Badanie właściwości oznakowania poziomego i pionowego wymagane parametry, metody pomiaru i stosowany sprzęt Paweł Skierczyński Rafał Lusa IBDiM Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska
Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska IBDiM Badania wyposażenia dróg Wykonywanie pomiarów właściwości oznakowania poziomego dróg Wykonywanie pomiarów właściwości znaków drogowych pionowych Testowanie właściwości eksploatacyjnych materiałów do poziomego oznakowania dróg na odcinkach drogowych Pracownia Chemii i Ochrony Środowiska IBDiM posiada akredytację PCA nr AB 424 na badania oznakowań poziomych i pionowych, w tym badania terenowe
Plan Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Rodzaje oznakowań dróg Polskie prawo ustawa Prawo o ruchu drogowym i dwa rozporządzenia regulujące stosowanie znaków i sygnałów drogowych (szczegółowe upoważnienie zawarte w ustawie art. 7) Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym - Dz.U. z 1997 r. Nr 98 poz. 602. z późn. zmianami
Rodzaje oznakowań dróg Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych Dz. U. z 2002 r. nr 170 poz.1393 z późn. zmianami Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz. U. z 2003 r. nr 220 poz. 2181 z późn. zmianami
Rodzaje oznakowań dróg Podział na: Znaki pionowe (załącznik 1) Znaki poziome (załącznik 2) Sygnały drogowe (załącznik 3) Urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (załącznik 4)
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe Oznakowanie pionowe element wyposażenia drogi istotny z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowników ruchu drogowego podstawowe zadanie oznakowania pionowego - szybka informacja o warunkach ruchu bardzo dobra czytelność w każdych warunkach atmosferycznych w ciągu całej doby
Oznakowanie pionowe Oznakowanie pionowe dobra i jednoznaczna czytelność przekazywanej treści odpowiednie do rodzaju drogi wymiary geometryczne odpowiednia trwałość przyciągnięcie uwagi kierowcy
Oznakowanie pionowe
Oznakowanie pionowe
Znaki stałe Oznakowanie pionowe Standardowe (ostrzegawcze - A, zakazu - B, nakazu - C, informacyjne - D, kierunku E, uzupełniające F, tabliczki T, dodatkowe G, AT, BT, R, W, odblaskowe, nieodblaskowe, oświetlane, podświetlane), zmiennej treści (VMS) aktywne Znaki tymczasowe
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe - Wymagania Wymagane właściwości optyczne (odblaskowe i kolorymetryczne) CEN TC 226 WG3 - EN 12899 - Stałe pionowe znaki drogowe Część 1 Znaki stałe Część 4 Zakładowa Kontrola Produkcji Część 5 Badanie wstępne typu pren 12899-6 Performance of retroreflective sign face materials (Właściwości optyczne materiałów odblaskowych)
Oznakowanie pionowe - Wymagania PN-EN 12899-1:2010: norma zharmonizowana, wykorzystywana do prowadzenia badań typu i badań certyfikacyjnych oparta na wymaganiach i metodach badań opublikowanych przez CEN, CENELEC, CIE (Międzynarodowa Komisja Oświetleniowa) i dokumentach ISO podaje wymagania i metody badań
Oznakowanie pionowe - Wymagania PN-EN 12899-1:2010: definiuje granice właściwości i zakresy klas właściwości wymagania dla znaków nowych wymagania w odniesieniu do materiałów wykorzystujących technologię kulek szklanych wymagania dla materiałów odblaskowych mikropryzmatycznych wyspecyfikowano w odpowiednim ETA co umożliwia oznakowanie takiego materiału znakiem CE.
Oznakowanie pionowe - Wymagania Krajowe wymagania techniczne: Załącznik 1 do Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz. U. z 2003 r. nr 220 poz. 2181 z późn. zmianami Ogólna Specyfikacja Techniczna D-07.02.01 Oznakowanie Pionowe z 2006 r. (OST)
Oznakowanie pionowe - Wymagania Krajowe wymagania techniczne: w Załączniku 1 do Rozporządzenia podano wymagania dla znaków nowych i używanych wymagania podane w OST są zgodne Załącznikiem 1 do Rozporządzenia; wymagania dla znaków nowych podstawa opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania
Oznakowanie pionowe - Wymagania Wymagania podane w Załączniku 1 do Rozporządzenia i OST dla znaków nowych są zgodne z wymaganiami PN-EN 12899-1 Dla folii mikropryzmatycznych - wymagania odnośnie współczynnika odblasku jak dla folii typu 2 Chromatyczność w świetle dziennym przyjęto wymaganie klasy CR1
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe - Badania badania wstępne typu zgodnie z wymaganiami PN-EN 12899-5 i PN-EN 12899-1 ocena oznakowania na drodze widzialność w dzień czytelność znaku w warunkach oświetlenia światłem słonecznym (dziennym) widzialność w nocy czytelność znaku w warunkach oświetlenia światłem reflektorów samochodu
Oznakowanie pionowe - Badania widzialność w dzień określana na podstawie parametrów chromatyczności x, y i współczynnika luminacji widzialność w nocy określana na podstawie parametru współczynnika odblasku R A
Oznakowanie pionowe - Badania oznaczenie chromatyczności w świetle dziennym i współczynnika luminancji - zgodnie z procedurą opisaną w CIE 15; symulator światła dziennego D65 oraz geometria pomiaru wg CIE 45/0 oznaczenie współczynnika odblasku R A - zgodnie z procedurą opisaną w CIE 54.2 z użyciem standardowego illuminantu A; stosowana geometria pomiaru kąt obserwacji =0,33, kąt oświetlenia 1 =5
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe Urządzenia pomiarowe oznaczenie chromatyczności w świetle dziennym i współczynnika luminancji - kolorymetr, spektrofotometr np. Miniscan XE oznaczenie współczynnika odblasku R A Pomiar punktowy (ręczny) retroreflektometr, reflektometr np. RetroSign 4000 Pomiar ciągły (mobilny) np. system Visualise, system Vertras
Oznakowanie pionowe Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie pionowe Urządzenia pomiarowe
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Oznakowanie poziome poziome oznakowanie dróg, łącznie z punktowymi elementami odblaskowymi, tworzy sygnalizację poziomą. poziome oznakowanie dróg obejmuje znaki podłużne, strzałki, znaki poprzeczne, słowa i symbole znajdujące się na nawierzchni drogi.
Oznakowanie poziome Oznakowanie poziome poziome oznakowanie dróg może być wykonane z zastosowaniem farb, materiałów termoplastycznych, materiałów chemoutwardzalnych, taśm odblaskowych, punktowych elementów odblaskowych większość oznakowań drogowych ma barwę białą lub żółtą, ale w szczególnych przypadkach stosowane są inne barwy oznakowań
Znaki stałe Znaki tymczasowe Oznakowanie poziome Odblaskowe, nieodblaskowe, Gładkie, strukturalne, profilowane Punktowe elementy odblaskowe Punktowe elementy odblaskowe aktywne
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome - Wymagania Wymagane właściwości optyczne (odblaskowe i kolorymetryczne), szorstkość CEN TC 226 WG2 PN-EN 1436+A1:2008 Materiały do poziomego oznakowania dróg - Wymagania dotyczące poziomych oznakowań dróg PN-EN 1463-1:2009 Materiały do poziomego oznakowania dróg - Punktowe elementy odblaskowe - Część 1: Wymagania dotyczące charakterystyki nowego elementu PN-EN 1463-2:2003 Materiały do poziomego oznakowania dróg - Punktowe elementy odblaskowe - Część 2: Badania terenowe
Oznakowanie poziome - Wymagania PN-EN 1463-1:2009: norma zharmonizowana, wykorzystywana do prowadzenia badań typu i badań certyfikacyjnych podaje wymagania i metody badań na materiały do oznakowań poziomych wydawane są aprobaty techniczne; brak normy zharmonizowanej AT podaje wymagania i metody badań
Oznakowanie poziome - Wymagania Krajowe wymagania techniczne: Załącznik nr 2 do Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz. U. z 2003 r. nr 220 poz. 2181 z późn. zmianami Ogólna Specyfikacja Techniczna D-07.01.01 Oznakowanie Poziome z 2006 r. (OST)
Oznakowanie poziome - Wymagania Krajowe wymagania techniczne: w Załączniku nr 2 do Rozporządzenia podano minimalne wymagania dla oznakowania w przewidzianym okresie użytkowania w OST wymagania podano w zależności od okresu użytkowania oznakowania nie w pełnym zakresie są zgodne Załącznikiem nr 2 do Rozporządzenia OST są podstawą opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Oznakowanie poziome - Wymagania
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome - Badania badania wstępne typu zgodnie z Zaleceniami IBDiM do udzielania aprobat technicznych nr Z/2009/03/021 Materiały do poziomego oznakowania dróg ocena oznakowania na drodze widzialność w dzień w warunkach oświetlenia światłem słonecznym (dziennym) widzialność w nocy w warunkach oświetlenia światłem reflektorów samochodu szorstkość
Oznakowanie poziome - Badania widzialność w dzień określana na podstawie parametrów chromatyczności x, y i współczynnika luminacji lub współczynnika luminancji QD widzialność w nocy określana na podstawie parametru współczynnika odblasku RL szorstkość określana na podstawie wskaźnika szorstkości SRT
Oznakowanie poziome - Badania metoda pomiaru chromatyczności x, y i współczynnika luminacji PN-EN 1436 zał. C metoda pomiaru współczynnika luminancji Q D - PN-EN 1436 zał. A metoda pomiaru współczynnika odblasku R L - PN-EN 1436 zał. B metoda pomiaru wskaźnika szorstkości SRT - PN-EN 1436 zał. D
Rodzaje oznakowań dróg Oznakowanie pionowe Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe Oznakowanie poziome Wymagania Badania Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe oznaczenie chromatyczności w świetle dziennym i współczynnika luminancji - kolorymetr, spektrofotometr np. Miniscan XE oznaczenie współczynnika luminancji Q D retroreflektometr, reflektometr np. LTL-XL, QD30
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe oznaczenie współczynnika odblasku R L pomiar punktowy (ręczny) - retroreflektometr, reflektometr np. LTL-XL Pomiar ciągły (mobilny) np. system LTL-M, ZDR-6020, Ecodyn 30 oznaczenie wskaźnika szorstkości SRT wahadło angielskie
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Oznakowanie poziome Urządzenia pomiarowe
Podsumowanie Metodyka pomiaru właściwości oznakowań poziomych i pionowych stosunkowo dobrze opisana w dostępnych dokumentach technicznych normy, procedury Brak szczegółowych informacji dotyczących pomiarów w terenie warunki pogodowe, stan oznakowania, lokalizacja punktów pomiarowych (reprezentatywność próby) Brak wytycznych dotyczących pomiarów oznakowań poziomych strukturalnych i oceny wyników
Podsumowanie Uaktualnienie wymagań czy stosowanie coraz jaśniejszych nawierzchni drogowych będzie trwałym trendem, nowe Rozporządzenie
Dziękuję za uwagę