Sygn. akt UZP/ZO/0-269/05 WYROK Zespołu Arbitrów z dnia 18 lutego 2005 r. Zespół Arbitrów w składzie: Przewodniczący Zespołu Arbitrów Danuta Jadwiga Dziubińska Arbitrzy: Paweł Bednarz Beata Sylwia Kaczmarek Protokolant Rafał Oksiński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18.02.2005 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez Konsorcjum " Medicover Laboratory Services - Nova Medical/Analco" w składzie: Nova Medical Polska Sp. z o.o. Gdańsk, ul. Rzeczypospolitej 33 i Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Analco Sp. z o.o. Warszawa, ul. Dzika 4 od oddalenia przez zamawiającego Instytut "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" Warszawa, Al. Dzieci Polskich 20 protestu z dnia 26 stycznia 2005 r. orzeka: 1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Konsorcjum " Medicover Laboratory Services - Nova Medical/Analco" w składzie: Nova Medical Polska Sp. z o.o. Gdańsk, ul. Rzeczypospolitej 33 i Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Analco Sp. z o.o. Warszawa, ul. Dzika 4 i nakazuje: 1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 3 373 zł 59 gr (słownie: trzy tysiące trzysta siedemdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt dziewięć groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum " Medicover Laboratory Services - Nova Medical/Analco" w składzie: Nova Medical Polska Sp. z o.o. Gdańsk, ul. Rzeczypospolitej 33 i Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Analco Sp. z o.o. Warszawa, ul. Dzika 4 2) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz xxx 3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych na rachunek środków specjalnych UZP 4) dokonać zwrotu kwoty 2 739 zł 41 gr (słownie: dwa tysiące siedemset trzydzieści dziewięć złotych czterdzieści jeden groszy) z rachunku środków specjalnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum " Medicover Laboratory Services - Nova Medical/Analco" w składzie: Nova Medical Polska Sp. z o.o. Gdańsk, ul. Rzeczypospolitej 33 i Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Analco Sp. z o.o. Warszawa, ul. Dzika 4. Strona 2 z 10
3. Uzasadnienie W proteście wniesionym do Zamawiającego przez Konsorcjum Medicover Laboratory Serwices - Nova Medical/CDL Analco utworzone przez spółki Nova Medical Polska Sp. z o.o. w Gdańsku oraz Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Analco Sp. z o.o. w Warszawie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie diagnostyki laboratoryjnej na potrzeby Instytutu Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, Protestujący zarzuca Zamawiającemu, naruszenie przepisów: 1. art. 7 ust. 1, 24 ust. 1 pkt. 10 w związku z art. 22 ust. 1 pkt. 1-3 w związku z art. 24 ust. 4, a także art. 36 ust. 1 pkt. 8 i 9 oraz art. 89 ust. 1, ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.) poprzez wykluczenie tego Wykonawcy z postępowania oraz uznanie złożonej przez niego oferty za odrzuconą w następstwie stwierdzenia, że zakres ubezpieczenia OC objęty polisą załączoną do oferty nie jest zgodny z warunkami określonymi w postępowaniu, 2. art. 93 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 91 ust. 1. ustawy - Prawo zamówień publicznych poprzez unieważnienie postępowania w związku z nie złożeniem żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu. W uzasadnieniu Protestujący podał, iż w dniu 20 stycznia 2005 r. otrzymał dwa pisma Zamawiającego z dnia 19 stycznia 2005 r. w przedmiocie wykluczenia go z postępowania i uznania jego oferty za odrzuconą oraz unieważnienia postępowania. Jako podstawę wykluczenia Zamawiający podał przepis art. 24 ust. 1 pkt. 10 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Nie podał natomiast, która z przesłanek wymienionych w art. 22 ust. 1 pkt. 1-3 ustawy - Prawo zamówień publicznych została uznana za stanowiącą podstawę wykluczenia. Stanowi to brak Strona 3 z 10
rozstrzygnięcia, uniemożliwiający kontrolę instancyjną, przesądzający o uznaniu, iż rozstrzygnięcie to pozbawione jest podstawy prawnej. Uzasadniając czynność wykluczenia Protestującego z postępowania Zamawiający podał, że w odpowiedzi na pytanie jednego z wykonawców poinformował, iż wymaga przedłożenia polisy potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmującej ochroną ryzyko szkód powstałych w mieniu, z którego ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użytkowania lub innej podobnej formy, np. leasingu. Polisa załączona do oferty Protestującego w ocenie Zamawiającego nie spełnia tego wymogu, ponieważ nie pokrywa szkód w mieniu ruchomym Zamawiającego, przekazanym w najem Wykonawcy zgodnie z projektem umowy najmu zawartym w załączniku nr 6 do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ). Zdaniem Protestującego spełnia on wszystkie warunki udziału w postępowaniu. Stosownie do przepisów SIWZ o zamówienia mogą się ubiegać Wykonawcy, którzy znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia. Za takich będą uważani Ci, którzy są ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług diagnostyki laboratoryjnej. Odmienne ustalenia Zamawiającego wskazują, zdaniem Protestującego, na dokonywanie oceny przesłanek wskazanych w art. 22 ust. 1 pkt. 1-3 ustawy - Prawo zamówień publicznych przez pryzmat SIWZ oraz przez pryzmat udzielonych do niej wyjaśnień, a to jest niedopuszczalne. Kwestii niezgodności oferty z SIWZ nie ocenia się w świetle spełnienia wymagań podmiotowych przewidzianych w tym przepisie. W uzupełnieniu wywodów Protestujący podał m.in., iż wyjaśnienia Zamawiającego do SIWZ były niespójne z jej treścią, w tym pkt. 9.1.8 SIWZ. Wskazuje na to ich sformułowanie sugerujące, że Zamawiający wymagał przedłożenia umowy ubezpieczenia mienia, z jakiego Strona 4 z 10
Wykonawca korzystał w toku prowadzonej działalności w zakresie świadczenia usług diagnostyki laboratoryjnej w okresie poprzedzającym przystąpienie do przetargu. Tymczasem podstawą wykluczenia był brak ubezpieczenia mienia ruchomego przekazanego w najem wykonawcy przez Zamawiającego. Nawet gdyby wyjaśnienia te były spójne z treścią SIWZ, jeżeli nie stały się jej częścią, nie mogą stanowić podstawy do dokonania oceny sytuacji ekonomicznej i finansowej Wykonawcy na podstawie art. 22 ust. 1 pkt. 3 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Protestujący podał ponadto, że przedłożył polisę potwierdzającą zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedłożył dodatkowo potwierdzenia objęcia ochroną szkód wyrządzonych w związku z wykonywaniem zamówienia. Wymaganie Zamawiającego, co do polisy przedstawione w wyjaśnieniach stanowi o wprowadzeniu bezpodstawnego dodatkowego warunku. Narusza to przepis art. 38 ust. 5 ustawy - Prawo zamówień publicznych, który stanowi, iż modyfikacja SIWZ nie może dotyczyć warunków udziału w postępowaniu. Nadto narusza to zasadę uczciwej konkurencji i zasadę równości wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Wymaganie to odnosi się, bowiem jedynie do tych Wykonawców, którzy przedłożyli umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Nie dotyczy natomiast tych, którzy złożyli polisę ubezpieczenia obowiązkowego OC. Dopuszczalne było przedłożenie dwóch rodzajów umów ubezpieczenia. Wskazując na powyższe Protestujący wniósł o stwierdzenie, że postępowanie nie podlega unieważnieniu z uwagi na brak podstaw wykluczenia go z postępowania oraz odrzucenia jego oferty, a w konsekwencji nie istnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 93 ust. 1 pkt. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz o dokonanie zaniechanej czynności wyboru najkorzystniejszej oferty. Strona 5 z 10
Zamawiający oddalił protest. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podniósł, iż przedmiotowe wyjaśnienia do SIWZ nie były oprotestowane. Przedłożone przez Protestującego dokumenty ubezpieczenia nie spełniają wymogów określonych przez Zamawiającego. Nie obejmują, bowiem ubezpieczenia od ryzyka wymienionego w wyjaśnieniach oraz nie gwarantują bezpiecznej ochrony ubezpieczeniowej Zamawiającego, ponieważ obejmują ubezpieczeniem 13 podmiotów w 6 państwach, przy zachowaniu minimalnej sumy ubezpieczenia wynoszącej 6 mln zł z limitem 500 tys. zł na jedno zdarzenie. Tymczasem o zamówienie mogli się ubiegać wykonawcy, którzy są ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług diagnostyki laboratoryjnej na sumę nie niższą niż 1 mln zł. Zdaniem Zamawiającego treść wyjaśnień nie wskazuje na modyfikację wymogów w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Nie wprowadza, bowiem wymogu ubezpieczenia mienia lecz ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w zakresie szkód powstałych w mieniu w zakresie ryzyka, które funkcjonuje w ogólnych warunkach ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej niemal wszystkich towarzystw ubezpieczeniowych w Polsce. Wymóg ten dotyczy obu rodzajów umów. Nadto podał, iż załączony do oferty aneks nr 6 do umowy ubezpieczenia został złożony w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez Wykonawcę, podczas gdy forma taka jest dopuszczalna tylko dla dokumentów wymienionych w 1 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 2004r. w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy (Dz. U. Nr 71, poz. 645). Dokumenty wymienione w 1 ust. 3 rozporządzenia powinny być złożone w oryginale lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez osobę wykonującą zawód zaufania publicznego lub organ wydający dany dokument. Strona 6 z 10
W odwołaniu Odwołujący podtrzymał zarzuty zawarte w proteście. Podniósł ponadto, iż instytucja wyjaśnień przewidziana w art. 38 ustawy - Prawo zamówień publicznych nie może prowadzić do dokonywania zmiany w treści SIWZ. Tymczasem wyjaśnienia z dnia 18 listopada 2004r. stanowiły nie tylko rozszerzenie regulacji zawartej w pkt. 8.1.3.2 SIWZ, ale też zmianę jej pkt. 9.1.9. Wskazał również, że obowiązkiem Zamawiającego, jeśli uznał, że złożone przez Odwołującego się dokumenty są wadliwe, wobec odrzucenia drugiej oferty, było wezwanie go do ich uzupełnienia w zakreślonym terminie w trybie art. 26 ust. 3 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Wskazując na powyższe, Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności wykluczenia, odrzucenia a nadto czynności unieważnienia przetargu oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej. Zespół Arbitrów, w wyniku analizy dokumentów przedłożonych do akt sprawy oraz wyjaśnień stron, ustalił i zważył, co następuje: Pkt 9.1.8. w związku z pkt 8.1.3.2 SIWZ zawiera wymóg przedłożenia jako bezwzględnie wymaganego dokumentu polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności na sumę nie niższą niż 1.000.000 zł. W odpowiedzi na pytanie jednego z wykonawców dotyczące polisy ubezpieczenia sugerujące, że SIWZ zawiera wymóg przedłożenia polisy obejmującej odpowiedzialność deliktową, Zamawiający w piśmie z dnia 8 listopada 2004r. znak T/DZP/2048/04 udzielił odpowiedzi, że jego intencją jest, aby wykonawca przedłożył dokument ubezpieczenia w pełni pokrywający zakres odpowiedzialności wykonawcy względem Zamawiającego oraz pacjentów i osób trzecich. Polisa powinna obejmować również, co najmniej odpowiedzialność kontraktową wykonawcy. Biorąc również pod uwagę konstrukcję ogólnych warunków ubezpieczeń różnych towarzystw ubezpieczeniowych rzetelny wykonawca powinien zadbać by polisa obejmowała Strona 7 z 10
ryzyka standardowo wyłączone z ochrony przez OWU takie jak m.in. szkody powstałe w mieniu, z którego ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użytkowania lub innej formy np. leasingu. Czynność ta nie została oprotestowana. Zdaniem Zespołu Arbitrów treść odpowiedzi wskazuje, że Zamawiający sprecyzował wymagania, co do zakresu ubezpieczenia i określił, że ubezpieczeniem powinny być objęte wymienione w tym piśmie szkody. Bezspornym jest, że ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej polisa 01/12/2003 z dnia 30 grudnia 2003r. nie obejmuje odpowiedzialności za szkody powstałe w mieniu, z którego ubezpieczony korzystał. Oznacza to, że dokument ten nie spełnia wymogów określonych przez Zamawiającego. Tym samym Odwołujący nie potwierdził spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Przedstawiona przez Odwołującego umowa ubezpieczenia została zawarta przez Medicover Sp. z o.o. w Warszawie. 6 wykazuje, że suma gwarancyjna wynosi 500.000 złotych na jedno zdarzenie i 6.000.000 zł na wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia. 3 wymienia 12 podmiotów objętych ubezpieczeniem w ramach umowy, w tym podmioty z siedzibą w Estonii, Węgrzech, Rumunii, Czechach, Belgii. Pytanie Odwołującego skierowane do Zamawiającego dotyczące spełnienia wymogów umowy ubezpieczenia, co do sumy ubezpieczenia nie zawierało tej informacji. Wskazywało sumę gwarancyjną oraz okoliczność, że wykonawca jest jednym z ubezpieczeniowych. Nie podawało natomiast ile podmiotów jest objętych ubezpieczeniem. Nie było to zatem pełne przedstawienie danych niezbędnych dla podjęcia decyzji. Zdaniem Zespołu Arbitrów wykluczenie Odwołującego z tego powodu, że ubezpieczeniem objęte były także inne podmioty było niezasadne. SIWZ przewidywała jedynie warunek by suma ubezpieczenia nie była niższa niż 1.000.000 zł. Nie zawiera żadnego warunku, co do tego, aby ubezpieczeniem objęty był wyłącznie wykonawca. Strona 8 z 10
Treść odpowiedzi na pytanie Odwołującego zawierająca bezwarunkowe stwierdzenie, że umowa ubezpieczenia w opisanej formie spełnia jego wymogi i wskazuje, że Zamawiający dał wyraz temu, iż dopuszcza możliwość, aby umowa ubezpieczenia obejmowała nie tylko wykonawcę. Brak doprecyzowania tej kwestii tak w specyfikacji jak i w wyjaśnieniach pozbawia Zamawiającego podstaw do wykluczenia, w sytuacji, gdy suma ubezpieczenia jest w oczekiwanej wysokości. Powyższe wskazuje, że zarzuty dotyczące naruszenia wskazanych przez Odwołującego w proteście przepisów ustawy nie potwierdziły się. Zaistniała, bowiem podstawa do jego wykluczenia z postępowania o zamówienie publiczne i uznania jego oferty za odrzuconą. Zaistnienie tylko jednej z podstaw wykluczenia wskazanych w piśmie z dnia 19.01.2005r. uzasadnia, bowiem podjęcie przez Zamawiającego takiej decyzji. Mając powyższe na uwadze należało orzec jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy zgodnie z treścią art. 191 ust. 6 ustawy - Prawo zamówień publicznych. Strona 9 z 10
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w... 1 Przewodniczący Zespołu Arbitrów:... Arbitrzy:...... 1 Nie dotyczy postępowań wszczętych przed dniem 2 marca 2004 r. Strona 10 z 10