizualne lokalnego krajobrazu. Wręcz przeciwnie, z części terenów z których nowa wieś będzie widoczna, będzie ona postrzegana jako pozytywny składnik krajobrazu. Negatywny wpływ przewiduje się jedynie dla najbliżej położonej zabudowy miejscowości Dąbrowa (od południowego-wschodu), dla której obecny krajobraz rolniczo-przyrodniczy między ul. Dąbrowa a linią kolejową, zmieni się na wiejski i zakłócony zostanie częściowo widok na dalej położone wzniesienia, na których rozlokowana jest wieś Syrynia. Dla mieszkańców wsi Nowe Nieboczowy walory wizualne krajobrazu kulturowego będą przede wszystkim postrzegane jako pozytywne. Związane to będzie z występowaniem i utrzymaniem podstawowych terenów i ekspozycji wyodrębniających się na terenie inwestycji, tj. zalesionego wzgórza, doliny lokalnego cieku, panoramy widokowej na miejscowość Syrynia. Poza tym sama wieś, wraz z dominantą kulturową w postaci kościoła, stworzy dodatkowy walor lokalnego krajobrazu. CONSULTING ENGINEERS SALZGITTER GMBH * ROYAL HASKONING * EKOSYSTEM 97